1 Vincenzo Galilei

2 teoria w sredniowieczu

1. GALILEI
Vincenzo, ur. po 1520 k. Florencji, a zm. 1591 we Florencji; woski
teoretyk I kompozytor.
Najwaniejszym jego dzieem jest Dialogo dell musica antica e moderna. U
podstawy jego pogldw ley zainteresowanie I kult dla antyku.
Postulowana przez niego reforma zmierzaa do wskrzeszenia muzyki greckiej.
By zwolennikiem stylu ekspresywnego,
W swoich pismach duo krytykowa Zarlina sprzeciwia si jego pogldowi,
e reguy muzyki musz opierac si na podstawach matematycznych.
Galilei przyj za podstaw dowiadczenie suchowe i praktyk muzyczn.

Zasady kompozycji i dokonywania intawolacji lutniowych (by lutnist!)

zamieci w dialogu Fronimo.
Vincenco Galilei dyskusja wok uycia dysonansw
dysonans jest bardzo wanym rodkiem ekspresji; najbardziej liberalny wobec dysonansu
dopuszcza 3 po kolei dysonanse, ale musz by w krtkich wartociach;
dopuszcza rozwizanie dysonansu skokiem albo ruchem sekundowym na kolejny dysonans
lub ruchem sekundowym do gry
ad 2
Teoria etymologia sowa wie si greckim wyrazem teoria ogldanie, kontemplacja,
rozwaanie na jaki temat.
- nauka o strukturze muzyki, a wic melodii, rytmie, harmonii, kontrapunkcie, formie a
take o systemie tonalnym, skalach, stroju, interwaach i wreszcie akustycznym aspekcie
utworu muzycznego.
300 l.p.n.e. Arystoksenos dzieli wiedz o muzyce na teori i praktyk. Nie rozbudowywa
tego podziau, takie rozbudowanie znajdujemy u Arystydesa Kwintyliana na przeomie III i

IV w. n.e. To, co stworzy Kwintylian odpowiada przedstawicielom teorii muzyki w innych

epokach; ta systematyka uwzgldnia wszystkie aspekty, ktrymi zajmuje si teoria muzyki.
2.

CHARAKTERYSTYKA TEORII MUZYKI W REDNIOWIECZU

teoria od IX-XIV w.

zachowao si ok. 700 traktatw, w tym ok. 120 znanego autorstwa

komentarze do traktatw, ktre wczeniej powstay

traktaty o charakterze encyklopedycznym

wikszo bya podrcznikami uczniw w rzemiole muzycznym

traktaty dla studentw uniwersyteckich (w ramach sztuk wyzwolonych)

Zagadnienia:

nauka o muzyce wywodzca si z koncepcji antycznych (klasyfikacja muzyki)

dwik (aspekt muzyczny i akustyczny)

system dwikowy

konsonanse, dysonanse

poczenie gatunkw: kwartowych, oktawowych (ukad caych tonw i

ptonw)

etyczna i terapeutyczna rola muzyki

zagadnienia zwizane z choraem (traktaty powicone muzyce praktycznej)

kwestia psalmodii, formu

formuy pamiciowe melodyczne potrzebne do zapamitania danej tonacji

kwestia ambitusu, konkretny repertuar chorau, zapis nawykiem

11
zagadnienia dotyczce muzyki wielogosowej dot. sposobu budowy organum (wczesna
wielogosowo)

Od XIII w. dochodzi zagadnienie muzyki menzuralnej, kwestie notacyjne:

problemy kontrapunktu

teoria sza w parze z praktyk

gatunki i formy muzyczne

sporadycznie mwi si o instrumentach

miejsce instr. byo marginalne

rzadko poruszany aspekt praktyki wykonawczej (Hieronim de Moravia)

Podawano, e:

wynalazcami muzyki s: Orfeusz, Jubal, Pitagoras, Boecjusz

FORMA TRAKTATW TEORETYCZNYCH:

pisane proz

czasem wierszowane, np. Guido z Arezzo (o regularnej rytmice) Scholia

enchiriadis

zdarzaj si formy listu Regino z Prum, Guido z Arezzo

zdarzaj si traktaty-sowniki (vocabularium musicum)

traktaty, ktre s dopiskami (glossa lub scholia) na marginesie innych traktatw, np.
do Mikrologus Guidona z Arezzo
od IX-XIV

IX-X okres karoliski, traktaty s kontynuacj tradycji antycznych + problematyka

choraowa; zagadnienia tonalnoci kocielnej

X-XII twrczo teoretyczna bardziej oryginalna, interpretacje na nowo,

uwzgldnianie potrzeby muzykw-praktykw; traktaty szczegowe, np. jest 5
konsonansw

XIII-XIV kontynuacja tradycji antycznej, teoria menzuralna

Autorzy w wikszoci anonimowi czsto pomijano imiona autorw, czsto
faszywie przypisywano autorstwo; sporo zamieszania wprowadzi Martin Gerbert w
XVIII w. (benedyktyn) cz z traktatw przypisa zym autorom.