Triết lý âm dương trong y học á

Định nghĩa
Đến Mù Cang Chải, bạn nên canh chuẩn mùa lúa chín từ tháng 9 đến 10.
Các địa điểm ngắm “mùa vàng” tuyệt nhất là đồi Móng Ngựa (bản Sáng
Nhù), xã Tú Lệ, La Pán Tẩn,... Với góc nhìn từ trên cao xuống, thung
lũng phía dưới mở ra tráng lệ với từng mảng ruộng rực rỡ, kéo dài chạm
đỉnh trời, xen lẫn các mái nhà nâu đơn sơ và những con suối mơ màng.
 Định nghĩa
Mọi sự vật hiện tượng luôn luôn có mâu thuẫn nhưng thống nhất với nhau, không ngừng vận động, biến
hoá để phát sinh phát triển, tiêu vong được gọi là học thuyết âm dương.
Trong y học học thuyết âm dương quán triệt từ đầu cho đến cuối, từ đơn giản cho đến phức tạp, trong
toàn bộ quá trình cấu tạo của cơ thể, trong sinh lý bệnh, sinh lý, chẩn đoán bệnh và các phường pháp
chữa bệnh YHDT (thuốc, châm cứu, xoa bóp, khí công….
Các quy luật căn bản trong học thuyết
Đến Mù Cang Chải, bạn nên canh chuẩn mùa lúa chín từ tháng 9 đến 10.
Các địa điểm ngắm “mùa vàng” tuyệt nhất là đồi Móng Ngựa (bản Sáng
Nhù), xã Tú Lệ, La Pán Tẩn,... Với góc nhìn từ trên cao xuống, thung
lũng phía dưới mở ra tráng lệ với từng mảng ruộng rực rỡ, kéo dài chạm
đỉnh trời, xen lẫn các mái nhà nâu đơn sơ và những con suối mơ màng.

âm dương
Các quy luật căn bản trong học thuyết
âm dương
Học thuyết âm dương được chia thành các quy luật cơ bản tương tự như các cặp phạm trù của triết học.
Chúng thể hiện chính quy luật vận động và phát triển có trong mỗi sự vật, đây là yếu tố cốt lõi giúp vũ
trụ phát triển.
 Quy luật âm dương đối lập

Quy luật âm dương đối Quy luật âm dương hỗ

lập căn

Quy luật âm dương Quy luật âm dương

tiêu trưởng bình hành
Triết lý âm dương trong y học á
Các quy luật căn bản trong học thuyết âm dương

Quy luật này cho rằng, hai mặt của âm dương

luôn tồn tại sự mâu thuẫn và ức chế lẫn nhau.
Trong giới tự nhiên, chúng hoàn toàn đối lập
nhau về mặt bản chất, có yếu tố này thì sẽ
không có yếu tố kia.

Sự đối lập giữa ngày và đêm, giữa tối và sáng,

giữa nước và lửa…

Quy luật âm Sự đối lập giữa nước và lửa…

dương đối lập

 Quy luật âm dương đối lập

Quy luật âm dương đối Quy luật âm dương hỗ

lập căn

Quy luật âm dương Quy luật âm dương

tiêu trưởng bình hành
 Triết lý âm dương trong y học á
Các quy luật căn bản trong học thuyết âm dương

Quy luật âm dương

hỗ căn
Hiểu một cách đơn giản, quy luật âm dương hỗ căn chính
là sự nương tựa lẫn nhau để cùng tồn tại. Hai mặt âm –
dương đều mang đến tác động tích cực cho sự vật, hiện
tượng và không thể phát triển nếu như tồn tại một cách
đơn độc
 Quy luật âm dương đối lập

Quy luật âm dương đối Quy luật âm dương hỗ

lập căn

Quy luật âm dương Quy luật âm dương

tiêu trưởng bình hành
Triết lý âm dương trong y học á
Các quy luật căn bản trong học thuyết âm dương

Tiêu là tiêu vong, trưởng là sự sinh trưởng và

phát triển. Như vậy, quy luật tiêu trưởng của
học thuyết âm dương phản ánh sự phát triển
và tiêu vong, nó nói lên mối quan hệ chuyển
hóa giữa hai mặt của âm dương.

Nhiệt độ thay đổi từ lạnh sang nóng được gọi

là “âm tiêu dương trưởng”.
Nhiệt độ thay đổi từ nóng sang lạnh gọi là
“dương tiêu âm trưởng”.

Quy luật âm dương Cũng theo quy luật này, sự vận động và tiêu
vong của hai mặt âm dương chỉ mang tính chất
giai đoạn. Cho đến một giai đoạn nào đó, hai

tiêu trưởng
mặt này sẽ chuyển hóa sang nhau.
 Quy luật âm dương đối lập

Quy luật âm dương đối Quy luật âm dương hỗ

lập căn

Quy luật âm dương Quy luật âm dương

tiêu trưởng bình hành
Triết lý âm dương trong y học á
Các quy luật căn bản trong học thuyết âm dương

Hai mặt âm – dương tuy có sự đối lập và vận

động không ngừng nhưng luôn lặp lại và trở
về thế cân bằng. Triết học gọi đó là thế quân
bình giữa hai mặt. Khi hai mặt âm – dương
mất thăng bằng sẽ phản ánh sự mâu thuẫn
thống nhất, vận động và nương tựa lẫn nhau.
Trong ứng dụng thực tiễn các quy luật trên,
người ta còn phát hiện ra các cặp phạm trù
sau:
Sự tương đối và tuyệt đối của hai mặt âm
dương

Quy luật âm dương Trong âm có dương, trong dương có âm

bình hành Bản chất và hiện tượng

 Ứng dụng học
thuyết âm
CẦU
VÀNG dương trong y
Cầu Vàng Đà Nẵng là cây cầu dài
khoảng 150m, nằm trên núi Bà Nà.
Cây cầu được xây dựng vào năm 2018.
HỘI AN
Hội An là một thành phố trực thuộc
tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. Phố cổ
Hội An từng là một thương cảng quốc
CHỢ BẾN
THÀNH
Chợ Bến Thành là một ngôi chợ nằm
tại quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.
Chợ được khởi công xây dựng từ năm

học
Cầu vàng đặc sắc bởi ở giữa cầu có 2
bàn tay được tạc từ đá, tạo nên nét
đặc trưng riêng biệt.
tế sầm uất, gồm những di sản kiến
trúc đã có từ hàng trăm năm trước,
được UNESCO công nhận là di sản
văn hóa thế giới từ năm 1999
1912, hình ảnh đồng hồ ở cửa nam
của ngôi chợ này được xem là biểu
tượng không chính thức của Thành
phố Hồ Chí Minh.
Trong cấu tạo cơ thể và sinh lý
Học thuyết âm dương chia các cơ quan trong cơ thể
thành phần âm và dương như sau:
Âm: Tạng, bụng, kinh âm, huyết,…
Dương: Phủ, khí, lưng, kinh dương, ngoài…
Trong đó, tạng thuộc phần âm nhưng do tính chất
trong âm có dương nên y học cổ truyền còn chia thành
phế âm, phế khí, thận dương, tâm khí, can khí… Còn
phủ thuộc dương vì trong dương có âm nên chia thành
CẦU vị âm
HỘIvà AN vị hỏa… CHỢ BẾN
VÀNG
Cầu Vàng Đà Nẵng là cây cầu dài Ngoài
Hội An làra, chất
một thành dinh
phố trực thuộc dưỡng cơ
THÀNH
Chợ BếnthểThànhđưa vào
là một ngôi thuộc âm,
chợ nằm
tại quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.
khoảng 150m, nằm trên núi Bà Nà. tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. Phố cổ
Cây cầu được xây dựng vào năm 2018. cònHội cơ
An từngnăng hoạt
là một thương cảngđộng
quốc của cơ thể
Chợ được lại
khởi côngthuộc dương.
xây dựng từ
1912, hình ảnh đồng hồ ở cửa nam
năm Sự
Cầu vàng đặc sắc bởi ở giữa cầu có 2 tế sầm uất, gồm những di sản kiến
bàn tay được tạc từ đá, tạo nên nét phân
trúc đã chia
có từ hàngrõtrămràng
năm trước,phần âm của
vàngôikhông
tượng
phần
chợ này được
chính
dương
thức
xem là biểutrong cấu
của Thành
được UNESCO công nhận là di sản
đặc trưng riêng biệt.
tạovăncơ thể
hóa thế giới từgiúp
năm 1999quá trình chẩn đoán
phố Hồ Chí Minh. và điều trị bệnh
đạt hiệu quả tốt hơn.
Về quá trình phát sinh và phát
triển bệnh
Bệnh tật phát sinh ra do sự mất thăng bằng về
âm dương trong cơ thể được biểu hiện bằng
thiên thắng và thiên suy.
Trong quá trình phát triển của bệnh, tính chất
của bệnh còn chuyển hóa lẫn nhau giữa hai
CẦU HỘI AN mặt âm dương. CHỢ BẾN
Hội An là mộtSự mất thăng bằng âm dương gây ra các
VÀNG
Cầu Vàng Đà Nẵng là cây cầu dài
khoảng 150m, nằm trên núi Bà Nà.
thành phố trực thuộc
tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. Phố cổ
THÀNH
Chợ Bến Thành là một ngôi chợ
tại quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.
nằm

Cây cầu được xây dựng vào năm 2018. Hội An từng chứng bệnh
là một thương cảng quốc (tr chứng) ở
Chợ được khởi những
công xây dựng từvịnămtrí khác
Cầu vàng đặc sắc bởi ở giữa cầu có 2 tế sầm uất, gồm những di sản kiến 1912, hình ảnh đồng hồ ở cửa nam
bàn tay được tạc từ đá, tạo nên nét trúc đã có từnhau tùy
hàng trăm năm theo
trước, vị trí đó
của ngôithuộc về
chợ này được xemphần
là biểu âm hay
được UNESCO công nhận là di sản tượng không chính thức của Thành
đặc trưng riêng biệt.
văn hóa thế dương.
giới từ năm 1999 phố Hồ Chí Minh.
Về chữa bệnh và các phương
pháp chữa bệnh
Dựa vào tứ chẩn để khám bệnh
Dựa vào 8 cương lĩnh
Dựa vào tứ chẩn
CẦU
VÀNG
Cầu Vàng Đà Nẵng là cây cầu dài
khoảng 150m, nằm trên núi Bà Nà.
Cây cầu được xây dựng vào năm 2018.
Cầu vàng đặc sắc bởi ở giữa cầu có 2
bàn tay được tạc từ đá, tạo nên nét
đặc trưng riêng biệt.
HỘI AN
Hội An là một thành phố trực thuộc
tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. Phố cổ
Hội An từng là một thương cảng quốc
tế sầm uất, gồm những di sản kiến
trúc đã có từ hàng trăm năm trước,
được UNESCO công nhận là di sản
văn hóa thế giới từ năm 1999
CHỢ BẾN
THÀNH
Chợ Bến Thành là một ngôi chợ nằm
tại quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.
Chợ được khởi công xây dựng từ năm
1912, hình ảnh đồng hồ ở cửa nam
của ngôi chợ này được xem là biểu
tượng không chính thức của Thành
phố Hồ Chí Minh.
Về chẩn đoán bệnh
Chữa bệnh:
Là điều hòa lại sự mất thăng bằng về âm dương của cơ thể tùy theo tình trạng hư – thực, hàn – nhiệt của bệnh
bằng các phương pháp khác nhau như châm cứu, thuôc, xoa bóp, khí công…

Về thuốc:
Được chia thành 2 loại:
Thuốc lạnh, mát (hàn lương) thuộc âm dùng chữa bệnh thuộc dương.
Thuốc nóng, ấm (nhiệt ôn) thuộc dương dùng để chữa bệnh hàn thuộc âm.
CẦU HỘI AN CHỢ BẾN
VÀNG
Cầu Vàng Đà Nẵng là cây cầu dài
Về khoảng
châm150m,
cứu:nằm trên núi Bà Nà.
Hội An là một thành phố trực thuộc
tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. Phố cổ
THÀNH
Chợ Bến Thành là một ngôi chợ nằm
tại quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.
Chợ được khởi công xây dựng từ năm
Bệnh
Cây nhiệt
cầu đượcdùng châm,
xây dựng hàn2018.
vào năm dùng cứu; bệnh
Hội Anhưtừngthì bổ,thương
là một thực cảng
thì tả.
quốc
1912, hình ảnh đồng hồ ở cửa nam
Cầu vàng đặc sắc bởi ở giữa cầu có 2 tế sầm uất, gồm những di sản kiến
Bệnh thuộc tạng (thuộc âm)
bàn tay được tạc từ đá, tạo nên nét dùng các huyệt du sau lưng( thuộc dương);
trúc đã có từ hàng trăm năm trước, bệnh thuộc
của ngôi phủ (thuộc
chợ này dương)
được xem là biểu dùng các
tượng không chính thức của Thành
huyệt mộ ở
đặc trưng vùng
riêng biệt.ngực, bụng (thuộc âm), tuân theo nguyên tắc “ theo dương dẫn
được UNESCO công nhận là di sản âm, theo âm dẫn dương”
phố Hồ Chí Minh.
văn hóa thế giới từ năm 1999