Imigrimi dhe Akulturimi

Java 8, Ligjerata 8
Emigrimi
Emigrimi është akt i lënjës së vendit amë me qëlim të
vendosjes diku tjetër.
Demografët shqyrtojnë faktorët që shtyjnë njerëzit për
të lënë vendin e tyre dhe ka dalur të jetë një dëshirë për
të ikur nga rrethanat negative të tilla si: mungesa e
vendeve të punës, apo trajtimi i padrejtë i qfarë do
lloji. Njerëzit mund të largohen për mundësi të reja në
dispozicion nëpër vende tjera.
Imigrimi
Imigrimi është ardhja e njerëzve në një vend ku ata nuk janë
vendas në mënyrë për të jetuar atje veçanërisht si banorë të
përhershëm apo qytetarë të ardhshëm.
Imigrantët janë të motivuar për të lënë vendet e tyre të lindjes

për një sërë arsyesh, duke përfshirë një dëshirë për prosperitet
ekonomik, arsye politike, bashkim familjar, ikje nga konflikti
apo fatkeqësi natyrore, ose thjesht dëshira për të ndryshuar
vendbanimin.
Imigrimi është një phenomen global njerëzor dhe gjatë
historisë individët dhe grupet kanë ndëruar
vendbanimin dhe iu kanë përshtatur jetës në vendin e ri.
Si fenomen shoqëror, imigrimi është studiuar shumë nga
shkencat sociale dhe në aspektin psikologjik imigrimi ka
filluar të analizohet më vonë dhe fokusi tek individi në
kontekstin social, si fenomen social.
Psikologët janë dhe gjithnjë do të jenë të interesuar
për ti shërbyer imigrantëve, të rriturve, fëmijëve të
tyre në mjedise të ndryshme: duke përfshirë shkolla,
qendra komuniteti, klinika dhe spitale, dhe vetëm
duke involvuar puna tyre janë më të vetëdijshëm për
këtë njohjen e kompleksitetit të transformimit të jetës
së individëve nga jeta më parë në vendin e ri.
Alegria et. al 2008, kanë gjetur se emigrantët e ardhur në vendin
e ri përballen me një numër të gjerë të stresuesve dhe rreziqeve
si p.sh. varfëria, diskriminimi, izolimi social, më pak vite të
shkollimit gjë që bëjnë që imigrimi të mos jetë një proces i lehtë.

Por, njëkohësisht është gjetur që imigrantët bëjnë më mirë se

homologët e tyre që mbeten në vendin e origjinës, si dhe
gjeneratës së dytë të emigrantëve, në një gamë të gjerë të
rezultateve.
Akulturimi
Akulturimi është procesi në të cilin anëtarët e një grupi
kulturor adoptojnë besimet dhe sjelljet e një grupi tjetër.
Akulturimi shpjegon procesin e ndryshimit kulturor dhe

ndryshimit psikologjik që rezulton në takimin ndërmjet

kulturave. Njëkohësisht mendimi që nëpërmjet akulturimit
harrojmë kulturën e origjinës dhe i adaptohemi kulturës
dominuese, ende mbetet në diskutim.
Efektetet e akulturimit mund të shihen në dy nivele të
shumëfishta të dy kulturave që në vazhdimësi
bashkëveprojmë.
Në nivel të grupit, akulturimi shpesh rezulton në ndryshimet
në kulturën, si: zakonet dhe institucionet sociale. Efektet e
nivelit të grupit të cilat janë të dukshme dhe shpesh
përfshijnë ndryshimet në: ushqim, veshje dhe gjuhë.
Në nivel individual, dallimet në mënyrën individët
akulturohen janë treguar të jenë të lidhur jo vetëm me
ndryshimet në sjelljen e përditshme, por me masa të
shumta të mirëqenies psikologjike dhe fizike.
Si enkulturimi që është përdorur për të përshkruar
procesin e mësimit të kulturës së parë, akulturimi
mund të mendohet si të mësuarit e kulturës së dytë.
Koncepti i akulturimit është studiuar shkenctarisht
që nga 1918. Siç është menduar në kohë të ndryshme
nga fushat e psikologjisë, antropologjisë dhe
sociologjisë, teoritë e shumta dhe përkufizimet kanë
dalë që të përshkruajnë elementet e procesit
akulturativ, si një proces kompleks, shpesh i gjatë dhe
kërkon kohë për tu zhvilluar.
Megjithatë përkufizimet dhe provat që akulturimi përfshin
një proces të dyanshëm të ndryshimit, hulumtimet janë
fokusuar kryesisht mbi atë se si minoritetet siç janë
refugjatët përballen me kontaktin e tyre me shumicën
dominuese. Hulumtimet bashkëkohore janë fokusuar
kryesisht mbi strategjitë e ndryshme të akulturimit dhe si
ndryshimet gjatë akulturimit ndikojnë dhe sa mirë individët
përshtaten në shoqërinë e tyre.
Historiku i qasjes
Teoria e parë psikologjike e akulturimit u propozua pra në
vitin 1918 nga Thomas dhe Znaniecki, në studimin ‘Fshatari
polak në Evropë dhe Amerikë’. Nga studimi i emigrantëve
polak në Çikago, ata ilustruan tri forma të akulturimit që
korrespondojnë me tri lloje të personalitetit:
 Bohem (adoptojnë kulturën e re dhe braktisin kulturën e
tyre të origjinës),
 Filisteu (duke dështuar për të adoptuar kulturën e re, por
duke ruajtur kulturën e tyre të origjinës), dhe
 Tipi kreativ (në gjendje të përshtaten me kulturën e re,
duke ruajtur kulturën e tyre të origjinës).
Por në 1936, Redfield et al. dhanë përkufizimin e
gjerë të akulturimit si: ‘Këto fenomene të cilat
rezultojnë kur grupe të individëve që kanë kultura të
ndryshme vijnë në kontakt të vazhdueshëm me
modelet origjinale kulturore të ose dy grupeve nën
akulturimin’, përkufizim ky që dallon nga asimilimi e
cila njihet si një fazë e akulturimit.
Gudykunst and Kim (1992, 1997) kanë pohuar se në mënyrë
për të arritur përshtatje funksionale dhe të komunikimit,
imigrantët duhet të ‘heqin nga mendja dhe dekulturohen,
dhe ti shmangin aktivitetet etnike të komunikimit.
Një person kryesisht mund të jetë në gjendje për tu kthyer
nga një fe në një tjetër, por një ndryshim i tillë në identitet
ka pasoja shumë të thella emocionale.
Modeli katërfishor
Modeli katërfishor kategorizon strategjitë e akulturimit
përgjatë dy dimensioneve. Dimensioni i parë ka të bëjë me
mbajtjen ose refuzimin e pakicës të një individi apo të
kulturës amtare (p.sh. A është konsideruar të jetë me vlerë për
të ruajtur identitetin dhe karkteristikat). Dimensioni i dytë ka
të bëjë me miratimin ose refuzimin e grupit dominues ose
kulturës së re (A konsiderohet të jetë me vlerë për të ruajtur
marrëdhëniet me shoqërinë më të madhe?)
Prej saj dalin katër strategji të akulturimit:

1. Asimilimi-ndodh kur individët miratojnë normat

kulturore të një kulture dominuese apo pritëse, mbi kulturën
e tyre origjinale.
2. Ndarja-ndodh kur individët refuzojnë kulturën
dominuese, në favor të ruajtjes së kulturës së tyre të origjinës.
Ndarja shpesh i referohet imigrimit në enklavat etnike.
3. Integrimi-ndodh kur individët janë në gjendje të
miratojnë normat kulturore të kulturës dominuese,
duke ruajtur kulturën e tyre të origjinës. Integrimi çon
në, dhe është shpesh sinonim i bikulturalismit.
4. Margjinalizimi-ndodh kur individët refuzojnë si
kulturën e tyre të origjinës dhe kulturën dominuese.
Studimet sugjerojnë se strategjtë përkatëse akulturuese të
individëve mund të ndryshojnë në mes të sferës së tyre
private dhe publike. P.sh. një individ mund të refuzojë vlerat
dhe normat e kulturës dominuese në jetën e tij private​​,
ndërsa mund të përshtatet me kulturën dominuese në
aspektet publike të jetës së tij. Këto procese psikologjike të
vazhdueshme kërkojnë ndarje nga privatja në publikën dhe
anasjelltas.
Familja në akulturim

Për psikologët social, diskutohet shumë rreth ndikimit

të familjes në tërë procesin e akulturimit dhe
konteksti i familjes tregon një kompleksitet në vehte.
Prindërit dhe dallimet në gjenerata krijojnë konflikte
në kuptimin e kompleksitetit të procesit të
akulturimit.
Disa lidhje familjare ndryshojnë dhe disa mbesin
të njëjta. Studimet kanë treguar që vetja si
autonom dhe modeli i ndërvarur i familjes bien
shpesh ndesh me njëra tjetrën. Ruajtja e vlerave të
kulturës origjinës dhe njohja e vlerave të reja janë
vazhdimisht proces i gjatë dhe kompleks.
Kontrolli i prindërve dhe ngrohtësia prindore janë
dimensione të varura të prindësisë. Njëkohësisht,
në kulturat ku familjet janë të lidhur mes veti, dhe
më të edukuar bashkëjetojnë me një kontroll më të
madh nga prindërit. Prindërit kërkojnë kontrollin
mbi fëmijët e tyre dhe mbajnë lart traditat e tyre.
Obligimet familjare, transmetimi i vlerave
kulturore dhe integriteti familjar ka dalur të jetë
më i qëndrueshëm. Por, në anën tjetër thuhet që sa
më e pranueshme të jetë kultura dominante aq më
shpejtë ndodh akulturimi, sa më e papranueshme
më pak status dhe refuzim nga kultura dominante.
Faleminderit!