Крвни групи

Анатомија и физиологија-вежби
 Крвни групи
• На црвените крвни клетки (но и на другите клетки) се наоѓаат многу
молекули, наречени крвногрупни антигени, кои определуваат
одредени својства на овие клетки. Постојат голем број на крвни
групи, а од нив најважни се АБО и Рх крвните групи.
• Во АБО крвногрупниот систем се А, Б, АБ и О, а тоа се четирите
главни крвни групи кои се наоѓаат на еритроцитите на човекот.
Крвни групи
 Крвни групи
• Пред откритието на видови крвни групи од страна на австрискиот лекар Карл Ландштајнер,
трансфузијата на крв беше многу ретко успешна. Првите трансфузии беа извршени уште во 17
век, но во тоа време сè уште без никакви сознанија за меѓусебната / подносливоста на крвта на
донаторот и примачот.
Денес, т.н. AB0 систем имплементиран од Карл Ландштајнер ширум светот. А, Б, 0 и АБ се
претставник на специфична структура на површината на црвените крвни клетки. Ова е генетски
утврдено и е наследено според Менделијанските правила.
Познавањето на типовите на крв е особено важно при трансфузија на крв, бидејќи не сите крвни
групи се компатибилни едни со други. Причината за ова се антитела во крвта, кои реагираат на
антигени на црвени крвни клетки. Една од нив се прави разлика помеѓу четири различни типа
на антигени и, исто така, крвни групи: 0, A, B и AB. Секое човечко суштество може да има само
една крвна група!
 Крвни групи
• Антигените се наоѓаат на црвените крвни зрнца, затоа, површинската
структура на еритроцитите го одредува антигенот и со тоа генетски
одредена крвна група. Спротивно на тоа, антителата се наоѓаат во
самата крв и реагираат на одредени антигени. Крвните групи можат
да имаат само антитела против туѓи крвни групи или антигени,
никогаш против сопствени антигени, бидејќи во спротивно
имунолошката реакција предизвикана од нив одамна би довела до
нивна смрт.
 Крвни групи
• Крвна група А.: содржи антигени од типот А (антитела против тип Б)
Крвна група Б: содржат антигени од типот Б (антитела против тип А)
Крвна група АБ: содржи антигени од типот А и тип Б (нема антитела)
Крвна група 0: нема антигени (антитела против тип А и тип Б)
Ова значи користење на конкретни примери:
Катарина има Крвна група А.; Може да донира на лица со крвна група А или АБ и може да толерира
само А или 0
Дејвид има Крвна група Б; Тој може да донира крв на лица со крвна група Б или АБ, па дури и да
добива само од луѓе со 0 или Б.
Мартин има Крвна група АБ; Тој може да донира само на лица со крвна група АБ, но да прима крв од
сите други крвни групи (универзален приемник)
Julулијана има Крвна група 0; Може да донира крв за сите крвни групи (универзален донатор), но прима
само крв од лица со крвна група 0.
Дарување крв
 Рх фактор
• Во прилог на антигените на групата АБО, постои и друг антиген на
крвната група наоѓа на површините на црвените крвни клетки .
Познат како резус фактор или Rh фактор , овој антиген може да
биде присутен или отсутен од црвените крвни клетки.
 Рх фактор
• Rh позитивен или Rh негативен
• Ако Rh факторот е присутен на површината на крвните клетки, крвниот тип се вели дека е Rh позитивен
(Rh +) . Ако е отсутен, крвниот тип е Rh негативен (Rh-) . Лицето кое е Rh- ќе произведува антитела
против Rh + крвни клетки ако се изложени на нив. Едно лице може да стане изложено на Rh + крв во
случаи како што е трансфузија на крв или бременост каде што Rh- мајката има Rh + дете. Во случај на Rh-
мајка и Rh + фетус, изложеноста на крвта на фетусот може да предизвика мајката да изгради антитела
против крвта на детето. Ова може да резултира со хемолитична болест во која феталните црвени крвни
клетки се уништени од антитела од мајката. За да се спречи ова, на Rh- мајките им се даваат инхибиции на
Rhogam за да се спречи развојот на антитела против крвта на фетусот.
• Како и антигените на ABO, Rh факторот исто така е наследна особина со можни генотипови на Rh + (Rh +
/ Rh + или Rh + / Rh-) и Rh- (Rh- / Rh-) . Оној што е Rh + може да добие крв од некој кој е Rh + или Rh-
без никакви негативни последици. Сепак, лицето кое е Rh- треба да прима крв само од некој кој е Rh-.