Tanggol Wika Mga Paglabag ng CMO. No.

20 s, 2013 1 2 3 Batas
• isang alyansang binubuo ng mga dalubwika, guro, mga mag- Republika 7104-
aaral, at iba pang nagmamahal sa wika upang isulong ang
patuloy na pagyabong ng wika
• Commission on the Filipino Language Act
• nabuo sa isang konsultatibong forum noong Hunyo 21, 2014 • Batas Pambansa Blg 232 o Education Act of 1982
sa De La Sale University Manila • Batas Republika 73560- An act creating the
Dr. Bienvenido Lumbera-Pambansang Alagad ng Sining na
National Commission for Culture and the Act
kasama sa forum establishing National Endowment Fund for
Culture and the Arts and for other purposes
CHED Memorandum Order (CMO) No.20 Series of 2013-pag-
aalis ng Filipino at Panitikan sa kolehiyo para mabawasan at mas Abril 21, 2015 nagpalabas ng TRO ang Korte Suprema
mapagaan ang kurikulum sa kolehiyo
pabor sa Tanggol Wika dahil:
2011-kumalat ang plano ng gobyerno ng pagbabawas ng mga
asignatura sa kolehiyo • Nasa Konstitusyon na ang Filipino ang
pambansang wika ng Pilipinas na dapat opisyal
Oktubre 3, 2012-sinimulan ng mga instruktura ng Filipino sa kolehiyo
na ginagamit bilang sangkap sa komunikasyon
ang pagpapalaganap ng isang petisyon na humihiling sa CHED at
DepEd na ipahinto ang implementasyon ng senior high school/junior • Ang Filipino ay dapat bigyang halaga at gamitin
college at ng Revised General Education Curriculum (RGEC) sa ilalim sa paaralan mula elementarya hanggang sa
ng K to 12 na maaring lumusaw sa mga Departamento ng Filipino sa mataas na edukasyon
mga unibersidad
• Magdudulot ng kawalan ng trabaho ng nasa
DepEd Assistant Sec. Tonisito M.C Umali-nagbigay ng 78,000 na guro
presentasyon ng bagong RGEC para sa antas tersyarya noong Agosto
29,2012 kung saan wala ang asignaturang Filipino

Disyembre 7, 2012-inilabas ng Departamento ng Filipino ng DLSU ang Ang posisyong papel ay isang pasulat na gawaing
“Posisyong Papel para sa Bagong CHED Curriculum” na may pamagat akademiko kung saan inilalahad ang paninidigan sa isang
na “Isulong ang ating Wikang Pambansang Filipino, Ituro sa Kolehiyo napapanahong isyu na tumutukoy sa iba’t ibang larangan
ang Filipino bilang Larangan at Asignaturang may mataas na Antas”
akda ni Prof. Ramilito Correa, ang noo’y pangalawang tagapangulo ng
tulad ng edukasyon, politika, batas, at iba.
Departamento ng Filipino ng DLSU

Hunyo 28, 2013- inilabas ng CHED ang CMO No.20 series of 2013 na
nagtatakda ng core courses sa bagong curriculum sa antas tersyarya
sa ilalim ng K to 12

Marso 3, 2014- Gumawa ng panibagong liham petisyon sa CHED

Hunyo 12, 2014-nagkaroon ng dayalogo sa 2 komisyuner ng CHED na

sina Alex Brilantes at Cynthia Bautista

Hunyo 16, 2014 muling nagpadala ng liham sa CHED para pormal na

i-reconvene ang Technical Panel/Technical Working Group sa Filipino
at ang General Education Committee

Hunyo 21, 2014-nabuo ang Tanggol Wika

Dr. Rowell Madula Vice-Chair-ng Departamento

ng Filipino ng DLSU at pangulo ng Aliance of Concerned
Teachers (ACT)-Private Schools; nakaisip ng pangalan ng
alyansa

Hulyo 4, 2014-nagpatawag ng konsultasyon ang CHED

dahil sa demand ng Tanggol Wika

Abril 15, 2015 nagsampa ng kaso sa Korte Suprema ang

Tanggol Wika

Dr. Wilfredo V. Villacorta - isa sa Komisyuner ng 1986
Constitutional Commisssion; ang Wikang Pambansa ay
isang makabuluhang muhon para sa pambansang
pagkakakilanlan
Agosto 10, 2014 noong inilathala ni G. David Michael M.
San Juan ang kanyang artikulong 12 Reasons to Save the
National Language.
Noong 1989, lumitaw pa sa survey ng Ateneo de
Manila University na 92% ang nakaiintindi ng Tagalog sa
buong bansa, 83% ang nakapagsasalita nito, 88% ang
nakababasa, at 81% ang nakasusulat gamit ito.
Napakalaki ng agwat nito sa sinasabing 51% na
nakaiintindi ng ingles at 41% nakaiintindi ng Sebwano.
Kaugnay naman ng mga bansang
nagpapatupad din ng K to 12 tulad ng Estados
Unidos, Malaysia, at Indonesia, ang kanilang
wikang pambansa at panitikan ay mandatori na
core courses sa kolehiyo.
Lingua Franca wika ng bayan
Amalgamasyon - paghahalo-halo ng talasalitaan mula sa
iba’t ibang wika ng Pilipina
Español - panukalang dapat maging wikang opisyal
Pang. Corazon Aquino - nilagdaan ang Kautusang
Tagapagpaganap bilang 335 noong Agosto 25,1988 na
paggamit ng wikang Filipino sa opisyal na transakyon,
komunikasyon ng gobyerno
Kautusang Pangkagawaran bilang 53 serye 1987 -
patakarang bilingguwalismo sa edukasyon ng
Administrasyong Aquino
Batas Republika Blg.7104- paglikha ng KWF o Komisyon
sa Wikang Filipino; pangunahing ahensya ng gobyerno na
nagtataguyod ng paggamit ng Wikang Pambansa
Batas Republika Blg.7104 Sa dekadang ito’y naipasa ang
Batas Republika Blg. 7104 na nagtatadhana ng paglikha
ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF), ang pangunahing
ahensiya ng gobyerno na nangangalaga sa patuloy na
pagpapaunlad at pagtataguyod ng paggamit ng wikang
pambansa at ng iba pang mga wika sa Pilipinas, kagaya ng
hinalinhan nitong Institute of the National Language
Ang komunikasyon ay hango sa salitang Latin na
“communis”, ang salitang “komunikasyon” naman ay
hango sa Kastila, at naging panumbas sa Tagalog ang
katawagang pakikipagtalastasan. Ang communis ay
nangangahulugang panlahat o para sa lahat
BERBAL Ang berbal na komunikasyon ay ang uri ng
komunikasyong gumagamit ng salita sa anyong pasalita
at/o pasulat man
 2. Mensahe - Ito ay naglalaman ng opinyon, kaisipan at
damdamin ng karaniwang nakabatay sa paniniwala at
kaalaman ng tagahatid

3. Daluyan/ Tsanel - ang una ay pandama (sensory) tulad

ng paningin, pandinig, pang-amoy, panlasa at
pakiramdam; at Institusyonal (Institutionalized) na
tuwirang sabi o pakikipag-usap, suslat at kagamitang
elektroniko.

4. Tagatanggap - Mayroong tatlong antas ang

Iba't ibang anyo ng di-berbal na komunikasyon
1. Kinesika (Kinesics) - tumutukoy sa kilos o galaw ng
katawan tulad ng sumusunod:
• Tindig (posture)
• Pagkumpas (gestures)
• Ekspresyon sa mukha (facial expression)
• Occulesics o Pagtingin (eye contact)
2. Pandama o Paghawak (Haptics) — itinuturing na isa sa
mga pinakaunang anyo ng komunikasyon
3. Proksemika (Proxemics) - tumutukoy sa oras at
distansiya sa pakikipag-usap. Ang oras ay maaaring
pormal gaya ng isinasaad ng relo, o impormal na
karaniwang nakadikit sa kultura gaya ng mga terminong
“ngayon na,” “sa lalong madaling panahon,” at “mamaya
na.”
4. Paralanguage — tumutukoy sa tono ng tinig at kalidad
at bilis ng pagsasalita
tagatanggap: pagkilala pagtanggap pagkilos.
5. Balik-tugon - Hindi magiging matagumpay ang
komunikasyon kung walang tugon sa bawat mensahe
MPORMASYON- Isang bagay na may kahulugan at
konteksto sa tumatanggap nito. Ang impormasyon ay
nagpapahiwatig ng mga detalye ukol sa isang sitwasyon,
tao, pangyayari, lugar, at iba pa
DISIMPORMASYON-Sinasadya ng mga tao ang paglikha
ng mali o mapanlinlang/misleading na impormasyon
para kumita ng pera, magkaroon ng impluwensiyang
politikal, manira ng reputasyon ng iba, at para lang
manggulo at manakit
MISIMPORMASYON-Nagshe-share ang mga tao ng
disimpormasyon nang hindi namamalayang ito ay mali o
nanlilinlang, madalas ay dahil gusto lamang nilang
tumulong.

5. Katahimikan o Kawalang-Kibo Iubhang makahulugan

na karaniwang ginagawa upang mag isip at paghandaan
ang sasabihin, o di kaya ay magparating ng tampo o sama
ng loob

6. Kapaligiran – tumutukoy sa pinagdarausan ng

pakikipag-usap at ng kaayusan nito. Mahihinuha ang
intensiyon ng kausap batay sa kung saang lugar niya nais
makipag-usap

7. Bagay (Object Language) - Malimit itong tawaging

material culture. Ito ay tumutukoy sa komunikasyong
nagaganap sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga
kahulugan sa mga bagay- bagay na nakikita sa paligid ( na
tinatawag ding material artifacts).

PROSESO NG KOMUNIKASYON

1. Tagapaghatid - tinatawag din siya bilang

communicator o source
KONTEKSTO Nagbibigay ng linaw sa tukoy na kahulugan
ng impormasyon at nagsisilbing gabay sa interpretasyon
nito.
Ayon kina Barker at Barker, ang elementong ito ang isa
sa mga pinakamahalaga dahil naaapektuhan nito ang iba
pang mga elemento kasama na ang buong proseso ng
komunikasyon.
upang maunawaan ang sitwasyon o galaw ng mga piniling
kalahok.
Ang kwantitatibong pananaliksik ay tumutukoy sa
sistematiko at empirical na imbestigasyon ng iba’t ibang
paksa at penomenong panlipunan sa pamamagitan ng
matematikal, estadikal, at mga teknik na pamamaraan na
gumagamit ng komputasyon.

Intrapersonal - tumutukoy ito sa komunikasyong

pansarili
Interpersonal - ang tagahatid at ang tagatanggap
• Maliit na Grupo - tatlo o higit pang kalahok
• Pampubliko - kontrolado lamang ng tagapagsalita
• Organisasyunal - ang lahat ng konteksto ay
gumaganap
• Komunikasyong Pangmadla ang paghahatid ng
mensahe sa mas malawak na awdyens sa lalong
madaling pamamaraan
Ang salitang pananaliksik o riserts ay katumbas ng
salitang ingles na research. Nagmula ang salitang ingles
na research sa lumang salitang pranses na cerchier na
ang ibig sabihin ay maghahanap o magsaliksik. Ang
pananaliksik ay sistematikong paghahanap sa
mahahalagang impormasyon hinggil sa isang tiyak na
paksa o suliranin.
PANIMULANG PAGBABASA Praktikal kung kailangan
pang piliin ang mga tukoy na tono, bilang o edisyon ng
publikasyong isasama sa mga batis ng impormasyon.
SATURATION Naaabot ito kung ang mga panibago at
karagdagang datos na nakalap ay hindi humahantong sa
anumang pagbabago sa nauna nang napalitaw na mga
kategorya ng impormasyon.
KAPUWA-TAO Ang pakikipagkapwa-tao o pakikipag-
ugnayan sa ibang tao ay ilang mga ugnayan, koneksiyon
at interaksyon sa pagitan ng dalawa o higit pang tao
MIDYA Mga pinagsamang mga pagpapalabas o
kagamitan na ginagamit sa pagtala at paghatid ng
impormasyon o datos.

PRIMARYANG BATIS – tumutukoy sa mga sangguniang

isinulat/inilahad sa panahon ng pagkakapangyari o mga
katotohanang ayon sa mga aktwal na nakasaksi sa
paksain o pangyayaring tinatalakay o nagmula sa mga
tuwirang may kaugnayan sa pagkakapangyari nito.

SEKUNDARYANG BATIS Pahayagang interpretasyon,

opinyon at kritisismo mula sa indibidwal, grupo, o
institusyon na hindi direktang nakaranas, naka obserba
nagsaliksik sa isang paksa o penomeno. Kadalasang
kinapapalooban ng sariling interpretasyon o
pagpapakahulugan ng may-akda batay sa kanyang
obserbasyon at pananaliksik

Ang kwalitatibong pananaliksik ay nagsusuri ng mga

transkriptibong mga pahayag mula sa napiling kalahok na
magsasaad ng mga mahahalagang tema. Ang mga
temang nabanggit ay maglulutas ng penominon sa
pamamagitan ng makabuluhang pasalarawang balangkas

Talatanungan at gabay na katanungan - organisado at
estrukturadong talatanungan
Pagsusulit o eksaminasyon - sumusukat sa kaalaman,
kakayahan at kilos ng kalahok
Talaan sa fieldwork - naglalaman ng iniisip, agam-agam,
repleksyon ng mananaliksik habang nangangalap ng
datos Rekorder - maaaring irekord sa audio o video ang
nagaganap na usapan ng mananaliksik at tagapagbatid
kung ito ay may pahintulot sa huli.
ANG INTERNET - ito puno ng mga impormasyon sa hindi
mabilang na mga paksa at genre. Ngunit, hindi tulad ng
isang silid-aklatan, ang impormasyong makikita sa
Internet ay kadalasang hindi maaasahan at hindi palaging
tama.
CREDIBLE SOURCES Ang mga mapagkakatiwalaang
mapagkukunan ay ang mga maaaring ituring na walang
kinikilingan at may ilang uri ng ebidensyang maaasahan
NON-CREDIBLE SOURCES Ang isang hindi
mapagkakatiwalaang mapagkukunan ay tiyak na hindi na
napapanahon at nagmumula sa mga manunulat na
walang mga kredensyal.
Ang CRAAP Method ay maaaring gamitin upang
malaman kung gaano mapapagkatiwalaan ang
impormasyong nakuha.
KOMUNIKASYON Nagbibigay buhay at nagpapadaloy sa
ugnayan ng mga tao habang hinuhulma ang kanilang
lipunan at kultura.
KULTURA Kabuuan ng isip, damdamin, gawi, kaalaman,
karanasan na nagtatakda ng kakayahan ng kalipunan ng
tao.
WIKA behikulo ng komunikasyon para sa panlipunang
pagkakaintindihan at pagkilos; daluyan, tagapagpahayag
at impokan-kuhanan ng isang kultura.
SALIGANG BATAS 1987, ARTIKULO XIV, SEK. 6 ang wikang
pambansa ng pilipinas ay filipino, samantalang
nalilinlang, ito’y dapat payabungin at pagyamanin sa salig
sa umiiral na mga wika ng pilipinas at sa i ba pang mga
wika

KULTURANG PANLOOB Pantayong pananaw at

Nagtataglay ng mga kagawian sa pagpapahayag na di-
tuwiran, paligoy ligoy o puspos ng pahiwatig

TSISMISAN Isang pagbabahaginan ng impormasyon ang

katotohanan ay hindi tiyak.

Tsismis - eto ang tawag sa laman ng tsismisan

Chismes - pinagmulan ng salitang tsismis ; salitang

Español

Social marketing - takamin ang tao sa teknolohiyang

maaring ilako para mapakinabangan ng marami

Politkal na pananaw - ginagamit ng naghaharing-uri

bialng instrument ng kapangyarihan para linlangin ang
taong bayan

UMPUKAN Impormal na paglalapit ng tatlo o higit pang

magkakakilala para mag-usap nang magkaharap; Ang
kalahok ay kusang lumalapit para makiumpok; Pwedeng
dumako sa seryosong talakayan, mainit na pagtatalo,
masayang biruan na nauuwi sa pikunan, malokong
kantiyawan, laro at kantahan
Ang isang usisero ay uri ng kalahok sa isang umpukan
kung ang kalahok na lumapit ay hindi kakilala at ang
ginagawa’y manood at making lamang.
Ang isang intrimitida, atribida o pabida ay uri ng kalahok
sa isang umpukan kung siya ay sasabat sa umpukan.
PAGKAPIKON kulturang buhay na buhay at masigla dahil
sa biruan
TALAKAYAN Proseso ng pag-uusap o pagpapalitan ng
ideya ng dalawa o higit pang kalahok na may tukoy na
paksa; Isinasagawa sa loob ng paaralan kung saan
nagkakaroon ng pagpapalitan ng kaalaman sa pagitan ng
guro at mag aaral.
Panel Discussion Binubuo ng tatlo o apat na kasapi at
isang pinuno na umuupo sa harapan ng mga tagapakinig
Simposyum Kahawig ng panel discussion pero ito ay
mayroong tiyak na paksang tatalakayin ng bawat kasapi
sa panel
Lecture-Forum o Panayam Ito ay isang malaking
pagtitipon sa ilalim ng mga pinunong maglalahad ng
mahalagang suliranin.
Impormal na Debate o Pagtatalo - Karaniwang isinagawa
sa loob ng klase kapag may napapanahong isyung pinag-
uusapan.
Formal na Debate- Kontrolado ng mga mahigpit na
tuntunin at alintuntunin ang debating ito. May dalawa
itong pangkat ng mga magtatalo para sa panig afirmatibo
o negatibo.
PAGBABAHAY-BAHAY Pagdalaw o pagpunta ng isang tao
o grupo sa mga bahay ng isang pamayanan (maaaring
kaanak, kaibigan, ka-komunidad) para maghatid o
kumuha ng impormasyon, magturo
PANGANGAPITBAHAY nagpapalalim ng pagkilala at
nagpapanatag ng samahan ng mamamayan nauuwi rin sa
pakikikain, pakikipag inuman o pakikitulog
PULONG BAYAN Pagtitipon ng grupo ng mamamayan sa
itinakdang oras at lunan upang pag-usapan ng
masinsinan at pagdesisyunan ang usaping
pampamayanan; Kalahok ay kinatawan ng iba’t ibang
sector, kinatawan ng pamilya o residenteng apektado; Ito
ay pagpupulong ng mga naninirahan sa isang bayan
upang pagusapan ang mga sulirani, hakbang at maging
ang mga inaasahang pagbabago.

KOMUNIKASYONG DI-BERBAL Pagpapabatid ng
kahulugan sa pamamagitan ng samo’t saring bagay
maliban sa salita Ito ay isang karaniwan at lahat ng uri o
kapamaraanan ay ginagamit upang ipahayag ang
mensahe ng hindi gumagamit ng salita. Isang detelyado
at lihim na kodigo na hindi nakasulat ngunit nauunawaan
ng lahat
NAISASAGAWA SA PAMAMAGITAN NG: Paggalaw ng
isang bahagi ng katawan Kumbinasyon ng galaw ng ilang
bahagi ng katawan Panahon ng pagsasalamuha Pook ng
pagsasalamuha Kasuotan at borloloy sa katawan Kulay
Ang pukkaw ay nangangahulugan ng pagsigaw o
pagtawag. Ito ay katutubong praktis ng mga Tingguian sa
Tubo, Abra (Calbayan 2012)
MANPUPUKKAW Tawag sa taong nagsisilbing taga-sigaw
o taga anunsyo sa loob ng komunidad.
MADALAS NA LAMAN NG MENSAHE SA PUKKAW
• Ambon - nawawalang tao o hayop
• Saep - pangingisda ng mga tao sa Ilog Otip Payas
- bayanihan sa irigasyon
• Ganap - bayanihan sa pangkalahatan
• Billete - kasal
EIRONN GIUSEPPE P. ATENCIANA
ARC2201