KAKAYAHANG

KOMUNIKATIBO
(Communicative Competence)
Kakayahang Komunikatibo

● pagpapahayag ng mga ideya sa pamamagitan ng

sulat, salita o pagkilos
● ang pangunahing layunin sa pagtuturo ng wika ay
magamit ito nang wasto sa mga angkop na sitwasyon
upang maging maayos ang komunikasyon
 Kakayahang
A.Kakayahang Lingguwistiko /
Pangkomunikatibo
Istruktural / Gramatikal
ng mga Pilipino B.Kakayahang
Sosyolingguwistiko
C.Kakayahang Pragmatiko
D.Kakayahang Diskorsal
Kakayahang Lingguwistiko
/Istruktural /Gramatikal
A.Kakayahang ang pag-unawa at paggamit sa
kasanayan sa ponolohiya,
Lingguwistiko/ morpolohiya, sintaks at semantika,
Istruktural/ gayundin ang mga tuntuning pang-
ortograpiya
Gramatikal
1.Ponolohiya
 1.Ponolohiya

a. Ponolohiya o Palatunugan
- pag-aaral ng mga ponema

Ponema (phoneme)
- pinakamaliit na yunit ng makahulugang tunog
 1.Ponolohiya

❏Segmental
- katinig, patinig, tunog

❏Suprasegmental
- diin, intonasyon, hinto, haba
❏Ponemang Segmental
- binubuo ng ponemang katinig at patinig

1. Diptonggo
2. Klaster o Kambal Katinig
3. Ponemang Malayang Nagpapalitan
 Ponemang Segmental

2. Klaster o Kambal Katinig

1. Diptonggo
● magkakabit na dalawang
● alinmang patinig na sinusundan magkaibang katinig sa isang
ng malapatinig na /y/ o /w/ sa pantig.
loob ng isang pantig.
○ ang mga diptonggo sa ○ Halimbawa:
Filipino (ay, ey, iy, oy, uy, trabaho, plano, braso
aw at iw)
 Ponemang Segmental

3. Ponemang Malayang Nagpapalitan

● magkaibang ponemang magkatulad na
kaligiran ngunit hindi nagpapabago sa
kahulugan ng mga salita.

○ Halimbawa:
lalaki-lalake, totoo-tutoo
❏Ponemang Suprasegmental
- ang ponemang kinakatawan ng notasyon at iba
pang simbolo na may kahulugan.
1. Tono (pitch)
2. Haba (length)
3. Diin (stress)
4. Antala
 Ponemang Suprasegmental

2. Haba
1. Tono / Intonasyon
● paghaba o pag-ikli ng bigkas ng
● tono ng pagsasalita nagsasalita sa patinig ng isang
pantig sa salita.
○ Halimbawa:
Kumain ka na? ○ Halimbawa:
Kumain ka na. /pitoh/ - bilang na 7
/pi.toh/ - silbato
 Ponemang Segmental

3. Diin
● lakas, bigat o bahagyang pagtaas ng tinig sa
pagbigkas ng isang pantig sa salitang binibigkas.

○ Halimbawa:
- Hiram lamang ang /BUhay/ ng isang tao.
- Sila /LAmang/ ang /buHAY/ sa naganap na
sakuna, kaya masasabing /laMANG/ sila.
 Ponemang Segmental

4. Hinto o Antala
● saglit na pagtigil ng ating pagsasalita upang higit
na maging malinaw ang mensaheng ibig nating
ipahayag sa ating kausap.

○ Halimbawa:
- Padre, Martin, ang tatay ko.
- Hindi, si Cora ang may sala.
2.Morpolohiya
 2.Morpolohiya

b.Morpolohiya
- pag-aaral ng morpema (morpheme) o ang
pinakamaliit na yunit ng salita na may kahulugan.
❏Anyo ng Morpema

1. Morpemang Salitang-ugat / Malayang Morpema

2. Morpemang Panlapi / ‘Di Malayang Morpema
3. Morpemang Ponema
 Ponemang Suprasegmental

1. Morpemang Salitang-ugat / Malayang Morpema

● ito ay binubuo ng salitang walang kasamang panlapi
● ito ay mga salitang payak

○ Halimbawa:
- ilog
- bahay
- araw
- lupa
 Ponemang Suprasegmental

2. Morpemang Panlapi / ‘Di Malayang Morpema

● ito ay may taglay na kahulugan sa sarili
● hindi makakatayo sa kanilang sarili
● kinakailangang samahan ng isang malayang
morpema upang magkaroon ng ganap na kahulugan
 Ponemang Suprasegmental

3. Morpemang Ponema
● /a/ at /o/ na bagamat tunog lamang ang
● mga ito ay nababago nito ang mga kahulugan ng
salita.

○ Halimbawa:
- Kusinero
- Kusinera