PANGALAWANG GRUPO

ARALIN 3:

ANG PAGPILI NG
BATIS NG
IMPORMASYON
 Mga Mamamahayag:

MA. MAE
ANTONIO
ETHEL JAZMIN
MALATE
TRISHA FAITH
BALMONTE
MARILYN
FRANCISCO
Mga Paksa:
✓ Ang Batis
✓ Iskolarling Batis
✓ Di-iskolarling Batis
✓ Primarya, Sekondarya at
Tersaryang Batis
Batis ng Impormasyon
Impormasyon - mga kaalaman na nakalap sa mga
nababasa, naririnig, napapanood o nararamdaman
na napoproseso ayon sa sariling karanasan.

Batis - ang batis o "sources" ay pinagmulan

ng impormasyon.
Iba pang kahulugan ng Batis
• tumutukoy sa mga sanggunian o
pinagkukunan ng datos o impormasyon
para sa pasulat o pasalitang pagpapahayag.
• ito ang naghihiwalay sa makabuluhang
pag-aaral at sa hilaw na pahayag o yaong
batay lamang sa opinyon.
Iba pang kahulugan ng Batis

• ang batis ng impormasyon ay ang

pinanggagalingan ng mga katunayan na
kailangan upang makagawa ng mga
pahayag na may kaalaman hinggil sa
mga isyu.
 Kahalagahan ng Batis ng
Impormasyon
• mahalaga ang matalinong pagpili ng batis
sapagkat ito ang magiging batayan ng pagiging
katanggap-tanggap (validity) ng isang kaalaman o
impormasyon.

• mahalaga ang makatotohanang impormasyon

sapagkat mas makatutulong ito sa atin at mas
napapalawak nito ang ating pag-iisip.
Kahalagahan ng Batis ng
Impormasyon

• mahalaga ang batis ng impormasyon

lalo na sa pananaliksik dahil dito
nagmumula ang mga impormasyong
gagamitin upang suportahan ang iyong
paksa.
Mga payo hinggil sa pagpili ng
Batis ng Impormasyon
1. Alamin kung anong uri ng website ang iyong tinitignan
.edu - mula sa institusyon ng edukasyon
.org - mula sa isang organisasyon
.com - mula sa komersyo o bisnes
.gov - mula sa institusyon o sangay ng pamahalaan

2. Alamin o kilalanin ang may akda

3. Alamin ang layunin ng may akda at kung paano inilahad
ang impormasyon
 Iskolarling Batis
• Nakabatay sa pagaaral ng mga iskolar,
Guro at iba pang dalubhasa at
espesyalista sa isang tiyak na larangan.

• Iskolarling batis o kilala rin bilang

sangguniang akademik, peerreviewed, o
refereed.
 Taglay ng Iskolarling batis ang mga
sumusunod na katangian;
• mahigpit na pagsunod sa tuntuning gramatika.
• wastong pangungusap. Ekonomiya ng mga salita at
katumpakan sa pagbabantas.
• kompleks/akademik. Disiplinari at teyoretikal na
wika, at jargon.
• pangalan ng mga ekspertong nagsagawa ng peer-
review o tinatawag na referee.
• iskolar na kilala sa kanilang larangan/ekspertis.
• tala ng reperensiya, talababa, bibliyograpiya,
limbagan ng mga unibersidad.
Mga Halimbawa ng Iskolarling
Batis;
1) Saliksik na nagmula sa mga akademikong
kumprehensiya.

2) Nagdaan sa pagsusuri/peer-review.

3) Nalimbag sa publikasyon ng mga iskolarling

asosasyon.
Mga Halimbawa ng Iskolarling
Batis;
1) Saliksik na nagmula sa mga akademikong
kumprehensiya.

2) Nagdaan sa pagsusuri/peer-review.

3) Nalimbag sa publikasyon ng mga iskolarling

asosasyon.
Pinanggagamitan ng mga ganitong
uri ng Batis;
✓ akademikong pananaliksik
✓ pamanahong papel
✓ pangkursong papel /pananaaliksik
✓ report sa organisasyon, tanggapan ng
pamahalaan at asosasyon
Di-iskolarling Batis
• ang di-iskolarling batis ay uri ng batis na nagbibigay
impormasyon at nagbibigay aliw sa publiko.
• ito ay kadalasang kinakatha ng mga mamamahayag at
nagtataglay ng mga adbertisment at may pangunahing
layong kumita.
• may hawig sa iskolarling batis ngunit ito ay nagtataglay
ng adbertisment
Di-iskolarling Batis
• tinatawag din na professional or trade sources o mga
sangguniang sinulat ng at para sa mga propesyunal at
praktsyuner sa isang partkular na larang o disiplina subalit
wala namang ugnayang pampananaliksik.
• taglay ng batis na ito ang ilang mga biswal, subalit ang
mga ito ay para lamang sa estetika ng teksto.
Katangian ng Di-iskolarling Batis:

✓ nagbibigay impormasyon
✓ nagbibigay aliw
✓ sumasaklaw sa mga balita
✓ mga napapanahong pangyayari sa isang larang
✓ sulating nagtataglay ng politikal na opinyon
✓ nagtataglay ng mga adbertisment
✓ taglay ang ilang mga biswal, nagtataglay ng
madaming larawan
 Sinuri ng University of Southern California
(2017) ang mga sumusunod na materyal bilang
uri ng di-iskolarling batis:
1. Balita, pahayagan, at mga materyal na time-based;

2. Mga babasahing sinulat para sa pangmaramihang pagbasa

(general readership);

3. Mga sangguniang nakabatay sa adbokasiya o opinyon;

4. Mga artikulong di-nagtataglay ng sapat na reperensiya

mula
sa iba pang batis;
5. Publikasyon at kompilasyon ng mga datos at
estadistika;

6. Primaryang batis;

7. Sangguniang pangkalakalan at pampropesyonal; at

8. Rebyu ng mga di-akademikong aklat, pelikula, dula,

obra, at iba pang pagtatanghal
Primaryang Batis
 Primaryang Batis
• direkta at orihinal na mga ebidensya at patunay na
may kaugnayan sa mga tao, bagay, pangayayari, at
sitwasyon

• pinakamalapit na koneksyon sa paksa

• ito ay mga orihinal na pahayag, obserbasyon at teksto

na direktang nagmula sa isang indibidwal, grupo, o
institusyon na nakaranas, nakaobserba o nakapagsiyasat
ng isang paksa o penomeno
 Primaryang Batis

• hindi dumaraan sa modipikasyong dulot ng

interpretasyon

• ito ay makatotohanang pag-aaral sa mga tala at bagay

ng kasaysayan
 Ayon kay Magalso, tumutokoy
ito sa mga indibidwal o
awtoridad, grupo, organisasyon,
pamilya, asosasyon, union,
fraternity, katutubo, samahan,
simbahan at gobyerno. (2019).
ITO AY MULA SA HARAPANG UGNAYAN SA
KAPWA TAO
1.Pagtatanong-tanong

2.Pakikipagkwentuhan

3.Panayam

4.Umpukan

5.Pagbabahay-bahay
 Halimbawa ng Primaryang Batis
1.Autobiyograpiya at memoirs

2.Iskolaring dyornal/artikulong nag-uulat ng bagong

saliksik at natuklasan

3.Talaarawan, personal na liham at korespondensya

4.Rekord ng mga pagdinig sa korte

5.Personal na email,blog,newsgroup, at listservs

Halimbawa ng Primaryang Batis
6.Pagsalin ng isang orihinal na dokumento

7.Patent ng mga natuklasan

8.Orihinal na larawan, guhit, poster, sining at musika

9. Mga ulat teknikal

10. Manuskrito

11. Personal na dokumento

12. Artifacts
Sekondaryang Batis
 Sekondaryang Batis

• ito ay binubuo ng mga lathala na ang impormasyon

ay mula sa mga pangunahing batis.

• itinuturo nito ang mga pangunahing batis bilang

pinagmulan ng impormasyong pangkasaysayan. -
pahayag ng interpretasyon, opinion at kritisismo mula
sa mga indibidwal o grupo o institusyon na hindi
direktang nakaranas, nakaobserba, nakasaliksik ng
isang paksa o penomeno
 Sekondaryang Batis

• kadalasang likha ng mga may akdang

nakapagsuri ng iba’t ibang primarying batis

• maaaring may interpretasyon ito ng isang

tagasuri dahil hindi ito ang mismong nakasaksi
sa pangyayari
 Mga halimbawa ng
Sekondaryang Batis
1. Rebyu ng mga panitikan

2. Komentaryo

3. Teksbuk

4. Rebyu at pagsusuri sa mga umiiral na larawan, gihit,

poster, sining at musika

5. Biyograpiya
Tersaryang Batis
 Tersaryang Batis
• ito ay tala, koleksyon at konsolidasyon ng primarya
at sekundaryang batis

• pangkalahatang pagtingin at sintesis mula sa

primarya at sekundaryang batis

• ito ay abstrak o pinagsama samang dato mula sa

dalawang primarya
MGA HALIMBAWA NG TERSARYANG BATIS

1. Guide books
2. Almanac
3. Handbooks
4. Manual
5. Bibliyograpiys
6. Abstrak, indeks, at talang
nagpapakita ng primaya at
sekondaryang batis.
 HANGUANG ELEKTRONIKO

Maituturing ang internet bilang isa sa

mga pinakamalawak at pinakamabilis
na hanguan ng mga datos. Ang
teknolohiyang ito ay bunga ng
serbisyong postal,telepono at silid-
aklatan. (Mendoza, 2019).
 Anong uri ng website ang
tinitingnan?
1. Ang webpage o uniform resources locators
(URL) na nagtatapos sa .edu ay mula sa
institusyon ng edukasyon

2. Ang .org ay nangangahulugang mula sa isang

organisasyon at ang .com naman ay mula sa
komersyo

3. Ang .gov ay nangangahulugang mula sasangay

ng pamahalaan
 Mga dapat tandaan:
1. Ang pag- alam sa kredensyal at kredibilidad ng
may akda ng impormasyon ay maaaring
makatulong sa pagiging balido ng impormasyon na
nilahad

2.Alamin kung opisyal ang teksto. Pag aralan kung

ang nakasulat ay wasto o hindi

3.Mainam kung napapanahon ang impormasyon,

marapat na nakalagay ang petsa ng pinakahuling
rebisyon