Professional Documents
Culture Documents
“Lalong makabuluhan ang pagkatuto kung mararanasan ng mga mag-aaral ang aralin.”
Kapag tinatalakay ang mga kagamitang tanaw-dinig ay hindi maiiwasang mabanggit ang hagdan
ng karanasan na tinatawag na “cone of experience” sa Ingles. Ang hagan ng karanasan ay binubuo ng
labing-isang baitang. Ang bawat baitang ay mahalaga sa isa’t isa. Nagsisimula ang hagdan ng karanasan
sa tuwirang karanasan at nagtatapos naman sa simbolong berbal. Bagama’t bai-baitang ang mga
karanasan ay naroon pa rin ang ugnayan ng bawat isa. Makikita sa ibaba ang anyo ng hagdan ng
karanasan. (Dale 1959:347)
Ang labing-isang baitang ng hagdan na karanasan ay maaaring pangkatin sa tatlo ayon sa antas
ng pagiging tuwiran hanggang maging abstrak. Ang tatlong pangkat ay (1) ginagawa, (2) minamasid
at (3) sinasagisag. Ang unang pangkatay ginagawa sapangkat iyo ay aktwal na ginagawa ng tao.
Binubuo ito ng mga tuwirang karanasan, mga binabalangkas ng karanasan at madulang pakikilahok. Ang
ikalawang pangkat ay tinatawag na minamasid sapagkat bukod sa pinagmamasdan ay pinapakinggan pa
ang mga karanasang nakapaloob dito. Ang pakitang-turo, paglalakbay, eksibit, telebisyon, pelikulang
gumagalaw, teyp recording, radio at larawang di gumagalaw ay nasa pangkat ng minamasid. Ang
pinakahuling pangkat naman ay sinasagisag sapagkat ito ay gumagamit ng mga simbolong biswal at
berbal.
Narito ang Balangkas ng tatlong pangkat ng hagdan ng karanasan (Dale 1946:52).
Ginagawa
Minamasid
a. Ang pakitang-turo
b. Ang ekskursyon
a. telebisyon
b. pelikula
c. radyo
d. projektor
e. larawang di-gumagalaw
1. islayd
2. pilmstrip
f. teyp rekording
Sinasagisag
Tunay na maaakyat ng mga mag-aaral ang hagdan ng karanasan sa isang mabilis at kapaki-pakinabang
na kaparaanan sa pamamagitan ng epektibong paggamit ng mga kagamitang tanaw-dinig na inihahanda
ng guro sa bawat gawaing ipinaparanas sa mga mag-aaral.
Ginagawa:
Tuwirang Karanasan
2. Mga Laro
Ang laro ay mabisang paraan para mabigyan-buhay ang pag-aaral ng mga bata. Gaano man kahirap ang
liksyon ay magaganyak pa rin sila sapagkat ganado sila sa paglalaro.
Kagamitan:
paglalaruan: silid-aralan
Paraan: Ilagay isa-isa sa apat na sulok ng silid-aralan ang apat sa limang aklat upang magsilbing beys ng
mga manlalaro. Ilagay sa may bandang gitna ang isang aklat. Magiging beys ito ng tagahagis ng bola o
pitser.
b. Hot Potato
Mga Kagamitan:
panyo
paglalaruan: silid-aralan
Paraan:
Maghahawak-kamay ang mga bata at bubuo sila ng pabilog na pormasyon. Ang taya ay tatayo sa
gitna at pipiringan ang mga mata. Kakanta ngayon ang mga bata habang iniikutan nila ang taya. Paghinto
ng kanta, hihinto rin sa pag-ikot ang mga bata. Iikot ngayon ang taya. Paghinto niya’y agad-agad niyang
ituturo ang isa sa mga batang nakapaligid sa kanya. Ang batang itinuro ay magbibigay agad ng tanong at
sasagutin naman agad ng taya.. Kapag nasagot ng wasto ang katanungan, ang nagtatanong ang
magiging taya. Kapag hindi naman nasagot ng wato, mananatiling taya ang datingt aya.
Kagamitan:
Paraan:
Bubunot ang mga mag-aaral ng tig-iisang kard na may nakasulat na pangalan ng mga may akda.
Dadalhin nila ang mga ito sa kanilang upuan at magsisilbing kar nila. Pagkatapos, bubunot ang guro ng
mga may-akda na nakasulat sa papel. Babasahin niya ito. Titingnan ngahyon ng mga bata ang hawak
nilang kard. Kapag nakasulat ang pangalan ng may akda sa hawak-hawak nilang kard lalagyan nila ng
ekis ang nasabing pangalan. Patuloy na pagbasa ng guro n mga tanong at patuloy rin ang pagmamarka
ng mga bata sa kanilang kard. Kung may batang nakapag-ekid ng limang tamang saot sa kanyang kard
ay diretsong pahalang. Bibigyan sila ng regalo bilang pabuya.
d. Pahulaan
Ang mga manlalaro ay binubuo ng dalawang pangkat. Magbibigay ng katanungan ang guro sa unang
kasapi ng unang pangkat. Pag nasgot ng wasto ang katanungan, biigyan ng pntos ang pangkat na
kinabibilangan niya. Susunod na tatanungin ngayon ang ikalawang manlalaro na nasa unang pangkat pa
rin. Pag nasagot ulit ng tama, isang puntos ulit ang ibibigay sa kanila. Ngunit kung hindi tama ang
kasagutan, ang ikalawang pangkat na ang sasagot. Ganito ng ganito ang gagawin hanggang sa umabot
sa takdang oras ang itinakda. Kung alin ang mas maraming puntos, iyon ang mananalo.
e. Magdala Ka
Kagamitan:
Paraan:
Ang guro ay magsasabi ng bagay o mga bagay na dadalhin sa kanya. Kapag nagsabi na siya ng
bagay, unahan ngayon ang mga bata sa paghahanap. Ang batang unang makakapagbigay sa guro na
binaggit niya ay siyang panalo.
Paraan:
Ang klase ay nahahati sa dalawang pangkat. Magbibigay ang guro ng bugtong. Sinuman sa
dalawang pankat ang sasagot. Ang pangkat na nakasagot ng wasyo ay may puntos at siya ring
magtatanong sa kabilang pangkat. Kaapag nasagot ng bugtong ang nasabing pangkat ay ganoon din
ang mangyayari. Kapag hindi naman nasagot ng wastoang puntos ay mapupunta sa pangkat na
nagtatanongat sila muli ang magtatanong. Ang guro ang tagaiskor. GAnito ng ganito ang gagawin
hanggang sa matapos ang itinakdang oras. Ang pangkat na may pinakamaraming puntos ang panalo.
Paraan ng paglalaro:
Ang guro ay nasa harap ng klase habang ang mag-aaral ay nakaupo sa kani-kanilang upuan.
Kapag sinabi ng gurong “lunting-ilaw”, lahat ng mag-aaral ay tatayo at kapag sinabing “pulang-ilaw”, uupo
naman sila. Maaring salit-salit o sunod-sunod ang pagkakasabi ng “lunting-ilaw” o “pulang-ilaw”. Ang
sinumang mahuling magkamali ay pinapupunta sa harapan. Ang mga pinapunta sa harapan ay
parurusahan sa pamamagitan ng pagtatanong tungkol sa liksilyong pinag-aralan. Sa paraang ito,
naglalaro na sila, nag-aaral pa.
Binalangkas na Karanasan
Ang mga sumusunod ay mga halimbawa ng mga kagamitang tanaw-dinig para sa mga
binalangkas na karanasan.
1. Modelo
Ang modelo ay panggagaya sa orihinal na kaanyuan at kabuuan ng isang tunay na bagay. Maaaring ito
ay gaawa ng kahoy, plastic o bakal. Bagamat may kaliitan ay katulad na katulad ang anyo sa ginayang
tunay na bagay.
2. Mock-up
Ang mock-up ay panggagaya rin tulad ng modelo. Ang pinag-iba lamang ng mock-up sa modelo ay isa o
ilang bahagi lamang ang gagayahin at hindi ang kabuuan.
3. Ispesimen
Isang mabuting panghalili sa mga tunay na karanasan ang ispesimen. Halimbawa. Kung hindi madadala
ang mga mag-aaral sa pook na pinagkukunan ng mineral, maaaring magpakita na lamang sa klase ng
iba’t ibang uri ng bato bilang ispesimen.
Ang mga tunay na bagay ay mahalagang kagamitang tanaw-dinig. Nahahawakan, nasusuri at nagpag-
aaralan ang mga ito ng mga mag-aaral. May mga mag-aaral pang nagdadala sa silid-aralan ng mga
bagay na dala ng kanilang mga magulang o kapatid na galling pa sa ibang bansa. Ipinapakita ang mga ito
sa mga kamag-aaral upang mapag-aralan.
Madulang Pakikilahok
Ang mga kagamitang tanaw-dinig na maaaring gamitin ng guro para sa madulang pakikilahok upang
maging mabunga at matagumpay ang kanyang pagtuturo ay ang mga sumusunod;
1. Mga Dula
Ang pagtatanghal ay isang makulay na pagkilala ng mga mahahalagang bahagi ng kasaysayan na kung
saan ang mga tauhan ay nakasuot na angkop na damit.
Ang Pantomina ay pag-arte nang walang salitaan. Kkilos at aarte ang kasali ayon sa hinihingi ng kanyang
papel na ginagampanan. Ito ay payak na anyo ng dula na magagamit sa iba’t ibang pagkakataon. Ang
mga mahiyaing mag-aaral ay nalilinang na magkaroon ng tiwala sa sarili, maging magalang sa pagkilos
sa pamamagitan ng pantomina.
1.3 Tableau
Malaki ang pagkakatulad ng tableau sa pantomina dahil parehong walang salitaan. Kaya lamang ang
tableau ay walng galaw samantalang ang pantomna ay may kilos at galaw. Ito ay parang isang larawang
eksenang may mga tauhang tahimik na tahimik ngunit may sapat at magandang kapaligiran.
1.4 Saykodrama
Ang saykodrama ay isang kusang-loob na dula na nauukol sa pansariling lihim o suliranin ng isang tao.
Ang mismong may suliranin ang gagawa ng iskrip at magsasadula. Karaniwang ginagawa ito sa nga
asignaturanf Homeroom Guidance at Edukasyong Pagpapahalaga.
1.5 Sosyodrama
Ang dulang ito ay walang gaanong paghahanda at pag-eensayo. Umiinog ang paksa sa suliraning
panlipunan.
Kung sa sosyodrama ang diin ay sa suliraning panlipunanan, sa role playing naman ay ang papel na
ginagampanan, ang importante ditto ay mabigyang buhay at halaga ang papel na ginagampanan.
Ang Dulang Pasalaysay o Chamber Theater ay tulad ng isang tunay na dula kung saan ang mga tauhan
ang nagbibigay buhay sa bawat tagpo sa pamamagitan ng mga usapan, kilos at galaw. Kaiba sa tunay na
dula, ang dulang pasalaysay ay may bahagi kung saan ang mga tauhan ay nagkakaroon ng pagkukwento
tungkol sa kanilang ginagawa at mga gagawin
1. Piliin ang akda (maaaring tula, sanaysay, talumpati, o alamat) na angkop sa pampanitikang
pagpapahalaga ng bata: sa damdamin, kaisipan, kaugalian.
2. Pagpangkat-pangkatin ang klase ayon sa tinig: babae-soprano, kontraalto, alto; lalaki-tenor, baho
(bass).
3. Basahin nang malakas at pabigkas ang akda. Bigyan ng pansin ang mga kamalian sa pagbigkas at
iwasto ang mga ito.
8. Gawing magaan at natural ang tinig. Maaaring palakasin ang tinig ngunit hindi pahiyaw; hindi dapat
pilit ang pagpapalabas nito.
9. Ang akda ay kusang naisasaulo kapag ito’y binabasa, lalo na kung panabayan.
2. Mga Papel
Ang papel ay isang tau-tauhang kay nagsasalita at gumagalaw ay dahil sa tagapagpaandar nito. Ito ay
kagamitang tanaw-dinig na nagpapayaman sa mga karanasan ng mga mga mag-aaral. Nagdudulot ito ng
kasanayan sa pasalitang pakikipagtalastasan dahil sa mga diyalogong sinasabi.
2.1 Karilyo
Pagpapagalaw ng anino ng mga pira-pirasong kartong hugis-tao sa likod ng kumot na puti na may ilaw.
Habang pinapagalaw ang hugis-taong karton ay sinasabayan ng salaysay gaya ng kurido, awit, dulang
panrelihiyon o alamat.
Cut-out ng anumang bagay na idinidikit sa patpat. Mabisa itong pangganyak sa bata lalo’t sinasabayn ng
pagkukwento.
Anumang anyo ng tao, hayop o bagay na iginiguhit sa supot na papell. Ang isang kamay ay ipinapasok sa
supot na papel. Kapag iginagalaw ang kamay gumagalaw din ang papet.
Kinatutuwaan ng mga mag-aaral ang ganitong klase ng papel. Napupukaw ang kanilang interes kaya’t
tutok ang kanilang atensyon sa aralin.
Ito ay paggamit ng darili sa paggawa ng anumang hugis o anyo ng gusting gayahin. Maaaring
guhitan ang anyong mukha ng tao. Pinapagalaw ang daliri habang sinasabayan ng pagsasalita o
pagkukwento.
Gumihit ng larawan ng tao o hayop o anumang bagay sa isang malapad na karton. Gupitin ito.
Paghiwa-hiwalayin ang mga bahagi ng katawan. Ikabit ang mga bahagi sa pamamagitan ng tamtaks. Itali
ang pisi sa mga bahaging gustong pagalawin. Kung hihilahin nang paitaas ang pisi, kikilos ang papet.
Minamasid
Pakitang-Turo
Sa pakitang turo kadalasang ginagamit ang pisara at paskilang pranela bilang mga kagamitang
tanaw-dinig.
1. Ang Pisara
Sa silid-aralan walang pisara tulad n dyip ng walang gasoline. May kulang sa pagtuturo ng guro kung
walang pisarang masusulatan ng mga palwanag at ilustrasyon.
May magandang bentahe ang pisara. Ang ilan sa mga ito ay ang mga sumusunod:
Ang paskilang pranela ay isnag kagamitang tanaw-dinig na dikitan ng mga bagay. Para dumikit ang
mga ito, kailangan ang paskilan ay nababalutan ng pranela o pelt o mga lumang istaking at ang likod
naman ng mga bagay tulad ng mga cut-out, larawan at bilang ay kailangang madidikitan ng papel de liha.
2.1 Paggawa ng Paskilang Pranela
Kagamitan
Paraan:
Paglalakbay o Ekskursyon
Napakaiksi ng buhay. Maraming bagay at karanasan ang gusto nating isagawa at pag-aralan
nang sarilihan ngunit sa kakulangan ng panahon ay natutuhan na lamang natin sa pamamagitan ng mga
aklat, sine, telebisyon o mga gawain ng iba. Ngunit may mga bagay na natutunan lamang natin sa
pamamagitan ng pagmamasid, pagsisiyasat at paglalakbay.
Eksibit
Ang eksibit ay ang maayos na pagtatanghal ng mga bagay o kaisipan sa isang tanging lugar o
lalagyan upang mamasid ng balana. Ito ay may layuning mangganyak, magturo o magpaalala ng mga
pangyayari.
2. Museo
3. Bulitin Bord
4. Takbond
5. Poster
6. Timeline
7. Dayorama
8. Mobil o Pabitin
Mga Midyang Pang-Edukasyon
a. Telebisyon
b. Sine
c. Mga Radyo
d. Mga Prodyektor
Sinasagisag
1. Mapa at Globo
2. Dayagram
3. Grap
4. Tsart
5. Kartun
1. Semantic Mapping
2. Assiociation o Word Network
3. Clining
4. Clustering
5. Collocation o Kolokasyon
6. Huwaran o Patem
7. Kasabihan, Kawikaan at Salawikain
8. Plaskard
Kagamitang Pampagtuturo
Sa programang K-12, layunin ng pagtuturo na malinang ang kakayahang komunikatibo,
replektibo o mapanuring pag-iisip, pagpapahalagang pampanitikan ng mga mag-aaral sa pamamagitan
ng mga babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang pagkakakilanlan, kultural na
literasi aat patuloy na pagkatuto upang makaagapay sa mabilis na pagbabagong naganap sa daigdig.
Sa ikatatamo ng mithiing ito, kailangan ng mga pantulong ng mga guro maliban sa mga
kagamitang pampagtuturo, kailangan ang angkop na mga estratehiya sa pagtuturo.
Kagamitang Pampagtuturo
Isang tanging gamit sa pagtuturo na nagtataglay ng gabay para sa mag-aaral at guro na tumitiyak
na sa bawat karagdagang pagkatuto ng nilalaman, teknik ng paglalahad, pagsasanay at paggamit ng
nilalaman at paraan ng pagtuturo gamit ang iba’t ibang teknik (Johnson, 1972).
Espesyal na dinisenyo gamit sa silid-aralan na binubuo ng mga panuto para sa mga mag-aaral,
at nakasaad ang mga layunin ng pagkatuto, ang paksang dapat matutuhan, mga teknik ng presentasyon
ng aralin, kasanayan at gamit ng paksa o aralin.
DepEd Modyul
Isa pa ring katotohanan na ang bawat guro ay may kaniya-kaniyang kakayahan at kahusayan na
magiging daan ng kaniyang pagkakakilanlan.
2. Nagbibigay ng iba’t ibang paraan ng pagkatuto at malawak na pagpili ng media at mga estilo para sa
masistemang paglinang ng mga nilalaman at mga pamamaraan.
4. Nagagawang makabago ang pagtuturo sa pamamagitan ng paglubog ng mga gurong may kakayahang
gumawa ng mga kagamitang panturo na maktutugon sa mga pangangailangan ng bawat mag-aaral,
kagyat nakalilinang ng kaalaman, kasanayan at halagang pangkatauhan/ gawain ng mga mag-aaral.
-Napag-aaralan ang aralin nang buong lalim lalo na sa araling nangangailangan ng atensiyon.
-Nabibigyan ng pagkakataong makasama nang matagal ang mga mag-aaral na higit na nangangailangan
ng tulong.
-Naipagkakaloob sa mga mag-aaral ang maayos na palatuntuntnan ng pagkatuto.
Nakapaloob sa pag-aaral na ito ang teorya ni Edgar Dale ang "Cone of Experience" sa wikang
Ingles o Hagdan ng Karanasan na binubuo ng labing isang baitang.
Hagdan ng Karanasan
Batayang Konseptwal
Input
Filipino
Proseso
- Interbyu
- Sarbey
- Talatanungan
- Pagkalap ng Impormasyon
Output
1. Anu-ano ang mga elektronikong kagamitan na ginagamit ng mga guro sa asignaturang Filipino?
3. Anu-ano ang mga magagandang dulot at di-magagandang dulot ng mga elektronikong kagamitan sa
pagtuturo?
4. Anu-ano ang mga suliranin na maaaring kaharapin ng mga guro sa paggamit ng elektronikong
kagamitan sa pagtuturo?
Ang pananaliksik na ito ay sumasaklaw sa kung ano ang gamit ng elektronikong kagamitan sa
pagtuturo ng asignaturang Filipino sa mga Pansekundaryang Paaralan sa Carlos P. Garcia High School,
Elpidio Quiriono High School at E.Rodriguez Vocational High School sa Taong Panuruan 2012-2013.
Inilabas naman ni Shepherd (2001) ang kanyang pag-aaral na hinggil sa kabutihan ng multimedia
sa pagkatuto ng mga mag-aaral. Ayon pa sa kanya na ang mabuting pagpaplano ng multimedia ay
nakatutulong sa mga mag-aaral upang mailinang ang kanilang kakayahang panteknolohiya upang
kapaki-pakinabang sa lipunan sa darating na panahon.
Ayon kay Quiñon (2009) hanggang sa hindi na matiyak kung ito ay daglat pa rin ng elektronik o
isang panlaping tinatawag na e-prefix o panlapi ni David Crystal (2007) sa kanyang language and the
internet na kung saan nagsasabi ng anumang salitang ikabit dito ay nagkakaroon ng kahulugang may
kinalaman sa konsepto ng kompyuter at internet.
Ayon naman kay Wolfe,(2010) mataas ang porsyento na natututo ang mga mag aaral kung ang
isang impormasyon o gawain ay kanilang nakikita sa tulong ng mga makabagong teknolohiya bilang
gamit sa pagkatuto sa loob ng paraalan mas tumataas ang interes ng mga mag aaral na makinig at
mapukaw ang kanilang intensyon.
Napatunayan ni Aguilar (2001) na ang paglinang ng mga guro ng mga kagamitang pampagtuturo
ay hindi gaanong napakahirap na gawain. Subalit ito ay nangangailangan ng pagtitiyaga, pagtitiis, lakas
ng loob at pagiging mapamaraan nang isang guro. Ang pinakamahalaga sa lahat ay ang kadalubhasaan
ng guro at ang kanyang malawak na kaalaman sa mga konsepto o aralin na kanyang itinuturo.
Paglalahad ng Suliranin
Konklusyon:
Pagpapatunay:
Ayon kay Quiñon (2009) hanggang sa hindi na matiyakkung ito ay daglat pa rin ng elektronik o
isang panlaping tinatawag na e-prefix o panlapi ni David Crystal (2007) sa kanyang language and the
internet na kung saan nagsasabi ng anumang salitang ikabit dito ay nagkakaroon ng kahulugang may
kinalaman sa konsepto ng kompyuter at internet. Ang kagamitang pampagtuturo, samakatuwid ay
tumutukoy sa mga kagamitang inihaahanda ng mga guro na may kinalaman sa kompyuter at internet
narito ang ilan sa maga halimbawa ng elektronikong kagamitan:
1. Kompyuter
2. Internet
4. Scanner
6. LCD Projector
Konklusyon:
Pagpapatunay:
2. Nagiging interesado sila sa mga itinuturo ng guro gamit ng power point presentation at dahil dito
nadaragdagan ang kanilang kaalaman.
3. Nadaragdagan ang kanilang kaalaman tungkol sa teknolohiya at dahil dito hindi sila nagiging
mangmang at walang muwang sa patuloy na pag unlad.
Konklusyon:
Ayon sa ipinakikita ng talahanayan ang may pinaka mataas na bilang ay ang napabibilis ang
pagtuturo, dahil sa ang Elektronikong kagamitan ay mas nakakapagbigay ng sapat na oras para magawa
ang lahat ng aralin sa tulong na mabilis na koneksyon nito. At ang may pinaka mababang bilang ay
nakapagbibigay ng bagong impormasyon dahil bukod sa impormasyong itinuturo ng mga guro
natututunan din ng:
Pagpapatunay:
Ayon naman kay Wolfe,(2010) mataas ang porsyento na natututo ang mga mag aaral kung ang
isang impormasyon o gawain ay kanilang nkikita sa tulong ng mga makabagong teknolohiya bilang gamit
sa pagkatuto sa loob ng paraalan mas tumataas ang interest ng mga mag aaral na makinig at mapukaw
ang kanilang intensyon.
Konklusyon:
Batay sa resulta sa talahanayan bilang 4 ay mas nabigyan ng pansin ang kakulangan o di sapat
na kagamitan para sa lahat ng mag-aaral dahil sa kakulangan sa badget ng gobyerno. Ang ikalawa nito
kakulangan ng sapat na kaalaman sa paggamit ng makabagong teknolohiya.
Ang may pinakamababang ranggo ay ang pagkakaroon ng iba’t ibang interes mag-aaral dahil
ditto dapat isaisip ng guro ang interes ng bawat mag-aaral.
Pagpapatunay:
Inilabas naman ni Shepherd (2001) ang kanyang pag-aaral na hinggil sa kabutihan ng multimedia
sa pagkatuto ng mga mag-aaral. Ayon pa sa kanya na ang mabuting pagpaplano ng multimedia ay
nakatutulong sa mga mag-aaral upang mailinang ang kanilang kakayahang panteknolohiya, iginigiit din
niya na mayroong kabutihang hatid ang paggamit ng multimedia sa klase gaya ng mga sumusunod:
2. Mas nagiging interesado sila sa mga itinuturo ng mga guro gamit ang powerpoint presentation at dahil
dito ay mas nadaragdagan ang kanilang kaalaman.
Konklusyon:
Pagpapatunay:
Napatunayan ni Aguilar (2001) na ang paglinang ng mga guro ng mga kagamitang pampagtuturo
ay hindi gaanong napakahirap na gawain. Subalit ito ay nangangailangan ng pagtitiyaga, pagtitiis, lakas
ng loob at pagiging mapamaraan nang isang guro. Ang pinakamahalaga sa lahat ay ang kadalubhasaan
ng guro at ang kanyang malawak na kaalaman sa mga konsepto o aralin na kanyang itinuturo