MGA PONEMANG

SEGMENTAL

Taga-ulat: Bb. Mary Hyacinth T. Tamon

Ang Digrap /ng/
 Unahan
ngala ngayon
ngipin nguso
nguya nginig
ngiti
 Gitna
Pangalan Panganay
Banggaan Pangulo
Alanganin Bingwit
Pangalakal Bangkero
Bangkay Bangka
Bangkero Pangarap
 Hulihan
Gulang Magalang
Magulang Madalang
Lumutang Umutang
Gulong Puwang
Libang libing
Hiyang kinang
Tapang linang
Gunting Bilang
Hiling Gising
Saging
 Mga Pares Minimal
 Mga pares ng salita na magkaiba
ang kahulugan ngunit magkatulad
na magkatulad sa posisyon.
 Karaniwang ginagamit sa
pagkakaiba ng mga tunog na
pagkakahawig ngunit
magkakaibang ponema.
 Kung gagamiting halimbawa ang
ponemang /p/ at /b/ ng filipino
makikitang ang dalawang ponemang
ito ay magkatulad sa punto ng
artikulasyon sapagkat kapwa labial o
panlabil.
 Magkatulad din ang mga ito sa paraan
ng artikulasyon sapagkat kapwa istap o
paasara. Ngunit ang /p/ ay binibigkas
ng walang tinig samantalang ang/b/ ay
mayrolon.
 Dahil sa pagkakaibang ito, ang kahulugan
n isang salita ay nagbabago sa sandaling
ang isa ay ipalit sa isa . Ang salitang pala
‘shovel’, halimbawa , ay magbabago ng
kahulugan sa saandaling ang /p/ ay
palitan ng /b/---bala’bullet’.
 Pansisnin na ang ponemang /p/at /b/ ay
nasa magkatulad na kaligiran---pala;bala
sapagkat magkatulad angkanilang
kinalalagyan----kapwa nasa pusisyong
inisyal; na kung aalisin ang /p/ at /b/ sa
mga salitang pala at bala, ang matitira ay
dalawang ano na magkatulad---alla at ala.
 Ano ang ibig sabihin nito? Magkatulad
ang kaligiran ng /p/ at/b/. Sa ganitong
kalagayan ay masasabi natin na ang
pagkakaiba sa kahulugan ng pala at bala
ay dahil sa mga ponemang /p/ at /b/ at
hindi dahil sa alinmang tunog sa
dalawang salita.
 Kung sa gayon ang /p/ at/b/ ay
masasabing magkaibang ponema sa
filipino sapagkat kapag inilagay sa
magkatulad na kaligiran na tulad nga ng
pala at bala nagiging magkakaiba ang
kahulugan ng dalawang salita.
 Tingnan naman natin ang
halimbawang pala;alab. Nasa
magkatulad na kaligiran ba ang /p/
at /b/. Wala , sapagkat ang /p/ ay nasa
pusisyong inisyal ng salita
samantalang ang /b/ naman ay nasa
pusisyong pinal.
 Samakatwid , hindi magagamit ang
pala;alab na halimbawa upang
ipakitang ang /p/ at /b/ ay magkaibang
ponema.
 Sa halimbawa namang kape;kafe ay nasa
magkatulad na kaligiran ang p at f .
Ngunit natin masasabing magkaibang
ponema ang mga ito sapagkat hindi
makapagpapabago ang mga ito sa
kahulugn ng salita.
 Magkatulad ang kahulugan ng kape at
kafe. Samakatwid ang f ay hindi pa
maituturing na ponema sa Filipino.
 Sa ingles ay malinaw na magkaibang
ponema ang /p/ at /f/, tulad ng makikita a
pares minimal na pin;fin,
pan;fan,past;fast atba.