მოგესალმებით, ჩვენ გახლავართ მე-9გ კლასის

მოსწავლეები და დღეს ჩვენ წარმოგიდგენთ 

კომპლექსურ დავალებას საგან გეოგრაფიაში, რაც შეეხება

    
Ცცხოველებს და მცენარეებს, რომლებიც შესული არიან
“წითელ წიგნში“.
Პპრეზენტატორებია : ელენე კვერნაძე, ლუკა ცეცხლაძე
 Მმანული
მტაცებელი ძუძუმწოვარი ცხოველი, კატისებრთა
ოჯახისა. Მმოიხსენიებენ ასევე, როგორც - “პალასას
კატა“. Პპირველად იგი აღმოჩენილ იქნა ცნობილი
გერმანელი ნატურალისტის - პეტერ სიმონ პალასას
მიერ XVIII საუკუნეში, კასპიის ზღვის სანაპიროებზე.
Სსხვა სახელად “მახინჯ ყურს“ უწოდებენ.
Მმანულის ზომები დიდად არ განსხვავდება
ჩვეულებრივი სახლის კატის ზომებისგან. Მმისი
სხეულის სიგრძე 52-65 სმ-მდეა, წონა 2 კგ-დან 5 კგ-მდეა.
Ჩჩვეულებრივი კატის სახლისგან იგი განსხვავდება
უფრო ჩამჯდარი, მასიური სხეულით.
Გგააჩნია შედარებით მოკლე, თუმცა უფრო ფართო
თათები.
Თთავი შედარებით მცირე ზომის აქვს, რომელზეც ასევე
მცირე ზომის ყურებია განლაგებული.
Ტთვალები ყვითელი ფერისაა, რაც ასევე განასხვავებს მას
ჩვეულებრივი კატისგან.
ძირითადად  გავრცელებული არიან ცენტრალურ და შუა
აზიაში.
 წითელი მგელი
წითელი მგელი, ან მთის მგელი, ან ჰიმალაური მგელი , ასევე ცნობილი როგორც ბუანზუ, არის
მტაცებელი ძუძუმწოვარი ცხოველი Canidae ოჯახის. დღეს ის ერთადერთი და იშვიათი
სახეობაა, რომელიც მიეკუთვნება Cuon გვარს, რომელსაც ემუქრება სრული გადაშენება.

წითელი მგლები საკმარისად დიდი ზომის ცხოველები არიან, რომელთა სხეულის სიგრძეა
55-110 სმ, კუდის ზომა 45-50 სმ და სხეულის წონა 17-21 კგ. გარეული მხეცის გარეგნობა
აერთიანებს მელა, მგელი და ჯაყის თვისებებს. მთავარი განსხვავება ჩვეულებრივი
მგლისგან არის მისი ფერი, ფაფუკი ქურთუკი და გრძელი კუდი, რომელიც
პრაქტიკულად აღწევს დედამიწის ზედაპირზე. სახეობის წარმომადგენლებს ახასიათებთ
შემცირებული და წვეტიანი მჭიდის არსებობა... თავზე მაღლა განთავსებული ყურები
დიდია, სწორმდგომი ტიპისაა, შესამჩნევად მომრგვალო მწვერვალებით.

 წითელი მგლები ცხოვრობენ და ნადირობენ პატარა სამწყსოებში, რომლებიც, ძირითადად,

რამდენიმე თაობის ათი ადამიანისგან შედგება. ზოგჯერ ფარაში ცხოველთა რაოდენობა
ორ-სამ ათეულს აჭარბებს.
Ჩჩაჭრილი ია
ღერო 20 სმ-მდე სიგრძისაა, რიზომი ვერტიკალურია, მოკლე
და  უღონო, შეიძლება გადაიქცეს მოთეთრო ფესვად.

ფოთლები 3-8 სმ სიგრძის, ოვალური, ბრტყელი ან

ფარისებრი ფუძითაა.

პედუკულები ფოთოლზე გრძელია, ვიწრო ფოთლოვანი

ბუჩქებითაა სავსე. ყვავილები 1,8-2,3 სმ დიამეტრისაა. 7-7,5
მმ სიგრძის ღეროები და 4-5 მმ-ის სეპალები გააჩნია. ნაყოფი
ოვალური ფორმისაა .

ჩაჭრილი ია გვხვდება ხრეშიან ფერდობებზე, მდინარის

ნაპირებზე.
 Მერმინი
Ეერმინი არის პატარა ბეწვის მატარებელი ცხოველი, რომელიც
ვეფხისტყაოსნების ოჯახს მიეკუთვნება. ᲐᲔერმინი ზომით გარკვეულწილად
მცირეა, ვიდრე მისი უახლოესი “მეგობარი“, მისი კუდი უფრო მოკლეა და
ბეწვის ქურთუკი განსხვავებული ფერია (თუმცა ერევნისგან weasel - ის
ძირითადი განმასხვავებელი მახასიათებლები მაინც ცხოველის ზომა და
კუდის სიგრძეა, რადგან მათ თითქმის ყოველთვის აქვთ იგივე ბეწვის
ფერი)...
Ცცხოველის მოკლე აღწერა:

• აქვს მოხდენილი, პატარა, მაგრამ მოქნილი სხეული, რომლის სიგრძეა

30სმ;
• კუდი ძალიან გრძელია - 11სმ-მდე;
• ზრდასრული ერმინის წონა 120-180 გრამია;
• მრავალი სხვა წარმომადგენლის მსგავსად, დედალი უფრო პატარაა, ვიდრე
მამალი;
Ზზაფხულის პერიოდში ერმინის ბეწვის ფერი ნაწილობრივ იცვლება და
ბეწვი ხდება 2 ფერის. Მმოყავისფრო და მოყვითალო ხდება მუცელის და
მკერდის ნაწილი.
Მევროპული მაჩქათელა
ძუძუმწოვარი ცხოველი ღამურასებრთა ოჯახისა. აქვს შედარებით მოკლე,
მაგრამ ძალზე ფართო ყურები, მოკლე და ბლაგვი ცხვირი, გრძელი და
ბოლოში წაწვეტებული ფრთები. სხეული დაფარული აქვს გრძელი, ხშირი
და რბილი ბეწვით. გავრცელებულია ევროპაში.
საქართველოში — თბილისში, ბორჯომის ხეობაში. ყველგან
მცირერიცხოვანია. სწრაფად დაფრინავს. შობს 2 ნაშიერს. ზამთრობით ძილს
ეძლევა. მავნე მწერების განადგურებით სარგებლობა მოაქვს.
Დდღის თავშესაფრები - გამოქვაბულები, მაღაროები, სარდაფები, კლდეების
ნაპრალები, ხეების ღრუ. ისინი ხშირად იცვლება, ამიტომ მათ სჭირდებათ
დიდი რაოდენობით ძველი ღრუ ხეები. არ ქმნის დიდ კოლონიებს,
გვხვდება ცალ-ცალკე ან წყვილებში,
პატარა და მუქი ფერის ღამურა. მისი ზედა მხარე ოდნავ მუქია, ვიდრე
ქვედა. წონა 6-15 გ სხეულის სიგრძე 45-58 მმ, კუდი 38-52 მმ. წინამხრის
სიგრძე 35-42 მმ-ია, ფრთების სიგრძე 26-31 სმ, ყურის წინა კიდეს აქვს
არაღრმა ჩაღრმავება, უკანა კიდეს პატარა წივილი. ზურგზე ქურთუკი
მუქია, მუქი შოკოლადისფერ-ყავისფერიდან თითქმის შავამდე,
დამახასიათებელი პატარა ტალღებით, რომლებიც წარმოიქმნება თმის
თეთრი ბოლოებით, მაგრამ ზოგჯერ ვერცხლისფერ-ნაცრისფერი, მუცელი
რუხი-ყავისფერია.
იგი განსხვავდება აზიური ფართოფოთლისგან თავისი მცირე ზომითა და
ყურის გარე კიდეზე არსებული პატარა კანის წილით.
Ჩთხელი ფოთლოვანი
პეონი
ბალახოვანი მრავალწლოვანი მცენარეა ხორციანი სქელი
ფესვებით. ღერო მარტივია, შიშველი, 10-50 სმ სიმაღლის.
ბუჩქნარში 3-5 ღეროა, ძველ ნიმუშებში 8-მდე. აყვავების
შემდეგ ისინი იშლება მიწაზე. ფოთლები მორიგეობითია,
ღეროების გარეშე, ორჯერ, სამჯერ სამჯერ ან სამმხრივ
გაკვეთილი, მათი სეგმენტები წრფივი, ვიწროა, სიგანე 2 მმ-
მდე. ყვავილები დიდია, ორსქესიანი, ჩვეულებრივ
მარტოხელა, 5-8 (10) წითელი ან მუქი მეწამული
ფურცლებით 8 სმ-მდე დიამეტრით. ნაყოფი
მრავალფოთლიანია, ფურცლები 2-5, მკვრივი მოყავისფრო
თმებით. თესლი დიდია, შავი, მბზინავი. 
Ჩმაისის შროშანა
 მრავალწლოვანი ფესურიანი
მცენარე სატაცურისებრთა ოჯახისა. სიმაღლით 20–40 სმ-ია. აქვს
მხოხავი და გრძელი ფესურა. სიფრიფანა და თეთრი ფერის
ქვედა ფოთლები. მწვანე, მოგრძოკვერცხისებური ან
ელიფსურლანცეტა ღეროსეული ფოთოლი. თეთრი, ზოგჯერ
შიგნიდან იისფერზოლებიანი, სურნელოვანი,
ზარისებური ყვავილი; ყვავილის ყუნწი დაკიდულია. ყვავის
აპრილ-მაისში, ნაყოფმსხმოიარობს მაის-
ივლისში.გავრცელებულია ევროპაში, აღმოსავლე
აზიაში, ჩრდილოეთ ამერიკაში. საქართველოში თითქმის
ყველგან გვხვდება. იზრდება ფოთლოვან ტყეებსა და
ბუჩქნარებში, მთის შუა სარტყლამდე. ყვავილი და ფოთლები
გულის დაავადებათა სამკურნალო 20-მდე გლიკოზიდს შეიცავს,
რომლებიც კარდენოლიდების ჯგუფს განეკუთვნებიან; მათ
შორის მთავარ გლიკოზიდებს განეკუთვნება კონვალოტოქსინი,
კონვალოტოქსოლი, კონვალიზიდი (0,05–0,07%). მათ გარდა,
მცენარეში აღმოჩენილია საპონინები, ფლავონოიდები,
კუმარინები, ეთერის ზეთის კვალი (ფოთლებში).
 Სსაბოლოო აზრი . დასკვნა
Ჩამ კომპლექსურმა დავალებამ გვიამბო, რომ არსებობს ცხოველების და
მცენარეების ის სახეობა რომლებიც არიან გადაშენების პირას.
 Ხხოლო იმისათვის რომ არ გადაშენდნენ და დატოვონ შთამომავლობა
საჭიროა მათი დაცვა.
Აამიტომაც არის შემოტანილი “წიგნი“ რომელშიც ჩამოთვლილია იმ
 ცხოველების და მცენარეების სია, რომლის მიხედვით
 განკუთვნილი ცხოველების დაკვლა(მათზე ნადირობა) და
 მცენარეების მოჭრა(გადათხრა) აკრძალულია.
Დრითაც ბრაკონიერებს არ შეუძლიათ ზიანი მიაყენონ ცხოველსა თუ
მცენარეს.
Რ