BAAFATA

Qabiyyee
Fuula
BOQONNAA TOKKO------------------------------------------------------------------3
1. Leeksiikooloojiifi Leeksiikoogiraafii (Lexicology and Lexicography)-3

1.1. Yaadrimee Leeksiikooloojiifi Leeksiikoogiraafii-----------------------4

1.2. Maalummaa Leeksiikooloojiifi Leeksiikoogiraafii---------------------9

BOQONNAA LAMA------------------------------------------------------------------14
2. Galmee Jechootaa-----------------------------------------------------------14

2.1. Maalummaa Galmee Jechootaa----------------------------------------16

2.2. Seenaa Dhufaatii Galmee Jechootaa----------------------------------20

2.3. Seenaa Guddina Galmee Jechootaa Afaan Oromoo----------------23

2.4. Faayidaa Galmee Jechootaa--------------------------------------------27

2.5. Adeemsa Itti Fayyadama Galmee Jechootaa-------------------------31

2.6. Caasaalee Gurguddaa Galmee Jechootaa----------------------------34

2.6.1. Jecha Bu’uuraa------------------------------------------------------37

2.7. Caasaalee Xixiqqaa Galmee Jechootaa-------------------------------42

2.8. Kutaalee Galmee Jechootaa--------------------------------------------45

2.9. Ulaagaalee Galmee Jechootaa Qooduuf Gargaaran-----------------51

2.10. Gosoota Galmee Jechootaa-----------------------------------------56

2.10.1. Galmee Jechootaa Waahundaafi Xiinqooqaa-----------------60

2.10.2. Galmee Jechootaa Seenaafi Maddaa---------------------------65

2.10.3. Galmee Jechootaa Waliigalaa-----------------------------------68

 2.10.4. Galmee Jechootaa Dhimma Murtaa’aa------------------------71

2.10.4.1. Galmee Jechootaa Looga Hawaasaa, Naannoofi

Gochaalee Dhala Namaa Ilaalan-----------------------------74

2.10.5. Gosoota Galmee jechootaa Garee------------------------------78

2.10.6. Gosoota Galmee Jechootaa Hiikaafi Walitti Dhufeenyaa---82

2.10.7. Galmee Jechootaa Jechoota Waliin Deemanii----------------85

2.10.8. Galmee Jechootaa Addaa----------------------------------------87

2.10.9. Gosoota Galmee Jechootaa Haala Guddina Isaaniitiin-----89

2.10.10. Galmee Jechootaa Afaan Dhalootaafi Galmee Jechootaa

Barattootaa--------------------------------------------------------93

2.10.11. Galmee Jechootaa Aflameefi Aftokkee-------------------------96

2.10.11.1. Galmee Jechootaa Aftokkeefi Galmee Jechootaa

Aflamee Barattootaa--------------------------------------101

BOQONNAA SADII-----------------------------------------------------------------117
3. Qabiyyee Galmee Jechootaa----------------------------------------------117

3.1. Qubeessuufi Sagaleessuu---------------------------------------------122

3.2. Madda Jechootaa-------------------------------------------------------125

3.3. Odeeffannoo Seerlugaa Galmee Jechootaa Keessatti

Hammatamuu Qabuu--------------------------------------------------128

3.3.1. Hormaata Jechootaa (Inflection)----------------------------------130

3.3.2. Uumama Jechaa (Derivation)-------------------------------------131

3.3.3. Garee Jechootaa-----------------------------------------------------134

3.3.4. Haala Itti Fayyadama Jechoota Afaanichaa--------------------135

 3.4. Jechoota Waliin Deemaniifi Jechamoota ---------------------------136

3.4.1. Jechama -------------------------------------------------------------136

3.5. Faayidaa Seerlugaa Galmee Jechootaa Keessatti------------------141

3.6. Odeeffannoo Waliigalaa Galmee Jechootaarraa Argamuu

Qaban---------------------------------------------------------------------144

3.7. Odeeffannoo Kan Biroo Galmee Jechootaarraa Argamu----------147

BOQONNAA AFUR-----------------------------------------------------------------155
4. Galmee Jechootaa Qopheessuu/Compiling Dictionary/-------------155

4.1. Karoora-------------------------------------------------------------------158

4.2. Ragaa---------------------------------------------------------------------160

4.3. Rakkoolee Galmee Jechootaa Qopheessuu Keessatti Nama

Mudatan-----------------------------------------------------------------162

BOQONNAA SHAN-----------------------------------------------------------------169
5.1. Maalummaa Qeeqa Galmee Jechootaa------------------------------171
5.2. Qajeelfama Madaallii Galmee Jechootaa----------------------------175
5.2.1. Mala------------------------------------------------------------------175
5.2.2. Ulaagaa--------------------------------------------------------------179
5.2.3. Dhiyaannaa---------------------------------------------------------181
5.2.4. Qabiyyee-------------------------------------------------------------184
Wabii-----------------------------------------------------------------------191

Deebiiwwan Gilgaalotaafi Gaaffilee Ofmadaallii-------------------------------192

 AMBO UNIVERSITY
COLLEGE OF SOCIAL SCIENCE
AND HUMANITIES

Principles Of Lexicology (AFOL 431)

Prepared By:
1. Abebe Bekele
2. Girma Dechasa
3. Tasisa Kumsa

Edited By:
Mideksa Achalu

August 2011
Ambo