VARYASYON

AT REHISTRO
NG WIKA
 INTRODUKSYON
Ayon sa Biblia, noong
pasimula ay may iisa
lamang wika ang mga tao.
 KAHULUGAN AT URI NG VARAYTI

Ang varayti ng wika ay pagkakaroon ng

natatanging katangian na nauugnay sa
partikular na uri ng katangiang sosyo-
sitwasyunal na makatutulong sa pagkilala
sa isang partikular na varyasyon o varayti
ng wika.
Pagkakaiba-iba sa uri ng
wika na ginagamit ng mga
tao sa bansa.
Bigkas, tono, uri at
anyo ng salita.
 IBA’T-IBANG URI NG
VARAYTI NG WIKA
A. Diyalekto – naiwang maliliit na variant o
pagkaiiba sa loob ng isang wika

Hal. Tagalog-Bulacan, Tagalog-

Batangas, Tagalog-Laguna, Tagalog Cavite,
Tagalog-Mindoro, Tagalog-Rizal at Tagalog-
HALIMBAWA:

Tagalog Manila- Bakit?

Tagalog Batangas – Bakit ga?
Tagalog Bataan –Bakit ah?
B. Idyolek – anumang
pekyulyaridad sa paggamit ng
wika
- Tumutukoy rin sa
ikinatatangi sa paraan ng
pagsasalita ng isang tao.
HALIMBAWA:
“Ito ang iyong Igan” ni Arnold
Clavio
“I shall Return” ni Douglas
MacArthur
“Ang buhay ay weather-weather
• Ang salitang etnolek ay nagmula sa
salitang etniko at dialek.
Halimbawa:
Vakuul = tumutukoy sa gamit ng mga Ivatan na
pantakip sa ulo sa init man o sa ulan
Bulanon = full moon
Ang paggamit ng mga Ibaloy ng SH sa simula, gitna at dulo
ng salita tulad ng shuwa (dalawa) sadshak (kaligayahan),
pershen (hawak)
PIDGIN – ito ay varayti ng wika na walang
pormal na estraktura. Ito ay binansagang
“nobody’s native language” ng mga dayuhan.
Ito ay ginagamit ng dalawang indibidwal na
nag-uusap na may dalawa ring magkaibang
wika.
Sila ay walang komong wikang ginagamit.
Umaasa lamang sila sa mga “make-shift” na
salita o mga pansamantlang wika lamang.
 HALIMBAWA:
Ako kita ganda babae
Kayo bili alak akin
Ako tinda damit maganda
Suki ikaw bili akin ako bigay diskawnt
Ikaw aral mabuti para ikaw kuha taas
grado
MODA – Paraan ng
pagpapahayag (pasalita ba o
pasulat?)

May mga pagkakaiba ang paraang

pasalita at pasulat
Mas mahigpit ang pagpapatupad
ng mga tuntuning gramatikal sa
paraang pasulat at mas maluwag
naman ang paraang pasalita
(bagamat sa internet, lalo na sa
mga social networking site,
maluwag.
HALIMBAWA:
MODANG PASALITA MODANG PASULAT O
TEXT
E1: Kain na tayo. E1: Kain tau.
E2: Tara. San? E2: Wer?
E1: Sa resto. E1: Resto
E2: San nga e? E2: Wat resto?
E1: E di sa Gerry’s. E1: Khit san
E2: Okey. E2: S Gerry’s n In
E1: K
ESTILO – Kung pormal ang
pagtitipon o meeting, pormal din
ang wika
Kung simpleng talakayan o tsismisan
lang, impormal o casual ang wika (lalo
kung ang kausap ay malapit na
kaibigan)
Batay sa kausap at/o sa
okasyon, nagbabago ang
antas ng pormalidad ng
wika
 Wika laban sa Diyalekto
WIKA
√ Mas malawak at malaki kaysa
sa diyalekto
√ Mas marami ang gumagamit
kaysa dayalekto
√ May cognate na maintindihan
ng mayorya sa bansa
√ Walang mutual intelligibility
DAYALEKTO
√ Tinatawag ding wikain,
lalawiganin, dayalek
√Varyant ng isang malaking
wika
√ Mas maliit, limitado ang
saklaw, mas kaunti ang
gumagamit kaysa sa wika
√ Nakabatay sa
heograpiya/maliit na lugar
 Wika laban sa Diyalekto
WIKA DAYALEKTO
√ Wika ang Bikol, Tagalog, √ May mutual intelligibility
Bisaya, Kapampangan, Waray,
Iloko/Ilokano √ May pagkakahawig ang
ispelling/tunog ng mga salita
√ May mayamang diksyonaryo,
gramatika at gamit sa mataas na √ May stereotype
antas ng pagtuturo
√ May punto kaysa sa iba
√ Mas prestihiyo kaysa sa
dayalekto
May pagkakaiba ang isang dayalekto sa
SLIDEaspekto:
tatlong TITE pagbigkas, gramatika at
bokabularyo
√ Wika ang Ingles, subalit diyalekto ang
British English, Scottish English, at American
English
√ Gayundin ang yaya English, Taglish,
Inggalog, carabao English, Philippine English,
kolehiyala English, badgirl English
 2 uri
SLIDE TITEng Dayalekto
1. Rehiyonal na dayalekto –
kung saan ka nanggaling
2. Sosyal na dayalekto –
saan ka nabibilang
Dayalekto
SLIDE TITE ang tawag
sa pagkakaiba-iba sa
loob ng isang wika.
 Sosyolek laban sa Idyolek
SOSYOLEK IDYOLEK
√ Varayti sa paggamit ng wika na √ Ang ikinatatangi sa paraan ng
nag-iiba-iba depende sa pagsasalita ng isang tao.
katayuan sa lipunan.
√ Tumutukoy rin ito sa dalas ng
√ Varayting nabubuo batay sa paggamit/pagbanggit.
dimensyong sosyal, ibig sabihin
nakabatay sa mga pangkat- √ Varayti ngwikang kaugnay sa
lipunan. personal na kakanyahan g isang
tagapagsalita.
√ Halimbawa ay pangkat ng mga
bata, bakla, preso, abogado,
inhenyero, nars, doktor at iba pa.
 Pidgin laban sa Creole
PIDGIN
√ Varayti ng wika na
nabuo/nabubuo dahil sa
pangangailangan at
praktikalidad.
√ Nangyayari ito sa
pakikipagkalakalan na hindi
alam ang wika ng iba.
√ Wala itong katutubong ispiker.
√ Walang komplikadong
gramatika at may limitadong
talasalitaan.
√ Madalas na hango sa isang
CREOLE
√ Dati ay Pidgin na napaunlad o
nalinang sapagkat inangkin ng
isang lehitimong grupo o
pangkat
√ Mas marami itong katutubong
ispiker kaysa Pidgin
√ Hindi na lamang ito wika ng
“hilaw na pakikipagkalakalan’
kundi’y naging wika na ng isang
pamayanang panlipunan.
√ Kongretong halimbawa nito
ang Chavacano.
 Punto laban sa Rehistro
PUNTO REHISTRO
√ Tinatawag ding accent √ Nakabatay sa kung ano ang
iyong ginagawa
√ Lahat ng tagapagsalita ay may
punto, mas halata nga lamang sa √ Sinasabi ring
iba intelektwalisasyon ng wika

√ Tumutukoy sa kung paano √ Nakabatay sa trabaho:

bumibigkas ang isang tao abogado, pari, isports, guro

√ Iba ang punto ng isang √ Nakabatay sa gamit at hindi sa

Bikolano, sa isang Batanggenyo, gumagamit
sa isang Bisaya, sa isang Ilokano
 Speech Community laban sa Communicative
Competence
Speech Community
√ Grupo ng mga taong hindi
kailangang gumgamit ng iisang
wika subalit may
pinagsasaluhang mga istandard
at tuntunin sa paggamit ng wika.
√ Halimbawa ay mga blogger na
Filipino, mga parloristang
Filipino, ang wika sa mga
tabloid.
Communicative
Competence
√ Hindi man gamay ang
paggamit sa isang wika,
naiintindihan naman kung ano
ang ibig sabihin nito at kung
anong mga pag-uugali ang akma
para dito.
√ Nakasalalay sa kakayahang ito
ang pagpili kung ano ang
sasabihin, gayundin kung paano
at kalian ito sasabihin.