ლექცია 1: სტრატეგია და თამაშთა თეორია

ნუცა მაჭავარიანი

გაზაფხულის სემესტრი
2020
კავკასიის უნივერსიტეტი
1
 განსახილველი
საკითხები:
ძირითადი
ცნებები:

რა არის მოთამაშეები სტრატეგიებ უკუგება

თამაში ი

საუკეთესო
პატიმართა ნეშის გასამრჯელო,
დილემა წონასწორობა დომინანტი
სტრატეგია

შერეული
წყვილთა ომი
სტრატეგიები 2
 ძირითადი ცნებები
• თამაში:
- ეს არის სტრატეგიული სიტუაციის აბსტრაქტული მოდელი.

• მოთამაშები:
- თითოეული გადაწყვეტილების მიმღები. მოთამაშეები შეძლება
იყვნენ: ინდივიდები, ფირმები ან მთელი ერი. 3
 ძირითადი ცნებები

• სტრატეგიები(S):
- ნებისმიერი მიმართულება, რომელსაც მოთამაშე ირჩევს.
სტრატეგია შეიძლება იყოს:
1)მარტივი ქმედება;
2) კომპლექსური სამოქმედო გეგმა.

• უკუგება(u):
- თამაშის ბოლოს თითოეული მოთამაშის მიერ მიღებული შედეგი
4
 პატიმართა დილემა
- ორი ეჭვმიტანილი;
- არასაკმარისი სამხილები => საჭიროა აღიარება;
- ეჭვმიტანილებს ერთმანეთთან კონტაქტი არ აქვთ;
- თუ ორივე ჩუმადაა 2-2 წლით იჭერენ;
- თუ მხოლოდ ერთი ადანაშაულებს,
მაშინ მას იჭერენ 1 წლით, მეორეს 4 წლით;
- თუ ერთმანეთს ადანაშაულებენ, ორივეს
დაიჭერენ 3 წლით.
5
გავრცობილი ფორმა

6
 ნორმალური ფორმა
ეჭვმიტანილი 2
დადანაშაულება გაჩუმება

u =1 u =1 u =3 u =0
ეჭვმიტანილი 1

1 2 1 2

აშ ა უ ლ ება
დადან

გაჩუმება
u =0 u =3
1 2 u =2 u =2
1 2

7
 ნეშის წონასწორობა

- სტრატეგიული არჩევანი, რომლის შემდეგ

მოთამაშეს არ აქვს სტიმული შეცვალოს ქცევა;
- ისეთი სტრატეგიული პროფილი, როდესაც
თითოეული მოთამაშის პასუხი არის საუკეთსო პასუხი სხვა
მოთამაშეების წონასწორულ სტრატეგიებზე;
- ეს არის სტაბილური წონასწორობა;
- თამაშში შეიძლება არსებობდეს რამდენიმე ნეშის წონასწორობა.

8
 ნეშის წონასწორობა
საუკეთესო პასუხი (Best Response)

Ui(si,s-i) ≥ ui (si’,s-i) ნებისმიერი S’-i ∈ Si

ორი მოთამაშის შემთხვევაში, (s1*, s2*) არის ნეშის წონასწორობა თუ s1*

და s2* არიან საუკეთესო პასუხები ერთმანეთის სტრატეგიებზე:

u1(s*1,s2*) ≥ u1 (s1,s2*) ნებისმიერი s1 ∈ S1

u2(s*2,s1*) ≥ u2 (s2,s1*) ნებისმიერი s2 ∈ S2 9

 საუკეთესო პასუხების უკუგებების ჩვენება

ეჭვმიტანილი 2

დადანაშაულება გაჩუმება
ეჭვმიტანილი 1

აშ ა უ ლ ება u =1 u =1
1 2 u =3 u =0
1 2

დადან

გაჩუმება
u =0 u =3
1 2 u =2 u =2
1 2

10
 დომინანტური სტრატეგიები

-საუკეთესო პასუხი სხვა მოთამაშის მიერ

არჩეულ ნებისმიერ შესაძლო სტრატეგიაზე.
-არ არის აუცილებელი ყველა მოთამაშეს
ყოველთვის ქონდეს დომინანტური სტრატეგია.
-თუ ყველა მოთამაშეს გააჩნია დომინანტური
სტრატეგია, ე.ი თამაშს გააჩნია დომინანტური
სტრატეგიების წონასწორობა.
- ნებისმიერი დომინანტური სტრატეგიების წონასწორობა არის ნეშის
წონასწორობა.

11
 სქესთა ბრძოლა

- ორი მოთამაშე: ცოლი (მოთამაშე 1) და ქმარი (მოთამაშე2);

- უნდა გადაწყვიტონ წავიდნენ ბალეტზე ან კრივზე;
- ცოლს ურჩევნია წავიდეს ბალეტზე;
- ქმარს ურჩევნია წავიდეს კრივზე;
- აუცილებლად მიდიან ერთად.

12
გავრცობილი ფორმა

13
 ნორმალური ფორმა

მოთამაშე 2 (ქმარი)

ბალეტი
მოთამაშე 1(ცოლი)

კრივ
ი
2,1 0,0
ბალეტი

კრივ
0,0 1,2
ი

14
 საუკეთესო პასუხების უკუგებების ჩვენება

მოთამაშე 2 (ქმარი)

ბალეტი კრივ
მოთამაშე 1(ცოლი)

ი
2,1 0,0
ბალეტი

კრივ 0,0 1,2

ი

15
 სტრატეგიები

სტრატეგიები

წმინდა შერეული
მოთამაშე დარწმუნებით მოთამაშე
ირჩევს ერთ ქმედებას. შემთხვევითობით, რაღაც
ალბათობით ირჩევს
ქმედებას.

16
 შერეული სტრატეგია სქესთა ბრძოლის
მაგალითში

შერეული სტრატეგია (ბალეტი,კრივი):

• (1/3, 2/3) ნიშნავს, მოთამაშე 1/3 ალბათობით წავა
ბალეტზე და 2/3 ალბათობით კრივზე; მკაცრად
• (1/2, 1/2) ნიშნავს, მოთამაშე ორივეგან ერთნაირი შერეული
ალბათობით წავა;

• (1, 0) მოთამაშე აუცილებლად წავა ბალეტზე; წმინდა

სტრატეგია
• (0, 1) მოთამაშე აუცილებლად წავა კრივზე.

17
გამოვთვალოთ მოთამაშეების მოსალოდნელი უკუგებები, როდესაც ცოლი
ირჩევს შერეულ სტრატეგიას (1/9, 8/9), ხოლო ქმარი ირჩევს (4/5,1/5).
ცოლის მოსალოდნელი უკუგება იქნება:

U1((1/9,8/9),(4/5,1/5))=(1/9)(4/5) U1(ბალეტი, ბალეტი)+ (1/9)(1/5) U1(ბალეტი,

კრივი)+ (8/9)(4/5) U1(კრივი, ბალეტი)+ (8/9)(1/5) U1(კრივი,
ბალეტი)=(1/9)(4/5)(2)+(1/9)(1/5)(0)+(8/9)(4/5)(0)+(8/9)(1/5)(1)=16/45

18
 ზოგადი სახე

თუ ცოლის ბალეტზე წასვლის ალბათობა არის w, ხოლო ქმრის h, მაშინ

გვექნება:
ცოლის მოსალოდნელი უკუგება : u1((w,1-w), (h,1-h))=1-h-w+3hw;
ქმრის მოსალოდნელი უკუგება: u2((w,1-w), (h,1-h))=2-2h-2w+3hw.

ორივე მოთამაშეს აქვს უსასრულო რაოდენობის სტრატეგიები (0,1)

შუალედში.
ქმრის სარგებელი როდესაც ბალეტს ირჩევს 1*w + 0*(1-w) = w
ქმრის სარგებელი როდესაც კრივი ირჩევს 0*w + 2*(1-w)= 2-2w
w=2-2w => 3w=2 => w=2/3
ნეშის წონასწორობა შერეული სტრატეგიით w*=2/3 h*=1/3 19
გრაფიკული მეთოდი

h ქმრის საუკეთესო
პასუხი
1 E2

2/3
ცოლის
E3 საუკეთესო
1/3 პასუხი

E1
0
1/3 2/3 1 w

20