Ezekielgsroup REVISED THESIS-edited

i
PAGBUO AT PAGTANGGAP NG E-KOMIKS SA PAGTUKOY NG

KALAGAYANG SOSYAL SA AKDANGPAMPANITIKAN
NA TATA SELO
Isang
di-Gradwadong Tesis na Iniharap
sa mga Kaguruan ng Kolehiyo ng Edukasyon ng
University of Rizal System
Antipolo Campus
Bilang
Bahagi ng mga Kinakailangan
sa Pagtamo ng digring Batsilyer sa Edukasyong
Pang-Sekondarya sa
Filipino
JAYMUEL DARAS ALONZO

LEEJOY PACHECO
EZEKIEL DON VALENZUELA
Abril, 2021
ii
DAHON NG PAGPAPATIBAY
Ang pananaliksik na may pamagat na PAGBUO AT PAGTANGGAP NG

E-KOMIKS SA PAGTUKOY NG KALAGAYANG SOSYAL SA AKDANG
PAMPANITIKAN NA TATA SELO ay isinagawa nina JAYMUEL D. ALONZO,
LEEJOY PACHECO at EZEKIEL D. VALENZUELA bilang bahagi ng mga
gawaing kailangan sa pagtamo ng digring Batsilyer ng Edukasyong Pang-
Sekundarya sa Filipino.
LOURDES T. TEJADA, Ed. D.

Petsa Tagapayo
Pinagtibay bilang bahagi ng mga gawaing kailangan sa pagtamo sa
digring Batsilyer ng Edukasyong Pang-Sekondarya sa Filipino ng Lupon na may
gradong ____.
LINDSAY H. MAGLALANG, MAT

Tagapangulo
MA. SALVE E. OANDASAN, MAT HOMER G. PARCO, LPT

Miyembro Miyembro
CLARIZ ANGELUS Q. TAPALES, LPT

Miyembro
Tinanggap bilang bahagi ng gawaing kailangan sa pagtamo sa digring
Batsilyer ng Edukasyon Pang-Sekundarya sa Filipino.
LOURDES T. TEJADA, Ed. D.

Petsa Dekana, Kolehiyo ng Edukasyon
iii
PASASALAMAT
Taos-pusong nagpapasalamat ang mananaliksik sa mga taong tumulong
upang maisagawa ang pag-aaral na ito.
Dr. NANCY T. PASCUAL, Pangulo, University of Rizal System, dahil sa
kanyang hindi masukat na dedikasyon sa pagpapalago at pagtatala ng mga
gradwadong tesis sa buong unibersidad at maging sa mga mag-aaral nito.
Dr. ALLAN E. CONDE, Pangalawang Pangulo, para sa Kapakanang
Pang-Akademiko, dahil sa kanyang paghimok at patuloy na malasakit na
ibinahagi sa lahat ng mananaliksik sa kanilang pag-aaral.
Dr. LOURDES T. TEJADA, Tagapayo ng mananaliksik, sa walang
sawang pagtulong, pagbibigay ng lakas ng loob at mungkahi upang mabuo ang
tesis na ito.
Dr. WILMA R. LOMANGAYA, Istatistisyan na nagtuos, nagbahagi ng
mga kaalaman sa estadistikang ginamit at pagbibigay- tulong sa ikatatapos nito.
Prof. LINDSAY H. MAGLALANG, Tagapangulo ng mga panel, sa
pagbibigay at pagmumungkahi sa iba’t ibang bahagi ng pag-aaral.
Prof. CLARIZ ANGELUS TAPALES, isa sa mga Miyembro ng Panel, sa
walang sawang pagtulong sa mananaliksik para sa mga karagdagang
impormasyon na makakatulong sa pagpapaunlad ng pag-aaral.

iv
Prof. HOMER PARCO, isa sa mga Miyembro ng Panel, sa paggabay sa
mananaliksik para sa mga karagdagang impormasyon na makatutulong sa
pagpapaunlad ng pag-aaral.
Prof. MA. SALVE E. OANDASAN, isa sa mga Miyembro ng Panel, sa
pagbibigay ng suhestiyon at gabay sa estadistika ng pag-aaral.
Sa mga TAGABALIDO, sa kanilang pagbabahagi ng kaalaman at
pagwawasto ng mga instrumento upang magamit sa pag-aaral.
Sa mga TAGATUGON, sa kanilang oras na inilaan upang ang pag-aaral
na ito ay maisakatuparan.
Sa PAMILYA AT KABIYAK ng mananaliksik, sa pagbibigay ng
inspirasyon upang ipagpatuloy ang pag-aaral na ito.
Sa mga KAIBIGAN at KAGURUAN sa University of Rizal System
Antipolo Campus na walang sawang nagpapalakas ng loob ng mananaliksik.
At higit sa lahat, sa POONG MAYKAPAL, na may-ari ng aking buhay at
tagapagbigay ng lakas upang mapagtagumpayan ang mga pagsubok sa buhay.

v
PAGHAHANDOG
Ang
Pananaliksik na
ito ay inihahandog ng mga mananaliksik
sa mga kaibigan, kamag-aral, pamilya,
lalo na sa mga taong tumulong at hindi
bumitaw sa paniniwalang matatapos
at mabubuo ng mga mananaliksik ang
isang obra. Buong pusong inihahandog
ang pananaliksik
na ito sa Diyos na
lumikha na nagbigay
lakas, talino at
higit sa lahat
pagmamahal sa
aming pagsasagawa ng
pananaliksik na ito.
JDA
LP
EDV
vi
ABSTRAK
Ang pag-aaral na ito ay may pamagat na Pagbuo at Pagtanggap ng e-
komiks sa Pagtukoy ng Kalagayang Sosyal sa Akdang Pampanitikan na Tata
Selo. Ang mga sumusunod na baryabol ay: kasarian, edad at bilang ng taon sa
pagtuturo. Kasunod ang antas ng katanggapan ng nabuong e-komiks batay sa:
Nilalaman, organisasyon, estilo at wika, kapakinabangan at pagkamalikhain.
Sa pag-aaral na ito, gumamit ng deskriptib-ebalwatib at debelopmental na
disenyo ang mga mananaliksik gamit ang talatanungang tseklis bilang instrument
sa pagkalap ng mga kinakailangang datos. Ang mga naging tagatugon ng pag-
aaral ay ang mga guro na nagtuturo ng asignaturang Filipino sa Mataas na
Paaralan ng Antipolo National High School.
Ang bilang ng mga gurong tagatugon ay: (22) na nagtuturo ng
asignaturang Filipino, Pinili ng mga mananaliksik ang mga nasabing kalahok sa
pamamagitan ng Random Sampling Technique. Ang mga tagatugon ay pinili
batay sa kanilang Asignaturang tinuturo ito ay ang Filipino.
Gumamit ang mga mananaliksik ng instrumentong talatanungang tseklis
upang malaman ang katanggapan ng nabuong e-komiks. Ang ginamit na tseklis
ay nahahati sa dalawang bahagi – Una, ang pagtaya ng mga guro sa kanilang
propayl; at ikalawa, ang pagtanggap ng mga tagatugon sa binuong e-komiks
batay sa nilalaman, organisasyon, estilo at wika, kapakinabangan at
pagkamalikhain
vii
Upang masukat ang propayl ng mga tagatugon, ginamitan ito ng bilang at
bahagdan. Gumamit ng mean upang matukoy ang antas ng katanggapan ng
mga guro sa nabuong e-komiks at upang matukoy ang antas ng pagtanggap ng
mga guro na limang taon pataas na nagtuturo ng asignaturang Filipino.
Sa kinalabasan at natuklasan sa pagsusuri sa mga nakuhang datos
nabatid na nakakuha ng Lubhang Katanggap-tanggap ang nabuong e-komiks
batay sa nilalaman, organisasyon, estilo at wika, kapakinabangan at
pagkamalikhain nito. Wala ring makabuluhang pagkakaiba sa ebalwasyon ng
mga gurong tagatugon sa nabuong e-komiks ayon sa kanilang propayl.
Matapos matukoy ang katanggapan ng mga guro sa nabuong e-komiks
nabuo ng mga mananaliksik ang mga sumusunod na rekomendasyon: Gamitin
ang nabuong babasahing e-komiks sa pagtalakay ng akdang pampanitikan na
Tata Selo sa pagpapalawak ng kaisipan ng mga mag-aaral; pagyamanin ang
nabuong e-komiks sapagkat magdudulot ito ng maganda sa ating isipan. Sa
tulong ng nagawang e-komiks mas mauunawaan ng mga mambabasa ang
kuwento at ang mga aral na nakapaloob dito.

viii
TALAAN NG NILALAMAN
Pahina
i
PAMAGAT NG TESIS
DAHON NG PAGPAPATIBAY ii
PASASALAMAT
iii
PAGHAHANDOG
v
ABSTRAK
vi
TALAAN NG NILALAMAN
viii
TALAAN NG TALAHANAYAN
TALAAN NG PIGURA xii
TALAAN NG APENDISES
xiii
Kabanata
1 ANG SULIRANIN AT KALIGIRAN NITO
Panimula 1
Sanligan ng Pag-aaral 7
Balangkas Pangteoretikal 14
Balangkas Pangkaisipan 19
Modelong Pangkaisipan 21
Paglalahad ng Suliranin 22
Haka sa Pag-aaral
23
Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral 23
Kahalagahan ng Pag-aaral 23
ix
Katuturan ng mga Katawagan 24
2 METODOLOHIYA NG PAG-AARAL
Disenyo at Paraan ng Pananaliksik 26

Lugar ng Pag-aaral 26
Mga kalahok sa Pag-aaral 29
Pinagkuhaan ng Datos 29
Proseso ng Pag-aaral 30
Estadistikang Ginamit 30
3 PRESENTASYON, ANALISIS AT INTERPRETASYON NG

DATOS
Propayl ng mga Guro, batay sa Edad, Kasarian at Bilang ng 32

Taon sa Pagtuturo
Pagbuo at Pagtanggap sa Binuong Babasahing E-Komiks 35

na Tata Selo batay sa Nilalaman, Organisasyon, Estilo
at Wika, Kapakinabangan at Pagkamalikhain
Makabuluhang pagkakaiba ng katanggapan ng mga guro 50

sa Babasahig E-Komiks na Tata Selo batay sa Nilalaman,
Organisasyon, Estilo at Wika, Kapakinabangan at
Pagkamalikhain batay sa kanilang Propayl
4 LAGOM, KONKLUSYON AT REKOMENDASYON
Lagom 67
Konklusyon 69
Rekomendasyon 69
SANGGUNIAN 71
APENDISES 77
KURIKULUM BITA 97
x
TALAAN NG TALAHANAYAN
Talahanayan
Pahina
33
1 Bilang ng Bahagdan ng mga Guro batay sa
Edad, kasarian at Bilang ng Taon sa
Pagtuturo
2 Tinuos na Mean at Berbal na Interpretasyon 36

ng Pagtanggap ng Nabuong e-komiks na Tata
Selo batay sa Nilalaman
3 Tinuos na Mean at Berbal na Interpretasyon

ng Pagtanggap ng Nabuong e-komiks na Tata 38
Selo batay sa Organisasyon

Selo batay sa Estilo at Wika

Selo batay sa Kapakinabangan

Selo batay sa Pagkamalikhain
47
7 Kompositong Talahanayan ng Pagtanggap
ng Babasahing E-Komiks na Tata Selo batay
Sa Nilalaman, Organisasyon, Estilo at Wika,
Kapakinabangan at Pagkamalikhain
8 Tinuos na Mean, Df, F-Value, P-Value at Desisyon 51

ng Makabuluhang Pagkakaiba ng Katanggapan
ng mag Guro sa Babasahing E-Komiks na Tata Selo
batay sa Iba’t ibang Baryabol ayon sa Edad
xi
9 Tinuos na Mean, Df, F-Value, P-Value at Desisyon 53

ng Makabuluhang Pagkakaiba ng Katanggapan
batay sa Iba’t ibang Baryabol ayon sa Kasarian
10 Tinuos na Mean, Df, F-Value, P-Value at Desisyon

ng Makabuluhang Pagkakaiba ng Katanggapan 57
batay sa Iba’t ibang Baryabol ayon sa Taon sa
Pagtuturo
61
11 Tinuos na Mean, Df, F-Value, Desisyon ng
Makabuluhang Pagkakaiba ng katanggapan ng mga
Guro sa Babasahing E-Komiks ng Tata Selo ayon sa
Natapos na Pag-aaral.
12 Tinuos na Mean, Df, F-Value, Desisyon ng 65

Makabuluhang Pagkakaiba ng katanggapan ng mga
Guro sa Babasahing E-Komiks ng Tata Selo ayon sa
Posisyon o Katungkulan.
xii
TALAAN NG PIGURA
Pigura
Pahina
21
1 Modelong Pangkaisipan ng Pag-aaral
28
2 Mapa ng Mataas na Paaralan ng Antipolo
National High School
xiii
TALAAN NG APENDISES
Apendises
Pahina
A Liham sa Punong Tagapamahala ng mga 77

Sangay ng Paaralan sa Sangay ng Antipolo
B Liham sa Punongguro ng Antipolo National 78

High School
C-H Liham sa Tagabalido 79
I Sertipiko ng Balidasyon 85
J Sertipiko ng Pagsusuring Pang-Estadistika
K Propayl ng mga tagatugon 85
L Talatanungang Tseklis 93
M Instrumentong Ginamit 95
N Gantt Tsart ng Pag-aaral 96
1
Kabanata 1
ANG SULIRANIN AT KALIGIRAN NITO
Panimula
Ang edukasyon ay proseso ng pagkatuto na kung saan ang pagsasanay
kung paano mailalapat sa reyalidad ang mga natutuhan. Sa pamamagitan ng
edukasyon mas hahasa ang kakayahan ng bawat indibidwal at maihahanda ang
bawat isa sa reyalidad ng buhay. Kasabay ng pagiging modernisado ng mundo
ay ang pagiging modernisado rin ng edukasyon at pagtuklas sa mga bagay na
makatutulong sa pag-unlad at pagpapadali ng mga gawain at ng buhay.
Kasabay ng pagbabago ang pagbabago ng sistema ng edukasyon upang
mas linangin ang talento, kakayahan at mas maging kapaki-pakinabang na
mamamayan. Sa ilalim ng Republic Act 10533 o mas kilala bilang sistemang K
to 12 na kung saan binago na ang Basic Education Program sa bansa. Isang
taon sa Kindergarten, anim na taon sa Primary School, apat na taon sa Junior
High School, at dalawang taon sa Senior High School.
Saklaw ng K to 12 Program ang Kindergarten at 12 taon ng pangunahing
edukasyon, anim na taon ng pangunahing edukasyon, apat na taon ng Junior
High School, at dalawang taon ng Senior High School, upang magbigay ng sapat
na oras para sa mga konsepto at kasanayan, maihanda ang mga nagtapos para
sa kolehiyo na edukasyon, pag-unlad ng kasanayan sa antas, trabaho, at
negosyo.
2
Nitong nagdaang taon, naiba ang proseso ng pagtuturo bunsod ng
pandemyang dulot ng COVID-19, kaya hinain ni Senador Win Gatchalian ang
panukalang batas na nagsusulong ng Safe Schools Reopening Plan (SSRP),
bilang paghahanda ng sektor ng edukasyon sa tinatawag na “new normal”
habang may coronavirus pandemic.
Sa Senate Bill No. 1565 o Education in the New Normal Act, sinabi ni
Gatchalian na magsisilbi itong gabay sa muling pagbububukas ng mga pribado
at pampublikong mga paaralan sa panahon ng kalamidad, public health
emergency, civil unrest, at iba pang sakunang sanhi ng suspensyon ng mga
klase.
Para matiyak ang pagpapatuloy ng edukasyon, sinusulong din ni
Gatchalian ang Senate Bill No. 1565 na layong iangat pag-angat ang kapasidad
ng mga paaralan pagdating sa information and communications technology o
ICT.
Layon din ng panukalang batas ang pagkakaroon ng hybrid learning
system na gumagamit ng iba’t ibang paraan ng pagtuturo tulad ng
homeschooling, online learning, printed modules, at paggamit sa radyo at
telebisyon.
Ang COVID-19 o pandemya ay nagdudulot ng mga hamon sa iba`t ibang
sektor, lalo na sa pagtugon sa pangunahing mga karapatan. Sa pamamagitan ng
pisikal na pagkakalayo at pag quarantine ng komunidad na kabilang sa mga
hakbang, ang pangunahing edukasyon ay kabilang sa mga sektor na apektado

3
dahil ang mga paaralan at mga sentro ng pag-aaral ng komunidad ay sarado
para sa pisikal na pag-uugali ng mga klase.
Ayon sa DO No. 32 s.2020, Ang DepEd Order na ito ay naglalaan para sa
mga mekanismo, pamamaraan, at pamantayan na gagabay sa lahat ng
tanggapan at paaralan ng DepEd pati na rin ang iba pang mga stakeholder sa
pangangalap, pagpili, at pakikipag-ugnayan ng Learning Support Aides sa lahat
ng pampublikong paaralang elementarya at sekondarya, kabilang ang mga
senior high school, sa SY 2020- 2021.
Alinsunod sa DepEd Order (DO) No. 012, s. 2020, "Pag-aampon ng Basic
Education Learning Continuity Plan (BE-LCP) para sa Taon ng Paaralan 2020-
2021 sa ilalim ng COVID-19 Public Health Emergency," gagamitin ng DepEd ang
maraming mga modalidad sa paghahatid ng pag-aaral (LDMs) upang matiyak
ang patuloy na pagkakaloob ng mga oportunidad sa pag-aaral sa mga mag-
aaral, habang pinoprotektahan ang kalusugan at kaligtasan ng kapwa tauhan at
mga natututo. Magagawa ito sa pamamagitan ng pinaghalo-halo na pag-aaral,
pag-aaral ng distansya, at homeschooling.
Sa kabila ng sakit na lumalaganap sa bansa ang DepEd ay umiisip pa rin
ng paraan na kung sa papaanong paraan magkakaroon ng edukasyon at
komunilasyon ang mga guro at mga mag-aaral. Ang homeschooling ang naisip
na paraan upang ipagpatuloy ang edukasyon ng hindi nailalagay sa banta ang
kalusugan ng mga guro at mga mag-aaral.

4
Malaki ang ginagampanang papel ng edukasyon sa pagpapalawig ng
ating mga panitikan, na kung saan nagiging maayos ang pagtamo ng
karunungan ng mga mag-aaral kung nagkakaroon ng tamang kagamitan sa
pagsasalin at paghahasa ng kaalaman. Ang iba't ibang mga kagamitang
pampagtuturo ay nagiging isang magandang daluyan ng kaalaman kung ang
mga ito ay tumutugon sa pangangailangan ng mag-aaral at ng pagkakataon.
Isa sa mahalagang salik na nakaapekto upang maging maayos ang
pagkatuto ay kung mapukaw ang intensyon ng mga mag-aaral gamit ang mga
makukulay at impormatibong kagamitang pampagtuturo.
Sa pamamagitan ng panitikan nabibigyang malay ang mga mambabasa
upang maramdaman ang damdamin ng manunulat, tumutugon sa mga "senses"
na pandinig, pang-amoy, panlasa, at pandama. Gamit din ang panitikan
naipapasyal ng manunulat ang mga mambabasa sa isang lugar gamit ang mga
piling salita at mga larawan.
Sa isang aklat na may pamagat na Kadluan nila Tanawan et.al may mga
panitikang naisulat sa mga piraso ng kawayan, talukap ng niyog, dahon, at balat
ng mga punongkahoy na ginamit ng ating mga ninuno bilang kanilang sulatan.
Malayo na ang tinatahak ng panitikan sa Pilipinas, naging malaki ang
papel na ginampanan ng ating mga ninuno sa pagpapanatili at pangangalaga ng
mga panitikan na mayroon tayo sa kasalukuyan. Nangangahulugan lamang na
maayos na napanatili ng ating mga ninuno ang panitikan sapagkat nananatili pa

5
rin itong buhay, nakalimbag sa mga aklat, patuloy na pinag-aaralan at
naipagsasalin-saling dila.
Sa kasalukuyan mas naging moderno na ang mga kasangkapan sa
pagtuturo sapagkat hindi na lamang papel at mga panulat ang nagiging
materyales bagkus nagagamitan na rin ng mga modernong kasangkapan na
tinatawag nating teknolohiya.
Ayon sa National Commission for Culture and the Arts sa kanilang
pagpapakahulugan sa komiks ito ay mula sa Ingles na comics na tumutukoy sa
mga nakalarawang salaysay sa loob ng mga nakahanay na kuwadro sa limbag
na pahina. Mauugat ang pagguhit ng komiks noong 1885, nang iguhit ni Jose
Rizal sa anyong cartoon ang tanyag na pabulang Ang Pagong at ang Matsing sa
album ni Paz Pardo de Tavera na nililigawan pa noon ni Juan Luna sa Paris.
Inihudyat naman ang pagiging industriya ng komiks nang likhain at ilathala
ni Tony Velasquez ang nakatatawang buhay ni Kenkoy noong 1929. Naging
bahagi ito ng lingguhang magasing Liwayway na naisalin din sa iba pang mga
rehiyonal na magasing gaya ng Bannawag, Hiligaynon, Bisaya, at Bikolnon.
Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, nagsimulang maging
pangunahing babasahing Filipino ang komiks na hinalaw sa comic book ng mga
Amerikano. Nailathala ang Halakhak Komiks noong 1946, ang kaunaha-unahang
lingguhang serye ng komiks na nailimbag sa Pilipinas. Sinundan ito ng Pilipino
Komiks, Hiwaga Komiks, Espesyal Komiks, at Tagalog Klasiks ng Ace

6
Publications sa pamamahala ni Tony Velasquez at sinundan pa ng ibang
publikasyon.
Itinutulak ni Senadora Grace Poe ang paggamit ng Filipino komiks bilang
instructional materials sa public at private elementary and high school. Inihain ni
Poe ang Senate Bill No. 945 o “Galing Pinoy Komiks Support Act” para
maisulong ang Local Comics Industry at suportahan ang mga artist at writer sa
gitna na rin ng pagdomina ng mga foreign at comic-based superhero film.
Kung maisasabatas ito sa ilalim ng panukala, minamandato ang
Department of Education (DepEd) na ipatupad ang 10-percent ng mga
instructional materials sa elementary at high school ay nasa comics form.
Bukod sa mga paaralan, maging ang mga national agencies at local
government units (LGUs) ay inaatasang gumamit ng komiks sa kanilang
information dissemination campaign.
Matagal na panahon na itinuring ng marami ang komiks bilang ‘funnies’ o
isa lamang panlibang at pampalipas oras. Ang gampanin nito ay para kunin saglit
ang panahon ng mambabasa at huwag na siyang pag-isipin pa ng matagal. Sa
nakaraang dalawampung taon, mayroong mga indibidwal na may ibang
paniniwala tungkol sa midyum ng komiks.
Si Art Speigelman, halimbawa, nang ilabas niya ang ‘Maus’ at maging
kauna- unahang komiks na nakakuha ng Pulitzer Prize, ay isang comics creator
na may ibang panlasa at ‘vision’ para sa komiks. Sa kasalukuyan, ang mga

7
creators gaya ni Speigelman ay maituturing nating ‘movement’ ng ‘pagpapaangat
ng nilalaman ng komiks para sa kamalayan ng mambabasa nito.
Ang komiks ay isang instrumento na kung saan nakapagpapataas ng
interes sa sinumang makababasa sapagkat napupukaw nito ang interes ng
mambabasa sa tulong ng mga makukulay at maayos na pagsasalansan ng mga
larawan. Sinasabing nakakapagpataas ng kamalayan sa sinumang makababasa
ang komiks sapagkat ito ay maari para sa lahat. Bukod sa mga salita ay
nasusundan pa ng mga larawan upang mas madaling maunawaan.
Ang pananaliksik na ito ay naglalayong bumuo ng babasahing e-komiks
ukol sa akdang Tata Selo ni Rogelio Sikat upang malaman ang kalagayang
sosyal na nakapaloob sa akda at kung ito ba ay maaring maging kagamitang
pampagtuturo. Sa isinagawang e-komiks ng mga mananaliksik, inaasahan na
magiging kapakipakinabang at makapagbigay ng kasiyahan sa mga mambabasa
dahil sa magandang kuwento na isinalaysay gamit ang makukulay at
magagandang larawan na kapupulutan ng aral.
Sanligan ng Pag-aaral
Ayon sa pag-aaral ni Ravago (2015) sa kaniyang pananaliksik na
pinamagatang Epekto ng Pamamaraang Komiks sa Antas ng Komprehensyon sa
Pagbasa na higit na kasiya-siya ang pag-aaral ng mga mag-aaral sa Filipino lalo
na ngayong panahon ng modernisasyon sa pamamagitan ng komiks.

8
Batay sa kinalabasan ng pag-aaral, nabatid na ang hinuha na walang
pagkakaiba sa mag-aaral ang tradisyunal at pamamaraang komiks sa pagtuturo
sa resulta ng gawaing pagganap ng mga mag-aaral sa asignaturang Filipino ay
di tinatanggap sapagkat batay sa konklusyon ng pag-aaral, ang kahusayan ng
mag-aaral sa parehong pamamaraan ng pagtuturo ay kasiya-siya, bagaman may
kaunting pagtaas ang pag-unlad ng mag-aaral na sumailalim sa pamamaraang
komiks.
Inirerekomenda na pataasin ang antas ng komprehensyon sa pagbasa sa
pamamagitan ng mga akdang pampanitikan na napapalooban ng mga gawain
tulad ng paglalapat ng akmang diyalogo sa mga lobo upang mabuo ang isang
komiks.
Sa ganitong paraan, magkakaroon ng kakayahang makasunod,
makapasa at masusubaybayan ang pag-unlad ng mga mag-aaral sa
asignaturang Filipino. Kinakailangang ang mga paaralan ay makahanap ng mga
pamamaraan upang mas maging madali ang pagsasakatuparan ng
pamamaraang ito para sa panig ng mga mag-aaral, sa gayo'y mas mapaunlad
pa ang kanilang pagkatuto lalo na sa asignaturang Filipino.
Sa ganitong pamamaraan ay magiging kawili-wili sa pagtalakay sa mga
aralin lalo na’t kung ang bawat mag-aaral ay matutuklasan at mahahasa ang
kanilang kasanayan sa paglalapat ng diyalogo sa mga lobo.
Dagdag pa ni Ravago (2015), ang mga gurong gumagamit ng tradisyunal
na pamamaraan ay mas magiging bihasa lalo na’t kung sila mismo ay

9
mapapaunlad nila ang kanilang kasanayan at magiging malikhain sa pagsusulat.
Iminumungkahi na magkaroon pa ng masusing pag-aaral upang magkaroon ng
higit na oras upang isagawa ang eksperimentong katulad nito, sa gayo’y
magiging makabuluhan ang pagsukat sa kakayahan ng mga mag-aaral.
Iminimungkahi sa pananaliksik na ito ang paggamit ng e-komiks dahil sa
pamamaraang ito nalilinang ang kasanayan ng mga mag-aaral sa pagbasa at
ang pakikipag-ugnayan nila sa kanilang kamag-aral sa pamamagitan ng
pangkatang gawaing iniatas sa kanila ng guro.
Sa pag-aaral naman nila Evarola et. al. (2018), sa kanilang pananaliksik
na pinamagatang Pagbuo at Pagtanggap ng Babasahing Komiks na Ibong
Adarna para sa mga Mag-aaral sa Grade 7 na mainam gamitin ang nabuong
babasahing komiks bilang kagamitang pampagtuturo.
Nabatid sa pananaliksik na ito na ang nabuong komiks ay lubhang
katanggap-tanggap batay sa nilalaman, organisasyon, estilo at wika,
kapakinabangan at pagkamalikhain nito. Iminumungkahi rin ng pananaliksik na
ito na gamitin ang nabuong komiks upang malaman ang kabisaan bilang isang
kagamitang pampagtuturo sa pagtalakay sa tema at paksang nakapaloob sa
kuwentong Ibong Adarna bilang isang kasangkapan sa pagpapalawak ng
kaisipan.
Mainam gawing kagamitang pampagtuturo ang babasahing komiks
sapagkat mas nagiging interaktibo ang talakayin sa tulong ng mga makululay at

10
maayos na pagsasalarawan sa mga tauhan at kaganapan na nakapaloob sa
kuwento.
Sa isang pagsusuri naman ni Villegas na binigyan importansya ang
industriya ng komiks: “Bukod dito, ang nakaaaliw na mga laro sa computer at
paglabas ng maraming uri ng cellphone ay nakaapekto rin sa pagbaba ng bilang
ng mga nagbabasa ng komiks. Sa bandang huli, ang komiks ay hindi na halos
pinapansin ng tao.” Isa sa mga ideyang laganap sa panahon ng teknolohiya.
Nasabi man sa pag-aaral na hindi na napapansin ang komiks, ang
tinutukoy naman dito ay ang tradisyunal na komiks na kung saan sa
makabagong panahon ay umuusbong muli sapagkat kasabay ng pagiging
makabago ay nagiging moderno na rin ang mga babasahing komiks sapagkat ito
ay nailalapat narin gamit ang mga teknolohiya.
Laganap na ang paggamit ng teknolohiya, sa kasalukuyan laganap din
ang mga Manga na kung saan hindi nalalayo ang hitsura sa komiks na patuloy
pa rin na tinatangkilik ng mga kabataan online. Kung ang komiks ay bunga ng
20th century culture, ang kasalukuyang dekada naman ang panahon kung saan
ang kontribusyon ng komiks ay hindi na matatawaran mapa-‘entertainment’ man
o panitikan.
Ayon kay Gimena (2011), isang social phenomenon ang eksistensiya ng
komiks sa loob ng humigit anim na dekada. Naging behikulo rin ito upang
matutong magbasa ang mga kabataan at maging ang mga nakatatandang hindi
nabigyan ng pagkakataon upang makapag-aral nang pormal.

11
Bilang karagdagan, komiks ang naging sanhi upang magising ang
kamalayan sa dalawang uri ng sining na nakapaloob dito - ang sining ng
pagsulat at pagguhit. Naging daan ito para mahasa ang mga talento patungo sa
iba pang larangan o midyum na may kaugnayan din sa sining.
Mas maipapakita ng mga kabataan ang pagpapahalaga sa panitikan kung
mas nauunawaan nila ito. Kabilang dito ang anyo ng panitikang popular na
komiks na sa kasalukuyang panahon ay humahanap ng lugar upang magamit sa
larangan ng edukasyon. Napag-aaralan din naman ang pagguhit ng komiks at
mga bahagi nito ngunit hindi naman maikakaila ang laking tulong nito upang mas
madaling maunawaan ang panitikan partikular na sa maikling kuwento.
Ayon kay Pramudya (2014), ang paggamit ng impormasyon at
komunikasyon sa Teknolohiya (ICT) sa proseso ng pag-aaral ay isa sa mga
katangiang natututo sa 21st siglo Ang ICT, ang digital comic, ay maaaring
magamit sa pinagsamang pag-aaral ng agham sa mag-aaral ng edukasyon sa
pagsasanay at edukasyon sa Faculty of Teacher, sa Unibersidad ng Jember.
Maaaring gamitin ang digital comic sa proseso ng pag-aaral na may layuning
mapabuti ang kakayahan sa malikhaing pag-iisip at aktibidad ng pagkatuto.
Batay sa pag-aaral na ito, ipinakita sa konklusyon na mayroong positibong
pagkagambala sa pagitan ng digital comic at mag-aaral na may kakayahang
mag-isip, at napatunayan din na napabubuti ang kakayahan sa pag-aaral.

12
Sa ika-21 na siglo ito ay nagdala ng isang pagbabago ng pananaw sa
edukasyon. Balanse ang kasanayan at mga kakayahang isaalang-alang sa isang
pagtaas sa pag-aaral. Ito ay sanhi ng pagkakaroon ng mabilis na pag-unlad na
panteknolohiya at komunikasyon. Kaya't, ang modelo ng pag-aaral, pagtuturo ng
media at mga mapagkukunan sa pag-aaral ay mga diskarte sa paggamit ng
computer. Samakatuwid ang pag-aaral ay ginagamit sa proseso ng pag-aaral
sumangguni sa digital literacy.
Ang pagpapatupad ng digital comic ay nagbibigay ng positibong pagtugon
para sa mag-aaral. Maaari silang maganyak dahil ang hitsura ay kawili-wili.
Nakakapagpataas ng interes sa mga mag-aaral ang paggamit ng digital
comic sapagkat ang panahon ngayon ay moderno o makabago, halos lahat ay
ginagamitan na ng teknolohiya maging sa edukasyon. Mas nagiging epektibo
ang mga guro kung gagamit sila ng mga makabagong teknolohiya sa pagtuturo,
tulad na lamang ng pagtuturo ng maikling kuwento ang e-komiks ay isang
epektibong kagamitang pampagtuturo sapagkat nakakaakit ang mga larawan at
nakatutulong ang mga grapikong larawan dagdag pa ang paggamit ng
teknolohiya.
Sinabi nila Lardizabal et al. (2014) na ang pagtuturo ay isang proseso ng
komunikasyon ng guro at mag-aaral. Hindi sapat na manatili lamang ang
komunikasyong ito sa berbal na aspekto. Iba't ibang kasangkapan ang maaaring
gamitin ng guro upang maisakatuparan ang natatanging layunin.

13
Mas natututo ang mga mag-aaral kung nagiging angkop ang mga
kagamitang panturo at nakakahanap ng mga alternatibong susuporta sa kanilang
pagkatuto. Sa tulong ng komiks hindi lang ito nasusulat bagkus mas
nakatutulong sa pagproseso at pag-unawa ang mga kalakip na larawan nito.
Inilahad naman ni Bernabe na dapat pagyamanin ang kurikulum ng mga
materyal na pansuplementaryo. Kailangang kalakip sa mga ito ang mga gawaing
nakapupukaw sa kuryusidad, nakapagpapayaman ng imahinasyon at hahamon
sa diwang mag-isip at mangatuwiran ang ilang mga aspeto ay limitado sa
propesyonal na pag-unlad, tulad ng kawalan ng interes ng mga mag-aaral at ang
pagbibigay diin sa isang patnubay na naka-ugnay sa "turuan upang pamahalaan"
sa halip na "pamahalaan upang turuan" na isinasama ang proseso ng
edukasyon.
Sang-ayon din kay Diaz, hindi lamang dapat bumatay ang mga guro sa
mga sangguniang ibinigay ng administrador ng paaralan, bagkus, higit na
makatutulong ang mga karagdagang babasahin at mga awtentikong teksto sa
pagpapabuti ng kasanayan sa pag-unawa.
Upang mas maunawaan ng mga mag-aaral ang aralin o mga kuwento sa
pag-aaral ng panitikan higit na makatutulong ang komiks bilang karagdagang
babasahin tungo sa mabisang pagkatuto. Nakatutulong ang mga larawan upang
mas maikintal sa isip ng mambabasa ang kuwento at mas mapagana ang
kanilang imahinasyon.
14
Ayon kina Avraamidou, L. at Osborne, J. sa akdang “The Role of Narrative
in Communicating Science", sa paggamit ng komiks, posibleng mas mabilis na
mauunawaan ang kahulugan ng mga mensahe sa pamamagitan lamang ng
pagtingin at pagpapakahulugan sa mga imahe at ito ay may malaking
maitutulong sa pag-unawa ng istorya. Ang mga istoryang ito ay maiuugnay nila
sa pang-araw-araw nakaganapan sa daigdig.
Ang pananaliksik na ito ay gagamit ng e-komiks bilang kagamitang
pampagtuturo sapagkat sa tulong ng e-komiks mas mauunawaan ng mga mag-
aaral ang mensahe na nais maiparating sa akda partikular na ang maikling
kuwento. Sa tulong ng mga imahe mas maikikintal ang kuwento sa isipan ng
babasa.
Balangkas Pang-teoretikal
Sa pananaliksik na ito, ang mga mananaliksik ay gumamit ng Theory of
Visual Learning. Ang pag-aaral ay maaaring makita bilang isang pagpapaandar
sa kaisipan na umaasa sa pagkakaroon ng kaalaman o impormasyon. Ang
natutunan ay ginagamit bilang batayan ng karagdagang pagkatuto, kasanayan,
halaga, paniniwala system, ideolohiya at kakayahan.
Ang mga sumusunod na palagay ay nakuha mula sa kasalukuyang pag-
iisip tungkol sa mga ugnayan sa pagitan ng nakikita, kung ano ang naaalala natin
at kung ano ang nalalaman natin. Tumutulong ang mga ito upang ipaliwanag
kung bakit maaaring mahalaga ang pag-aaral ng visual, at kung paano maaaring
mag-ambag ang isang hanay ng mga teknolohiya sa mga prosesong ito.

15
Ang mga stimuli na nagmula sa mga pandama ng paningin at pandinig ay
hindi pareho, bagaman mayroong pagkakapareho sa paraan ng pagproseso ng
cortex ng mga signal. Samakatuwid ang cortex ay nahahati sa sarili sa mga
tukoy na gawain na tukoy sa gawain hanggang sa pagkabata.
Ang kahalagahan ng plasticity ay ang mga kable ng neurocortex ay
maaaring magbago at mag-rewire mismo. Ang mga rehiyon ng utak ay
nagkakaroon ng mga dalubhasang pag-andar batay sa impormasyong
dumadaloy sa proseso ng pag-unlad.
Ang paningin ay nakasalalay sa parehong mga spatial at temporal na
pattern, na kung saan ay patuloy na nagbabago sa paglipas ng panahon,
maliban kung titingnan lamang natin ang hindi gumagalaw na bagay, na walang
pagbabago sa alinman. Ang visual input ay mas lamang, samakatuwid, upang
makabuo ng isang mas malaking bilang ng mga 'potensyal na aksyon' kaysa sa
iba pang mga stimuli.
Ang mga proseso kung saan humahantong sa memorya ang memorya ay
batay sa mga pagkakasunud-sunod ng pattern at temporal o spatial na pattern
na muling nilikha mula sa bahagyang mga bersyon ng mga pagkakasunud-sunod
ng pattern na kilala bilang invariance. Ang mga invariant form na ito ay
nakaimbak sa memorya ng kortikal at itinayong muli.
Ang visual literacy ay nauuna sa verbal literacy sa pag-unlad ng tao, ang
visual learning ay ang pangunahing pagbubuo ng mga proseso ng pag-iisip at
isang kritikal na pundasyon para sa pag-aaral na magbasa at magsulat. Ang

16
ilang mga maagang pag-aaral na isinagawa noong 1970s ay nagpapaliwanag
kung paano ang hitsura at kinikilala ng isang bata bago ito makapagsalita.
Ang mga visual na imahe, tulad ng mga larawan, ay mga hindi
kumakatawan na representasyon na nauna sa mga verbal na pahiwatig at
abstract na simbolo, tulad ng mga titik at salita. Sa maraming mga paraan
nakahanay ang mga ito sa teoryang konstruktibismo ng pag-aaral kung saan ang
mas mataas na mga kasanayan sa pag-iisip ay itinayo sa isang matatag na
pundasyon ng kongkretong pag-aaral, na kinabibilangan ng karanasan,
pampasigla sa kapaligiran, visual na feedback at mga aktibidad ng motor.
Partikular para sa mga maliliit na bata, ang mga multisensory na pahiwatig
na may kasamang visual, auditory at tactile cues ay gampanan ang mga kritikal
na tungkulin sa kanilang pag-aaral. Tandaan, kung gaano kadalas mo narinig na
sinabi na ang mga indibidwal ay naaalala lamang ang 10% ng kanilang nabasa,
30%, ng kung ano ang nakikita nila at 70%, ng kung ano ang sinasabi, nakikita at
sinusulat.
Patuloy na ipinapakita ng pananaliksik na ang mga tao ay pinakamahusay
na natututo kapag sila ay kasangkot ng direkta, may layunin na karanasan na
gumagamit ng maraming mga intelektuwal. Sinusuportahan ng iba ang mga
eksperimento sa kahalagahan ng koleksyon ng imahe sa nagbibigay-malay na
operasyon at ang pagpapabalik at pagkilala ay napahusay sa pamamagitan ng
paglalahad ng impormasyon sa kapwa visual at verbal form; sa madaling salita
visual, graphic at auditory cues na positibong nakakaapekto sa kognisyon.

17
Maiuugnay dito ang teorya na Multiple Intelligence o pagtuklas ng mga
talento at kakayahan. Isang napakahalagang teorya ang binuo ni Dr. Howard
Gardner noong 1983, ang teorya ng Multiple Intelligence. Ayon sa teoryang ito,
ang mas angkop na tanong ay “Ano ang iyong talino” at hindi, “Gaano ka
katalino?” ayon kay Gardner, bagama’t lahat ay may angking likas na
kakayahan, iba’t-iba ang mga talino o talent.
Visual o Spatial ang tawag sa mga taong may talinong visual/spatial na
mabilis matuto sa pamamagitan ng paningin at mag-ayos ng mga ideya.
Nakagagawa ng mga ideya at kailangan din niyang makita ang paglalarawan
upang maunawaan ito. May kakayahang siyan na makita sa kaniyang isip ang
mga bagay upang makalikha ng isang produkto o makatuklas ng isang produkto
o makalutas ng suliranin. May kaugnayn din ang talinong ito sa kakayahan sa
matematika. Halimbawa ng mga taong may ganitong talino ay: artists, designers,
cartoonists, story-boarders, architects, photographers, sculptors, town-planners,
visionaries, inventors, engineers, cosmetics and beauty consultants.
Ang Teorya ng Motibasyon naman ay nahahati sa dalawang pananaw
ang teoryang pagganyak na likas at teoryang kognitib. Ang unang hanay ng mga
teorya ay nakatuon sa kalikasan ng pagganyak. Ang mga teoryang ito ay
nagbibigay diin sa mga likas o likas na pangangailangan na nakakaimpluwensya
sa pag-uugali.
Ang ikalawang hanay ng mga teorya naman ay nagmumungkahi ng
kalutasan bilang mapagkukunan ng pagganyak. Ang indibidwal na pagganyak ay
naiimpluwensyahan ng mga saloobin, paniniwala, at pagpapahalaga. Ang

18
pagkakaiba-iba sa mga teoryang ito ay dahil sa hindi pagkakasundo tungkol sa
kung aling mga kadahilanan sa pag-iisip ang mahalaga sa pagganyak at kung
paano ang mga kadahilanan na nagbibigay-malay na maaaring
maimpluwensyahan ng kapaligiran.
Unang teorya ay ang Teoryang Pagganyak na Likas na kung saan
inilalarawan ang ilang mga teoryang pampasigla na nakatuon sa likas na mga
pangangailangan. Hindi lahat ng mga teoryang ito ay nalalapat sa silid-aralan,
ngunit ang pag-aaral tungkol sa mga ito ay ipapakita sa kung paano lumapit ang
iba't ibang mga teorya sa isyu ng pagganyak.
Tinatalakay rin ang pananaw sa pag-uugali sa pagganyak at pananaw sa
paglago ng kakulangan, tulad ng halimbawa ng hierarchy ng mga
pangangailangan ni Maslow.
Ikalawa ay ang Teoryang Kognitib ng Pagganyak na pinapalagay ng mga
nagbibigay-malay na teorya ng pagganyak na ang pag-uugali ay isang resulta ng
mga proseso ng nagbibigay-malay. Ipinapalagay ng mga teoryang ito na ang
mga indibidwal ay nagpapaliwanag ng impormasyon at gumagawa ng mga
desisyon, hindi lamang kumikilos sa pangunahing mga pangangailangan.
Ang mga teoryang nagbibigay-malay sa kognitibo ay nagbabahagi ng
malalakas na ugnayan sa mga teorya ng nagbibigay-malay at panlipunan na
tinalakay. Nasusuri ang maraming mga teorya ng pagganyak na nagbibigay-
malay: interes, teorya ng pagpapatungkol, teoryang umaasa sa halaga ng pag-
asa, at teorya ng pagiging epektibo ng sarili. Binibigyang diin ng lahat na ang

19
mga nag-aaral ay kailangang malaman, maunawaan, at pahalagahan kung ano
ang kanilang ginagawa upang magkaroon sila ng pagganyak.
Ang pananaliksik na ito ay nagnanais patunayan ang pagbuo at
pagtanggap sa paggamit ng e-komiks bilang kagamitang panturo sa akdang Tata
Selo ni Rogelio Sikat. Inaasahan ng mga mananaliksik na makatutulong ang
nabuong e-komiks sa pagtukoy ng kalagayang sosyal ng mga tauhan sa akda,
mapukaw ang kanilang interes, lumalim ang pagkakaunawa, umunlad sa
pagbabasa at pagiging malikhain.
Balangkas Pangkaisipan
Isinasaad ng balangkas na ang mananaliksik ay gumamit ng modelong
ADDIE na magiging gabay ng mananaliksik sa paghahanda at pagbuo ng e-
Komiks na Tata Selo para sa baitang 8. Binubuo ito ng apat na kahon na
sumasaklaw sa mga hakbang na dapat sundin upang makabuo ng E-Komiks.
Una rito ang planning phase na kinapapalooban ng pagsusuri sa
pamantayang pangnilalaman at mga kasanayang pampagkatuto na angkop sa
mga mag-aaral sa pagtukoy ng kalagayang sosyal sa akdang pampanitikan na
Tata Selo.
Ikalawa ay ang designing and developing phase na kung saan kabilang
ang pagpili at pagpapasya sa disenyo ng E-Komiks. Pagtitiyak sa mga layunin at
bahagi ng e-komiks batay sa nilalaman, organisasyon, kapakinabangan,
pagkamalikhain, estilo at wika. Gayundin ang paghahanda sa magiging hitsura
ng mga tauhan, pabalat at daloy ng kuwento sa nagawang e-komiks.

20
Ikatlo ay ang validation at implementation kung saan sasangguni ang
mga mananaliksik sa tagapayo at mga gurong eksperto upang humingi ng
mungkahi sa nabuong e-Komiks na Tata Selo. Matapos ang rebisyon batay sa
mga mungkahi ng tagapayo at mga ekspertong guro, ipinamahagi ng mga
mananaliksik ang talatanungang tseklis at ang nabuong e-Komiks sa mga guro
ng Filipino sa Antipolo National High School upang mataya at mapagtibay ang
balidasyon at lebel ng pagtanggap ng mga respondante sa nabuong e-Komiks.
Sa bahaging ito rin isinagawa ang panimula at panapos na pagtataya sa
nabuong E-Komiks.
Ikaapat ay ang evaluation, sa bahaging ito kokolektahin at matataya ang
fidbak ng mga guro sa nabuong E-komiks kung ang nabuong E-komiks ay
katanggap-tanggap at maaring gamitin bilang kagamitang pampagtuturo.

21
Modelong Pangkaisipan
ANALYSIS DESIGNING AND VALIDATION AND EVALUATION

DEVELOPING IMPLEMENTATION
PHASE
 Pagsusuri  Pagsasangg
 Pagtata
sa  Pagpili at uni ng mga
mananaliksik ya sa
pamantay pagpapasya
sa tagapayo pidbak
ang sa disenyo
at mga ng mga
pangnilala ng E-
gurong eksperto
man at Komiks.
mga eksperto
upang  Pagmun
kasanayan  Pagtitiyak sa
humingi ng gkahi na
g mga layunin
mungkahi sa gamitin
pampagka at bahagi ng
nabuong E- ang
tuto na E-komiks
Komiks na nabuon
angkop sa batay sa
Tata Selo. g E-
mga mag- nilalaman,
Komiks
aaral ng organisasyo
 Pagrerebisa na Tata
ika walang n,
sa unang selo
baitang kapakinaban
nabuong E- bilang
gan,
Komiks kagamit
 Pagtukoy pagkamalikh
batay sa ang
ng ain, estilo at
mga naging pampag
kalagayan wika.
mungkahi ng tuturo
g sosyal sa
sa akdang mga
eksperto pagtalak
pampanitik  Paghahanda
ay ng
an na Tata sa magiging
kuwento
Selo. hitsura ng
.
mga tauhan,  Pagtataya sa
pabalat at balidasyon at
daloy ng lebel ng
kuwento sa pagtanggap
nagawang
E-komiks.  Pagatataya
sa nabuong
E-Komiks
Pigura 1
Pagbuo at Pagtanggap ng E-Komiks sa Pagtukoy ng

Kalagayang Sosyal sa Akdangpampanitikan
na Tata Selo
22
Paglalahad ng Suliranin
Layunin ng pag-aaral na ito na malaman pagbuo at pagtanggap ng e-
komiks sa pagtukoy ng kalagayang sosyal sa akdang pampanitikan na tata selo.
Sa kabuuhan sinikap na matugunan ang mga sumusunod na katanungan:
1. Ano ang propayl ng mga guro sa pagtuturo ayon sa kanilang:
1.1 kasarian;
1.2 edad;
1.3 taon sa pagtuturo;
1.4 natapos na pag-aaral; at
1.5 posisyon o katungkulan sa kasalukuyan;
2. Ano ang pagtanggap ng mga guro sa komiks sa pagtukoy ng kalagayang
sosyal sa akdang Tata Selo ayon sa:
2.1 nilalaman;
2.2 organisasyon;
2.3 estilo at wika;
2.4 kapakinabangan; at
2.5 pagkamalikhain;
3. May makabuluhan bang pagkakaiba ang pagbuo at pagtanggap ng komiks sa

kalagayang sosyal ng akdang pampanitikan na Tata Selo batay sa mga
nabanggit na propayl?
23
Haka ng Pag-aaral
Walang makabuluhang pagkakaiba ang pansariling datos ng mga guro sa

kanilang pagtangkilik at paggamit ng komiks istrip bilang kagamitang
pampagtuturo.
Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral
Ang pag-aaral na ito ay naglalayong matukoy ang pagbuo at pagtanggap
sa ginawang babasahing komiks na Tata Selo, nakapaloob sa akdang ito ang
kaapihang dinanas ng tauhan sa kwento. Ang akda ring ito ang nagiging salamin
sa mga tunay na nangyayari sa lipunan, masasalamin ang aktwal na pangyayari
sa lipunan, ang pang-aapi sa mga mahihirap at pagturing dito na mababang uri.
Ang pananaliksik na ito ay isinagawa sa Distrito ll sa lungsod ng Antipolo
taong panuruan 2020-2021. Ang mga mananaliksik ay isinagawa ang pag-aaral
sa 22 na mga guro ng Filipino sa Antipolo National High School kung saan
nakalap ang mga datos sa ginawang pananaliksik upang matukoy ang
kaangkupan ng nagawang komiks sa mga mag-aaral ng ikawalong baitang.
Ang pananaliksik na ito ay Diskriptib-Ebalwatib at Debelopmental.
Gumamit ang mananaliksik ng talatanungang tseklis upang matukoy ang
pagtanggap ng mga guro sa ginawang babasahing komiks na Tata Selo. Ang
pananaliksik na ito ay naglalayong magamit ang isinagawang babasahing e-
komiks bilang kagamitang pampagtuturo sa mga mag-aaral na nasa ikawalong
baitang ng sekundarya.
Kahalagahan ng Pag-aaral
24
Ang pananaliksik na ito ay nakatutulong at lubos na kapaki-pakinabang sa
mga sumusunod:
Sa mga Mag-aaral. Makatutulong ito sa mga mag-aaral upang mas
lubusang maunawaan ang akdang Tata Selo at mas mapaunlad ang kanilang
kaalaman.
Sa mga Guro. Makatutulong ito sa mga guro sapagkat ito ang
magsisilbing kagamitang pampagtuturo sa pagtalakay sa akdang Tata Selo na
itinuturo sa mga mag-aaral sa ikawalong baitang.
Sa Paaralan. Ang nabuong babasahing E-Komiks na Tata Selo ay
makatutulong at magagamit pa ng mga susunod na henerasyon.
Sa mga Mananaliksik. Ang pananaliksik na ito ay magiging kapaki-
pakinabang para sa mga susunod na mananaliksik sa paraang maari itong
gawing batayan sa mga magiging pag-aaral na kaugnay nito.
Katuturan ng mga Katawagan
Upang mas maunawaan ang pag-aaral na ito, ang mga mananaliksik ay
minabuting mabigyan ng mga katuturan ang mga ginamit na salita sa pag-aaral:
Akdang Pampanitikan. Ito ay tumutukoy sa mga akda o mga sulatin
katulad ng mga tula, maikling kwento, pabula, parabula, epiko, alamat, sanaysay,
talumpati at marami pang iba. Ito rin ay nagsasalaysay ng kaalaman, damdamin,
kultura, at mga ideya ng mga tao.

25
Estilo. Tumutukoy sa paraan ng pagsasaayos at pagbuo ng nasabing
komiks.
Iskated. bilangguan o kulumpon.
Kalagayang Sosyal. Tumutukoy sa aspetong panlipunan ng mga tauhan
sa nasabing komiks.
Kapakinabangan. Tumutukoy sa gamit ng komiks bilang sining na biswal
tungo sa pagkatuto ng mag-aaral.
Komiks. Ang komiks ay isang babasahing isinalarawan at maaaring
nagsasaad ng kuwento, buhay ng tao o pangyayari. Ang salitang komiks ay
hango sa salitang ingles na "comics" at isinulat lamang na may titik "k" alinsunod
sa baybayin ng wikang Filipino.
Naembargo. Nasamsam o nakuha.
Nilalaman. Isang panukatang tumutukoy sa kabuuang nilalaman ng
nagawang komiks.
Pagbuo. Tumutukoy sa paglikha ng isang pag-aaral na napapanahon at
tumutugon sa kapakinabangan ng isang pananaliksik.
Pagkamalikhain. Tumutukoy sa kabuuang kagandahan ng komiks mula
sa pagkakaguhit nito hanggang sa paglapat ng mga dayalogo.
Pagtanggap. Aksyong tugon ng mga guro sa pagtanggap ng
kahalagahan ng nabuong komiks.

26
Presentasyon. Paraan ng pagsasaayos ng komiks na naglalahad ng mga
mahahalagang tagpo.
Propitaryo. May-ari ng lupain.
Sangka. Daluyan ng tubig.
Tata Selo. Ito ay ibinatay ni Rogelio R. Sikat sapangunahing tauhan ng
istorya na isang lalaking magsasaka na nagngangalang Selo.Bagamat may
pagkakaiba sa Tata Selo na ipinakilala satin ni Rizal sa ilang kabanata ngisa sa
kanyang nobela, hindi matatangging maaaring inspirasyon ng may-akda
angnaturang tauhan sa pagbuo ng “Tata Selo”.

27
Kabanata 2
METODOLOHIYA NG PAG-AARAL
Ang kabanatang ito kinapapalooban ng mga disenyong ginamit, paraan ng
pananaliksik, lugar at mga kalahok sa pag-aaral, maging ang pinagkuhaan ng
datos, patalaran ng pag-aaral at ang estadistikang ginamit.
Disenyo at Paraan ng Pananaliksik
Ang mga mananaliksik ay gumamit ng Deskriptib-Ebalwatib at
Debelopmental na pamamaraan ng pananaliksik. Gumamit ang mga
mananaliksik ng talatanungang tseklis sa pangangalap ng impormasyon, ito ang
nagsilbing daan upang makakalap ng mga datos sa mga tagatugon upang
mataya kung katanggap-tanggap ang babasahing E-komiks na binuo ng mga
mananaliksik.
Ayon kay Best, ang Deskriptib-Ebalwatib o Palarawang pananaliksik ay
isang imbestigasyon na naglalarawan at nagbibigay kahulugan na may
kinalaman sa kondisyon ng mga ugnayang nagaganap, mga gawaing umiiral,
mga paniniwalang nagaganap, mga epektibong nararamdaman o mga
kalakarang nadedebelop. Ang mga uri nito ay ang: pag-aaral ng kaso (case
study), serbey, pag-aaral na debelopmental tulad ng mahabang panahong
paraan, cross-sectional method, follow-up studies, documentary analysis, trend
analysis at correlational studies.
Lugar ng Pag-aaral
28
Ang pag-aaral na ito ay isinagawa sa mataas na paaralan ng Antipolo
National High School sa lungsod ng Antipolo
Ang Antipolo National High School na sinasabing itinatag noong ika-23 ng
Agosto 1971, Noon kilala ito bilang Antipolo Municipal High School o "MUNIC" sa
madaling sabi. Ang pagtatatag nito ay unang ipinaglihi ng isang dating Konsehal
ng Lungsod na si Hon. Antonio Masaquel noong termino ni Mayor Jose Oliveros.
Noong 2013 pinalitan ni Ms. Adelaida A. San Diego si Dr. Corazon S.
Laserna bilang punong-guro ng paaralan. Pinarangalan ng Department of
Education (DepEd)-Antipolo at ng Pamahalaang Lungsod ang mga natatanging
guro na nagpakita ng angking husay at dedikasyon sa kanilang propesyon sa
idinaos na Hamaka Award of Excellence 2018 sa Assumpta Theatre, Assumption
College noong 02 Pebrero 2018. Binigyan din ng parangal ang mga gurong
nagsilbi ng mahabang taon sa mga pampublikong paaralan kabilang si Dr.
Adelaida San Diego, Principal ng Antipolo National High School, na may 40 taon
na sa serbisyo. Bahagi ito ng pagdiriwang ng ika-15 taong anibersaryo ng
pagkakatatag ng DepEd-Antipolo.
Ang Antipolo National High School ay itinuturing na pinakamalaking
paaralan ng sekundaryong publiko sa Dibisyon ng Lungsod ng Antipolo na
matatagpuan sa Olalia Road Brgy. Sta. Cruz Antipolo ay may isang
nagniningning na kagandahan dahil masisiyahan ito kapag sumikat ang araw at
nagpapalabas ng enerhiya sa bagong itinatayong ACG Building at Nilo Leyble
Building na tumatanggap ng libu-libong mga mag-aaral. Ang malaking istraktura
nito ay sumasagisag sa paningin ng paaralan.

29
Sa pagsunod sa pagsasakatuparan ng mga layuning pang-edukasyon,
ang Antipolo National High School ay lubos na nakatuon upang makamit ang
misyon nitong magbigay ng isang makabagong, nakabatay sa halaga na kalidad
na edukasyon na magbibigay kasangkapan sa mga mag-aaral ng mga
kinakailangang kasanayan at mabuting pagpapahalagang moral. Sa paglaon,
ang paaralang ngayon ay nangangarap na maging isang institusyon ng
kahusayan sa larangan ng Agham at Matematika upang makabuo ng mga
indibidwal na nakikipagkumpitensya sa buong mundo.

30
Antipolo National High School
Pigura 2
Mapa ng Mataas na Paaralan ng Antipolo National High School

31
Mga kalahok sa Pag-aaral
Ang mga mananaliksik ay bumuo ng babasahing e-komiks na Tata Selo
na orihinal na isinulat ni Rogelio Sikat bilang isang maikling kuwento na pinabasa
at pinataya sa labingwalong (18) mga babae at apat (4) na mga lalaki. Sa
kabuuan may dalawampu’t dalawa (22) na mga guro sa Filipino ng mga mag-
aaral para sa walong baitang ng sekundarya na nagmula sa Antipolo National
High School na magiging tagatugon sa nagawang komiks.
Ang mga nasabing kalahok ay napili sa pamamagitan ng random
sampling technique. Ang Random sampling ay isang bahagi ng paraan ng pag-
sample kung saan ang bawat sample ay may pantay na posibilidad na mapili.
Ang isang sample na napiling sapalaran ay sinadya upang maging isang walang
kinikilingan na representasyon ng kabuuang populasyon. Ang random na
sampling ay isa sa pinakasimpleng paraan ng pagkolekta ng data mula sa
kabuuang populasyon
Pinagkuhaan ng Datos
Sa pananaliksik na isinagawa, ang mga mananaliksik ay nakakalap ng
datos gamit ang mga sumusunod na pamamaraan.
Hinalaw ng mga mananaliksik ang talatanungang tseklis sa naunang pag-
aaral ukol sa komiks na may pamagat na Pagbuo at Pagtanggap ng babasahing
komiks na Ibong Adarna sa mga Grade 7 na isinagawa nila Camomot et. al.
32
Ang mga mananaliksik ay pumili ng mga tagatugon na mga gurong
nagtuturo ng asignaturang Filipino upang mataya ang pagtanggap ng nabuong
babasahing komiks na Tata Selo.
Upang matukoy ang naging pagtanggap ng binuong E-komiks, sinagutan
ng mga tagatugon ang ipinamahaging talatanungang tseklis.
Gumamit ang mga mananaliksik ng iskala upang matukoy ang pagtanggap
ng mga tagatugon sa babasahing E-komiks na Tata Selo.
Iskala Iskor Interpretasyon
5 4.20-5.00 Lubhang Katanggap-tanggap
4 3.40-4.19 Katanggap-tanggap
3 2.60-3.39 Bahagyang Katanggap-tanggap
2 1.80-2.59 Hindi Gaanong Katanggap-tanggap
1 1.0-1.79 Hindi Katanggap-tanggap
Patakaran ng Pag-aaral
Matapos maipasa ang isa sa limang pamagat na inihain ng mga
mananaliksik na pinagtibay ng guro, sinimulan na ang hakbang sa pag-aaral.
Sinimulan ng mananaliksik ang paggawa ng babasahing E-komiks na Tata Selo
bilang pangunahing instrumentong gagamitin sa pag-aaral.
Gumamit ang mga mananaliksik ng mga batayan sa pagsasagawa ng
pananaliksik tulad ng teknolohiya, mga naunang pag-aaral na magsisilbing

33
batayan at gabay sa ginagawang pananaliksik, internet at iba pang mga
kagamitang mapagkukuhaan ng datos.
Ang ginawang E-komiks ng mga mananaliksik ay pinasuri sa mga guro
ng Filipino. Nag-iwan ang mga tagatugon ng mga suhestiyon upang mapaunlad
pa ang nakapaloob sa babasahing komiks.
Matapos mabalido nang nabuong babasahing e-komiks ipinasuri ito sa 22
na mga guro ng Filipino gamit ang inihalaw na talatanungang tseklis upang
matukoy ang katanggapan ng binuong E-komiks.
Estadistikang Ginamit
Sa pagsusuri ng mga nakalap na datos, gumamit ng mga sumusunod na
estadistika:
1. Upang matukoy ang propayl ng mga tagatugon, ang mga mananaliksik
ay gumamit ng bilang, bahagdan at ranggo;
2. Upang matukoy ang kapakinabangan ng nabuong komiks, gumamit ng
mean at standard deviation; at
3. Upang masukat ang makabuluhang pagkakaiba ng mga banggit na
baryabol ng mga tagatugon sa babasahing komiks istrip, gumamit ang mga
mananaliksik ng One Way Analysis of Variance (ANOVA).

34
Kabanata 3
PRESENTASYON, ANALISIS AT INTERPRETASYON NG DATOS
Ang kabanatang ito ay nagpapakita ng mga nakalap na datos at ang mga
interpretasyon nito. Sasagutin din nito ang mga suliraning inilahad sa mga
naunang kabanata.
Propayl ng mga Guro ayon sa Edad, Kasarian, Taon sa Pagtuturo, Natapos

na Pagaaral at Posisyon o Katungkulan
Ang talahanayan 1 ay nagpapakita ng tinuos na Bilang, Bahagdan at
Ranggo ng mga respondante ayon sa Edad, Kasarian, Taon sa Pagtuturo at
Paaralan.
Inilahad ng talahanayan 1, na makikita sa susunod na pahina, na
nangunguna ang gurong respondante na may edad 21 hanggang 30 na taong
gulang na may bahagdan na 40.9, ang may edad na 31 hanggang 40 na taong
gulang naman ay may 31.8 na bahagdan. Sumunod ang mga gurong
respondante na may edad 41 hanggang 50 na taong gulang na mayroong 22.7
na bahagdan.
At ang huli, ang may edad 51 hanggang 60 na taong gulang na may 4.5
na bahagdan. Natukoy ng mga mananaliksik na ang gulang ng mga gurong
nagtuturo sa Filipino ay may katamtamang edad at matagal na ang karanasan sa
pagtuturo.
35
Makikita rin sa talahanayan ang kasarian ng mga gurong respondante,
ang bilang ng babaeng guro ay labing-walo (18) at may bahagdang 81.8 na
Talahanayan 1
Bilang, Bahagdan at Ranggo ng mga Respondate batay sa Edad, Kasarian

Taon sa Pagtuturo, Natapos na Pag-aaral at Posisyon
o Katungulan sa Kasalukuyan
Edad Bilang Bahagdan Ranggo

21-30 9 40.9 1
31-40 7 31.8 2
41-50 5 22.7 3
51-60 1 4.5 4
Kabuuan 22 100
Kasarian
Lalaki 4 18.2 2
Babae 18 81.8 1
Kanbuuan 22 100.0
Taon sa pagtuturo
1-5 Taon 13 59.1 1
6-10 Taon 4 18.2 2.5
11-15 Taon 1 4.5 4
21 Pataas 4 18.2 2.5
Kabuuan 22 100.0
Natapos na Pag-aaral
Bachelor of Secondary 1
Education Major in 16 72.7
Filipino
36
Bachelor of Technical 4.5

1 4.5
Teacher Education
Master ng Artes sa 4.5
1 4.5
Filipinolohiya
Master of Arts in 2.5
Education Major in 2 9.1
Filipino
Bachelor of Science in 2.5
2 9.1
Education
Kabuuan 22 100.0
Posisyon o
Katungkulan sa
Kasalukuyan
Teacher 1 17 77.3 1
Teacher 2 2 9.1 2.5
Teacher 3 1 4.5 4
Master Teacher 1 2 9.1 2.5
Kabuuan 22 100.0
nangunguna sa bilang at ang bilang ng lalaking guro ay apat (4) na may 18.2 na
bahagdan at pumapangalawa sa bilang. Kung kaya’t makikita na mas marami
ang bilang ng mga babaeng guro sa paaralan na dalubhasa sa asignaturang
Filipino kaysa sa mga lalaki.
Ayon sa bilang ng taon sa pagtuturo nangunguna ang may 1 hanggang 5
na taon sa pagtuturo na may bilang na labing tatlo (13) at may bahagdan na
59.1, pumapangalawa naman ang may 6 hanggang 10 at 21 pataas na taon sa
pagtuturo na may parehas na bilang na apat (4) at may bahagdan na 18.2, at
ang panghuli ay ang 11 haggang 15 na taon sa pagtuturo na may bilang na isa
(1) at may bahagdan na 4.5.

37
Makikita na karamihan sa mga respondante ay may matagal na sa
serbisyo at beterano na sa pagtuturo ng Filipino.
Ipinapakita sa talahanayan ang natapos na pag-aaral ng mga
respondante at nangunguna rito ang mga respondanteng nakapagtapos ng
Bachelor of Secondary Education Major in Filipino na may bilang na labing-anim
(16) at may 72.7 na bahagdan, sinundan naman dito ang Master of Arts in
Education Major in Filipino at Bachelor of Science in Education na may parehong
bilang na dalawa (2) at may 9.1 na bahagadan at huli ay ang mga
respondanteng nakapagtapos ng Bachelor of Technical Teacher Education at
Master ng Artes sa Filipinolohiya na may parehong bilang na (1) at may 4.5 na
bahagdan.
Inilahad din sa talahanayan ang mga paaralan ng mga gurong naging
respondante at makikita na lahat ng paaralan ay may kumpletong bilang sa
isinagawang sarbey.
Samantala, inilahad din sa talahanayan ang posisyon o katungkulan ng
mga respondante at nangunguna rito ang Teacher 1 na may labing-pitong (17)
bilang na may 77.3 na bahagdan. Sinusundan naman ito ng Teacher 2 at Master
Teacher 1 na may parehong bilang na dalawa at may 9.1 na bahadan at huli ay
ang Teacher 3 na may bilang na isa (1) na may 4.5 na bahagdan.
Pagbuo at Pagtanggap ng Komiks sa Pagtukoy ng Kalagayang Sosyal sa

Akdang Pampanitikan na Tata Selo ayon sa Nilalaman, Organisasyon,
Estilo at Wika, Kapakinabangan at Pagkamalikhain.
Ang talahanayan 2 ay nagpapakita ng tinuos na mean performance,
standard deviation at berbal na interpretasyon ng Pagbuo at Pagtanggap ng

38
Komiks sa Pagtukoy ng Kalagayang Sosyal sa Akdang Pampanitikan na Tata
Selo batay sa Nilalaman.
Batay sa datos na nakalap ng mga mananaliksik, natukoy sa talahanayan
2 na ang pagtanggap ng mga guro ayon sa baryabol na nilalaman. Nagbigay sa
aytem na 4 at 5 na may pinakamataas na mean na 4.59 na nangangahulugang
“Kinapapalooban ng aspeto ng pagpapahalaga sa kalagayang sosyal sa
katauhan” at “Ang nilalaman ng komiks ay kapupulutan ng mga aral.” Na may
berbal na interpretasyon na “Lubhang Katanggap-taggap”
Samantala, ang aytem 2 naman na nangangahulugang “Wasto ang
baybay sa bawat aralin sa mga pahina.” ay may pinakamababang mean na 4.32
at may berbal na interpretasyong “Lubhang Katanggap-tanggap”. Samakatuwid,
ang nilalaman na nakapaloob sa nabuong komiks ay angkop sa mga mag-aaral
ng ika-walong baitang sa Sekondarya.
Talahanayan 2
Tinuos na Mean sa Pagtanggap ng E-EKomiks sa Pagtukoy ng

Kalagayang Sosyal sa Akdang Pampanitikan na
Tata Selo batay sa Nilalaman
NILALAMAN Mean SD BI
1. Ang ginawang komiks ay naglalaman ng impormasyon 4.50 .512 LK

na nauukol sa kakayahan ng mga mag-aaral.
2. Wasto ang baybay sa bawat aralin sa mga pahina. 4.32 .646 LK
3. Sapat ang nilalaman ng impormasyon sa ginawang 4.50 .512 LK

komiks.
4. Kinapapalooban ng aspeto ng pagpapahalaga sa 4.59 .590 LK
kalagayang sosyal sa katauhan.
5. Ang nilalaman ng komiks ay kapupulutan ng mga aral. 4.59 .590 LK
39
Kabuuan 4.50 .473 LK
Pinaghanguan: BI- Berbal na Interpretasyon; SD- Standard Deviation; LK- Lubhang Katanggap-
tanggap.
Sa kabuuan may mean na 4.50 na may berbal na interpretasyon na
“Lubhang katanggap-tanggap” sa nilalaman ang nabuong komiks na Tata Selo.
Nangangahulugan lamang na nakatutulong sa proseso ng pagkatuto ng mga
mag-aaral ang nabuong komiks sapagkat ito ay naglalaman ng impormasyong
nauukol sa kakayahan ng mga mag-aaral, wasto ang baybay sa bawat pahina,
may sapat na nilalaman, kinapapalooban ng aspeto ng pagpapahalaga sa
kalagayang sosyal at kapupulutan ng mga aral.
Ayon kay Ramos (2019), Ang komiks ay isang grapikong midyum na
binubuo ng dayalogo, mga salita at larawan na siyang nagsasalaysay sa diwa ng
kuwento. Taglay nito ang pagkakaroon ng isang kakintalan, isang pangunahing
tauhang may mahalagang suliraning kailangang bigyan ng solusyon,
tumatalakay sa isang madulang bahagi ng buhay, may mahalagang tagpuan, at
may kawilihan hanggang sa kasukdulan na kaagad susundan ng wakas.
Batay sa nilalaman ang nabuong E-komiks na Tata Selo ay naglalaman
ng mga salita at larawan na ginamit upang maayos na maisalaysay ang kuwento,
ito ay maaaring gamitin bilang kagamitang pampagtuturo sa pagtalakay ng
kuwentong Tata Selo upang mas maunawaan ng mag-aaral ang salaysay ng
kuwento at mga aral na nakapaloob dito.
Ayon din kay Malones (2021), ang komiks ay pumupukaw at humihikayat
sa interes ng mga kabataan na muling magbasa ng komiks bilang kawil-wiling
babasahin. Ito ay magsissilbing karagdagang babasahin at kagamitang

40
pampagturo lalo na sa pagtuturo ng asignaturang Fiilipino at panitikan.
Napupukaw rin ng E-komiks ang interes ng mambabasa na basahin ang akda
nang hindi nababagot sapagkat walang mahabang babasahin.
Ang mga guro ay maaring gamitin ang e-komiks bilang pantulong na
kagamitang pampagtuturo sa pagtuturo ng kuwentong Tata Selo sapagkat ito ay
lubhang katanggap-tanggap at naglalaman ng mga salita at mga grapikong
larawan na makatutulong sa pag-unawa ng mga mag-aaral.
Selo batay sa Organisasyon.
Mapapansin sa talahanayan 3 na makikita sa susunod na pahina, ang
pagtanggap ng mga guro ayon sa baryabol na Organisasyon. Ang mga guro ay
nagbigay sa aytem 5 na may pinakamataas na mean na 4.55 na
nangangahulugang “Ang bawat pangyayari ay nailalahad nang magkakaugnay-
ugnay.” na may berbal na interpretasyon na “Lubhang Katanggap-tanggap.
Samantalang, ang aytem 2 na nangangahulugang “Ang mga pahayag,
salitaan at ibang terminolohiyang ginamit ay nauunawaan” ay may
pinakamababang mean na 4.32 at may berbal na interpretasyong “Lubhang
Katanggap-tanggap”.
Talahanayan 3
Tinuos na Mean sa Pagtanggap ng E-Komiks sa Pagtukoy ng

Tata Selo batay sa Organisasyon
41
ORGANISASYON Mean SD BI
1. Maayos at organisado ang bawat araling ginamit. 4.45 .596 LK
2. Ang mga pahayag, salitaan at ibang terminolohiyang 4.32 .568 LK

ginamit ay nauunawaan.
3. Malinaw ang pagkakalahad ng kuwento. 4.41 .503 LK
4. Nakakapukaw ng interes ang bawat pangyayari sa 4.50 .512 LK

nabuong komiks.
5. Ang bawat pangyayari ay nailalahad nang 4.55 .510 LK
magkakaugnay-ugnay.
Pinaghanguan: BI- Berbal na Interpretasyon;SD- Standard Deviation; LK- Lubhang

Katanggap-tanggap
“Lubhang katanggap-tanggap” sa organisasyon ang nabuong komiks na Tata
Selo.
Ayon sa pag-aaral ni Lorenzo, 2017: Kongkreto at ‘Di Konkreto, ang
kongkreto ay mga kagamitang ating nakikita o nahahawakan at maaaring
magamit sa pagkatuto samantalang ang mga kagamitang di kongkreto ay ang
mga piling kwento o karanasan na maaari mong maibahagi sa iyong mga mag-
aaral o ang mga mag-aaral sa kaniyang guro o kapwa mag-aaral.
Batay sa organisasyon mas mauunawaan ng sinumang makababasa ang
teksto kung ang kagamitang pampagtuturo ay magiging angkop sa
pangangailangan ng mga mag-aaral, tulad ng E-Komiks mas matutugunan ang
pangangailangan at pagproseso ng kuwento kung hindi lamang nababasa

42
bagkus sinusundan din ng mga larawan na angkop sa pagproseso ng istorya
dagdag pa ang paggamit ng makabagong teknolohiya.
Ayon kay Sandhu (2020), ang pagbasa ay tinutukoy bilang isang proseso
ng nagbibigay malay na nasasangkot ng mga simbolo ng pag-encode upang
makarating sa kahulugan. Ang pagbasa ay isang aktibong proseso ng pagbuo ng
kahulugan ng mga salita. Ang pagbasa na may layuning tumulong sa
mambabasa na magdirekta ng impormasyon tungo sa isang layunin at ituon ang
kanilang pansin.
Ang pagiging organisado ay nakakatulong upang mas madaling
maunawaan ng mambabasa ang teksto. Sa tulong ng mga larawan partikular sa
komiks ay mas madaling mauunawaan ang daloy ng kuwento at mas makikita
ang emosyong nakapaloob dito. Ang pagiging organisado ng isang kuwento ay
nakatutulong upang mas mapadali ang pag-unawa ng mambabasa at hindi ang
makalito sa mga ito. Nakatutulong na nagtutugma ang mga larawan at ang salita
upang mas lalong maging lohikal madaling maunawaan ang kuwento.
standard deviation at berbal na interpretasyon ng Pagbuo at Pagtanggap ng E-
Selo batay sa Estilo at Wika.
Talahanayan 4

Tata Selo batay sa Estilo at Wika
43
ESTILO AT WIKA Mean SD BI
1. Ang mga salitang ginamit sa komiks ay madaling 4.41 .734 LK

maunawaan.
2. Malinaw na naipahayag ang bawat pahina. 4.41 .503 LK
3. Ang mga salitang ginamit ay akma sa kakayahan ng 4.36 .790 LK

mga mag-aaral.
4. Malinaw ang paraan ng pagpili ng mga tiyak na 4.45 .596 LK
salitaan sa komiks.
5. Mabilis maunawaan ng mga mag-aaral ang ginawang 4.41 .590 LK
komiks dahil sa pagpili ng payak na mga salita.
Pinaghanguan: BI- Berbal na Interpretasyon; SD- Standard Deviation; LK- Lubhang

Katanggap-tanggap
Sa datos na nakalap ng mga mananaliksik, natukoy sa talahanayan 4 na
ang pagtanggap ng mga guro ayon sa baryabol na Estilo at Wika. Nagbigay sa
aytem na 4 na may pinakamataas na mean na 4.45 na nangangahulugang
“Malinaw ang paraan ng pagpili ng mga tiyak na salitaan sa komiks.” na may
berbal na interpretasyon na “Lubhang Katanggap-taggap”
Samantala, ang aytem 3 naman na nangangahulugang “Ang mga salitang
ginamit ay akma sa kakayahan ng mga mag-aaral.” ay may pinakamababang
mean na 4.36 at may berbal na interpretasyong “Lubhang Katanggap-tanggap”.
“Lubhang katanggap-tanggap” sa estilo at wika ang nabuong komiks na Tata
Selo.
44
Sa pag-aaral ni Mandado (2020), na sa pagtuturo ng Filipino ay
hinanapan ng mga pamamaraan upang matugunan ang mga pangangailangan
ng ika-21 siglong mag-aaral. Sadyang mahalaga ang pagsabay sa pag-usbong
ng modernong panahon para makasabay sa indak at interes ng kabataan.
Ang wika ay dinamiko at mas nagiging moderno habang ang panahon ay
mas nagiging moderno. Nakatutulong ang wika upang mgkaroon ng
pagkakaunawaan at maipabatid ang mga nais sabihin. Sa ika- 21 na siglo
umuusbong ang paggamit ng teknolohiya na nakakaapekto rin sa wika. Ang
paggamit ng mga grapikong larawan, teknolohiya at angkop na mga salita ay
makatutulong upang mas maunawaan ng mga mag-aaral ang daloy ng istorya.
Ayon naman sa Komikslit (2020), Napatunayan na naging makabuluhan
ang gamit ng komiks sa pag-aaral ng panitikan sa paglalahad ng mahahalagang
impormasyon na ipinapakita sa komunidad. Ang komiks ay naglalayon na
mapukaw ang interes ng mga mambabasa upang ang anumang impormasyon ay
maihatid, magdulot ng kawilihan at higit sa lahat ay ang positibong interaksyon
sa kapwa.
Ang komiks ay may sariling estilo at wika, pinapababaw nito ang mga
malalalim na salita upang mas madaling maunawaan ng mambabasa. dagdag pa
ang tulong ng mga larawan. sa tulong ng komiks ang salita ay hindi nagiging
maligoy at tumutugon agad sa punto. Ang komiks na Tata Selo ay madaling
maunawaan ng mga mag-aaral at nakapagpapataas ng antas ng pagbasa at
pag-unawa ng mga mag-aaral.

45
Selo batay sa Kapakinabangan.
Talahanayan 5
Tinuos na Mean sa Pagtanggap ng E-Komiks sa Pagtukoy ng Kalagayang

Sosyal sa Akdang Pampanitikan na Tata Selo batay sa Kapakinabangan
KAPAKINABANGAN Mean SD BI
1. Ang nabuong komiks ay nakatulong upang higit na 4.55 .510 LK

mapadali ang pag-unawa sa akda.
2. Makatutulong na mapalawak at maunawaan ang 4.59 .503 LK
nilalaman ng akda.
3. Nakikita ang biswal na representasyon ng nilalaman ng 4.64 .492 LK
Tata Selo.
4. Nailalarawan ang kabuuang pangyayari sa akda. 4.50 .512 LK
5. Magagamit ang komiks ng mga mag-aaral sa pag- 4.55 .510 LK

unlad ng kanilang kaisipan.
tanggap
Mapapansin sa talahanayan 5 ang pagtanggap ng mga guro ayon sa
baryabol na Kapakinabangan. Ang mga guro ay nagbigay sa aytem 3 na may
pinakamataas na mean na 4.64 na nangangahulugang “Nakikita ang biswal na
representasyon ng nilalaman ng Tata Selo.” na may berbal na interpretasyon na
“Lubhang Katanggap-tanggap.”
46
Samantalang, ang aytem 4 na nangangahulugang “Nailalarawan ang
kabuuang pangyayari sa akda.” ay may pinakamababang mean na 4.50 at may
berbal na interpretasyong “Lubhang Katanggap-tanggap”.
“Lubhang katanggap-tanggap” sa kapakinabangan ang nabuong komiks na Tata
Selo. Nangangahulugan lamang na nakatutulong sa proseso ng pagkatuto ng
mga mag-aaral ang nabuong komiks sapagkat napadadali at napalalawak ang
pag-unawa sa akda, nagpapakita ng biswal na interpretasyon, nailalarawan ang
buong pangyayari at napauunlad ang isipan ng makababasa.
Ayon kay Candelaria (2021), malaki ang potensyal ng komiks sa pagtuturo
ng Kasaysayan. Magandang gamit panturo ang mga ito sapagkat nakaganyak na
ito para sa mabilisang pagtugon sa mga pangunahing puntos hinggil sa katauhan
o ginawa ng mga bayani sa ating bayan.
Malaki ang kapakinabangan ng komiks sa pagtuturo sapagkat napupukaw
nito ang interes ng mambabasa at ito ay mabisang pangganyak. Kung
magagamit sa pagtuturo, tiyak na mas makapagbibigay-ideya ito sa mga mag-
aaral upang mas mailapit ang mga pangyayari sa kasaysayan at mas maging
mabisa ang kanilang pagkatuto mula rito. Ang komiks ay nakakapagpaunlad ng
kaisipan at pang-unawa ng mga mambabasa.
Gayundin sa pag-aaral nila Ramos (2018), mahalaga ang pagbabasa ng
Komiks lalo na sa mga makabagong henerasyon sapagkat ito ay makatutulong
upang muling hilayatin ang mga kabataan na muling tangkilikin ang komiks. Na
47
ang pagbabasa ng komiks ay may kabutihang dulot sa pagpapalawak ng
kaisipan lalo na mg mga kabataan.
Malaki ang kapakinabangan ng komiks sa pagtuturo sapagkat sa
pamamagitan ng komiks ginagamitan ito ng mga biswal na mga larawan na
makatutulong sa mas mabisang pagtalakay ng akdang pampanitikan. Mas
napupukaw ang interes ng mga mag-aaral at mas madaming muynawaan dahil
sa tulong ng mga larawan na sinundan ng salita.
standard deviation at berbal na interpretasyon ng pagbuo at pagtanggap ng e-
komiks sa pagtukoy ng kalagayang sosyal sa akdang pampanitikan na Tata Selo
batay sa pagkamalikhan.
Natukoy sa talahanayan 6 ang pagtanggap ng mga guro ayon sa baryabol
na Pagkamalikhain. Ang mga guro ay nagbigay sa aytem 1 at 2 na may
pinakamataas na mean na 4.64 na nangangahulugang “. Ang pabalat ng komiks
ay kaakit-akit.” at “Makukulay ang bawat pahina” na may berbal na
interpretasyon na “Lubhang Katanggap-tanggap.”
Talahanayan 6

Tata Selo batay sa Pagkamalikhain
PAGKAMALIKHAIN Mean SD BI
1. Ang pabalat ng komiks ay kaakit-akit. 4.64 .581 LK

48
2. Makukulay ang bawat pahina. 4.64 .492 LK
3. Akma ang disenyo ng mga pangyayari maging ang 4.50 .512 LK

pinangyarihan.
4. Kaakmaan ng karakter sa nabuong komiks. 4.59 .503 LK
5. Nakapupukaw ng interes ang disenyo ng nabuong 4.59 .503 LK

komiks.
tanggap;
Samantalang, ang aytem 3 na nangangahulugang “Akma ang disenyo ng
mga pangyayari maging ang pinangyarihan.” ay may pinakamababang mean na
4.50 at may berbal na interpretasyong “Lubhang Katanggap-tanggap”.
“Lubhang katanggap-tanggap” sa pagkamalikhain ang nabuong komiks na Tata
Selo.
Ayon kay Arce (2016), Sinisikap ng malikhaing panitikan na pukawin ang
ating guniguni na sa gayong paraa’y gisingin sa ating mga puso ang damdaming
nag-uudyok upang lumikha at maghandog sa mambabasa. Ang pamamaraan at
ang diwang nilalaman ay nagdudulot ng isang kagalakang nagtataas sa ating
kalagayan sa buhay.
Ang e-komiks ay ginamitan ng makukulay na mga larawan upang mas
maging kaaya-aya sa paningin at makapukaw ng interes ng mga mambabasa.
Sa tulong ng pagiging malikhain ng isinagawang komiks nagdaragdag ito ng

49
gana at biswal na pagkukuwento dahilan upang mas madali itong maunawaan at
tangkilikin ng mga mambabasa.
Ayon kay Lee (2015), ang pagkamalikhain ay pinagbuti ng pagbabasa ng
komiks. Ang pagbabasa ng komiks ay nagsisimula sa saya at interes na ang
kamalayan ng katotohanan ay napapalawak sa pamamagitan ng mga tauhan na
gumagawa ng kanilang paraan sa pamamagitan ng isang kakaibang mundo, ang
komiks ay kailangang gawin ng may pagkamalikhain.
Ang pagiging malikhain ay nakatutulong upang pukawin ang interes ng
mambabasa at maunawaan ang kuwentong nakapaloob. Ang komiks bilang
kagamitang pampagtuturo ay nag-iiwan ng kakintalan sa isipan ng mga
mambabasa, sapagkat hindi lamang sila nakababasa bagkus nakatutulong din
ang mga guhit na larawan upang mas makapukaw ng interes at mas madaling
maunawaan ang kuwento.
Mapapansin sa talahanayan 7 ang pagtanggap ng mga guro ayon sa mga
baryabol. Ang nakakuha ng pinakamataas na mean ay ang baryabol na
“Pagkamalikhain” na may 4.59. Pangalawa ang “Kapakinabangan” na nakakuha
ng 4.56. Pangatlo ang “Nilalaman” na nakakuha ng 4.50. Pang-apat ang
“Organisasyon” na nakakuha ng 4.45. Samantala ang nakakuha ng
pinakamababang mean ay ang baryabol na “Estilo at Wika” na may mean na
4.41.
Talahanayan 7
Kompositong Talahanayan ng Pagbuo at Pagtanggap ng

E-Komiks sa Pagtukoy ng Kalagayang Sosyal sa
Akdang Pampanitikan na Tata Selo
50
Antas ng Pagtanggap sa nabuong Mean BI

Komiks
Nilalaman 4.50 LK
Organisasyon 4.45 LK
Estilo at Wika 4.41 LK
Kapakinabangan 4.56 LK
Pagkamalikhain 4.59 LK
Kabuuan 4.50 LK
Pinaghanguan: BI- Berbal na Interpretasyon; LK- Lubhang Katanggap-tanggap
Sa kabuuan, mahihinuha na ang lahat ng gurong respondante ay sumasang-
ayon sa napakataas ng pagtanggap. Ang sa Nilalaman, Organisasyon, Estilo at
Wika, Kapakinabangan at Pagkamalikhain sa nabuong komiks ay nakakuha ng
kabuuang mean na 4.50 at may berbal na interpretasyon na “Lubhang
Katanggap-tanggap”. Kung gayon, ang nabuong pagpapayamang gawain ay
nangangahulugan lamang na mabisa at maaaring gamitin bilang kagamitan
pampagtuturo batay na rin sa tugon ng mga gurong respondante.
Ayon kay Combs (2021), ang komiks ay kapaki-pakinabang sa pag-aaral sa
silid-aralan at hindi lamang isang kasiya-siyang aktibidad sa pagpapayaman ng
sining. Ang mga komiks ay nagbibigay ng mga karanasan sa pagsasalaysay
para sa mga mag-aaral na nagsisimula pa lamang basahin at para sa mga mag-
aaral na nakakakuha ng isang bagong wika. Sinusuportahan ng mga imahe ang

51
teksto at binibigyan ang mga mag-aaral ng makabuluhang pahiwatig ng
konteksto sa kahulugan ng salita.
Ang komiks ay may kapakinabangan sa edukasyon. Ito rin ay makatutulong
sa mga guro sa pagtuturo ng akdang pampanitikan na Tata Selo at mas
mauunawaan naman ng mga mag-aaral ang kuwento sapagkat ito ay
isinalarawan. Ang komiks ay kapakipakinabang sapagkat ito ay malikhain at
madaling maunawaan, organisado at hindi maligoy. mabisang kagamitan sa
pagtuturo lalo na sa pagtalakay ng maikling kuwento.
Gayundin ayon kay Shekainalea (2017), inihahanda ang mga instruksyunal
na kagamitan hindi upang magamit lamang sa pagtuturo. Inaasahang
makatulong ito sa buong proseso ng pagtuturo-pagkatuto at inaasahang
magbunga ito ng isang kasanayang inaasahan ng guro sa simula pa lamang ng
kanyang pagpaplano.
Ang e-komiks bilang kagamitang pampagtuturo ay makatutulong sa
paghasa ng kasanayan ng mga mag-aaral hindi lamang sa pagsulat bagkus pati
na rin sa pagpapalalim ng pagtingin sa mga larawan. Ito rin ay magiging kapaki-
pakinabang sa pagtalakay ng kuwentong Tata Selo. Kapakipakinabang ang E-
komiks sa pagtuklas ng mga aral na nakapaloob sa kuwento at upang mailagay
ng mambabasa ang kanilang sarili sa mga tauhan na nabanggit sa kuwento at
maiugnay ang mga kaganapan a kuwento sa mga kasalukuyang mga
pangyayari.
Makabuluhang pagkakaiba ng katanggapan ng mga guro sa Babasahing E-

Komiks ng Tata Selo batay sa Nilalaman, Organisasyon, Estilo at Wika,
Kapakinabangan at Pagkamalikhain batay sa kanilang Propayl
52
Ang talahanayan 8 ay nagpapakita ng makabuluhang pagkakaiba ng
katanggapan ng mga guro sa binuong babasahing E-komiks ng Tata Selo batay
sa iba’t ibang baryabol ayon sa Edad.
Batay sa talahanayan 8, na makikita sa susunod na pahina, sa panukatan
na nilalaman ay nakakuha ng P-value na .537 mas mataas sa level of significant
na 0.05 at may desisyong FR (failed to reject) at may berbal na interpretasyon na
NS walang makabuluhang pagkakaiba. Ang organisasyon ay nakakuha ng P-
value na .578 na mas mataas sa level of significant na 0.05 at may desisyon na
FR (failed to reject) at may berbal na interpretasyon na NS walang
makabuluhang pagkakaiba. Ang estilo at wika ay nakakuha ng P-value na .481
na mas mataas sa level of significant na 0.05 at may desisyon na FR (failed to
reject) at may berbal na interpretasyon na NS walang makabuluhang
pagkakaiba. Ang kapakinabangan ay nakakuha ng P-value na .773 na mas
mataas sa level of significant na 0.05 at may desisyon na FR (failed to reject) at
may berbal na interpretasyon na NS walang makabuluhang pagkakaiba. Ang
pagkamalaikhain ay nakakuha ng P-value na .682 na mas mataas sa level of
significant na 0.05 at may desisyon na FR (failed to reject) at may berbal na
interpretasyon na NS walang makabuluhang pagkakaiba.
Nangangahulugan lamang na ang edad ng mga respondanteng guro sa
Antipolo National High School ay walang makabuluhang pagkakaiba sa
pagtanggap ng binuong Komiks ayon sa nilalaman, organisasyon, estilo at wika,
kapakinabangan at pagkamalikhain. Sumakatuwid, hindi batayan ang edad sa

53
pagtanggap ng mga respondante sa binuong komiks upang maiba ang
persepsyon sa pagtanggap ng akdang pampanitikan na Tata Selo.
Ayon kay Low (2017), napatunayan na ang komiks ay pinakapopular sa
mga mas bata na mambabasa sa kabataan, na ang komiks ay ginagamit bilang
pangganyak ng mga mag-aaral na basahin ang pananaliksik sa pagiging
epektibo ng pagtuturo gamit ang komiks ay halos wala sa larangan ng
pagbabasa ng kabataan. Gayunpaman may ilang mga tagapagpahiwatig na ang
mga mas matatandang populasyon ng pananaliksik ay maaring magsalita sa
kawalan.
Ang isang pag-aaral sa pagsasaliksik sa mga mag-aaral sa unang
kolehiyo na maaring maituring na mas matandang populasyon ay nag-alok ng
katibayan na ang komiks ay kapakipakinabang bilang isang paraan ng paggawa
ng mga koneksyon, pagbabalik sa impormasyon, pagbabalik ng memorya, at
pagpapasigla ng interes.
Hindi nakakaapekto ang edad sa pagtanggap ng komiks sapagkat ang
pagbabasa sa anyong komiks ay wala namang edad. Ito ay maari sa lahat at
makatutulong sa pagpapalawig ng imahinasyon. Ang komiks ay hindi lamang sa
mga nakababata bagkus ito ay para sa lahat ng gustong tumangkilik at magbasa
ng komiks.
Ayon naman kay Van As (2020), ang mga komiks ay gumagamit din ng
mga rating ng edad tulad ng mga pelikula at telebisyon. Nakatutulong ito na
maipaalam kung ang isang komik ay angkop para sa isang partikular na pangkat
54
ng edad at maaring ituro ang mga ito sa tamang direksyon para sa nilalaman ng
naangkop sa edad.
Talahanayan 8
Tinuos na Mean, Df, F-Value, Desisyon ng Makabuluhang Pagkakaiba

ng katanggapan ng mga Guro sa Babasahing E-Komiks
ng Tata Selo ayon sa Edad
Antas ng Edad Mean df F P HO BI

Pagtanggap sa
Value Value
nabuong
Komiks
Nilalaman 21-30
31-40 3
41-50 18 .748 .537 FR NS
51-60
Total 4.50 21
Organisasyon 21-30
31-40 3
41-50 18 .676 .578 FR NS
51-60
Total 4.45 21
Estilo at Wika 21-30
31-40 3
41-50 18 .858 .481 FR NS
51-60
Total 4.41 21
Kapakinabanga 21-30
n
31-40 3
41-50 18 .374 .773 FR NS
51-60
55
Total 4.56 21
Pagkamalikhain 21-30
31-40 3
41-50 18 .508 .682 FR NS
51-60
Total 4.59 21
Pinaghanguan: df- Degree of Freedom, F- F-value, PV- P-Value, Ho- Hypothesis, FR-
Failed to Reject, BI- Berbal na Interpretasyon, NS- No Significance
Sinasabi rito na ang komiks ay may inaangkupang edad sapagkat ang
ilang mga komiks ay nagtataglay ng mga imporasyong maaring hindi angkop
para sa mga mas nakababata. Ngunit lumabas sa pag-aaral na ang E-komiks na
Tata Selo ay hindi nakaapekto sa edad, nangangahulugan na maari ito para sa
lahat. Ang komiks ay mabisa at maaring gamitin bilang kagamitan
pamgpagtuturo upang mas maunawaan ng mga mambabasa ang aral na
nakapaloob dito, pag-usapan at maiugnay sa kasalukuyan.
Batay sa talahanayan 9, makikita na ang nilalaman ay nakakuha ng P-
value na .103 mas mataas sa level of significant na 0.05 at may desisyong FR
(failed to reject) at may berbal na interpretasyon na NS walang makabuluhang
pagkakaiba. Ang organisasyon ay nakakuha ng P-value na .099 na mas mataas
sa level of significant na 0.05 at may desisyon na FR (failed to reject) at may
berbal na interpretasyon na NS walang makabuluhang pagkakaiba. Ang
pagkamalikhain ay nakakuha ng P-value na .776 na mas mataas sa level of

56
katanggapan ng mga guro sa binuong babasahing komiks ng Tata Selo batay sa
iba’t ibang baryabol ayon sa Kasarian.
Samantala, Ang estilo at wika ay nakakuha ng P-value na .039 na mas
mababa sa level of significant na 0.05 at may desisyon na R ( reject) at may
berbal na interpretasyon na N may makabuluhang pagkakaiba. Ganoon din sa
kapakinabangan na nakakuha ng P-value na .029 na mas mababa sa level of
significant na 0.05 at may desisyon na R ( reject) at may berbal na interpretasyon
na N may makabuluhang pagkakaiba.
Talahanayan 9

ng Tata Selo ayon sa Kasarian
Antas ng Kasarian Mea df F P HO BI

Pagtanggap sa n
Value Value
nabuong
Komiks
Nilalaman Lalaki 4.85 1 2.921 .103 FR NS
Babae 4.42 20
Total 4.50 21
Organisasyon Lalaki 4.80 1 2.998 .099 FR NS
Babae 4.37 20
Total 4.45 21
Estilo at Wika Lalaki 4.95 1 4.859 .039 R S
Babae 4.29 20
Total 4.41 21
Kapakinabangan Lalaki 5.00 1 5.541 .029 R S
Babae 4.47 20
57
Total 4.56 21
Pagkamalikhain Lalaki 4.65 1 .083 .776 FR NS
Babae 4.58 20
Total 4.59 21
Pinaghanguan: df- Degree of Freedom, F- F-value, PV- P-Value, Ho- Hypothesis, FR- Failed to
Reject, BI- Berbal na Interpretasyon, NS- No Significance
Nangangahulugan lamang na ang kasarian ng mga respondanteng guro
sa Antipolo National High School ay walang makabuluhang pagkakaiba sa
pagtanggap binuong komiks ayon sa panukatan na nilalaman, organisasyon at
pagkamalikhain. Samantala, may pagkakaiba naman ito pagdating sa panukatan
na estilo at wika at maging sa kapakinabangan.
Ayon sa pag-aaral ni Sahin (2018), kabilang sa mga pagsasaliksik sa
multimedia, ang kontribusyon ng mga cartoons sa proseso ng pagtuturo at mga
nakamit na pang-akademiko ay madalas na napagmasdan. Gayunpaman, ang
mga teknolohiyang ito ay maaaring magkaroon ng isang mabagal at mas
kaunting epekto dahil ang pagtanggap sa kanila ng mga gumagamit ay apektado
ng maraming mga kadahilanan.
Lumabas sa pag-aaral na ang tanging makabuluhang pagkakaiba lamang
sa pagitan ng mga babae at lalaki ay hinulaan ng lakas ang pinaghihinalaang
benepisyo Ipinapakita ng mga resulta na ipinapaliwanag ng modelo ang
katayuan ng mga guro ng paggamit ng mga cartoons sa klase sa rate na 32%
para sa mga babae, 28% para sa mga kalalakihan. Ipinapakita rin ng resulta na
ito na ang iba pang mga variable na hindi kasama sa modelo ay may
mahalagang epekto.
58
Mas naging mataas ang pagtanggap ng kalalakihan sa komiks pagdating
sa kapakinabangan, estilo at wika sapagkat sa usaping pisikal o biolohikal,
kadalasan ang kaliwang utak ng lalaki ay mas dominante na pokus sa solusyon
sa problema at pag-iisip para sa maraming gawain. Kumpara sa mga babae na
mas makuwento at emosyonal. Samantalang ang mga lalaki ay iba ang pagtingin
ng mga bagay. Ang kaliwang utak ay mas berbal, masuri, at maayos kaysa sa
kanang utak. Tinatawag itong digital na utak. Mas mahusay ito sa mga bagay
tulad ng pagbabasa, pagsusulat, at pagkalkula.
Ayon naman sa pag-aaral ni Marshall (2019), natuklasan na ang mga
representasyon ng kababaihan sa mga comic book ay batay sa mga konsepto ng
mga pamantayan sa kultura, inaasahan, at maging ang mga stereotype na
nakapalibot sa kung paano ang mga pangkat na ito ay itinuturing sa lipunang
Amerikano sa buong panahon.
Ang komiks na Tata Selo ay panlipunan at sumasalamin sa kalagayang
sosyal. Naging mataas din naman ang pagtanggap ng mga kababaihan sa
komiks dahil ito ay nakawiwili, at naipapakita ang mga emosyon sa tulong ng
mga larawan. at naipapakita rin ginawang komiks ang katotohanan na
nakapaloob sa akda.
iba’t ibang baryabol ayon sa Taon sa Pagtuturo.
Sa talahanayan 10, na makikita sa susunod na pahina, sa panukatan na
nilalaman na nakakuha ito ng P-value na .504 mas mataas sa level of

59
significant na 0.05 at may desisyong FR (failed to reject) at may berbal na
interpretasyon na NS walang makabuluhang pagkakaiba. Ang organisasyon ay
nakakuha ng P-value na .459 na mas mataas sa level of significant na 0.05 at
may desisyon na FR (failed to reject) at may berbal na interpretasyon na NS
walang makabuluhang pagkakaiba.
Ang estilo at wika ay nakakuha ng P-value na .183 na mas mataas sa
level of significant na 0.05 at may desisyon na FR (failed to reject) at may berbal
na interpretasyon na NS walang makabuluhang pagkakaiba. Ang
kapakinabangan ay nakakuha ng P-value na .373 na mas mataas sa level of
interpretasyon na NS walang makabuluhang pagkakaiba. Ang pagkamalaikhain
ay nakakuha ng P-value na .416 na mas mataas sa level of significant na 0.05 at
iba’t ibang baryabol ayon sa Taon sa Pagtuturo
Sa talahanayan 10, makikita sa susunod na pahina, sa panukatan na
nilalaman na nakakuha ito ng P-value na .504 mas mataas sa level of

60
Ang estilo at wika ay nakakuha ng P-value na .183 na mas mataas sa
na interpretasyon na NS walang makabuluhang pagkakaiba. Ang
kapakinabangan ay nakakuha ng P-value na .373 na mas mataas sa level of
Ang pagkamalaikhain ay nakakuha ng P-value na .416 na mas mataas sa
na interpretasyon na NS walang makabuluhang pagkakaib
Talahanayan 10

ng Tata Selo ayon sa Taon sa Pagtuturo
Antas ng Taon sa Mean df F P HO BI

Pagtanggap sa Pagtuturo
nabuong Value Value
Komiks
Nilalaman 1-5 Taon 4.60 .812 .504 FR NS
6-10 Taon 4.35 3
11-15 Taon 4.80 18
21 Pataas 4.25
Total 4.50 21
Organisasyon 1-5 Taon 4.57 .903 .459 FR NS
6-10 Taon 4.25 3
11-15 Taon 4.60

61
18
21 Pataas 4.20
Total 4.45 21
Estilo at Wika 1-5 Taon 4.62 1.803 .183 FR NS
6-10 Taon 4.25 3
11-15 Taon 4.40 18
21 Pataas 3.90
Total 4.41 21
Kapakinabanga 1-5 Taon 4.68 1.106 .373 FR NS
n
6-10 Taon 4.25 3
11-15 Taon 4.80 18
21 Pataas 4.45
Total 4.56 21
Pagkamalikhai 1-5 Taon 4.66 .998 .416 FR NS
n
6-10 Taon 4.25 3
11-15 Taon 4.80 18
21 Pataas 4.65
Total 4.59 21
Pinaghanguan: df- Degree of Freedom, F- F-value, PV- P-Value, Ho- Hypothesis, FR-
Failed to Reject, BI- Berbal na Interpretasyon, NS- No Significance
Nangangahulugan lamang na ang taon ng pagtuturo ng mga
respondanteng guro sa Antipolo National High School ay walang makabuluhang
pagkakaiba sa pagtanggap ng mga respondante sa binuong komiks ayon sa
nilalaman, organisasyon, estilo at wika, kapakinabangan at pagkamalikhain.
Ayon sa pag-aaral ni Sahin (2015), ang kontribusyon ng mga cartoons sa
proseso ng pagtuturo at mga nakamit na pang-akademiko ay madalas na
napagmasdan. Gayunpaman, ang mga teknolohiyang ito ay maaaring

62
magkaroon ng isang mabagal at mas kaunting epekto dahil ang pagtanggap sa
kanila ng mga gumagamit ay apektado ng maraming mga kadahilanan.
Samakatuwid, napakahalaga na maunawaan at ibunyag ang mga
kadahilanan na hinihikayat ang mga guro na pumili ng pinakaangkop na tool at
materyal para sa mga mag-aaral sa panahon ng pagtuturo na gumamit ng mga
cartoons para sa pagtuturo o higpitan ang kanilang paggamit. Sa layuning ito,
ang mga pananaw, pag-uugali, hangarin at pag-uugali ng mga guro hinggil sa
paggamit ng mga cartoon para sa pagtuturo.
Hindi nakaapekto ang taon ng pagtuturo ng mga guro sa pagtanggap sa
komiks ngunit kinakailangan na makahanap ang guro ng angkop na kagamitan
sa pagtuturo ng aralin. Sa pagtalakay ng akdang Tata Selo maaring gamitin ang
nabuong komiks ng mga mananaliksik bilang kagamitang pampagtuturo na
makapupukaw sa interes at magpapayaman ng kaalaman ng mga mag-aaral.
Ang ginawang komiks na Tata Selo ay maaring gamitin ng guro upang
mas maunawaan ng mga mag-aaral ang kuwentong nakapaloob sa akdang Tata
Selo. Ito ay magsisilbing tamang materyales ng mga guro upang maipakita ang
aral na kailangang matutuhan ng mga mag-aaral.
Gayundin sa pag-aaral ni Salazar (2014), na nagtuturo ng elementarya sa
Detroit, samalawakang pagtingin sa komiks ay mas maraming nakikitang
kapakinabangan dito. Sakasalukuyan, si Salazar ay lumilikom ng pondo upang
bigyang buhay ang komiks sakanyang klasrum sa layuning mapag-ibayo pa ang
mga kasanayan ng kanyang mga mag-aaral. Sinisikap makapamili ni Salazar ng

63
mga pang-edukasyonal na komiks para sakanyang klasrum sa Southwest Detroit
Lighthouse Academy.
May mga panawagan din sainternet si Salazar na isulong ang paggamit
ng komiks bilang kagamitang pampagtuturo. Kasama sa panawagan ang
makalikom ng pondo sa pagtataguyod ng proyektong komiks.
Mas nagiging epektibo ang guro kung gumagamit sila ng iba’t ibang mga
estratehiya sa pagtuturo. Ang tagal sa pagtuturo ay hindi nakaapekto sa
pagtanggap ng komiks ngunit ang kalidad ng pagtuturo ay makaaapekto sa mga
mag-aaral. Kung gagamitan ng iba’t ibang mga kagamitan ang pagtuturo ay mas
magiging epektibo para sa mga guro at ang pagkatuto ay mas mahusay para sa
mga mag-aaral.
iba’t ibang baryabol ayon sa Natapos na Pag-aaral.
Batay sa talahanayan 11, makikita sa susunod na pahina, sa panukatan
na nilalaman na nakakuha ito ng P-value na .777 mas mataas sa level of
walang makabuluhang pagkakaiba. Ang estilo at wika ay nakakuha ng P-value
na .226 na mas mataas sa level of significant na 0.05 at may desisyon na FR

64
Nangangahulugan lamang na ang natapos na pag-aaral ng mga
pagkakaiba sa pagtanggap ng mga respondante sa binuong Komiks ayon sa
Sumakatuwid, hindi batayan ang natapos na pag-aaral ng mga respondante sa
pagtanggap ng binuong komiks upang maiba ang persepsyon sa pagtanggap ng
akdang pampanitikan na Tata Selo.
Ayon kay Avarogullari (2019), sa panahon ng teknolohiya na kung saan ay
palaging nagbabago at umuunlad, hindi lamang ang mga teknolohiya kundi pati
na rin ang mga henerasyon ay may magkakaibang katangian. Samakatuwid, ang
mga pamamaraan at materyales na ginamit sa pagtuturo ay nagbabago rin.
Ngayon, ang mga comic book ay isa sa mga materyales na ginagamit para sa
pagdadala ng pansin ng mga mag-aaral sa klase at pag-uudyok ng kanilang
aktibong pakikilahok sa klase.
Talahanayan 11
ng Tata Selo ayon sa Natapos na Pag-aaral.
65
Paksa Natapos na Mean df F P H BI

O
Pag-aaral Value Value
Nilalaman Bachelor of Secondary 4.54 4 .442 .777 FR NS
Education Major in Filipino
17
Bachelor of Technical Teacher 4.00
Education
Master ng Artes sa Filipinolohiya 4.40
Master of Arts in Education 4.70

Major in Filipino

Education
Total 4.50
21
Organisasyon Bachelor of Secondary 4.52 4 .823 .529 FR NS

17
Education

Major in Filipino

Education
Total 4.45
21
Estilo at Wika Bachelor of Secondary 4.55 4 1.574 .226 FR NS

17
Education

Major in Filipino

Education
Total 4.41
21
66
Kapakinabangan Bachelor of Secondary 4.65 4 .733 .582 FR NS

17
Education

Major in Filipino

Education
Total 4.56
21
Pagkamalikhain Bachelor of Secondary 4.60 4 .838 .520 FR NS

17
Education

Major in Filipino

Education
Total 4.59
21
Pinaghanguan: df- Degree of Freedom, F- F-value, PV- P-Value, Ho- Hypothesis, FR- Failed to
Reject, BI- Berbal na Interpretasyon, NS- No Significance
Sinusuri ng pag-aaral na ito ang mga kuro-kuro ng mga guro sa pag-aaral
ng panlipunan sa antas ng ika-4 na grado, na pinag-aralan sa paghahanda ng
mga comic book, sa pagdidisenyo at paggamit ng mga comic book sa pagtuturo
ng mga araling panlipunan.
Ayon sa mga napag-alaman sa buong pagsasaliksik, napagpasyahan na
ang mga guro sa pang-apat na antas ng paunang pag-aaral ng panlipunan, na
sinanay sa paghahanda ng comic book, ay may positibong pananaw sa

67
paghahanda at paggamit ng mga comic book sa pagtuturo ng mga araling
panlipunan. Maraming mga panukala ang ginawa ayon sa mga natuklasan na ito.
Hindi nakaapekto ang natapos na pag-aaral sa pagtanggap ng mga guro
sa komiks sapagkat ang komiks ay maaring gamitin sa iba pang mga asignatura
tulad ng araling panlipunan. Sa tulong ng komiks mas napapababaw ang
pagiging komplikado ng teksto na nagbubukas upang mas madaling maunawaan
ng mga mambabasa. Ang komiks ay hindi lamang maaring maituro sa Filipino
bagkus ay maari rin sa iba pang mga asignatura.
Ayon kay Gibson (2019), ang Kagawaran para sa Edukasyon ay nakatuon
upang itaguyod ang kakayahang umangkop sa pagtatrabaho sa mga
manggagawa sa pagtuturo sa loob ng mga paaralan. Ang pagsusuri sa panitikan
na ito ay bahagi ng isang mas malawak na proyekto sa pagsasaliksik na
naglalayong tuklasin ang umiiral na paggamit ng mga kakayahang umangkop sa
mga paaralan, at kung paano mabisang idisenyo at maipatupad ang sektor ng
kakayahang umangkop sa sektor.
Ang mga guro ay may kakayanang umangkop base sa pangangailangan.
Hindi nakaapekto ang natapos na pag-aaral ng mga guro sa pagtanggap sa
komiks sapagkat mas makatutulong ito para sa kanila na mas mapadali at mas
magkaroon ng pag-unawa ang kanilang mga mag-aaral. Ang kakayaan ng mga
guro na umangkop ay isang positibong tugon upang mapunan ang mga
pangangailangan at mas magbukas ng pintuan para sa pagkatuto.

68
iba’t ibang baryabol ayon sa Posisyon o Katungkulan.
Ayon sa talahanayan 12, makikita sa sususnod na pahina, sa panukatan
na nilalaman na nakakuha ito ng P-value na .431 mas mataas sa level of
walang makabuluhang pagkakaiba. Ang estilo at wika ay nakakuha ng P-value
na .496 na mas mataas sa level of significant na 0.05 at may desisyon na FR
Nangangahulugan lamang na ang posisyon o katungkulan ng mga
pagkakaiba sa pagtanggap ng mga respondante sa binuong Komiks ayon sa
Sumakatuwid, hindi batayan ang posisyon o katungkulan ng mga respondante sa

69
pagtanggap ng binuong komiks upang maiba ang persepsyon sa pagtanggap ng
akdang pampanitikan na Tata Selo.
Ayon sa pag-aaral nila Mcgrail (2018), ayon sa mga guro ng paunang
serbisyo, ang mga comic book ay nagpasigla at nagpapanatili ng interes ng
kanilang mga mag-aaral sapagkat naniniwala silang ang mga comic book ay
lumikha ng mga kasiya-siyang kapaligiran sa pag-aaral upang magsimula.
Mula sa pag-aaral na ito ay kumakatawan sa mga karanasan ng mga
baguhan na guro at hindi direkta sa mga karanasan ng kanilang mga mag-aaral,
gamit ang mga comic book bilang isang pang-edukasyon na medium sa panahon
ng gabay na pagbasa. Ang pinakamahalagang dahilan na dapat magbasa ang
mga bata ng mga komiks at graphic novels ay dahil nais nila.
Hindi nakaapekto sa posisyon ng guro ang pagtanggap sa komiks
sapagkat ang komiks ay maari sa lahat. Ang komiks ay nagpapasigla at
nagpapanatili ng interes ng mga mag-aaral. Hindi nakaapekto ang tagal ng
posisyon ng mga guro sa pagtanggap ng komiks na Tata Selo. Ang nabuong
komiks na Tata Selo ay maaring gamitin ng mga guro upang mapukaw ang
interes ng mga mag-aaral at mapasaya ang kanilang mga mag-aaral kasabay ng
kanilang pagkatuto.
Talahanayan 12

ng katanggapan ng mga Guro sa Babasahing Komiks
ng Tata Selo ayon sa Posisyon o Katungkulan.
Paksa Posisyon Mean df F P HO BI

70
Value Value
Nilalaman Teacher 1 4.49 3 .964 .431 FR NS

Teacher 2 4.70 18
Teacher 3 5.00 21
Master Teacher 4.10
1
Total 4.50
Organisasyon Teacher 1 4.48 3 1.474 .225 FR NS

Teacher 2 4.40 18
Teacher 3 5.00 21
Master Teacher 3.90
1
Total 4.45
Estilo at Wika Teacher 1 4.42 3 .828 .496 FR NS

Teacher 2 4.50 18
Teacher 3 5.00 21
Master Teacher 3.90
1
Total 4.41
Kapakinabanga Teacher 1 4.55 3 .369 .776 FR NS

n
Teacher 2 4.60 18
Teacher 3 5.00 21
Master Teacher 4.40
1
Total 4.56
Pagkamalikhain Teacher 1 4.49 3 1.333 .295 FR NS

Teacher 2 5.00 18
Teacher 3 5.00 21
Master Teacher 4.80
1
71
Total 4.59
Pinaghanguan: df- Degree of Freedom, F- F-value, PV- P-Value, Ho- Hypothesis, FR- Failed
to Reject, BI- Berbal na Interpretasyon, NS- No Significance
Para kay Blake (2013), sa kanyang pag-aaral na ang komiks ay mabisang
kagamitang pampagtuturo kaysa sa mga teksbuk. Dapat na ang mas mabisa ay
teksbuk ngunit sadyang ang realidad ay di maiiwasan. Ito na rin ang senyales
para sa mga publikasyon at edukador na ang pagpapalaganap ng komiks sa
paaralan ay tamang paraan.
Ayon pa rin sa kanya, ang ating utak ay animnapung libong (60,000)
beses na masmabilis magproseso sa mga imahe kaysa sa mga teksto. Kaya ang
pagsasalaysay ng kuwento ay isang mabisang kagamitan. Ang komiks bilang
imahe, ay pinagsamang istorya at impormasyon na epektibo at mahalaga kaysa
sa anumang pamamaraan. Kagaya nalamang ng mga tagapagtangkilik sa mga
superhero na nababasa sa komiks kung gaano nila kabilis nakakabisa ang mga
karakter, ang kanilang kapangyarihan, mga sound-effects, kasuotan at historya
nito. napagtanto niya na mas makulay ang mga narativ sa komiks kaysa sa ano
pa mang babasahi.
Hindi nakaapekto ang posiyon o katungkulan sa pagtanggap sa komiks
sapagkat sa tulong ng komiks ay mas natutulungan ang mga guro na mas
maging mahusay sa pagtuturo. Sa tulong ng komiks at mga larawan mas mabilis
na poproseso ng mga mag-aaral ang kuwento at ang mga aral na nakapaloob sa
kuwento. Mabisang kagamitang pampagtuturo ang komiks lalo na kung ang
tatalakayin any ang mga kuwento o akdang pampanitikan.

72
Kabanata 4
LAGOM, KONKLUSYON AT REKOMENDASYON
Ang kabanatang ito ay nagsasaad ng lagom, batay sa impormasyon at
kinalabasan ng datos, pagbibigay ng konlusyon at pagbuo ng mungkahi sa
paksa ng pananaliksik.
Lagom
Batay sa kinalabasan ng pagsusuri sa mga naturang impormasyon, nabuo
ang mga sumusunod:
1. Propayl ng mga Guro batay sa Edad, Kasarian at Bilang ng Taon sa
Pagtuturo:
1.1 Batay sa edad, 9 sa mga guro ang may edad na 21-30 taon, 7 naman
sa mga guro ang may edad na 31-40, 5 naman sa mga guro na may
edad na 41-50, at 1 sa mga guro ang may edad na 51-60.
1.2 Batay sa kasarian, 4 sa mga tagatugon ang lalaki, at 18 naman ang
mga tagatugon na babae.
1.3 Batay sa bilang ng taon ng pagtuturo, 13 sa mga tagatugon ay 1-5
taon nang nagtuturo, 4 naman sa mga tugon ang 6-10 nang

73
nagtuturo, 1 naman sa mga tagtugon na 11-15 nang taong nagtuturo,
at 4 naman sa mga tagatugon ang 21 pataas nang taong nagtuturo.
2. Antas ng Katanggapan sa Binuong Babasahing E-Komiks ng mga
Kaguruan sa Filipino
2.1 Ayon sa Nilalaman, mula sa kabuuang mean, ang mga guro ay may
tugon na Lubhang Katanggap-tanggap sa nilalaman ng binuong
babasahing e-komiks na Tata Selo.
2.2 Ayon sa Organisasyon, Estilo at Wika, mula sa kabuuang mean, ang
mga guro ay may tugon na Lubhang Katanggap-tanggap.
2.3 Ayon sa Kapakinabangan at Pagkamalikhain, mula sakabuuang
mean, ang mga guro ay may tigon na Lubhang Katanggap-tanggap.
3. Makabuluhang Pagkakaiba ng Katanggapan ng mga Tagatugon sa
Binuong Babasahing E-Komiks na Tata Selo batay sa iba’t ibang
baryabol ayon sa kanilang Propayl;
3.1 Ang nabuong babasahing E-komiks na Tata Selo ay walang
makabuluhang pagkakaiba batay sa iba’t ibang baryabol ayon sa
kanilang Propayl;
4. Mga komento mula sa mga nagbalido sa Binuong Babasahing E-
Komiks na Tata Selo;
4.1 Lagyan ng maliit na numero upang malaman ang pagkakasunod-
sunod.
74
4.2 Tignang mabuti ang mga ayos ng salita. Kung ito ay may kulang sa
baybay ng mga salita. (Iilan lamang) Napakahusay! Binabati ko
kayo! Talaga nga naman kaakit-akit at makakapagpukaw ng pansin
ng mga mag-aaral ang ginawang komiks at higit na nilang
mauunawaan ang kwentong Tata Selo.
4.3 Mahusay ang pagkakabuo ng komiks. Maaayos at makulay ang
bawat larawan.
4.4 Maganda sana kung maglalagay kayo ng simpleng quiz sa dulo ng
Komiks. Sa kabuuan mahusay ang pagkakagawa ng komiks.
Binabati ko kayo.
Konklusyon
1. Ang nabuong komiks na Tata Selo ay Lubhang Katanggap-tanggap ayon
sa pagsusuri ng mga tagatugon. Samakatuwid ang nagawang babasahing
komiks ng mga mananaliksik ay maaring gamitin bilang kagamitang
pampagtuturo sa pagtalakay ng kuwentong Tata Selo.
2. Ang mga propayl ng mga gurong tagatugon ay walang makabuluhang
pagkakaiba sa larangan ng pagtanggap ng nabuong babasahing Komiks
na Tata Selo. Samakatuwid, walang kaugnayan ang pagtanggap sa
nabuong komiks ng mga mananaliksik ang katayuan ng guro sa pagsusuri
ng nabuong babasahing komiks na Tata Selo.
Rekomendasyon
75
Ayon sa inilahad na resulta ng pag-aaral, ang mga sumusunod na mungkahi ay
nabuo:
1. Iminumungkahi na gamitin ang nabuong babasahing komiks ng mga
mananaliksik sa pagtalakay ng akdang pampanitikan na Tata Selo sa
pagpapalawak ng kaisipan at upang mas maunawaan at mas mapukaw
ang interes ng mga mag-aaral.
2. Iminumungkahi na ipasuri ang nabuong komiks sa mga guro upang
malaman ang kabusaan nito.
3. Iminumungkahi na pagyamanin ang nabuong babasahing komiks na Tata
Selo sapagkat magdudulot ito ng maganda sa ating isipan. Sa tulong ng
nagawang komiks mas mauunawaan ng mga mambabasa ang kuwento at
ang mga aral na nakapaloob dito. Natutulungan din ang mag-aaral na mas
malinang ang kaniyang isipan base sa kaniyang nakikita, nababasa, at
maari niya pang maiugnay ang kaniyang sarili sa kuwento.

76
BIBLIOGRAPI
A. MGA AKLAT
Tanawan et al, B. (2018). KADLUAN: Panitikan sa Pilipinas (1st ed.). Olimpia
Publishing House Taytay,Rizal.
B. MGA DI-NALAHATHALANG PAG-AARAL

Evarola, Archee Sanchez et. al. (2018). Pagbuo at Pagtanggap ng Babasahing
Komiks ng Ibong Adarna sa mga Mag-aaral ng Grade 7.
C. MGA SANGGUNIANG ELEKTRONIKO

Abella, P. C. (2014,March 25). Pagsusuri ni Villegas hinango sa
https://siningatlipunan.wordpress.com/2014/03/25/komiksparinako/
Aguila, S. C. (n.d). Pagsusuri sa mga Obra maestrang isina-komiks hinango sa

https://journals.upd.edu.ph/index.php/ali/article/download/5779/5167
Arce. (2016). Ang Ating Panitikang Filipino hinango sa

https://www.slideshare.net/MarkArce3/ang-ating-panitikang-filipino?
fbclid=IwAR36WO3Guf0fKfVTbWag50m8qb2X9Bwtcwiy_032fPfYaLlsXa3
WIlwd_x
Ayten. (2019, January). Pre-service Social studies Teachers Opinions on using
Comic books in Social Studies teaching . Hinango sa
https://www.researchgate.net/publication/337295696_Pre-
service_Social_Studies_Teachers'_Opinions_on_Using_Comic_Books_in_Social_
Candelaria. (2008). Pagbabasa at pagsusuri ng pangkasaysayang komiks bilang

pantulong sa pagtuturo hinango sa
https://www.researchgate.net/publication/
350251477_Pagbabasa_at_pagsusuri
77
Deskriptib-Ebalwatib. (2014, October 16). Hinango sa

http://hiwagangpelikulangbollywood2007-2008.blogspot.com/2014/10/
normal-0-false-false-false-en-us-x-none_39.html
Emin. (2016, February). The use of cartoons in elementary classrooms: An

analysis of teacher’s behavioral intention in terms of gender hinago sa
https://academicjournals.org/journal/ERR/article-full-text-pdf/
6FA6B9F57986?fbclid=IwAR1P-
yk7GeG0y3QNzDvgzfMzDam60YD4hZr1t_nx57jdp2A7K48eV30X8tM
Exploring flexible working practice in schools. (2019, January). Hinango sa

https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/
attachment_data/file/938786/Exploring_flexible_working_practice_in_schools_-
_lit_review.pdf?fbclid=IwAR0qHLqVh14G6E7MD8VGTdMmqtMDJlDz4EAHVu8-
2OKeZYcR8uJK6pt-x3Q
Grainger, T. (n.d.). Komiks, hinango sa

https://tl.m.wikipedia.org/wiki/Komiks?fbclid=IwAR3fE41Vau1abSJv-
O656dDlA9vbQVIvTc1a4nuq2Dsa6HJDRZKQCs25Gxo
IS. (2019, December 27). Paggamit ng komiks sa pagtuturo hinango sa

https://tnt.abante.com.ph/paggamit-ng-komiks-sa-pagtuturo-isinusulong-
ni-poe/
Javier. (2018) hinango sa

https://web.b.ebscohost.com/abstract?
direct=true&profile=ehost&scope=site&authtype=crawler&jrnl=01156195&
AN=139108279&h=4ppzmE5nRfs8Y0cGofBxCFj4sfHNEdpxglOTNRDdP2
ggf2HJ3AJc0DwN9AAzqBI0ha18vPReHwxUbxvtGlBs4Q%3D
%3D&crl=c&resultNs=AdminWebAuth&resultLocal=ErrCrlNotAuth&crlhas
78
hurl=login.aspx%3Fdirect%3Dtrue%26profile%3Dehost%26scope%3Dsite
%26authtype%3Dcrawler%26jrnl%3D01156195%26AN
%3D139108279&fbclid=IwAR2VFPNp3lBruRRQ1WchsrvUpu8Uqg2FpzTy
-WBFcIwezVz9rWTPhJCJ5R0
Jang. (2014, September). A Study on How Reading Comic Books affects

Creativity. Hinango sa
https://www.researchgate.net/publication/280904102_A_Study_on_How_Read
Kahalagahan ng komiks. (n.d.). hinango sa

https://www.academia.edu/36168240/Kahalagahan_ng_komiks?
fbclid=IwAR19zSCX6GqIoRsMLZ63gG-
vEcOz68YE9he1y3yhgTw_W9xHiaIQ-NxyOOo
Lapada, A. (n.d.). Coomb’s System Approach hinango sa

https://www.researchgate.net/figure/Coombs-system-
approach_fig1_329644220
Lorenzo. (2017). Mabisang kagamitang pampagtuturo, hinango sa

http://www.depedbataan.com/resources/4/
mabisang_kagamitang_pampagkatuto_ano_nga_ba.pdf?
fbclid=IwAR0ftKqEIkmbV4rDLax0zoUvdjsm7lu4XwfjvcAILJKdn8mzySq07e6GO5
Low.(2017,July). Adolescents reading graphic novels and comics. Hinango sa

https://www.researchgate.net/publication/326610155_Adolescents_reading_gr
Malones, M. (n.d.). Komiks Bilang kagamitang Pampagtuturo hinango sa

https://pdfcoffee.com/komiks-bilang-kagamitang-pampagturo-pdf-
free.html?
79
fbclid=IwAR0rsuyGRBTZEtcU4TCGlMOaojyum9mFl4QRJs2br59FRSBgfa
TvCuCLh
Matining, D. (2020, June 3). Pagsulong ng ‘New Normal’ na Edukasyon. Hinango

sa
https://tnt.abante.com.ph/new-normal-sa-edukasyon-sinusulong/
Merc. (2013). Komiks strip. Hinango sa

https://www.slideshare.net/bryanramos49/pagbuo-ng-komiks-strip?
fbclid=IwAR10w36qivF1oL7kujtsYd3oP8o0JOyVnwLSLlQqNjWcrKdQwyk
0CHx6H
McGrail.(2018, June). Pre-Service Teacher’s Perspectives on How the Use of

TOON Comic Books during Guided Reading Influenced Learning by Struggling
Readers. Hinango sa
https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1181233.pdf?fbclid=IwAR3-
b7tpIyxttXGRDSYwROP5AU0Cza0c_VigRe-cl-axXP1jujKSgAH7mj4
NCAA Official. (2019, July). Komiks. Hinango sa

https://www.pilipinas.bid/2019/08/komiks.html
Pramudya.(2014). Implementation of Digital Comic to Improve Creative Thinking

Ability in Integrated Science Study. Hinango sa
https://www.academia.edu/12031551/
Implementation_of_Digital_Comic_to_Improve_Creative_Thinking_Ability_in_Inte
grated_Science_Study?fbclid=IwAR2y5-
_GNPohkkQWzI8zAFp4ZkESvYPUqON6sYTiyaChPRh8VxQbwnlW3EQ
Ravago, M. M. (2015, March). Epekto ng Pamamaraang komiks sa Antas ng

Komprehensyon sa Pagbasa. Hinango sa
80
https://www.coursehero.com/file/75551886/EPEKTO-NG-
PAMAMARAANG-KOMIKS-SA-ANTAS-NGpdf/
Sandhu. (2020, July). The Reading Process. Hinango sa

https://study.com/academy/lesson/what-is-reading-definition-process.html?
fbclid=IwAR1LTEdiUgiGx4dq-
Zr9KHo4aBPFIhPKvXJLwvzmI9UXBz3dPA8r8S8XOrc
Salazar. (2014). He Coolest Activity You Can Do with a Comic Book. Hinango sa
http://sequart.org/magazine/17204/everything-i-know-i-learned-from-
comics-some-words-of-advice-?fbclid=IwAR19zSCX6GqIoRsMLZ63gG-
vEcOz68YE9he1y3yhgTw_W9xHiaIQ-NxyOOo
Shekainalea. (2017). Hinango sa

https://www.slideshare.net/shekainalea/kagamitang- panturo?
fbclid=IwAR0TC3qTHoWT9YWD9o8UmfIQfsk1yoSPOBFA6ZpSurUe5bVf
rsUI3WiC
Theory of Visual Learning. (n.d.). hinango sa

http://woulibrary.wou.edu.my/weko/eed502/
the_theories_on_visual_learning.html
The Benefits of Comics in Education. (2021). Hinango sa

https://plasq.com/education/the-benefits-of-comics-in-education/?
fbclid=IwAR1sbqz_gblfr_MZ9__LTKivT_pYWpqV2wIFBtdBttNr8Nv6QKQP
lzLWmR
Visual o spatial. ( 2018, May 1). Hinango sa

https://www.slideshare.net/060416/teorya-ng-multipleintelligences
81
D. MGA PANUNTUNANG LEGAL AT PAMPAMAHALAANG

BATAS
Batas Republika Blg. 10533 | GOVPH. (2013, May 15). Official Gazette of the
Republic of the Philippines. Hinango sa
https://www.officialgazette.gov.ph/2013/05/15/batas-republika-blg-10533/
DepEd ORDER No. 032 s. 2020. (2020, October 15). Hinango sa

https://www.deped.gov.ph/wp-content/uploads/2020/10/DO_s2020_032-1-1.pdf?
fbclid=IwAR2kPnJgq4e_NToGKq6rpwEUg8CrTJT4oAAGHq1wjTmaXDrE96x1O
JD
82
MGA APENDISE
APENDISE A
Liham sa Punong Tagapamahala ng mga Paaralan sa Sangay ng Lungsod ng Antipolo

APENDISE B 83
Republic of the Philippines

UNIVERSITY OF RIZAL SYSTEM
Antipolo Campus
Ika-18 ng Pebrero, 2021
G. ARCHEE S. EVAROLA
Guro sa Filipino
Ginoo:
Magandang araw po!
Ang mga manaliksik ay magsasagawa ng isang di-gradwadong pag-aaral na

pinamagatang “PAGBUO AT PAGTANGGAP NG KOMIKS SA PAGTUKOY
NG KALAGAYANG SOSYAL SA AKDANG PAMPANITIKAN NA TATA SELO
".
Hinihiling po namin ang inyong pagsang-ayon na magsilbing TAGABALIDO ng

instrumento ng mga mananaliksik sapagkat batid po namin na kayo ay may
sapat na kasanayan at kaalaman upang makatulong sa pagbuo ng nasabing
pag-aaral.
Lubos po kaming umaasa sa inyong positibong tugon.
Lubos na gumagalang,
(LGD) Ezekiel Valenzuela
(LGD) Jaymuel Alonzo
(LGD) Leejoy Pacheco
Pinatnubayan ni :
(LGD) DR. LOURDES T. TEJADA Ph. D

Propesor sa pananaliksik
84
APENDISE C

Antipolo Campus
Prof. NORBERTO M. NATANO

Guro sa Ingles
Ginoo:
Magandang araw po!

".

pag-aaral.
Pinatnubayan ni :

85
APENDISE D

Antipolo Campus
G. JOHN ANGELO CAMOMOT

Guro sa Filipino
Ginoo:
Magandang araw po!

".

pag-aaral.
Pinatnubayan ni :

APENDISE E 86

Antipolo Campus
G. JOHN LLYOD C. CASOY

Guro sa Filipino
Ginoo:
Magandang araw po!

".

pag-aaral.
Pinatnubayan ni :

87
APENDISE F

Antipolo Campus
Bb. DHARLENE CLAIRE D. DEFEO

Guro sa Filipino
Magandang araw po!

".

pag-aaral.
Pinatnubayan ni :

88
APENDISE G

Antipolo Campus
Bb. KIMBERLY FAYE S. SANTIAGO

Guro sa Filipino
Magandang araw po!

".

pag-aaral.
Pinatnubayan ni :

APENDISE H
89

Antipolo Campus
SERTIPIKO NG BALIDASYON
Ang Sertipikong ito ay nagpapatunay na ang instrumento ng pananaliksik ng mga mag-
aaral na may pamagat na PAGBUO AT PAGTANGGAP NG KOMIKS SA PAGTUKOY
NG KALAGAYANG SOSYAL SA AKDANG PAMPANITIKAN NA TATA SELO ay
napatotohanan.
PANGALAN LAGDA PETSA

G. NORBERTO M. NATANO 2/24/21
University of Rizal System –
Antipolo Campus
G. JOHN ANGELO CAMOMOT 2/16/21

National College of Business –
and Arts
G. ARCHEE S. EVAROLA 2/20/21

Our Lady of Peace School –
Antipolo
G. JOHN LLYOD C. CASOY 2/21/21
Bb. DHARLENE CLAIRE D. DEFEO

2/18/21
Hope Mission Christian School
Bb. KIMBERLY FAYE S.SANTIAGO 2/18/21

Hope Mission Christian School
90
APENDISE I

Antipolo Campus
Propayl ng mga Guro
1. Pangalan: Ruel R. Pangasi
Edad: 33
Kasarian: Lalaki
Taon sa Pagtuturo: 1 taon at 8 buwan
Natapos na Pag-aaral: Bachelor of Secondary

Posisyon o Katungkulan: Teacher 1
2. Pangalan: Anna Cristina G.

Macadangdang
Edad: 42
Kasarian: Babae
Taon sa Pagtuturo: 7 taon

3. Pangalan: June Ann C. Barrion
Edad: 27
91
Kasarian: Babae

4. Pangalan: Loy G. Baxal

Edad: 36
Kasarian: Lalaki

Posisyon o Katungkulan: Teacher
5. Pangalan: Ana Liza Lacsamana

Molito
Edad: 37
Kasarian: Babae

6. Pangalan: Cristy M. Tejano

92
Edad: 33
Kasarian: Babae
Natapos na Pag-aaral: Bachelor oF Technical

Teacher education
7. Pangalan: Marienel G. Coching
Edad: 23
Kasarian: Babae

8. Pangalan: Geziel Mae Salindo
Edad: 27
Kasarian: Babae
Taon sa Pagtuturo: 1 taon at 7 buwan


93
9. Pangalan: Lucky Anne Manuel

Edad: 26
Kasarian: Babae
Taon sa Pagtuturo: 3

10. Pangalan: Nilo C. Castaneda
Edad: 25
Kasarian: Babae

11. Pangalan: Rachele Cabugao
Edad: 28
Kasarian: Babae
Natapos na Pag-aaral: Master ng Artes sa

Filipinolohiya

94
12. Pangalan: Miralorlyn Illustrisimo
Edad: 27
Kasarian: Babae
13. Pangalan: Carolina Lopez
Edad: 37
Kasarian: Babae
14. Pangalan: Ryza T Empig
Edad: Babae
Kasarian: 28
15. Pangalan: Gracechelle Saberdo
Edad: 31
Kasarian: Babae
95
16. Pangalan: Violeta A Villones
Edad: 48
Kasarian: Babae
Natapos na Pag-aaral: Master of Arts in
Education major in Filipino
Posisyon o Katungkulan: Master Teacher 1
17. Pangalan: Catalina E.Bautista
Edad: 50
Kasarian: Babae
18. Pangalan: Isagani M.Abog
Edad: 44
Kasarian: Lalaki
Education Major in
Filipino
96
19. Pangalan: Susana Reillo
Edad: 58
Kasarian: Babae
Natapos na Pag-aaral: Bachelor of Science in
Education
Posisyon o Katungkulan: Master Teacher 1
20. Pangalan: Rowena Golla
Edad: 40
Kasarian: Babae
Natapos na Pag-aaral: Bachelor of Science in
Secondary Education
21. Pangalan: Ana Liza S. Gallo
Edad: 49
Kasarian: Babae
22. Pangalan: Jerilyn G. Espillo
Edad: 28
Kasarian: Babae
97
98
APENDISE J
Ito ay isang talatanungang tseklis bilang instrumento sa balidasyon ng nabuong
komiks ng mga mananaliksik na may pamagat na
“Pagbuo at Pagtanggap ng E-Komiks sa Pagtukoy ng Kalagayang Sosyal

sa Akdang Pampanitikan na Tata Selo”
Pangalan: ____________________________Edad:_______Kasarian:
____________
Taon sa Pagtuturo: _____________________ Natapos na Pag-aaral:
______________
Posisyon o Katungkulan sa kasalukuyan:
____________________________________
Panuto: Lagyan ng tsek ( / ) ang mga sumusunod na pangungusap hinggil sa

nabuong pagsusulit batay sa iskalang nasa ibaba.
Iskala Iskor Interpretasyon

5 4.20-5.00 Lubhang Katanggap-tanggap
4 3.40-4.19 Katanggap-tanggap
3 2.60-3.39 Bahagyang Katanggap-tanggap
2 1.80-2.59 Hindi Gaanong Katanggap-tanggap
1 1.0-1.79 Hindi Katanggap-tanggap
A. NILALAMAN 5 4 3 2 1
1. Ang ginawang komiks ay naglalaman ng
impormasyon na nauukol sa kakayahan ng mga mag-
aaral.
2. Wasto ang baybay sa bawat aralin sa mga pahina.
3. Sapat ang nilalaman ng impormasyon sa ginawang
komiks.
4. Kinapapalooban ng aspeto ng pagpapahalaga sa
kalagayang sosyal sa katauhan.
5. Ang nilalaman ng komiks ay kapupulutan ng mga
aral.
B. ORGANISASYON
99
1. Maayos at organisado ang bawat araling ginamit.

2. Ang mga pahayag, salitaan at ibang
terminolohiyang ginamit ay nauunawaan.
3. Malinaw ang pagkakalahad ng kuwento.
4. Nakakapukaw ng interes ang bawat pangyayari sa
nabuong komiks.
5. Ang bawat pangyayari ay nailalahad nang
magkakaugnay-ugnay.
C. ESTILO AT WIKA
1. Ang mga salitang ginamit sa komiks ay madaling
maunawaan.
2. Malinaw na naipahayag ang bawat pahina.
3. Ang mga salitang ginamit ay akma sa kakayahan ng
mga mag-aaral.
4. Malinaw ang paraan ng pagpili ng mga tiyak na
salitaan sa komiks.
5. Mabilis maunawaan ng mga mag-aaral ang
ginawang komiks dahil sa pagpili ng payak na mga
salita.
D. KAPAKINABANGAN
1. Ang nabuong komiks ay nakatulong upang higit na
mapadali ang pag-unawa sa akda.
2. Makatutulong na mapalawak at maunawaan ang
nilalaman ng akda.
3. Nakikita ang biswal na representasyon ng nilalaman
ng Tata Selo.
4. Nailalarawan ang kabuuang pangyayari sa akda.
5. Magagamit ang komiks ng mga mag-aaral sa pag-
unlad ng kanilang kaisipan.
E. PAGKAMALIKHAIN
1. Ang pabalat ng komiks ay kaakit-akit.
2. Makukulay ang bawat pahina.
3. Akma ang disenyo ng mga pangyayari maging ang
pinangyarihan.
4. Kaakmaan ng karakter sa nabuong komiks.
5. Nakapupukaw ng interes ang disenyo ng nabuong
komiks.
Rekomendasyon:
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
100
________________________________________________________________
______________________________
APENDISE K
Instrumentong Ginamit
101
APENDISE L
Gantt Tsart ng Pag-aaral
Kaganapan/Buwan Unang Semestre Ikalawang Swmestre
AGOS SET OKT NOB DIS EN PEB MAR ABR MA

Y
102
Pagbuo ng pamagat ng pag-

aaral
Pag-apruba sa panimulang
pag-aaral
Pangangalap ng kaugnay na
panitikan
Pagbabalangkas at pagbuo
ng nilalaman ng unang
kabanata
Pagbuo at pagbabalangkas
ng ikalawang kabanata
Pagbabalangkas ng
talatanungang tseklis
Pagpapasa ng pag-aaral
para sa depensa
Depensa at pagtatanggal ng
kabanata isa at dalawa
Pagbuo ng nilalaman ng
babasahing komiks
Pangalalap ng
kinakailangang datos
Estadistikang pag-aanalisa
ng mga nakalap na datos
Pagsulat ng huling
balangkas at ulat ng pag-
aaral
Huling depensa ng pag-

aaral
103
KURIKULUM BITA
JAYMUEL D. ALONZO
14 J.P Rizal Street Barangay Dela Paz Antipolo City, Rizal
Kontak: 09352260665
Email: alonzojaymuel@gmail.com
Personal na Impormasyon
Araw ng Kapanganakan: July 10, 1999
Lugar ng Kapanganakan: Sta. Cruz,
Manila
Edad: 21
Taas: 5’4
Timbang: 56kilos
Relihiyon: katoliko
Pagkamamamayan: Pilipino
Kalagayang Sibil: Walang
asawa
Lenggwahe: Filipino
Mga Magulang:
Ama: Pastor
Alonzo Jr.
Trabaho: Construction
worker
Ina: Violeta
Alonzo
Trabaho:
Kasambahay
Edukasyonal na Bakgrawnd:
Tersyarya: University of Rizal System Antipolo Campus
104
Batsilyer ng Edukasyong Sekondarya sa Filipino

(2018-Kasalukuyan)
KURIKULUM BITA
Leejoy Pacheco
Sitio silihan Mahabang parang Angono Rizal
Kontak: 09512936723
Email: pachecoleejoy157@gmail.com
Araw ng Kapanganakan: July 29,
1999
Lugar ng Kapanganakan: Angono Rizal
Edad: 21
Taas: 4’11
Timbang: 49kilos
Relihiyon: katoliko
asawa
Lenggwahe: Filipino
Mga Magulang:
Ama: Melandro
Deborde
Trabaho: Construction
worker
Ina: Melisa
Pacheco
Trabaho: OFW
105
Batsilyer ng Edukasyong Sekondarya sa Filipino

(2018-Kasalukuyan)
KURIKULUM BITA
Ezekiel D. Valenzuela
Kontak: 09951676389
Email: ezekielvalenzuela16@gmail.com
Araw ng Kapanganakan: June 6, 1999
Lugar ng Kapanganakan: Marikina City
Edad: 21
Taas: 5’6
Timbang: 54
Relihiyon: katoliko
asawa
Lenggwahe: Filipino
Mga Magulang:
Ama: Cesar
Valenzuela
Trabaho: Tricycle
driver
Ina: Jocelyn
Valenzuela
Trabaho: House
keeper
106
Batsilyer ng Edukasyong Sekondarya sa Filipino (2018-

Kasalukuyan)

Ezekielgsroup REVISED THESIS-edited

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ezekielgsroup REVISED THESIS-edited

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

i

PAGBUO AT PAGTANGGAP NG E-KOMIKS SA PAGTUKOY NG

di-Gradwadong Tesis na Iniharap

sa mga Kaguruan ng Kolehiyo ng Edukasyon ng

University of Rizal System

Bahagi ng mga Kinakailangan

sa Pagtamo ng digring Batsilyer sa Edukasyong

JAYMUEL DARAS ALONZO

Ang pananaliksik na may pamagat na PAGBUO AT PAGTANGGAP NG

LOURDES T. TEJADA, Ed. D.

Pinagtibay bilang bahagi ng mga gawaing kailangan sa pagtamo sa

digring Batsilyer ng Edukasyong Pang-Sekondarya sa Filipino ng Lupon na may

LINDSAY H. MAGLALANG, MAT

MA. SALVE E. OANDASAN, MAT HOMER G. PARCO, LPT

CLARIZ ANGELUS Q. TAPALES, LPT

Tinanggap bilang bahagi ng gawaing kailangan sa pagtamo sa digring

Batsilyer ng Edukasyon Pang-Sekundarya sa Filipino.

LOURDES T. TEJADA, Ed. D.

Taos-pusong nagpapasalamat ang mananaliksik sa mga taong tumulong

upang maisagawa ang pag-aaral na ito.

Dr. NANCY T. PASCUAL, Pangulo, University of Rizal System, dahil sa

kanyang hindi masukat na dedikasyon sa pagpapalago at pagtatala ng mga

gradwadong tesis sa buong unibersidad at maging sa mga mag-aaral nito.

Dr. ALLAN E. CONDE, Pangalawang Pangulo, para sa Kapakanang

Pang-Akademiko, dahil sa kanyang paghimok at patuloy na malasakit na

ibinahagi sa lahat ng mananaliksik sa kanilang pag-aaral.

Dr. LOURDES T. TEJADA, Tagapayo ng mananaliksik, sa walang

sawang pagtulong, pagbibigay ng lakas ng loob at mungkahi upang mabuo ang

Dr. WILMA R. LOMANGAYA, Istatistisyan na nagtuos, nagbahagi ng

mga kaalaman sa estadistikang ginamit at pagbibigay- tulong sa ikatatapos nito.

Prof. LINDSAY H. MAGLALANG, Tagapangulo ng mga panel, sa

pagbibigay at pagmumungkahi sa iba’t ibang bahagi ng pag-aaral.

Prof. CLARIZ ANGELUS TAPALES, isa sa mga Miyembro ng Panel, sa

walang sawang pagtulong sa mananaliksik para sa mga karagdagang

impormasyon na makakatulong sa pagpapaunlad ng pag-aaral.

Prof. HOMER PARCO, isa sa mga Miyembro ng Panel, sa paggabay sa

mananaliksik para sa mga karagdagang impormasyon na makatutulong sa

Prof. MA. SALVE E. OANDASAN, isa sa mga Miyembro ng Panel, sa

pagbibigay ng suhestiyon at gabay sa estadistika ng pag-aaral.

Sa mga TAGABALIDO, sa kanilang pagbabahagi ng kaalaman at

pagwawasto ng mga instrumento upang magamit sa pag-aaral.

Sa mga TAGATUGON, sa kanilang oras na inilaan upang ang pag-aaral

Sa PAMILYA AT KABIYAK ng mananaliksik, sa pagbibigay ng

inspirasyon upang ipagpatuloy ang pag-aaral na ito.

Sa mga KAIBIGAN at KAGURUAN sa University of Rizal System

Antipolo Campus na walang sawang nagpapalakas ng loob ng mananaliksik.

At higit sa lahat, sa POONG MAYKAPAL, na may-ari ng aking buhay at

tagapagbigay ng lakas upang mapagtagumpayan ang mga pagsubok sa buhay.

ito ay inihahandog ng mga mananaliksik

sa mga kaibigan, kamag-aral, pamilya,

lalo na sa mga taong tumulong at hindi

bumitaw sa paniniwalang matatapos

at mabubuo ng mga mananaliksik ang

isang obra. Buong pusong inihahandog

Ang pag-aaral na ito ay may pamagat na Pagbuo at Pagtanggap ng e-

komiks sa Pagtukoy ng Kalagayang Sosyal sa Akdang Pampanitikan na Tata

pagtuturo. Kasunod ang antas ng katanggapan ng nabuong e-komiks batay sa:

Nilalaman, organisasyon, estilo at wika, kapakinabangan at pagkamalikhain.

Sa pag-aaral na ito, gumamit ng deskriptib-ebalwatib at debelopmental na

sa pagkalap ng mga kinakailangang datos. Ang mga naging tagatugon ng pag-

aaral ay ang mga guro na nagtuturo ng asignaturang Filipino sa Mataas na

Paaralan ng Antipolo National High School.

Ang bilang ng mga gurong tagatugon ay: (22) na nagtuturo ng