Tayo nat magsama-sama sa pagtuklas ng mga impormasyon at kaalaman

tungkol sa literasi. Sa susunod na mga pahina'y makatatagpo ka ng mga

gawain sa sining ng wika na kasangkot ang mga mag-aaral: Sa mga gawaing

ito'y isinasaalang-alang hindi lamang ang mga kaalamang pangwika kundi pati

na rin ang kanilang mga kasanayang kognitibo at apektibo (pandamdamin).

Maglalahad din dito ng ilang halimbawa ng mga gawang bata hinggil sa

kanilang pagkatuto. May makikilala ka ring mga guro at mga mag-aaral sa

kanilang interaktibong talakayan sa loob ng klasrum,

Matutuklasan mo rito na ang literasi pala ay kasingkahulugan n

pagkatuto at ang pagkatuto nama'y kasingkahulugan ng pag-iisip. At higit sa

lahat, makatutuklas ka rin ng maraming landas na magpapasigla sa mga mag.

aaral na makipagtalastasan sa mabisang paraan na gamit ang wika at literasing

kanilang natamo.

kalawang BAlngi: MGA PUNdASyON SA PAGTUTURO AT PAGKATUTO NG WIR

ANG

Ingles
paanc

Ano ang wika? Maraming depinisyon ang maikakapit sa wika. Bibigyang- kahulugan natin ito bilang
sining ng komunikasyon. Sa malawak na pagtanaw rito, ang wika ay hindi lamang nakatuon sa anyo
nitong pasalita o pasulat.

Ayon kina Sampson et al. (1995:4) ang wika ay isang obra maestra ni Picasso, isang komposisyon ni
Beethoven, o di kaya'y ang kahanga-hangang pagtatanghal ng mga dyimnast sa Olimpyada. Totoong ang
wika ay "makikita" sa mga produkto ng pagsulat ng mga mag-aaral o maririnig sa kanilang pagsasalita,
ngunit higit pa rito ang nasasaklawan ng wika.

mga

angt

Ang wika ay nakaugat sa ating karanasan. Ang mag-aaral na may sapat na kabatiran sa mga nagaganap
sa kanyang kapaligiran ay inaasahang magiging matatas sa paglalahad ng kanyang mga ideya o kaisipan
tungkol sa kapaligirang ito. Kaya sa pagtuturo ng wika, nararapat lamang na ihantad ang mga mag

aaral sa iba't ibang makatotohanang gawain upang "iparanas sa kanila ang

tunay na gamit ng wika. Maaaring bigyan sila ng maraming babasahing aklat

at mga magasin, palikhain ng tula na malalapatan ng himig, pasulatin ng

isang maikling dula, paguhitin ng magagandang tanawin, pasalihin sa mga

interaktibong talakayan lahat ng mga karanasang ito'y magsisilbing matibay

na pundasyon sa pagkakaroon ng mag-aaral ng isang maunlad na wika.

Paano ba nililinang ang mga kasanayang pangwika? Laging isaisip na

ang kasanayan sa paggamit ng wika ay nasa mga arena ng komunikasyon.

Ang pagkatuto ng wika ay nagiging mabisa kung mabibigyan nang maraming pagkakataon ang mga mag-
aaral na makipagtalastasan sa kanilang mga kaklase. Samakatuwid, ang isang klasrum na
nakapagpapayaman sa pag-unlad ng wika ay iyong kung saan ang mga mag-aaral ay aktibong
nagbabahagi ng kanilang mga personal na ideya at karanasan at nagagawa ring maisaalang-alang ang
mga ideya at kaisipan ng ibang tao tulad ng kanilang mga kaklase, mga guro, mga awtor, at mga tauhang
nakakatagpo nila sa mga aklat.

Saan tayo dapat magsimula sa pagpaplano ng isang makabuluhar

programa sa pagtuturo at pagkatuto ng wika

ANG MGA BATANG MAG AARAl AT ANG PAGTUTURO NG WIKA

Sa mga talakayan sa larangan ng pagtuturo ng wika, maging Filipino o

Ingles man, palagi nang nakasentro ang usapan sa mga guro ng wika at kun8

paano sila nagtuturo. Mayroon ngang banggit tungkol sa mga mag-aaral subaul

mga palipad hangin lamang. Sa katunayan, mas mahalagang isipin muna nat

ang tungkol sa mga batang ating tinuturuan:

Sino sila?

Saan sila galing?

Ano ang alam nila?

Anu-anong mga motibasyon nila sa pag-aaral ng wika?

Ano ang palagay nila sa wikang Filipino?

Paano sila natututo ng wika?

Samakatuwid, ang simula ng lahat ng pagsisikap sa pagtuturo ng Filipino

sa ating mga paaralan ay ang pag-unawa sa kalikasan at pagkakaiba-1ba ng

mga bata sa paaralan, pati na ang pagkakaroon ng kaalaman at lubusang pang-

unawa kung paano natutuhan ang wika, una o pangalawang wika man, at ang

mga proseso sa pagkatuto nito.

Napaniwala tayo ng popular na kaalaman na mas madaling matuto ng

pangalawang wika ang mga bata kaysa may edad nang mag-aaral. Sa mga

ganitong paniniwala, nararapat lamang ang ilang kwalipikasyon.stig

oiste rseudegwaags

o Una, hindi totoong mas madaling matuto ng pangalawang wika ang mga

bata. May mga patunay na marami rin silang mga pagsisikap na ginagawa

upang matutuhan ang kanilang una at pangalawang wika (Brown, 1994). Ang

kaibhan sa pagkatuto ng wika sa pagitan ng mga bata at may edad na mag-

aaral ay nakabatay sa likas at natural na paraan ng pagsasalita ng mga bata

at kalimitang hindi nila binibigyang pansin ang anyo ng wikang sasabihin.

Samantalang sa isang may edad na nag-aaral ng wika, tahasang binibigyan

niya ng pokus ang salitang bibigkasin at pinag-iisipang mabuti ang anyo ng

wikang kanyang sasalitain. oi

Ikalawa, may mga pag-aaral na nagsasabi na ang may edad ay may higit na

Kakayahan sa pagtatamo ng pangalawang WIKa. Magagawanilang makapagsaulo

ng higit na maraming talasalitaan kaysa mga bata. Maaari silang gumamit ng

mga prosesong deduktibo at abstraksyon sa pag-aaral ng balarila at iba pang

nseptong panlinggwistika kaya sa kabila ng otomatikong pagpoprosesong

Eunagamit ng mga bata sa pagtatamo ng wika, maaaring magkaroon sila no

problema sa pag-aaral ng pangalawang wika.

Ikatlo, hindimalinawang hangganan ng edad ng mga batang bagopalamang

nag-aaral magsalita sa mga batang pre-pubescent. Lumilitaw sa maraming

pagkakataon na may mga batang totoong hirap sa pagtatamo ng pangalawang

wika dahil sa maraming kadahilanan. Pangunahin sa mga kadahilanan ay may

kinalaman sa mga salik na personal, sosyal, kultural, at politikal.

Ang pagtuturo ng wika sa mga. bata ay hindi basta nagaganap sa

pamamagitan ng pagbibigay ng maraming karanasang pangwika sa loob ng

klasrum. Kailangan ng guro ng tanging kasanayan at intwisyon na kaiba kung

may edad na mga mag-aaral ang tuturuan niya.

lrw Be s

Inilahad sa ibaba ang limang kategorya na may kinalaman sa paglaki at

pag-unlad ng mga mag-aaral na maaaring makatulong sa guro.sa pagpili ng

mga praktikal na teknik at istratehiya sa pagtuturo ng wika.

1.Intelektwal na Pag-unlad wR-9 Es smesesg sg 3S

Dahil sa ang mga bata (humigit kumulang hanggang edad

labinsiyam) sa ganitong edad ay nasa yugto pa rin ng tinatawag ni Piaget

na concrete operations, dapat lamang na isaalang-alang ang kanilang

mga limitasyon. Ang mga tuntunin at mga paliwanag tungkol sa wika

ay kailangang gamitin nang may ibayong pag-iingat. Hindi masyadong

pinahahalagahan ng mga bata sa ganitong yugto ng paglaki ang nosyon

ng mga edad ng "kawastuhan" at lalong higit na hindi nila mauunawaan

ang mga pagpapaliwanag ng tungkol sa mga konseptong panlinggwistika

Ilang mga tuntunin para sa mabisang pagkaklase: m YM

ee word)

8it Iwasan ang paggamit ng mga teknikal na salita sa pagpapaliwanag ng

sd sa ilang kaalamang pambalarila (e.g. ponolohiya, morpema, at iba pa).

13. 0srudsm

irds

Iwasan ang pagbibigay ng mga tuntunin na makalilito sa mga nag

aaral. 5

2. Tagal ng Pagkawili (Attention Span)

sn 3igine Isang kapansin-pansing kaibahan ng mga may edad sa mga bataay

olu ang tagal ng panahon ng kanilang pagkawili. Mahalagang maunawaa

ng guro ang kahulugan ng tagal ng panahon ng pagkawili: Paupuin mo

ang mga bata sa harapan ng TV na ang palabas ay ang paborito nilang

cartoon at asahan walang tatayo ni isa man sa kanila hanggang hindi

natatapos ang palabas. Kaya't hindi ka maaaring magbigay ng lsal

paglalahat na maikli lamang ang tagal ng panahon ng pagkawili ng mga

bata. Mangyayari lamang ang maikling panahon ng pagkawili kung aug

pagkaklase ay nakasasawa at walang kabuhay-buhay. Dahil mahirap

minsan ang paksang pinag-aaralan sa wika, tungkulin mong gawin l5

kawili-wili, buhay, at masaya. Paano mo ito gagawin?

itong

aglsip ng mga gawaing may kagyat na kawilihan para sa mga Data

aB Maglahad ng mga makabago at iba't ibang gawain.

» Gawing buhay ang pagkaklase at huwag mabahala na mag-0ober

akting dahil kailangan ito ng mga bata para sila y maging BiSing a

b-Jlisto. 93T RSCS2 908 stolsst gusisd sgm uh msqhZSE

stisebey

Tuklasin ang kiliti ng mga bata at gawin itongpuhunan sa pagpapananll

ng kanilang kawilihan.
goiltsb

Isaalang-alang ang pagiging palatanong o kuryusidad ng mga bata

upang mapanatili ang kanilang kawilihan.

sn bst

OT g8iugsd sg se Jgit Tolsl ysdunieg

Pakilusin ang Iba't ibang Pandamdam (Sensory Input)

JARA

Maglaan ng mga gawaing magpapakilos sa mga bata tulad ng role play

gaizs6u at mga laro. 8 30384 s2 usnus t 6 st0

AM AP

UTUTO

»Gumamit ng iba't ibang kagamitang panturo na makatutulong sa

pagpapatibay ng mga kaisipang natamo.

beho ved

te »Isaalang-alang din ang paggamit ng sariling mga non-verbal

o sli language.geldunuebl ga dooh a2nivD geSW 3geli sp

reeutgrltnaas aaiden

4 Mga Salik na Apektib (Afective Factors)

t sl > Iparamdam sa mga mag-aaral na natural lamang na makagagawa sila

gslaseng pagkakamali sa pagsasalta, pagpabDasa, at pagsulat habang nag-

aaral ng isang wika. ooyen a3t 6itbe baw anoi

» Maging mapagpaumannin at lDIgay ang 1ahat ng suporta r

magkaroon ng tiwala sa saril ang Dawat mag-aaral, ngunit maging

matiyak sa mga inaasahang matatanmo ng iyong mag-aaral

Maglaan ng mas raming pakikilahok na pasalita mula sa mga mag-

maraming pagkakataon na subukin ang iba't ibang gawain sa pag-

aaral lalo't higit iyong mga tahimik sa klase upang mabigyan sila ng

aaral ng wika.