ĐẠI CƯƠNG VỀ

DƯỢC XÃ HỘI HỌC

ThS Huỳnh Thị Như Thuý

 XÃ HỘI HỌC

- Là khoa học nghiên cứu về XH loài

người như: cơ cấu XH, thiết chế XH, quan
hệ XH...
- Nhiệm vụ: nghiên cứu hình thái XH, cơ
chế hoạt động, sự phát triển
XÃ HỘI HỌC Y TẾ - Khái niệm

Ngành XH học chuyên biệt nghiên cứu thực trạng

hệ thống bảo vệ và chăm sóc sk người dân: dịch
vụ y tế, mối quan hệ y tế và sức khoẻ, giúp cho
các cơ quan quản lý nhà nước về y tế có những
chính sách và hoạch định về định hướng xã hội
chăm sóc sức khỏe cộng đồng
XÃ HỘI HỌC Y TẾ

Đối tượng nghiên cứu:

+ Tác động của y tế vào đời sống XH
+ Tìm hiểu bản chất tác động của các
quan hệ này với nhau
XÃ HỘI HỌC Y TẾ

Phạm vi nghiên cứu:

+ Thông tin, quảng cáo thuốc
+ Bảo hiểm y tế và chương trình y tế quốc gia
+ Mạng lưới y tế
+ Quan hệ thầy thuốc và người bệnh
+ Ảnh hưởng của csyt, cbyt đến tâm lý, thị hiếu,
tiêu thụ thuốc người dân
XÃ HỘI HỌC Y TẾ

Ý nghĩa đối với sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ

sức khoẻ nhân dân
- Biết được quy định pháp luật, sự quan tâm
của nhà nước
- Có cơ sở quản lý chặt chẽ hơn, cải thiện nâng
cao sức khoẻ cộng đồng
Muốn có độ tin cậy cần tham khảo và liên kết
chặt chẽ các ngành XH khác
ĐẶC TÍNH DƯỢC XÃ HỘI HỌC
v Đa lĩnh vực: y tế, nghiên cứu khoa học, kinh
tế, quản lý
v Đa nhân tố: công nghệ dược, sản xuất thuốc,
tổ chức quản lý dược, DS, BS, Người bệnh, cơ
quan truyền thông, giảng dạy...
v Là 1 giai đoạn không thể thiếu trong chu trình
phát triển của 1 thuốc: tác dụng trị liệu chi
phối bởi chính sách quản lý, dịch vụ y tế, cssx,
đặc điểm KT-VH-XH
ĐẶC TÍNH CỦA THUỐC
v Thuốc là một hàng hoá đặc biệt
- Lưu hành phải đạt tiêu chuẩn. Chỉ có một số
hàng hoá được nhà nước trợ cấp trong đó có
thuốc
- Sản phẩm công nghệ tiên tiến. Thời gian nghiên
cứu: 10-15 năm, chi phí: hàng trăm triệu đến cả
tỷ USD, tỷ lệ thành công 20%
ĐẶC TÍNH CỦA THUỐC
v Thuốc là một hàng hoá có tính XH rất cao
- Tác động trực tiếp đến đời sống người dân
- Sử dụng thuốc tác động nhất định đến sự
phát triển của XH
- Sử dụng thuốc chịu tác động của nhiều yếu tố
xã hội
- Là một trong những “đặc điểm nhận dạng”
của XH
- Yếu tố làm nên đặc tính XH
ĐẶC TÍNH CỦA THUỐC
v Quá trình phát triển thuốc trên thế giới
- Cuối thế kỷ 19- đầu TK 20 đa số các tập đoàn
dược phẩm hàng đầu thế giới hiện nay được
thành lập. Thụy Sĩ, Đức, Ý là những nước đầu
tiên. Sau đó Anh, Mỹ, Bỉ, Hà Lan
- Những năm 60, nhiều thuốc sx đại trà và tung
ra thị trường: The Pill, Cortisone...
ĐẶC TÍNH CỦA THUỐC
v Quá trình phát triển thuốc trên thế giới
- Thập niên 70, thuốc điều trị ung thư sử dụng phổ biến.
Thuốc phát minh được quyền bán giá cao
- Thập niên 80, xu thế sáp nhập các doanh nghiệp nhỏ
- Năm 90, đầu tư mạnh cho nghiên cứu phát triển hoạt
chất, thử nghiệm lâm sàng
- Năm 1997, hoạt động quảng cáo gia tăng nhanh chóng,
đặc biệt internet
- Ngày nay, nhu cầu sử dụng sản phẩm bổ sung dinh
dưỡng, thuốc thay thế, nguyên liệu có nguồc gốc dược
liệu phát triển
ĐẶC TÍNH CỦA THUỐC
v Quá trình phát triển thuốc trên thế giới
Theo IMS Health, có 17 quốc gia “Pharmerging” chia 3
nhóm:
- Nhóm 1: Trung Quốc, hơn 40 tỷ USD tổng tiền sử dụng
thuốc năm 2013
- Nhóm 2: Brazil, Nga, Ấn Độ. Tổng tiền sử dụng thuốc 5-
15 tỷ USD/ 2013
- Nhóm 3: 13 quốc gia có Việt Nam. Mức tăng trưởng
nhanh nhất 3 nhóm
ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG TRONG CHĂM
SÓC THUỐC MEN

1. Các tiêu chí đánh giá mức độ công bằng trong

chăm sóc thuốc men
Nguyên tắc chung
- Miễn phí cho người nghèo nhất
- Hỗ trợ một phần cho người khó khăn
- Người có thu nhập cao phải trả tiền toàn bộ
ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG TRONG CHĂM
SÓC THUỐC MEN

2. Vai trò của Nhà nước trong đảm bảo công bằng
trong chăm sóc thuốc men
Thời kỳ bao cấp:
- Thiếu thuốc men,
- 0,3 USD/người/năm,
- Giá thuốc rẻ, nhiều bộ phận được bao cấp hoàn
toàn về tiền thuốc
ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG TRONG CHĂM
SÓC THUỐC MEN
2. Vai trò của Nhà nước trong đảm bảo công bằng trong
chăm sóc thuốc men
Thời kỳ đổi mới: Sự phát triển của mạng lưới tư nhân. Công
nghiệp Dược phát triển nhanh
+ NN cho phép nhập khẩu thuốc
+ Trợ giá thuốc cho đối tượng dễ bị tổn thương
(1USD/người/năm) cho người dân miền núi, vùng cao, vùng
sâu
+ Cấp thuốc miễn phí cho 10 chương trình y tế quốc gia
VAI TRÒ CÁC NHÂN TỐ XÃ HỘI TRONG
HOẠT ĐỘNG DƯỢC
1. Công nghệ Dược
- Vai trò: phát minh, phát triển thuốc mới
- Tập trung đầu tư phát triển các thuốc có nhu cầu cao,
dạng dùng thuận tiện
- VN vẫn chưa phát triển công nghệ hoá Dược
VAI TRÒ CÁC NHÂN TỐ XÃ HỘI TRONG
HOẠT ĐỘNG DƯỢC
2. Công nghiệp Dược
- Sản xuất, nghiên cứu dạng bào chế mới tối ưu hoá hiệu
quả điều trị
- 20 DN dược phẩm đứng đầu thế giới đều tập trung tại Bắc
Mỹ, Tây Âu - Chiếm 2/3 tổng doanh thu tiêu thuốc/ toàn
cầu (2012)
- Ưu tiên marketing hơn nghiên cứu
- Công ty Dược: vai trò quan trọng cung cấp thông tin
- Ngành Công nghiệp Hoá dược vẫn chưa phát triển
VAI TRÒ CÁC NHÂN TỐ XÃ HỘI TRONG
HOẠT ĐỘNG DƯỢC
3. Tổ chức quản lý y tế
Vai trò:
- Điều phối các chương trình hỗ trợ thuốc theo nhu cầu xã hội,
nguồn tài chính cho phép của khu vực
- Xây dựng chính sách bảo hiểm và danh mục thuốc được BH
chi trả
- Xây dựng chế tài về xuất nhập khẩu.
- Xây dựng DM TTY
- XD quy định giúp đảm bảo an toàn sử dụng thuốc
- Nghiên cứu mối tương quan công ty Dược, CBYT và XH
VAI TRÒ CÁC NHÂN TỐ XÃ HỘI TRONG
HOẠT ĐỘNG DƯỢC
3. Tổ chức quản lý y tế
CSQG về Dược giai đoạn 2011-2020 tầm nhìn 2030
- Tăng cường Công nghiệp Dược, đáp ứng 90% thuốc phục
vụ chương trình y tế quốc gia
-100% DNSX đạt GMP-WHO, 100% CS Kiểm nghiệm đạt GLP-
WHO
4. Cán bộ y tế
- Việc chỉ định thuốc chịu tác động bởi các yếu tố
+ Cơ chế quản lý
+ Chính sách hỗ trợ giá thuốc
+ Đặc điểm địa lý vùng miền
+ Nơi đào tạo CBYT
+ Sự phát triển của khoa học sức khoẻ cộng đồng
+ Đặc điểm người bênh
+ Trình độ chuyên môn CBYT
+ Sự phát triển công nghệ thông tin
5. Người bệnh
Việc sử dụng thuốc bị chi phối bởi
+ Chính sách hỗ trợ giá thuốc
+ Hình thức trình bày thuốc
+ Tác động của thông tin, quảng cáo
+ Điều kiện kinh tế
+ Yêu cầu công việc
+ Kiến thức y học về sử dụng thuốc
+ Yếu tố văn hoá vùng miền
+ Tôn giáo
+ Đặc điểm sinh học của người dùng thuốc
6. Các nhân tố khác
- Giáo viên trường trung học, Giảng viên trườngY Dược\
- Truyền thông
- Các nhà nghiên cứu xã hội
The
Theimage
imagepart
partwith
withrelationship
relationshipID
IDrId2
rId2was
wasnot
notfound
foundininthe
thefile.
file.

CÁM ƠN SỰ THEO DÕI

23