HISTAMIN

KHAÙNG HISTAMIN- H1

CBG: BS Cao Thò Kim Hoaøng

ÑTG: Döôïc CT vaø daøi haïn
TG: 2 tieát
 MỤC TIÊU
• Trình bày được cơ chế phóng thích
histamine
• Trình bày được cơ chế và tác dụng của
thuốc kháng histamine H1
• Kể được tác dụng phụ của thuốc kháng
histamine H1
• Vận dụng được nhóm thuốc kháng histamine
H1 trong điều trị dị ứng
 HISTAMIN
• Toång hôïp :

Decarboxylase
L Histidin Histamin

• Phaân phoái :
- Trong moâ: teá baøo mast caùc moâ coù nhieàu
histamin laø ruoät, gan, pheá quaûn, da.
- Trong maùu: baïch caàu ña nhaân öa kieàm.
Phoùng thích histamin
• KN maãn caûm + khaùng theå IgE treân beà maët
teá baøo mastocyt. Kích tích Phospholipase C
- Toång hôïp Phosphatatidyl inositol inositol
triphosphat, vaø diacylglycerol
- Tăng ion calci nội baøo
- Toång hôïp glysophosphatidic acid gaây
- Phoùng thích caùc haït chöùa Histamin vaø nhöõng
hoaù chaát trung gian (mediator) khác.

• Ñoàng thôøi kích thích men PhospholipaseA2

chuyeån Acid Arachidonic thaønh Leucotrien vaø
Prostaglandin .
 Phospholipid

Phospholipase A2

Acid arachidonic
Ly
ase po
gen ox
yg
o xy en
clo as
Cy e

Endoperoxid vòng Leucotrien

Gaây vieâm

Prostaglandin Thromboxan

Gaây vieâm Keát taäp tieåu

caàu

QUAÙ TRÌNH TOÅNG HÔÏP PROSTAGLANDIN

 Nhöõng yeáu toá coù khaû naêng gaây phoùng thích
Histamin

• Vaät lyù : Noùng, laïnh, toån thöông teá baøo

• Hoùa hoïc : Nhöõng chaát taåy saïch (detergen), muoái
maät, Lysolecitin, thuoác coù goác :Amin, Amidin,
Diamidin, Amonium;Amonium baäc 4; daãn xuaát
Piperidin; Piridium; Alcaloid; khaùng sinh kieàm.
• Sinh hoïc : Noïc coân truøng, noïc raén, rít, phaán hoa,
loâng thuù, buïi nhaø…..
 Taùc ñoäng cuûa Histamin : H1 H2 H3 H4
• Cô trôn
- maïch maùu (H1 H2): Daõn maïch
- khoâng laø maïch maùu (H1) : Co thaét - ngöôøi hen raát nhaïy caûm
• Taêng tính thaám thaønh maïch(H1 H2): gaây thoaùt huyeát töông
• Kích thích taän cuøng thaàn kinh caûm giaùc(H1) : Ngứa
• Taêng tieát caùc tuyeán ngoaïi tieát (H2)
- Taêng tieát dòch ruoät
- Taêng tieát HCL
-Taêng nheï pepsin vaø yeáu toá noäi taïi (castle )
• Tim (H1 H2): : Taêng nhòp tim, taêng söùc co boùp cô tim, lieàu cao
laøm chaäm söï daãn truyeàn nhæ thaát
• Naõo (H1) : nhöùc ñaàu caûm giaùc sôï haûi, thöùc tænh
• Taêng tieát Catecholamin (H1) ôû tuûy thöôïng thaän
 Söï phaân phoái Histamin ôû caùc receptor

CÔ QUAN TAÙC DUÏNG RECEPTOR

Tim Taêng nhòp vaø söùc co H2

Chaäm daãn truyeàn nhó thaát
Maïch maùu Daõn maïch H1 & H2
Taêng tính thaám thaønh maïch H1(+++)&H2
Pheá quaûn Co H1

Daï daøy Taêng tieát dòch vò H2

Ruoät Co thaét H1

Tuyû TT Taêng tieát catecholamin H1

T.Nöôùc boït Taêng tieát H1

TK c giaùc Kích thích H1

 Receptor Histamin: H1 H2 H3 H4

• H3:
+ở trung ương điều chỉnh truyền dẫn
histaminergic
+ ở ngoại biên điều chỉnh phóng thích
những chất dẫn truyền khác
• H4: có trong các tế bào đầu dòng tạo máu
+ Laø chaát ñieàu hoaø mieãn dòch
 Bieåu hieän laâm saøng

• Beänh lyù quaù maãn toaøn thaân: Shock

phaûn veä (Anaphylaxis)
- Phaûn öùng naëng, xaûy ra nhanh
- Ñaùp öùng cuûa nhieàu cô quan: Da, hô
hấp, tim mạch, tiêu hóa
• Beänh lyù quaù maãn bộ phận
 PHOØNG NGÖØA VAØ ÑIEÀU TRÒ
• Phoøng ngöøa
Traùnh tieáp xuùc KN
Phaûn öùng cheùo coù theå xaûy ra vôùi nhöõng
thuoác coù cuøng goác hoùa hoïc
Giaûi maãn caûm (Desensibilization):
- Laøm test da xaùc ñònh KN
- Tieâm KN döôùi da vôùi noàng ñoä taêng daàn.
Cô cheá giaûi maãn caûm
- Taïo khaùng theå ñaëc hieäu IgG↑, IgE↓
- Ñieàu hoaø ↑TH1/ ↓TH2
- KT khoaù (blocking antibody) IgG
 ÑIEÀU TRÒ

• Ngaên söï thaønh laäp Histamin: Tritoqualin

(Hypostamin)
• Ổn ñònh maøng teá baøo Mastocyt vaø teá baøo BC ngaên
chaän söï phoùng haït: Adrenalin, Corticoid, Cromolyn
sodium (Lomudal), Ketotifen (Zaditen)
• Ngaên caûn caùc taùc duïng cuûa Histamin treân maïch
maùu: Adrenalin, Corticoid
• Ñoái khaùng cạnh tranh treân thuï theå: Anti H1
 Decarboxylase HISTAMIN – HEPARIN
L HISTIDIN
( TB MAST, BCĐNƯK )

CORTICOID
TRITOQUALIN (hypostamin)

ADRENALIN
CORTICOID
KN- KT
CROMOLYN SODIUM
(ketotifen, zaditen)

HISTAMIN TỰ DO

ANTI H1 RECEPTOR - H1
 ANTI HISTAMIN H1
Cô cheá

Anti Histamin H1 coù caáu truùc gaàn gioáng

Histamin neân caïnh tranh thuaän nghòch vôùi
Histamin ôû receptor H1.
 Taùc duïng
 Nhöõng taùc duïng do ñoái khaùng vôùi Histamin
• Cô trôn
- CT khoâng laø maïch maùu :Daõn, nhöng ñoái vôùi PQ beänh nhaân hen ít
ñaùp öùng
- CT maïch maùu :Co, phaûi keát hôïp vôùi chaát khaùng H2 môùi hieäu quaû
• Ñoái khaùng roõ vôùi taùc duïng taêng tính thaám thaønh maïch.
• Ñoái khaùng toát vôùi taùc duïng gaây ngöùa
 Nhöõng taùc duïng khaùc
• Thaàn kinh trung öông : Vöøa kích thích vöøa öùc cheá
• Khaùng cholinergic

• Choáng noân ôû ngöôøi coù thai - Doxylamin (Decapryn)

• Khaùng Adrenergic : Haï huyeát aùp theá ñöùng.

 Taùc duïng phuï

• Buoàn nguû, hoaëc kích thích

• Taùo boùn, khoâ mieäng, khoâ ñöôøng hoâ haáp
• Buoàn noân, oùi möõa (uoáng thuoác giöõa caùc böõa aên )
• Giaûm tieát söõa
• Roái loaïn ñieàu tieát ôû maét
• Bí tieåu
• Dò öùng
Phaân loaïi Anti Histamin:

- Phaân loaïi theo caáu truùc hoùa hoïc

- Phaân loaïi theo theá heä

Anti histamin Lieàu thöôøng TG Chuù thích
duøng Taùc
duïng
1.Ethanolamin
- Carbinoxamin (Clistin) 4 – 8 mg 3–4 An thaàn nheï vaø vöøa
- Dimenhydrat (Dramamin) 50 mg 4–6 An thaàn roõ, choáng say
- Diphenhydramin 25-50mg 4–6 tx
(Benadryl) 1,25-25mg An thaàn roõ, choáng say
- Doxylamin (Decapryn) tx
An thaàn roõ
2. Etylenediamin
-Antazolin 1-2 gioït 4–6 Dung dòch nhoû maét
- Pyrilamin (Neo-Antergan) 25-50 mg 4–6 An thaàn vöøa
- Tripelennamin (PBZ) 25-50 mg An thaàn vöøa
3. Piperazin
- Ciclizin (Marezin) 25-50 mg 4–6 An thaàn nheï, choáng say
- Meclizin (Antivert, 25-50 mg 4–6 tx
Bonine) 25 mg 6 – 12 An thaàn nheï, choáng say
- Hydroxyzin (Atarax) 5 – 10 mg 12-24 tx
- Cetirizin, HCL An thaàn nheï
4. Ankylamin
- Acrivastin ( Semprex – D) 8 mg 6–8 Thuoác môùi
-Brompheniramin 4 – 8 mg 4–6 An thaàn nheï
 TEÂN GOÁC TEÂN BIEÂT DÖÔÏC LIEÀU (ngöôøi lôùn)

Theá heä 1
Carbinoxamin Cardec, Clistin 4 – 8 mg
Clemastin Tavist 1,3 – 2,7 mg
Dimethinden Fenistil 4 mg
Diphenhyldramin Benadryl 25 – 50 mg
Dimenhydrinat Dramamin 50 – 100 mg
Pyrilamin Nisaval 25 – 50 mg
Clophenidramin Clor – Trimeton 4 – 12 mg
Brompheniramin Dimetan 4 – 12 mg
Hydroxyzin Atarax 25 – 100 mg
Cyclizin Marexin 50 mg
Meclizin Antivert 12,5 – 50 mg
Promethazin Phenergan 10 – 25 mg
Alimemazin Theralen 5 – 20 mg
Theá heä 2
Terfenadin Teldan, Seldan Hieän nay khoâng sd
Acrivastin Semprex 8 mg
Cetirizin Zyrtec, Cetrizet 5 – 10 mg
Astemizol Hismanal, Scantihis 10 mg
Loratadin Claritin 10 mg
Theá heä 3
Fexofenadin Allegra, Telfast 60 mg
Desloratadin Aerius 5 mg
Levocetirizin Xyzal
Tecasmizol Soltara
  Phaân loaïi theo theá heä
• Theá heä thöù 1
- Öu ñieåm:reû tieàn, coù kinh nghieäm söû duïng, choáng say taøu xe,
choáng noân
- Nhöôïc ñieåm: Buoàn nguû, Taùc duïng ngaén, khaùng cholinergic
nhieàu
• Theá heä thöù 2
- Öu ñieåm: Ít hoă ̣c khoâng buoàn nguû, taùc duïng daøi, khaùng
cholinergic ít hôn.
- Nhöôïc ñieåm: Gaây roái loaïn nhòp tim, töông taùc vôùi nhieàu thuoác.
• Theá heä thöù 3
laø ñoàng phân (isomer) hoaëc caùc chaát chuyeån hoaù coøn taùc duïng
cuûa nhöõng thuoác ôû theá heä 2
- Öu ñieåm: Khaéc phuïc ñöôïc nhöôïc ñieåm caùc thuoác theá heä 1,2.
Ngoaøi ra coøn coù taùc duïng khaùng vieâm
 Chæ ñònh

• Dò öùng
- Vieâm muõi dò öùng
- Maøy ñay
- Vieâm keát maïc
• Say taøu xe, roái loaïn tieàn ñình.
• Choáng noân
 Choáng chæ ñònh

• U xô tieàn lieät tuyeán

• Glaucom goùc ñoùng

• Nhöõng ngöôøi coù coâng vieäc caàn söï

taäp trung, tænh taùo
 Töông taùc thuoác

• Taêng taùc duïng an thaàn khi duøng chung vôùi

Benzodiazepin vaø alcol

• Ketoconazol, Macrolid, erythromycin, Oleandomycin,

Ciprofloxacin, Cimetidin, Disulfiram öùc cheá enzym
chuyeån hoaù caùc anti H1 .