BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM

KHOA CHÍNH TRỊ & LUẬT

Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học

TIỂU LUẬN: trong giai đoạn của V.I.Lenin và những ảnh
hưởng đến phong trào cách mạng ở các nước
trên thế giới.

Môn : Chủ Nghĩa Xã Hội Khoa Học

Giảng viên hướng dẫn : TS. Thái Ngọc Tăng
Lớp : LLCT120405_23_1_03
Nhóm sinh viên thực hiện : Nhóm 17

Tp.HCM, tháng 11 năm 2023

 TIÊU CHÍ NỘI DUNG BỐ CỤC TRÌNH BÀY TỔNG

ĐIỂM

NHẬN XÉT

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

Ký tên

TS. Thái Ngọc Tăng

 DANH SÁCH NHÓM THAM GIA VIẾT TIỂU LUẬN

BẢNG PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ

MÃ SỐ ĐIỂM
HỌ VÀ TÊN
STT SINH NHIỆM VỤ QUÁ KÝ TÊN
SINH VIÊN
VIÊN TRÌNH
Nguyễn Trung Phụ trách chương 1 (phần
1 22132172 9.6
Tín 1,2), trình bày PowerPoint
Huỳnh Trần Phụ trách chương 1 (phần 3),
2 20125254 6.6
Quang Toàn thuyết trinh
Phan Nguyễn Phụ trách phần lời mở đầu, kết
3 22128192 9.3
Minh Trang luận, thuyết trình
Nguyễn Ngọc Phụ trách chương 2 (phần 1),
4 21126223 9.1
Trâm thuyết trình
Chu Tú Trinh Phụ trách chương 2 (phần 2),
5 21104088 9.6
(nhóm trưởng) chỉnh sửa, tổng hợp nội dung
 Mục lục
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................................... 1

3. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu ..................................................................... 1

4. Bố cục các chương .......................................................................................................... 2

CHƯƠNG 1: SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC TRONG
GIAI ĐOẠN CỦA V.I.LENIN ........................................................................................ 3

1.1. Giới thiệu về V.I.Lenin .............................................................................................. 3

1.2. Giới thiệu về Chủ nghĩa xã hội khoa học ................................................................ 3

1.2.1. Điều kiện ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học ...................................................... 3

1.2.2. Chức năng và nhiệm vụ của chủ nghĩa xã hội khoa học .......................................... 4

1.3. Quan điểm của Lenin về chủ nghĩa xã hội khoa học .............................................. 5

1.4. Sự phát triển của Chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai đoạn của V.I.Lenin ..... 5

1.4.1. Thời kì trước Cách mạng tháng Mười ...................................................................... 5

1.4.2. Thời kì sau Cách mạng tháng Mười ......................................................................... 7

CHƯƠNG 2: NHỮNG ẢNH HƯỞNG CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC ĐẾN
PHONG TRÀO CÁCH MẠNG Ở CÁC NƯỚC TRONG GIAI ĐOẠN CỦA
V.I.LENIN ......................................................................................................................... 9

2.1. Ảnh hưởng đến phong trào cách mạng ở các nước trên thế giới .......................... 9
2.1.1. Cách mạng Tháng Mười Nga đã khai sinh ra chế độ xã hội chủ nghĩa đầu
tiên và mở ra một thời đại mới - thời đại quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ......................... 9
2.1.2. Từ “Chính sách cộng sản thời chiến” đến “Chính sách kinh tế mới”, V. I. Lenin đã
để lại nhiều chỉ dẫn kinh điển quý báu cho công cuộc cải cách, đổi mới hiện nay. ........ 10

2.1.3. V.I.Lenin đấu tranh bảo vệ và phát triển những nguyên lí của chủ nghĩa Marx Lenin
.......................................................................................................................................... 10
2.2. Ảnh hưởng đến phong trào cách mạng ở Việt Nam ............................................. 12
KẾT LUẬN ..................................................................................................................... 16
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................. 17
 PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Chủ nghĩa xã hội khoa học, một trong những phát minh lớn lao của tư duy nhân loại,
đã đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai đoạn
của V.I. Lenin. Trong thời kỳ này, sự tiến bộ của chủ nghĩa xã hội khoa học đã tạo ra những
bước đột phá quan trọng và ảnh hưởng lớn đến phong trào cách mạng ở các nước trên thế
giới. Chủ đề "Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai đoạn của V.I. Lenin
và những ảnh hưởng đến phong trào cách mạng ở các nước trên thế giới" đề cập đến một
giai đoạn lịch sử quan trọng và mang tính chiến lược, cung cấp cơ hội để nghiên cứu sâu
rộng về vai trò của chủ nghĩa xã hội khoa học trong quá trình phản kháng và thay đổi xã
hội. Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu xoay quanh chủ nghĩa xã hội khoa học, tuy nhiên,
nghiên cứu về giai đoạn của V.I. Lenin vẫn còn hạn chế. Đề tài này sẽ làm nổi bật giai đoạn
này trong nghiên cứu và đóng góp thông tin mới vào các cuộc thảo luận hiện tại. Phân tích
sự phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai đoạn này sẽ giúp hiểu rõ hơn về sự
luân chuyển của chủ nghĩa xã hội khoa học và những thành tựu đáng kể mà nó đạt được.

2. Mục tiêu nghiên cứu

Tìm hiểu sâu hơn về tầm quan trọng của sự phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học
trong giai đoạn của V.I. Lenin và những ảnh hưởng to lớn mà nó đã tạo ra đối với các phong
trào cách mạng trên thế giới.

Để đạt mục tiêu cần tập trung vào các nhiệm vụ sau:

- Phân tích sự phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai đoạn của V.I.Lenin.

- Tìm hiểu những ảnh hưởng của chủ nghĩa xã hội khoa học đến phong trào cách
mạng ở các nước trên thế giới.

3. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

Cơ sở lý luận: sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng, duy vật
lịch sử, chủ nghĩa Mac – Lenin và phương pháp luận của Chủ tịch Hồ Chí Minh

1
 Phương pháp nghiên cứu: phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh, khái quát hóa
và hệ thống hóa.

4. Bố cục các chương

Tiểu luận được trình bày với nội dung gồm hai chương chính:
Chương 1: Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai đoạn của V.I.Lenin.

Chương 2: Những ảnh hưởng của chủ nghĩa xã hội khoa học đến phong trào cách mạng ở
các nước trong giai đoạn của V.I.Lenin.

2
CHƯƠNG 1: SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC TRONG
GIAI ĐOẠN CỦA V.I.LENIN

1.1. Giới thiệu về V.I.Lenin

V.I.Lenin (1870 - 1924) là người đã kế tục xuất sắc sự nghiệp cách mạng và khoa
học của C. Marx và Ph. Engels; tiếp tục bảo vệ, vận dụng và phát triển sáng tạo và hiện
thực hóa chủ nghĩa xã hội khoa học trong thời đại mới.

Nếu công lao của C.Marx và Ph.Engels là phát triển chủ nghĩa xã hội không tưởng
thành chủ nghĩa xã hội khoa học thì công lao của Lenin là xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện
thực, được đánh dấu bằng sự ra đời của Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới -
Nhà nước Xôviết (năm 1917).

Những đóng góp to lớn của Lenin được thể hiện qua hai thời kỳ là: Thời kỳ trước
Cách mạng Tháng Mười Nga và Thời kỳ sau cách mạng Tháng Mười Nga (từ 1917 đến
1924).

1.2. Giới thiệu về Chủ nghĩa xã hội khoa học

Chủ nghĩa xã hội khoa học là một thuật ngữ nêu ra để mô tả các lý thuyết về kinh tế,
chính trị, xã hội do Karl Marx và ông sáng tạo. Thuật ngữ này đối lập với chủ nghĩa xã hội
không tưởng vì nó trình bày một cách có hệ thống và nêu lên được những điều kiện và tiền
đề cho việc xây dựng chủ nghĩa xã hội khoa học.

1.2.1. Điều kiện ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học

Chủ nghĩa xã hội khoa học được sáng lập bởi Friedrich Engels và Karl Marx.

Đó cũng là con đường chỉ rõ hiện thực dựa vào khoa học để loại bỏ tình trạng người
bóc lột người và đưa ra một tổ chức xã hội mới không biết đến những mâu thuẫn của chủ
nghĩa tư bản mà những người theo chủ nghĩa xã hội không tưởng đã mơ ước nhưng không
thể thực hiện được.

Chủ nghĩa xã hội khoa học là một trong ba bộ phận hợp thành chủ nghĩa Marx –
Lenin. Chủ nghĩa xã hội khoa học nghiên cứu sự vận động của xã hội tư bản, đặc biệt là
3
trong giai đoạn chủ nghĩa tư bản tất yếu sẽ được thay thế bằng xã hội mới, xã hội cộng sản
chủ nghĩa.

Chủ nghĩa xã hội khoa học được hiểu theo nghĩa hẹp: chủ nghĩa xã hội khoa học là
một trong ba bộ phận hợp thành chủ nghĩa Marx – Lenin. (chủ nghĩa Marx – Lenin gồm
có: triết học, kinh tế học chính trị và chủ nghĩa xã hội khoa học).

Chủ nghĩa xã hội khoa học được hiểu theo nghĩa theo nghĩa rộng: chủ nghĩa xã hội
khoa học là chủ nghĩa Marx – Lenin, luận giải từ các giác độ triết học, kinh tế học chính trị
và chính trị - xã hội về sự chuyển biến tất yếu của xã hội loài người từ chủ nghĩa tư bản lên
chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.

1.2.2. Chức năng và nhiệm vụ của chủ nghĩa xã hội khoa học

Sau đây là một số chức năng và nhiệm vụ quan trọng của chủ nghĩa xã hội khoa học:

- Giải thích và hiểu biết xã hội: Chủ nghĩa xã hội khoa học giúp chúng ta hiểu rõ hơn
về cấu trúc và hoạt động của xã hội. Phân tích các quy luật và quy tắc xã hội, giải thích sự
tương tác giữa con người và môi trường xã hội của họ.

- Phân tích các vấn đề xã hội: Chủ nghĩa xã hội khoa học giúp chúng ta phân tích
các vấn đề xã hội phức tạp như bất công, phân chia giai cấp, xung đột xã hội hay biến đổi
xã hội. Chủ nghĩa xã hội còn cung cấp một khung nhìn chính quyền và phân tích sắc bén
để con người có thể hiểu về các thách thức và vấn đề mà xã hội đang đối mặt.

- Xây dựng hệ thống xã hội công bằng và công lý: Chủ nghĩa xã hội khoa học cung
cấp một cơ sở lý thuyết để xây dựng các hệ thống xã hội công bằng và công lý. Nhiệm vụ
này nhằm đóng góp vào việc đề xuất các phương pháp cũng như chính sách để giảm bất
bình đẳng xã hội, xóa bỏ áp bức và tạo ra một xã hội công bằng hơn.

- Nghiên cứu mối quan hệ xã hội: Chủ nghĩa xã hội khoa học tập trung vào nghiên
cứu mối quan hệ xã hội và tương tác giữa con người. Ngoài ra, chủ nghĩa xã hội còn tập
trung khám phá các yếu tố như quyền lực, văn hóa, kinh tế, chính trị và tác động của chúng
lên hành vi cũng như sự phát triển xã hội.

4
1.3. Quan điểm của Lenin về chủ nghĩa xã hội khoa học

Chuyên chính vô sản, theo Lenin, là một hình thức nhà nước mới - nhà nước dân
chủ, dân chủ đối với những người vô sản và nói chung những người không có của và chuyên
chính đối với giai cấp tư sản. Cơ sở và nguyên tắc cao nhất là sự liên minh của giai cấp
công nhân với giai cấp nông dân và toàn thể nhân dân lao động cũng như các tầng lớp khác,
để thực hiện nhiêm vụ cơ bản của chuyên chính vô sản là thủ tiêu mọi chế độ bóc lột người,
là xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Về thời kỳ quá độ chính trị từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa cộng sản: Phê phán
các quan điểm của kẻ thù xuyên tạc bản chất của chuyên chính vô sản chung quy chỉ là bao
lực. Lenin chỉ rõ: chuyên chính vô sản là việc giai cấp công nhân đưa ra được và thực hiện
được kiểu tổ chức lao động xã hội cao hơn so với chủ nghĩa tư bản, đấy là nguồn sức mạnh,
là điều đảm bảo cho thắng lợi hoàn toàn và tất nhiên của chủ nghĩa cộng sản.

Về chế độ dân chủ, Lenin khẳng định: chỉ có dân chủ tư sản hoặc dân chủ vô sản,
không có dân chủ thuần túy hay dân chủ nói chung. Sự khác nhau giữa chúng chính là “chế
độ dân chủ vô sản so với bất cứ chế độ dân chủ tư sản nào, cũng dân chủ hơn gấp triệu lần”.

Về cải cách hành chính bộ máy nhà nước: Lenin cho rằng, trước hết phải có một đội
ngũ những người cộng sản cách mạng đã được tôi luyện và tiếp sau là phải có bộ máy nhà
nước phải tinh, gọn, không hành chính, quan liêu.

Lenin nhấn mạnh: Trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, cần thiết phải phát
triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần.

Lenin rất coi trọng vấn đề dân tộc. Ba nguyên tắc cơ bản trong Cương lĩnh dân tộc:
Quyền bình đẳng dân tộc; quyền dân tộc tự quyết và tình đoàn kết của giai cấp vô sản thuộc
tất cả các dân tộc.

1.4. Sự phát triển của Chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai đoạn của V.I.Lenin
1.4.1. Thời kỳ trước Cách mạng tháng Mười

5
 Trên cơ sở phân tích và tổng kết một cách nghiêm túc các sự kiện lịch sử diễn ra
trong đời sống kinh tế-xã hội của thời kỳ trước cách mạng tháng Mười, V.I.Lenin đã bảo
vệ, vận dụng và phát triển sáng tạo các nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa xã hội khoa học
trên một số khía cạnh sau:

- V.I.Lenin đã đấu tranh quyết liệt chống chủ nghĩa dân túy, phái Marx xít hợp pháp
và chủ nghĩa cơ hội, xét lại đủ mọi màu sắc ở Nga và quốc tế thông qua một số tác phẩm
tiêu biểu của ông viết thời kỳ trước cách mạng tháng Mười Nga.

- Kế thừa những di sản lý luận của C.Marx và Ph.Engels về chính đảng, V.I.Lenin
đã xây dựng lý luận về đảng cách mạng kiểu mới của giai cấp công nhân, về các nguyên
tắc tổ chức, cương lĩnh, sách lược trong nội dung của đảng.

- Kế thừa, phát triển tư tưởng cách mạng không ngừng của C.Marx và Ph.Engels,
V.I.Lenin đã hoàn chỉnh lý luận về cách mạng xã hội chủ nghĩa và chuyên chính vô sản,
cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới và các điều kiện tất yếu cho sự chuyển biến sang cách
mạng xã hội chủ nghĩa; vấn đề dân tộc và cương lĩnh dân tộc, đoàn kết và liên minh của
giai cấp công nhân với nông dân và các tầng lớp lao động khác; những vấn đề quan hệ quốc
tế và chủ nghĩa quốc tế vô sản, quan hệ cách mạng xã hội chủ nghĩa với phong trào giải
phóng dân tộc...

- Phát triển quan điểm của C.Marx và Ph.Engels về khả năng thắng lợi của cách
mạng xã hội chủ nghĩa, trên cơ sở những nghiên cứu, phân tích về chủ nghĩa “ đế quốc”,
V.I.Lenin phát hiện ra quy luật phát triển không đều của kinh tế và chính trị của chủ nghĩa
tư bản trong thời kỳ chủ nghĩa đế quốc và đi đến kết luận: cách mạng vô sản có thể nổ ra
và thắng lợi ở một số nước, thậm chí ở một nước riêng lẻ, nơi chủ nghĩa tư bản chưa phải
là phát triển nhất, nhưng là khâu yếu nhất trong sợi dây chuyền tư bản chủ nghĩa.

V.I. Lenin đã dành nhiều tâm huyết luận giải về chuyên chính vô sản, xác định bản
chất dân chủ của chế độ chuyên chính vô sản; phân tích mối quan hệ giữa chức năng thống
trị và chức năng xã hội của chuyên chính vô sản. Chính V.I.Lenin là người đầu tiên nói đến
phạm trù hệ thống chuyên chính vô sản, bao gồm hệ thống của Đảng Bonsevich lãnh đạo,
Nhà nước Xô Viết quản lý và tổ chức công đoàn.
6
 Gắn hoạt động lý luận với thực tiễn cách mạng, V.I.Lenin trực tiếp lãnh đạo Đảng
của giai cấp công nhân Nga tập hợp lực lượng đấu tranh chống chế độ chuyên chế Nga
hoàng, tiến tới giành chính quyền về tay giai cấp công nhân và nhân dân lao động Nga.

1.4.2. Thời kỳ sau Cách mạng tháng Mười

Ngay sau khi cách mạng thắng lợi, V.I.Lenin đã viết nhiều tác phẩm quan trọng bàn
về những nguyên lý của chủ nghĩa xã hội khoa học trong thời kỳ mới, tiêu biểu là những
luận điểm:

- Chuyên chính vô sản, theo V.I.Lenin, là một hình thức nhà nước mới - nhà nước
dân chủ, dân chủ đối với những người vô sản và nói chung những người không có của và
chuyên chính đối với giai cấp tư sản. Cơ sở và nguyên tắc cao nhất của chuyên chính vô
sản là sự liên minh của giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và toàn thể nhân dân lao
động cũng như các tầng lớp lao động khác dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân để thực
hiện nhiệm vụ cơ bản của chuyên chính vô sản là thủ tiêu mọi chế độ người bóc lột người,
là xây dựng chủ nghĩa xã hội.

- Về thời kỳ quá độ chính trị từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa cộng sản, V.I.Lenin
đã chỉ rõ: chuyên chính vô sản… không phải chỉ là bạo lực đối với bọn bóc lột và cũng
không phải chủ yếu là bạo lực… là việc giai cấp công nhân đưa ra được và thực hiện được
kiểu tổ chức lao động xã hội cao hơn so với chủ nghĩa tư bản , đấy là nguồn sức mạnh, là
điều đảm bảo cho thắng lợi hoàn toàn và tất nhiên của chủ nghĩa cộng sản. V.I.Lenin đã
nêu rõ: chuyên chính vô sản là một cuộc đấu tranh kiên trì, đổ máu và không đổ máu, bạo
lực và hòa bình, bằng quân sự và bằng kinh tế, bằng giáo dục và bằng hành chính, chống
những thế lực và những tập tục của xã hội cũ.

- Về chế độ dân chủ, Lenin khẳng định: chỉ có dân chủ tư sản hoặc dân chủ xã hội
chủ nghĩa, không có dân chủ thuần túy hay dân chủ nói chung. Sự khác nhau căn bản giữa
hai chế độ dân chủ này là chế độ dân chủ vô sản so với bất cứ chế độ dân chủ tư sản nào,
cũng dân chủ hơn gấp triệu lần; chính quyền Xô Viết so với nước cộng hòa tư sản dân chủ
nhất thì cũng dân chủ hơn gấp triệu lần.

7
 - Về cải cách hành chính bộ máy nhà nước sau khi đã bước vào thời kì xây dựng xã
hội mới, V.I.Lenin cho rằng, trước hết, phải có một đội ngũ những người cộng sản cách
mạng đã được tôi luyện và tiếp sau là phải có bộ máy nhà nước phải tinh gọn, không hành
chính, quan liêu.

- Về cương lĩnh xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước Nga,V.I.Lenin đã nhiều lần dự
thảo xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước Nga và nêu ra nhiều luận điểm khoa học độc đáo:
Cần có những bước quá độ nhỏ trong thời kì quá độ nói chung lên chủ nghĩa xã hội; giữ
vững chính quyền Xô Viết thực hiện điện khí hoá toàn quốc; xã hội hoá những tư liệu sản
xuất cơ bản theo hướng xã hội chủ nghĩa; xây dựng nền công nghiệp hiện đại; điện khí hoá
nền kinh tế quốc dân; cải tạo kinh tế tiểu nông theo những nguyên tắc xã hội chủ nghĩa;
thực hiện cách mạng văn hoá…Bên cạnh đó là việc sử dụng rộng rãi hình thức chủ nghĩa
tư bản nhà nước để dần dần cải tiến chế độ sở hữu của các nhà tư bản hạng trung và hạng
nhỏ thành sở hữu công cộng. Cải tạo nông nghiệp bằng con đường hợp tác xã theo nguyên
tắc xã hội chủ nghĩa; xây dựng nền công nghiệp hiện đại và điện khí hoá là cơ sở vật chất
– kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội; học chủ nghĩa tư bản về kỹ thuật, kinh nghiệm quản lý
kinh tế, trình độ giáo dục; sử dụng các chuyên gia tư sản; cần phát triển thương nghiệp xã
hội chủ nghĩa. Đặc biệt, V.I.Lenin nhấn mạnh, trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội,
cần thiết phải phát triển kinh tế hàng hoá nhiều thành phần.

- V.I.Lenin đặc biệt coi trọng vấn đề dân tộc trong hoàn cảnh đất nước có rất nhiều
sắc tộc. Ba nguyên tắc cơ bản trong Cương lĩnh dân tộc: Quyền bình đẳng dân tộc; quyền
dân tộc sự quyết và tình đoàn kết của giai cấp vô sản thuộc tất cả các dân tộc. Giai cấp vô
sản toàn thế giới và các dân tộc bị áp bức đoàn kết lại...

8
 CHƯƠNG 2: NHỮNG ẢNH HƯỞNG CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
ĐẾN PHONG TRÀO CÁCH MẠNG Ở CÁC NƯỚC TRONG GIAI ĐOẠN CỦA
V.I.LENIN

2.1. Ảnh hưởng đến phong trào cách mạng ở các nước trên thế giới

2.1.1. Cách mạng Tháng Mười Nga đã khai sinh ra chế độ xã hội chủ nghĩa đầu
tiên và mở ra một thời đại mới - thời đại quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội.
Sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước Nga giai đoạn này diễn ra trong bối
cảnh hết sức đặc biệt:
+ Về bối cảnh chính trị, chính quyền Xô-viết trong những tháng năm đầu tiên, giữa
vòng vây của chủ nghĩa đế quốc, phải liên tục đương đầu với những vụ nổi loạn.
Thêm vào đó, với những kinh nghiệm chính trị, cầm quyền còn ít ỏi, giai cấp công nhân và
hệ thống chính trị Xô-viết gặp rất nhiều khó khăn trong tổ chức và xây dựng chế độ mới.
Chỉ trong một thời gian ngắn, V.I.Lenin đã nhận ra sự khác biệt căn bản là “giành chính
quyền đã khó nhưng xây dựng chính quyền còn khó hơn nhiều”.
+ Về bối cảnh kinh tế, nước Nga Xô-viết bắt tay vào xây dựng chủ nghĩa xã hội từ
những tiền đề kinh tế thấp kém: Chủ nghĩa tư bản ở Nga mới phát triển ở giai đoạn đầu,
trình độ sản xuất phổ biến của đất nước là tiểu nông, nhiều tàn tích của chế độ phong kiến
nông nô, chế độ chuyên chế chưa được xóa bỏ; nền kinh tế kiệt quệ sau Chiến tranh thế giới
thứ nhất; chế độ mới lại bị chủ nghĩa tư bản bao vây kinh tế, cấm vận… Thêm vào đó, năng
lực tổ chức quản lý còn yếu kém của chính quyền Xô-viết, “bệnh ấu trĩ tả khuynh” trong
cải tạo xã hội cũ và xây dựng xã hội mới cũng khiến cho bối cảnh kinh tế của nước Nga
Xô-viết những năm đầu tiên gặp nhiều khó khăn.
Bối cảnh nước Nga khi bắt tay vào xây dựng chủ nghĩa xã hội có nhiều nét đặc thù
so với lý luận chung của chủ nghĩa Marx về xây dựng chủ nghĩa xã hội. C.Marx quan niệm
rằng, những tiền đề vật chất do chủ nghĩa tư bản phát triển ở trình độ cao làm chín muồi
nguyên nhân kinh tế cơ bản của các cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa; tình thế để cách
mạng thắng lợi là nó phải nổ ra đồng loạt cùng lúc ở nhiều nước, chí ít là những nước tư
bản phát triển cao như Anh, Mỹ, Pháp, Đức… Nhìn chung, bối cảnh và đặc điểm kinh tế
xã hội của Nga đương thời cần rất nhiều đến sự sáng tạo khi vận dụng lý luận của C.Marx
9
về cách mạng xã hội chủ nghĩa. V. I. Lenin chính là con người mà lịch sử cần đến và đã tạo
ra trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện thực đầu tiên của nhân loại.
2.1.2. Từ “Chính sách cộng sản thời chiến” đến “Chính sách kinh tế mới”, V. I. Lenin
đã để lại nhiều chỉ dẫn kinh điển quý báu cho công cuộc cải cách, đổi mới hiện nay.
“Chính sách kinh tế mới” là đóng góp đặc sắc của Lenin về vấn đề mô hình và con
đường xây dựng chủ nghĩa xã hội. Nó là cuộc cải cách đầu tiên và cũng là nơi hình thành
những tư duy mới và bước phát triển lớn lao về lý luận chủ nghĩa xã hội trong thời đại ngày
nay.
Kiến tạo một mô hình chủ nghĩa xã hội phù hợp với điều kiện lịch sử và trung thành
với nguyên lý lý luận là khó, nhưng phát hiện và dũng cảm thừa nhận những khuyết tật và
phủ định mô hình đó còn khó hơn, vì nó đòi hỏi không những kiến thức và sự sáng suốt,
mà cả sự dũng cảm để phủ nhận chính mình. Điều đáng quan tâm là từ mô hình chính sách
“cộng sản thời chiến” đến “Chính sách kinh tế mới” quãng thời gian là rất ngắn, chỉ vài ba
năm để có một sự đổi mới chiến lược. Phải có một tầm vóc lớn về tư duy lý luận và quyết
tâm chính trị mạnh mẽ thì V. I. Lenin mới có thể đưa ra và thuyết phục những người đồng
chí của mình cùng hướng tới sự đổi mới.
Những tư duy mới mẻ của V. I. Lenin trong “chính sách kinh tế mới” là những chỉ dẫn lý
luận cơ bản định hướng cho quá trình cải cách, đổi mới của các nước xã hội chủ nghĩa trên
thế giới hiện nay. Nếu không có những chỉ dẫn của V.I Lenin về Chính sách kinh tế, rất có
thể chúng ta còn phải mò mẫm, trăn trở, dằn vặt khá lâu nữa để đổi mới tư duy về chủ nghĩa
xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Trong sự nghiệp đẩy mạnh toàn
diện, đồng bộ công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, cần tiếp tục đổi mới tư duy lý luận,
làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn, hoàn thiện hệ thống các quan điểm về chủ nghĩa xã hội và
con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, cung cấp các luận cứ khoa học, lý luận cho
việc hoạch định, phát triển đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà
nước.
2.1.3. V.I.Lenin đấu tranh bảo vệ và phát triển những nguyên lí của chủ nghĩa Marx
Lenin

10
 Cống hiến của V.I.Lenin cho phong trào cộng sản và công nhân quốc tế thật là to
lớn. Một mặt, ông đã bảo vệ thành công chủ nghĩa Marx trước sự xuyên tạc, tấn công đa
chiều, trên nhiều phương diện, dưới nhiều cấp độ, nhiều màu sắc, với đủ kiểu loại âm mưu,
thủ đoạn nham hiểm, xảo quyệt của những người đối lập với chủ nghĩa Marx. Mặt khác,
V.I.Lenin đã bổ sung, phát triển đồng thời, toàn diện ba bộ phận cấu thành chủ nghĩa Marx,
làm cho chủ nghĩa Marx có sức sống mới, đáp ứng yêu cầu của cuộc đấu tranh cách mạng
của giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản và các thế lực phản động. Nhờ đó, V.I.Lenin
không chỉ kịp thời cung cấp cơ sở lý luận - thực tiễn cho cuộc đấu tranh chống quan điểm
sai trái, thù địch đang mưu toan hạ bệ chủ nghĩa Marx mà còn trang bị cho giai cấp công
nhân và nhân dân lao động nguồn tri thức mới - vũ khí lý luận sắc bén để vững tin thực hiện
cuộc cách mạng vĩ đại: xóa bỏ chế độ áp bức, bóc lột người; xây dựng chế độ xã hội mới
tốt đẹp hơn.
V.I. Lenin đã nêu tấm gương mẫu mực về sự trung thành trong bảo vệ, vận dụng
sáng tạo và phát triển toàn diện chủ nghĩa Marx. Người dạy rằng: Chúng ta không hề coi lý
luận Marx như một cái gì đã xong xuôi hẳn và bất khả xâm phạm mà trái lại, chúng ta tin
tưởng rằng lý luận đó chỉ mới đặt nền móng cho một bộ môn khoa học mà những người xã
hội chủ nghĩa cần phải phát triển về mọi mặt, nếu họ không muốn trở thành lạc hậu so với
cuộc sống hoặc tự đào thải mình. Vì vậy, phải bám sát thực tiễn cách mạng, lấy từ nó những
kết luận mới nhất, có tác dụng tốt nhất để thúc đẩy phong trào tiến lên; phải thực hiện tốt
vai trò lý luận tiên phong dẫn đường của chủ nghĩa Marx. Nói cách khác, chủ nghĩa Marx
đã được nối tiếp, phát triển sáng tạo, tự mang trong mình sức sống mới bằng chủ nghĩa
Lenin trên cơ sở sự thống nhất biện chứng giữa lập trường của chủ nghĩa duy vật biện chứng
và chủ nghĩa duy vật lịch sử.
Nhờ nắm vững linh hồn sống động của chủ nghĩa Marx là phép biện chứng duy vật,
V.I. Lenin đã vận dụng sáng tạo và giải quyết thành công mối quan hệ giữa tuyệt đối trung
thành và phát triển sáng tạo, giữa bảo vệ, gìn giữ và bổ sung, phát triển chủ nghĩa Marx
trong thời đại đế quốc chủ nghĩa, đưa ra những nhận định, kết luận đúng đắn, chính xác,
làm cơ sở phương pháp luận khoa học để định ra đường lối, chiến lược, sách lược đấu tranh

11
cách mạng của giai cấp vô sản nhằm giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng xã
hội, giải phóng con người và giải phóng nhân loại.
Đồng thời, kế thừa, gìn giữ, bảo vệ những cái đúng, cái tiến bộ và lọc bỏ, đào thải những
cái sai, cái lỗi thời trên tinh thần phê phán, vượt bỏ mọi thiên kiến để tiến lên phía trước,
đáp ứng nhanh nhạy, kịp thời, chính xác những đòi hỏi của cuộc sống, yêu cầu nhiệm vụ
bức thiết của thực tiễn cách mạng đang đặt ra.
Để cách mạng thắng lợi, V.I. Lenin đã nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo đảm quyền lãnh
đạo tuyệt đối của giai cấp vô sản, Đảng Cộng sản phải trở thành đảng cầm quyền, lãnh đạo
nhà nước và xã hội; đồng thời, phải xây dựng được khối liên minh công nông, khối liên
minh giữa các dân tộc bị áp bức, bóc lột thành một khối đoàn kết, thống nhất, có sức mạnh
vững chắc.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 đã chứng minh lý luận và
sách lược của V.I.Lenin về cách mạng xã hội chủ nghĩa là hoàn toàn đúng đắn.Với giá trị
và ý nghĩa lý luận khoa học, cách mạng, V.I. Lenin đã trang bị cho giai cấp công nhân và
các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới tri thức khoa học và niềm tin vững chắc để đấu
tranh, thực hiện thắng lợi cuộc cách mạng tự giải phóng mình; xây dựng một chế độ xã hội
mới tốt đẹp hơn: xã hội xã hội chủ nghĩa.
2.2. Ảnh hưởng đến phong trào cách mạng ở Việt Nam
Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Cách mạng Tháng Mười Nga mở ra con đường giải
phóng cho các dân tộc và cả loài người, mở đầu cho một thời đại mới trong lịch sử, thời đại
quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên toàn thế giới” (Dẫn theo Hồ Chí Minh
“Toàn tập”, Tập 10, NXB Sự thật, Hà Nội 1989, tr.594). Thật vậy, cách mạng Tháng Mười
Nga đã mở đầu cho một kỷ nguyên mới trong lịch sử nhân loại cũng là cột mốc lịch sử và
nhân chứng lịch sử của xã hội tư bản bằng một xã hội mới với đầy đủ các yếu tố vượt trội
hơn, tốt đẹp hơn. Đó là xã hội xã hội chủ nghĩa.

Sự phát triển của chủ nghĩa cộng sản nói chung và trong giai đoạn của V.I.Lenin nói
riêng đã có ảnh hưởng lớn đến phong trào cách mạng, giải phóng dân tộc ở nước ta.
V.I.Lenin cho rằng, cách mạng xã hội chủ nghĩa cùng với việc xoá bỏ chế độ bóc lột của
chủ nghĩa tư bản đồng nghĩa với việc chấm dứt sự thống trị của giai cấp tư sản đối với giai

12
cấp vô sản và dân tộc tư sản sẽ thay thế bằng dân tộc xã hội chủ nghĩa mà người đại diện
chính là giai cấp công nhân, hướng tới quyền tự quyết và duy trì mối quan hệ giữa con
người với nhau theo nguyên tắc bình đẳng.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười, thắng lợi của công cuộc xây dựng Nhà nước
Xô viết và đặc biệt hơn cả đó chính là chiến thắng lịch sử của nhân dân Liên Xô chống lại
phát xít trong Chiến tranh thế giới thực sự đã đưa cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bước
sang một giai đoạn mới. Lenin nhận định với thành quả của Cách mạng Tháng Mười trong
tương lai rằng: “Tất cả các dân tộc đều sẽ đi đến chủ nghĩa xã hội, đó là điều không thể
tránh khỏi” (Dẫn theo V.I. Lenin “Toàn tập”, NXB Tiến Bộ, 1978, Tr. 160). Thật vậy, tư
tưởng và kinh nghiệm từ Cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga dưới lãnh đạo của V.I.Lenin
đã đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tư duy, chiến lược và sự tổ chức của phong
trào cách mạng ở đất nước ta. Cụ thể bài học từ phong trào cách mạng trước CM tháng
Mười Nga được thể hiện thông qua quá trình sau:

Từ đầu thế kỉ XX, chứng kiến nền độc lập của dân tộc ta bị xâm phạm, cảnh nhân
dân ta “một cổ hai tròng” – một của phong kiến, một của thực dân Pháp, khiến dân ta chịu
cảnh lầm than, cực khổ, bị áp bức, bóc lột dã man, tàn bạo, đã có rất nhiều phong trào yêu
nước của các vị vua, những người con yêu nước nổ ra như phong trào Cần Vương, khởi
nghĩa của nghĩa quân Yên Thế, phong trào Duy Tân của Phan Châu Trinh, phong trào Đông
kinh nghĩa thục của Phan Bội Châu, … nhưng tất cả đều không thành công. Nguyên nhân
chỉ bởi những thế hệ người Việt Nam yêu nước lúc ấy chưa tìm thấy con đường giải phóng
thích hợp cho dân tộc Việt Nam.

Những phong trào yêu nước như phong trào Cần Vương, khởi nghĩa của nghĩa quân
Yên Thế, phong trào Duy Tân của Phan Châu Trinh, phong trào Đông kinh nghĩa thục của
Phan Bội Châu, … tuy chưa thể giải phóng hoàn toàn khỏi ách thống trị của lũ cầm quyền
nhưng đã thức tỉnh được lòng yêu nước cùng tinh thần đấu tranh của các tầng lớp nhân dân,
chuẩn bị cho một trận chiến trường kì giành độc lập của dân tộc ta.

Trong bối cảnh tiền đồ dân tộc đen tối như không có đường ra ấy, người thanh niên
yêu nước Nguyễn Tất Thành sớm nhận ra con đường do những người đi trước mở ra sẽ

13
không giải phóng được dân tộc mà cần thiết phải có con đường mới phù hợp để giành lại
độc lập, tự do cho dân tộc.

Người rút ra kết luận đầu tiên: Ở đâu đế quốc, thực dân cũng tàn bạo, độc ác; ở đâu
thì những người lao động cũng bị bóc lột, áp bức và “dù màu da có khác nhau, trên đời này
chỉ có hai giống người: Giống người bóc lột và giống người bị bóc lột”. Từ đó đã giúp
người thanh niên Nguyễn Tất Thành có một nhận thức quan trọng: Nhân dân lao động cần
đoàn kết lại để đấu tranh, chiến đấu chống kẻ thù chung là giai cấp thống trị, thực hiện
nguyện vọng chung là độc lập, tự do. Từ những nhận biết đó càng thôi thúc quyết tâm tìm
con đường giải phóng dân tộc mà anh đã nung nấu, ấp ủ từ ngày rời Tổ quốc.

Năm 1917, Cách mạng Tháng Mười Nga thành công đã ảnh hưởng rất lớn đến nhận
thức của Nguyễn Tất Thành. Đầu năm 1919, Người đã tham gia Đảng xã hội Pháp. Ngày
18-6-1919, với tên Nguyễn Ái Quốc, Người đã thay mặt những người Việt Nam yêu nước
tại Pháp gửi bản yêu sách tới Hội nghị Versaille cho nhân dân An Nam. Bản yêu sách đương
nhiên đã không được chấp nhận, thế nhưng đã gây ra được tiếng vang lớn trong dư luận
nước Pháp, thức tỉnh tinh thần đấu tranh của các nước thuộc địa. Đồng thời đem lại cho
Nguyễn Ái Quốc một nhận thức rằng là các dân tộc muốn được giải phóng chỉ có thể dựa
vào sức mạnh của chính mình.

Tháng 7-1920, sau khi đọc “Sơ thảo lần thứ nhất luận cương về các vấn đề dân tộc
và thuộc địa” của Lenin đăng trên Báo Nhân đạo của Đảng Xã hội Pháp, Nguyễn Ái Quốc
đã nhận thức đến Chủ nghĩa Marx - Lenin. Luận cương đã giải đáp cho Người những băn
khoăn về con đường tiến tới giành độc lập, tự do cho dân tộc, đã trả lời được những câu hỏi
như ai sẽ là người lãnh đạo, lực lượng nào sẽ tham gia, góp phần to lớn vào sự nghiệp giải
phóng dân tộc ở nước ta.

“Luận cương của Lenin làm cho tôi rất cảm động, phấn khởi, sáng tỏ, tin tưởng biết
bao! Tôi vui mừng đến phát khóc lên. Ngồi một mình trong buồng mà tôi nói to lên như
đang nói trước quần chúng đông đảo: “Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ. Đây là cái cần
thiết với chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta!”. Sau này, Người đã viết như thế
14
về thời điểm lịch sử đầy ý nghĩa này. Người thanh niên yêu nước đã quyết định đi theo con
đường của Lenin vĩ đại. Người kết luận: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có
con đường nào khác con đường cách mạng vô sản”.

Đầu năm 1924, Nguyễn Ái Quốc đã đến Quảng Châu (Trung Quốc). Tại nơi đây,
Người bắt đầu xây dựng những nhân tố cho cách mạng Việt Nam như: Truyền bá Chủ nghĩa
Marx - Lenin vào Việt Nam, khơi dậy tinh thần đấu tranh của tầng lớp nhân dân, của tầng
lớp công nhân và tầng lớp tri thức Việt Nam, phát triển lực lượng cách mạng. Với các tác
phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp” và “Đường Kách mệnh”, đặc biệt là việc xuất bản tờ
Báo Thanh Niên, Người đã chuẩn bị kĩ càng về đường lối chính trị để tiến tới sự kiện mang
tính chất trọng đại trong lịch sử dân tộc - thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.

Nói về ý nghĩa và tầm quan trọng của Cách mạng Tháng Mười Nga đối với Cách
mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Chủ nghĩa Lenin là lực lượng tư
tưởng hùng mạnh chỉ đạo Đảng chúng tôi, làm cho Đảng chúng tôi có thể trở thành hình
thức tổ chức cao nhất của quần chúng lao động, hiện thân của trí tuệ, danh dự và lương tâm
của dân tộc chúng tôi.” Đối với Việt Nam, Cách mạng Tháng Mười Nga đã dẫn lối, chỉ
đường để dân tộc Việt Nam giành lại độc lập và chỉ ra con đường xây dựng đất nước trong
hoà bình.

Như vậy, có thể nói rằng: Ánh sáng của cách mạng Tháng Mười đã rọi khắp năm
châu bốn bể, từ những nước tư bản đến các nước thuộc địa, nửa thuộc địa. Tuỳ theo thực
tiễn cách mạng mỗi nước, nó có thể nổ ra cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa hay cách mạng
dân chủ tư sản hay cuộc cách mạng bình dân, nhưng một yếu tố không thể thiếu được là sự
lãnh đạo của giai cấp công nhân. Dưới sự lãnh đạo của Đảng của giai cấp công nhân, nhân
dân Việt Nam đã tiếp thu được bài học vô cùng quý báu của cách mạng Tháng Mười và áp
dụng nó một cách sáng tạo và thực tiễn cách mạng Việt Nam.

15
 KẾT LUẬN

Trên cơ sở nghiên cứu về “sự phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai đoạn
của V.I. Lenin và những ảnh hưởng đối với phong trào cách mạng ở các nước trên thế giới”,
chúng ta có thể kết luận rằng chủ nghĩa xã hội khoa học đã chơi một vai trò cực kỳ quan
trọng trong sự phát triển của xã hội loài người. Với sự khởi xướng của V.I. Lenin, chủ nghĩa
xã hội khoa học đã trở thành một lực lượng cách mạng mạnh mẽ và là nguồn cảm hứng cho
nhiều phong trào cách mạng trên toàn cầu.

Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học đã mang lại những thay đổi to lớn trong
quá trình công cuộc chống lại chế độ cai trị bất công và bạo ngược. Nó đã cung cấp cho
những tầng lớp lao động có tổ chức một cách hiệu quả hơn, thúc đẩy sự nhận thức đại chúng
và xây dựng nền tảng cho một hình thức xã hội mới.

Ngoài ra, chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai đoạn của V.I. Lenin đã ảnh hưởng đến
phong trào cách mạng ở các nước trên thế giới. Ý tưởng và cách tiếp cận mới đã lan truyền
và làm chao đảo tầng lớp lao động, thúc đẩy sự xuất hiện của các cách mạng xã hội ở nhiều
quốc gia. Sự kết hợp giữa chủ nghĩa xã hội khoa học và phong trào cách mạng đã mở ra
một tương lai sáng tỏ và cơ hội mới cho nhân loại.

Trong tương lai, nghiên cứu về sự phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học trong
giai đoạn của V.I. Lenin và ảnh hưởng của nó đối với phong trào cách mạng cần tiếp tục
được thực hiện. Với sự hiểu biết sâu sắc và nhận thức về những thành tựu và hạn chế của
chủ nghĩa xã hội khoa học trong quá khứ, chúng ta có thể xây dựng một tương lai tốt đẹp
hơn, nơi công lý và công bằng tồn tại cho tất cả.

16
 TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Hồ Chí Minh “Toàn tập”, Tập 10, NXB Sự thật, Hà Nội 1989, tr.594.

2. V.I. Lenin “Toàn tập”, NXB Tiến Bộ, 1978, tr.160.

3. V.I.Lenin “Toàn tập”, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội.

4. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình môn Chủ nghĩa xã hội khoa học (dành cho
bậc đại học hệ không chuyên lý luận chính trị), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật,
Hà Nội.

5. PGS.TS Đỗ Thị Thạch (22/4/2010), V.I.Lênin đấu tranh chống các quan điểm phi
Marxxit và ý nghĩa đối với cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận ở Việt Nam hiện nay,
https://tuyengiao.vn/tuyen-truyen/v-i-lenin-dau-tranh-chong-cac-quan-diem-phi-
macxit-va-y-nghia-doi-voi-cuoc-dau-tranh-tu-tuong-ly-luan-o-viet-nam-hien-19530.

6. GS. TS. Nguyễn Xuân Thắng (28/04/2018), V. I. Lênin với sự vận dụng, phát triển chủ
nghĩa Mác trong điều kiện lịch sử cụ thể của nước Nga,
https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/c-mac-angghen-lenin-ho-chi-minh/v-i
lenin/tieu-su-cuoc-doi-va-su-nghiep/v-i-lenin-voi-su-van-dung-phat-trien chu-nghia-
mac-trong-dieu-kien-lich-su-cu-the-cua-nuoc-nga-3198.

7. Thiếu tướng, PGS, TS, NGND. Nguyễn Bá Dương (15/04/2020), V.I.Lênin bảo vệ và
phát triển chủ nghĩa Mác, http://tapchiqptd.vn/vi/ky-niem-150-nam-ngay sinh-vi-
lenin/vi-lenin-bao-ve-va-phat-trien-chu-nghia-mac/15359.html.

8. Ban Tuyên giáo Trung Ương (27/04/2018), Tiểu sử V.I.Lênin,

https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/c-mac-angghen-lenin-ho-chi-minh/v-i-
lenin/tieu-su-cuoc-doi-va-su-nghiep/tieu-su-v-i-lenin-154.

17