1- A MINARÍA

A minaría é o conxunto de actividades necesarias para extraer os minerais dos

xacementos. É unha actividade do sector primario pero vincúlase ao sector
secundario ao ser imprescindible para a industria e a construción.

Explotacións a ceo aberto: Esta técnica utilízase cando o

mineral está a escasa profundidade e é de fácil acceso.
Minas subterráneas: Este tipo emprégase cando o mineral está
a gran profundidade e son moi custosas.
Tipos
Minaría submarina: O seu obxectivo é aproveitar a riqueza dos
fondos mariños.
Minaría por pozos de perforación: Utilízase principalmente
para a extracción de combustibles como petróleo ou gas.

A partir do século XIX experimentou un gran crecemento polo desenvolvemento

Evolución
da revolución Industrial. Na actualidade, requírense cada vez máis materias
histórica
primas e enerxía, por iso a minaría segue a ter unha grande importancia.

Nos países menos desenvolvidos provoca conflitos

armados polo control dos xacementos.

Problemas Poden chegar a esgotarse o xacementos.

Grande impacto medioambiental xa que destrúe a

paisaxe e contamina os solos e a auga.
 2- AS FONTES DE ENERXÍA

As fontes de enerxía son os recursos que proporcionan a forza requirida polos procesos industriais.

Renovables: Son as que non se esgotan co seu uso ou que poden

recuperarse de forma natural. Por exemplo a enerxía hidráulica,
solar, eólica, mareomotriz, xeotérmica e da biomasa.
Tipos
Non renovables: As que existen nunha determinada cantidade e
non poden repoñerse a curto plazo. Por exemplo o uranio, o
carbón, o petróleo e o gas natural.

Ata finais do século XVIII a principal fonte de enerxía era a

madeira.
Durante o século XIX e a primeira metade do século XX a principal
fonte de enerxía era o carbón polo uso da máquina de vapor.
Evolución Ao longo do século XX a electricidade e o petróleo situáronse á
histórica cabeza das fontes de enerxía.

A mediados do século XX aparece a enerxía nuclear.

Desde a crise do petróleo de 1973 o gas natural e as enerxías

renovables están en constante crecemento.
 3- AS ENERXÍAS NON RENOVABLES
(Petróleo, gas natural, carbón e uranio)

……………………………………………………………………………………………………
Definición ……………………………………………………………………………………………………

Localización
……………………………………………………………………………………………………
dos principais ……………………………………………………………………………………………………
produtores

Evolución ……………………………………………………………………………………………………
histórica …………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………
Problemas ………………………………………………………………………………………………………..
 4- AS ENERXÍAS RENOVABLES
(Hidráulica, eólica, solar, biomasa, xeotérmica e mareomotriz)

……………………………………………………………………………………………………
Concepto ……………………………………………………………………………………………………

Evolución ……………………………………………………………………………………………………
histórica …………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………
Problemas ………………………………………………………………………………………………………..
 5- A INDUSTRIA

A industria inclúe todas as actividades que teñen como fin transformar un recurso natural, a materia
prima, nun produto elaborado. É a actividade económica máis importante do sector secundario.

Todas estas
Úsanse máquinas e enerxía
características
permiten diferenciar a
Realízase en fábricas nas que se se concentran
Características industria da artesanía
gran número de traballadores
(produción industrial
vs
Elabóranse grandes cantidades de produtos
produción artesanal)

Maduras: Teñen unha capacidade de crecemento escasa

En función (Industria téxtil)
do grao de
innovación De tecnoloxía punta: Utilizan os derradeiros avances tecnolóxicos e
teñen gran capacidade de crecemento (Industria robótica)
Tipos De base: Toman a materia prima da natureza e convértena en produtos
semielaborados que serán utilizados por outras industrias (Cementeira)
En función
De bens de equipo: A partir de produtos semielaborados fabrican
do destino
produtos que utilizarán outras empresas (Maquinaria e motores)
dos produtos
De bens de consumo: Elaboran produtos para o consumo que se poden
adquirir directamente en tendas (Automóbil)
 6- A EVOLUCIÓN HISTÓRICA DA INDUSTRIA: SÉCULOS XIX E XX

No último terzo do S. XVIII e nos comezos do S. XIX xurde en

Orixe
Inglaterra un novo modo de produción, o industrial.

Características
Uso da máquina de vapor que utiliza o carbón como enerxía.
1ª Revolución
Industrial Hai división do traballo, cada obreiro especialízase nunha
fase do proceso.
Nesta fase a industrialización estendeuse por Reino Unido e

Localiza
ción
países europeos próximos como Francia, Alemaña ou Bélxica

A finais do século XIX e inicios do XX iníciase unha nova fase

Orixe
da industrialización.
A electricidade e o petróleo cada vez máis protagonistas

Características
2ª Revolución como fontes de enerxía.
Industrial A división do traballo cada vez é máis eficiente grazas a
aparición do modo de produción en cadea.
Os países de Europa occidental están cada vez máis

Localiza
ción
industrializados e destacan tamén os EEUU e Xapón.

Unha consecuencia das revolucións industriais foi que provocou un crecemento

extraordinario das cidades pois os campesiños emigraron cara elas en busca de traballo.
 7- A EVOLUCIÓN HISTÓRICA DA INDUSTRIA: SITUACIÓN ACTUAL

A partir da década de 1970, tras a crise do petróleo, naceu un novo

Orixe
modelo industrial.

Desenvolvemento de novas tecnoloxías e novas industrias como a

informática e as telecomunicacións.

Características
3ª Revolución
Industrial As empresas apostan fortemente pola investigación e innovación
tecnolóxica (I+D+I) para seguir sendo competitivas.

Uso de sistemas automáticos de produción, máquinas ou robots,

que fan innecesario o emprego de grandes cantidades de man de
obra.

Localización
A deslocalización da industrias a territorios que ofreceran vantaxes
competitivos supuxo a incorporación dos países emerxentes á
industrialización.

Na actualidade os cambios na industria son continuos polos avances

tecnolóxicos polo que xa se empeza a falar dunha cuarta revolución industrial,
esta basearíase na intelixencia artificial e a interconexión dixital.
 8- O SECTOR SECUNDARIO EN ESPAÑA E GALICIA

En España os minerais enerxéticos son escasos, só o carbón tivo

Minaría e un papel importante pero na actualidade está en declive.
fontes de
enerxía España ten que importar a enerxía do exterior, nos últimos
anos se está a desenvolver moito as enerxías renovables,
destacan a hidráulica e a eólica en rexións como Galicia.
Importancia
En 2020 a industria e a construción sumaban 21,3% do PIB español e o
do sector
20,5% da poboación ocupada.
secundario
As industrias relacionadas co sector primario como as da alimentación e
bebida que está por todo o territorio.
A industria de fabricación do automóbil en rexións como Cataluña ou
Sectores Aragón.
destacados
A construción era un sector destacadísimo antes da crise de 2008.

En Galicia podemos destacar o sector téxtil onde sobresae Inditex, o

automóbil con Citroën ou a industria conserveira relacionada co mar.
As principais zonas industriais de España son Cataluña, Madrid, País
Localización Vasco e Comunidade Valenciana.
da industria A principal zonas industrial de Galicia é o eixe Vigo – Pontevedra –
A Coruña – Ferrol.
 1A- A MINARÍA

Mina a ceo aberto

Mina subterránea
Minaría submarina

Minaría por pozos de

perforación
1B- A MINARÍA

Mina das Pontes de

García Rodríguez
 1C- A MINARÍA

In In Ni Sb Pt/Rh

Ni U
Ag
Pb Ag Zn
Cu
U Zn
Zn
Pb Ag U Pb Cr
In Hf Cu P P
Sn
Pb Ag Zn P
Sb
In Cu
Ni
Ag Zn Cr Ni
Al Au
U
Al
Al

Sn NiSn
Sn
Cu Sn Ni U Ta
Ag U
Hf Pb Ni Zn Cu
Sn Sb U P
Au

In Ni
Al
Al Ni U In Au
P Au
Sb Pt/Rh
Au Cu
Ni Sb Cr Ta
Cu Ag
Cr Pt/Rh
Sn Pb
P Ta
Hf U
In Zn
 2A- AS FONTES DE ENERXÍA

Consumo de enerxía en 2019

E.
País Petróleo Gas Carbón E. Nuclear E. Hidráulica Total
Renovables
EEUU 39,12% 32,21% 11,94% 8,00% 2,67% 6,01% 94,90
Alemaña 35,70% 24,44% 17,24% 5,13% 1,37% 16,09% 13,05
Francia 32,47% 16,23% 2,79% 36,81% 5,17% 6,51% 9,67
China 19,63% 7,80% 57,47% 2,18% 7,96% 4,74% 142,03
Rusia 22,47% 53,51% 11,93% 6,22% 5,78% 0,06% 29,90
España 48,21% 23,21% 2,85% 9,28% 3,57% 13,03% 5,60
Xapón 39,84% 21,17% 26,72% 3,21% 3,59% 5,49% 18,37
Brasil 38,72% 10,38% 5,23% 1,12% 28,58% 16,02% 12,42
 2B- AS FONTES DE ENERXÍA
Brasil Consumo de enerxía
Xapón

España
PETRÓLEO
Rusia
GAS
China CARBÓN

Francia E. NUCLEAR
E. HIDRÁULICA
Alemaña
E. RENOVABLES
EEUU

0 20 40 60 80 100 120 140 160

Consumo de enerxía en exaxulios Vista detallada dos
países con menor
consumo

Brasil Consumo de enerxía

Xapón
PETRÓLEO
España
GAS
Rusia CARBÓN
E. NUCLEAR
Francia
E. HIDRÁULICA

Alemaña E. RENOVABLES

0 5 10 15 20 25 30 35
Consumo de enerxía en exaxulios
 2C- AS FONTES DE ENERXÍA
Porcentaxe de enerxía procedente de fontes renovables 2004-2020
(% do conxunto do consumo de enerxía)
2D- AS FONTES DE ENERXÍA
 3A- AS ENERXÍAS NON RENOVABLES
18000
16476
Produción de petróleo en 2020
16000
14000
Miles de barrís por día

12000 11039 10667

10000
8000
6000 5135
4114 3901 3657
4000 3026 3084 2686
2001
2000
0
EEUU Arabia Rusia Canadá Iraq China Emiratos Brasil Irán Kuwait Noruega
Saudí Árabes

350
303,8 297,5
Reservas probadas de petróleo en 2020
300
Miles de millóns de barrís

250

200
168,1
157,8
145
150
107,8 101,5 97,8
100
68,8
48,4
50

0
Venezuela Arabia Saudí Canadá Irán Iraq Rusia Kuwait Emiratos EEUU Libia
Árabes
 3B- AS ENERXÍAS NON RENOVABLES
1000
Miles de millóns de metros cúbicos 900
914,6 Produción de gas en 2020
800
700 638,5
600
500
400
300 250,8
194 171,3
200 165,2 142,5
112,1 111,5
81,5
100
0
EEUU Rusia Irán China Catar Canadá Australia Arabia Saudí Noruega Alxeria

40 37,4
Reservas probadas de gas en 2020
35 32,1
Billóns de metros cúbicos

30
24,7
25

20

15 13,6 12,6

10 8,4
6,3 6 5,9 5,5
5

0
Rusia Irán Catar Turkmenistán EEUU China Venezuela Arabia Saudí Emiratos Nixeria
Árabes
 3C- AS ENERXÍAS NON RENOVABLES
Produción de carbón en 2019
4000 3691
3500
3000
Megatoneladas

2500
2000
1500
1000 769 641 606 503 425
500 254 127 112 104
0
China India Estados Indonesia Australia Rusia Sudáfrica Alemaña Polonia Kazhakhstán
Unidos

300000
Reservas probadas de carbón en 2020
248941
250000
Millóns de toneladas

200000
162166
150227 143197
150000
111052
100000

50000 35900 34869 34375 28395 25605

0
Estados Rusia Australia China India Alemaña Indonesia Ucraína Polonia Kazhakhstán
Unidos
 3D- AS ENERXÍAS NON RENOVABLES

Produción de uranio en 2020

25000

19477
20000
Toneladas

15000

10000
6203 5413
5000 3885 3500 2991 2846
1885
744 400
0
Kazhakhstán Australia Namibia Canadá Uzbekistán Níxer Rusia China Ucraína India

120000
Produción de enerxía nuclear
100000 96553
Megavatios eléctricos

80000
61370
60000
47528

40000 31679 28578

23150
20000 13624 13107
8923 8113

0
EEUU Francia China Xapón Rusia Corea Sur Canadá Ucraína Reino Unido Alemaña
3E- AS ENERXÍAS NON RENOVABLES
 4A- AS ENERXÍAS RENOVABLES
250
224 Produción de enerxía solar en 2019
200
Teravatios-hora

150

108
100
72,3
46,4 46,3
50
23,7 18,3 15,1 13 12,9
0
China EEUU Xapón Alemaña India Italia Australia España Corea Sur Reino Unido

450
405,3 Produción de enerxía eólica en 2019
400

350
289,9
Teravatios-hora

300

250

200

150 125,9

100 64,3 63,3 56 53,1

50 34,6 32,7 21,7
0
China EEUU Alemaña Reino Unido India Brasil España Francia Canadá Turquía
 4B- AS ENERXÍAS RENOVABLES
350 322
Potencia hidráulica instalada en 2018
300

250
Xigavatios

200

150
104
100 81 80
47 45
50 31 28 22 19

0
China Brasil Canadá EEUU Rusia India Noruega Turquía Xapón Francia
4C- AS ENERXÍAS RENOVABLES
 5A- A INDUSTRIA

Produción artesanal vs Produción industrial

 5B- A INDUSTRIA

Textis Industria madura Microchips

Industria de
tecnoloxía punta

Industria de base Industria de bens de equipo Industria de bens de consumo

Cemento Lavadoras

Motores
 6- A EVOLUCIÓN HISTÓRICA DA INDUSTRIA: SÉCULOS XIX E XX

1800 1900 1970 2000

1ª Revolución industrial 2ª Revolución industrial 3ª Revolución industrial 4ª Revolución industrial

1ª Revolución 2ª Revolución 3ª Revolución 4ª Revolución

Industrial Industrial Industrial Industrial
 8A- O SECTOR SECUNDARIO EN ESPAÑA E GALICIA

A industrialización comezou a mediados do XIX en rexións como Cataluña (xa había

1 tradición no téxtil), País Vasco (ferro) e Asturias (carbón)
No primeiro terzo do século XX a industria creceu pola neutralidade de España na I
2 Guerra Mundial e a construción de infraestruturas
Hai unha gran recesión nos anos posteriores a Guerra civil (1936-1939) polas
3 destrucións e o illamento político de España
Nos anos anos 60 prodúcese un crecemento que permite dicir que España xa é un país
4 industrializado
A partir de 1975, tras a crise do petróleo, a industria entra nun período de caída polo
5 peche de moitas industrias non competitivas
Nos 90 hai unha fase de crecemento polo auxe enorme da construción sen embargo
6 isto remata coa crise de 2008 que supuxo un forte golpe para a industria
Na actualidade a industria recuperábase lentamente ata a chegada da nova crise
7 asociada á COVID

EVOLUCIÓN HISTÓRICA DO SECTOR

SECUNDARIO EN ESPAÑA
8B- O SECTOR SECUNDARIO EN ESPAÑA E GALICIA
8C- O SECTOR SECUNDARIO EN ESPAÑA E GALICIA
 8D- O SECTOR SECUNDARIO EN ESPAÑA E GALICIA
FACTORES QUE FAVORECEN A LOCALIZACIÓN DA INDUSTRIA
RELEVANCIA DURANTE A 1ª E A
2ª REVOLUCIÓN INDUSTRIAL
Era moi importante pola
dificultade do transporte
Era necesaria gran cantidade de
man de obra barata (cidades)
É indispensable
Era importante polas
dificultades do transporte
Situábase preto dos portos e
dos ríos
É útil situarse preto outras industrias
coas que poidan colaborar
Non existía este factor
Non existía este factor
FACTORES
Proximidade ás materias primas e ás fontes
fontes de enerxía
Dispoñibilidade de man de obra
Dispoñibilidade de capital, necesítanse
investimentos para iniciar a produción industrial
Proximidade aos mercados onde se vende o
produto
Boas comunicacións
Proximidade a outras industrias xa previamente
establecidas
Acceso ás novas tecnoloxías como as modernas
redes de comunicación
A regulación medioambiental
RELEVANCIA NA ACTUALIDADE
Hoxe é día é pouco relevante
pola facilidade do transporte
Seguen a buscar man de obra barata
pero tamén é necesaria man de obra
altamente cualificada
É indispensable
Hoxe é día é pouco relevante
pola facilidade do transporte
Sitúase preto das grandes
autoestradas e vías ferroviarias
É útil situarse preto outras industrias
coas que poidan colaborar
É fundamental a boa conexión
as telecomunicacións (Internet)
A industria ten que acomodar as súas
actividades as leis medioambientais