Varayti ng Wika

B. Dalawang Uri ng Varayti ng Wika (Cafford, 1965)

1. Permanente para sa mga tagapagsalita / tagabasa

a. Diyalekto – batay sa lugar, panahon at katayuan sa
buhay. (Tagalog-Bulacan, Tagalog-Batangas, Tagalog-
Laguna, Tagalog-Cavite, Tagalog- Mindoro, Tagalog-
Rizal at Tagalog- Palawan.)

b. Idyolek – kaugnay ng personal na kakanyahan ng

tagapagsalita o wikang ginagamit ng partikular ng
indibidwal. (Maaaring idyosinkratiko tulad ng paggamit ng
partikular na bokabularyo nang madalas.)

“Permanente nang matatawag ang idyolek ng isang taong

may sapat na gulang.”
-Catford
2. Pansamantala dahil may pagbabago sa sitwasyon
ng pahayag

a. Register – Kaugnay ng panlipunang papel na

ginagampanan ng tagapagsalita sa oras ng
pagpapahayag. (siyentipikong register, panrelihiyong
register, akademikong register, atbp.)
b. Estilo – Kaugnay ng relasyon ng nagsasalita sa
kausap. (maaaring formal, kolokyal at intemeyt o
personal.)
c. Mode – kaugnay sa midyum na ginagamit sa
pagpapahayag tulad ng pasalita o pasulat.
 Sa isang pangkat-wika o speech community
makikita ang varyasyon ng wika sa pamamagitan
ng:

a) mga taong bumubuo rito;

b) pakikipagkomunikasyon ng tao;
c) interaksyon ng mga tao;
d) sa mga katangianng pananalita ng mga tao; at;
e) sa sosyal na katangian ng mga tao.
 C. Mga Teorya at Pananaw sa Varayti ng Wika

“Nasa kamalayan na ng mga pilosopo sa ika-18 siglo ang

pagkakaroon ng mga uri o varayti ng wika na nakikita sa
katayuang panlipunan ng isang indibidwal.”
-Williams, 1992

Dito nagsimula ang mga pag-aaral sa varayti ng wika na

naging bahagi ng larangan ng sosyolinggwistika. At sa
pagdaan ng panahon, nagbunga ito ng mga teorya at
konsepto kaugnay ng pagtuturo at pagkatuto ng wika.
1) TEORYANG SOSYOLINGGWISTIKO
 Ang wika ay panlipunan at ang speech ay pang-
indibidwal.
 “Ang wika ay isang kasangkapan ng sosyalisasyon, na
ang mga relasyong sosyal ay hindi matutupad kung wala
ito.” -Sapir, 1949
 “Ang wika ay hindi kumpleto sa sinumang indibidwal o
nagsasalita, nagagawa lamang ito sa loob ng isang
kolektibo o pangkat.” -Saussure, 1915
 Dalawang paraan sa paghahalo ng mga varayti ng
wika, diyalekto at register

a. Code Switching o Palit-koda – Ang isang nagsasalita ay

gumagamit ng iba’t ibang varayti ayon sa sitwasyon o okasyon.
(Conversational code switching at palit-koda na sitwasyonal)
Halimbawa: “O, how sungit naman our teacher in
Filipino.” “Hoy, na-gets mo ba sabi ko sa text ko?” “It’s so
hard naman to make pila-pila here.”
b. Panghihiram – Panghihiram mula sa isang varayti tungo sa isa
pang varayti dahil ito’y walang mga katumbas na salita /Lexical
borrowing. (Cultural color at pagbabago sa teknolohiya.)
Halimbawa: Cultural color – hamburger, pizza, taco,
French fries Pagbabago sa teknolohiya– CD, computer, diskette,
fax, internet
 Rehistro at Mga Varayti ng Wika
D. Rehistro at Varayti ng Wika
Simpleng varayti at/o varyasyon sa paggamit ng wika
partikular sa kontekstong panlipunan na gumagamit ng
mga tiyak na salitang hindi madalas ginagamit sa ibang
konteksto. -Linggwista
Kung paano inuunawa o binibigyang kahulugan ng
isang larang ang isang partikular na salita o termino.
Sa IT, halimbawa, ang mouse ay nangangahulungang
isang input devices na ikinakabit sa kompyuter upang
mapadali ang pagmanipula rito, ngunit sa pagsasaka ay
isa itong maliit, mapanirang hayop kaya itinuturing na
peste.
 GAWAIN
Paggawa ng INFOMERCIAL
Panuto: Gumawa ng isang infomercial ukol
sa pag-iingat sa COVID-19 bilang pambuod
sa pinag-aralan hinggil sa varyasyon ng at
rehistro ng wika.
Online: Video Presentation
Modular: Pagguhit/Paggupit ng mga
larawan mula sa iba’t ibang babasahin sa
kaparehong paksa.