Kлетка

јадренце
хроматин
јадрена мембрана
центриоли
рибозоми
мазен ЕР

пероксизом
голџи систем

лизозом
грануларен ЕР митохондрија
плазма мембрана
дел од цитоскелет
 јадрена мембрана јадренце
кл.мембрана хроматин
хлоропласти

грануларен ЕР
мазен ЕР

Голџи систем
вакуола
пероксизом

митохондрија
кл.ѕид цитоскелет
1. Карактеристики заеднички
за животинска и
растителна клетка
- клеточна мембрана 2. Специфичности
на растителната
- јадро
клетка:
- митохондрии
-ендоплазматичен ретикулум - клеточен sид
- Голџи систем - пластиди
- рибозоми - вакуоли
- лизозоми - сферозоми
- цитозоми
- микротубули (глиоксизоми)
- цитозоми (пероксизоми)
Разлики меѓу растителна и животинска клетка
Карактеристики Растителна клетка Животинска клетка
Клеточен ѕид Има Нема
Клеточна мембрана Има Има
Цитоплазма Има Има
Јадро Има Има
Клеточни органели Ендоплазматичен Ендоплазматичен
ретикулум, ретикулум,
рибозоми, рибозоми,
Голџи систем, Голџи систем,
митохондрии, митохондрии,
Трепки и камшичиња, Трепки и камшичиња,
лизозоми, лизозоми,
микротубули, микротубули,
сферозоми, центриоли,
пластиди,
вакуоли,
Клеточни обвивки
 Клеточна мембрана
Градба
Таа е тенка и еластична ципа позната како
плазмалема
 Постојат повеќе модели за молекуларно-
структурната организација на клеточната
мембрана.
 Најприфатлив е т.н. течно-мозаичен модел.
 Според тој модел таа е изградена од течен
липиден двослој кој е во посоено движење и
протеини кои лебдат во него.
  Lipidite ја чинат масата или матриксот на
мембраната.
 Липидите во нajgolem procent se fosfolipidi, a
nivnite molekuli se organizirani taka {to pome|u
sebe se povrzuvaat so svoite hidrofobni kraevi, a kon
nadvore{nata i vnatre{nata strana na kletkata se
orientirani so svoite hidrofilni delovi.
 Proteinite koi vleguvaat vo sostav na membranata
mo`at celosno da go prekinat lipidniot dvosloj ili
samo negovite periferni delovi.
 Proteinite koi celosno go prekinuvat dvoslojot, se
vikaat integralni ili transportni proteini.
 Tie pretstavuvaat proteinski kanali ili nosa~i za
tranсport na molekuli niz мембраната.
 Proteinite koi delumno se vmetnati vo lipidniot
dvosloj (periferni proteini), se nao|aat kon vnatre{nata
strana na membranata ili kon nadvore{nata strana.
Тие од надворешната страна se svrzuvaat so
molekuli na jagleni хidrati so koi zaedno go gradat
najpovr{niot sloj na membranata nare~en glikokaliks
(слатка капа)
Протеините на мембраната и даваат еластичност
со што клетката може да се движи и да расте.
 Клеточна мембрана
Функции:
 ја одвојува внатрешноста на клетката од
надворешната средина
 обезбедува постојан облик на клетката

 ја заштитува клетката од штетни влијанија

 неопходна е за одвивање на сите животни процеси
 одржува разлика меѓу внатреклеточната и
надворешната средина
 воспоставува контакт со други клетки и
надворешната средина
 посредува во размената на материи
 Клеточен ѕид
Градба
◦ Цврста, безбојна и прозирна обвивка изградена од:
◦ основна материја – матрикс низ кој минуваат
◦ нишковидни молекули на целулоза групирани во
влакнести структури.
(Кај клеточниот ѕид на младите клетки помеѓу
целулозните молекули во влакнестите структури се
среќаваат и молекули на хемицелулоза и пектин).
КЛЕТОЧЕН ЅИД
 Клеточен ѕид

Функции
Дава цврстина и еластичност на клетката
Овозможува меѓусебна поврзаност на две
соседни клетки преку плазмодезми.
(Плазмодезми се пори кои се создаваат на
одделни места и низ кои минуваат
протоплазматични нишки)
 Секундарен клеточен ѕид

Кога една клетка ќе добие конечен облик и

големина почнува нејзиното задебелување .
Тогаш се создава секундарниот клеточен ѕид
и тоа на неколку начини:
 со дрвосување(лигнифицирање)
 со минерализација
 вкоркување (суберинизација)
 кутинизација