BANAAG AT SIKAT

____________________________________________
KABANATA XIX-XXIV
PANGKAT IV
MARIANO,MENES,METRAN,NG,NITRO,QUIAMBAO,SABINIANO,SEVERINO
KABANATA 19

• Wala Nang Alapaap

KARAKTER

• Meni – babaeng anak ni Don Ramon

• Delfin – maralitang manunulat at kabiyak ni Meni.
• Felipe – matalik na kaibigan ni Delfin at asawa ni
Tentay
• Tentay – asawa ni Felipe
Talasalitaan
• Salubongan - Isang pagtitipon o
kasiyahan
• Makuro - Mapag-isipan
• Harinanga - Interupsyon o
pagkagambala
• Pautay-utay - Paunti-unti
• Kaululan - Mga hindi magandang asal
• Nadesposada - Naikasal
• Gasera - maliit na lampara
• Salagimsim - Intuwisyon o premonisyon ng mga
maaring mangyari sa hinaharap
• Alehandriya - Isang maganda at kaaya-ayang uri ng
bulaklak
• Nagtatamang-tanaw - Nagtititigan
BUOD

Sa kabanata labing-siyam ng Banaag at Sikat, isinisiwalat dito

na ang magkasintahang sina, Meni at Delfin na siyang pilit na
ipinaghihiwalay ng ama ni Meni na si Don Ramon ay
nagkadaupang-palad na din sa wakas. Dito rin ipinapakita ang
pagbabalik ni Felipe sa kinagisnang lugar kung saan naroon din
sina Delfin, at dahil dito ay siya’y masayang sinalubong ng
kaniyang matalik na kaibigang manunulat na si Delfin.
May katagalan na din ng huli silang nagusap kung kaya’t di na
ito pinalagpas pa ni Delfin at agad niyang kinamusta ang
matalik na kaibigan. Sa kabilang dako naman ang landas ng
magkasintahang sina Felipe at Tentay ay matagal na ding hindi
nagtatagpo, kung kaya’t ng sila’y muling nagkita ay hindi nila
napigilang maglabas at magpalitan ng hinaing patungkol sa
nakaraang dinanas at siya ring nagpa-padpad sa usapang
pagkakasundo ng isa’t-isa.
Bakit ‘Wala nang Alapaap’ ang pamagat ng kabanata XIX?
Ang pamagat ng kabanata XIX ay pinangalanang ‘Wala ng Alapaap’, sa
kadahilanang ito ay pinatutungkol sa dating buhay na tinatamasa ni
Meni na kung saan tila siya’y nasa langit dahil sa karangyaan ng
kaniyang buhay at ngayo’y kabaligtaran na ng kaniyang buhay ngunit
ito’y kaniyang hindi pinagsisisihan subalit aniya’y kung si Delfin naman
ang kaniyang napangasawa ay parang nasa langit na din.
KABANATA 20

Ang Nagagawa ng
Salapi
KARAKTER

• Don Ramon – isang mayamang negosyante na nangibang bansa.

• Yoyong – ang abogado ni Don Ramon.
• Talia – kapatid ni Meni magmamana ng yaman kanilang ama.
• Siano -
• Don Filemon – nakaalitan ni Don Ramon.
• Tikong – alalay ni Don Ramon.
• Julita – isang bayarang babae
• Nora Loleng - asawa ni Don Filemon
• Delfin – kasintahanan ni Meni na naging rason sa pag-alis ng kanyang ama.
• Meni – anak ni Don Ramon na hindi alam ang pag-alis ng kanyang ama.
Talasalitaan
• Testamento - pahayag ng kagustuhan
• Pagaré - Magbayad
• Hija - tawag sa mas batang babae
• Komedor - Silid kainan
• Mananaog - Aalis
• Gayuma - ginagamit upang
makapang-akit at makapaibig ng
isang tao.
• Liwaliw - Gala
• Bapor - Barko
• Panilaha - pamamahala
• Matrimonio - kasal
BUOD

Si Don Ramon ay nagbabalak na umalis na tila wala ng balak bumalik sa bansa at

hindi sinabi ito sa kanyang mga anak. Nais niyang pumunta sa Hapon, Amerika at
ibang mga bayan sa Europa at ang dahilan nito ay ang pagsuway ng kanyang anak
na si Meni sa pagpapakasal kay Delfin at kanyang pagbubuntis sa anak nito na
nagdulot ng pagkasira ng kaniyang reputasyon at pangalan. Bago siya umalis ay nais
niyang iwan ang kanyang mana sa kanyang mga anak at mga katiwala na nakalagay
sa isang testamento. Ayon sa testamento na ito ay may mga kayamanang
pamanang nakalaan sa mga taong nakalagay dito na sila Siano, Talia, at mga asawa
nila.
Mapapansin na si Meni ay hindi nakalagay sa testamento dahil ayon kay Don Ramon
isinumpa niya ang anak niya na hindi pagmamanahan ng kahit anong kayamanan at
pati ang mga damit at alahas nito ay dadalhin niya. Sa pagpapaalam na ito ni Don
Ramon ay ipinagtanggol ni Talia ang kanyang kapatid sa kanyang tatay pero ang sabi
lang nito ay tigilan siya kung ayaw niyang magalit nanaman ito. Sinabi din ni Don
Ramon na kung hindi sila papaya sa testamentong ito ay dadalhin nalang ni Don
Ramon lahat ng kayamanan niya at gagastahin ito sa kanyang pangingibang bansa
ayon sa salaysay ni Madlang Layon. Sa pag alis din na ito ni Don Ramon ay nagtaka si
Talia kung bakit mag iiwan ang kanilang tatay ng testamento at nahinuha nan a
maaaring di na bumalik ito.
Naisip din ni Talia na maaaring sa ibang bansa na rin maganap ang
kamatayan ni Don Ramon. Kinabukasan ng gabing iyon ay umalis na si Don
Ramon na walang paalam sa kanyang mga kaibigan maliban sa kaniyang
kaisaisang katiwala na si Yoyong. Umalis siya kasama ang kanyang katiwala
na si Tikong na ulila sa mga magulang. Pagkaalis ni Don Ramon ay naging
epektibo na ang nakalagay sa testamento na ang El progreso ay
mapupunta kay yoyong at karamihan ng kayamanan niya ay
mapaghahatian ng kansyang anak maliban lamang kay Meni.
Bakit ‘Ang Nagagawa ng Salapi’ ang pamagat ng kabanata?
Ang kwento ng kabanata 20 ay umiikot sa kayamanan ni Don Ramon
at ang mga bagay na gingawa nya gamit ito at kung ano nagagawa nito
sa mga tao sa kanyang paligid. Ang kabanatang ito ay pinamagatang
‘Ang nagagawa ng salapi’ sa kadahilanang nabanggit ni Don Ramon
ang mga bagay bagay na maaring mabili ng salapi at ito ay may
kalubusan.
KABANATA 21

• SI MENI, SA PAGKATIWALAG
Karakter

• Meni – nagdadalang-tao, Asawaa ni Delfin

• Dr. Gatdula – matapat na Doktor na gumamot at nagbigay
payo kay Meni.
• Delfin – asawa ni Meni, nakapagpagaling ng tuluyan kay
Meni.
• Felipe – matalik na kaibigan ni Delfin.
• Tino – dating kilalang Alila ni Felipe.
• Talia – nakakatandang kapatid ni Meni.
Talasalitaan
• Napahinuhod - Pumayag o sumangayon
• Dungaw - Pagtangin sa labas
• Kaluskos - Mahinang tunog
• Paglingap - pag-alaga
• Datapwa - nguni, subali, gayunman
• Naparam - nawala, napawi, nagmaliw,
nabura, naglaho
• Pagkakakuro - palagay
• Di-sapala - lubha, totoo
• Paaninaw - palingon – lingon
• Tudyuhin - mambiro
BUOD

Nagkaroon si Meni ng sakit na hindi nakukuha sa gamut-gamot

lang, ngunit nakikila niya si Dr. Gatdula na nakayang gamutin si
Meni. Banigyan din siya ng gamot at payo. Makalipas ay naging
payapa ang loob ni Meni at namulat niya ang buhay kasama si
Delfin. Nag-aalala si Meni matapos ang isang linggong hindi
pag bisita ng kanyang kapatid. Nalaman din na si Don Ramon
ay naglayag sa iba’t-ibang bayan.
Sa kanyang pag-alis ay nagiwan siya ng isang testament.
Napag-usapan naman ng mga magkakaibigan ang tungkol sa
pagpapamana at pagsasauli ng yaman. Biglang sumama
naman ang loob ni Meni ast siya’y nahimatay. Nagsulat naman
si Delfin kay Talia sa kanyang muling pagbisita niya kay Meni.
Bakit ‘Si Meni, sa Pagkatiwalag’ ang pamagat ng kabanata?
Dahil siya ay naalis siya sa kanyang pamilya, hindi na din siya tunuring
na anak ng kanyang ama dahil sa kanyang paglalayas sa kanila. Duon
sa Kabanta ay pinaguusap ang buhay ni Meni as an outcast sa kanyang
pinanggaling which was galing sa mayang pamilya hanggang sa
kanyang desisyon na iwanan ang kayang buhay na iyon para sa bago
niyang buhay.