TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI

Sinh viên thực hiện: Hoàng Ngọc Linh

Mã sinh viên:211304290
Lớp: Kĩ thuật cơ khí 2 –
K62
Tìm hiểu về máy cắt dây EDM
Một máy cắt dây CNC có cấu tạo gồm 4 phần chính như sau:

 Hệ thống cơ khí gồm thân máy, bàn máy, hệ thống dẫn dây, thực hiện nhiệm
vụ cắt phôi theo bản vẽ.
 Hệ thống điện môi gồm thùng chứa điện môi, hệ thống lọc, hệ thống trao đổi
ion.
 Hệ thống phóng điện gồm tủ điện nguồn, bo mạch phóng điện, bộ nguồn
phóng điện.
 Hệ thống điều khiển số CNC là nơi điều khiển chương trình cắt của máy.
Hệ thống cơ khí của máy cắt dây CNC thường được cấu tạo bởi những bộ phận
thân đế, khung sườn máy thường được làm bằng gang nặng, có độ cứng vững cao;
các trục truyền động của máy; bàn gá phôi; phần lô quấn dây và bộ phận dây dẫn;
thước quang và các bộ phận phụ như bơm dầu nhớt, đầu dẫn pulley, cover…
Phần lớn các máy cắt dây đời mới đều đều trang bị hệ thống xỏ dây tự động (Auto
wire threading – AWT)
Khung sườn máy cắt dây thông thường có 2 loại dựa theo băng trượt của các trục
chuyển động, là loại sườn máy dùng rãnh V (V shape) và loại sườn máy dùng ốp
trượt tuyến tính.
Hệ thống điều khiển số CNC gồm có máy tính điều khiển chương trình, bảng điện,
các bo mạch điều khiển, biến áp nguồn đầu vào, biến tần điều khiển lô quấn dây.
Máy tính điều khiển chương trình là cụm máy tính gồm màn hình và CPU, trong
đó thường có gắn card điều khiển chương trình cắt dây như HL, HF, autocut. Tại
đây, người vận hành có thể sử dụng thiết kế bản vẽ, lập trình đường cắt cho máy.
Dây cắt
Dây cắt của máy cắt dây thường được chế tạo với các chất liệu đồng đỏ, đồng thau,
molipden, volfram, đồng – volfram, bạc – volfram, kẽm… Bên ngoài thường được
thêm một lớp phủ oxit kẽm, Graphit để tăng độ bền cho dây cắt.
Dây cắt thường chỉ được sử dụng một lần, nhưng cũng có loại sử dụng được nhiều
lần. Đối với gia công cắt dây thì vật liệu làm dây cắt phải có các tính chất sau:

 Dẫn điện tốt

 Có nhiệt độ nóng chảy cao
 Dẫn nhiệt tốt
Dây cắt có 2 loại là loại không có lớp phủ (đơn thành phần) và loại có lớp phủ (đa
thành phần. Loại không có lớp phủ là loại dây cắt truyền thống, có chất liệu là một
kim loại đơn thành phần như đồng đỏ, đồng thau và molipden. Loại dây có lớp phủ
(coated wire) có độ bền kéo và độ thoát nhiệt cao trong quá trình gia công. Lớp
phủ có thể là kẽm, oxit kẽm, graphit, đồng đỏ với lõi là đồng thau… Các lớp phủ
thường dày từ 5 – 10µm.
Chất điện môi
Hầu hết các máy cắt dây EDM sử dụng chất điện môi là nước khử khoáng. Độ tinh
khiết của nước được đánh giá bằng điện trở suất. Chất điện môi và sự sục rửa có
công dụng như sau.

 Cách ly khe hở gia công trước khi một lượng lớn năng lượng được tích lũy
và tập trung năng lượng phóng điện vào một vùng nhỏ.
 Khôi phục điều kiện khe hở mong muốn bằng cách làm lạnh khe hở và khử
ion hóa.
 Giúp rửa trôi phoi ra khỏi vùng gia công.
 Làm nguội dây và chi tiết gia công.
Mặc dù nước khử khoáng có thể làm nguội tốt, tốc độ cắt cao nhưng có nhược
điểm là ăn mòn chi tiết gia công và cơ cấu máy. Vì thế trong một số trường hợp
máy cắt dây có thể sử dụng dầu thay cho nước. Với điện trở suất cao làm phát sinh
các tia lửa điện cực nhỏ, tạo nên bề mặt chi tiết có độ bóng cao. Vì vậy nên dầu là
môi trường lý tưởng để gia công tinh chính xác với dây cực mảnh.
Nguyên lý hoạt động
Về cơ bản, nguyên lý của máy cắt dây cũng tương tự như những máy gia công
xung điện khác, đó là dựa vào sự ăn mòn cực dương khi có electron từ cực âm bắn
phá qua cực dương. Phôi vật liệu vẫn đóng vai trò là cực dương, tuy nhiên cực âm
thay vì là những điện cưc thỏi có hình dạng phức tạp thì cực âm trên máy cắt dây là
sợi dây cắt có đường kính 0,1 – 0,3 mm, cuốn liên tực và chạy theo một biên dạng
cố định, cho phép cắt bề mặt 2D và 3D phức tạp.
Chuyển động của dây cắt được điều khiển theo một đường bao nằm trong hệ tọa độ
XY, được lập trình bằng các phần mềm CAD/CAM có modul cho máy cắt dây
hoặc lập trình bằng tay với các ứng dụng đơn giản. Chuyển động này của dây cắt
tạo thành một đường liên tục với độ chính xác khoảng 0,001mm. Dây cắt được dẫn
hướng thông qua hai cơ cấu dẫn hướng bằng kim cương trên máy.
Quá trình phóng tia lửa điện của máy cắt dây là bằng mặt bên dây cắt đối với chi
tiết gia công. Phôi được cắt hoàn toàn bằng sự phóng điện từ dây tới phôi chứ
không hề có sự tiếp xúc trực tiếp giữa phôi và dây cắt.
Khi thực hiện quá trình gia công tia lửa điện, chi tiết và dụng cụ là 2 điện cực,
trong đó chi tiết là anot (dương), dụng cụ là catot (âm).Chúng đều thuộc nguồn
điện 1 chiều với tần số từ 50 cho đến 500kHz, nguồn điện áp từ 50 đến 300v, trong
khi đó cường độ dòng điện từ 0,1 đến 500A.
Hai điện cực sẽ được đặt trong chất điện môi, khi cho chúng lại gần nhau sẽ xuất
hiện điện trường. Khi điện áp tăng lên sẽ làm cho bề mặt cực âm tạo ra điện từ,
điện áp tiếp tục tăng sẽ khiến cho chất điện môi giữa chúng bị ion hóa. Từ đó
chúng sẽ dẫn điện, xuất hiện tia lửa điện giữa 2 điện cực.
Tia lửa điện có nhiệt độ rất cao, có thể lên đến 12.000 độ C, nhiệt độ này sẽ làm
cho kim loại bị nóng chảy, đốt cháy trên cực dương. Quá trình ion hóa rất mạnh sẽ
xảy ra khi phóng điện, chúng sẽ tạo một áp lực va đập lớn để đẩy phôi ra khỏi vùng
gia công. Chỉ mất từ 10,4 đến 10,7 giây để thực hiện quá trình này. Khi điện áp
được nâng lên đến mức đủ để phóng điện thì mạch sẽ trở lại trạng thái đầu tiên,
quá trình này được diễn ra tại điểm có khoảng cách gần nhất.
Các giọt kim loại bị tách ra khỏi điện cực sau đó sẽ đông đặc lại thành các hạt nhỏ
hình cầu, đây chính là phôi của quá trình gia công. Khi chúng bị đẩy khỏi vùng gia
công, giữa 2 điện cực sẽ xuất hiện khe hở, lúc này sẽ không còn sự phóng điện
nữa. Vì vậy, người ta thường điều khiển điện cực dụng cụ đi xuống để khe hở giữa
2 điện cực tương ứng với điện áp nạp và tụ, từ đó quá trình gia công sẽ được thực
hiện liên tục
Ứng dụng
Máy cắt dây EDM (Electrical Discharge Machining) là một loại máy gia công chủ
yếu sử dụng hiệu ứng sự phóng điện giữa dây cắt và vật liệu để cắt và gia công các
chi tiết kim loại. Dưới đây là một số đặc điểm của máy cắt dây EDM:
1. *Chính xác cao:* Máy cắt dây EDM có khả năng tạo ra các chi tiết với độ
chính xác rất cao, thậm chí là trong khoảng micromet.
2. *Áp dụng cho các vật liệu cứng:* Phù hợp cho việc gia công các vật liệu kim
loại cứng như thép, titan, hay các hợp kim đặc biệt.
3. *Kích thước cắt linh hoạt:* Có thể cắt các chi tiết có hình dạng phức tạp và
kích thước nhỏ mà các phương pháp cắt truyền thống khó có thể đạt được.
4. *Khả năng cắt dạng dây:* Có thể sử dụng dây cắt dẹt hoặc dây tròn tùy thuộc
vào yêu cầu gia công cụ thể.
5. *Ứng dụng rộng rãi:* Thường được sử dụng trong sản xuất các khuôn, khuôn
mẫu, và các chi tiết chính xác trong ngành chế tạo. Máy cắt dây EDM là một công
cụ mạnh mẽ trong quy trình sản xuất khi yêu cầu độ chính xác cao và gia công vật
liệu cứng.
- Gia công nhũng chi tiết yêu cầu độ chính xác cao, gia công khuôn mẫu bằng vật
liệu hợp kim cứng
- Sử dụng để lấy nhũng dụng cụ bị gãy hoặc dùng để kẹp trong chi tiết
Ví dụ: Máy cắt dây gia công sản phẩm: bánh răng