PONOLOHIYA

Isa sa antas ng pag-aaral ng wika ang ponolohiya.

Ang “pono” ay galing sa Ingles na “phone” na
nangangahulugang tunog at ang “lohiya” na
nangangahulugang pag-aaral.
 PONETIKA
Ito ang tawag sa sangay ng linggwistika na nag-
aaral ng mga yunit ng tunog.
 PONEMIKA
Ang tawag sa agham ng wika kung paanong
nagsasalita ang isang tao.
 TUNOG

• Ito ay isang uri ng enerhiya na nakikita ng ating tainga.

• Ang tunog ay naglalakbay sa hangin sa bilis na humigit-
kumulang 1,224 kilometro bawat oras.
 TINIG
• Isang kamangha-manghang instrumento na malaki ang
kakayahan para sa pagkakaiba-iba.
• Ito ay nakapagbibigay-buhay sa isang pahayag, makasasaling
sa puso, makaantig ng mga damdamin at makagaganyak sa
pagkilos.
 KATANGIAN NG TINIG
• Maaring mababa sa telepono
• Mataas, swabe o magaspang, matamlay o ekspresibo.
• May ilang katangian na hindi maaring mabago at ang ilan din naman
ay nababago.
 PERSPEKTIBA NG PONETIKA
• Artikulatori – fonetiks
• Akustik – fonetiks
• Peseptwal – fonetiks
3 SALIK SA PAGSASALITA
4 NA SANGKAP SA PAGBIGKAS NG
TUNOG

• Dila at Panga (sa ibaba)

• Ngipin at Labi (sa unahan)
• Matigas na ngalangala (sa itaas)
• Malambot na ngalangala (sa likod)
 ARTIKULASYON SA PAG-AARAL NG
PAGBIGKAS NG MGA TUNOG
1. TAGPUAN O PUNTO NG ARTIKULASYON – saang bahagi ng
bibig nagaganap ang saglit na pagpigil o pag-abala sa pagpapalabas
ng hangin sa pagbigkas ng isang katinig.
Panlabi (p,b,m,w)
Pangngipin (t,d,n)
Panggilagid (s,l,r)
Palatal o Pangalangala (y)
Velar o Pangalangala (k,g,ng)
Palalamunan
(h)
Glottal
(?)
2. PARAAN NG ARTIKULASYON – Paano gumagana ang ginagamit na
sangkap sa pagsasalita at kung paanong ang hininga ay lumalabas sa bibig o sa ilong
sa pagbigkas ng alinman sa mga ponemang katinig.
Pasara (p,t,b,d,g)
Pailong (m,n,ng)
Pasutsot (s,h)
Pagilid (l)
Pakatal (r)
Malapatinig (w,y)