‫خوش امدید به اموزش محاسبه‬

‫‪Welcome To Accounting/Book Keeping‬‬

‫‪Training‬‬
‫محاسبه زبان کاروبار است‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

 ‫محاسبه‬
‫‪Accounting‬‬

‫محاسبه یک فن است که در ان معامالت مالی ثبت‪،‬درج‪،‬تقسیم بندی و‬

‫تحت ارزیابی قرار میګردد‪.‬ویا به عبارت دیګر محاسبه در یک‬
‫شرکت‪،‬تصدی‪،‬سازمان ویا در یک دفتر تجارتی فعالیت های اقتصادی‬
‫افهام‪،‬ثبت‪،‬درج واندازه ګیری مالی را محاسبه می ګویند‪.‬‬
‫بطور مثال یک تاجر میخواهد که وضیعت تجارت وعاید تجارت درهر‬
‫مهال به وی معلوم شود که این معلومات وارقام محاسبه اماده میکند‪.‬‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

 ‫نیازمندی به محاسبه واهداف ان‬
‫هرشخص که میخواهد یک تجارت یا کاروبار اغاز کند این‬
‫شخص ضرور به محاسبه نیازدارد و اهداف محاسبه‬
‫طور ذیل است‪.‬‬
‫‪-۱‬تیارکردن و ترتیب کردن سوابق مالی کاروبار به شکل‬
‫منظم‪.‬‬
‫‪-۲‬ثبت ودرج معامالت مالی کاروبار که به اساس ان مقدار‬
‫سرمایه وعاید معلوم شود‪.‬‬
‫‪-۳‬درمعامالت کاروباربه اساس معلومات اشخاص حقیقی‬
‫وحقوقی تحلیل مسایل مالي‪،‬تفسیر‪،‬کتابت‪،‬ثبت ومقایسه‬
‫ان‪.‬تاوقت حالت اقتصادی کاروبار‪،‬شرکت وتصدی معلوم‬
‫شود‪.‬‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

 ‫تاریخچه محاسبه‬
‫به اولین دفع تاجران مصر‪،‬یونان وروم معامالت مالی‬
‫روزمره خود را یاداشت کرد‪.‬ولی این یادداشتها بطور‬
‫ابتدایی وعنعنوی بود‪.‬بعد ازاین در قرن ‪۱۳‬و‪ ۱۴‬در‬
‫اروپا این بخش پیشرفت کرد‪.‬دورنوعلوم اغازشود‬
‫راهای تجارتی توسعه کرد‪.‬‬
‫در این مهال لوکاپیشیلو(‪۱۴۴۵‬م‪۱۵۱۵-‬م) تهداب‬
‫محاسبه علمی را ګذاشت واستفاده ازروش‬
‫ریاضیکی‪،‬حساب‪،‬الجبر وهندسه کرد‪.‬‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

 ‫مستفدین محاسبه‬
‫هدف از محاسبه این است که معلومات اساسي حالت‬
‫مالي تصدی و فعالیت های مالي به مستفدین ان دروقت‬
‫معین به دست بدهد‪ .‬اشخاصیکه دلچسپی وعالقه به‬
‫محاسبه دارند به طور ذیل است‪.‬‬
‫‪ -۱‬متصدی‪،‬مالک کاروبار‬
‫‪ -۲‬مدیریت کاروبار‬
‫‪ -۳‬کارمندان کاروبار‬
‫‪-۴‬دولت‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

 ‫محاسب کی است‬
‫محاسب شخصی است که جریانات‪،‬معامالت مالي‬
‫روزمره کاروبار رادرج وثبت میکند‪،‬ګوزارش‬
‫وراپور اماده وتهیه میکند‪.‬‬
‫محاسب فعالیتهای کاتبین را ارزیابی میکند ولی وظیفه‬
‫کاتب ثبت ویاداشت است به این لحاظ محاسب امر‬
‫دفترمحاسبه است‪.‬‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

 ‫سیستم دوګانه محاسبه‬
‫دراین سیستم کل حساب ها بطور جفت ثبت میشود‪.‬در‬
‫این جا هر یک معامله مالی دوجانبین دارد‪.‬وقت که‬
‫معامالت مالي در سیستم دوګانه محاسبه ثبت میشود‬
‫بنام ‪ Book Keeping‬یاد میشود‪.‬مثالا کتابت یامکاتبه‬
‫یک طرف دبت و دیګه طرف کریدیت یاد میشود‪.‬‬
‫این وظیفه کاتب است که معامالت مالي دو طرف ثبت‬
‫کند یک بار دبت ودیګرکریدیت‪.‬‬
‫این سیستم محاسبه یک نووپیشرفته سیستم محاسبه است‬
‫که ازاین سیستم در هرنوع موسسات استفاده میشود‪.‬‬
‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬
 ‫سیستم محاسبه یګانه‬
‫این سیستم یک ساده وعنعنوی سیستم محاسبه است در‬
‫این سیستم معامالت مالي بطورساده درج میشود این‬
‫سیستم دبت و کریدیت ندارد‪.‬‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

 ‫فرق بین سیستم محاسبه دوګانه ویګانه‬
‫سیستم محاسبه دوګانه‬
‫‪ -۲‬در این سیستم معامالت مالي دو طرف ثبت‬
‫میشود (دبت و کریدیت) به این اساس این سیستم‬
‫یک کامل سیستم است‪.‬‬
‫‪ -۲‬دراین سیستم ما میتوانم که بالنس امتحانی را‬
‫ترتیب کنیم‪.‬‬
‫‪ -۳‬در این سیستم ما میتوانم که راپور عاید و‬
‫ضرر را ترتیب کنیم‪.‬‬
‫‪ -۴‬به کمک بالنس اختتامیه ما میتوانم که حالت‬
‫مالي کاروبار را معلوم کنیم‪.‬‬
‫سیستم محاسبه یګانه‬
‫‪ -۱‬در این سیستم معامالت مالي تنها یک طرف‬
‫درج میشود به این اساس این سیستم یک نامکمل‬
‫سیستم است‪.‬‬
‫‪ -۲‬در این سیستم بالنس امتحانی را ترتیب کده‬
‫نمیتوانم ‪.‬‬
‫‪ -۳‬این هم امکان دارد که یک بالنس حقیفی عاید‬
‫وضرر را ترتیب کنیم‪.‬‬
‫‪ -۴‬دراین سیستم ما نمیتوانم که بالنس اختتامیه‬
‫راجورکنیم به این اساس اینجا حالت مالي و‬
‫تصویر حقیقی کاروبار معلوم نمیشود‪.‬‬
‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬
 ‫روزنامچه(ژورنال)‬
‫ژورنال ازکلیمه (ژور) فرانسوي اخذ نموده‪.‬ان کتاب‬
‫راګوید که دران معامالت مالي ازنګاه روز وتاریخ‬
‫ثبت ودرج میشود‪ .‬روزنامچه شش ستون دارد‪.‬‬
‫‪ -۱‬تاریخ‪:‬در این ستون روز‪،‬ماه وسال معامالت مالي‬
‫نویشته میشود‪.‬‬
‫‪ -۲‬تفصیل‪:‬در این ستون تفصیل معامالت مالي نویشته‬
‫میشود‪.‬‬
‫‪ -۳‬نمبرلیجر‪:‬دراین جا نمبرلیجر(کتاب‪،‬دفترکل)نویشته‬
‫میشود که ازرو نمبرلیجر ما به اسانی میتوانم که‬
‫حسابات به اسانی یافت نمایم‪.‬‬
‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬
 ‫‪-۴‬نمبربل‪ :‬دراین ستون نمبربل خریدوفروش ثبت میشود‪.‬‬
‫‪-۵‬دبت‬
‫‪-۶‬کریدیت‬
‫روزنامچه(ژورنال)‬
‫کریدیت‬ ‫دبت‬ ‫نمبرلیجر نمبربل‬ ‫تفصیل‬ ‫تاریخ‬

‫‪.................‬‬ ‫‪...............‬‬ ‫مجموعه‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

 ‫قوانین ثبت معامالت در روزنامچه‬
‫‪ -۱‬درسطر اول ان معامالت مالي ثبت میشود که دبت‬
‫است‪.‬‬
‫‪ -۲‬درسطر دوهم ان معامالت به یک فاصله ثبت میشود‬
‫که کریدیت است‪.‬‬
‫‪ -۳‬در معامالت دبت(در)ودر معامالت کریدیت(از)‬
‫نویشته میشود‪.‬مثالا در حساب نغده دبت شد‪،‬از حساب‬
‫نغده کریدیت شد‪.‬‬
‫‪ -۴‬به این لحاظ که یک معامله مالي از دیګه معامله‬
‫مالي جدا کنیم یک خط مستقیم ترسیم میکنم‪.‬‬
‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬
 ‫مثالا‪ ۱/۱/۱۳۹۱‬احمد میخواهد که کاروبار مرغداری اغازکند‪.‬احمد‬
‫‪ ۴۰۰۰۰۰‬افغانۍ نغد سرمایه‪،‬به قیمت ‪ ۳۰۰۰۰۰‬افغانی زمین دارد ‪۱۵۰۰۰۰‬‬
‫افغانۍ به تعمیر فارم مصرف کرد‪.‬این معامالت مالی را طور زیر در‬
‫روزنامچه ثبت کده میتوانم‪.‬‬
‫روزنامچه احمد‬
‫ژورنال نمبر ‪۱‬‬
‫کریدیت‬ ‫دبت‬ ‫نمبربل‬ ‫نمبرلیجر‬ ‫تفصیل‬ ‫تاریخ‬
‫‪۴۰۰۰۰۰‬‬ ‫‪ ۱۳۹۱‬درحساب نغده‬
‫‪۳۰۰۰۰۰‬‬ ‫‪ ۱/۱‬درحساب زمین‬
‫‪۷۰۰۰۰۰‬‬ ‫ازحساب سرمایه احمد‬
‫سرمایه معرفی شد‬
‫‪۱۵۰۰۰۰‬‬ ‫درحساب تعمیر‬
‫‪۱۵۰۰۰۰‬‬ ‫ازحساب نغده‬ ‫‪۱/۱‬‬

‫مصارف تعمیر نغدا ً تادیه شد‬

‫‪۸۵۰۰۰۰‬‬ ‫‪۸۵۰۰۰۰‬‬ ‫مجموعه‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬
 ‫کتاب‪،‬دفترکل (لیجر)‬
‫وقت که معامال مالي در روزنامچه ثبت شد در قدم‬
‫دوهم این معامالت از روزنامچه به لیجر انتقال‬
‫میګردد‪.‬در لیجر معامالت مالي طبقه بندی میشود مثالا‬
‫حساب نغده‪،‬حساب خریداری اجناس‪،‬حساب معاشات‬
‫وبه همین طور دیګه‪.‬‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

 ‫‪Cr.‬‬ ‫‪Dr.‬‬
‫مبلغ‬ ‫نمبر‬ ‫تفصیل‬ ‫تاریخ‬ ‫مبلغ‬ ‫نمبر‬ ‫تفصیل‬ ‫تاریخ‬
‫ژورنال‬ ‫ژورنال‬

‫‪.........‬‬ ‫مجموعه‬ ‫‪...........‬‬ ‫مجموعه‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

 ‫بالنس ازمایشی‬
‫‪Trail Balance‬‬
‫وقت که معامالت مالي در لیجرطبقه بندی شد در قدم سه‬
‫وم بالنس ازمایشی را ترتیب میکنیم و کل حساب ها از‬
‫لیجر انتقال میګردد در بالنس ازمایشی‪.‬ودر این حساب‬
‫کل حساب ها اسمی و واقعی ثبت میشود‪.‬‬
‫هدف از ترتیب کردن بالنس ازمایشی چه است‬
‫‪ ‬ازبالنس ازمایشی در چک کردن ارقام ستون دبت‬
‫وکریدیت استفاده میشود‪.‬‬
‫‪ ‬این بالنس قبالا از جورکردن بالنس عاید وضرر جور‬
‫میشود‪.‬‬
‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬
 ‫بالنس ازمایشی‬
‫مبلغ کریدیت‬ ‫مبلغ دبت‬ ‫نمبر‬ ‫نام های حسابات لیجر‬ ‫نمبر مسلسل‬
‫لیجر‬

‫‪................‬‬ ‫‪...............‬‬ ‫مجموعه‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

 ‫حساب هاه اخری‬
‫‪Final Accounts‬‬
‫کل سوداګر‪،‬شرکت ها‪،‬بانک ها در اواخر سال مالي‬
‫میخواهد که یک تعداد حساب ها را اماده کند که این‬
‫حساب ها را حساب های اخری فاینل اکاونټ میګویند‪.‬‬
‫که به دو قسم است‬
‫‪ -۱‬بالنس عاید وضرر‬
‫‪ -۲‬بالنس اختتامیه‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

 ‫بالنس عاید وضرر‬
‫این نوع حسابات برای معلوم کردن عاید خالص و ضرر‬
‫ترتیب میګردد‪.‬این حساب دو ستون دارد یک دبت ودیګر‬
‫کریدیت‪.‬در ستون دبت کل مصارف و در ستون کریدیت‬
‫کل عواید ثبت میشود‪.‬اګر ستون دبت از ستون کریدیت‬
‫ارقام بلند دارد این جا ضرر به سوداګر معلوم میشود‪.‬اګر‬
‫ستون کریدیت از ستون دبت ارقام بلند دارد این جا عاید‬
‫خالص به سوداګر معلوم میشود‪.‬‬
‫اګر نتیجه بالنس عاید وضرر عاید خالص شد این ارقام به‬
‫سرمایه جمع میکنیم و اګر نتیجه بالنس عاید وضرر‬
‫ضرر شد این ارقام ازسرمایه منفی میشود‪.‬‬
‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬
 ‫بالنس عاید وضرر‬
‫عواید(کریدیت)‬ ‫مصارف (دبت)‬

‫مجموعه‬ ‫مجموعه‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

 ‫بالنس اختتامیه‬
‫‪Balance Sheet‬‬
‫در اواخر هرسال مالي این بالنس ترتیب میشود که در‬
‫این بالنس حالت مالي کاروبار معلوم میشود وطورذیل‬
‫ترتیب میشود‪.‬‬
‫‪............‬‬ ‫حساب نغده‬ ‫‪............‬‬ ‫سرمایه‬
‫‪............‬‬ ‫حساب بانکی‬ ‫‪............‬‬ ‫‪+‬عاید خالص‬
‫‪............‬‬ ‫طلبات‬ ‫‪............‬‬ ‫ـ ضرر خالص‬
‫‪............‬‬ ‫ماشین االت‬ ‫‪............‬‬ ‫ـ برداشت شخصی‬
‫‪............‬‬ ‫وسایط نقلیه‬ ‫‪............‬‬ ‫قرض ها‬
‫‪............‬‬ ‫تعمیر‬

‫‪............‬‬ ‫مجموعه‬ ‫‪............‬‬ ‫مجموعه‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬

‫تشکر‬

‫ترتیب کننده‪:‬سیدحامداحمد مراد‬