Professional Documents
Culture Documents
T
BỘ MÔN TÂM LÝ - GIÁO DỤC HỌC
Chủ đề:
So sánh hệ thống giáo dục quốc dân của Việt Nam và Trung Quốc
Nhóm 6
1 Đỗ Châu Anh 20C1 21040368 Nhóm trưởng
1
I. Nền giáo dục quốc dân ở Trung Quốc
rungQuốctừlâuđãđượcbiếtđếnlàmộttrongnhữngnướccónềnvănhoálâuđời
T
nhấtthếgiới.Giờđây,TrungQuốclạiđượcnhiềungườibiếtđếnnhưmộtnềnkinhtếvàkỹ
thuật trên đà pháttriểnmạnhmẽvàmộtnềngiáodụcvàđàotạochấtlượngcaovàthựcsự
thiết thực với tình hình phát triển kinh tế và xã hội của Việt Nam.
Giáo dục Trung Quốc được chia thành các cấp bậc như sau:
ành cho học sinh từ 6-11 tuổi. Đây là chế độ giáo dụcbắtbuộcởTrungQuốc.Các
D
trường tiểu học thường do chính quyền địa phương quản lý và được nhà nước bảo trợ.
ậctrunghọcbaogồmtrunghọccơsởvàtrunghọcphổthông.Cảhaihệđềukéodài3
B
năm.Trongđó,họcsinhkhôngbắtbuộcphảihọctrunghọcphổthông.Cáctrườngtrunghọc
tưthườngxâydựngchươngtrìnhgiáodụcriêngbiệtvàcóxuhướngthiênvềdạynghề.Các
trường trung học dạy nghề sẽ kéo dài 3năm,gồm:trungcấpchuyênnghiệp,côngnhânkỹ
thuật và dạynghề.Mỗichươngtrìnhnàyđềusởhữunhữngưuđiểmnổibậtriêng,phùhợp
với nhiều đối tượng tham gia học tập. Bằng cấp của những trường này tương đương với
trường công lập.
ền giáo dục của Trung Quốc hiện đang thay đổi theo xu hướng của các nước phát
N
triển.Cáctrườngđạihọccủanhànướccũngphảitựhạchtoánvàkhôngcònđượcnhànước
baocấphoàntoàn.Chấtlượnggiáodụcvàphươngphápcũngđượcthayđổitheokịpsựphát
triểncủanềnkinhtếTrungQuốc.TrungQuốchiệnnaytiếpnhậnrấtnhiềusinhviênquốctế
2
đ ếnhọctiếngvàhọccácmônkhoahọc,kinhtếxãhộikhác.Tạiphầnlớncáctrườngđạihọc,
điều kiện học và ăn ở của sinh viên đạt tiêu chuẩn như ở các nước phát triển.
Trung Quốc, việc đào tạo giáo viên là một quá trình quan trọng để đảm bảo chất
Ở
lượnggiáodục.DướiđâylàmộtsốthôngtincơbảnvềquátrìnhđàotạogiáoviênởTrung
Quốc:
Đàotạocơbản:GiáoviênởTrungQuốcthườngcầncóbằngcửnhângiáodụchoặc
*
cácbằngcấptươngđươngtừcáctrườngđạihọchoặcviệnđàotạogiáoviên.Quátrìnhđào
tạocơbảnnàythườngbaogồmcácmônhọcvềlýthuyếtgiáodục,phươngphápgiảngdạy,
tâm lý học, và kỹ năng quản lý lớp học.
goàira,ởTrungQuốc,ngànhSưphạmlàmộtngànhchínhrấtlớnvàbêntrongngành
N
chính này là rấtnhiềungànhconnhỏkhác.Vậynênkhimuốntrởthànhgiáoviênthìhọsẽ
phải học xong các môn chuyên ngành, lýthuyếtcơbảnvềgiáodục,...rồimớiđithichứng
nhận nghiệp vụ sư phạm. Như vậy họ mới có thể đứng ra giảng dạy bộ môn đó.
Thựctập:Sauquátrìnhhọclýthuyết,sinhviênsẽthựctậptạicáctrườnghọcthựctế
*
đểápdụngnhữngkiếnthứcđãhọcvàtrảinghiệmcôngviệcgiáoviêntrongmôitrườngthực
tế.
Đàotạochuyênsâu:Ngoàiđàotạocơbản,giáoviênởTrungQuốccóthểthamgia
*
cáckhóađàotạochuyênsâuvềcáclĩnhvựcgiáodụccụthểnhưgiáodụcđặcbiệt,giáodục
STEM, giáo dục trực tuyến, hoặc giáo dục quốc tế.
Đào tạo liên tục: Giáo viên ở Trung Quốc cũng thường thamgiacáckhóađàotạo
*
liêntụcđểnângcaonănglựcchuyênmônvàkỹnănggiảngdạy,cũngnhưcậpnhậtkiếnthức
mới và xu hướng giáo dục.
ên cạnh đó, ở Trung Quốc, chỉ có 6 trường đạihọcđàotạogiáoviênbiênchếcấp
B
quốcgia,lầnlượtlà:ĐạihọcSưphạmBắcKinh,ĐạihọcSưphạmHoaTrung,ĐạihọcSư
phạm Hoa Đông, Đại học Sư phạm Thiểm Tây, Đại học Sư phạm ĐôngBắc,ĐạihọcTây
Nam.Nhữnggiáoviênbiênchếcấpquốcgiacóthểnhậnđượcnhữngđãingộnằmtrongluật
viên chức của Trung Quốc. Còn lại đại đasốhiệnnay,cáctrườngđạihọccủacáctỉnhcủa
Trung Quốc cũng đã có chương trìnhđàotạogiáoviênbiênchếcấpđịaphương,họvẫnsẽ
nhậnđượcphúclợinhưgiáoviênbiênchếcấpquốcgia,nhưnghọsẽchỉđượcdạyhọcởcác
tỉnh nhỏ ở Trung Quốc.
3
ếumuốnlàmmộtngườigiáoviêntựdo,khôngbịáplựcđếntừnhànước,biênchế
N
thì Trung Quốc còn có chính sách đào tạo giáo viên ưu tú. Những ngườilựachọnchương
trìnhđàotạonàysẽđượcđàotạoyhệtchươngtrìnhđàotạogiáoviênbiênchếcấpquốcgia
hay giáo viên biên chế cấp địa phương. Nhưng họ sẽphảiđếnnơiđượcnhànướcchỉđịnh
công tác 6 năm.
goàira,ngànhgiáodụcTrungQuốccònmởrộngchínhsáchđàotạocũngnhưtuyển
N
chọn của mình bằng cách chấp nhận những người chuyên ngành khác như Văn học, Toán
học,Tâmlýhọc,...nhưngcóchứngnhậnnghiệpvụsưphạmđềucóthểlàmgiáoviênvàđiều
kiệnđểgiảngdạytạicáctrườnglàkhácnhau:Ởtiểuhọccầnngườicóbằngcửnhântrởlên,
ở các cấp trung học cần người có bằng thạc sĩ, bằngcaohọctrởlên,cònởđạihọcthìcần
những người có bằng tiến sĩ trở lên.
TrungQuốc,đểtrởthànhmộtngườigiáoviênchủđạođíchthựccũngphảitrảiqua
Ở
nhiều giai đoạn đào tạo:
iáo viên mới nhậm chức là những người lần đầu tiên được tiếp xúc với ngànhgiáo
G
dục,đangtronggiaiđoạnhọctậpvềkỹnănggiảngdạyvàthửnghiệmgiảngdạy.Theoquy
định hiện hành về quản lý chuyên môn của nhân viên, giáo viên mới nhậm chức tại các
trườnghọcthườngtươngđươngvớicấpđộtrợgiảnghoặchọcviêncấpmười.Họthườnglà
nhữngsinhviênmớitốtnghiệp,rấtítngườiđượctiếpxúcvớinghiệpvụsưphạm.Tronggiai
đoạn này, những người giáo viên mới nhậm chức này chủ yếu thamgiađàotạochungcủa
ngành vàđàotạocụthểtạitrường,họctậpvàhiểusâuhơnvềlýthuyếtgiáodụccơbảnvà
các quy định liên quan, phát triển kỹ năng giảng dạy cơ bản tại trường học, tích lũy kinh
nghiệmgiảngdạy,thôngquaviệcgiảngdạyhỗtrợvàtừđó,dầndầnđạtđượctrìnhđộcóthể
giảng dạy độc lập các mônchuyênngành.Ngoàira,họcònphảihọctrướcnhữngmônnhư
giáodụchọc,tâmlýhọc,chínhsáchgiáodục,...đểđảmnhiệmchứcvụ.Ngườikhôngchuyên
ngànhSưphạmcũngcóthểtrởthànhmộtngườigiáoviênmớinhưngmàhọphảithichứng
nhận nghiệp vụ sư phạm.
giaiđoạnnày,họphảihọcđượcnhữngkỹnăngnghiệpvụsưphạmcơbản,biếtlậpkế
Ở
hoạchhọctậpchohọcsinhvàkếhoạchgiảngdạychomình.Phảihiểuđượctâmlýcủahọc
sinh, nhất là học sinh các cấp trung học. Phải hiểu về văn hóa, tình hình xã hội,... những
thườngthức.Nếulàgiáoviêncácmônngoạingữthìcònphảicóchứngnhậnngoạingữ.Phải
biếtcáchphântíchhiệuquảcủatiếthọc,bàilàm,bàikiểmtra.Phảitạomốiquanhệtốtvới
họcsinhđểdễdàngquảnlýcũngnhưdạydỗhơn.Phảibiếtcáchnóichuyệnvớiphụhuynh
họcsinhthậtkhéoléođểphụhuynhcóthểgiúpđỡhọcsinhtiếnbộhơn.Phảibiếtcáchhợp
4
tácvớiđồngnghiệp,cấptrên.Nhữngđiềunàylànềnmóngđểmộtngườigiáoviênmớivào
ngành, mới nhận chức có thể tiến xa hơn trong các giai đoạn sau.
higiáoviênmớiđãgiảngdạy2-3nămvàcókhảnăngđảmnhậnnhiệmvụgiảngdạy
K
độclậptạitrườnghọc,nhưvậyhọđãtrởthànhgiáoviênđạtchuẩn.Theoquyđịnhhiệnhành
vềquảnlýchuyênmôncủanhânviên,giáoviênđạtchuẩntạicáctrườnghọcthườngtương
đương với cấp độ giảng viên hoặc phógiáosưcấpbảy.Tronggiaiđoạnnày,giáoviênchủ
yếu thông quaviệcthiếtkếvàtriểnkhaikếhoạchgiảngdạychocáckhóahọcđại,tíchcực
thamgiavàothựchànhgiảngdạy,đổimớiphươngphápgiảngdạy,tiếnhànhnghiêncứugiáo
dục, không ngừng nâng cao bản thân.
giai đoạn này, người giáo viên đạt chuẩn phải biết phong phú phương pháp, cách
Ở
giảngdạycủamình,cóthểdựatrêntínhcách,trìnhđộcủahọcsinhđểthiếtkếphươngpháp
giảng dạy hiệuquảnhất.Họcònphảibiếtcáchdùngkếtquảkiểmtracủahọcsinhđểđánh
giáhiệuquảcũngnhưtrìnhđộgiảngdạycủamình,từđócóthểđưaraphươngánthayđổi.
Tích cực tìm tòi những nguồn tri thức mới,ápdụngnhiềuphươngtiệncôngnghệvàoviệc
giảng dạy. Giúp đỡ, dẫn dắt học sinh một cách tốt nhất. Ngoàiracònphảitíchcựcnghiên
cứu, nâng cao trình độ bản thân. Phải hợp tác tốt, hiệu quả với đồngnghiệpcũngnhưcấp
trên.
himộtgiáoviênđãđạtđếnmứcđạtchuẩntrongnghề,họtiếptụcchútrọngđếnviệc
K
tựnângcaobảnthân.Nếuhọcóthểđộclậphoặchợptáctrongcôngviệcgiảngdạy,nghiên
cứukhoahọc,quảnlýgiảngdạy,nănglựcchuyênmôncủahọngàycàngtốt,ngàycàngmẫu
mựcvàhọđóngvaitròdẫnđầutrongcộngđồnggiáoviên,chúngtagọinhữnggiáoviênnhư
vậy là giáo viên cốt cán.
heoquyđịnhhiệnhànhvềquảnlýchuyênmônchocácchuyêngiavàkỹthuậtviêntại
T
TrungQuốc,giáoviêncốtcántạicáctrườnghọctươngđươngvớigiáosưcấpbốnhoặcphó
giáo sư cấp năm, sáu. Họ là trụ cột chính trong đội ngũ giáo viên của các trườngđạihọc,
hoặccóthểđượcgọilàlựclượngtrungđoàncóthểtincậynhất,vaitròcủahọtrongviệcxây
dựngđộingũgiáoviêncủatrườnghọcrấtquantrọng,đặcbiệtlàtrongviệc"kếthừavàsáng
tạo".
giaiđoạnnày,mộtngườigiáoviêncốtcánphảicórấtnhiềukinhnghiệmgiảngdạy,
Ở
kiếnthứcchuyênmôncủahọcũngphảirấtuyênbác.Đốivớihọcsinh,họsẽphảibiếtcách
tìmrađượcnhữngnguyênnhânđằngsausựchánhọccủahọcsinhrồitừđótìmracáchđể
khích lệ học sinh. Họ cònphảicókhảnăngphântích,đánhgiácáctàiliệukhoahọc,từđó
5
h oàn thiệnphongcáchgiảngdạycủamìnhvàcáchhọccủahọcsinh.Bêncạnhđócònphải
luôncủngcốkiếnthứcchuyênmôncủamìnhđểgiữvữngvịthếcũngnhưsứcảnhhưởngcủa
bảnthântrongngànhgiáodục.Vìhiệnnay,nềngiáodụccủaTrungQuốcrấtcoitrọngvấnđề
thực hành trước rồi rút ra kết luận, lýthuyết,kháchoàntoànvớingàyxưalàhọclýthuyết
trướcrồimớithựchành.Vậynêncácgiáoviêncốtcánphảibiếtcáchđưaracáctìnhhuống
thựctế,thiếtthực,hợplý,phùhợpvớikiếnthứcbàihọcchohọcsinh.Ngoàira,nhữnggiáo
viên cốt cán còn có thể đảm nhiệm chức vụ quản lý bộ môn, lãnh đạo.
iáo viên cốt cán sau 3-5 năm rèn luyện, từ từ có ảnh hưởng lớn trong giảng dạy,
G
nghiên cứu khoa học, quản lýgiảngdạyvàcókhảnăngsángtạotrongcôngviệc.Họđóng
vaitròlãnhđạo,raquyếtđịnhtrongcộngđồnggiáodục,địnhhìnhvàpháttriểnngànhhọc,
mônhọc,trởthànhnhữngtàinănghàngđầutronglĩnhvựcchuyênmôncủamộtmônhọccụ
thể, được gọi là giáo viên hàng đầu.
heoquyđịnhhiệnhànhvềquảnlýchuyênmônchocácchuyêngiavàkỹthuậtviêntại
T
Trung Quốc, giáo viên chủ chốt tại cáctrườnghọctươngđươngvớicấpgiáosưcấpbatrở
lên.Vìvaitròhướngdẫnvàthúcđẩysựpháttriểnchuyênmôncủangànhhọccũngnhưmôn
học,họtrởthànhnhữnggiáoviêncótrìnhđộcaođượcđồngnghiệp,họcsinh,phụhuynhvà
cộng đồng xã hội tôn trọng và công nhận.
iáoviênhàngđầucũngđồngnghĩavớiviệclãnhđạođạicục.Làmộtngườigiáoviên
G
hàngđầuthìnhữngnghiêncứucủahọphảicótínhchấtthúcđẩyđượcngànhgiáodục,phải
phát huy được tác dụng dẫn dắt, mở đường. Họ còn phải biết cách nhìn ra được phương
hướngpháttriểncủangànhgiáodục,thậmchícóngườicòncóthểđưaraýkiếnchobộGiáo
dục. Đến giai đoạn này, giáo viên hàng đầu sẽ rất ít phải đứng lớp, nhưng họsẽphảiđảm
nhiệm chức vụ giáo viên hướng dẫn cho các giáo viên ở giai đoạn khác.
ể hoàn thành tốt sứ mệnh của mình với tư cáchlànhàgiáotrongthờiđạimới,giáo
Đ
viên phải tăng cường trau dồi bản thân về các mặt sau:
6
ầutiên,họphảiđềcaochínhsáchgiáodụccủaĐảngvàtruyềntảiýchícủađấtnước.
Đ
ĐườnglốigiáodụccủaĐảngtrongthờikỳmớilàsựđổimớilớnvềlýluậngiáodục,nhiệm
vụcơbảncủagiáodụclàtraudồiđạođức,bồidưỡngconngười.Giáoviêncáccấp,cácloại
hìnhtrườnghọccầnquaytrởlạichứcnănggiáodụcbanđầu,đàotạonhữngngườixâydựng
vàkếthừaxãhộichủnghĩapháttriểntoàndiệnvềđạođức,trítuệ,thểchất,nghệthuậtvàlao
động.
hứ hai, phải thực hiện các chính sách giáo dục quốc gia đểbồidưỡngnhântàicho
T
mọitầnglớpxãhội.ChínhsáchgiáodụccủaĐảnglàsựphảnánhcụthểcủaĐảngvàkhát
vọngnhântàicủađấtnước.Làngườiphátngônchoýchíđấtnước,giáoviênphảitrởthành
“giáoviênhàngđầu”mớicóđủnănglựcđápứngyêucầuchínhsáchtronglĩnhvựcgiáodục
vàthựchiệncóhiệuquảnhiệmvụgiáodục,giảngdạy,nghiêncứukhoahọc,phụcvụxãhội,
kế thừa văn hóa. và đổi mới, v.v.
hứ ba, phải nâng cao năng lực giáo dục để thích ứng với những thay đổi lớn, xu
T
hướngtrẻhóacủathờiđại.Hầuhếtcácemhọcsinh hiệnnayđềuđượcsinhsaunhữngnăm
2005,cácemsốngtrongmộtxãhộiphứctạpvàphảiđốimặtvớimộtmôitrườngcónhiềusự
đadạng,điềunàyđòihỏicácgiáoviênphảicốnghiếnhếtmìnhđểđặtcâuhỏi,đưaranhiều
giả thuyết, tình huống để các em tiếp thu kiến thức một cách tối đa nhất.
hứtư,phảigắnliềnsựpháttriểncủamìnhvớiviệcxâydựngđấtnướcvàtrẻhóađất
T
nước.Ngườigiáoviênphảinhậnthứcđượcsựthốngnhấthữucơgiữadanhdựcánhânvới
công cuộc xây dựng đất nước và chấn hưngđấtnước,phảichínhtrựcvàđổimớitrongđại
dương tri thức bao la, xây dựng tâm hồn, soi sáng trí tuệ và nuôi dưỡng trái tim con trẻ.
uátrìnhtuyểnchọngiáoviênởTrungQuốcthườngđượcthựchiệnmộtcáchcẩnthận
Q
vàchuyênnghiệpđểđảmbảochấtlượnggiáodục.Dướiđâylàmộtsốthôngtinvềquátrình
tuyển chọn giáo viên ở Trung Quốc:
ỹnăngvàkinhnghiệm:Trongquátrìnhtuyểnchọn,cáctrườnghọcthườngđánhgiá
K
kỹ năng giảng dạy, kỹ năngquảnlýlớphọc,khảnănglàmviệcnhóm,vàkinhnghiệmlàm
việctrướcđócủaứngviên.Cácứngviêncókinhnghiệmgiảngdạyhoặcthamgiacácdựán
giáo dục sẽ được ưu tiên.
7
hỏng vấn: Quá trình phỏng vấnlàbướcquantrọngtrongviệctuyểnchọngiáoviên.
P
Trong buổi phỏng vấn, ứng viên thường được đánh giá về kiến thứcchuyênmôn,kỹnăng
giảng dạy, khả năng giao tiếp, và sự sẵn sàng học hỏi và phát triển.
iểmtranănglực:MộtsốtrườnghọcởTrungQuốccóthểyêucầuứngviênthamgia
K
cácbàikiểmtranănglựchoặcthựchànhđểđánhgiákhảnănggiảngdạyvàchuyênmôncủa
họ.
goàigiấychứngnhậnnghiệpvụsưphạmcơbảnthìnếulàmộtgiáoviêncủatrường
N
dạynghềthìphảicóchứngchỉnghề.Nếugiảngdạynhữngmônthểdụcthểthao,nghệthuật
nhảy,hátthìphảicóchứngnhậnđạtchuẩncủaquốcgia.Nếulàgiáoviêngiảngdạycácmôn
ngoạingữthìphảicóchứngnhậntiếngcủaquốcgiahoặccácchứngchỉngônngữđượcquốc
tếcôngnhận.VìTrungQuốcrấtrộng,mỗitỉnhđềucótiếngđịaphươngriêngcủamình,vậy
nên là một giáo viên thì phải đạt bằng tiếng phổ thông cấp4(乙级二等
)củaTrungQuốc.
NhưngnếulàmộtgiáoviêndạyvănhoặcngônngữTrungQuốc,Háncổ,...thìtốithiểuphải
đạtbằngtiếngphổthôngcấp2(甲级二 等).Vànếumuốntrởthànhgiáoviênbiênchế,viên
chức thì phải tham gia kỳ thi viên chức của bộ Giáo dục Trung Quốc tổ chức.
ùy theo các trường, nhưng đại đa số các trường trung học của Trung Quốc rất coi
T
trọng việc giáoviêncủamìnhcóchỉsốcảmxúc(EQ)vàAQ(chỉsốkhảnăngchịuáplực)
cao hay không. Vì chỉ số này sẽ quyết định cách làm việc của người giáo viên đóvớicác
đồngnghiệp,cấptrênvàthậmchílàcảphụhuynh,cácemhọcsinhnữa.Vìvậy,mộtsốcác
trườngcônglậpcủaTrungQuốchiệnnaykhituyểnchọngiáoviênhọsẽmờichuyêngiavề
đểtổchứcbuổikiểmtrahaichỉsốnàychonhữngngườiứngtuyển.Bêncạnhđó,nhữngkỹ
năng mềm cơ bản, những kỹ năng quốc phòng, sơ cứu,... cũng là điều kiện để trường học
tuyển chọn người ứng tuyển.
8
lượngcao.Nhữngyêucầutốithiểulàphảichínhtrực,liêmchính,trìnhđộchuyênmôncao,
vìdânvìnước,vịsựnghiệppháttriểncủanướcnhà.Vậynên,đểtiếnxahơntrongtươnglai,
việc đầu tư vào ngành Giáo dục của Trung Quốc là khoản đầu tư chỉ có lãi và ít rủi ro.
Ở Trung Quốc, một giáo viên sẽ có các quyền lợi cơ bản như sau:
hậnlươngđúnghạn,hưởngcácquyềnlợitheoquyđịnhcủanhànướccũngnhưnghỉ
N
phép có lương vàomùahèvàmùađông.VìTrungQuốccókỳnghỉhèvàkỳnghỉđôngrất
dài.
Tham gia các hoạt động giảng dạy, thực hiện cải cách và thí nghiệm trong giáo dục;
ham gia nghiên cứu khoa học, giao lưu học thuật, tham gia các tổ chức học thuật
T
chuyênnghiệp,thểhiệnýkiếnmạnhmẽtrongcáchoạtđộnghọcthuật:hướngdẫnhọcsinh
học tập và phát triển, đánh giá đạo đức và thành tích học tập của học sinh;
ềxuấtýkiếnvàđềnghịvềcôngviệcgiáodục,quảnlývàcơquanquảnlýgiáodục
Đ
củatrường,thamgiavàoquảnlýdânchủcủatrườngthôngquahộiđồngđạibiểucánbộgiáo
viên hoặc các hình thức khác;
Tham gia các khóa học nâng cao hoặc các hình thức đào tạo khác.
ểkhuyếnkhíchngườidântíchcựcthamgiavàocôngcuộcbồidưỡngnhântàichođất
Đ
nước thì Trung Quốc cũng có những chính sách về phúc lợi cho các giáo viên.
híhỗtrợmuanhà:ỞHàngChâu,đãcóchínhsáchhỗtrợnửagiáchogiáoviênkhi
P
muanhàởđây.VànhânngàynhàgiáothìcáccôngtybấtđộngsảnởTrungQuốccũngtạo
rất nhiều ưu đãi cho giáo viên đến xem nhà trong hôm đó.
ức lương bình quân không thấp hơn mức lương cơ bản của công chức. Ở bên
M
Trung, họ sẽ không nhân lương theo hệsố,nhưngnếuthờigiancôngtáccủahọcaothìhọ
vẫn sẽ nhận được mức thưởng khá cao
iễnphíthamquannhữngkhudulịchcấp5Acủaquốcgia.Vàonhữngngàynhư
M
ngày nhà giáothìgiáoviênTrungQuốccóthểđithamquannhữngkhunàymộtcáchmiễn
phí
9
ệ thống y tế hỗ trợ phí bảo hiểm. HầunhưtấtcảcácgiáoviênởTrungQuốcđều
H
được hưởng hỗ trợ phí bảo hiểm của các bệnh viện trên toàn quốc.
ượcmiễnđóngthuếcánhân(Tùytheotừngđịaphươngkhácnhausẽcómứcđược
Đ
iễn khác nhau)
m
hí hỗ trợ sinh hoạt từ địa phương sau một năm đóng bảo hiểm y tế quốc gia:
P
Thường sẽ là 2000 tệ (~7.000.000 vnd)
Phí hỗ trợ mua xe(Tùy theo từng địa phương khác nhausẽ có mức hỗ trợ khác nhau)
iảmgiákhimuađồởcácnhàsáchthuộcquyềnquảnlýcủanhànước;Giảmgiávéở
G
các khu du lịch;...
Phúc lợi ngày nhà giáo(Tùy trường học sẽ có quy địnhvề phúc lợi riêng)
d. Những ảnh hưởng của ngành giáo dục Trung Quốc đến nền kinh tế
gành giáo dục có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế của một quốc gia,vàTrungQuốc
N
không phải là ngoại lệ. Với cách đào tạo, tuyển chọn như phần 1, ngành Giáo dục Trung
Quốc cũng đã ảnh hưởng đến nền kinh tế của nước mình một cách đáng kể.
Tạoracơsởnhânlựcchocácngànhkinhtếchiếnlược:Giáodụccungcấpcơsở
*
nhân lực cho các ngành kinh tế chiến lược của Trung Quốc nhưcôngnghệthôngtin,ytế,
khoa học và công nghệ, giúp đất nước phát triển và cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Thúc đẩy đổi mới và phát triển kinh tế: Giáo dục cũng đóng vai trò quan trọng
*
trong việc thúc đẩy đổimớivàpháttriểnkinhtế.Giáoviênvàsinhviêncóthểđónggópý
tưởng mới, công nghệ mới và mô hình kinh doanh mới cho nền kinh tế Trung Quốc.
10
Thúcđẩydulịchvàngànhdịchvụ:Giáodụccũngcóthểthúcđẩyngànhdulịchvà
*
ngànhdịchvụcủaTrungQuốc.Việccómộthệthốnggiáodụcchấtlượngcóthểthuhútsinh
viên quốc tế đến học tập tại Trung Quốc, tạo ra cơ hội cho ngành du lịch và dịch vụphát
triển.
Tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi: Giáo dục cũng có thể tạo ra một môi
*
trường kinh doanhthuậnlợibằngcáchđàotạoranguồnnhânlựccókiếnthứcchuyênmôn
vàkỹnăngcầnthiếtchocácdoanhnghiệp.Điềunàygiúptạoramộtmôitrườngkinhdoanh
cạnh tranh và thu hút đầu tư nước ngoài vào Trung Quốc.
ómlại,ngànhgiáodụcTrungQuốcđóngvaitròquantrọngtrongviệcpháttriểnkinh
T
tế của đất nước thông qua việc cung cấp lao động chất lượng cao, nâng cao trìnhđộcông
nghệ và sángtạo,tạoracơsởnhânlựcchocácngànhkinhtếchiếnlược,côngnghiệpphát
triển và thúc đẩy đổi mới và phát triển kinh tế.
II. So sánh với hệ thống giáo dục quốc dân của Việt Nam
iểumục1:KháiquátvềhệthốnggiáodụcquốcdânViệtNam;chếđộđàotạo,tuyển
T
chọn giáo viên và đãi ngộ với giáo viên
1. Quy định về thống giáo dục quốc dân của Việt Nam
ệ thống giáo dục quốc dân của Việt Nam được quy định trong luật Giáo dục năm
H
2019, trong đó các quy định về cấp học và trình độ đào tạo như sau:
Giáodụcmầmnon:Giáodụcmầmnonlàcấphọcđầutiêntronghệthốnggiáodục
*
quốc dân, giáo dục trẻ em từ 03 tháng tuổi đến 06 tuổi.
1. Các cấp học và độ tuổi của giáo dục phổ thông được quy định như sau:
11
a) Giáo dục tiểu học được thực hiện trong 05 năm học, từ lớp một đến hết lớp năm.
c )Giáodụctrunghọcphổthôngđượcthựchiệntrong03nămhọc,từlớpmườiđếnhết
lớp mười hai.
uyđịnhphươngpháp,hìnhthứctổchứchoạtđộnggiáodụcvàđánhgiákếtquảgiáo
Q
dục đối với các môn học ở mỗi lớp, mỗi cấp học của giáo dục phổ thông;
Giáo dục đại học đào tạo trình độ đại học, trình độ thạc sĩ, trình độ tiến sĩ.
ổchứcvàhoạtđộnggiáodụcđạihọcđượcthựchiệntheoquyđịnhcủaLuậtGiáodục
T
và Luật Giáo dục đại học.
- ĐàotạoThạcsĩ:ThờigianđàotạoThạcsĩtheohìnhthứctậptrunglà2nămvàkhông
tập trung là 3 năm.
- Đào tạo Tiến sĩ: Thời gian đào tạo tiến sĩ theo hìnhthứctậptrunglà4nămđốivới
ngườicóbằngtốtnghiệpđạihọc;từhaiđến3nămđốivớingườicóbằngthạcsĩ.Thờigian
đàotạotiếnsĩtheohìnhthứckhôngtậptrunglà5nămđốivớingườicóbằngtốtnghiệpđại
học; Từ 3 đến 4 năm đối với người có bằng thạc sĩ.
12
2. Đào tạo, tuyển chọn giáo viên Việt Nam
Tiêu chuẩn về trình độ đào tạo với giáo viên công lập từ 30/5/2023 như sau:
- Có bằng tốt nghiệp cao đẳng sư phạm trở lên đối với giáo viên mầm non;
- Có bằng cử nhân thuộc ngành đào tạo giáo viên trở lên đối với giáo viên tiểu học,
trung học cơ sở, trung học phổ thông.
rườnghợpmônhọcchưađủgiáoviêncóbằngcửnhânthuộcngànhđàotạogiáoviên
T
thì phải có bằng cử nhân chuyên ngành phù hợp và có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụsư
phạm;
- Cóbằngthạcsĩđốivớinhàgiáogiảngdạytrìnhđộđạihọc;cóbằngtiếnsĩđốivớinhà
giáo giảng dạy, hướng dẫn luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ;
- Trìnhđộchuẩnđượcđàotạocủanhàgiáogiảngdạytrongcơsởgiáodụcnghềnghiệp
thực hiện theo quy định của Luật Giáo dục nghề nghiệp.
Lộ trình nâng trình độ chuẩn được đào tạo quy định như sau:
iaiđoạn1:Từ2020đến2025,bảođảmđạtítnhất60%sốgiáoviênmầmnonđang
G
đượcđàotạohoặcđãhoànthànhchươngtrìnhđàotạođượccấpbằngtốtnghiệpcaođẳngsư
phạm;
iai đoạn 2: Từ 2026 đến 2030, thực hiện đối với số giáo viên còn lại để bảo đảm
G
100%sốgiáoviênmầmnonhoànthànhchươngtrìnhđàotạođượccấpbằngtốtnghiệpcao
đẳng sư phạm.
iai đoạn 1: Từ 2020 đến 2025, bảo đảm đạtítnhất50%sốgiáoviêntiểuhọcđang
G
được đào tạo hoặc đã hoàn thành chương trình đào tạo được cấp bằng cử nhân;
iai đoạn 2: Từ 2026 đến 2030, thực hiện đối với số giáo viên còn lại để bảo đảm
G
100% số giáo viên tiểu học hoàn thành chương trình đào tạo được cấp bằng cử nhân.
iaiđoạn1:Từ2020đến2025,bảođảmđạtítnhất60%sốgiáoviêntrunghọccơsở
G
đang được đào tạo hoặc đã hoàn thành chương trình đào tạo được cấp bằng cử nhân;
13
iai đoạn 2: Từ 2026 đến 2030, thực hiện đối với số giáo viên còn lại để bảo đảm
G
100% số giáo viên trung học cơ sở hoàn thành chương trình đào tạo được cấp bằng cử nhân.
3. Phúc lợi và đãi ngộ đối với giáo viên Việt Nam
- Đượctôntrọng,bảovệnhânphẩm,danhdựvàthânthể,đượchưởngcácquyềnlợivề
vật chất, tinh thần theo quy định;
- Đượctựchủthựchiệnnhiệmvụchuyênmônvớisựhỗtrợcủaquảnlýchuyênmônvà
cơ sở giáo dục mầm non độc lập; được bảo đảmcácđiềukiệnđểthựchiệnnhiệmvụnuôi
dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em;
- Được đồng thời làm quản lý chuyên môn nếu đủcácđiềukiện,tiêuchuẩntheoquy
định;
- Được tạo điều kiện học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ;
- Được khen thưởng, tặng danh hiệu thi đua và các danh hiệu khác theo quy định;
iểumục2:Sosánhhệthốnggiáodụcquốcdân,chínhsáchđốivớigiáoviêncủaViệt
T
Nam và Trung Quốc
ạo nhân lực trình độ cao, nâng cao dân trí,bồidưỡngnhântài;nghiêncứutạoratri
T
thức, phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh,hộinhập
quốc tế.
àotạongườihọcpháttriểntoàndiệnvềđức,trí,thể,mỹ;cótrithức,kỹnăng,trách
Đ
nhiệm nghề nghiệp; nắm bắt tiến bộ khoa học và công nghệ; có tinh thầnlậpnghiệp,cóý
thức phục vụ Nhân dân.
ấp học và M
C ẫu giáo:3 năm Mầm non:3 tháng đến 6 tuổi
độ tuổi của
Bậc tiểu học:6 năm Bậc tiểu học:5 năm
giáo dục
14
mầm non và Bậc trung học:6 năm Bậc trung học cơ sở:4 năm
phổ thông
Bậc trung học phổ thông:3 năm
15
iến tập sư phạm(KTSP)vàThực
K
tậpsưphạm(TTSP)trongquátrình
học tập tại đại học hiệu quả còn
thấp do thời gian đàotạotrongcác
trườngĐHSPlà4năm,màSVphải
học cả các kiếnthứcchuyênngành
vàKHgiáodục,thựchành,thựctập
- Thực tập SP.
- Đào tạo chuyên sâu ới khoảng thời gian đào tạongắn
V
như vậy, sẽ rất khó để có thể đào
- Đào tạo liên tục tạo được người GV đáp ứng được
yêu cầu thực tiễn. SV tốt nghiệp
TrungQuốccòncóchínhsáchđàotạo xuống trường PT còngặpnhiềubỡ
ình trạng
T
iáo viên ưu tú. Những người lựa
g ngỡ và cần có mộtquãngthờigian
đào tạo giáo
chọn chương trình đào tạo này sẽ dài làm quen mới có thể hòa nhập
viên
được đào tạo y hệt chương trình đào tốt với công việc;
tạo giáo viên biên chế cấp quốc gia
hay giáo viên biên chế cấp địa T ính liên kết giữa các phân môn
phương, nhưng họ sẽ phải đến nơi trong cùng bộmônchưacao.Chưa
được nhà nước chỉ định công tác 6 có sự phối hợp trong đào tạo.
năm.
Tỷ lệ giảng viên/SV chưa cóđủsố
lượng cần thiết để đảm bảo việc
trực tiếp hướng dẫn thực hành cho
SV.
ác nghiên cứu KH gắn liền với
C
thực tế giảng dạy ở PT chưa được
thực hiện và công bố rộng rãi.
16
ỹnăngvàkinhnghiệm:Trongquá - Chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu
K
trình tuyển chọn, các trường học chuẩn chức danh nghề nghiệp giáo
thường đánh giá kỹ năng giảng dạy, viên tùy cấp hạng
kỹ năng quản lý lớp học, khả năng
làm việc nhóm, và kinh nghiệm làm
việc trước đó của ứng viên. Các ứng
viên có kinh nghiệm giảng dạy hoặc
tham gia các dự án giáo dụcsẽđược
ưu tiên.
hỏng vấn: Quá trình phỏng vấn là
P
bước quan trọng trong việc tuyển
chọn giáo viên. Trong buổi phỏng
vấn, ứng viên thường được đánh giá
về kiến thức chuyên môn, kỹ năng
giảng dạy, khả năng giao tiếp, và sự
sẵn sàng học hỏi và phát triển.
iểm tra năng lực: Một số trường
K
họcởTrungQuốccóthểyêucầuứng
viên tham gia các bài kiểm tra năng
lực hoặc thực hành để đánh giá khả
năng giảng dạy và chuyên môn của
họ.
17
- Mức lương bình quân không thấp - Được tạo điều kiện học tập, bồi
hơn mức lương cơ bản của công chức. dưỡng nâng cao trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ;
- Miễn phí tham quan những khu du
lịch cấp 5A của quốc gia. -Đượckhenthưởng,tặngdanhhiệu
thi đua và các danh hiệukháctheo
- Được nhận lương tháng 13 quy định;
- Hưởnglươngtrongkỳnghỉhèvàkỳ - Cácquyềnkháctheoquyđịnhcủa
nghỉ đông của trường học pháp luật.
- Hệ thống y tế hỗ trợ phí bảo hiểm.
- Được miễn đóng thuế cá nhân
- Phí hỗ trợ sinh hoạt từ địa phương
saumộtnămđóngbảohiểmytếquốc
gia:Thườngsẽlà2000tệ(~7.000.000
vnd)
- Phí hỗ trợ mua xe
- Quyền lợi được mua vé máy bay:
- Giảmgiákhimuađồởcácnhàsách
thuộc quyền quản lý của nhà nước
- Giảm giá vé ở các khu du lịch
- Phúc lợi ngày nhà giáo
III. BÀI HỌC TRONG ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN Ở VIỆT NAM
ýdonềngiáodụcTrungQuốccóđượcnguồnnhânlựcgiáoviênchấtlượnglàdosự
L
ủng hộ và đầutưtừnhànước.TrungQuốctriểnkhaichínhsáchkhuyếntàitậptrungvào3
hướng,còngọilà“3tài”:Bồidưỡngnhântàilàcơsở;Thuhútnhântàilàtrọngđiểm;Dùng
tốt nhân tài là then chốt.
a. Nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của trí thức, chú trọng đào tạo nhân tài
rongnhữngnămqua,ĐảngvàNhànướctađãbanhànhcácnghịquyết,quyđịnh,quy
T
chếquantrọngvềcôngtáccánbộvàthuhút,trọngdụngtàinăng;songviệcthựchiệnchưa
đượcquantâm,đánhgiáđúngmức.Thựctếchỉrarằng,nhữngquốcgiacónhữngnhàlãnh
đạokiệtxuấtvớitầmnhìnchiếnlượcthườngsẽđiđầutrongviệcthuhút,trọngdụngtàinăng
trẻvàgặtháiđượcnhiềuthànhcông.Cũngchínhvìvậy,điliềnđàotạochuyênmôn,cầntập
trungnângcaonhậnthứcchínhtrịvàđềcaovaitrò,tráchnhiệmcủađộingũtríthứcvớiđất
18
n ước.Hướngchođộingũtríthứckhôngngừnghọchỏi,tìmtòi,traudồichuyênmônnghiệp
vụ,cóchíkhívàhoàibão,đónggópxứngđángvàosựnghiệpđổimới,xâydựngvàbảovệ
Tổquốc.Khắcphụchiệntượngsuythoáitưtưởngchínhtrịtrongmộtbộphậntríthứchiện
nay.
hấnmạnhvàokiếnthứcchuyênmôn:TrungQuốccómộthệthốnggiáodụcmạnhmẽ
N
vớiviệctậptrungvàokiếnthứcchuyênmônchogiáoviên.Điềunàybaogồmcảviệcđàotạo
sâu rộng về các môn học cũng như phương pháp giảng dạy và quản lý lớp học.
hực hành và thực tế: Đào tạo giáo viên ở Trung Quốcthườngcósựkếthợpgiữalý
T
thuyết và thực hành, giúp giáo viên có cơ hội áp dụng những gì họ học được trong môi
trường thực tế.
c. Hệ thống đánh giá và tuyển chọn giáo viên chất lượng
ệ thống đánh giá chất lượng: Trung Quốc thường áp dụng các hệ thống đánh giá
H
chấtlượngchặtchẽchogiáoviên,đảmbảorằnghọđạtđượccáctiêuchuẩnchuyênmônvà
năng lực cần thiết.
ỹnăngvàkinhnghiệm:Trongquátrìnhtuyểnchọn,cáctrườnghọcthườngđánhgiá
K
kỹ năng giảng dạy, kỹ năngquảnlýlớphọc,khảnănglàmviệcnhóm,vàkinhnghiệmlàm
việctrướcđócủaứngviên.Cácứngviêncókinhnghiệmgiảngdạyhoặcthamgiacácdựán
giáo dục sẽ được ưu tiên.
iểmtranănglực:MộtsốtrườnghọcởTrungQuốccóthểyêucầuứngviênthamgia
K
cácbàikiểmtranănglựchoặcthựchànhđểđánhgiákhảnănggiảngdạyvàchuyênmôncủa
họ.
19
2. Thu hút nhân tài
- Tuyên truyền về vai trò quan trọng của giáo viên trong sự phát triển của đất nước.
- Đảm bảo mức lương tương xứng với vai trò và trách nhiệm của giáo viên.
- Cung cấp các chế độ đãi ngộ hấp dẫn như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, nhà ở, v.v.
- Tuyểndụngnhữngứngviêncókiếnthứcchuyênmônsâurộng,kỹnăngsưphạmtốt
và phẩm chất đạo đức tốt.
* Cơ sở vật chất:
- Đảm bảo cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại cho giáo viên giảng dạy.
- Cung cấp các dịch vụ hỗ trợ như thư viện, phòng nghiên cứu, v.v.
- Bảo vệ giáo viên khỏi bạo lực, xúc phạm và xâm hại.
- Xây dựng môi trường học tập thân thiện, cởi mở.
* Tạo cơ hội cho giáo viên sáng tạo trong giảng dạy:
20
- Khuyến khích giáo viên áp dụng các phương pháp giảng dạy mới, hiệu quả.
- Tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các dự án nghiên cứu khoa học.
* Công nhận và khen thưởng những sáng tạo của giáo viên:
- Khen thưởng những giáo viên có sáng tạo trong giảng dạy.
- Chia sẻ những sáng tạo của giáo viên với cộng đồng.
a. Tăng cường sự quan tâm và hỗ trợ của xã hội cho giáo dục
háng7năm2021,trướckhibướcvàonămhọcmới,ChínhphủTrungQuốcbanhành
T
chínhsách双减 (giảmkép)vớimụcđíchgiảmáplựchọctậpchohọcsinhbằngcáchgiảm
bài tậpvềnhàvàgiảmhọctậpngoàitrường,nângcaochấtlượnggiáodụcvàđưagiáodục
trởlạivớibảnchất“vìngườihọc”củanó.Điềunàyvôtìnhlạitạoramộtáplựclớnchogiáo
viên trước yêu cầu chất lượng giáo dục không đổi.
ođó,cácbiệnpháptừChínhphủ,cơchếquảnlímangtầmvĩmôđếncácbiệnpháp
D
đến từ địa phương, nhàtrườngvàtoànxãhộiđãđượcthựchiệnđểgiảmáplực/căngthẳng
nghề nghiệp cho giáo viên Trung Quốc.
- Coi trọng công tác quản lý và quản trị nhà trường, chú trọng chất lượng và hiệu quả.
- Gắn trách nhiệm chuyên môn với quản trị nhân sự.
- Hoàn thiện cơ chế chính sách trong việc quản lý và phân bổ nhân sự.
- Đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường phân cấp, ủy quyền.
- Coi trọng đầu tư và phân bổ tài chính cho các đơn vị giáo dục.
- Tinh chỉnh nội dung danh sách các đầu việc nhằm giảm gánh nặng cho giáo viên.
- Kiểm soát các tài khoản mạng xã hội, gia tăng các phần mềm giáo dục.
- Giáo viên có thể tham gia các hoạt động nghệ thuật tại trường.
- Thường xuyên thực hiện đánh giá áp lực lao động cho giáo viên.
21
- Phát huy truyền thống “Hối nhân bất quyện” (dạy không biết mệt mỏi). Động viên
giáo viên tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp giáo dục trong nước.
- Tích hợp công nghệ thông tin với giáo dục và dạy học.
- Tuyên truyền, hướng dẫn phụ huynh về chính sách giảm kép.
- Tranh thủ các nguồn lực xã hội để đảm bảo chất lượng giáo dục.
- Thu hút các chuyên gia giáo dục tham gia vào các hoạt động giáo dục.
- Tăng cường hướng dẫn về tư tưởng, công tác tư vấn tâm lý cho giáo viên.
- Giảm bớt các kỳ thi dành cho giáo viên và học sinh.
- Hạn chế các cuộc họp, định kỳ hoặc không định kỳ.
- Giúp giáo viên tập trung chuyên môn, nâng cao chất lượng giảng dạy.
b. Kết hợp hài hòa nguồn lực trong nước và ngoài nước
iệtNamcầnmạnhdạnmờinhữngtríthứcViệtkiềuđãthànhcôngởnhữngnướcphát
V
triểnvềnắmgiữmộtsốvịtríthenchốttrongbộmáylãnhđạocủabộ,ngànhmìnhđểtạonên
những đột phá cần thiết, kéo theo sự thay đổi của toàn bộ nền kinh tế.
22