2.1.

4 - Caùc loaïi caûm bieán

Caûm bieán vò trí .
Caûm bieán ño nhieät ñoä.
Caûm bieán ño aùp suaát vaø löu löôïng.
Caûm bieán löïc.
Caûm bieán ño vaän toác, gia toác.
Caûm bieán ño goùc
Caûm bieán ño kích thöôùc chi tieát.
 Caûm bieán xaùc ñònh vò trí

 Caûm bieán tieäm caän.

 Caûm bieán quang ñieän .
 Ứng Dụng Caûm bieán vò trí trong Hệ Thống Tự Động

Sensor Box Rejecter

PLC

Product Product

Conveyer
Motor q

Sensor PLC Conveyer/ Rejecter

INPUT
INPUT CONTROL
CONTROL OUTPUT
OUTPUT
 Cảm Biến Tiệm Cận

Vật Cảm Biến Cảm Biến

Vật Cảm Biến

Cảm Biến

Đặc điểm:
Phát hiện vật không cần tiếp xúc.
Tốc độ đáp ứng cao.
Đầu sensor nhỏ có thể lắp ở nhiều nơi.
Có thể sử dụng trong môi trường khắc nghiệt.
 Cảm Biến Tiệm Cận

Loại (d cảm) Loại

Cảm Ứng Từ Điện Dung
 Caûm bieán tieäm caän ñieän töø
(inductive proximity sensor)

ÑOÁI VOÛ
TÖÔÏNG CUOÄN BAÛO
DAÂY VEÄ
TÍN
HIE
ÄU

RA

TÖØ TAÏO TÖØ BIEÁN

TRÖÔØNG TRÖÔØNG ÑOÅI
Caûm bieán tieäm caän ñieän töø (inductive proximity sensor)

 -Hình daùng caûm bieán

 -Caùch maéc daây
 -Öùng duïng :
 Phaùt hieän caùc vaät
theå baèng kim loaïi,
thöôøng duøng ñeå
khoáng cheá haønh trình.
 Khoaûng phaùt hieän toái ña : 10 mm,
 Nguoàn : 12-24VDC, 24-240VAC
 Coù loaïi DC 2daây, 3daây hoaëc
AC(2daây).
 Khoảng Cách Đo - Các Yếu Tố Ảnh Hưởng

1. Vật Liệu Đối Tượng (Material):

Khoảng cách Đầu Sensor
Đầu Sensor phát hiện

Vật Vật

Kim loại không chứa sắt (nhôm, đồng, …) Kim loại có từ tính (sắt, SUS, …)

Iron
Khoảng cách phát hiện của sensor
phụ thuộc rất nhiều vào vật liệu của
vật cảm biến. Khoảng cách cảm biến (mm)SUS

Các vật liệu có từ tính hoặc kim loại Brass

có chứa sắt sẽ có khoảng cách phát Aluminum
hiện xa hơn các vật liệu không từ Copper

tính hoặc không chứa sắt.

Độ dẫn của vật
NHAÄN BIEÁT CAÙC LOAÏI VAÄT LIEÄU

 E2E : PHAÙT HIEÄN SAÉT TÖØ

 E2EY : PHAÙT HIEÄN NHOÂM / ÑOÀNG
 E2EV : PHAÙT HIEÄN TAÁT CAÛ KIM
LOAÏI
 E2F : CAÛM BIEÁN COÙ THEÅ NGAÂM
TRONG NÖÔÙC
BECAUSE I LOVE YOU - STEVIE
 Khoảng Cách Đo - Các Yếu Tố Ảnh Hưởng

2. Kích Cỡ Của Đối Tượng (Size):

Khoảng cách
phát hiện
Đầu Sensor

Đầu Sensor

Vật Vật

Kích thước vật lớn Kích thước vật nhỏ

Nếu vật cảm biến nhỏ hơn vật thử chuẩn (test object),
khoảng cách phát hiện của sensor sẽ giảm.
 Khoảng Cách Đo - Các Yếu Tố Ảnh Hưởng
3. Bề Dày Của Đối Tượng (Size):
Với vật cảm biến thuộc nhóm kim loại có từ tính (sắt,
niken, …), bề dày vật phải lớn hơn hoặc bằng 1mm.

Khoảng cách
Đầu Sensor cảm biến

Độ dày
vật
Vật

Với vật cảm biến không thuộc nhóm kim loại có từ tính, bề
dày của vật càng mỏng thì khoảng cách phát hiện càng xa
 CAÛM BIEÁN TIEÄM CAÄN ÑIEÄN
DUNG
(capacitive proximity sensor)
CAÁU
TAÏO

Ñoái
töôïng
caàn
phaùt
hieän

Nguyeân lyù hoaït

ñoäng
Nguyên Tắc Hoạt Động:
Phát hiện theo nguyên tắc tĩnh điện (sự thay đổi điện dung giữa
vật cảm biến và đầu sensor), có thể phát hiện tất cả vật.

Vật Cảm Biến

 Nguyeân lyù hoaït ñoäng
 CB Ñieän dung söû duïng vaät theå caàn
phaùt hieän nhö moät cöïc cuûa tuï ñieän.
Khi vaät theå caøng gaàn caûm bieán thì
dung löôïng cuûa tuï caøng cao .
 Beân trong coù maïch duøng nguoàn DC taïo
dao ñoäng caáp cho caûm bieán doøng, caûm
bieán doøng seõ ñöa ra moät doøng ñieän tæ
leä vôùi khoaûng caùch giöõa hai taám cöïc.

Ví duï : caûm bieán ñieän dung ño tieäm caän loaïi

 CAÛM BIEÁN TIEÄM CAÄN ÑIEÄN DUNG
(capacitive proximity sensor)

 -Hình daùng caûm bieán

 -Caùch maéc daây
 -Öùng duïng :
 -Phaùt hieän moïi vaät
theå,
 -Coù theå phaùt hieän 
Ub
vaät theå qua lôùp caùch
ly(khoâng phaûi laø kim
loaïi) nhö nöôùc trong
thuøng nhöïa, oáng thuûy K
tinh.  
 Khoaûng phaùt hieän :3 - 25
mm,
ÖÙNG
ÖÙNGDUÏNG
DUÏNGCAÛM
CAÛMBIEÁN
BIEÁNTIEÄM
TIEÄM
CAÄN
CAÄN
 ÖÙNG DUÏNG CAÛM BIEÁN TIEÄM
CAÄN

E2EV: Laø sensor phaùt hieän ñöôïc tất cả các vaät bằng kim loại đều
có thể phát hiện được sự có mặt của các lon một cách chính xác.
Khoảng cách đo của sensor có thể được đặt tới 10 mm.
 ÖÙNG DUÏNG CAÛM BIEÁN TIEÄM
CAÄN
Phát hiện nắp nhôm mỏng trên chai nước

E2CY-C2A là sensor tiệm cận chuyên để phát hiện vật thể bằng nhôm
với độ tin cậy cao. Rất dễ cài đặt sensor, chỉ cần ấn nút TEACH trên
bộ khuếch đại.
 ÖÙNG DUÏNG CAÛM BIEÁN TIEÄM
CAÄN
Các gói giấy hay chồng lên nhau. Làm sao để phát hiện?

E2C-T là loại cảm biến tiệm cận có bộ khuyếch đại rời có chức năng Teach.
Chúng ta có thể set được chính xác vị trí điểm cần cảm biến. Sensor có thể
phân biện được khoảng cách nhỏ tới 0.1mm.
 ÖÙNG DUÏNG CAÛM BIEÁN TIEÄM
CAÄN

Heat Sealing

OK NG

Sử dụng sensor tiệm cận có đầu ra analog (4  20mA) và bộ xử lý tín hiệu

thông minh K3- để tính độ rộng. Từ đó có thể biết được là đã có gia vị trong
gói nhôm lá chưa.
 ÖÙNG DUÏNG CAÛM BIEÁN TIEÄM
CAÄN

E2K-C là sensor tiệm cận công suất lớn có thể phát hiện được chất
lỏng bên trong hộp hay không.
 ÖÙNG DUÏNG CAÛM BIEÁN TIEÄM
CAÄN

bọt

Điều chỉnh độ nhạy

Chất lỏng
Dây ra

E2KQ-X10ME1

E2KQ : Đo mực chất lỏng

Không bị ảnh hưởng bởi bọt khí nhờ chỉnh được độ nhạy của sensor
YESTERDAY ONCE MORE
VÍ DUÏ
CAÛM BIEÁN QUANG LOAÏI PHAÛN
XAÏ

LOAÏI ÑAÀU THU

-PHAÙT
Cấu Tạo Và Nguyên Tắc Hoạt Động
 Cấu Tạo Và Nguyên Tắc Hoạt Động

LED
Đầu phát

Vật Thể
AMP
Doøng ra

AMP
Đầu thu

Photo-transistor
 Cấu Tạo Và Nguyên Tắc Hoạt Động

Điện áp Điện áp

ON
Mức ngưỡng
OFF

Cường độ sáng Cường độ sáng

Lượng ánh sáng nhận về sẽ được chuyển Sensor xuất tín hiệu ra báo có
tỉ lệ thành tín hiệu điện áp (hoặc dòng vật nếu mức điện áp lớn hơn
điện) và sau đó được khuếch đại. mức ngưỡng
PHAÂN LOAÏI CAÛM BIEÁN
QUANG

Thu Phát Thu Phát

Độc Lập Chung

Khuếch Tán
 1. Thu Phát Độc Lập (Through Beam):

Khoảng cách phát hiện

Đầu phát Đầu thu

Vật

Phát hiện vật

Thấu kính Thấu kính

Mạch Mạch
phát OFF nhận
sáng ON ás
Diode Diode
phát Vật thể nhận
quang quang
 Ứng Dụng Cảm Biến Thu Phát Độc Lập:

E3S-C

Phát hiện gãy mũi khoan Phát hiện các vật lớn

E3C-
E3C
E3C

Phát hiện linh kiện điện tử Phát hiện các vật nhỏ
 Ứng Dụng Cảm Biến Thu Phát Độc Lập:

Kiếm tra thuốc Phát hiện sữa trong hộp giấy

Đặc điểm:
- Độ tin cậy cao
- Khoảng cách phát hiện xa
- Không bị ảnh hưởng bởi
bề mặt, màu sắc vật
Phát hiện vật băng ngang qua
 Ứng Dụng Cảm Biến Thu Phát Độc Lập:

E3Z-T61, với tia sáng mạnh có thể xuyên qua vỏ bọc giấy bên ngoài và
vì vậy có thể phát hiện được sữa / nước trái cây tại thời điểm hiện tại
cũng như phát hiện được mức của chất lỏng này.
2. Thu Phát Chung (Retro Replective):phaûn xaï göông
Khoảng cách phát hiện

Sensor
Gương

Vật





Gương MSR
Gương Thường (Mirror Surface Rejection)
Ứng Dụng Cảm Biến Thu Phát Chung:
 Ứng Dụng Cảm Biến Thu Phát Chung:

Đặc điểm:
- Độ tin cậy cao
- Giảm bớt dây dẫn
- E3S-R12 Có thể phân biệt được vật trong suốt, mờ, bóng
loáng
 Ứng Dụng Cảm Biến Thu Phát Chung:

E3Z-B là loại sensor mới của Omron chuyên dùng để nhận biết các chai
PET và chai trong suốt. Bạn cũng có thể dùng model cũ là E3S-CR67 .
 Ứng Dụng Cảm Biến Thu Phát Chung:

Nếu sử dụng các sensor thường để phát hiện chai PET trong thì
đôi lúc không ổn định. Sensor E3Z-B có khả năng phát hiện tốt với
độ tin cậy rất cao.
 3. Khuếch Tán (Diffuse Replective):

Sensor

Vật

Sensor
Vật
Ứng Dụng Cảm Biến Khuyếch Tán:

E3SC-V

E3T-FD1

Đặc điểm:
E3SC-V
- Dễ lắp đặt
- Bị ảnh hưởng bởi bề mặt,
màu sắc vật, nền, …
 Ứng Dụng Cảm Biến Khuyếch Tán:

Z4W-V là loại Laser sensor và nó có thể phát hiện được chiều cao của
bánh được làm ra với độ chính xác tới vài micromet.
 Ứng Dụng Cảm Biến Khuyếch Tán:

E3C-VM35R rất nhỏ và có thể phát hiện vật thể có kích thước nhỏ đến 0,2 mm.
Nó cũng phân biệt được sự khác biệt rất nhỏ về màu sắc.
3b. Cảm Biến Quang Phản Xạ Giới Hạn (Limited Reflective):

Nền
Bộ phát

Bộ nhận

Vùng phát hiện

Trục thu

Trục phát Vật

Nền
Đặc điểm:
- Chỉ phát hiện vật trong vùng phát hiện giới hạn.
- Không bị ảnh hưởng bởi màu nền sau vùng cảm biến.
- Lý tưởng cho nhiều ứng dụng cần triệt tiêu nền

Ứng Dụng Sensor Quang Phản Xạ Giới Hạn :

3C. Cảm Biến Quang Đặt Khoảng Cách (Distance Settable):

vật
　

PSD
　 Nhờ đặt được
khoảng cách,
nền đã được
triệt tiêu

Daûi cài
đặt
Sensor
Vật

Daûicảm
biến
 Ứng Dụng Cảm Biến Đặt Khoảng Cách:

E3S-CL

Đặc điểm:
- Chỉ phát hiện vật theo vị trí đặt
- Bộ thu sử dụng thiết bị định vị vị trí (PSD), không sử dụng transistor
quang nên không bị ảnh hưởng bởi màu nền, độ bóng, …
 E3G-L1 là sensor đặt được khoảng cách thế hệ mới. Nó có thể nhận biết
được sự khác biệt rất nhỏ về chiều cao. Sensor hoạt động rất ổn định và
không bị ảnh hưởng bởi màu sắc, chất liệu, độ nghiêng dốc, độ bóng và
kích thước của vật thể.

Để phát hiện có hoặc không có ống hút đi kèm theo đồ uống đóng hộp.
Phát hiện thiếu niêm phong bằng cao su trên nắp chai lọ?
Phát hiện chai bị thiếu trong hộp !
 Phát hiện bao đựng gạo đã được mở trước khi bao
này tới máy đổ gạo vào bao.

E3G-L1 là sensor đặt khoảng cách thế hệ mới. Nó cũng có thể phát hiện
được sự khác nhau về độ cao cho dù là rất nhỏ một cách chính xác.
 Phát hiện kẹo trên dây chuyền?

Hình dạng của viên kẹo không đúng qui cách và sẽ có phản xạ từ giấy
bọc kẹo và màu của giấy bọc cũng thay đổi. E3G-L1 có chức năng đặt
nền có thể phát hiện được vật thể bóng và gồ ghề màu sắc khác nhau
với độ tin cậy cao.
 Phát hiện thực phẩm trong khay.

E3S-CL1 là sensor quang đặt được khoảng cách. Có thể deã dàng
chỉnh được khoảng cách đo.
 4. Cảm Biến Màu (Color Sensor):

kính FAO
(đỏ, xanh lá qua, Thấu kính
xanh dương thu
kính FAO phản xạ) Vật
(đỏ qua, xanh lá
phản xạ)

LED
đỏ
LED Thấu kính
phát
xanh lá LED Monitor
xanh dương photodiode

Cảm biến màu phát các ánh sáng đỏ (R), xanh lá (G), xanh
dương (B) tới vật cảm biến, sau đó nhận ánh sáng phản xạ về,
phân tích tỉ lệ các ánh sáng R, G, B để phân biệt màu của vật.
Bieán ñoåi tín hieäu ra cuûa boä caûm bieán maøu thaønh
soá
Ứng Dụng Cảm Biến Phát Hiện Màu:

Đặc điểm:
- Độ tin cậy cao.
- Dễ sử dụng.
- Có thể dạy cho cảm biến biết
màu của vật (chức năng teach).
 Để phát hiện bàn chải đánh răng các màu khác nhau.

E3MC là loại sensor màu và nó rất dễ dàng nhận biết các màu theo yêu cầu.
 Cách Mắc Tải Đầu Ra

Loại NPN Open Collector Loại PNP

Sensor Mạch Ngoài Sensor Mạch Ngoài
+V Brown +V Brown
emitter
Tải
collector Output Dòng tải
Black
PNP
NPN Transistor
transistor Black
Output
Dòng tải collector
Tải
emitter Blue
0V
0V
Blue

Đặc điểm: Đặc điểm:

1. Có thể sử duïng với tải relay, 1. Tương tự như loại NPN
PLC và các mạch Logic. 2. Được sử dụng trong caùc
2. Thời gian đáp ứng nhanh caûm bieán sản xuất ở
3. Bền Châu Âu
3. Có bảo vệ ngắn mạch tải
 Cách Mắc Cảm Biến Với PLC

Loại DC 3 dây NPN

out
24VDC
01 02

COM

PLC

24VDC COM
out
01 02

PLC

Loại DC 3 dây PNP

 CAÛM BIEÁN SÔÏI
QUANG
1. Nguyên Tắc Hoạt Động:
Lõi
(có hệ số khúc xạ lớn)
Sợi quang
LED
Lớp sơn bao phủ
(có hệ số khúc xạ nhỏ)

Khoảng 60°

2. Cấu Tạo:

Đầu sensor

Amplifie
 Ứng Dụng Cảm Biến Sợi Quang

Đặc điểm:
- Hoạt động ổn định trong môi
trường khắc nghiệt, nhiệt độ cao
- Dễ lắp đặt, chỉ cần không gian nhỏ
- Có thể phát hiện các vật nhỏ
 Để phát hiện sự có mặt của nhãn rất bóng trên máy dán nhãn.

Một sensor truyền thống không thể phát hiện được chính xác vật thể
có độ phản xạ ( bóng ) cao như vậy. OMRON đã sáng chế được loại
sensor công nghệ cao phát hiện được vật thể bóng là sensor có mã
hiệu E3X-NL11 và E32-S15L-1.
 Phát hiện thực phẩm chứa bên trong hộp.

E3X-DA-N với E32-T17L do có tia sáng rất mạnh nên có thể phát hiện
được cả bên trong hộp chứa mờ đục. Đây là loại sensor đặt số nên rất
dễ đặt mức ngưỡng.
 Xác định vị trí hướng của nắp chai

Nếu chiều sâu lớn hơn 15mm thì dùng loại sensor giới hạn khoảng
cách E3T-SL11, còn neáu chiều sâu chỉ là vài mm thì dùng loại E32-L25.
 Cảm Biến Thông Minh (Intelligent Sensor)

 Söû duïng caùc boä vi xöû lyù hay vi ñieàu

khieån keát hôïp vôùi caùc loaïi caûm bieán
khaùc nhau ñeå taïo ra moät loaïi caûm bieán
môùi goïi laø caûm bieán thoâng minh.
 Nhôø tính naêng cao cuûa vi xöû lyù vaø caùc
phöông phaùp ño maø caûm bieán thoâng minh
ñaõ naâng cao ñoä chính xaùc, taêng ñoä taùc
ñoäng nhanh, tính oån ñònh, ñoä tuyeán tính,
haïn cheá vaø loaïi boû caùc yeáu toá aûnh
höôûng ñeán chuùng.
 CAÁU TRUÙC CUÛA MOÄT CAÛM BIEÁN THOÂNG
MINH

S1 Transmitter1

OJ S2 Transmitter2 Multiplexer(MUX) A/D P

S3 Transmitter3
 Cấu Tạo Cảm Biến Thông Minh

Cảm Biến Tiệm Cận

Cảm Biến
2 in 1 Thông Minh

Cảm Biến Quang

 Nguyên Tắc Hoạt Động

Ánh sáng phát ra từ nguồn sáng

hội tụ về thấu kính đầu phát và
chiếu tới vật. Ánh sáng phản xạ từ
vật sẽ đến thiết bị cảm nhận vị trí
Mạch lái
(PSD) thông qua thấu kính đầu thu.
Nếu vị trí vật thay đổi, vị trí hình
Nguồn sáng thành ảnh trên PSD sẽ thay đổi
nên 2 ngõ ra A & B trên PSD thay
đổi theo. Ngõ ra sensor sẽ tỉ lệ
Thấu kính Thấu kính
đầu phát
tuyến tính với sự sai biệt về
đầu thu
khoảng cách, do đó sẽ đo được
khoảng cách dịch chuyển của vật.

Lưu Ý: Vì giá trị thu được không phải là độ sáng mà

là độ dịch chuyển của A & B nên nếu vật di chuyển
Vật làm cường độ sáng thu về thay đổi thì kết quả thu
được vẫn không bị ảnh hưởng.
*PSD: Thiết bị cảm nhận vị trí
 Ứng Dụng Cảm Biến Thông Minh
Phát hiện nắp lọ thuốc bị lỏng.

Z4LB-V2 của sensor thông minh ZX-LT với tia laser song song có thể
phát hiện được nắp lọ bị lỏng chính xác tới vài micromet.
 Track Đĩa code

Trục của encoder

Tín hiệu số xuất ra

1 hoặc nhiều bộ phát quang Các bộ nhận quang

(LED) (photo-transistor)

Bao gồm một đĩa plastic hoặc thủy tinh quay giữa một/nhiều nguồn
phát sáng (LED) và một/ nhiều photo-transistor nhận quang.
Đĩa được mã hóa với các phần hình quạt sáng và tối xen kẽ nhau để
xung có thể được tạo ra khi đĩa quay.
 Loại 1: Incremental Encoder
 Xung xuất ra được đếm để cung cấp vị trí quay của encoder.
Mỗi incremental step sẽ xuất ra một xung tương ứng.

Phototransistor
LED phát Kênh A
thu Kênh B

Trục

Đĩa quay A

B
Code track
Z

 Dùng 2 xung A và B để nhận biết chiều quay của encoder. Nếu xung
A lên “1” trước xung B, encoder đang quay chiều thuận và ngược lại.
 Xung Z lên “1” khi encoder đã quay giáp 1 vòng.
 b)

c)

d)

a)

Hình 2.10 Nguyeân lyù laøm

vieäc cuûa encoder taêng daàn e)
Loại 2: Absolute Encoder

 Absolute encoder gồm nhiều bộ nhận

quang (có thể tối đa tới gần 20 track).
Ứng với mỗi vị trí của encoder có một
tín hiệu ra nhị phân vi sai để xác định
chính xác vị trí trục của encoder.
 Với absolute encoder, thông tin về vị
trí vẫn không thay đổi ngay cả khi tắt
và bật nguồn encoder trở lại.
Loại 2: Absolute Encoder
 Một Số Lưu Ý Khi Chọn Encoder
1. Loại Encoder cần sử dụng:

Rotary encoder Linear encoder

2. Encoder loại absolute hay incremental:
Incremental encoder: Absolute encoder:
 Đo vị trí tương đối của encoder  Xuất ra một số duy nhất tại mỗi vị trí khi
so với vị trí cuối cùng encoder quay
 Mất thông tin vị trí khi cúp điện  Thông tin về vị trí không mất khi cúp điện
 Ứng dụng điển hình: điều chỉnh  Ứng dụng điển hình: điều khiển cánh tay
tốc độ, vị trí của băng chuyền robot.
Ứng Dụng Encoder

Đo chiều dài của vật

CAÛM BIEÁN LASER

Göông phaûn xaï

Göông nghieâng

Phaàn thu
Ñoái
töôïng
phaûn
xaï
 CAÛM BIEÁN TAÛI TROÏNG
 1- CAÛM BIEÁN BIEÁN DAÏNG

Ñieän trôû Tenzo : a) daïng daây; b) daïng löôùi maøng

Taám tenzo
Caûm bieán bieán daïng döïa treân hieäu
öùng tenzo, khi chieàu daøi daây ñieän trôû
thay ñoåi töø L ñeán L+L thì ñieän trôû
daây thay ñoåi R+R. Ñoä nhaïy cuûa caûm
bieán ñöôïc ñaùnh giaù baèng tæ soá :
k = (R+  R)/ (L+  L).
CAÁU TAÏO CAÛM BIEÁN TAÛI TROÏNG

LOAD
R1 R2

a)

R3 R4

US+ US+

R3 R2 R3 R2

UM + UM - UM+ UM-

R1 R4 R1 R4

US- US-

Unloaded
b) LC Loaded
c) LC

Hình 2.19 Load Cell vaø maïch caàu chuyeån ñoåi

Caùc kieåu Load Cell
ÖÙNG DUÏNG CUÛA LOAD CELL

Material
silos

Valves
Process control

Batching
hopper Printer

Load Cell PC

C.J.B.

PR 1713/00
a)
ÖÙNG DUÏNG CUÛA LOAD CELL

Large Figure
Card Reader Display
PHILIPS

TRUCK ID
4380 kg
1730 Kg

Traffic Barrier

Load Cell
Serial I/O
Serial I/O
b)

PC

Process control

Printer
PR 1713/00

Hình 2.21 ÖÙng duïng cuûa Load Cell

  2- CAÛM BIEÁN AÙP ÑIEÄN ÑO LÖÏC

Loø xo döï Ñaàu ra ñieän

öùng löïc aùp aâm Ñaàu ra ñieän aùp
döông
F

Tinh theå thaïch anh

Caûm bieán aùp ñieän hay ñöôïc söû duïng
ñeå ño caùc löïc moät thaønh phaàn . Döôùi
taùc ñoäng cuûa löïc laøm xuaát hieän
ñieän aùp treân hai maët phaúng vuoâng
goùc vôùi löïc taùc duïng.(hình)
 Caûm bieán ño nhieät ñoä
 Nhieät ñoä laø ñaïi löôïng chæ coù theå ño giaùn tieáp
treân cô sôû tính chaát cuûa vaät lieäu phuï thuoäc
vaøo nhieät ñoä. Tính chaát ñoù laø khi nhieät ñoä
taùc duïng vaøo vaät lieäu thay ñoåi thì ñoä daãn
ñieän cuûa vaät lieäu hay ñieän trôû cuûa chuùng thay
ñoåi theo.
 Ñeå cheá taïo caùc boä caûm bieán nhieät ñoä ngöôøi
ta söû duïng nhieàu nguyeân lyù khaùc nhau nhö caùc
nhieät ñieän trôû; nhieät ngaãu; phöông phaùp quang
döïa treân phaân boá phoå böùc xaï do dao ñoäng
nhieät…
Caûm bieán ño nhieät ñoä

1. Ñieän trôû kim loaïi.

2. Nhieät ñieän trôû
3. Caûm bieán baùn daãn.
 Nguyeân lí cuûa caûm bieán ñieän trôû
kim loaïi
 Caûm bieán ñieän trôû kim loaïi RTD (Resitive
Temperature Detector) laø loaïi caûm bieán
maø nhieät ñoä taêng thì ñieän trôû taêng.
 Kim loaïi duøng ñeå cheá taoï caûm bieán coù
theå laø platin, niken , ñoàng hay volfram.Caùc
caûm bieán platin coù mieàn ño khaù roäng
vôùi nhieät ñoä töø -200C ñeán 1000C .
 Caûm bieán ñieän trôû kim
loaïi
Doøng
ñieän

Nhieät ñoä
 Caáu taïo cuûa caûm bieán ñieän trôû kim loaïi
Daây
platin
Oáng
platin

Daây noái
ñaát Söù caùch
vo ñieän
û Xi maêng

Daây
platin
 Nhieät ñieän trô û

 Nhieät ñieän trôû laø loaïi caûm bieán nhieät ñoä

maø khi nhieät ñoä taêng thì ñieän trôû giaûm.
 Caùc nhieät ñieän trôû thoâng thöôøng ñöôïc cheá
taïo töø caùc oâxít baùn daãn ña tinh theå nhö:
MgO, MgAl2O4, Mn2O3, Fe3O4, Co2O3, NiO,
ZnTiO4. Mieàn ño phuï thuoäc vaøo loaïi nhieät
ñieän trôû, coù theå töø -273 C ñeán 300 C.
 Nhieät ñieän trô û

Doøng
ñieän

Nhieät ñoä

VÍ DUÏ
 CAÛM BIEÁN ÑIEÀU KHIEÅN NHIEÄT ÑOÄ
LOØ NUNG

Nhieät ñieän
trôû
Caàu
ño

Rô le ñieàu
khieån
Caûm bieán baùn daãn

Ñieän aùp

Nhieät
ñoä
HEÄ THOÁNG ÑIEÀU KHIEÅN NHIEÄT ÑOÄ
DUØNG VI XÖÛ LYÙ.
 Caûm bieán ño aùp suaát
 Ño aùp suaát laø ño löïc taùc duïng trong
moâi tröôøng ñaøn hoài , döïa treân söï cheânh
leäch aùp suaát giöõa hai vuøng keá caän nhau .
 Khi söû duïng caùc loaïi caûm bieán trang
bò theâm cô caáu chuyeån ñoåi tín hieäu vò trí
thaønh tín hieäu aùp löïc töông ñöông.
 Nguyeân lyù laøm vieäc

 Nguyeân lyù laøm vieäc chung cuûa caùc

caûm bieán aùp suaát laø döïa treân cô sôû
bieán daïng ñaøn hoài cuûa caùc phaàn töû
nhaïy vôùi aùp suaát . Söï bieán daïng ñaøn
hoài ñoù seõ laøm di chuyeån moät boä phaän
cô hoïc töø ñoù daãn ñeán söï thay ñoåi cuûa
ñieän trôû, ñieän dung hay ñieän aùp. Tröôùc
heát ta tìm hieåu caùc phaàn töû nhaïy caûm
ñoù.
 Moät soá phaàn töû nhaïy aùp
suaát

 Ño aùp suaát daïng loø xo .

 Ño aùp suaát daïng maøng.
 Ño aùp suaát daïng oáng thoâng nhau .
 Ño aùp suaát caân thaêng baèng hình
vaønh khaên.
Caûm bieán aùp suaát daïng loø xo

Caàn di ñoäng

Caàn di ñoäng

Aùp suaát p Aùp suaát p

 Caûm bieán aùp suaát daïng maøng

AÙp suaát p Caàn di ñoäng

VÍ DUÏ
Caûm bieán aùp suaát daïng oáng
thoâng nhau
Caûm bieán aùp suaát daïng caân
thaêng baèng hình vaønh khaên
CAÛM BIEÁN AÙP SUAÁT VÔÙI CUOÄN CAÛM
VI SAI
MAÏCH VI
SAI

NGUOÀ
N

KHUEÁCH
ÑAÏI

CAÛM BIEÁN
MAØNG
Caûm bieán ño aùp suaát

W 2 0 s
L

C = .S/( + o)
Caûm bieán ño voøng quay
Duøng caûm bieán töø trôû bieán
thieân
Khi ñóa quay töø trôû
cuûa maïch töø cuoän
daây bieán thieân moät
caùch tuaàn hoaøn laøm
xuaát hieän trong cuoän
daây moät suaát ñieän
ñoäng coù taàn soá tæ
leä vôùi toác ñoä quay .
 Toác ñoä keá quang

Thaáu Ñaàu thu

kính

Ñaàu
phaùt

Phaïm vi cuûa toác ñoä ño phuï thuoäc vaøo hai

yeáu toá :
-Soá löôïng loã treân ñóa .
-Thoâng soá ñaàu quang vaø maïch ñieän töû .
Caûm bieán ño kích thöôùc chi tieát

 CAÛM BIEÁN KHÍ NEÙN-ÑIEÄN

TIEÁP XUÙC.
 CAÛM BIEÁN ÑIEÄN CAÛM.
 MOÄT SOÁ MAÏCH ÑIEÄN ÖÙNG
DUÏNG CAÛM BIEÁN ÑIEÄN CAÛM
CAÛM BIEÁN KHÍ NEÙN-ÑIEÄN
TIEÁP XUÙC
p
Khe heïp
P1
Maøng ñaøn
hoài
P1 K

s
Ñaàu ño
Ñoà thò quan heä p1 - s
s

Vaät caàn ño
Ví duï
CAÛM BIEÁN KHÍ NEÙN-ÑIEÄN
Nguyeân lyù hoaït ñoäng :
TIEÁP XUÙC VI SAI
Khoâng khí loïc saïch ñi qua
hai tieát dieän caûn (1,2)
Nhaùnh phaûi coù ñaàu phun
(4) giöõ cho aùp suaát khoâng
ñoåi .
Nhaùnh traùi coù ñaàu ño (5)
bieán ñoåi aùp suaát do söï
thay ñoài kích thöôùc cuûa chi
tieát .
Khi kích thöôùc chi tieát thay
ñoåi laøm thay ñoåi aùp suaát
ñaåy tieáp ñieåm di ñoäng
tieáp xuùc caùc vít (7,8) luùc
ñoù maïch ñieän taùc ñoäng
 CAÛM BIEÁN ÑIEÄN CAÛM

 Nguyeân lyù: U
Döïa vaøo hieän töôïng caûm
öùng ñieän töø, khi  thay ñoåi
thì L thay ñoåi theo coâng
thöùc sau: 


VÍ DUÏ
CAÛM BIEÁN ÑIEÄN CAÛM VI
SAI
Nguyeân lyù hoaït
ñoäng
Khi cho chi tieát coù
kích thöôùc x ñi qua,
ñaàu ño seõ tònh tieán
leân, xuoáng tuyø theo
kích thöôùc chi tieát,
laøm thay ñoåi khe töø
.
Tín hieäu thay ñoåi
 MAÏCH ÑO KÍCH THÖÔÙC HÌNH HOÏC
DUØNG CAÛM BIEÁN ÑIEÄN CAÛM

Maïch thöù 2
MAÏCH ÑO CHIEÀU DAØY DUØNG
CAÛM BIEÁN ÑIEÄN CAÛM
CAÛM BIEÁN SIEÂU AÂM (Ultrasonic Sensor)
Caûm bieán sieâu aâm goàm hai boä phaän : phaùt sieâu aâm (ultrasonic
emitter), thu sieâu aâm (ultrasonic receiver). Maùy phaùt sieâu aâm coù
taàn soá naèm trong khoaûng 65 kHz vaø 400kHz tuøy theo chuûng loaïi
sensors ; soùng phaûn hoài coù böôùc soùng trong khoaûng 14 Hz ñeán 140
Hz tuøy theo möùc ñoä phaûn xaï cuûa ñoái töôïng
 ÖÙNG DUÏNG CAÛM BIEÁN SIEÂU
AÂM

- Kieåm tra möùc chaát loûng hoaëc

chaát raén trong caùc boàn.
- Kieåm tra veát nöùt caùc moái noái
baèng haøn, kieåm tra caùc veát
nöùt teá vi.
- Theo doõi vaø phaùt hieän loãi
trong quaù trình saûn xuaát vaûi
vaø giaáy (ñaëc bieät laø nhöõng
choã noái).
- Caûm bieán sieâu aâm coøn söû
duïng trong nhieàu lónh vöïc khaùc
nhö y hoïc, hoùa hoïc, cheá taïo
thieát bò coâng nghieäp…
 Heä thoáng maõ vaïch
 Trong caùc heä thoáng saûn xuaát töï ñoäng,
ngöôøi ta coù theå nhaän daïng caùc chi tieát
ñoäng, cuõng nhö trong caùc heä thoáng phaân
loaïi vaø kieåm ñònh haøng hoùa, ngaøy nay
thöôøng söû duïng heä thoáng maõ vaïch (Bar
Code).
Caùc thaønh phaàn chính cuûa heä thoáng
maõ vaïch
 - Maõ vaïch ñöôïc in treân saûn phaåm.
 - Maùy queùt maõ vaïch hay buùt quang duøng
ñeå chuyeån thoâng tin töø maõ vaïch sang tín
hieäu aùnh saùng.
 - Boä giaûi maõ chuyeån tín hieäu aùnh saùng
sang tín hieäu ñieän vaø bieân dòch thaønh maõ
ASCII.
 - Boä giao dieän chuyeån maõ ASCII veà maùy
tính PC ñeå xöû lyù tieáp.
Caùc loaïi maõ vaïch

Hình 2.34 Caùc loaïi maõ vaïch

 Caùc loaïi maõ vaïch

Hình 2.35
Hình 2.36