UNIVERZITET U SARAJEVU

FAKULTET ZDRAVSTVENIH STUDIJA

EMOCIONALNO ZDRAVLJE

NADIRA GAANIN

SARAJEVO, MART 2017

 FAKULTET ZDRAVSTVENIH STUDIJA

UNIVERZITET U SARAJEVU

TEMA:

EMOCIONALNO ZDRAVLJE

PREDMET: UNAPREENJE ZDRAVLJA I ZDRAVSTVENO OBRAZOVANJE

MENTOR:

KANDITATKINJA: NADIRA GAANIN

SARAJEVO, MART 2017

2
SADRAJ

UVOD.........................................................................................................................................4

1. DEFINICIJA EMOCIONALNOG ZDRAVLJA....................................................................5

2. ZDRAVE I NEZDRAVE EMOCIJE.......................................................................................6

2.1. RAZLIKA NEZDRAVIH OD ZDRAVIH EMOCIJA.....................................................6

3. RACIONALNA I IRACIONALNA UVJERENJA................................................................8

3.1. IRACIONALNA UVJERENJA.......................................................................................8

4. EMOCIONALNO ZDRAVLJE KOD DJECE.....................................................................10

4.1. OSNOVNE EMOCIONALNE VJETINE...................................................................10

4.1.1. Nisi sam/a....................................................................................................................10

4.1.2. Vjeruj u sebe...............................................................................................................10

4.1.3. Naui opratat.............................................................................................................11

4.1.4. Uivaj u sadanjem trenutku.......................................................................................11

ZAKLJUAK...........................................................................................................................12

LITERATURA..........................................................................................................................13

3
UVOD

Emocionalno zdravlje kljuno je za odnos osobe same prema sebi, prema onome ime

se bavimo, kako ivimo, ta radimo, kako biramo prijatelje ljubav i odnose u koje se

uputamo.

ivot svake osobe ispunjen je stresom bilo da se radi o poslu, drutvu, u ljubavi ili nekom

drugom smislu. Tim stresnim dogaajima reagujemo odreenim emocijama. Emocije mogu

biti zdrave i nezdrave.

Nezdrave emocije mogu biti i najee su: osjeaj krivice, anksioznost, bijes, mrnja,

povreenost, depresivnost, osjeaj sramote. Za razliku od toga ljudski mehanizam ima

alternativne zdrave emocije koje dovode do pozitivnog ishoda i rijeavanja nezdravih

emocija. Alternativa za depresiju su tuga i alost, za anksioznost i strahove, obazrivost, a

ljutnja i razoarenje kao alternativa za reagovanje na bijes i mrnju.

Zdrave emocije se razlikuju od nezdravih, po tome kakav je isphod i kakvo je ponaanje i

kakvog inteziteta. Nezdrave dovode do toga da nas naa stanje okupira, te da nas ta okupacija

dovodi do toga da ne radimo nita da neto promjenimo. Dok sa zdravim emocijama se

podrazumjeva da smo nezadovoljni, tuni ili razoarani, ali i pod tim elimo da to

promjenimo da promjenimo sebe i svijet u pravcu koje e nam donijet bolje raspoloenje.
1. DEFINICIJA EMOCIONALNOG ZDRAVLJA

Emocionalno zdravlje predstavlja definisan stepen u ivotu, u kojem se osjeate

sigurno i oputeno u svakodnevnici. Emocionalno zdrava osoba ima oputeno tijelo,

otvorenog je razuma i otovorenog srca. Osoba koja posjeduje to vee emocionalno zdravlje

odnosno da se osjea zdravo, posjeduje i vee samopouzdanje. To znai da ne esto reagiraju

na odrene dogaaje u ivotu odnosno bolje se nose i sa probelemima, panikom ili

anksioznou. Emocionalno zdrave osobe su obino mirne i strpljive i za sebe i za druge,

takve osobe osjeaju se sigurno, i ljudi koji su u njihovom okruenju su takoer sigurne.

Emocionalno sigurne i zdrave osobe ne sude i ne kritikuju druge, iz razloga jer su na sebi

nauili da ne treba da se sudi i kritikuje sebe, oni se osjeaju sigurno i zatieno zajedno sa

svojim emocijama.

Da bi bili emocionalno zdravi, emocije se moraju znati izrazit na zdrav nain jer ako se to

uradi na neki drugi nain, svoje emocije i osjeanja ne mogu dosei do pravilnog

emocionalnog zdravlja. 1

1 Holistic Psychology, PsyD. Doris Jeanette, What is Emotional Health,

http://www.drjeanette.com/emotionalhealth.html, preuzeto 29.03.2017, 13:23

5
2. ZDRAVE I NEZDRAVE EMOCIJE

U racionalno emovionalno bihejvrioralnoj terapiji (REBT) teoriji nastala je podjela

emocija na zdrave i nezdrave. Zdrave emocije su one koje nam pomau da ostvarimo svoje

ciljeve. dok nezdrave emocije su po definiciji samoporaavajue jer nas ometaju u postizanju

odreenih ciljeva. Kada osoba uspije da savlada i naui da vlada svojim emocijama ona stie

trajno samopouzdanje.

2.1. RAZLIKA NEZDRAVIH OD ZDRAVIH EMOCIJA

Nezdrave emocije se u odnosnu na zdrave razlikuju po intezitetu utjecaja, (npr

nezdrave su veoma intezivne: bijes i mrnja), takoer po trajanju, kognitivnoj komponetni

(iracionalan nain razmiljanja), te u bihejvioralnim odgovorima (dovode do

disfunkcionalnog ponaanja).

Svaka od nezdravih emocija ima i svoju drugu strancu, negativnu ali zdravu emociju.

Negativne emocije (tuga, strah, ljutnja, itd.) su zdrave emocije i one predstavljaju odogovor

na okolnosti koje su predstavljenje i procjenjene kao negativne. Bilo bi sasvim iracionalno

odnosno nenormalno kada bi na okolnosti koje procjenjujemo kao pozitivne reagovali na

negativnim emocijama ili bili ravnoduni. Zavisno od toga kako razmiljamo i kako smo neke

dogaaje procjenili kao negativne moemo reagovati na dva naina. Na zdrav nain

(negativnim emocijama), ili na nezdrav nain ( nezdrave emocije). Cilj terapije jeste da

pomogne pacijentima da naue da reaguju na negativne dogaeje zdravo odnosno negativnim

emocijama umjesto nezdravim. U tabeli ispod prikazane su zdrave negativne emocije koje

predstavljaju alternativu nezdravim, samoporaavajuim emocijama. 2

Tabela 1.

2 VA PSIHOLOG, dr. Vladimir Mii, Zdrave i nezdrave emocije, www.vaspsiholog.com,

preuzeto 29.03.2017, 14:07

7
3. RACIONALNA I IRACIONALNA UVJERENJA

Mogue je govoriti o racionalnim i iracionalnim uvjrenjima. Racionalna uvjrenja su ona koja

vode zdravim emocijama za razliku od iracionalnih koja vode u nezdrave emocije i negativno

utiu na nae psihiko stanje, odnosno zdravlje. Ono to iracionalno ini takvim jeste da nisu

u skladu sa realnou, te da su nelogina i da njihovim odranjem dovodimo sebe u stanje

patnje. Pod racionalnim razmiljanjem jeste sve ono to je logino i realistino te mogue za

isvesesti i koje upravo zbog toga doprinosi naoj dobrobiti.

3.1. IRACIONALNA UVJERENJA

Ono to je kljuno u vezi iracionalnih uvjrenje jestu zahtjevi koje sami sebi

postavljamo, drugima i samom ivotu, te zakljuci ukoliko ovi zahtjevi nisu ispunjeni. Ovi

zahtjevi izraeni su u rijeima poput mora, treba, neophodno je, ima da bude tako.

Zahtjevamo da se stvari odvijaju na nain koji smo zacrtali iako nas naa realnost esto

dematuje. Ukoliko oekivanja nisu ispunjena oekujemo da je to uasno i da ne moemo da to

podnesemo i da smo bezvrijedne osobe te da nikad neemo ostvarit to to smo naumili ni

danas ni jue ni sutra. Razmiljajui tako dovodoimo se do stanja koje je nezdravo i koje nas

udaljava od napretka.

Depresija je jedna od najveih i najeih nezdravih emocija koja je esto praena negativnim

iskustvima u ljubavnim odnosima. Veliki je broj ljudi koji je suoen sa odbijanjem od strane

voljene osobe sklon je da ovakve dogaaje proglasi stranim, uasnim i nepodnoljivim.

Iracionalno razmiljanje da je raskid neto to nije smijelo da se dogodi dovodi u depresiju to

ini sve u okolini crnim i loim, i sam ivot uopte. Ovakvo razmiljanje nije dobro, a dobra

stvar je to se moe mjenjati i na njega se moe uticati. Tuga je zdrava emocija za razliku od

depresije, tugovati moemo neko vrijeme, a ivot ide dalje.

Jo jedan od naina da svoj ivot uinimo nezdravim je da svoje elje predstavimo u zahtjeve.

Vano je napraviti razliku izmeu elja i potreba. elimo one stvari za koje mislimo da e

nam prijati, elimo da budemo prihvaeni od strane bliskih ljudih, da budemo uspjeni, te da

uslovi ivota budu vie lagodni. Ako neto elimo ulaemo energiju da to i ostvarimo, a

razmiljanje koje je racionalno trebalo bi da zvui, elim da budem prihvaen, a ne moram

da budem.

Iracionalno razmiljanje nas esto dovodi do ponaanje kojim se zapravo samo jos vie

udaljavamo od cilja kojeg elimo posti.3

3 PSIHOLOGIJAonline, psih. Dragana Stanakovi, EMOCIONALNO ZDRAVLJE,

http://www.psiholoskikutak.com/, preuzeto 30.03.2017, 10:25

9
4. EMOCIONALNO ZDRAVLJE KOD DJECE

Djeij ivotni period je ispunjen zaigranou i sreom, to je posbeno vrijeme kad nijedna

briga ne postoji na ovom svijetu, te kada se pronalaze i najmanje stvari koje su ugodne za

razmiljanje, ovaj period nije ba savren za svu djecu na ovom svijetu, naalost veliki broj

djece je u ovim godinama doivjelo neku traumu. Takvi bolni dogaaji mogu utjecati na

emocionalno zdravlje i uticati na njih jo dugo vremena.

Kako bi djeci pomogli da preive sve te prepreke mora se njegovati njihovo emocionalno

zdravlje. To se odnosi na mogunost da se uspijeno nose sa izvorima stresa, odnosno da

svaladaju sami svoje prepreke. Naalost mnoga djeca nisu u mogunosti da sama se izbore sa

potekoama koje ivot nosi.

4.1. OSNOVNE EMOCIONALNE VJETINE

4.1.1. Nisi sam/a

U borbi sa potekoama djeca se mogu osjeat izolirano i usamljeno, kao posljedica

toga djeca mogu zatvoriti svoje potekoe i ne nositi se sa njima. Takva potisnuta iskustva

kasnije mogu napraviti mnoge probleme. Za dijete je vano da se povee sa osobama kojima

se mogu povjeriti i koje iskreno brinu za njih. Sama spoznaja da nisu sami djetetu moe dati

posebnu i dodatnu snagu koja e im pomo da prevaziu probleme.

4.1.2. Vjeruj u sebe

Ako nauite da dijete vjeruje u sebe i svoje sposobnosti, to mu moe pomoi da se

uspjenije nosi sa stresnim situacijama. Razna su istraivanja povezala samouinkovitnost s

emocionalnim zdravljem, uspijenim noenjem s potekoama i bolje izvravaju zadatke. Kad

se djeca dobro osjeaju zbog stvari koje mogu napravit, motivirani su za uenje, ostvarivanje

ciljeva i daljim razvijanjem svojih snaga i vjetina.

4.1.3. Naui opratat

Opratanje kod djece moe biti dar koji e trajati cijeli ivot, opratanje se esto mjea

sa zaboravljanjem, iako se radi sa dva potpuna razliita pojma. Dio toga je proces da djeca

naue da se ne moraju nositi teke emocionalne terete. Umjesto toga se mogu rasteriti

potekoe ostaviti u prolosti gdje i pripadaju. Djeca kad oprataju donose svjesnu odluku da

nee dopustit ljudima i situacijama da ih dugo vremena pritiu, te da e dranjem za bolne

uspomene platiti samo oni sami.

4.1.4. Uivaj u sadanjem trenutku

Dijete je esto zabrinuto da proputa neto vrlo posebno-dananji dan. Pokuajte djecu

nauit da zastanu i obrate pozornost na trenutak u kojem se nalaze. Djeca nisu premlada da bi

nauila vanost oputanja i osjeanja svijeta koje se nalazi oko njih. Vjetunu poput ove ako

savladaju mladi lake e se nositi sa svakodnevnim stresom i pozitivno utjecati na svoje

emocionlano zdravlje. 4

4 EMOCIONALNO ZDRAVLJE DJECE, Krenizdravo.com, http://www.krenizdravo.rtl.hr, preuzeto 30.03.2017,

11:01

11
ZAKLJUAK

Emocionalno zdravlje je definisano od strane pojedinca, redovno osjeaj emocionalne

sigurnosti i oputanja. Obilno emocionalno zdravlje dovodi do pojedinca koje ima vie

samopouzdanja i biti manje vjerovatno da djeluje impulsivno. Mnogi pojedinici nisu

emocionalno zdravi, ali oni koji ele da rade na tom cilju imaju tendeciju da se bolje razviju i

bolje odnose u ivotu. Emocionalno zdrave osobe su u miru sa sobom i sa drugim ljudima.

Prema tome, oni imaju manje anse da sude o drugim pojedincima ili kritikovati sebe

preotro. Ono to je vano sve vrijeme imati na umu jeste da ljudi svoju patnju stvaraju sami

sopstvenim miljenjem. Na sreu, ako jasno vide sebe da svojim se miljenjem unesreuju i

ako konstantno nastoje da misle drugaije oni mogu graditi put ka emocionalnom zdravlju.
LITERATURA

- Holistic Psychology, PsyD. Doris Jeanette, What is Emotional Health,

http://www.drjeanette.com/emotionalhealth.html, preuzeto 29.03.2017, 13:23

-
VA PSIHOLOG, dr. Vladimir Mii, Zdrave i nezdrave emocije, www.vaspsiholog.com,

preuzeto 29.03.2017, 14:07

- PSIHOLOGIJAonline, psih. Dragana Stanakovi, EMOCIONALNO ZDRAVLJE,

http://www.psiholoskikutak.com/, preuzeto 30.03.2017, 10:25

- EMOCIONALNO ZDRAVLJE DJECE, Krenizdravo.com,

http://www.krenizdravo.rtl.hr, preuzeto 30.03.2017, 11:01

13