MODYUL 4 ESP GRADE 9

LIPUNANG SIBIL, MEDIA AT SIMBAHAN

Inihanda ni: ERIC P. VALERIANO
PAGTUKLAS NG
DATING
KAALAMAN
 PAUNANG PAGTATAYA
Panuto: Basahing mabuti ang bawat pangungusap at unawain ang
tanong. Piliin ang pinakaangkop na sagot at isulat ang titik nito sa
sagutang papel.
1. Ito ang pinakamabigat na dahilan kung bakit kailangan nating
magpatulong sa iba:
a. Iba’t iba tayo ng mga kakayahan.
b. Magkakaroon tayo ng panahon para sa iba pa nating nais gawin.
c. Hindi lahat ng pangangailangan natin ay matatamo nating mag-
isa.
d. Nais nating magkaroon ng saysay ang kakayahan ng iba.
2. Ang pamahalaan ay gumagawa at nagpapatupad ng batas
upang matiyak na:
a. ang lahat ay magiging masunurin.
b. matutugunan ang mga pangangailangan ng lahat.
c. bawat mamamayan ay may tungkling dapat gampanan.
3. Bakit nagkukusa tayong mag-organisa at tugunan ang
pangangailangan ng nakararami?
a. Sa ganito natin maipapakita ang ating pagkakaisa.
b. Ang sama-samang pagkilos ay nagpapagaan sa gawain.
c. Walang ibang maaaring gumawa nito para sa atin.
d. Hindi sapat ang kakayahan ng pamahalaan upang tumugon.
4. Pangunahing layunin ng lipunang sibil ang:
a. pagpaparating ng mga karaingan sa pamahalaan.
b. pagbibigay-lunas sa suliranin ng karamihan.
c. pagtalakay ng mga suliraning panlipunan.
d. pagbibigay-pansin sa pagkukulang ng pamahalaan.
5. Ang kahulugan ng “mass media” ay:
a. impormasyong hawak ng marami.
b. isahan ngunit maramihang paghahatid ng impormasyon.
c. impormasyong nagpapasalin-salin sa marami.
d. paghahatid ng maraming impormasyon.
6. Tungkulin ng mass media ang pagsasaad ng katotohanan dahil:
a. wala tayong ibang mapagkukunan ng impormasyon.
b. nagpapasya tayo ayon sa hawak nating impormasyon.
c. maaari nating salungatin ang isinasaad nitong impormasyon.
d. ang mass media ay pinaglalagakan lamang ng impormasyon.
7. May kasinungalingan sa mass media kung mayroong:
a. paglalahad ng mga impormasyong hindi pakikinabangan.
b. pagpapahayag ng sariling kuro-kuro.
c. paglalahad ng isang panig ng usapin.
d. pagbanggit ng maliliit na detalye.
8. Ang pananatili nating kaanib ng isang institusyong panrelihiyon
ay bunga ng:
a. kawalan ng saysay ng buhay sa gitna ng mga tinatamasa.
b. kalakarang kinamulatan natin sa ating mga magulang.
c. kapangyarihang hawak ng mga lider ng relihiyon.
d. pagkakatantong hindi tayo nag-iisa sa paghahanap ng katuturan ng
buhay.
9. Ang mga sumusunod ay mga katangian ng lipunang sibil,
maliban sa:
a. kawalan ng pangmatagalang liderato.
b. pagsasalungatan ng iba’t ibang paninindigan.
c. kawalan ng kuwalipikasyon ng mga kaanib.
d. panghihimasok ng estado.
10. Ang samahang nagsasagawa ng __________ ay
maituturing na isang lipunang sibil.
a. malayuang pagbibisikleta
b. pagmamasid sa mga ibon
c. pagtatanim ng mga puno
d. pagsisid sa mga bahura (coral reefs)
 ACTIVITY: VIDEO ANALYSIS

Panoorin ang dokumentaryong Like You, We Have

Rights, Too mula sa
https://www.youtube.com/watch?v=D3zbaL0_L9Y o
pindutin ang larawan upang iplay ang video
2. Itala sa kuwaderno ang mga usapíng pinalutang ng mga
kinapanayam
PAGLINANG NG MGA
KAALAMAN,
KAKAYAHAN AT PAG-
UNAWA
 ACTIVITY A
PANUTO: Pag-aralan ang dalawang
mapagpipiliang mga gawain. Pumili ng isa sa mga
ito. Gawin ang iba pang mga panuto ayon sa
napiling gawain.

Unang Mapagpipilian - May naaalala ka bang mga

organisasyon na dumayo sa inyong lugar upang
maghatid ng kawanggawa? Nabiyayaan ka na ba sa
ganitong paglilingkodbayan?
Anong serbisyo o tulong ang naipaabot sa iyo?
Gumawa ng talaan sa papel ng mga natatandaan mong
kahalintulad na gawain sa inyong lugar.

Pangalan o Uri ng Uri ng paglilingkod Panahong Inilaan Pananaw ng mga

Organisasyon tao tungkol sa
resulta o
epekto ng serbisyo
o kawanggawa

Sagutin sa papel ang tanong na ito: Ano kayâ ang

nagtutulak sa mga taong ito upang magpakaabala at
magpakagastos, gayong ni hindi naman nila tayo
kilala? Ipaliwanag.
 ACTIVITY B
Ikalawang Mapagpipilian (Pangkat B): May nabalitaan ka
bang mga organisasyon na nagsagawa ng kilos-protesta?
Tungkol sa anong usapín ang kanilang ipinoprotesta?
Usaping Ipinoprotesta Pangalan o uri ng Petsa o Taon
Organisasyon

Sagutin ang tanong na ito: Ano kaya ang

nagtutulak sa mga taong ito upang iprotesta
ang mga ganitong usapín?
PAGPAPALALIM
 BALIK-ARAL
• Ang lipunang pang-ekonomiya ay nagsisikap
na pangasiwaan ang mga yaman ng bayan ayon
sa kaangkupan nito sa mga pangangailangan ng
tao.
• Sa lipunang pang-ekonomiya, ginagawa ng mga
tao na malaking tahanan ang bansa – isang
tunay na tahanan kung saan maaaring tunay na
tumahan (huminto, manahimik, pumanatag) ang
bawat isa sa pagsisikap nilang mahanap ang
kanilang mga buhay.
 PANIMULA
• Ang pamahalaaan ay gumagawa at
nagpapatupad ito ng mga batas, upang
matiyak nito na matutugunan ang mga
pangangailangan natin sa lipunan.

• Magkagayon man, sa maraming pagkakataon

ay nagkukulang ang pamahalaan sa layuning
ito.
 LIPUNANG SIBIL
• Ang kusang-loob na pag-organisa ng ating
mga sarili tungo sa sama-samang pagtuwang
sa isa’t isa.
• Hindi rin ito isinusulong ng mga negosyante na
ang interes lamang ay ang pananatili ng kita.
• Sa halip, ito ay ibinubunsod ng pagnanais ng
mga mamamayan na matugunan ang kanilang
mga pangangailangan na bigong tugunan ng
pamahalaan at kalakalan (business).
• Ang lipunang sibil ay nagsasagawa ng mga
pagtugon na sila mismo ang nagtataguyod, kung
kayâ nagkakaroon ng likas kayang pag-
unlad(sustainable development) na hindi tulad ng
minadali at pansamantalang solusyon ng pamahalaan
at kalakalan.
Halimbawa:
• Noong 1994, halimbawa, inorganisa ng Simbahang
Katoliko sa Zamboanga, Basilan, Tawi-tawi at Sulu
ang Consultation on Peace and Justice.
• Isang grupo ng kababaihan sa Pilipinas ang nagtipon-
tipon noong 1984, at nabuo sila bilang isang lipunang
sibil. Naging isang pampolitikang partido sila na
tinawag nilang Gabriela, at nagkaroon sila ng
kinatawan sa Kongreso.
 KATANGIAN NG IBA’T IBANG ANYO NG
LIPUNANG SIBIL
• Pagkukusang-loob - Walang pumilit, nanakot,
o nanggipit sa mga kasapi nito upang
makisangkot.

• Bukás na pagtatalastasan - Walang

pinipigilan o dinidiktahan sa pagpapahayag ng
saloobin.

• Walang pang-uuri - Hindi isinasaalang-alang

ang kalagayang panlipunan ng mga kasapi:
mayaman o mahirap, may pinag-aralan o wala,
 KATANGIAN NG IBA’T IBANG ANYO NG
LIPUNANG SIBIL
• Pagiging organisado - Sapagkat nagbabago
ang kalagayan ayon sa mga natutugunang
pangangailangan, nagbabago rin ang kaayusan
ng organisasyon upang tumugma sa
kasalukuyang kalagayan.
• May isinusulong na pagpapahalaga - Ang
isinusulong nito ay hindi pansariling interes
kundi kabutihang panlahat: isinusulong ng
media ang katotohanan, isinusulong naman ng
Simbahan
ang espiritwalidad.
 ANG MEDIA
• Anumang bagay na “nasa pagitan”
o“namamagitan” sa nagpadala at pinadalhan ay
tinatawag sa Latin na medium, o media kung
marami.
• Kung maramihan at sabay-sabay ang paghahatid
na ginagawa natin, tinatawag natin itong mass
media: diyaryo, radyo, telebisyon, pelikula, o
internet.
• Sa pagpapalutang ng mahahalagang
impormasyon ay napapanatili mo ang ikabubuti
ng ibang kasapi ng lipunan.
• Ang pangunahing layunin ng media bilang
isang anyo ng lipunang sibil, ay magsulong
ng ikabubuti ng bawat kasapi ng lipunan. Ito
ang dahilan kung bakit tungkulin ng media ang
pagsasabi ng buong katotohanan, at kagyat na
pagtutuwid sakali mang may naipahatid na
maling impormasyon na maaaring maging
batayan ng iba sa pagpapasya ng ikikilos.
• Ang media ay pinaglalagakan lamang ng mga
katotohanang kailangan ng lipunan para sa
ikabubuti ng bawat kasapi nito. Hindi ikabubuti
nino man ang kasinungalingang bunga ng
pagbabawas o pagdaragdag sa katotohanan.
 ANG SIMBAHAN
• Gaano man karami ang iyong matamo para
sa sarili, makakaramdam ka pa rin ng
kahungkagan, ng kawalan ng katuturan, ng
kakulangan.
• Sa pagiging mananampalataya mo ay hindi
nawawala ang iyong pagkamamamayan.
Sa katunayan, ang iyong
pananampalataya ay naisasabuhay mo
sa pamamagitan ng pagtuwang sa
lipunan, at pagtugon sa panawagan ng
• Ang pangunahing layunin ng media bilang
isang anyo ng lipunang sibil, ay magsulong
ng ikabubuti ng bawat kasapi ng lipunan. Ito
ang dahilan kung bakit tungkulin ng media ang
pagsasabi ng buong katotohanan, at kagyat na
pagtutuwid sakali mang may naipahatid na
maling impormasyon na maaaring maging
batayan ng iba sa pagpapasya ng ikikilos.
• Ang media ay pinaglalagakan lamang ng mga
katotohanang kailangan ng lipunan para sa
ikabubuti ng bawat kasapi nito. Hindi ikabubuti
nino man ang kasinungalingang bunga ng
pagbabawas o pagdaragdag sa katotohanan.
• Papa Juan Pablo II - “Ang kapangyarihan ng
media ay hindi isang lakas na nananalasa, kundi
isang pag-ibig na lumilikha”.
• San Ignacio - “Kapag naglihim tayo, doon
magtatrabaho ang diyablo.”
• Malala Yousafzai - Isang walong taóng gulang
na batang babae. Inilalarawan niya sa blog kung
gaano kadelikado ang mag-aral sa gitna ng
panggigipit ng Taliban. Ipinamamanhik niya sa
pamahalaang Pakistani na maglaan ng dagdag
na pananalapi para sa mga paaralan, at
hinihimok niya ang lahat ng mga kabataang
babaeng Pakistani na igiit ang karapatang
Panuto: Isulat sa papel kung ano
ang tinutukoy sa pangungusap.
1. Ang kusang-loob na pag-organisa ng ating
mga sarili tungo sa sama-samang
pagtuwang sa isa’t isa.
2. Ang pangunahing layunin nito ay
magsulong ng ikabubuti ng bawat kasapi ng
lipunan.
3. Ang iyong ___________ay naisasabuhay
mo sa pamamagitan ng pagtuwang sa
lipunan
Panuto: Isulat sa papel kung ano
ang tinutukoy sa pangugngusap.
4. Ayon kay ___________ “Kapag
naglihim tayo, doon magtatrabaho ang
demonyo”.
5. Isang walong taóng gulang na
sumulat ng blog na naglalarawan kung
gaano kadelikado ang mag-aral sa gitna
ng panggigipit ng Taliban.
PAGSASABUHAY
 ACTIVITY
Panuto: Gamit ang Pagpapalalim bilang sanggunian, tukuyin ang mga
nabanggit na halimbawang lipunang sibil, at italâ ang mga ito sa ilalim
ng angkop na mga adbokasiya:
Katarungang Pangekonomi Pakikilahok ng Pangangalaga Kapayapaan Pagkakapantay Ispiritwalidad
Panlipunan yang Mamamayan ng kapaligiran ng kasarian
pag-unlad

Itala sa iyong journal ang mga sumusunod:

1. Mga pagkakatuto mula sa personal na sagot sa mga tanong
2. Mga posibilidad na nakikinikinita (Mga halimbawa: isang
pamayanang ligtas sa droga, isang malinis na daluyan ng
tubig, o isang malilim na lansangan)
 TAKDANG ARALIN
• Sa ano-anong paraan
tinutugunan ng lipunang sibil
ang mga pagkukulang ng
lipunan? Ipaliwanag.