ვაზის ფორმირების

მეთოდი
თეკლე ზაკალაშვილი
ვაზის ფორმირება
• ‘ფორმირება გულისხმობს
მცენარის ნაწილების სივრცეში
განლაგებას ისე, რომ:
• მზის სინათლე გადანაწილდეს
მცენარეზე ოპტიმალურად
• ჯიშის მახასიათებლები
გამოიკვეთოს
• ვენახის მენეჯმენტს შეუწყოს ხელი
• დაავადებებისგან დაიცვას
 ვაზის სხვლა:
• სხვლა გულისხმობს გარკვეული
ნაწილების მოშორებას, რაც საჭიროა
• - ვაზის ზომის და ფორმის
კონტროლისთვის
• - ვაზის უკეთესი მოსავლიანობისთვის
• - ვეგეტატიური და გენერაციული
ნაწილების ბალანსისთვის
• მკვდარი ნაწილების მოსაშორებლად
• კანოპეს მზის უკეთესი განათებისთვის
• ვაზის ზომის შესანარჩუნებლად
 ვაზის მსხმოიარობის თავისებურებანი
მძინარე კვირტი- მოსავლი -
1 წლიანი რქაზე მწვ. ყლორტზე

• ვაზი მოსავლიან ყლორტებს უმეტესად იძლევა იმ კვირტებიდან,

რომლებიც განვითარებულია ერთწლიან რქაზე;

• მოსავლიანი ყლორტების რაოდენობა დამოკიდებულია სხვლის დროს

დატოვებული კვირტების რაოდენობაზე;

• ცალკეული კვირტიდან განვითარებულ ყლორტზე ვითარდება 2-3

მტევანი. თუ სხვლის დროს დატოვებულია 20 კვირტი, მიიღება 40-60
მტევანი.

• ვაზზე სანაყოფე ყლორტების დიდი რაოდენობა ასუსტებს ცალკეული ყლორტის 1 წლიანი რქა
ზრდის
ყლორტის განვითარების ძალას ( სავეგეტაციო ძალა). დასაწყისი

წყარო-ლევან უჯმაჯურიძე
სხვლის სისტემების შერჩევა ჯიშების გათვალისწინებით

• სხვლის სისტემის შერჩევა უნდა მოხდეს ჯიშის ბიოლოგიური თავისებურებების შესაბამისად. ზოგი ჯიში
რქის ბაზალურ ნაწილში განვითარებული კვირტებიდანაც მსხმოიარობს. ამიტომ მათზე იყენებენ მოკლე
სხვლას. მაგ.:ციცქა, ალექსანდრიული, პინო, ალიგოტე, გამე, არამონი და სხვა;

• ჯიშები, რომლებიც ფუძესთან ახლომდებარე ქვედა კვირტებიდან არ მსხმოიარობენ და მოსავლიან

ყლორტებს ინვითარებენ მე-4-5 კვირტიდან (ძირითადად სასუფრე ჯიშები ასევე ზოგიერთი საღვინე სირა,
კაბერნე და სხვა); ამ დროს გამოიყენება გრძელი სხვლის სისტემა .

წყარო-ლევან უჯმაჯურიძე
Spur Pruning (ნეკით სხვლა)

• ნეკით სხვლა (კორდონი)

დამახასიათებელია თბილი
რეგიონებისთვის.
• იყენებენ როგორც სასუფრე, ისე
მაღალი ხარისხის ყურძნის
წარმოებისთვის.
• ნეკი ( 1-3 კვირტიანი) უფრო
მარტივად ისხვლება, ის იდეალური
მეთოდია გვალვასაშიშ რეგიონებში/
• ნეკით სხვლა ყველაზე ტრადიციული
მეთოდია ძველი ვაზების
გასასხლავად.
 Cane Pruning ( რქით
სხვლა)

• რქით სხვლა გამოიყენება

შედარებით ცივ რეგიონებში.
• ლიგნიფიცირებული
ნაწილების ზრდა
შემცირებულია, ასეთი
მხოლოდ ვარჯია.
შესაბამისად ყინვის მიმართ
მცენარე უფრო ამტანია.
• რქით სხვლა
შესასრულებლად მეტ
ტექნიკურ ცოდნას მოითხოვს,
ვიდრე ნეკით.
Trunk Height-ვარჯის
ზომა
• ვარჯის ზომა მიიჩნევა
დაბლად, თუ მხრები
ნიადაგიდან
0.6მსიმაღლეზე არიან
წარმოდენილი (ცხელი და
მშრალი კლიმატი)
• სტანდარტული 0.6-1.2
• 1.2 და მეტი ცივი
რეგიონებისთვის
• ტალავერი (ARBORS) 2- 2.5 მ
Method - Gobelet
• Gobelet
• მეთოდში არ გამოიყნება დამხმარე
სისტემები, როგორიცაა მავთულები,
შესაბამისად ვაზი მრგვალი ფორმის
გამოდის.
• ვარჯი შენარჩუნებულია 0.5 მ-ზე და მისი
გვირგვინი არის რამდენიმეწლიანი რქა,
რომელიც ნეკით სხვლის შედეგად არის
მიღებული.
• ზოგჯერ ამას თავიან ფორმას უწოდებენ,
რომელსაც ასევე ბუჩქის ფორმაც აქვს.
• აღნიშნული ფორმა მისაღებია თბილი,
მშრალი რეგიონებისთვის, რომელთაც
არ აქვთ ნაყოფიერი ნიადაგი.
 Method- Guyot
• Guyot
• გუიომ სახელი პროფესორ ჯულს გუიოს შემდეგ
მიიღო, რომელიც მე-19 საუკუნეში, საფრანგეში
მოღვაწეობდა.
• გუიო იგივეა რაც რქებით სხვლა.
• Single Guyot- ამ შემტხვევაში ყველა ვაზს აქვს ერთი
რქა, რომელიც მეორე წელს მრავალ მსხმოაირე
რქას დაუდებს საფუძველს. ასევე ერთი ნეკი,
რომელიც რქის ჩამანაცვლებელი იქნება.
• Double Guyot- გამოიყენება ბორდოში, სადაც
თითოეულ ვაზს ორი რქა აქვს და ორი ნეკი, რქები
ერთმანეთის საპირისპირო მიმართულებით
ფორმირდება.
• ეხმარება ვაზს გადაურჩეს ზამთრის ყინვას,
დაავადებებს და აბალანსებს მოსავალს.
Method – Geneva double curtain
(GDC)- ჟენევის ორმაგი
ფარდა
• მეთოდი შემუშავდა 1960 წელს ნელსონ
შაულისის მიერ, პენსილვანიაში.
• It is also referred to simply as GDC.
• იდეა არის ის, რომ ჩრდილის
შემცირების ხარჯზე კუმსი კანოპის
შემთხვევაში, იზრდება ყურძნის ხარისხი.
ამ შემთხვევაში ფოთლური მასა ორ
ნაწილად იყოფა.
• ვარჯის სიმაღლე 1.5 მ-ს შეადგენს
• კორდონის გარდა, ნეკით სხვლაც არის
წარმოდგენილი, მსხმოიარე რქები კი
ქვემოთ არის დაშვებული ნიადაგისკენ.
• ვინაიდან კანოპე ორ ფარდად იყოფა,
სინათლე უკეთ ნაწილდება და
მოსავლიანობაც მაღალია
• აღნიშნული მეთოდი მაღალმოსავლიანი
ვაზებისთვისაა განკუთვნილი.
• მეთოდი ახალი მსოფლიოს
მეღვინეობებში გამოიყენება.
Method-
Lyre-’’ქნარი’’
• მეთოდი შეიმუშავა პროფესორმა,
მონპელიედან ალან კარბონემ.
• 1980 წლებში დაიხვეწა აღნიშნული
მეთოდი, რაც ასევე მოიცავს ნაკლებ
დაჩრდილვას და მზის სინათლის
უკეთ განაწილებას.
• ვარჯი დაყოფილია ორ ნაწილად,
სიმაღლე 1მ მაინც.
• ამ შემთხვევაში, რქები
ფორმირებულია ზევით, ორი
პარალელური მავთულის
დახმარებით.
• GDC-სგან განსხვავებით, ეს მეთოდი
საშუალო მოსავლიან ვაზებზე
გამოიყენება.
• ისხვლება ასევე ნეკითაც.
 Method-Pergola
• რთულია მისი მექანიზირება,
მაგრამ ვაზებს აქვთ უკეთესი
მზის ნათება, რადიაცია და
მენეჯმენტი.
• პერგოლას სახეები, როგორცაა
parra და latada, გამოიყენება
რეგიონებში, სადაც საზღვაო
ბრიზია დამახასიათებელი.
• გხვდება იტალიასა და
ესპანეთში.
• მტევნები გარკვეულწილად
ჩრდილშია, ამიტომ
აუცილებელია კარგი აერაცია.
Method-
Basket/Kouloura
• მაღალ ექსპოზიციაზე გაჩენებული
ვენახებისთვის ხშირად საშიშია ქარიანი
ამინდი, სწორედ ამიტომ ვაზები
ნიადაგთან ახლოს არიან
ფორმირებულები.
• ამის მაგალითია მადეირა, 2600 ფუტი
ზღვის დონიდან.
• სანტორინს რაც შეეხება, assyrtiko-ს ვაზები
სწორედ კალათურად არის
ფორმირებული.
• ძლიერ ქარს აღარ აქვს უნარი დააზიანოს
ნაზი ყლორტები.
• ვაზები იზრდებიან დახვეულად, წრიულად.
• გარდა ქარისგან დაცვისა, მეთოდი
ეხმარება მწველი მზგისგან
თავდაცასავად.
Method-Single
Stake/Einzelpfahl
stake-სვეტი,სარი,ბოძი, ჭიგო
• ერთ-ერთი ძველი მეთოდია.
• The vines are planted close together on
individual posts: “This way of training
goes back to Roman times”
• ვაზები ირგვება ერთმანეთთან
ახლოს, რომაული წესით.
• ის გამოიყენება steep slope-
დახრილ ვენახებზე.
• თუ ვენახს ლიმიტირებული სივრცე
აქვს, მისი გამოყენება
პრიორიტეტულია.
• რთულია სამუშაოდ
• მაღალი დარგვის სიხშირე
პრიორიტეტულია
ბოტრიტისისთვის, კეთილშობილი
სიდამპლისთვის.
Bibliography :
• https://grapes.extension.org/basic-considerations-for-pruning-grapevines/
• https://
www.researchgate.net/publication/242395839_Winter_Injury_to_Grapevines_a
nd_Methods_of_Protection
• https://academic.oup.com/aob/article/115/7/1053/173189
• https://grapes.extension.org/head-trained-spur-pruned-training-system-for-grap
es
/
• https://winefolly.com/review/grape-vine-training-methods-illustration/
• https://books.google.ge/books?id=Y1cXAwAAQBAJ&pg=PA167&lpg=PA167&dq=
short+trunk,+
high+trunk+training+vine&source=bl&ots=jHQ7lXV3BP&sig=ACfU3U0zrlitW43Fa
Ku0RTC5lwfyQOfAfA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwj-x9TFkcblAhVNasAKHYUCCXE
Q6AEwDXoECAgQAQ#v=onepage&q=short%20trunk%2C%20high%20trunk%20tr
aining%20vine&f=false
• https://blogwine.riversrunby.net/tag/gobelet-training/
• winemag.com/2017/10/17/why-vineyards-and-vines-look-different-from-one-
another/
მადლობა ყურადღებისთვის