7

FILIPINO
IKATLONG MARKAHAN

(DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)

1 (DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)
Filipino – Ikapitong Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Una-Ikawalong Aralin
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-
sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot
ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan.
Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o
trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng
karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot
sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang
karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot
mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan
nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: RUBY ANN R. SISON, MA. EDNALYN C. REJANO, ENROSE L. TORIO

JOANNE CLEOFE, LORENZ IRAH J. AGUSTIN, RACHEL T. GALOSO,
CAMILLE JOY V. DELGADO at GILSANNE I. MEMPIN
Tagasuri ng Nilalaman: GRACE I. YUMUL
Tagasuri ng Wika: GRACE I. YUMUL
Tagasuri: ROSARIE R. CARLOS, EPS- Filipino
Tagaguhit: LR Illustrator
Tagalapat: LR Illustrator Management
Team:
MELITON P. ZURBANO, Assistant Schools Division Superintendent (OIC-SDS)
FILMORE R. CABALLERO, CID Chief
JEAN A. TROPEL, EPS In-Charge of LRMS
ROSARIE R. CARLOS, EPS- Filipino

Printed in the Philippines by ________________________

Department of Education – National Capital Region – SDO VALENZUELA CITY

Office Address: Pio Valenzuela St., Marulas, Valenzuela City
Telefax: (02) 292 – 3247
2 (DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)
E-mail Address: sdovalenzuela@deped.gov.ph

7
FILIPINO
IKATLONG MARKAHAN
IKALAWANG ARALIN

3 (DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)

Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang FILIPINO 7 ng Alternative Delivery Mode (ADM)

Modyul para sa aralin Una-Ikawalo.

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador mula
sa pampubliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy
upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng
K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-
ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at

malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon
din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo
habang isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong ito sa
pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala,
panulong o estratehiyang magagamit sa
paggabay sa mag -aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang magaaral kung

paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad
nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto. Bukod dito,
inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang
isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

4 (DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)

Magandang araw sa iyo!
Ang mga unang Pilipino ayon sa kasaysayan ay may likas nang kakayahang
magpahayag ng kani-kanilang mga kaisipan sa paraan ng pagsasaayos nito sa isang
maanyong paraan. Ayon kay Alejandro Abadilla, “bawat kibot ng kanilang bibig ay may
ibig sabihin at katuturan. Kaya ito ay ipinalalagay kung bakit nabuo ang mga kaalamang-
bayan tulad ng tula o awiting panudyo, tugmang de gulong, bugtong at palaisipan.
Sa modyul na ito ay matututuhan mo ang mga katangian ng bawat kaalamang-
bayan tulad ng tula/ awiting panudyo, tugmang de gulong, bugtong at palaisipan.
Pagkatapos ng modyul na ito, ikaw ay inaasahang:
Naihahambing ang mga katangian ng tula/awiting panudyo, tugmang de
gulong, bugtong at palaisipan F7PB-IIIa-c-14

A. Panuto: Isulat sa sagutang papel ang TG kung ang katangiang

inilalarawan sa pahayag ay Tugmang de-gulong, TP kung Tula/awiting
Panudyo B kung bugtong at P kung palaisipan.
1. Ito ay isang uri ng akdang patula na kadalasan, ang layunin ay manlimbak,
manukso, o mang-uyam.
2. Isang pahulaan sa pamamagitan ng paglalarawan patungkol sa isang bagay.
Maaaring ang paglalarawan ay may kaugnayan sa katangiang taglay nito.
3. Ito ay nasa anyong tuluyan na layuning hasain at pasiglahin ang kaisipan.
4. Ito ay kilala rin sa tawag na Pagbibirong Patula dahil sa may himig na pagbibiro.
5. Ito ay maaaring paalala o babala na kalimitang makikita sa mga pampublikong
sasakyan.
6. Ang kaalamang-bayang ito ay maaaring nasusulat sa anyong salawikain,
kasabihan o sa maikling tula.
7. Ito ay nasusulat sa paraang patula na kadalasan ay may apat na taludtod sa
bawat saknong.
8. Ito ay kaalamang-bayan na karaniwang nilalaro sa isang lamayan upang
magbigay-aliw sa mga naulila.
9. Ito ay maaaring pahulaan kung saan maaaring magpakita ng isang senaryo o
sitwasyon na sa huli’y kailangang sagutin.
10. Ang kaalamang-bayan ito ay maaaring pumapatungkol sa drayber, pasahero at
sa kadalasang karanasan sa loob ng isang sasakyan.
B. Panuto: Isulat sa sagutang papel kung anong kaalamang-bayan ang ipinapakita sa
bawat bilang. Piliin ang sagot sa kahon.

- Tula/ awiting panudyo - bugtong

- Tugmang de gulong -palaisipan

5 (DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)

 1. Bata batuta isang perang muta.
2. Sa isang kulungan ay may limang baboy, na
inaalagaan ni Mang Juan. ngunit lumundag
ang isa, ilan ang natira?
3. Pasaherong masaya, tiyak na may pera. 4.
Isang bayabas
Pito ang butas
5. Aanhin pa ang gasolina kung jeep ko ay sira na.

Aralin Paghahambing ng Katangian ng mga

2 Uri ng Kaalamang-Bayan
Bago pa man dumating ang mga dayuhan sa ating bansa ay likas na sa ating mga
ninuno ang kakayahang makapagpahayag ng kanilang mga kaisipan sa pamamagitan ng
mga salitang naiayos sa isang maanyong paraan kaya nabuo ang mga kaalamang-bayan.
Tara! samahan ninyo akong alamin at tuklasin ang mga ito.

Panuto: Isulat sa sagutang papel ang T kung ang salitang may salungguhit sa pahayag
ay tama at kung mali ay isulat ang wastong salita.

1. Ang Ponemang suprasegmental ay wastong pagbigkas ng mga salita o pahayag

upang higit na maunawaan ang iyong nilalahad.
2. Ang Diin ay ang saglit na pagtigil sa pagsasalita upang higit na maging malinaw
ang mensaheng ipinahahayag
3. Upang mapakita ang hinto o antala sa isang pahayag maaring gumamit ng
kuwit, tuldok, semi-kolon, at kolon.
4. Ang salitang /tu.boh/ ay nangangahulugang pipi sa Ingles.
5. Ang Haba sa ponemang suprasegmental ay tumutukoy sa lakas ng bigkas sa
pantig ng salita.

A. Panuto: Ihanay ang mga kaalamang-bayan ayon sa pangkat. Isulat ang iyong
sagot sa sagutang papel.

6 (DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)

 TULA/ AWITING PANUDYO TUGMANG DE GULONG

PALAISI PAN BUGTONG

B. Ihambing ang mga katangiang taglay ng tula/ awiting panudyo at tugmang de
gulong, bugtong at palaisipan mula sa naipangkat na mga kaalamangbayan na
nakapaloob sa unang bahagi. Gawin ito sa sagutang papel.

Tula o awiting Tugmang de Bugtong Palaisipan

panudyo gulong

Mga Kaalamang-Bayan
1. Tulang/Awiting Panudyo
Ito ay isang uri ng akdang patula na kadalasan, ang layunin ay manlibaka,
manukso, o mang-uyam. Ito ay kalimitang may himig nagbibiro kaya ito ay kilala
rin sa tawag na Pagbibirong patula.
Halimbawa:
Ako ay isang lalaking matapang Huni ng tuko ay
kinatatakutan.
Nang ayaw maligo, kinuskos ng gugo. Pedro Panduko,
matakaw sa tuyo.
2. Tugmang de-gulong
Ito ay mga paalala o babalang kalimitang makikita sa mga pampublikong sasakyan. Sa
pamamagitan nito ay malayang naipararating ang mensaheng may kinalaman sa
pagbibiyahe o paglalakbay ng mga pasahero. Maaaring ito ay nasa anyong salawikain,
kasabihan, o maikling tula. Karamihan ng mga uri ng tugmang ito ay tinitipon ni Dr.
Paquito Badayos.
Halimbawa:
a. Ang di magbayad mula sa kanyang pinanggalingan ay di makabababa sa
paroroonan.
b. Aanhin pa ang gasolina kung jeep ko ay sira na.
c. Ang di magbayad walang problema, sa karma pa lang, bayad ka na.
3. Bugtong
Ito ay isang pahulaan sa pamamagitan ng paglalarawan. Binibigkas ito nang patula at
kalimitang maiksi lamang. Noon, karaniwan itong nilalaro sa lamay upang magbigay-aliw
sa mga namatay ngunit nang lumaon ay kinagiliwan na ring laruin kapag may mga
handaan o pista.
Halimbawa:
a. Gumagapang pa ang ina,
Umuupo na ang anak. (sagot: Kalabasa)
b. Maliit pa si Totoy

7 (DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)

 Marunong nang lumangoy. (sagot: isda)
c. Nagtago si Pilo
Nakalitaw ang ulo. (sagot: pako)

4. Palaisipan
Ang palaisipan ay nasa anyong tuluyan. Layunin nito ang pukawin at pasiglahin ang
kaisipan ng mga taong nagkakatipon-tipon sa isang lugar. Ito ay paboritong pampalipas
oras ng ating mga ninuno. Ito ay nangngahulugan lamang na ang mga sinaunang Pilipino
ay sanay mag-isip at kanilang ipinamana ito sa kanilang mga inapo.
Ang ganitong uri ng panitikan ay laganap pa rin hanggang sa kasalukuyang panahon
sapagkat ito’y talaga namang nakapagpapatalas ng isipan. Ito ay hindi na lamang pinag-
uusapan at pinag-iisipan sa mga pagtitipon kundi maging sa usapan sa internet.
Halimbawa:
a. Sa isang kulungan ay may limang baboy si Mang Juan.
Lumundag ang isa. Ilan ang natira?
(sagot: Lima pa rin kasi lumundag lang naman ang baboy at hindi umalis.)
b. May isang bola sa mesa. Tinakpan ito ng sombrero. Paano nakuha ang bola nang
di man lamang nagalaw ang sombrero?
(sagot: Butas ang tuktok ng sombrero.)
Sanggunian:
Ikalawang Edisyon Pinagyamang Pluma 7

Gawain 1: Tukuyin ang uri ng kaalamang-bayan sa bawat bilang. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.

1. Ako’y may kaibigan

Sing kisig ni Adan
Ngunit sa karerahan
Siya’y laging talunan.
2. Ako’y bumili ng 3 Prutas, ang pangalan ng 3 prutas ay nagsisimula sa
letrang O. Anong mga Prutas ang binili ko?
3. Pasaherong masaya, tiyak na may pera.
4. Langit sa itaas, langit sa ibaba, tubig sa gitna
5. Sitsit ay sa aso, Katok ay sa pinto
Sambitin ang “para” sa tabi tayo’y hihinto.

Gawain 2: Mula sa gawain 1, ihambing ang mga kaalamang-bayan batay sa kanilang mga
pagkakatulad at pagkakaiba. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
Kaalamang-bayan Pagkakatulad Pagkakaiba

Tula/ awiting panudyo

Tugmang de gulong

8 (DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)

 Kaalamang-bayan Pagkakatulad Pagkakaiba

Bugtong

Palaisipan

Gawain 3: Suriin at ilahad ang katangian ng bawat tulang panudyo at tugmang de gulong.
Isulat ang sagot sa sagutang papel

Tula/ awiting Panudyo Pagsusuri

Ako ay isang lalaking matapang, ____________________________
Huni ng tuko ay kinatatakutan. ____________________________
Nang ayaw maligo kinuskos ng gugo, ____________________________
Pedro Penduko, matakaw sa tuyo. ____________________________

Ale, aleng namamangka, ____________________________

Isakay mo yaring bata, ____________________________
Pagdating sa Maynila, ____________________________
Ipagpalit ng manika. ____________________________

Tugmang de Gulong Pagsusuri

Huwag dumikuwatro ____________________________ sapagkat dyip ko’y di mo

kuwarto. ____________________________

Ang di magbayad mula sa kaniyang ____________________________

pinanggalingan ay di makabababa ____________________________ sa
paroroonan. ____________________________

Gawain 4: Isulat ang BU kung ang katangiang inilalarawan ay bugtong, PA naman kung
palaisipan at BP kung ang pahayag ay naglalarawan ng mga katangiang ng
kapwa bugtong at palaisipan. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

1. Ito ay matatalinhagang pariralang karaniwang may sukat at tugma.

2. Libangang nakakapukaw ng damdamin at isip ng tao.
3. Binalangkas ang pahayag sa paraang ang sasagot ay mag-iisip ng bagay
na katumbas ng ipinahayag.
4. Nasa anyong tuluyan. Ito’y gumigising sa isipan ng tao upang bumuo ng
isang kalutasan sa isang suliranin.
5. Binibigkas ito nang patula at kalimitang maiksi lamang.

Gawain 5: Magbigay ng isa o higit pang mga halimbawa ng kaalamang-bayang iyong

nabasa o narinig. Isulat ito sa iyong sagutang papel.

Tula/awiting Tugmang de Bugtong Palaisipan

panudyo gulong
_____________ _____________

9 (DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)

 ______________ ______________ _____________ _____________
______________ ______________ _____________ _____________
______________ ______________ _____________ _____________
______________ ______________ _____________ _____________

Dugtungan ang pahayag ng kagandahang naidudulot ng mga kaalamangbayan sa

mga Pilipino. Gawin ito sa sagutang papel.
Ang kagandahan ng tula/ awiting panudyo ay __________________________
Ang kagandahan ng tugmang de gulong ay _____________________________
Ang kagandahan ng bugtong ay _________________________________________ Ang
kagandahan ng palaisipan ay ______________________________________

A. Panuto: Basahin at suriin ang mga kaalamang-bayang nasa talahanayan. Suriin ang
katangian ng mga ito batay sa paraan ng pagkakasulat, nilalaman at layunin
ng mga ito. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

Kaalamang-bayan Batay sa paraan Batay sa Batay sa

ng pagkakasulat nilalaman layunin

Tula/awiting panudyo

Si Maria kong Dende

Nagtinda sa gabi
Nang hindi mabili Umupo
sa tabi.
May dumi sa ulo
Ikakasal sa Linggo
Inalis, inalis
Ikakasal sa Lunes.
Tugmang de gulong

Ang di magbayad mula sa

kanyang pinanggalingan ay di
makabababa sa paroroonan.
Huwag kang dumekuwatro, Ang
dyip ko’y di mo kuwarto.
Bugtong

Kung kailan ko pinatay Saka

humaba ang buhay.

10 (DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)

Ito namang pinsan ko
Saka lang kikilos Pag
pinalo ko.

Palaisipan
Anong mayroon sa aso, na
mayroon din sa pusa na wala
sa ibon, na mayroon sa manok,
na dalawa sa buwaya at kabayo
na tatlo sa palaka?

A. Panuto: Isulat sa sagutang papel ang salitang KATOTOHANAN kung ang

pahayag ay nagpapakita ng katotohanan patungkol sa mga kaalamang-bayan
at DI KATOTOHANAN kung hindi.

1. Ang kaalamang-bayan gaya ng palaisipan ay nakatutulong sa paghahasa ng

kaisipan ng isang indibidwal.
2. Ang tugmang de gulong ay maaaring nagbibigay ng paalala o babala sa mga
pasahero ng isang pampublikong sasakyan.
3. Ang bugtong ay isang pahulaan sa pamamagitan ng paglalarawan ng isang
bagay.
4. Ang kaalamang-bayan ay isang pag-aaksayang libangan ng mga Pilipino noon.
5. Ang mga kaalamang-bayan ay dinala ng mga dayuhan sa bansa nang sakupin
nila ang Pilipinas.

B. Panuto: Isulat sa sagutang papel kung anong kaalamang-bayan ang

inilalarawan sa bawat pahayag.

1. Naisusulat sa paraang patula na kalimitang may himig pagbibiro.

2. Nasa anyong tuluyan na naglalayong pukawin at pasiglahin ang kaisipan ng mga
taong nagkakatipon-tipon sa isang lugar.
3. Ito ay maaaring nasa anyong salawikain, kasabihan, o maikling tula na
pumapatungkol sa kaganapang nagaganap sa isang pampasaherong sasakyan.
4. Ito ay kinagigiliwang laruin kapag may mga handaan o pista.
5. Ito ay kaalamang-bayang maaaring bigkasin ng paawit.

C. Panuto: Isulat sa sagutang papel ang letra ng tamang sagot.

1. “Huwag dumikuwatro sapagkat dyip ko’y di kuwarto.” Ang damdaming

ipinapakita sa pahayag ay ____.
A. pagkabahala B. pagkagalit C. pagkalungkot D. pagpapaalala

11 (DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)

 2. Sa pagtaas ng gasolina, kaming mga drayber ay naghahabol ng hininga. Ano ang
nais ipakahulugan ng Tugmang de gulong na ito?
A. Labis ang pagtaas ng gasolina kaya ang mga drayber ay tumatakbo ng mabilis.
B. Ang mga drayber ay hinihingal sa pagmamaneho ng pampasaherong
sasakyan.
C. Labis na kumakayod sa pagmamaneho ang mga drayber dahil sa pagtaas ng
gasolina.
D. Labis na kumakayod sa pamamasada ang mga drayber upang mabili ang
tumataas na gasolina.
3. Batang makulit,
Palaging sumisitsit sa
kamay mapipitpit.
Ang bata sa tulang Panudyo ay maaaring nagpapakita na siya ay _____.
A. mabait B. makulit C. malambing D. masama
4. Gumagapang pa ang ina, umuupo na ang anak. Ito ay halimbawa ng
karunungang-bayan na ___.
A. bugtong
B. palaisipan
C. tugmang de gulong
D. tula/awiting panudyo
5. Ako ay nasa gitna ng dagat, nasa huli ng daigdig, nasa unahang ng globo. Ano
ako?
Ano ang kasagutan sa palaisipan na nasa itaas?
A. guhit B. letrang G C. lupa D. tubig

Magbigay ng isang halimbawa sa sumusunod na kaalamang-bayan na nabasa o narinig at

ibigay ang patunay na ito ay nasa kaalamang-bayan na tula/ awiting panudyo, tugmang de
gulong, bugtong o palaisipan sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga katangiang taglay nito.
Isulat ang sagot sa sagutang papel.

A. Tula/ Awiting Panudyo

Halimbawa: __________________________________________________________
Katangiang taglay: ____________________________________________________
B. Tugmang de Gulong
Halimbawa: __________________________________________________________
Katangiang taglay: ____________________________________________________
C. Bugtong
Halimbawa: __________________________________________________________
Katangiang taglay: ____________________________________________________
D. Palaisipan
Halimbawa: __________________________________________________________
Katangiang taglay: ____________________________________________________

12 (DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – NCR, SDO Valenzuela City

Office Address: Pio, Valenzuela St., Marulas Valenzuela City
Telefax: 02-292-3247
Email Address: sdovalenzuela@deped.gov.ph

13 (DO_Q3_FILIPINO_GRADE 7_MODULE 1-8)