Professional Documents
Culture Documents
Chương 3. Tu Duy Thiet Ke
Chương 3. Tu Duy Thiet Ke
CHƯƠNG 3
TƯ DUY THIẾT KẾ
1
NỘI DUNG CHƯƠNG 3
2
TÀI LIỆU CẦN ĐỌC
1. Eli Woolery, Tư duy thiết kế - Design Thinking Handbook. Người dịch: Nguyễn
Ngọc Trâm. WeTransform.
2. Huỳnh Hữu Tài, Design Thinking Cơ bản – Từ lý thuyết đến thực tế.
https://issuu.com/wetransform.vn/docs/design_thinking
3. Michael Lewrick, Patrick Link & Larry Leifer (2018). The Design Thinking
Playbook. John Wiley & Sons, Inc., New Jersey, USA.
4. Nguyễn Đặng Tuấn Minh, Tư duy thiết kế. Giảng dạy đổi mới sáng tạo trong
trường đại học. Đại học Quốc gia Hà Nội & KissStartup.
5. Rikke Friis Dam & Teo Yu Siang (2020). Stage 4 in the Design Thinking Process:
Prototype.
https://www.interaction-design.org/literature/article/stage-4-in-the-design-thinking-
process-prototype 3
TƯ DUY THIẾT KẾ
LÀ GÌ?
4
1. KHÁI NIỆM “TƯ DUY THIẾT KẾ”
• Tư duy thiết kế (Design Thinking) là một cách tiếp cận
đổi mới sáng tạo (innovation) lấy con người làm trung tâm
(human-centered), sử dụng các bộ công cụ của nhà thiết
kế, để gắn kết nhu cầu (desirability) của con người, tính
khả thi (feasibility) của công nghệ và tính bền vững
(viability) của kinh doanh
(Tim Brown, Chủ tịch và CEO của IDEO)
5
2. VÌ SAO CHÚNG TA CẦN ĐẾN TƯ DUY THIẾT KẾ?
Giải quyết những thách thức phức tạp
Tư duy thiết kế mang tất cả mọi người vào một quy trình, chứ
không chỉ riêng gì các nhà thiết kế Giúp các công ty giải quyết
những vấn đề khó khăn một cách sáng suốt.
Tư duy thiết kế cũng giúp mở rộng quy trình thiết kế thông qua tổ
chức lớn Tạo ra trải nghiệm người dùng tốt hơn, lấy con người
làm trung tâm và tạo ra sản phẩm đột phá.
Sau cùng, tư duy thiết kế thúc đẩy khuynh hướng hành động, cân
bằng với quan điểm lấy người dùng làm trung tâm giúp đạt được
kết quả phù hợp.
6
2. VÌ SAO CHÚNG TA CẦN ĐẾN TƯ DUY THIẾT KẾ?
Cách làm việc mới trong môi trường kinh doanh VUCA
Trong môi trường VUCA, nhóm quản lý phải phân tán việc ra quyết định cho các nhân
viên cấp thấp hơn Đòi hỏi xây dựng một đội ngũ nhân viên sáng tạo, chủ động.
Tư duy thiết kế có thể giúp lực lượng lao động trở nên sáng tạo hơn, liên tục thay
đổi, quay vòng các thử nghiệm và liên kết các nhóm làm việc khác nhau dễ dàng hơn.
7
2. VÌ SAO CHÚNG TA CẦN ĐẾN TƯ DUY THIẾT KẾ?
8
Bộ phim DESIGN DISRUPTORS
9
3. NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CỦA TƯ DUY THIẾT KẾ
Lấy con người làm trung tâm
Việc đặt con người làm trung tâm bắt buộc những người tham gia thực hiện dự án
bỏ qua các động lực duy ý chí của mình, để tạo ra các liên kết bền vững với những
người ở trong hệ thống.
Giới thiết kế rất đề cao việc đồng cảm (empathize) với người dung “Đi một dặm
trong đôi giày của khách hàng” (Walk a mile in customer’s shoes).
10
3. NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CỦA TƯ DUY THIẾT KẾ
Kiểm
Đồng Xây dựng
Xác Lên ý chứng/
Bước cảm Bước Bước Bước sản phẩm Bước
định tưởng Thử
1 (Empa- 2 3 4 mẫu thử 5
(Define) (Ideate) nghiệm
thize) (Prototype) (Test)
- Chia sẻ ý tưởng
- Phỏng vấn - Hiểu những trở ngại
- Tất cả ý tưởng
- Theo dõi - Cái gì hoạt động?
- đều đáng giá
Tìm hiểu - - Đóng vai
- Phân tán/Hội tụ
Không phán xét - - Lặp lại nhanh
Suy nghĩ “Có và”
- Ưu tiên
12
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
13
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
14
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
BƯỚC 1: ĐỒNG CẢM (EMPATHIZE)
Ví dụ 1: Túi sưởi ấm trẻ sơ sinh của Embrace
15
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
16
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
17
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
18
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
BƯỚC 2: XÁC ĐỊNH (DEFINE)
ĐIỀU GÌ GIÚP BẠN GỌI TÊN VẤN ĐỀ TỐT NHẤT?
Human-centred: ĐẶT CON NGƯỜI LÀM TRỌNG TÂM
– Gọi tên vấn đề của con người/đối tượng cụ thể, nhu
cầu, hiểu biết sâu về họ hơn là các thông số kỹ thuật.
Broad enough for creative freedom: ĐỦ RỘNG ĐỂ TỰ
DO SÁNG TẠO - Vấn đề được nêu ra không được quá
hẹp, không đề cập đến yêu cầu kỹ thuật và giới hạn đội nhóm phát triển dự án.
19
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
BƯỚC 2: XÁC ĐỊNH (DEFINE)
Để xác định một vấn đề tốt, cần xây dựng một quan điểm (POV) gồm 3 yếu tố:
20
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
BƯỚC 2: XÁC ĐỊNH (DEFINE)
Ví dụ về việc chọn quan điểm:
2. Netflix
QUAN ĐIỂM (POV) GIẢI PHÁP
1. “Caroline là một bà mẹ đơn thân, 26 tuổi, yêu thích Gửi DVD qua đường bưu điện
phim khoa học viễn tưởng. Cô ấy tìm cách thuê đĩa Không khả thi do hạn chế về mặt không gian và
DVD với điều kiện không làm xáo trộn lịch trình bận rộn họ có thể đã bỏ lỡ một cơ hội lớn hơn.
của mình, đồng thời giúp cô cảm thấy thư giãn sau một
ngày dài làm việc và chăm sóc con gái.”
2. “Caroline là một bà mẹ đơn thân, 26 tuổi, yêu thích - Phát triển các dịch vụ phát trực tuyến (streaming).
phim khoa học viễn tưởng. Cô ấy tìm cách tiếp cận nội - Phát triển và phân phối các chương trình của riêng
dung mới và có tính giải trí, tận hưởng chúng theo quỹ họ.
thời gian phù hợp với mình. Đồng thời cô ấy cần phải - Phát triển một “thuật toán đề xuất” giúp người xem
cảm thấy hào hứng với việc khám phá các chương trình khám phá nội dung mới dựa trên các chương trình
mới mẻ để thoải mái chia sẻ với bạn bè của cô ấy.” họ đã xem — và những đánh giá xếp hạng mà họ
đưa ra cho từng chương trình.
21
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
BƯỚC 2: XÁC ĐỊNH (DEFINE)
POV Checklist (d.school – Stanford):
POV của bạn cần phải đảm bảo có những yếu tố sau:
Chỉ ra mấu chốt và định hình vấn đề
Truyền cảm hứng cho cả nhóm
Cung cấp tài liệu tham khảo để đánh giá các ý tưởng cạnh tranh
Trao quyền cho các thành viên trong nhóm đưa ra quyết định nhằm đáp ứng các mục tiêu cấp
cao của nhóm
Brainstorm bằng cách đặt ra các câu nói “làm thế nào chúng ta có thể”
Nắm bắt trái tim và tâm trí của những người bạn gặp
Giúp bạn thoát khỏi nhiệm vụ bất khả thi trong việc phát triển các ý niệm giải pháp phù hợp
với mọi người
Cho phép bạn truy cập lại và định dạng lại POV khi bạn học tập thông qua những gì bạn làm
Định hướng các nỗ lực đổi mới sáng tạo của bạn 22
XÁC ĐỊNH
23
24
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
BƯỚC 3: LÊN Ý TƯỞNG (IDEATE)
HOẠT ĐỘNG BRAINSTORM:
25
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
28
BÀI TẬP THỰC HÀNH 1
XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ VÀ XÂY DỰNG Ý TƯỞNG
29
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
30
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
BƯỚC 4: XÂY DỰNG SẢN PHẨM MẪU THỬ (PROTOTYPE)
Ví dụ về các loại nguyên mẫu
Một nguyên mẫu tốt tạo
điều kiện thuận lợi cho việc
trả lời các câu hỏi mà bạn
đang đặt ra!
31
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
BƯỚC 4: XÂY DỰNG SẢN PHẨM MẪU THỬ (PROTOTYPE)
Ví dụ: Uber vươn tầm quốc tế
Trong một nguyên mẫu ban đầu của
ứng dụng Uber, biểu tượng Thu
nhập cho ứng dụng tài xế Uber gần
giống với các biểu tượng về cường
độ tín hiệu đã gây nhầm lẫn cho các
tài xế ở Ấn Độ
Các nhà thiết kế của Uber thay
đổi hướng đi và tạo ra một biểu
tượng đại diện thiên về tiền, giải
quyết vấn đề trước khi nó có cơ hội
xuất hiện.
32
Ví dụ về mẫu thử
33
Ví dụ về mẫu thử
34
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
BƯỚC 4: XÂY DỰNG SẢN PHẨM MẪU THỬ (PROTOTYPE)
Prototype: Low-fi to High-fi
Nguyên mẫu có độ trung thực thấp Nguyên mẫu có độ trung thực cao
(Low-Fidelity Prototype) (High-Fidelity Prototype)
Đơn giản, độ phân giải thấp, nhận được nhiều Hoàn thiện, độ phân giải cao, nhận được ít phản hồi
phản hồi
Ưu - Nhanh chóng và không tốn kém. - Tính tương tác cao
điểm - Có thể loại bỏ. - Cho phép người đánh giá thu thập thông tin với
- Nhà thiết kế có được cái nhìn tổng thể về sản mức độ hợp lệ và khả năng áp dụng cao.
phẩm bằng cách sử dụng thời gian và công sức
tối thiểu.
- Có sẵn cho tất cả.
- Khuyến khích và bồi dưỡng tư duy thiết kế.
Nhược - Thiếu tính thực tế - Tốn nhiều thời gian để thiết kế
điểm - Việc sản xuất không phù hợp với đối tượng sử - Khiến người dung chú ý về hình thức sản phẩm
dụng hơn là chức năng
- Loại bỏ sự kiểm soát của người dùng - Khó tạo ra các thay đổi đối với sản phẩm
35
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
BƯỚC 4: XÂY DỰNG SẢN PHẨM MẪU THỬ (PROTOTYPE)
Hướng dẫn tạo nguyên mẫu
Bắt đầu xây dựng ngay lập tức
Đừng dành quá nhiều thời gian cho một
nguyên mẫu duy nhất
Luôn ghi nhớ mục đích xây dựng nguyên mẫu
Xây dựng sát với người tiêu dùng cuối trong
tâm trí
Tưởng tượng mình là người dùng
Chia nguyên mẫu thành các thành phần
khác nhau 36
Bài đọc: Rent the Runway
Chia nhóm và thảo luận:
37
BÀI HỌC
38
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
39
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
BƯỚC 5: THỬ NGHIỆM (TEST)
Ví dụ: SoulCycle và ứng dụng đăng ký
lớp học
Thử nghiệm các nguyên mẫu trong studio
SoulCycle với những người đạp xe.
Phát hiện hạn chế
Nâng cấp thiết kế phù hợp hơn trong thế
giới thực
Các bên liên quan của SoulCycle được cập
nhật liên tục những insight và góc nhìn mới
40
4. QUY TRÌNH TƯ DUY THIẾT KẾ
BƯỚC 5: THỬ NGHIỆM (TEST)
Giữ vững tư duy của người mới bắt đầu
Tư duy của người mới bắt đầu sẽ mở Ví dụ: Robot Tega
ra cho bạn nhiều hướng có tiềm năng
trong thiết kế và những cách giải quyết
nhu cầu thực sự của con người.
• Can we win with this opportunity? - Liệu có thể nắm bắt cơ hội này?
• Có thể bán sản phẩm với số lượng này với mức giá thị trường yêu cầu không?
• Chúng ta có thể có một lợi thế cạnh tranh bền vững không?
WI • Chúng ta có phát mình/sáng chế hoặc thương hiệu cho sản phẩm, dịch vụ không?
N • Chúng ta có khả năng thực thi tốt hơn đối thủ cạnh tranh không?
• Is the opportunity worth it financially? – Cơ hội này có đáng theo đuổi về mặt tài chính
không?
W • Chúng ta có thể tiếp cận những nguồn lực cần thiết (tài chính, phát triển, chuỗi cung ứng) không?
OR • Các khoản đầu tư có mang lại đền bù xứng đáng không?
TH
44
TÌNH HUỐNG VÍ DỤ
45
Bước 1: Xác định cơ hội
• Quan sát: Nhiều người có thói quen đọc sách hoặc xem tivi trên giường!
46
Bước 1: Xác định cơ hội
• Tìm kiếm thông tin:
• Doanh số kinh doanh nội thất tăng cao
• Có xu hướng kết hợp giữa phòng ngủ và phòng ăn do diện
tích nhà nhỏ
• Nhu cầu tăng cao trong việc tìm giải pháp thiết kế nội thất
cho không gian nhỏ
• Xu hướng tạo tiến lợi và thoải mái trong thiết kế đồ nội thất
47
Bước 1: Xác định cơ hội
• Khảo sát nhóm khách hàng:
48
Bước 2: Hình thành sản phẩm
50
Bước 3. Đánh giá
4
• Tính độc đáo: Bạn nghĩ sản phẩm này sẽ khác biệt như thế nào so với
các sản phẩm nội thất gia đình hiện có trên thị trường?
• Cảm nhận: Xếp hạng các thuộc tính sau bằng thang điểm Likert năm
điểm (1 - hoàn toàn không đồng ý, 5 - hoàn toàn đồng ý): Tiết kiệm không
gian, thoải mái, phong cách, linh hoạt,và bền
• Ý định mua: bạn sẽ quan tâm đến việc mua sản phẩm này như thế nào
nếu nó có mặt trên thị trường?
key
questions • Sự sẵn sàng trả: mức giá tối đa mà bạn sẵn sàng trảcho sản phẩm này
51
TAKE AWAY
52
THANK YOU FOR
LISTENING!