You are on page 1of 104

‫قسم الحاسأوب وتقنية‬

‫المعلوماتا‬
‫ا‬ ‫المركز الكندي‬
‫ا‬
‫للتدريب وتنمية‬
‫لجنة إعداد المناهج‬
‫القدراتا‬

‫الجــداول اللكــترونية‬

‫مع ذكر تعاملتا إكسل ‪2003‬‬

‫إعداد السأتاذ ‪ /‬نزار عبدالرسأول علي النسيري‬


‫الصإدار الخامس‬
‫الـــفـــهـــرس‬ ‫‪2011‬م‬
‫‪‬‬
‫عنوان‪ :‬تقاطع شارع الرياض مع شارع‬ ‫المركز الكندي‬
‫الرقاص‬ ‫للتدريب وتنمية‬
‫تلفون )‪(467588-406448-406446‬‬ ‫القدراتا‬
‫)‪( 0‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ ‬‬
‫‪ ‬تتتتتتت تتتتت تتتت‪:‬‬
‫تتتت‬ ‫تتتتتتتتت‬
‫تت‬
‫‪1‬‬ ‫تتتتتت‬
‫‪2‬‬ ‫تتتت تتتتتت‬
‫‪3‬‬ ‫تتتتتتت‬
‫‪4‬‬ ‫تتتتت تتتتت ‪ :‬تتتتتتت تت تتتت‬
‫‪7‬‬ ‫تتتتتتت تت تتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫‪10‬‬ ‫تتتتتتت تت تتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫‪14‬‬ ‫تتتتت تتتتتت ‪ :‬تتتتتتتتت‬
‫‪20‬‬ ‫تتتتتتت تتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫‪24‬‬ ‫تتتتت تتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫‪26‬‬ ‫تتتتتت تتتتتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫‪29‬‬ ‫تتتتتت تتتتتتتت تتتتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫‪37‬‬ ‫تتتتتتت تتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫‪43‬‬ ‫تتتتتتتت تتتتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫‪46‬‬ ‫تتتتتتت تتتتتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت تتت ‪:‬‬
‫‪49‬‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت تتت ‪:‬‬
‫‪52‬‬ ‫تتتتتتت تتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت تتت ‪:‬‬
‫‪57‬‬ ‫تتتتتت تتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت تتت ‪:‬‬
‫‪71‬‬ ‫تتتتتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت تتت ‪:‬‬
‫‪75‬‬ ‫تتتتتتت‬
‫‪76‬‬ ‫تتتتتتتت تتتتتتتت‬

‫)‪( 1‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬
‫بـــيـــان الـــدورة‬

‫‪   ‬‬

‫‪Excel 2007‬‬ ‫اسم الدورة‬

‫اسم المدرب‬

‫اسم المتدرب‬

‫وقت الدورة‬

‫‪ 20‬ساعة دراسية‬ ‫مده الدورة‬

‫‪ ‬يتعرف المتدرب على أهم برامج الجداول‬


‫اللكترونية‪.‬‬
‫‪ ‬أن يتعرف المتدرب على كيفية التعامل مع‬
‫الجداول اللكترونية‪.‬‬
‫‪ ‬أن يتعرف المتدرب على كيفية التعامل مع‬
‫المعادلتا والدوال‪.‬‬
‫‪ ‬أن يتعرف المتدرب على أنواع التنسيقاتا‬
‫والمخططاتا‪.‬‬
‫الأهداف الدراسية‬
‫‪ ‬أن يتعرف المتدرب على كيفية التعامل مع‬
‫إعداداتا الورقة‪.‬‬
‫‪ ‬أن يتعرف المتدرب على بعض المهاراتا‬
‫الخاصة ‪.‬‬
‫‪ ‬أن يتمكن المتدرب من عمل كل ما يطلب منه‬
‫في مجال عملة ‪.‬‬
‫‪ ‬أن يتعرف المتدرب على الفروق بين‬
‫الصدارين ‪ 2003‬و ‪. 2007‬‬

‫المتطلبات الدراسة ‪-:‬‬


‫‪ ‬الحضور مده الدورة كامل ل ) ‪ 20‬ساعة (‪.‬‬

‫)‪( 2‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫ اللتزام بمواعيد الحضور والغياب في وقت الدورة‬


.‫المحددة‬
.‫ اللتزام بالهدوء والحاترام تعاليم المركز لدوره‬
. ‫ عمل التطبيقاتا المطلوبة منه في وقتها المتفق عليه‬
. ‫ اللتزام بتقديم البحاث والوجباتا المطلوبة‬
‫الـــمـــقـــدمـــة‬

  

            
         
 
.
            
            .
             
              
      (   )     
.          
 2003       2007     
              
. 
          
.       
       .       
.             
              
 ( )          
.            

.           

( 3)
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ .‬‬

‫الفصل الول‪ :‬الــبــدايــة مــع إكــســل‪:‬‬


‫يفترض عند نهاية هذا الفصل أن تكون قادراا على‪:‬‬

‫)‪( 4‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫ البداية مع إكسل‬:‫الفصل الول‬

XP2007     :   


        (   )     *
              

            
            
. 
      ( 
:      :    *
Microsoft Office –   –    -
 Microsoft Office Excel 2007 –   -
Microsoft Office Excel 2003 –   -
.       -
-   –      - 
   –   – 
.  –  –  

( 5)
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

:         :    *
. -      -   -    (   ) – 
  -         -  -    (   )
.
.    – ( )    – 
.         – ( Ctrl + S ) –  – 
.(xlsx.*) )   (   (xls.*) )   (   ( )   
:       :    *
.  –   –    (  )   –    (  ) – 
.          – 
:        ( 

‫ البداية مع إكسل‬:‫الفصل الول‬


‫نزار النسيري‬
-: 2003 ‫تتت تتتتتتت تت تتتتت‬

: ‫تتتتت تتتتتت تتتتتت تت‬

( 6)
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬
‫ت‬
‫‪ – 1‬تتتت تتتتتتت ‪ :‬تتتت تتت تتتتتتتت تتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت‬
‫تتتتتت تتتتت تتتتت‪.‬‬
‫‪ – 2‬تتتت تتتتتتتتت ‪ :‬تتتتتت تتت تتتتتت تت تتتتتتتتت تتتتتت تتتت‬
‫تتتتتت تتتت‪.‬‬
‫) ‪ ( 2003‬تتتت تتتتتتت ‪ :‬تتتتت تتت تتتتتت تت تتتتتتت‬
‫تتتتتت تتتت تتتتتت تتتت‪.‬‬
‫‪ – 3‬تتتتتتتتت ‪ :‬تتتتت تت تتتتتت تتتتت تتت تتتتتت تت تتتتت‬
‫تتتتتتت تتتتتتتت تتتتتت‪.‬‬
‫تتتتت‪ ) :‬تتتتتت تتتتتتتت ت تتتتت ت تتتتت تتتتتت ت تتت ت تتتتتت‬
‫ت تتتتتت ت تتت (‪.‬‬
‫) ‪ ( 2003‬تتتتت تتتتتتت ‪ :‬تت تتتتت تت تتتتت تتتتت تتت‬
‫تتتتتت تت تتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫تتتتتت‪ ) :‬تتتت تتتتتتت تتتتتتت‪ +‬تتتت تتتتت تتتتتتت‪+‬‬
‫تتتت تتتتت تتتتت (‪.‬‬
‫‪ – 4‬تتتت تتتتتت ‪ :‬تت تتتتتتتت تتتتتت تتت تتتتتتت ت تتتتت‬
‫تتتتتتت تتتتتت تتتتتتتتت ‪.‬‬
‫تتتتتت تتت تتتت تتتتت تتتتت تت تتت تتتتتت تتتت)‪(‬و)‪(‬و)‬
‫‪( fx‬الخاص بإدراج الدوال‪.‬‬
‫)‪ (2003‬جزء المهام ‪ :‬هو إطار يظهر على جانب صفحة المصنف والغرض منه تسهيل‬
‫الوصول إلى بعض المهام ‪ .‬ويمكن إظهاره وإخفائه من ) عرض – جزء المهام ( ‪.‬‬
‫‪ – 5‬كتب العمل أو المصنفات ‪ :‬وهي الملف الرئيسي للعمل )‪. (Book1‬‬
‫‪ – 6‬الوراق ‪ :‬هي مجال العمل‪ .‬وكل مصنف يتكون من ثلثا أوراق‪ .‬الورقة الولى فعالة‪.‬‬
‫‪ – 7‬العمدة ‪ :‬هو الجزء العلوي للورقة ويحتوي على حرف )‪ (A‬ويتكون من )‪ (16384‬عمود‬
‫أسماء العمدة تبدءا من ) ‪ ( A‬حتى أخر عمود وهو ) ‪. ( XFD‬‬
‫‪ – 8‬الصفوف ‪ :‬تكون في يمين الورقة وتحتوي على رقم )‪ (1‬وتتكون من )‪ (1048576‬صف ‪.‬‬
‫)‪ (2003‬تتكون الورقة الواحدة من‪ ( 65536 ):‬صف و) ‪ ( 256‬عمود من )‪ (A‬إلى )‪.(IV‬‬
‫)يمكن قلب العمدة والصفوف من جهة لخرى من تخطيط الصفحة أو شريط الدوات‪-‬تنسيق) ((‪.‬‬
‫‪ – 9‬الخليا ‪ :‬هي وحدة العمل وعبارة عن مستطيلت تتكون من تقاطع العمدة مع الصفوف ‪.‬‬
‫وتسمى باسم العمود والصف ‪ .‬مثل ‪ :‬الخلية )‪ (D7‬في العمود)‪ (D‬والصف )‪.(7‬‬
‫‪ – 10‬شريط المعلومات ‪ :‬في السفل ويحتوي على معلومات بالضإافة إلى طرق العرض والحجم‪.‬‬
‫الفصل الول‪ :‬البداية مع إكسل‬

‫‪ ( 3‬كيفية التنقل داخل ورقة العمل ‪.‬‬


‫يمكن التنقل بين الخليا بواسطة ‪- :‬‬
‫‪ – 1‬الماوس ‪ :‬كما تريد‪.‬‬
‫‪ – 2‬مفاتيح السهم ‪ :‬حسب اتجاه السهم ‪.‬‬
‫‪ – 3‬مفتاح ) ‪ : ( Tab‬ينتقل إلى الخانة التالية حسب الصف ‪.‬‬
‫‪ – 4‬مفتاح ) ‪ : ( Shift + Tab‬يتنقل إلى الخانة السابقة حسب الصف ‪.‬‬
‫‪ – 5‬مفتاح ) ‪ : ( Enter‬ينتقل إلى الخلية التالية حسب العمود ‪.‬‬

‫)‪( 7‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ – 6‬مفتاح ) ‪ : ( Shift + Enter‬ينتقل إلى الخلية السابقة حسب العمود ‪.‬‬


‫‪ – 7‬مفتاح ) السهم ‪ : ( Ctrl +‬يتنقـل بين أخر الصف أو العمود وأولهما ‪.‬‬
‫‪ ( 4‬طريقة تحديد الخليا ‪.‬‬
‫يمكنك تحديد خلية واحدة أو أكثر وذلك كما يلي ‪:‬‬
‫‪ – 1‬الماوس ‪ :‬أ ( بالضغط على الخلية المراد تحديدها ‪ ،‬أو بالتحديد والسحب في أي اتجاه ‪.‬‬
‫ب( بالضغط على أسم العمود أو الصف لتحديده بالكامل ‪ ،‬مع إمكانية السحب ‪.‬‬
‫جـ( بالضغط على الفراغ قبل )‪ (A‬وفوق )‪، (1‬أو)‪ (Ctrl + A‬لتحديد الكل ‪.‬‬
‫الفصل الثاني‪ :‬الــتــعــامــل مــع الــورقــة‪:‬‬
‫‪ – 2‬السهم ‪ : Shift +‬باختيار الخلية المراد تحديدها و الضغط على ‪Shift‬والحركة بالسهم ‪.‬‬
‫قادر‪.‬اا على‪:‬‬ ‫تكون‬
‫متجاورة‬ ‫الفصل أن‬
‫الخليا الغير‬ ‫للتحديدهذا‬
‫على ‪ :‬أ (‬ ‫نهاية‬
‫عندوذلك‬
‫يفترض‪: Ctrl‬‬
‫‪ – 3‬الماوس ‪+‬‬
‫ب( العمدة أو الصفوف الغير متجاورة ‪.‬‬
‫‪ ( 5‬كيفية كتابة المحتويات ‪.‬‬
‫يمكن كتابة التالي ‪:‬‬
‫) أرقام فقط ‪ -‬نصوص فقط ‪ -‬أرقام ونصوص ‪ -‬معادلت رياضإية ومنطقية ( ‪.‬‬
‫‪ ( 6‬نقل البيانات ‪.‬‬
‫يتم نقل البيانات بواسطة السحب و الفلت وذلك كتإلى ‪:‬‬
‫‪ – 1‬قم بتحديد الخلية المراد نقل بياناتها ‪.‬‬
‫(‪.‬‬ ‫‪ – 2‬حرك المؤشر إلى طرف التحديد على الخط حتى يتحول إلى الشكل )‬
‫‪ – 3‬أنقر وأسحب إلى الموضإع الجديد ثم افلت الماوس ‪.‬‬
‫‪ ( 7‬نسخ و قص و لصق البيانات ‪.‬‬
‫أ ( الطريقة الولى ‪ :‬وتتم كتالي ‪:‬‬
‫‪ – 1‬يتم تحديد الخلية أو عدة خليا ‪.‬‬
‫‪ – 2‬يتم الضغط على نسخ أو قص من شريط الدوات أو قائمة تحرير أو بالزر اليمن ‪.‬‬
‫‪ – 3‬ويتكون إطار للمنطقة التي تم نسخها أو قصها على شكل طابور نمل ‪.‬‬
‫‪ – 4‬تحديد المنطقة المراد النسخ أو القص إليها ‪.‬‬
‫‪ – 5‬يتم الضغط على لصق من شريط الدوات أو قائمة تحرير أو بالزر اليمن ‪.‬‬
‫ب( الطريقة الثانية ‪ :‬وتتم كتالي ‪:‬‬
‫‪ – 1‬يتم تحديد الخلية المراد نسخها ‪.‬‬
‫‪ – 2‬حرك المؤشر إلى حافة الخلية ) أسفل اليسار ( حتى يتحول إلى الشكل ) ‪. ( +‬‬
‫‪ – 3‬اسحب مع الضغط على الماوس في أي اتجاه ثم الفلت يتم النسخ ‪.‬‬

‫)‪( 8‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫ التعامل مع الورقة‬:‫الفصل الثاني‬

    :   

.  –       


-:   (*)
          
: 

( 9)
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪    ‬‬


‫‪    ‬‬
‫‪     ‬‬
‫‪    ‬‬
‫‪   ‬‬
‫‪.   ‬‬
‫‪ ‬تتتتتت‪-:‬‬
‫‪ -1‬تتتتتت تتت تتتتت تتت تتت تتت تت تتتتتتت تتت تت تتتتتت تتتتت‬
‫– تتتتت تتتت‪.‬‬
‫‪ ( 2003 ) -2‬تتت تتتتت تتتت تتتتت تت تتتتت تتتتت – تتتت‬
‫تتت‪.‬‬
‫)*( تتت تتتت ‪-:‬‬
‫تتت تتت تتتتتت تتت تتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتت تتتت تتتتت‬
‫تتتتتتت تت تتتتت ‪ -‬تتت‪ -‬تتتت‪.‬‬
‫)*( تتتتت تتتتت تتتت ‪-:‬‬
‫تتت تتت تتتتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت‬
‫تتتتت تتتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتت‬
‫تتتتت تتتتتت ‪.‬‬
‫)*( تتت تتتت ‪-:‬‬
‫تتت تتت تتتتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت‬
‫تتت تت تتت تت تتت تتتتت تتتت تتتتت تتتت تت تتتتت تتت تتتتتت‬
‫تتت تت تتتتت تتتتتت ‪:‬‬

‫تتتتتتت تتتتتت تتتتتت تت تتتت تتتتت تت تتتتتت تتت تتت تتتتتتت‪.‬‬

‫)*( تتت تتتت ‪-:‬‬


‫تتت تتتتت تتت تتتتتت تتتت تتتتتتتت تتت تتتتتتت تتت تتتتت تتتت تتتتت‬
‫تتت تتت تتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتتت تتتتت تت‬
‫تتتتت تتت ‪.‬‬
‫)*( تتت تتتتت تتتتتتت )تتتتتتت( ‪-:‬‬
‫تتت تتت تتتتتت تتت تت تتتت تتتتت تتتتتت تت تتتت تتت تتتتت تتتتتتت‬
‫تتتتت تتت تتتتت تتتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تت تتتتت تتتت تتتت‬
‫تتتتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتت تت تتتتت تتت تتتتت‪.‬‬
‫الفصل الثاني‪ :‬التعامل مع الورقة‬

‫)*( تتتتت تتتتتت تتتتتت ‪-:‬‬


‫تتتتتت تتت تتتتتت تتتتتتتتتتت تت تتتت تتتتت تت تتتتت‬
‫تت تت تتتتت ‪ -‬تتتتت ‪ -‬تتتتت ت تتتتت تتتتت تتتتتت تت‬

‫) ‪( 10‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتتتتت‪ .‬تتت تتتت تتتتتتت تتتتت ‪ -‬تتتتت – تتتتت ت تتت‬


‫تتتت تتتتت‪:‬‬ ‫تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫)*( تتتتت تتتت تتتتتتت ‪-:‬‬
‫تتت تتت تتتتتت تتت تت تتتت تتتتت تتتتتت تت تتتتت تتتتت تتتت تتتتتتت‬
‫تتتتت تتت تتت تت تتتتتتت تتتتتت تتتتتتت تت تت تتتت تتتتت تت تت تتتتتت‬
‫تت تت تتتتتتت تت تتت تتتتتت ‪.‬‬
‫)*( تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتتت تت تتتتتت‪-:‬‬
‫تتت تتت تتتتتت تتتت تت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تت تتتتت تتتتتت تت تت‬
‫تتتتت‪ -‬تتتتت ‪ -‬تتتتت ت تتتتت تت تتتتتت تت تت تتتت تتتتت تتتت تتتتت‬
‫تتتتت تتتتت‪ .‬تتتتت تتتتتتتت تتت تتت تتتت تتتتتتتت تتتت تت تتت تتتت‬
‫تتتتتتت تتتتتت تتتت تتتتتتتت تتت تتتتتتتت تتتتتتتتتت تتتتتت‬
‫تتتتتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتت تتتت تت تتتتتت تتتتتتتت تتتتتت‬
‫( تت تت تتتتت – تتتتت – تتتتت‬ ‫( تت )‬ ‫تتتتتتتت )‬
‫تتتتتت تتت تتتتتت تت تت تتتت تتتتت تتتتتت تتتتت‪.‬‬
‫)*( تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتت تت تتتتتت ‪-:‬‬
‫تتت تتتتتتت تتت تتتت تت تتتتتت تت تتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتت‬
‫تتتت تت تتتتت تت تتت تتتت تت تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتت تتت تتتت تت‬
‫تتتتتت تتتتت تتت تتتت تت تتتتتت تتتتتتت تتتتت تتتت تت تتتتت ‪ -‬تتتتت‬
‫تت تتتتتت تت تت تتتت تتت تتتتت ‪ -‬تتت تت تتتتتت تتتتت تت تتت‪.‬‬
‫)*( تتتتت تتتتتت تتت تتتتتتت تتتتتتت ‪- :‬‬
‫تتت تتت تتتتتتت تتتتتتتت ‪-:‬‬
‫تتتتتتت تتتتتت ‪ -:‬تت تتتت تتتتتتت تتت تتتتتت تتت تتتتتت تتت‬
‫( تت تتت تتتتت تتتتت‬ ‫تتتتتتتت تتت تتتتت تتتتتتت تتت تتتتت )‬
‫تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫تتت تتتت تتتتتت تتت تتتتتت تتت تتتتتت تتت تتتتتت تتت تتتتت تتتتتتت‬
‫( تت تتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتت‬ ‫تتت تتتتت )‬
‫تتتتتتت تتتتتتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫تتتتتت تتتتتتت ‪ -:‬تتتتتتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتت‬
‫تتتتتتت تتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتت تتتتتت تتتت‬
‫تتتت تتتتت ‪:‬‬ ‫تتتت تتت تتتتتت تتت تتتتتت ‪.‬‬
‫تتتتتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتتتت تتتت تتتتت‬
‫تتتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتتت‪.‬‬
‫‪‬تتتتتت‪-:‬‬
‫تتتتت تتت تت تتتتتت تتتتتتتت‪-‬تتتتت‪ -‬تتتتت تتتتتتت تت تت تتتتتت‬
‫تتتت‬
‫تتتتت تتتت تت تتت تتتتتت‪ .‬تت ) ‪ ( 2003‬تت تتتتت تتتتت ‪.‬‬

‫الورقة‪.‬‬
‫تتتتتتتمع(‬
‫الفصل الثاني‪ :‬التعامل‬
‫* تتتت تتتتت تتتتتت تتت ‪ :‬تتتتتت تتتت) تتتتت‬
‫)*( تتتتتتتت تتتتتتتت ‪:‬‬

‫) ‪( 11‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتت تت تتت تتتتت تتتتتت تتتت تتت تتتت تتتت تتت تتتت تتتتتتتت تتت‬
‫تتتتتتت تتت تتتتتت تتتتت‪ -‬تتتتت – تتتتتت تتتتتت تتتت تتتتتت تتتت‬
‫تتتتت تتت تت تتتت تتت تت تتتتتت‪.‬‬
‫‪‬تتتتتتت تتتت ‪-:‬‬
‫‪ -1‬تت تتتت تتتت تتت تت تت تتت تتتت تتتت تتتتتت تتتت تتتتت) ‪#‬‬
‫ت‬ ‫‪ ( # # # #‬تتتت تتتت ‪:‬‬
‫تتتت تتتت تتتتت تت تت تتتت تتت تتتتتت تت تتتت تتتتتتت تتتتت ت‬
‫تتتتت تتت تتتتت تتتتتت‬
‫تتت تتت تت تتتتتت تتت تتتت تتتتتت تتت تتتتتتتت تتت تتتتت‪.‬‬
‫)*( تتتتتتتتت تت تتتتت ‪: 2007‬‬

‫* تتتتت تتت تتتتتتتتت تتتت تتت تتتتتت تتتتتتتتتت ‪.‬‬

‫) ‪( 12‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫الفصل الثالث‪ :‬الــتــعــامــل مــع الــخــلــيــة‪:‬‬


‫يفترض عند نهاية هذا الفصل أن تكون قادراا على‪:‬‬

‫) ‪( 13‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬
‫ التعامل مع الخلية‬:‫الفصل الثالث‬

    :   


:     
-  -  -   -   -    -
. .
:   ()
           
.
-:    -:     (*)
             -
.      
             -
.   
:  ()
-:        -:     (*)
          ( = )   
.          
-:‫ تتتتتت‬
‫تتتتت تتتتت ) = ( تت تتتتت تتتت ) تتتتت تتتت تتتتتت ت تتتتتت‬
.‫( تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتتت‬
: ‫ تتتتت تتتتتتتت تت تتتتتتتتت‬
‫( تتتتتتتت تتتتتتتت‬2) ‫( تتتتتتتت تتتتتتتت‬1)
‫تت تتت تتتت‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتتتتتت‬
‫تتتت تت‬ < + ‫تتتتت‬
‫تتتت تت‬ > – ‫تتتتت‬
‫تتتت تت تتتتت‬ =< * ‫تتتتت‬
‫تتتت تت تتتتت‬ => / ‫تتتتتت‬
‫تت تتتتت‬ <> ^ ‫تتتت‬
-:‫ تتتتتت‬
‫( تتتتت تت‬TRUE) ‫تتتت تتتتتتتتت تتتتتتتت تتتت تتت تتتتت‬
.‫( تتتتت‬FALSE)
-:‫تتتت‬
F E D C B A
‫تتتتت‬ 10 40 30 20 10 1

( 14 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪0‬‬
‫تتتتت‬ ‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪2‬‬
‫تتت تتتت‬ ‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪3‬‬
‫تتت‬
‫‪5‬‬
‫الفصل الثالث‪ :‬التعامل مع الخلية‬
‫تتتتت‬ ‫‪2‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪4‬‬
‫تتتتتتتت‪-:‬‬
‫‪=A1 + B1 + C1 + D1‬‬ ‫تتتتت تتتتتتت تتتتتتت ‪D1, C1, B1, A1‬‬
‫‪=A2 – B2 – C2 – D2‬‬ ‫‪D2, C2, B2, A2‬‬ ‫تتت تتتتتتت تتتتتتت‬
‫تتتتت تتتتتتتت ‪ B3 , A3‬تتتت تتتتت تتتتتتتت ‪= (A3+B3) – (C3+D3) D3 , C3‬‬
‫)‪= (A4*B4) / (C4*D4‬‬ ‫‪ D4‬تت ‪ C4‬تتتتت تتتتتت تتت تتت ‪ B4‬تت ‪ A4‬تتت‬
‫‪ ‬تتتتتت‪-:‬‬
‫‪ ‬تتتتت تتت تتتتتتتت‪-:‬‬
‫‪ -‬ك‬ ‫تتتتتتتتت تت تتتتتت تت تتتتتتتت تت‪; -:‬‬
‫تتتتتتت‪ - :.‬ك ‪+ Shift‬‬ ‫(‬ ‫‪) -1‬‬
‫‪ - ,‬و‬ ‫تتتت‪.‬‬ ‫^‬ ‫‪-2‬‬
‫) ( ‪Shift + 0 ' 9 -‬‬
‫تتتتت تت تتتتتت‪.‬‬
‫> ‪ -‬ز ‪ ، + Shift‬ج ‪+ Shift‬‬
‫‪ * -3‬تت ‪/‬‬
‫تتتتت‪.‬و ‪ ، + Shift‬د ‪+ Shift‬‬
‫> ‪-‬‬ ‫تتتتت تت‬ ‫‪ + -4‬تت ‪-‬‬

‫)*( تتتتت تتت تتتتتت‪ -:‬تتت تتتتت تتت تتتتتت تت تتتتتتتت تتتت‬
‫تتتتت تتتتت تتتتتت تتتت تتتتتتت تتت تتتتت تتتتتت تت تتتت تتتتتت تتت‬
‫تتتت تتتتت تتتتتت تتت تتت ) ‪ ( +‬تت تتت تتتتت تتت تتتت تتتتتت تت‬
‫تتتتتتتت‪.‬‬
‫تتت تتتتتتتت تتتتتت تتت تتتتت تتتت تتت تتتتتت تتتت تت تت تتت‪.‬‬
‫* تتتت‪ -:‬تتتت تتتتتت تت تتتت تتتتتتتتت تتت تتت‪= A1 + B1 + C1 -:‬‬
‫تتت‪A2 + B2 +‬‬ ‫‪:-‬تت تتتت تتت تتتتتت تت تتت تتتتت تتتت =‬
‫تتت‪C2‬‬
‫تتتت‪= A3 + B3 +‬‬
‫تتت تتتت تت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتت تتتتت تت ‪C3‬‬
‫تتتتتت تتتتت تتتت تتتتتتتتت تتتتتتتت تتتتتت تتتت تت تت تتت تتتتت تتت‬
‫تتتتتت تتتتتتتتت ‪.‬‬
‫تتتت‪-:‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪TRUE‬‬ ‫=‪A1>B1‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪20‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪FALSE‬‬ ‫=‪A2<B2‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪40‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪TRUE‬‬ ‫تتتت تت‬
‫=‪A3>=B3‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪3‬‬
‫تتتتت‬
‫‪FALSE‬‬ ‫=‪A4<>B4‬‬ ‫تت تتتتت‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪4‬‬
‫)‪ (3‬تتتتتتتتتت ‪:‬‬
‫تتت تتتتتتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتت تتتت تتت تتتت تتتت‬
‫تتتتت ‪-:‬‬
‫تتتت‪-:‬‬

‫) ‪( 15‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬


‫‪95‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪90‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫تتتتتتتت تتتتتتتت‬ ‫‪9‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪13‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪17‬‬
‫الثالث‪ :‬التعامل مع الخلية‬ ‫الفصل‬ ‫‪5‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪ ‬تتتتتتتتتت تتتتتتتت تتتتتتتتت ‪ :‬تتت تتت ‪:‬‬
‫* تت تتتتتت )‪ -:( A‬تتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتت تتتت تت‪=A1+2‬‬
‫تتتتتت‬
‫‪A2‬‬
‫تتتت تتتتت ) ‪ ( 2‬تتتتت تت تتتتتت ‪=B1+2 . A1‬‬
‫* تت تتتتتت )‪ -:( B‬تتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتت تتتت تت تتتتتت‬
‫‪B2‬‬
‫تتتت تتتتت )‪ (2‬تتتتت تت تتتتتت ‪.B1‬‬
‫‪ ‬تتتتتتتتتت تتتتتتتت تتتتتتت تتتتتت ‪ :‬تتت تتت ‪:‬‬
‫* تت تتتتتت )‪ -: (C‬تتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتت تتت تتتتتتتت ‪C2 ,‬‬
‫ت‬ ‫‪ C1‬تتتتت تتتتتت تتتتت تتتت‬
‫تتتتت )‪ (2‬تتتتتتت تتتت تتت تتتتتت تتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫* تت تتتتتت ) ‪ -:( D‬تتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتت تتت تتتتتتتت ‪D2‬‬
‫ت‬ ‫‪ , D1‬تتتتت تتتتتت تتتتت تتتت‬
‫تتتتت )‪ (2‬تتتتتتت تتتت تتت تتتتتت تتت تتتتتتتت‪.‬‬
‫* تت تتتتتت ) ‪ -: ( E‬تتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتتت تتت تتتت‬
‫= ‪E1+1‬تتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫تت تتتت تتتتت تتتتتت )‪ (2‬تت تتتت تتت تتتتتتت ‪E2 ,‬‬
‫‪ E1‬تتتتت تتتتتت ‪.‬‬
‫* تت تتتتتت )‪ -:( F‬تتتت تتتتتتت تت تت تتت تتت تت =‪ F1+4‬تت‬
‫تتتت ‪ F2 , F1‬تتتتت تتتتتت‪.‬‬
‫* تتتت تتتتت تتتتتت تتت ‪ :‬تتتتتت تتتت ) تتتتتتت تتتتتتتت ( ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت‪-:‬‬
‫‪ - 1‬تتتت تتت تتتتتتت تتتتت تت تت تتتتت ت تتتتتت تت تتت تتتتتتت‬
‫تتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫‪ - 2‬تتتت تتتتت تتتتتتتتتت تتتتتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتت‬
‫)–( تتتتتتتت تت تتتتت ‪.‬‬
‫‪ – 3‬تتتت تتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتت تتتتت تت تتتتت تتت تت )‬
‫‪.(Ctrl‬‬
‫)‪ (4‬تتتتتتتتتت ‪:‬‬

‫) ‪( 16‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتت تتتتتتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت تت تتتتتتتتتت تتتتتت‬


‫تتتتتتتت تتتتتتتتتت تت تتتتتت تتتتتتت ت تتتتت تتتتت تتتتتتت‬
‫تتتتتت تتتتت تت تتتتتتت تتتتت تتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫تتتت‪-:‬‬
‫‪O‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪J‬‬‫‪L‬‬ ‫‪I‬‬ ‫‪K‬‬
‫تتتتت‬ ‫‪Jan‬‬ ‫‪Sat‬‬ ‫تتتت‬
‫تتتتت تتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تتتتت تتتتت‬ ‫تتت‬ ‫‪2‬‬
‫‪Feb‬‬ ‫‪Sun‬‬ ‫تت‬ ‫ت‬
‫تتتتتتتت‬
‫تتتت‬ ‫تتتتت تتتت‬ ‫‪3‬‬
‫‪Mar‬‬ ‫‪Mon‬‬ ‫تتتتت‬ ‫تتت‬ ‫تت‬
‫تتتتت تتتتت تتتت تتتتت تت‬ ‫‪4‬‬
‫‪Apr‬‬ ‫‪Tue‬‬ ‫تتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتت‬
‫تتتت تتتتت تت‬ ‫تتتتت تتتت‬ ‫‪5‬‬
‫‪May‬‬ ‫‪Wed‬‬ ‫تتتت‬ ‫تتت‬ ‫تتت‬
‫‪... ... ... ... .. ..‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت‪-:‬‬
‫تتتت تتتتت تتتتتت تتتت تت تتت تتتتتت ‪.‬‬

‫* تتتت تتتتت تتتتتت تتت ‪ :‬تتتتتت تتتت ) تتتتت تتتتت تتتتتتت‬


‫( ‪.‬‬
‫الفصل الثالث‪ :‬التعامل مع الخلية‬

‫)‪ (5‬تتتتتتتتت ‪:‬‬


‫تتت تتتت تتتتتت ت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتت تتتتت تت ) تتتتت‬
‫تتتتتت ( ‪.‬‬
‫)‪ (6‬تتتتتت ‪:‬‬
‫تتت تتتت تتتتت تت تتتتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتت تتتتت تت‬
‫) تتتتت تتتتتت ( ‪.‬‬

‫‪ ‬تتتتتت‪-:‬‬
‫تتتتتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتت) & (تتتت تتتتتت تتتت تتتتتتت‬
‫ت‬ ‫تتتت‬
‫تتتتتت‪.‬تتتت تتت تتت‪:‬‬

‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬


‫تتتتت‬
‫تتتتت تتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تتتتت‬
‫تتتت تتتتتتت‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫‪2‬‬

‫) ‪( 17‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتت تتتتتت تت تتتتتت )‪ (A2‬ت تتتتتت )‪ (B2‬تتت تت تتتتتت )‪(C2‬‬


‫=‪A2&B2‬‬ ‫تتتتت‬

‫‪ ‬تتتتت ‪-:‬‬
‫‪ -1‬تت تتتتتت تتتتتت تتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتتت تتت تتتت ت تت تتتت‬
‫تتتت تتتتتتتت تتتتتتت ت‬
‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتت‬ ‫الــــتــــنــــســــيــــقــــات‪:‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪20‬‬ ‫الرابع‪:‬‬
‫الفصل ‪10‬‬
‫‪1‬‬
‫تكون قادراا تتتتت‬
‫على‪:‬‬ ‫الفصل أن ‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫هذا‬
‫‪20‬نهاية‪10‬‬ ‫يفترض عند‬
‫‪2‬‬
‫تتتتت‬ ‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫تتتتتت‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪4‬‬
‫تتتتت‬ ‫‪2‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪ =A2+D3–C2^2+(D1+A4/C2) –A1‬تت تت تتتتتت‬
‫ت‬
‫تتتتتت تتتت تتتتتتت تتتتت‬ ‫‪ -2‬تت تتتتتت تتتت تتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت‬
‫تتتتتتتت تتتت تت)‪(101‬ت‬
‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتت تتتتتت‬ ‫تتت‬
‫تتتت‬ ‫تتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تت‬
‫‪1‬‬
‫‪490‬‬ ‫‪480‬‬ ‫‪500‬‬ ‫ت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪00‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪450‬‬ ‫‪400‬‬ ‫‪450‬‬ ‫ت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪00‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪400‬‬ ‫‪400‬‬ ‫‪400‬‬ ‫ت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪00‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪350‬‬ ‫‪330‬‬ ‫‪350‬‬ ‫ت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪000‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪4‬‬
‫تتتتت‬
‫تتت‬ ‫‪5‬‬

‫* تتتت تتتتت تتتتتت تتت ‪ :‬تتتتتت تتتت ) تتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت‬
‫تتتتتتت ( ‪.‬‬

‫) ‪( 18‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫ الـــتـــنـــســـيـــقـــات‬:‫الفصل الرابع‬

  :    


:  ( )
                
:       .   

( 19 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

    ( ) .        ( )
.
.(Ctrl + 1)   ( ) .      ( )
:  (   )      
2003

                 
.  
-:  :
             
.  
            -: -
.          (    )  
             -:-
.         
.( . ( ) )         :
.       (.)
 (  ) )        
.(
.       () 
‫ تتتت‬3100) ‫ تتتتت( ت‬10000) ‫ تتتتت تتت‬-: ‫تتتت‬
( ‫ تتتت تتتتت‬2000) ‫تتتتتتتت ( ت‬
‫ تت تتتتتت ( ت‬4500 ) ‫ تتتت تتتت ( ت‬5000 )‫ت‬
‫ ت‬...
‫تتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتت تتتتتت تتتتتتتت‬ -: ‫ تتتتتت‬-3
‫تتتتتتت تتت تت تتت تتتتتتت‬
. ‫تتتتت‬:‫الرابع‬
‫الـــتـــنـــســـيـــقـــات‬ ‫تتتتتتت‬
‫تتتتتتتتت تتت تتتتت تتت تتتتتت الفصل‬

‫ تتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتتت‬-: ‫تتتتتتت‬-4


‫تتتتتتت تتتت تتتتت تت )تتتتت تتتتت تتت تتت تتتتت تتتتت تت تتتتت‬
‫تتتتت تتتتتت تت تتتتتت تتتتتتتتت تتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتتت‬

( 20 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتتتتت تتتتتتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتتت‬


‫تتتتتتت‪.‬‬
‫تتتت‪-:‬‬
‫‪ -1‬تتتتت تتتتتتت )*‪ 14‬تتتتت ‪ (2001‬تت تتتتت‪.‬‬
‫تتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتت تتتتتت) ‪(2010 / 10 / 4‬‬
‫تتت تتتتتت تتت تتتتتتت ) ‪ 4‬تتتتتت ‪.( 2010‬‬
‫‪ -2‬تتتتت تتتتتتت ) ‪ 23‬تتتت تتتتت ‪ (1422‬تت تتتت‪.‬‬
‫تتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتت تتتتتت) ‪(2010 / 10 / 4‬‬
‫تتت تتتتتت تتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتت )‪ 26‬تتتت ‪.( 1431‬‬
‫تتتتت تت تتتتتتتتت تتتت تتتتتتت تتت تتتت تتتتت تتتتت تت تتتتتتت‪.‬‬
‫تت تتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتتت تتت تتتتتت ت‬ ‫‪ ‬تتتت ‪- :‬‬
‫تتتت تتتتتتت تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتتت تتتتت‬ ‫‪ -5‬تتتتت ‪-:‬‬
‫تتتت تتت تت ) تتتتت تتتتت تتت تتت تتت (‪ .‬تتتتت تت تتتتت تتتتتت تت‬
‫تتتتت تتتتتتتتت تتتتتت تتتتتت ‪.‬‬
‫تتتت‪-:‬‬
‫‪ -1‬تتتتت تتتتتتت )تت ‪ ( 1:30‬تت تتتتت‪.‬‬
‫تتتتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتتتت ) ‪( 3:50‬‬
‫تتت تتتتتت تتت تتتتتتت تتتتتت ) ت ‪.( 3:50‬‬
‫‪ -2‬تتتتت تتتتتتت ) ‪ ( 3:30:55‬تت تتتت‪.‬‬
‫تتتتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتتتت ) ‪( 3:50‬‬
‫تتت تتتتتت تتت تتتتتتت تتتتتت ) ‪.( 3:50:00‬‬
‫تتتتت تت تتتتتتتتت تتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫‪ -6‬تتتت تتتتت ‪ -:‬تتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتت تتتت تتتتتت‬
‫تت ) ‪ ( 100‬تتتتت تتتتتتت تت تتت تتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتتت تت‬
‫تتت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫* تتتت‪-:‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتتتت تتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتت‬ ‫‪ 1‬تتتتت تتتتتت‬
‫‪% 85 255‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪80‬‬ ‫ت‬ ‫‪2‬‬
‫‪% 80 240‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪75‬‬ ‫ت‬ ‫‪3‬‬
‫‪% 83 250‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪85‬‬ ‫ت‬ ‫‪4‬‬
‫‪% 85 255‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ت‬ ‫‪5‬‬
‫* تتتتت تتتتتتت ‪:‬‬
‫هو المجموع قسمة المجموع الكلي‪.‬‬ ‫=‪B2+C2+D2‬‬
‫=‪E2 / 300‬‬ ‫* تتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتت )‬
‫‪.(0‬‬
‫تتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتتت تتتتتتت تت تتت تتتتتتت تتتتتتتت تتت‪:‬‬
‫=‪E2/300*100‬‬
‫تتتتتتت تتتتتتتتت تتتتتت ‪) .‬تتتتت تتتتت‬ ‫‪ ‬تتتتتت ‪-:‬‬
‫( ‪.‬‬

‫) ‪( 21‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬
‫الفصل الرابع‪ :‬الـــتـــنـــســـيـــقـــات‬

‫تتتتت‪ :‬تتتتتت‪-:‬‬
‫تتتتت تتتتت تتتتتت تتت‪:‬‬

‫‪ -1‬تتتتتت تتتت ‪-:‬‬


‫تتتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتتتت تت تتتتتتت‪:‬‬
‫* تتتت ‪ :‬تتتتتت تتت تتتتت تتتتتتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتتت‬
‫تتتتتت ‪:‬‬
‫) تتت ت تتتت ت تتتتت ت تتتت ت تتتتت ت تتت ت تتتتت تتتتت تتتت ( تتتتت‬
‫تتتتتت) تتتتت (‪.‬‬ ‫ت‬ ‫تتتتت‬
‫* تتتتتت ‪ :‬تتتتتت تتت تتتتت تتتتتتتتت تتتتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتتت‬
‫تتتتتت ‪:‬‬
‫تتتتت تتتتتت ) تتت (‪.‬‬
‫ت‬ ‫) تتتت ت تتتتت ت تتتت ت تتت ت تتتت ( تتتتت‬
‫‪‬تتتت ‪ -:‬تت تتتتتت تتتت ) تتتتت ( تتتتتتت ) تتتتت ( تتتتت‬
‫تتتت تتت تتتتتت تتتتت ت‬
‫تتتتت تتتت تتتتتت ‪:‬‬ ‫‪ -2‬تتتتتت تتتتت ‪-:‬‬
‫‪ -2‬تتتتت تتتت‪.‬‬ ‫‪ -1‬تتتتتت تتتت‪.‬‬
‫‪ -3‬تتت تتتتتتت‪.‬‬
‫تتت تتتت تت تتتتت تتتت تتتت تتتتتت ت تتتتتت‬ ‫‪-3‬تتتتتت تتتتتت ‪-:‬‬
‫تتتت تتتتتتت ‪:‬‬
‫تتتتتت ‪ :‬تت تتتتتت تتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتتت‬
‫تتتتتت تتتتتت ‪ :‬تتت تتتتتتت تتتتت تتتتتتتتتت ) تتتتت تتتتتتت(‪.‬‬
‫تتتتتت تتتتتت ‪ :‬تتت تتتتتتت تتتتت تتتتتتت ) تتتتت تتتتتتت (‪.‬‬
‫‪ -4‬تتتتتتت ‪ -:‬تتتتت تتتت تتتت تتتتتت تتتت تت تتتتت تتتت تتتت تتتت‬
‫تت تتتتت تتت ) تتتتت ( تت تتتتت ) ‪ ( 90-‬تتت ) ‪( 90‬‬
‫تتتت‪.‬‬
‫تتتتت تتتت تتتتت تتتتتت‬ ‫تتتت تتتتت تتتتت تتتت تتتت تت تتتتتت تتتتت‬
‫تتتتت تتتتت تتتت‪.‬‬
‫تتتت ‪ :‬تتتت تتتتت تت تتتت تتتتت ‪ 45‬تتتت ت‬

‫) ‪( 22‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتت تت تتتتتت ) ‪ ( 45‬تتتت تتتت تت تتتت تتتتتتت تتتتت تتتتتتت‬


‫تتتتت ) ‪ ( 45‬تتتت تتتتت تتتت تتتت تتتت تتتتت ) ‪.( 45‬‬
‫‪‬تتتتتت ‪-:‬‬
‫تتتت تت تتتتت تتتتتت تتتت تت تتتتتت تتتتتت تتتت تتتتتت تتت تتتتتت‬
‫تتتتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتتتت تتت تتتتتتت تتتتتتت تت تت تتت تتتت تتتت‬
‫الفصل الرابع‪ :‬الـــتـــنـــســـيـــقـــات‬
‫تت تت تتتت تتتت تتتتتتت ‪.‬‬

‫تتتتت ‪ :‬تت ‪-:‬‬


‫تتتتت تتت تتتتتتتتت تتتتتت تت تتتتتت تت تتت تتت تتتت تت تتت تتتت تت‬
‫تتت تتتت تتتتت تتتتتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتت تت تتت تتتتتتتتت‬
‫تتتتتت‪.‬‬
‫تتتت تتتتت ‪-:‬‬

‫تتتتت ‪ :‬تتتت ‪-:‬‬


‫تتتتت تتتتت تتتت تتت تتتتتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتت تتتت‬
‫تتتتتت تتت تتتتت تتتتتتت تتتتتتتت تت تتت تتتت تتتتتتت تت تتتتتت‬
‫تتتتت تتتت تتتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت تتت تت تتتت تتتتتتت تتتتتتتتت‬
‫تتتتتتت ت تت ‪:‬‬
‫تتتتتت ‪ :‬ت تتت تتت تتت تتتت تتتتتت تتتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫) ‪) ( 2003‬تتتتت(‪.‬‬
‫تتتت ‪ :‬ت تتت تتت تتت تتتت تتتتتت تتتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫) ‪) ( 2003‬تتتتت(‪.‬‬
‫تتت ‪ :‬ت تتت تتت تتت تتتت تتتتتتتت تت تتتتتت‪.‬‬
‫‪‬تتتتتت ‪-:‬‬
‫تتتت تت تتتت تتتت تتتت تتتت تتتت تتتتتت تتت تتتتتتتت تتتتتتتت‬
‫تتتت تتتتتت تتت تتتت تتتتتت تت تتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتت تتتتتت تتت‬
‫‪2003‬‬
‫تتتت تتت تتتت تتت تتت تتتتتتت تت تتتتتتت تتتتتت تتتتتتت تت تتتتت ت ت‬
‫تتتت تتت تتتتتت تتتتت تتتتت تتت تتتتت تتتتتتتت تتتت تتتت تتتتتتتت‬
‫تتتت تتت تتتتتت ت تتت تتتت تت تتتت تت تت تتتت تتتتت تتتت تتتتت‪.‬‬
‫تتتت تتتتت‪-:‬‬

‫) ‪( 23‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫الفصل الرابع‪ :‬الـــتـــنـــســـيـــقـــات‬

‫تتتتت ‪ :‬تتتتت ‪ ( 2003 ) -:‬تتت ‪-:‬‬


‫تتتتت تتتتت تتتتت تتت تتتتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتت ت تتتتت تتتت‬
‫تتتتتت تتتتت تتتت تت تتتتتتت تتتتتتتت تتتت تتتت تتتتت تتتتتت‪ .‬تتتت‬
‫تتتت تتتتت تتت تتتتتت تتتت تت تتت تتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتتت تتت‬
‫تتتتت تتتتتت تت تتتتتت تت تتتتتت تت تتتتتتت تتتت تتتت‪.‬‬
‫تتتتت تتتتتت تتت تتتتتتت تت تتتتتتت تت تتتت تتتتت تتتت تتتت تتتتت‬
‫‪2003‬‬ ‫تتتتت تتتتتت تت تتتتتت‪.‬‬

‫‪ ‬تتتت ‪:‬‬
‫تت تتتتتت تتتت تت تتتت تتتت تت تتت تت تتتتتتتتت ت‬
‫ت‬
‫تتتتت ‪ :‬تتتتتتت ‪-:‬‬
‫تتت تتتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتت تتت تتتتتتت تت تتتتتتت تتتتتتتت تتت‬
‫تتتتت تتتتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫* تتتت تتتتت تتتتتت تتت ‪ :‬تتتتتت تتتت ) تتتتت تتتتتت ت تتتتت‬
‫تتتتتتت ( ‪.‬‬
‫)*( تتتتت تتتتتت ‪- :‬‬
‫تتتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتتت تت تتتتتت تتتتت ‪ -‬تتتتتتت‬
‫تتتتتت تتتتت تتتتتت تت تتتتتتتتت تتتتتتتتت تتتت تتتتتت تتتتت تتتتت‬
‫تتتتت تتتت تتتتتت تتت تتتتتتتت تتتتت تتتتتتت )تتتتت( تت تتت تتتتت‬
‫تتتتت تتتتتتت تتت تتتتتت ) ‪ ( 2003‬تت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت‬
‫تتتتت تتتتتت ت تتتت تت تتتتت تتت تتتتتتتتت تت تتتتتتت تتتتتتت تتتت‬
‫تتتتتت تتت تت تتتتتت ت تتتتتت تت تتتت تتتت تتتتتت تتتتتتتت تتتتت‬
‫تتتتتتتتت تتت تتت تتتتتتتتت تتتتتت تتتتت تتت ‪.‬‬

‫) ‪( 24‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫الفصل الرابع‪ :‬الـــتـــنـــســـيـــقـــات‬

‫* تتتتت ‪-:‬‬
‫تتتتت تتت تتتتت تتتت تتت تتتتت تتتتت تتت تتتت تتتتت تت تتت تتتتت تتتت‬
‫تتتتتتتت تتتتتتتت تت تتتت تتتتتت تتتتت تتت تتت تتتتتتت تتت تتت ‪-:‬‬
‫تتتتتت تتتتتتتت ‪ -‬تتتتتت تتتتت ‪ -‬تتتتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫) ‪ ( 2003‬تت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتت ت تتتت تتت تتتتت تتتتت‬
‫‪:‬‬
‫‪2007‬‬

‫تتتت تتتتتت تت تتتتتتت تتتت تتتتتتتت تتتت تتتتتتت تتت تتتت تت‬
‫تتتتتت تتتت تتت تتتت تتتت تتتتت تتت تتت تتتتت تتتتتت تتتتتتتت‬
‫تتتتتتت تتتتت تت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتت تتتتت تت تتتتت ت تت‬
‫تتتتت تتتتت تتتتت تتتت تتتتت تتتتت تتت تتتتتتت تت تتتتت تتتتت ‪.‬‬
‫تتت تتتت تتتتتت تت تتتتتتت تتتتتتت تتتت تت تتتت تتتت تتت تتتتتتت‬
‫تتتتتت تتتتتتت تت تت تتتتتت تتتتت ‪ -‬تتتتت تتتتتتت ‪ -‬تتتتت تتتتت‬
‫تتت تتت تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتت تت تتتت تت تتتتت تتتت تتتتت تتتتتتت‬
‫تتت تتتتتتت ‪.‬‬

‫) ‪( 25‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تت تتتتتت تتت تتتتتتت تتتتتتت تت تتتتتت تتتتتتتتت‬ ‫‪‬تتتت ‪-:‬‬


‫تتتتتتت ت‬
‫تت تتتت تتتتتت تتتتت تتت تتتتتتتتت تتتتتت ‪-:‬‬ ‫‪ ‬تتتتت ‪:‬‬
‫التنسيقات ‪:‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪ -1‬حجم الخط )‪ + (20‬لون الخط )أصفر(‪.‬‬
‫الــدوال‪ -:‬المحاذاة ) توسيط – وسط (‪.‬‬ ‫اســتــخــدام‬ ‫تتتتالخامس‪:‬‬
‫الفصل‬
‫تتتتتت‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتت‬ ‫‪1‬‬
‫‪2‬‬ ‫ت‬ ‫تت‬
‫على‪:‬عريض ‪ +‬أخضر (‪.‬‬ ‫الفصل أن تكون قادراا‬
‫الخارجي )‬ ‫الحد‬ ‫‪-‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5000‬‬ ‫نهاية هذا‬
‫يفترض عندتتتت‬
‫ت‬ ‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ -4‬الحد الداخلي ) خطين ‪ +‬أسود (‪.‬‬ ‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪0‬‬
‫‪ -5‬لون الخلفية ) زرقاء (‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ -6‬نقش) منقط ‪ +‬أحمر (‪.‬‬ ‫‪4000‬‬ ‫تتتتت‬ ‫ت‬ ‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ -7‬قم بحفظ التنسيق كنمط باسم ) الشائع (‪.‬‬ ‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪0‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3000‬‬ ‫تتتت‬ ‫ت‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2500‬‬ ‫تتتت‬ ‫ت‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪0‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2000‬‬ ‫تتتت‬ ‫ت‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪0‬‬
‫‪5‬‬

‫) ‪( 26‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫الفصل الخامس‪ :‬استخدام الدوال‬

‫‪   :   ‬‬


‫) ‪:  (‬‬
‫‪              ‬‬
‫‪.     ‬‬
‫‪ ‬تتتتت تتتتتت تت تتتتتت تتتتت ‪:‬‬
‫‪ -7‬دوال نصية‪.‬‬ ‫‪ -4‬دوال إحصائية‪.‬‬ ‫‪ -1‬دوال مالية‪.‬‬
‫‪ -8‬دوال منطقية‪.‬‬ ‫‪ -5‬دوال بحث ومراجع‪.‬‬ ‫‪ -2‬دوال التاريخ والوقت‪.‬‬
‫‪ -9‬دوال معلومات‪.‬‬ ‫‪ -6‬دوال قاعدة البيانات‪.‬‬ ‫‪ -3‬دوال رياضإيات ومثلثات‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت‪ -:‬تت تت تتتتتتت ‪ 2007‬تتتتت تتت تتتتتت تتت تتت‬
‫تتتتتتتت تتت ‪ -10‬تتتت تتتتتت‪. .‬‬
‫‪ ‬تتتت تتتتت تتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫‪ -1‬تت تتتت تتتتتتت ) = ( تت تتتتت تتتتتت‪.‬‬
‫‪ -2‬تت تتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتتت‪.‬‬
‫‪ -3‬تتت تتتتت تتتتت تتتتت تت تتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫‪ -4‬تتتتت تتتت تتتتتت ت تتتتتتت تتتت‪.‬‬
‫(‪.‬‬ ‫‪ -5‬تتتتت تتتتتتت تتت تتتتت تتت تتتتتت تتتت تتتتتتتت )‬
‫‪ ‬تتت تتتتتت تتتتتتتتت تت تتتتت تتتتتت ‪:‬‬

‫) ‪( 27‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتتت تتتتتت‬ ‫تتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪‬‬


‫‪Shift + 9‬‬ ‫تتت تتتتت‬ ‫(‬
‫تتتتت‬
‫‪Shift + 0‬‬ ‫تتتتت‬ ‫)‬
‫تتت )ت( تت تتت ‪EN‬‬ ‫ت‬ ‫;‬
‫تتت )ت( تت تتت ‪EN‬‬ ‫ت‬ ‫‪,‬‬
‫ت ‪+ Shift‬‬ ‫تتت‬ ‫‪:‬‬
‫ت ‪+ Shift‬‬ ‫تت‬ ‫"‬
‫‪Shift + 7‬‬ ‫تتت‬ ‫&‬
‫تتت تتت تتتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫)*( تتتتت‪-:‬‬
‫تتتتت تتتتت تت تتتتت تتتت تتت تتتت تتت تتت تتتتت تت تتت تتتت تت تتت‬
‫تتتتتت تت تتت تتتت‪.‬‬
‫تتتتتت‪-:‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫‪ 1‬تتتت تتتت تتتت تتتت تتتتت‬
‫تت‬ ‫تت‬ ‫تت ‪ 1‬تت ‪ 2‬تت ‪ 3‬تت ‪4‬‬
‫‪40 30 20 10 2‬‬
‫‪80 70 60 50 3‬‬
‫تتتتت‪:‬‬
‫‪= A2 + B2‬‬ ‫‪D2‬تت‪+ C2 +‬‬ ‫‪ ( 1‬تتتتت تتتتتتتتتت ‪ -:‬تتت تتت تتتتتتت تتتتتتتت‬
‫‪ ( 2‬تتتتت تتتتتتتت تتتتتت ‪ -:‬تتت تتت تتتتت تتتتت تت تتتتتت ‪:‬‬
‫تتتتت تتتتتتت ) تت ‪ A2‬تتت ‪( D2‬‬
‫الفصل الخامس‪ :‬استخدام الدوال‬
‫= ) ‪SUM (A2:D2‬‬
‫‪ ( 3‬تتتتت تتتتتتتت‪ -:‬تتت تتتتتت تتتتت تتتتت تت تتتت تتتتت تتتت‬
‫تتتتتت تت تتتتت تتت تتتتتت‬
‫( تتتتت ) تتتتت تتتتتتتت ( ‪.‬‬ ‫)‬
‫= )‪SUM (A2: D2‬‬ ‫تتت تتتتت تتتتتتت ت تتت تتتتت تتتتت ‪:‬‬
‫= ‪SUM (A2: D2) , = SUM‬‬ ‫تتتتت تتتتتتت تتت تتت تتتتتتت تتتتتتت ‪:‬‬
‫)‪(A2: A3‬‬
‫ت‬
‫=‬ ‫‪ ( 4‬تتتتت تتتت ‪ -:‬تتت تتتتت تتتت تتتت تتتتت ‪:‬‬
‫)‪SUMIF(A1:D1;">20";A2:D2‬‬
‫تتتت تت تت تتتتت )‪ (A2:D2‬تتت تتتت تت تت تتتتت )‪ (A1:D1‬تتتتت تتت)‬
‫تت تتتتتتتتت تت ‪( 20‬‬
‫) تتتت‪ :‬تتتتت )‪ (B2+D2‬تتت ‪ -‬تتت تتتتتتت تتتت تتتت تتتتت تت )‬
‫س‪ -:‬احسب إجمإلى كلل مما يلي‪-:‬‬ ‫‪ (B1,D1‬تتت ( ‪.‬‬ ‫ت‬
‫‪ .1‬إجمإلى مشتريات الكرت ؟‬ ‫تتتت‪-:‬‬
‫‪ .2‬إجمإلى مبيعات الماوس ؟‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪ .3‬إجمإلى مبيعات الشاشات ؟‬ ‫تتتتتت تتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫‪ .4‬إجمإلى مشتريات المعالج ؟‬ ‫تتت‬ ‫تت‬
‫الحل ‪:‬‬ ‫‪150 200‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪2‬‬
‫)‪";C2:C9‬كرت";‪=SUMIF(A2:A9‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫)‪";B2:B9‬ماوس";‪=SUMIF(A2:A9‬‬
‫) ‪( 28‬‬
‫)‪";B2:B9‬شاشة";‪=SUMIF(A2:A9‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫)‪";C2:C9‬معالج";‪=SUMIF(A2:A9‬‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪500‬‬ ‫‪600‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪3‬‬


‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪500‬‬ ‫‪500‬‬ ‫تتت‬ ‫‪4‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪700‬‬ ‫‪120‬‬ ‫تتتتت‬ ‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪500‬‬ ‫‪500‬‬ ‫تتت‬ ‫‪6‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪300‬‬ ‫‪400‬‬ ‫تتتتت‬ ‫‪7‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪150‬‬ ‫‪200‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪8‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪500‬‬ ‫‪600‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪9‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫)*( تتتتتتتتت )تتتتتت(‪-:‬‬
‫تتت تتتتتتت ) تتتتت تتتتتتت ( تت تتتتتت تت تتتت تتت تتتت تتت ‪.‬‬
‫تتتتت تت ‪ ) :‬تتتتتتت ÷ تتتتت (‬
‫تتتتتت‪ -:‬تت تتتتتت تتتتتت تتتت تتت تتتتتتت تتت تتت‪:‬‬
‫‪ ( 1‬تتتتتتت تتتتتتتتتت ‪ -:‬تتتت تتتتتتت تتتتتتت تتت تتتتت ‪-:‬‬
‫‪= (A2+B2+C2+D2)/4‬‬ ‫تت‬ ‫‪= E2/4‬‬
‫‪ ( 2‬تتتتتتت تتتتتتتت تتتتتت ‪ -:‬تتتتتت تتتتتت ‪-:‬‬
‫)‪F2= Average (A2:D2‬‬
‫تتتت تتت تتتتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫‪ ( 3‬تتتتتتت تتتتتتتت ‪ -:‬تتتت تتت تتتت تتتت تتتتتتت تتت تتت تتتت‬
‫تتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتت تتتتت تتتتتتت تت تتتتتت تتتتت تت تتتتت تتتتت‬
‫تتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتت تت تتتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫)‪E2 = Average (A2:D2‬‬
‫)*( تتتت تتتت ‪ -:‬تتت تتت تتتت تتتت تت تت تت تتتت تت تتتت تتت‬
‫تتتت تتتتتتتت تتتت )‪ (MAX‬تت تتتت تتتت تت‬ ‫تتتتتتت تتتتتتت ت‬
‫تتتتتتت تتتتتتتت تت تتتت ‪ A2‬تتت ‪: D2‬‬
‫تتتتتت = )‪Max (A2:D2‬‬
‫= )‪Max (A2:A3‬‬ ‫تتتتتتت‬
‫= )‪Max (A2:D3‬‬ ‫تتتتتت‬
‫الفصل الخامس‪ :‬استخدام الدوال‬
‫تتتت تتتتتت تتت تت ‪ A2‬تتت ‪. D3‬‬
‫تتت تتت تتتت تتتت تت تت تت تتتت تت تتتت تتت‬ ‫)*( تتتت تتتت ‪-:‬‬
‫تتتتتتت تتتتتتت ‪,‬تتتت تتتتتتتت تتتت )‪ (MIN‬تت تتت تتتت تت تتتتتتت‬
‫تتتتتتتت تت تتتت ‪ A2‬تتت ‪: D2‬‬
‫تتتتتت = )‪Min (A2:D2‬‬
‫= )‪Min (A2:A3‬‬ ‫تتتتتتت‬
‫= )‪Min (A2:D3‬‬ ‫تتتتتت‬
‫تتتت تتتتتت تتت تت ‪ A2‬تتت ‪. D3‬‬

‫) ‪( 29‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتت تتتتتت ‪:‬‬ ‫تتتتت‪-:‬‬


‫‪I‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬
‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫تت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫ت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫‪83‬‬ ‫‪33‬‬
‫‪80‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪.7‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪80‬‬ ‫ت‬ ‫‪2‬‬
‫‪5‬‬
‫‪5‬‬
‫‪76‬‬ ‫‪30‬‬
‫‪70‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪.2‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪70‬‬ ‫ت‬ ‫‪3‬‬
‫‪5‬‬
‫‪5‬‬
‫‪67‬‬ ‫‪27‬‬
‫‪60‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪65‬‬ ‫ت‬ ‫‪4‬‬
‫‪.5‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪30‬‬
‫‪70‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪75‬‬ ‫ت‬ ‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫* تتتتت تت تتتت تتتتت ‪-:‬‬
‫‪= B2+C2+D2+E2‬‬ ‫تت‬ ‫)‪= SUM (B2:E2‬‬
‫* تتتتت تت تتتت تتتتتتت ‪-:‬‬
‫)‪=Average (B2:E2‬‬ ‫تت‬ ‫‪= F2/4‬‬
‫* تتتت تتتت تتتت ‪-:‬‬
‫)‪= Max (B2:E2‬‬
‫* تتتت تتتت تتتت ‪-:‬‬
‫)‪= Min (B2:E2‬‬
‫)*( تتتت تتتت ‪ -:‬تتتت تتتت تتتتتت تت تتتتتت تتتتتت ‪-:‬‬
‫تتتتت تتتتت تت تتتتتتت تتت تتتتتتت = )‪Upper (A2‬‬
‫= )‪Lower (B2‬‬ ‫تتتتت تتتتت تت تتتتتتت تتت تتتتتتت‬
‫= )‪Len (A2‬‬ ‫تتت تتتتتت ) تتت تتتتتت (‬
‫تتتتت تتتت ) تتتتت تت تتتتت (‬
‫)‪= Rept (A2;2‬‬
‫تت ‪( False‬‬ ‫تتتتتت تتت تتتت ت تتتتتتت) ‪True‬‬
‫= )‪EXACT (A2;F2‬‬
‫تتتتت ‪-:‬‬
‫الفصل الخامس‪ :‬استخدام الدوال‬
‫‪G‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتتتت‬
‫ت‬ ‫تت تتت‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫‪1‬‬
‫‪True‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪aa‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪False‬‬ ‫‪ba‬‬ ‫‪abab‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ab‬‬ ‫‪AB‬‬ ‫‪ab‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪False‬‬ ‫‪ab‬‬ ‫‪a ba b‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪ab‬‬ ‫‪AB‬‬ ‫‪a b‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪True‬‬ ‫‪aaa‬‬ ‫‪a a aa a a‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪aaa‬‬ ‫‪AAA‬‬ ‫‪aaa‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪False‬‬ ‫تتتت‬ ‫تتتتتتتت‬ ‫‪4‬‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫‪6‬‬
‫)*( تتتت تتتتتت ) تتتتتتتتت( ‪ -:‬تتت تتتت تتتتتت تت تتتتتت‬
‫تتتتتتتت ‪:‬‬

‫) ‪( 30‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتتتتتتتت تتتتتتت ‪:‬‬


‫=)‪Ln(A2‬‬
‫تتتتتت تتتتتت ) تتت تتتتتتتتتت(‪:‬‬
‫=)‪Exp(B2‬‬
‫تتت تتتتتتت ) تت ( ‪:‬‬
‫=)‪Sin(A2*pi()/180‬‬
‫تتت تتتت تتتتتتت ) تتت ( ‪:‬‬
‫=)‪Cos(A2*pi()/180‬‬
‫تت تتتتتتت ) تت ( ‪:‬‬
‫=)‪Tan(A2*pi()/180‬‬
‫تتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫=)‪Sqrt(A2‬‬
‫تتتتت تتت تتتت ) ‪ 2‬تت ‪ 3‬تت ‪ 4‬تت ‪: ( ...‬‬
‫=)‪Power(A2,3‬‬
‫تتتتتتتتتت تتتتتت )‪ 1‬تت ‪ 2‬تت ‪: ( ...‬‬
‫=)‪Log(A2;2‬‬
‫)*( تتتت تتتتتتت ت تتتتت ‪:‬‬
‫= ‪Date( A2 , B2 ,‬‬ ‫تتتت تتتتتتت تتتتتتتت ‪:‬‬
‫) ‪C2‬‬
‫تتتتت تتتتتتت تت تتتتتت تتت ‪ = (A2 :‬تتتتت ( ت ) ‪ = B2‬تتتتت ( ت‬
‫)‪ = C2‬تتتتت (‬
‫تتتتت تت تتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتت ‪.‬‬
‫تتتتت تتتتت تت تتتت تتتتتتت تتت تتت ‪:‬‬
‫ت‬ ‫تتتت تت تتتتتتت تتتتت ‪ Day(d2) = :‬ت تتتتت ‪= Month(d2):‬‬
‫تتتتت ‪=Year(d2) :‬‬
‫)تتتتت تتتتتتت;تتتتت تتتتتتت(‪= Days360‬‬ ‫تتتتت تتت‬
‫‪:‬تتتتتتت )تتتتتتت(‬
‫=) ‪Time( A2 , B2 , C2‬‬ ‫تتتت تتتتت تتتتتتتت ‪:‬‬
‫تتتتت تتتتتتت تت تتتتتت تتت ‪ = (A2 :‬تتتتتت ( ت ) ‪ = B2‬تتتتتتت (‬
‫ت )‪ = C2‬تتتتتتت (‬
‫تتتتت تت تتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتت ‪.‬‬
‫تتتتت تتتتت تت تتتت تتتتت تتت تتت ‪:‬‬
‫ت‬ ‫تتتت تت تتتتت تتتتتت ‪ Hour(D2)= :‬ت تتتتتتت ‪Minute(D2)=:‬‬
‫تتتتتتت ‪Second(D2)= :‬‬
‫‪ ‬تتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتتتت تتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتتت تتتت تتت تتت تتتتتت تتتتتتتت‬
‫تتتتتت ت‬
‫‪J‬‬ ‫‪I‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتتتتت‬ ‫تتتتتتتتت‬

‫) ‪( 31‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتتتت‬ ‫تتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬


‫ت‬ ‫تت‬ ‫تت‬ ‫تتتتت‬ ‫ت‬ ‫تتتتت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫تت‬ ‫‪2‬‬
‫‪45‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪ 3‬تتتتت ‪15‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪ 4‬تتتتتت ‪12‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬
‫‪35‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪ 5‬تتتت ‪12‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪45‬‬‫الفصل السادس‪ :‬إدراج الـــــدوال‪:‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪ 6‬تتتتت ‪14‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬
‫يفترض عند نهاية هذا الفصل أن تكون قادراا على‪:‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪ 7‬تتتت ‪14‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪ 8‬تتتتت ‪13‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪00‬‬
‫تتتتتت‬ ‫‪9‬‬
‫تتتت‬
‫تتتت تتتتت‬ ‫تتتت تتتتت‬ ‫تتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تتت‬ ‫تتتتتتتت‬ ‫تتتتتتتتت‬ ‫تتتتتتتتت‬ ‫تتتتتتتتت‬ ‫‪0‬‬
‫‪5/7/2‬‬ ‫‪5/1/2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪010‬‬ ‫‪010‬‬ ‫‪1‬‬

‫) ‪( 32‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫الفصل السادس‪ :‬إدراج الدوال‬

‫‪ ( fx )   :    ‬‬

‫‪ ‬تتتتت تتتتت تتتتتت ‪ :‬تت تتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتتت ) ‪ ( fx‬الموجود‬


‫) بداية شريط الصيغة ( أو من التبويب صيغ– مجموعة مكتبة الدالت أو‬ ‫في أعلى الجدول في‬
‫بالختصار )‪.(Shift + F3‬‬

‫للبحث عن الدوال المراد استخدامها وذلك بكتابة الدالة أو بكتابة اسمها‬


‫أو عملها وتوجد قائمة لتحديد الفئة المراد البحث فيها وتشتمل الفئات على‬
‫عدة مجالت في عدة تخصصات ‪ ،‬أنظر الشكل ‪:‬‬
‫وتظهر قائمة بالدوال للفئة المختارة في السفل من مربع تحديد الدالة وعند‬
‫التحديد عليها يتم كتابة صيغة المعادلة مع ذكر الغرض منها أسفل مربع‬
‫تحديد الدالة وأسفل منها ) تعليمات حول هذه الدالة ( الذي يعرض لك صفحة تعليمات تحتوي على‬
‫شرح الدالة مع مثال تجريبي يمكن نسخه إلى ورقة الكسل ‪.‬‬
‫(‪:‬‬ ‫* مثال‪ -:‬أكمل الجدول التي باستخدام )‪fx‬‬

‫) ‪( 33‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪I‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬


‫أصغر‬ ‫أكبر‬ ‫المعدل‬ ‫المجموع‬ ‫إكسل‬ ‫وورد‬ ‫ويندوز‬ ‫السم‬ ‫الرقم‬ ‫‪1‬‬
‫‪99‬‬ ‫‪95‬‬ ‫‪90‬‬ ‫د‬ ‫‪501‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪89‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪80‬‬ ‫ذ‬ ‫‪502‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪79‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪70‬‬ ‫ر‬ ‫‪503‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪69‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪60‬‬ ‫ز‬ ‫‪504‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪59‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪50‬‬ ‫س‬ ‫‪505‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪50‬‬ ‫ش‬ ‫‪506‬‬ ‫‪7‬‬
‫مث ل‬
‫ل‪:‬ليجاد أصغر قيمة في الصف حدد على الخلية ) ‪ ( I2‬ثم الضغط على )‪ ( fx‬يظهر الشكل التي‪-:‬‬

‫الفصل السادس‪ :‬إدراج الدوال‬

‫في البحث عن دالة نكتب أصغر ثم نضغط على النتقال سيتم تحديد مجموعه من الدوال الخاصة‬
‫بـ) أصغر ( نقوم باختيار )‪ ( MIN‬من بينها ثم موافق‪.‬‬
‫يظهر مربع حوار أخر بعنوان وسائط الدالة يحمل اسم الدالة )‪ (MIN‬نكتب أمام العبارة )‬
‫‪ (Number1‬مجال البحث عن أصغر قيمة )‪ (A2:E2‬للعلم يأخذ افتراضإيا كل الخليا التي أمامه ‪.‬‬
‫وأمامها يقوم بعرض أرقام المجال ‪ ،‬وأسفل منها يتم عرض أصغر قيمة ‪ ،‬وفي السفل يتم عرض‬
‫ناتج الصيغة ‪ .‬ثم موافق ‪.‬‬
‫وبذلك يتم كتابة الدالة كاملل في الخلية و يتم عرض الناتج ‪.‬‬
‫* تمرين ‪:‬‬
‫) ‪ ( 1‬قم بإيجاد المجموع للقيم ؟‬
‫) ‪ ( 2‬قم بإيجاد المتوسط للقيم ؟‬
‫) ‪ ( 3‬قم بإيجاد أكبر قيمة ؟‬
‫‪‬تتتتتت‪-:‬‬
‫تت تتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتت تتتتت تتت تتتتت‬
‫تتتت تتت تتتتت تتتتتتتتت تتتتت تتتت تتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتتتت‬
‫تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتتتت )‪.(Shift + F3‬‬
‫‪‬تتتتتت‪-:‬‬
‫تتت تتتتتت تت تتتتتتت ‪ 2003‬تت )‪ (236‬تتتت تتتتت تت‬
‫تتتتتتت ‪ 2007‬تت ) ‪ ( 340‬تتتت‪.‬‬

‫) ‪( 34‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ ‬تتتتت تتتت تتتتتت ‪:‬‬


‫تتتت تتتت تتت تت تتتت تتت تتتتتتت تتتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتتتت تتت‬
‫تتتتتت تت تتتت تتتت تتتتتتت ت تتتت تتتت تتت تتتتتت‬
‫ت‬ ‫تتتتتتت تتت تتت‬
‫تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتت تتتت تتتتتتتت تتتتتتتتتت تت تتتت تت تتتت‬
‫تتتت تتتتتت تتتت ‪.‬‬
‫نزار النسيري‬

‫الفصل السابع‪ :‬الــدوال الحإــصــائــيــة‪:‬‬


‫يفترض عند نهاية هذا الفصل أن تكون قادراا على‪:‬‬

‫‪ ‬تتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تت تتتتتتتت تتتتتتت تت تتتتتت‬
‫تتتتتتت ت‬

‫) ‪( 35‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫ الدوال الحإصائية‬:‫الفصل السابع‬

   :    


:              

( 36 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

      


  =MAX() MAX 
 (K) =LARGE(ARRAY;K) LARGE 
  =MIN() MIN 
 (K) =SMALL(ARRAY;K) SMALL 
 /  =AVERAGE() AVERAGE 
   =MEDIAN() MEDIAN 

   =MODE() MODE 

   =DEVSQ() DEVSQ 

 =VARP() VARP 

  =STDEVP() STDEVP

  =COUNT() COUNT

   =COUNTA() COUNTA
()
   =COUNTBLANK() COUNTBLANK
()
   =CONUTIF(  ";  ") CONUTIF

.             
: ‫ تتتتتت‬
‫ ( من تحديد الفئة ) إحصاء‬fx ) ‫تتت تت تتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتتت‬
:‫مثال‬ .(
H G F E D C B A
‫المنوال‬ ‫الوسيط‬ ‫المتوسط‬ 1
‫الـــعـــيـــنـــات‬
30 30 26 40 30 20 30 10 2
25 35 35 45 45 25 25 35 3
5 5 4 2 3 5 5 5 4
2 4 3.6 6 4 4 2 2 5
N/A# 3 3 1 2 3 4 5 6
=AVERAGE(A2:E2) : ‫)*( المتوسط الحسابي‬
=MEDIAN(A2:E2) : ‫)*( الوسيط الحسابي‬
=MODE(A2:E2) : ‫)*( المنوال الحسابي‬
: ‫ تتتتتت‬
. (#N/A) ‫تت تتت تت تتتت تتتتت تتتت تتت‬

( 37 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬
‫الفصل السابع‪ :‬الدوال الحإصائية‬

‫‪ ‬تتتتتت تتتتتت تتتتت )تتتتت( تت )تتتتت( ‪:‬‬


‫)*( تتتت تت تتتتتتت ) ‪-:( COUNT‬‬
‫تتت تت تتتت تتت تتتتتت تتتتتتت تتت تت تتتتتت تتتتتت تتتتتتتت تتتتتت‬
‫تتتت‪Count(Al: D5)= :‬‬
‫)*( تتتت تت تتتتتتت تتت تتتتتتت ) ‪-: ( COUNTA‬‬
‫تتت تت تتتت تتت تتتتتت تت تتتتتتت تتتتت تتتتت )تتتتتتتت( تتتت‬
‫تتتتت )تت تت تتت تت تتت ( تت تتتتتت تت تتتت تت تتتتتت تتتت ‪:‬‬
‫=)‪Counta (Al: D5‬‬
‫)*( تتتت تت تتتتتتت تتتتتتت ) ‪-: ( COUNTBLANK‬‬
‫تتت تت تتتت تتت تتتتتت تت تتتتتتت تتتتتتت )تتت تتتتتتتت( تتتت ‪:‬‬
‫=)‪Countblank (Al: D5‬‬
‫)*( تتتت تتتت تتتتتتت ) تتتت تتتتتتت تتتتتتت ( )‬
‫‪-: ( CONUTIF‬‬
‫تتتت تتتتت تتتت تتتتت تت تتت تتتتت تتت تتتت تت تتتت تتتت ت تتت‬
‫تتتتت تتت تتتتتت تت تتتت تت تتتت تت تتتتتت تت تتتتتت تتتتتت ‪ .‬تتتت‬
‫=)" ‪CountIF (Al: D5; "LG‬‬ ‫‪:‬‬
‫* تتتت‪-:‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪4‬‬ ‫تتتتت تتت تتتتتتت‬ ‫‪ 1‬تتتتت تتتتت تتتتت‬
‫‪19‬‬ ‫تتت تتتتتت‬ ‫*‬ ‫‪MA‬‬ ‫ت‬ ‫‪503‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪50 3‬‬
‫‪1‬‬ ‫تتت تتتتتتتت‬ ‫‪#‬‬ ‫‪LG‬‬ ‫ت‬ ‫‪4‬‬
‫‪50 4‬‬
‫‪‬‬ ‫‪RX‬‬ ‫ت‬ ‫‪5‬‬
‫‪50 5‬‬
‫‪LG‬‬ ‫ت‬ ‫‪6‬‬
‫* تتت تتتتتتت ‪-:‬‬
‫)‪F1 =Count (A1: D5‬‬
‫* تتت تتتتتت ‪-:‬‬
‫)‪F2 =Counta (A1: D5‬‬
‫* تتت تتتتتتتت ‪-:‬‬
‫)‪F3 =Countblank (A1: D5‬‬
‫تت تتتتتت تتتتتت ‪-:‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪2‬‬ ‫تتت‬ ‫‪4‬‬
‫‪LG‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 5‬تتت *‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 6‬تتت ت‬
‫)"‪=CountIF(A1: D5 ; "LG‬‬
‫)"*" ; ‪=CountIF(A1: D5‬‬ ‫) ‪( 38‬‬
‫‪=CountIF(A1:‬‬ ‫)"ش" ; ‪D5‬‬
‫للتدريب وتنمية القدرات‬ ‫المركز الكندي‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫* تتتتت تت )‪:(LG‬‬
‫* تتتتت تت )*(‪:‬‬
‫* تتتتت تت )ت(‪:‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪:‬‬
‫‪ -1‬تتتت تتت تتتتتت تتت تتتتتتت تت تت تت تتتتتت تت تتتتتت‪.‬‬
‫) " تتتتت تتتتتتت ;"تتتتتتت تتتتت تتت (‪= CountIF‬‬
‫‪ -2‬تتتتت تتتتتت تتتتتتتتت تت تتتتتت تتتتتت تتتتتتتت تت تتتتتت‬
‫تتتتتتت تتتتتتتتتت ‪.‬‬
‫الفصل السابع‪ :‬الدوال الحإصائية‬

‫تتتت تتتت تتتت تتتتت تتتتتتت‬ ‫* تتتت‪-:‬‬


‫‪:‬‬
‫‪J‬‬ ‫‪I‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتت‬ ‫تتت‬ ‫تتت‬
‫تتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتت تتت‬ ‫تتتت‬
‫ت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتت‬ ‫تت‬ ‫تت‬ ‫ت‬ ‫‪1‬‬
‫ت‬
‫ت‬ ‫ت‬
‫‪60‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫‪2‬‬
‫‪00‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫‪3‬‬
‫‪00‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫‪4‬‬
‫‪00‬‬
‫‪50‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫‪5‬‬
‫‪00‬‬
‫تتتت تتتت تتت تتتت تتتتتت تتتتتتتت )‪ (COUNTA‬ت )‪(COUNTIF‬‬
‫)‪=CountA (B2:G2‬‬ ‫‪:‬‬
‫)"ح" ; ‪=CountIF (B2:G2‬‬ ‫* تتت تتتت تتتتتت تت تتتت تتتتتت تتت ‪:‬‬
‫‪= I2 * 1000‬‬ ‫* تتت تتتت تتتتتتتتت تتتت تتتتتت تتتتتتت ‪:‬‬
‫* تتتت تتتتتت تتتت تتت تتتتت تت )‪: (1000‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪:‬‬
‫تتتتت تت تتتت تتت تتت تتتتتت تتتت تتتت تت تتتت تتتتت تتتتت تت تت تت‬
‫تتتت تتتت تتت تتت‪:‬‬
‫تتت تتتت )‪ (F3‬تتتتتت تتتت تتتت تتتتت تت تتتت تتتتت تتت تتتتتتت ت‬
‫=)‪CountIF(A1: D6; F3‬‬
‫* تتتت‪-:‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تتتتت تتتتت تت‬ ‫‪LG‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪305 2‬‬

‫) ‪( 39‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتت‬
‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪WR‬‬ ‫تتتتت‬ ‫‪306‬‬ ‫‪3‬‬
‫تتتتتتت‬ ‫‪LG‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪307‬‬ ‫‪4‬‬
‫تتتتت‬ ‫‪SV‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪308‬‬ ‫‪5‬‬
‫تتتتت‬ ‫‪WR‬‬ ‫تتت‬ ‫‪309‬‬ ‫‪6‬‬
‫* تتتتت تتتتت‪-:‬‬
‫الشرطية‪:‬‬ ‫تتتت و‬
‫تتت تتتتت ‪:‬‬ ‫المنطقية‬
‫)‪(F3‬‬‫الدوال‬ ‫الثامن‪:‬‬
‫تتتتتت‬ ‫تتتتالفصل‬
‫تتتتتتت تت‬
‫=)‪CountIF(A1: D6; F2‬‬
‫على‪:‬‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫قادر‬ ‫تكون‬ ‫أن‬ ‫الفصل‬ ‫هذا‬ ‫نهاية‬ ‫يفترضتتعند‬
‫تتتتتت تتتتتتت تتتتت تتت تت تتتتتت تتتت تتتتت تت ‪.‬‬ ‫تتت )‪(F2‬‬
‫* تتتت تتتتتتتت ‪-:‬‬
‫تتتت‬ ‫تتتتت تت‬
‫‪2‬‬ ‫تتت تتتتت‬
‫تتتت‬ ‫تتتتت تت‬
‫‪1‬‬ ‫تتت تتتتت‬
‫‪‬تتتتت ‪-:‬‬
‫تتت تتت تت تت تتت تت تتتتتت تتتتتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتت ت تتت‬
‫تتتت تتتت ‪.‬‬

‫) ‪( 40‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫ الدوال المنطقية والشرطية‬:‫الفصل الثامن‬

    :    


IF-AND-OR-)           
.(NOT
: (   )  (IF (   (*)

( 41 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

              
.
. (    -    -   - ) -:     
:  (    ;   ;  )   :  
= IF (    ;   ;  )
.          
:    (*)
              

                 
.               

‫البيانات‬ -:     

‫الشرط‬

‫ل‬ ‫نعم‬
‫عدم تحقق الشرط‬ ‫قرار‬ ‫تحقق الشرط‬
‫الشرط‬

‫طباعة‬ ‫خروج‬ ‫طباعة‬

:            

   

   
   
   
   
.            (  )  
-:‫تتتتتت‬
‫( تت تتتت تتتتتت تتتتتتتت‬IF) ‫ تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتتت‬-1
. ‫تت تتتتتت تتتتت‬

( 42 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ -2‬تتت تتتتتتت تت تتتتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتت تتتتتت تتتتت‬


‫الفصل الثامن‪ :‬الدوال المنطقية و الشرطية‬
‫تتتتتتت تتتتتتت تتتتتتت )‪.(,‬‬
‫ت‬
‫تتت ت ‪ ) :‬تتت – تتت – تتت ( ‪:‬‬
‫* تتتت ‪:‬‬
‫تت تتت تتتتتت تتتت تت تت تتتتت ‪ 10000‬تتتت تتت تتت تتتتت‬
‫تتتتتت ‪ % 10‬تت تت ‪ % 8‬ت‬
‫‪C2-C2*10% ; C2-C2*8% )= < =IF( C2 ; 10000‬‬
‫‪‬تتتتتت ‪ :‬تتت ) ‪ ( C2‬تت تتتت تتتتتت ت ) ‪ ( C2*10%‬تت‬
‫ت ) ‪ ( C2-C2*10%‬تت تتتتتت تتتت‬ ‫تتتتت تتتتت تتت‬
‫تتتتت تتتتتت ‪.‬‬
‫* تتتت ‪- :‬‬
‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتت‬ ‫‪ 1‬تتتت تتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتت‬
‫تتتتتت‬ ‫تت‬ ‫تتت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬
‫‪400‬‬ ‫‪20 2‬‬
‫تتتت‬ ‫ت‬
‫‪00‬‬ ‫‪1‬‬
‫تتتتت ‪300‬‬ ‫‪20 3‬‬
‫ت‬
‫‪00‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪200‬‬ ‫‪20 4‬‬
‫تتتت‬ ‫ت‬
‫‪00‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪150‬‬ ‫‪20 5‬‬
‫تتتت‬ ‫ت‬
‫‪00‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪20 6‬‬
‫تتتت‬ ‫ت‬
‫‪00‬‬ ‫‪5‬‬
‫* تتتتت تتتتتت‪-:‬‬
‫تتت تتت تتتت تتتتتت تتتت تت ‪ 10000‬تتتت تتتت تتت تتتتتت ‪%8‬‬
‫تتتت تتت تتتتت ‪ %5‬تتتت تتت تتتتتت ‪ %7‬تتتتتت ‪ %4‬ت‬
‫* تتتتت تتتتتتتت‪-:‬‬
‫)‪=IF(D2>10000;D2*8%;D2*7%‬‬
‫=)‪IF(D2>10000;D2*5%;D2*4%‬‬ ‫* تتتتت تتتتتتت‪-:‬‬
‫* تتتتت تتتت تتتتتت‪-:‬‬
‫‪=D2+E2-F2‬‬
‫تت تتتت تت تتت تتتت تتتتتتتت تتتتتتتت تتت تتتتت تت تتت تتتتت‬
‫تتتتت تت تتتتتت تتت تتتتتت تتت تتتت تت تتتت تتتتتت تتت تتت ‪-:‬‬
‫* تتتتت تتتت تتتتتت‪-:‬‬
‫=)‪IF(D2>10000;D2+D2*8%-D2*5%;D2+D2*7%-D2*4%‬‬

‫‪‬تتتتتت‪-:‬‬

‫) ‪( 43‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتتت تتت تتت تتتت تتت تتت تت تتتتت تتتتت تتتتت تتت تتتت تتت تتتتتت‬
‫تتتتت ‪.‬‬
‫ت‬
‫تتتت ت ‪ ) :‬تتت – تت – تت ( ‪:‬‬
‫تت تتتتت تتتت تت تتت تتتت تتتتت تتت تتتت تتتت تتتتتتت تت تتتتت تتتت‬
‫تتتتتتتتت‪.‬‬
‫تتتت‪ :‬تت تتتت تتتت تتتتتت تتتت تت تت تتتتت )‪ (50‬تت تتتتتت‬
‫)تتتت(" ;ت " راسب " ; ‪= IF (C2 >= 50‬‬
‫تتتتت )تتتت( تتتت تتت تت تت تتتتت ) " ناجح‬
‫‪‬تتتتتت ‪ :‬تت تتتت تتتتتت تتتتتت تت تت تتت تت تتت تتتت تتت تتت‬
‫تتتتتت تتتتت تتت تتتت " تتتت " تتتت تتتتتت تت تتتتتت تتت تت ‪.‬‬
‫الفصل الثامن‪ :‬الدوال المنطقية و الشرطية‬

‫تتتت ‪:‬‬ ‫*‬


‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتتتتت‬ ‫تتتت‬
‫تتتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫ت‬ ‫تت‬
‫تتتت‬ ‫‪70‬‬ ‫ت‬ ‫‪301‬‬ ‫‪2‬‬
‫تتتت‬ ‫‪50‬‬ ‫ت‬ ‫‪302‬‬ ‫‪3‬‬
‫***‬ ‫تتتت‬ ‫‪80‬‬ ‫ت‬ ‫‪303‬‬ ‫‪4‬‬
‫تتتت‬ ‫‪45‬‬ ‫ت‬ ‫‪304‬‬ ‫‪5‬‬
‫* تتتتت تتتتتتت ‪-:‬‬
‫‪ ( 1‬تت تتتت تتتت تتتت تت تت تتتتت )‪ (50‬تتتتت تتتتت تتتتتت‬
‫تتتت تت تت تتتت ت‬
‫‪ ( 2‬تتتتتتتتت تتت تتتت تتتت تتتتتت تتتت تت تت تتتتت ) ‪( 80‬‬
‫تتت تتت )***( تتتت تتتتت ت‬
‫) " ناجح " ; " راسب " ; ‪= IF ( C2 >= 50‬‬ ‫* تتتتت تتتتتتت ‪:‬‬
‫) " " ; " *** " ; ‪= IF ( C2 > = 80‬‬ ‫* تتتتت تتتتتتتتت ‪:‬‬
‫‪‬تتتتتت‪-:‬‬
‫تت تتت تت تتتت تتت تتتتتت تتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫‪ - 1‬تتت تتت تت تتت ) تتت ( ‪ :‬تتت تتت تتت )‪ (0‬تت تتتتت‬
‫تتتتت تتت تتتتتتت تتتتتتتت‪.‬‬
‫‪ - 2‬تتت تتت تت تتت ) تت (‪ :‬تتت تتت تتتتت )تتتت( ) ( تت‬
‫تتتتتت تتتتت )" "( ‪.‬‬
‫ت‬
‫تتتت ت ‪ ) :‬تت – تت – تت ( ‪:‬‬
‫تت تتتتت تتتتت تتت تتتت تتتتت تتت)" "( تتتتت تتتتتت تتتت‬
‫) " " ; " @ " ; " ناجح " = ‪= IF ( C2‬‬ ‫تتتتتت تتتت تتت تتتتت‪.‬‬‫ت‬
‫تتتت ‪ :‬تتت تتت تتتتت تتتتتت تتتت تت تتتتت ) ‪ ( ‬ت‬

‫) ‪( 44‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تت تت تتتت تتتت تتتتتتت ) تتتت ( تت تتتت تتتتت ) ‪ ( ‬تت تت‬


‫تتت تتت تتتتتت تتتتت ‪.‬‬
‫* تتتت ‪:‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتتت تتتتتت تتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪ 1‬تتتتت‬
‫ت‬
‫تتتتت‬ ‫‪#‬‬ ‫تتتت‬ ‫ت‬ ‫‪401 2‬‬
‫تتتت‬ ‫ت‬ ‫‪402 3‬‬
‫تتتتت‬ ‫‪#‬‬ ‫تتتت‬ ‫ت‬ ‫‪403 4‬‬
‫تتت تتت تتتتتت تتتت تتت تتتتت تتتتتت‬ ‫* تتتتت تتتتتتت ‪:‬‬
‫) ‪ ( #‬تتتتتتت ) تتتتت ( ت‬
‫) " " ; " ‪ " ; " #‬ناجح " = ‪= IF ( C2‬‬ ‫* تتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫) " " ; " مبروك " ; " ‪= IF ( D2 = " #‬‬ ‫* تتتتت تتتتتتتت ‪:‬‬
‫الفصل الثامن‪ :‬الدوال المنطقية و الشرطية‬
‫ت‬
‫تتتت ت ‪ ) :‬تت – تتت – تتت ( ‪:‬‬
‫تت تتتتت تتتتت تتت تتتت تتتتتتت تتتت تتتتتت تتت تتتتتتت تت تتتتت‬
‫تتتت تتت تتتتت‪.‬‬
‫ت‬
‫تتتت ‪ :‬تتت تتت تتتتت تتتتتت تتتت تت تتتتتت )‪ ( % 5‬تت تتتتتت ت‬
‫) ‪ " ; C2+C2*5% ; C2‬تتتت " = ‪= IF ( D2‬‬
‫تت‬
‫تت تت تتتت تتت تتتتتتت ) تتتت ( تتت تتتتت ) ‪ ( % 5‬ت‬
‫تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تت تت تتت تتت تتت تتتتتت ‪ .‬تتتتتت تتت‬
‫تتت ‪-:‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتتت تتت‬ ‫تتتتت تتتتتت تتتتتت‬ ‫‪ 1‬تتتتت‬
‫تتتتتتت‬ ‫ت‬
‫‪85‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪85‬‬ ‫ت‬ ‫‪401 2‬‬
‫‪50.4‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪48‬‬ ‫ت‬ ‫‪402 3‬‬
‫‪75‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪75‬‬ ‫ت‬ ‫‪403 4‬‬
‫) ‪ " ; C2+C2*5% ; C2‬راسب " = ‪= IF ( D2‬‬ ‫* تتتتت تتتتتت تتت تتتتتتت ‪:‬‬
‫‪ ‬تتتتت ‪-:‬‬
‫تتت تت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتتت ) ‪ ( fx‬من تحديد الفئة‬
‫) منطقية ( ‪.‬‬

‫)*( الدالة المنطقية ‪:‬‬


‫هناك بعض الدوال المنطقية مثل )‪ (AND,OR,NOT‬التي يمكن استخدامه كدالة مستقلة يكون‬
‫الناتج هو )‪ ، (TRUE,FALSE‬ولكن يتم الستفادة منها أكثر إذا استخدمت مع الدالة الشرطية )‪. (IF‬‬
‫) ‪( 45‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫)*( إضإافة دوال منطقية إلى الشرط ونذكر منها ) ‪ ( AND , OR‬أي ) أو ‪ ,‬و ( ‪:‬‬
‫مثلل ‪ :‬إذا كانت درجة الطالب بين ) ‪ 70‬و ‪ ( 100‬يتم طباعة عبارة ) أحسنت ( وغير ذلك ) اجتهد (؟‬
‫) " أحسنت " ; " اجتهد " ; ) ‪= IF ( AND ( C2 >= 70 ; C2 <= 100‬‬
‫آي ‪ :‬يجب تحقق الشرطين )‪ (C2 >= 70‬و)‪ (C2 <= 100‬لوضإع عبارة أحسنت ‪.‬‬
‫مثلل ‪ :‬إذا كانت درجة الطالب أقل من )‪ (50‬أو أكبر من )‪ (100‬ضإع علمة ) ! ( ؟‬
‫) " " ; " ! " ; ) ‪= IF ( OR ( C2 < 50 ; C2 > 100‬‬
‫أي ‪ :‬يجب تحقق شرط واحد منها إما )‪ (C2 < 50‬أو)‪ (C2 > 100‬لوضإع علمة التعجب )" ! "(‪.‬‬
‫)*( لتوضإيح الفكرة ‪:‬‬
‫الحالة‬ ‫‪AND‬‬ ‫‪OR‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫>== التحقق‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫>== ووو‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫وووووو‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫الفصل الثامن‪ :‬الدوال المنطقية و الشرطية‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫وو وووووو وووووو ‪:‬‬ ‫* وووو ‪:‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫و‪A‬‬
‫وووو وووو وووو وووو ووووووو‬
‫ووووو‬ ‫وووووو‬ ‫‪1‬‬
‫وو‬ ‫ووو‬ ‫وو‬ ‫و‬ ‫و‬
‫‪30‬‬
‫ووووو‬ ‫‪ 70‬وووو‬ ‫و‬ ‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪30‬‬
‫ووووو‬ ‫‪ 50‬وووو‬ ‫و‬ ‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪30‬‬
‫‪ 80‬وووو *** ووووو‬ ‫و‬ ‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪30‬‬
‫!‬ ‫ووووو‬ ‫‪ 45‬وووو‬ ‫و‬ ‫‪5‬‬
‫‪4‬‬
‫ووووو ووووووو ‪ :‬ووو وووو وووو وووووو ) ‪ 70‬و ‪( 100‬‬
‫ووو وووووو ) ووووو( وووو ووو ) ووووو (‬
‫وووووو ووو وو وووو ووووو وووووو وووووو وووووو ) ! (‬
‫و‬
‫‪ " :‬أحسنت " ; " اجتهد " ; ) ‪= IF ( AND ( C2 >= 70 ; C2 <= 100‬‬
‫* ووووو وووووووو )‬
‫) " " ; " ! " ; ) ‪= IF ( OR ( C2 < 50 ; C2 > 100‬‬ ‫ووووو ووووووو ‪:‬‬ ‫*‬

‫) ‪( 46‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ ‬تتتتتتت تتتتت تتتتتت ‪-:‬‬


‫تتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت تتت تتت ‪ :‬تت تتتت تتتتتت تتتت )‪ (fx‬يظهر‬
‫مربع حوار إدراج الدالة ‪ ،‬أختر الفئة منطقية ثم الدالة )‪ ، (IF‬سيظهر مربع حوار وسائط الدالة يتكون‬
‫من ثلثة أجزاء ‪ ،‬وهي )الشرط و التحقق وعدم التحقق( قم بإدخالها ‪ ،‬ثم موافق ‪.‬‬

‫‪‬تتتتتت‪-:‬‬
‫‪ -1‬تتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتت تت تتتتت تتتتتت تت تتتتت‬
‫تتتتتتت) ; ‪ ( ,‬تت تتتتت تتتتتتت ) " " ( تتتتت تتتت‬ ‫ت‬
‫تتتتتتت ت تتت تت تتتت تت تتت تتتت تتتتت )‪ (TRUE,FALSE‬تتتتت‬
‫تتتت تت تتت تتتت تتتتت تتتت تتتتتتتت تتت تتتتتت تتت تتتتتت تت تتت‬
‫تتتتتت ‪.‬‬
‫‪ -2‬تت تتت تتتت تتت تتت تتت تت تتتتت تتتتت تت تتتتت )تتت تتتت(‬
‫تت تتت تتت تت تتتتت تتت تتتت ت تتتت تتتت ‪.‬‬
‫‪ -3‬تتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتت تتتتتت تتت تتتت تت تتت تتتتتتت ت‬
‫تتتتت تتتتتت تت تتتتتت‪.‬‬
‫‪ -4‬تتتت تتتتتتت تتتت تتتتتت تتتتتتتت تتتتتت تت تت )‪ (IF‬تتتت‬
‫تتتتتتت ‪.‬‬
‫الفصل الثامن‪ :‬الدوال المنطقية و الشرطية‬

‫)*( تتتتت تتتت تتتتت تتت تتتتت تت ) تتت تتتت تتت ( ) ‪IF‬‬
‫تتتتتتتتت ( ‪:‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪:‬‬
‫تتت تت تتت تتت تتتت تتت ت تتت تتتت تتت ت تتتت تتتت تت تتتت تتتت‬
‫تتتتت تت تتت تتتت تتتتت ‪ :‬تتت تتت ‪ .‬تت ) تتت تتتتت تتت ( ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت تتتت ‪:‬‬
‫تت تتتتتتت ‪ 2007‬تتتت تتتتت تتت تتتت تتت تتت ) ‪ ( 64‬تتت‬
‫تتتت تتتتتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫تت تتتتتتت ‪ 2003‬تتتت تتتتت تتت تتتت تتت تتت ) ‪ ( 7‬تتتت‬
‫تتتت تتتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫ت‬
‫تتتت ‪-:‬‬

‫) ‪( 47‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تت تتت تتتتتت تتتت تت تت تتتتت ) ‪ ( 50000‬تتت تتت تتتتت تتتتت‬


‫‪ %10‬تتت تتت تتتت تت تت تتتتت) ‪ (25000‬تتت تتت تتتتت تتتتت‬
‫‪ %8‬تتتت تتت ‪ %5‬ت‬
‫))‪=IF( D2>=50000;D2*10%;IF(D2>=25000;D2*8%;D2*5%‬‬
‫‪‬تتتتتت‪-:‬‬
‫تتت تتت تتتتت تتتت تت تتت تت تتت تتتتتت ) تت تتت تتتتتت تتتتت تتت‬
‫تتتت ( ‪.‬‬
‫تتتت ‪-:‬‬ ‫*‬
‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتتتت‬ ‫تتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تتت‬ ‫‪75‬‬ ‫ت‬ ‫‪501‬‬ ‫‪2‬‬
‫تتتتت‬ ‫‪92‬‬ ‫ت‬ ‫‪502‬‬ ‫‪3‬‬
‫تتتت ت‬ ‫‪45‬‬ ‫تت‬ ‫‪503‬‬ ‫‪4‬‬
‫تتت تتت‬ ‫‪84‬‬ ‫ت‬ ‫‪504‬‬ ‫‪5‬‬
‫تتتتت‬ ‫‪58‬‬ ‫ت‬ ‫‪505‬‬ ‫‪6‬‬
‫* تتتتت تتتتتتت ‪ - :‬تتت تتتت تتتت تتتتتت تت تتتتتت تتتت تتت‬
‫تتتتتتت تتتتتت تت تتتتتت ‪:‬‬
‫تتتتت تتتتتت‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتتتت‬
‫تت )‪ (90‬تتت )‬ ‫تت )‪ (90‬تتت )‬
‫تتتتت‬
‫‪(100‬‬ ‫‪(100‬‬
‫تت )‪ (80‬تتت )‬ ‫ت‬ ‫تت )‪ (80‬تتت )‬
‫ت‬ ‫تت‬ ‫تتت‬
‫‪(89‬‬ ‫‪(89‬‬
‫تت )‪ (65‬تتت )‬ ‫تت )‪ (70‬تتت )‬
‫تتت‬
‫‪(79‬‬ ‫‪(79‬‬
‫تت )‪ (50‬تتت )‬ ‫تت )‪ (50‬تتت )‬
‫تتتتت‬ ‫*‬
‫‪(64‬‬ ‫‪(69‬‬
‫تت )‪ (0‬تتت )‬ ‫تت )‪ (0‬تتت )‬
‫تتتت‬
‫‪(49‬‬ ‫‪(49‬‬
‫تتتتت تتتتتتت‪-:‬‬
‫‪ " ; IF ( AND ( C2 >= 80 ; C2‬تتتتت " ; ) ‪( C2 >= 90 ; C2 <= 100‬ت‪= IF ( AND‬‬
‫‪ " ; IF ( AND‬تتت " ; ) ‪ " ; IF ( AND ( C2 >= 70 ; C2 <= 79‬تتت تتت " ; ) ‪<= 89‬‬
‫)))) " تتتتت " ; " تتتت " ; ) ‪( C2 >= 50 ; C2 <= 69‬‬
‫تتت تتتت‬ ‫تتتتت تتتتتتتتت تت تتتتت تتتتتت تت )‪ (0‬تتت )‪ (49‬تت‬
‫الفصل الثامن‪ :‬الدوال المنطقية و الشرطية‬
‫تتتتتت تت تتت تتتتت تتتت‪.‬‬
‫تتتت تتتتت تتت تتتتتتت تت تتتتتت تتت تتتتتت تت تتتتت تت تتت تتتت‬
‫تتتتتت تتت تتتت تتت تتت تتت تتت تتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬

‫) ‪( 48‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ " ; IF ( AND‬تتتتت " ; ) ‪= IF ( AND ( C2 >= 50 ; C2 <= 69‬‬


‫‪ ( C2 >= 70 ; C2‬ت‬
‫‪ " ; IF‬تتت تتت " ; ) ‪ " ; IF ( AND ( C2 >= 80 ; C2 <= 89‬تتت " ; ) ‪<= 79‬‬
‫)))) " تتتتت " ; " تتتت " ; ) ‪( AND ( C2 >= 90 ; C2 <= 100‬‬
‫‪-‬‬‫* تتتتت تتت تتتتتتتتت ‪ :‬ت‬
‫" ; ‪ " ; IF ( C2>= 70‬تتت تتت " ; ‪ " ; IF ( C2>= 80‬تتتتت " ; ‪= IF ( C2>= 90‬‬
‫; " تتت‬
‫)))) " تتتتت " ; " تتتت " ; ‪IF ( C2>= 50‬‬
‫تتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتتتت تتتت تت تتتت تتتتت تتت تتتتتتت‬
‫تتتتتت تتتت تت تتتت تتتتتت تتتتتت ت تتت تتتت تتت تتتتت تتت تتتتتتت ت ت‬
‫تتتتت تتتت تت تتتتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت تتتت ‪:‬‬
‫* تتت تتت تتت تتتتتت تتت تتتت تتتتت تت تت تتتتتت تتتتت تت تتتتتت‬
‫تتتتت تت تتتتتتت تتتت تت تتتتتت ‪ ,‬تتتت تتت تتتتتت تتت تتتت تتتتت تتت‬
‫تتتت تتت تتتتتت تتتتت تتتت تت تتتتتت ‪.‬‬

‫‪ ‬تتتتت )‪ : (1‬تتت تتتتت تتتتتتتت ‪:‬‬


‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتت‬ ‫تتتتت تتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫‪ 1‬تتتت تتتت تتتتتت‬
‫تتتتتت‬ ‫تت‬ ‫تتتتتت‬
‫تت‬ ‫تتتت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬
‫‪5000‬‬ ‫‪10 2‬‬
‫تتتت‬ ‫ت‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪1‬‬
‫تتتتت ‪4000‬‬ ‫‪10 3‬‬
‫ت‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪2‬‬
‫‪3000‬‬ ‫‪10 4‬‬
‫تتتت‬ ‫ت‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪3‬‬
‫‪2000‬‬ ‫‪10 5‬‬
‫تتتت‬ ‫ت‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪4‬‬
‫‪1500‬‬ ‫‪10 6‬‬
‫تتتت‬ ‫ت‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪5‬‬
‫‪1000‬‬ ‫‪10 7‬‬
‫تتتت‬ ‫ت‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪6‬‬
‫* تتتتت تتتتتتتت ‪:‬‬
‫تتت تتت تتتت تتتتتت تتتت تت ‪ 30000‬تتتت تتت تتت تتتتتت ‪%5‬‬
‫تتتت تتت تتتت تتتتتت تتتت تت ‪ 15000‬تتتت تتت تتت تتتتتت ‪ %6‬تت‬
‫تت تتت تتت تتتتتت ‪ %7‬ت‬
‫* تتتتت تتتتتتت ‪:‬‬
‫تتت تتت تتتت تتتتتت تتتت تت ‪ 30000‬تتتت تتت تتت تتتتت ‪%3‬‬
‫تتتت تتت تتتت تتتتتت تتتت تت ‪ 15000‬تتتت تتت تتت تتتتت ‪ %2‬تت‬
‫تت تتت تتتت تتتتت ت‬

‫) ‪( 49‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫* تتتتت تتتتتتت ‪:‬‬


‫تت تتت تت تتتتت ت‬ ‫تتت تتتت تتتتتتت ) تتتت ( تتت تتت تتتتت ‪%3‬‬

‫الفصل الثامن‪ :‬الدوال المنطقية و الشرطية‬

‫‪ ‬تتتتت )‪ : (2‬تتت تتتتتت تتتت تتتتت ‪:‬‬


‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتت‬
‫تتتتت‬ ‫تتت‬ ‫تتتتت‬
‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫ت‬ ‫ت‬
‫‪10‬‬ ‫‪$ 5‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪50‬‬
‫‪50‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪3‬‬
‫‪$‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪$ 0‬‬ ‫تتتتت‬ ‫‪4‬‬
‫‪15‬‬
‫‪50‬‬ ‫تتت‬ ‫‪5‬‬
‫‪$‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪6‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪$‬‬
‫‪10‬‬ ‫تتتتت‬
‫‪50‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪$‬‬ ‫ت‬
‫‪15‬‬ ‫تتتتت‬
‫‪70‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪$‬‬ ‫ت‬
‫* تتتتت تتتتتت تتتتت ‪ :‬تت تتتت تتتتتت تتتتت تت تتتتتت ت‬
‫* تتتتت تتتتتت تتتتت ‪:‬‬
‫تتت تتت تتت تتتتت تتتت تت تتتتت )‪ (100‬تتتت ت تتت تت تت تتتتت‬
‫)‪ (200‬تتتت تتت تتتتتت ‪ %10‬تت تتتتتت تتتتت تتتت تتت تتتت تت‬
‫)‪ (50‬تتتت تتت تتتتتت ‪ %12‬تتتت تتت تتتتتت ‪ %15‬ت‬
‫* تتتتت تتتتت ‪:‬‬
‫تتت تتت تتت تتتتتت تتتت تت تت تتتتت )‪ ($50‬تتت تتتتتت تتت‬
‫‪ %10‬تت تتتتتت تتتتت تتتت تتت تتتتتت ‪ %5‬ت‬
‫* تتتتت تتتتت تتتتت ‪ :‬تت ‪ %2‬تت تتت تتتتت ت‬

‫‪ ‬تتتتت )‪ : (3‬تتت تتتتتت تتتتتتتتت تتتتت ‪:‬‬


‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتت‬ ‫‪ 1‬تتتت تتتتتت تتتتت‬
‫تتتتتت‬ ‫تتتتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫ت‬ ‫ت‬
‫تتتتتت‬
‫‪8‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ت‬ ‫‪2‬‬
‫ت‬

‫) ‪( 50‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪7‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تت‬ ‫ت‬ ‫‪3‬‬


‫‪6‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪1‬‬ ‫تتتتت‬ ‫ت‬ ‫‪4‬‬
‫تتتتتت‬
‫‪4‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ت‬ ‫‪5‬‬
‫ت‬
‫‪9‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪4‬‬ ‫تت‬ ‫ت‬ ‫‪6‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪2‬‬ ‫تتتتت‬ ‫ت‬ ‫‪7‬‬
‫التاسع‪ :‬الــتــنــســيــق الــشــرطــي‪:‬‬ ‫الفصل‬
‫تتتتتت ‪:‬‬ ‫* تتتتت‬
‫تتت تتت تتتتتت تتتتتتت ت تتتت تتتتتت تتتت)‪ (3‬تتتتتت تتتت تت)‬
‫على‪:‬تتتتت (‬ ‫تتت قادراا‬
‫تتتتتت )‬ ‫تكون‬‫الفصل(أنتتت‬
‫هذاتت )‪7‬‬‫نهايةتتتت‬ ‫تتتتت عند‬
‫تتتتتتتت‬ ‫‪(30‬يفترض‬
‫تتتت تتت تتتتتت تت تت تتتت تتتتتتتت تتتت تت تت تتتتت )‪ (7‬تت تتتتتت‬
‫) تتتتت ( تت تت تت تتتتتت ) تتتتت ( ت‬

‫) ‪( 51‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫الفصل التاسع‪ :‬التنسيق الشرطي‬

‫‪   :   ‬‬


‫‪.                ‬‬
‫‪‬‬
‫‪           ‬‬
‫‪     .      ‬‬
‫‪            ‬‬
‫‪            ‬‬
‫‪           .  ‬‬
‫‪.     ‬‬
‫‪ ‬تتتتت تتتتتت تتت تتتتتتتتت تتتتتتت تتتتتتت ‪: 2007‬‬
‫تتتتت تتتت تتتتتت تتتتتتتت‪ ,‬تت تتتتت تت تتتت تتتتت تتتتت تتت‪:‬‬
‫تتت تتتتتتتتتتت تت تتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتتتتت‬
‫تت تتتتتتتتت تتتت تتتت تت تتتتتتت تتت تت تتتتتتت تتتت تتتتتتت‬
‫تتتتتتتتت‬
‫تت تتت تتتتتت تتتتت تت ‪ 50.000‬ت‪.‬ت تتت تتتتتت‬
‫تت تت تتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتتتتتت‬
‫تت تت تتتتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتت تت ‪ %10‬تت تتت تتتتت‬
‫تت تتتتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تت تتتتتتت‬
‫تتتتتتت‬
‫تتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتت تتت تتتتتتت تت تتتت تتتتت تتتتتتت‬
‫تتتتتتتتت تتتتت تتتتتتت تتت تتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتتتت تتتتتتتت تت‬
‫تت تتتتت تتتتتتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتتتتت تتتتتت ‪ .‬تتتت تتتتتتت‬
‫تتتتتت تتتت تتتت تتتتتت تتتتتتت تتت تتتت تتت تتتتتتت )تت‬
‫تتتتتتتت(‪ .‬تتتت تتتت تتتتت‪ ,‬تتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتتتتت تتت‬
‫تتتتتت تتت تتت تت تتتتت تتتتت‪ ,‬تتت تتت تتتتت تتتت تتتتتت‬ ‫تتت ت‬
‫تتتتتتت تتت تتت تتتتت‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتت تتتتت تتت تتتت تتتت تتتت تتت تتتت تتتتتت تت تتتتتتت تتتتت ‪:‬‬
‫‪ .1‬تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتت ‪ 2‬تتت‬

‫) ‪( 52‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ .2‬تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتت ‪ 3‬تتت‬


‫‪ .3‬تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتتت‬
‫‪ .4‬تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتتت تتتت‬
‫‪ .5‬تتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتت تتت تتت تتتت تت تتتتت تت تتتتت‬
‫تت تتت‬
‫‪ .6‬تتتتت تتتتت تتت تتتتتتت تتتتتت تت تتتتتت تتت‬
‫‪ .7‬تتتتت تتتتت تتتت تتتت تتتت تت تتت تت تتتتتتت تتت‬
‫‪ .8‬تتتتت تتتتت تتتتتتت تت تتتتتتتت تتت‬
‫‪ .9‬تتتتتتت تتتت تتتتتت تتتتتتت تتتت تتتت تتتتتتت‬
‫‪ -1‬تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتت ‪ 2‬تتت ‪:‬‬
‫تتتتت تتتتتت تتتتتتت تت تتتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتت تتتت تتتتت‬
‫تتتتتتتت تتتتت تتتتتتتت‪ .‬تتتتت تتتتت ‪ 2‬تتت تت تتتتت تتتت تتتتتتت‬
‫تت تتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتت تتتتت تتتتت‪ .‬تتتت تت تتتتت تتتتتتتت‬
‫تت تتتت تتتت تت تتت تتتت‪ .‬تتت تتتت تتتتتت‪ ,‬تتتت تت تتتتت تتتتت‬
‫تتتتتت تتتتتت‬ ‫تتتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتت تتتتت‬
‫الفصل التاسع‪ :‬التنسيق الشرطي‬
‫تتتتتت تتتتتتت تتت تتتتت تتتتتت‪.‬‬
‫‪ -2‬تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتت ‪ 3‬تتت ‪:‬‬
‫تتتتت تتتت تتتتتتت تت تتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتت تتتتت‪.‬‬
‫تتتت تت تتتتت تتتتتتتت تت تتتت تتتت تت تتتت تت تتت تتتت‪ .‬تتت تتتت‬
‫تتتتتت‪ ,‬تتتت تت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫‪ -3‬تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتتتتت ‪:‬‬
‫تتتتت تتتت تتتتتتتت تت تتت تتتتتتت تتت تتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتت‬
‫تتت تتتتتتت تتتتتت‪ .‬تتتت تتت تتتت تتتتتتتت تتتتتت تتتتتتتت تت‬
‫تتتتتت‪ .‬تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتت‬
‫تتتتتت تتتتت‪ .‬تتتت تتتتتتت تتتتت تتتتتتتت تت تتتت تتتتتتت تتتتتت‬
‫تتتتتت تتتتتت تتت تتتتتتتت تتت تتتت تتتتت تت تتتتتتتت‪ ,‬تتت تتتت‬
‫تتتتتت تتتتتتت تتتتتتت تت تتتتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫‪ -4‬تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتت تتتتتتتت تت تتتتتتت تت تتتت‬
‫تتت تتت تتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت‪ .‬تتتت تت تتت تتتت تت تتتتت‪ .‬تتت‬
‫تتتتت تتتتتت تتتتتت‬
‫ت‬ ‫تتتت تتتتتت‪ ,‬تت تتتتتت تتتتت ‪ 3‬تتتت‪ ,‬تتتت‬
‫تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت‬
‫تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت‪.‬‬
‫‪ -5‬تتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتت تتت تتتت تت تتتتت تت تتت تتتتت تت‬
‫تتت تتت ‪:‬‬
‫تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتت تتتت تت تتتتتتتت تتتتت تتتتت تتت تتتتتتت‬
‫تتتت تتتتت تتتتت تتتتتتتت‪ .‬تتت تتتت تتتتتت‪ ,‬تتتت تت تتتت تتت‬
‫تتتتتتت تتتت تت تتتت تتتتتت تتتتتت‪ ,‬تتتتت تتتتتتتت تتتت تتتتت تتت‬
‫تتتت تت ‪ 10‬تتتتت تتتتتت تتتتتت‪ .‬تتت تتتت تت تتتت تتتتت تتتتتت‬
‫تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتت تتت تتتتتتت تتت تتتت تت‬
‫تتتتتت‬ ‫تتت‬ ‫تتتتتتتت‬ ‫تتت‬ ‫تتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫‪,%10‬‬

‫) ‪( 53‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬
‫ت‬
‫‪100.000‬ت‪.‬ت‪ ,‬تتتتت تتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتت‬
‫"تتتتتتتت تتتتتتت" تت تتتتتتتت‪.‬‬
‫‪ -6‬تتتتت تتتتت تتت تتتتتتت تتتتتت تت تتتتتت تتت ‪ :‬ت‬
‫تتتتتت‬
‫ت‬ ‫تتتت تتتتت تتتت تتتتت تتتتتت تت تتتت تت تتتتتتت تتتتت تتت‬
‫تتتت تتتتتت‪ .‬تتتت‪ ,‬تتت تتتت تتتتتت‪ ,‬تتتتت تتتت تتت تتتتتت تتتتت‬
‫تتتتتت تتتتت تت تتتت تتتتتت تتت تت تتتتتت تت‬ ‫تت تتتتتتت تتتتت ت‬
‫تتتتتتتت تتتتت تتتتت تت تتتتتتتتت تتتتت تتتتتتتت تت تتتت ‪ 10‬تتتت‬
‫تت تتتتتتت تتتتت تتتتتتتتت تت تتتت تتتتتتتت‪.‬‬
‫‪ -7‬تتتتت تتتتت تتتت تتت تتت تتتتتتت تت تتتت ‪:‬‬
‫تتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تت تتتتتتت تت تتت تتتتت تتت تت تتتتت‬
‫تتتتتتتت تتتتتتتت تت تتتت تتتتتتت‪ .‬تتتت‪ ,‬تتت تتتت تتتتتت‪ ,‬تتتتت‬
‫تت تتتتتتتت تتت تتتتتت تتت تتتتتتت تت تتتتت تتتتتت تتتتتت‪ .‬تتت تتتت‬
‫تتتتت تتتتتتتت تتتتتتت تتتت تتت تتتت تتتتتتتت تتتتتتتت تت تتتتت‬
‫تتتتتت‪.‬‬
‫‪ -8‬تتتتت تتتتت تتتتتتت تت تتتتتتت تتت‬
‫تتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تت تتتتتتت تت تتتت تتتتتتت‪ .‬تتتت‪ ,‬تتت‬
‫تتتت تتتتتت‪ ,‬تتتتت تت تتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتت تت تتت تتتتت تت‬
‫تتتت تتتت ‪ .‬تتت تتتت تتتتت تتتتتتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫تتتتتتت‬ ‫‪ -9‬تتتتتتت تتتت تتتتتت تتتتتتت تتتت تتتت ت‬
‫تتت تتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتت تتتتتت‪ ,‬تتتت تتتت تتتتتتت‬
‫تتتت تتتتت تتتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتت‪ .‬تت تتتتت‪ ,‬تتت تتتت‬
‫تتت تتتتت‬ ‫تتتتتت‪ ,‬تتت تتتتتت تتتتت تتتتتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتت تت‬
‫الفصل التاسع‪ :‬التنسيق الشرطي‬
‫تتتتتتتت تتتتتتتت تت تتتتتتت تتتت تتتتتت تتتتتت‪.‬‬
‫‪‬تتتتت تتتتتتت‪ :‬تتت تتتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتت تتتتتتت تت تت‬
‫تتتتتتت تتتتتت تتتتتتتت تت تت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت‬
‫تتتت تتتتت تتتت تتتت تت تتتتت تتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫‪ .1‬تتتتت تتتتت تتتتتتت ‪:‬‬
‫تتتت تتتتت تتتتتت تت تتتتتت تتتت تتتت تتتتتت‬
‫تت تتتتتت تتتتت تتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت ‪-:‬‬
‫* تتتت تتتت تتتت تتتتتت ‪-:‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪50‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪60‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪70‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪80‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪90‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪5‬‬
‫تتت تتت تتتتتت تت ‪A1‬تتت ‪ E5‬تت تت تتتتت تتتتت‬
‫تتتت تتت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتت‬
‫تتتتتت تتتتتتتتتتتتت تتتتت )تتتت تت( تتتت تتتت تتتت‬
‫تتت تتت ‪ :‬تتتت تتتتت ‪:‬‬
‫تتتت تتتتتت تتتتت )‪ (50‬تت تتتتتت تت تتتتت تتتتتتتتت تتتتت‬
‫تتت تتتتتتتتت تتتتتتت تت تتتتت تتتت‪...‬‬

‫) ‪( 54‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتت تتتت تتتت تتتتت تتتتت تتت تت تتتتت‪-:‬‬


‫تتت تتت تتتت تتتت تتتتتتتت تتت تتتتت تتتتت تتت‬
‫تت تتتتتت تتتتت تت تتتتت تتت تتتتتتتتتت)تت‬
‫تتتت تتتتتت تتتتت(‪ .‬تت تت تتتتتتت تتتت تتتتت‬
‫)تتتت تت( تتتتت )‪ (50‬تت تتتت تتتتت تتتت‪.‬‬
‫تتتت ) تت تتتت تتتتتت تتتتت (‪ .‬تت تت تتتتتتت‬
‫تتتت تتتتت )تتتتت( تتتتت )‪ (50‬تت تتتت تتتتت‬
‫تتتت‪ .‬تتتتت )تت تتتتت تتتتتت تتتتت(‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪-:‬‬
‫تتتتتت تت تتت تتتتت تتتت تتتتت تتت تتتتتتت تتتت تتتت تت ) ‪( 50‬‬
‫تتتت تتت تت ) ‪ ( 50‬تتتتتت تتت تتتتتتت تتتت تتت تت ) ‪( 50‬‬
‫تتتت تتتت تت ) ‪ ( 50‬تتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتت‪.‬‬
‫)*( تتتتت تتت تتتت تتتت تتتتت تتتتتت تتتت تت تتتتت تتتتتت تتتت‬
‫ت‬ ‫تتتت تتتت تتتتت تتتتت‬
‫تتتتت تت تت )تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتت تتت تتتتتت(تت)تتتتت‬
‫تتتتتتت تتتت تتتتت تتت تتت( تتتت‪-:‬‬
‫)تتت ‪ -‬تتت تتت ‪ -‬تتتتت ‪ -‬تت تتتتت ‪ -‬تتتت تت ‪ -‬تتتت تت ‪ -‬تتتت‬
‫تت تتتتت ‪ -‬تتتت تت تتتتت(‪.‬‬

‫الفصل التاسع‪ :‬التنسيق الشرطي‬


‫‪ .2‬تتتتتتت تتتتتت تتتتتتت ‪:‬‬
‫تتتتتت تت تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتت‬
‫تت تتتتتت تتت تتتت تتت تتتتتتت تت تتت‬
‫)تتت( تت تتتتتتتت تتت تتتت تتتتت تتتتتت‬
‫تتتت تت تتتتت تتتتت تتت تتتتتتت تتتتتت تت‬
‫تتتتتت تتت‪.‬‬
‫تتتت تتتت تتتتتتتتت تت تتتت تتتتتت تتتتتت‪:‬‬
‫* تتتت‪-:‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتتتت‬ ‫تتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تتتت‬ ‫‪80‬‬ ‫ت‬ ‫‪501‬‬ ‫‪2‬‬
‫تتتت‬ ‫‪70‬‬ ‫ت‬ ‫‪502‬‬ ‫‪3‬‬
‫تتتت‬ ‫‪40‬‬ ‫ت‬ ‫‪503‬‬ ‫‪4‬‬
‫تتتت‬ ‫‪90‬‬ ‫ت‬ ‫‪504‬‬ ‫‪5‬‬
‫* تتتتت تتتتتتت‪-:‬‬
‫) " تتتت " ; " تتتت " ‪= IF ( ; C2 >= 50‬‬
‫‪ .3‬تتتتت تتتتتتتت ‪:‬‬
‫تتتتتت تت تتتتت تتتتتتت تتت تتتتت تتتتتتت تتت‬

‫) ‪( 55‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتت تتت تتتتت تتتتت‪.‬‬


‫تتتت‪:‬‬
‫تت تتتتتت تتتتتت تتت تتت تتتتت تتتتتتت‬
‫تتتت‪:‬‬
‫تتت تتت تتتتتتت )‪ (C2:C5‬تت تت تتتتت تتتتت تتتت‬
‫تتتتت تتتتتتتت تتتت تتتتتت تت تتتتتتتتت تتتت تتتتت‪ .‬تتتت تتت‬
‫تتتتتتت تتت تتتتتتت‪.‬‬
‫)تتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتت تت تتتتت تتتتتت(‪.‬‬

‫‪ .4‬تتتتتت تتتتتتت ‪:‬‬


‫تتتتتت تت تتتتت تتتتتتت تتت تتتتت تتتتتتت تتت‬
‫تتتتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتت تتت تتت تتتتت تتتتت‪.‬‬
‫تتتت‪:‬‬
‫تت تتتتتت تتتتتت تتت تتت تتتتتت تتتتتتتت‬
‫تتتت‪:‬‬
‫تتت تتت تتتتتتت )‪ (C2:C5‬تت تت تتتتت تتتتت تتتت‬
‫تتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتت تت تتتتتتتتت تتتت تتتتت‪ .‬تتتت تتت‬
‫تتتتتتت تتت تتتتتتت‪.‬‬
‫)تتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتت تت تتتتت تتتتتت(‪.‬‬
‫الفصل التاسع‪ :‬التنسيق الشرطي‬

‫‪ .5‬تتتتتتت تتتتتت ‪:‬‬


‫تتتتتت تت تتتتت تتتتتتت تتت تتتتت تتتتتتت‬
‫تتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتت تتت‬
‫تتت تتتت تتتتت‪.‬‬
‫تتتت‪:‬‬
‫تت تتتتتت تتتتتت تتت تتت تتتت تتتتتت‬
‫تتتت‪:‬‬
‫نزار النسيري‬
‫تتت تتت تتتتتتت )‪ (C2:C5‬تت تت‬
‫تتتتت تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتت‬
‫تتتت تتتتتت تت تتتتتتت تتتتتت‬
‫تتتت تتتتت تتتت تتت تتتتتت تتت‬
‫تتتتتتت‪.‬‬
‫) تتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتتتت‬
‫تتتتتتتت تت تتتتت تتتتتت (‪.‬‬

‫‪ .6‬تتتتت تتتتتتت ‪:‬‬


‫تتتتتت تت تتتتت تتتتتتت تتت تتتتت تتتتتت تتتتتتتت‬
‫تتت تتتتتتت تتت تتت تتتت تتتتتت تت تتتتتت‬
‫تتتت تتتت تتتتتتتتت ‪.‬‬
‫تتتت‪:‬‬

‫) ‪( 56‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تت تتتتتت تتتتتتت تتتتتت تت تتتت تتتتتت تتتتت ت تتتتتت تت تتتت‬


‫تتتتتت تتتتتت‬
‫تتتت‪:‬‬
‫تتت تتت تتتتتتت )‪ (D2:D5‬تت تت تتتتت تتتتت تتتت تتتتت تتتتتتت‬
‫‪.‬‬
‫تتتت تتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتت ) تتتتت تتتتت (‬
‫تتتت تتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتت ) تتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت‬
‫تتت تتت ( تت تتت تتتت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تت تتتتت تتتتتت‬
‫تتتتت ) تتتتت ( تت تتتت تتتتتتت ) تتتت تت تتتت ( تت تتتت تت‬
‫تتتتت تتتت تتتت تتتت تتتت تتت تتتت تتتتتتتت تتت تتتتت‪.‬‬

‫الفصل التاسع‪ :‬التنسيق الشرطي‬

‫‪ ‬تتتتتت ‪-:‬‬
‫‪ -1‬تتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتت تت تت تت تتتتت‬
‫تتتتتتت تتت تتتتتتت‪.‬‬
‫‪ -2‬تتتت تتت تتتتت تتتتتتتت تتتتت تت تت تت تتت تتتتتتت تتت‬
‫تتتتت‪.‬‬
‫‪ -3‬تتتتت تتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتتتت تتت تتتتتتت تتتتت تتتت‬
‫تت تتت تتتت تتت تتتتت‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتت ‪-:‬‬
‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتتت‬ ‫تتتتتت‬ ‫تتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتت‬ ‫تتتتت تتتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫ت‬ ‫ت‬
‫‪95‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ت‬ ‫‪2‬‬
‫‪80‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪70‬‬ ‫ت‬ ‫‪3‬‬
‫‪70‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪65‬‬ ‫ت‬ ‫‪4‬‬
‫‪80‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪80‬‬ ‫ت‬ ‫‪5‬‬
‫‪55‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪55‬‬ ‫ت‬ ‫‪6‬‬
‫‪70‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪75‬‬ ‫ت‬ ‫‪7‬‬
‫* تتتتتتتتت تتتتتتتت ‪-:‬‬
‫) ‪( 57‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ -1‬تتتتتت تتت تت ) ‪ ( 80‬تت تتتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتت‬


‫تتتتتتت تتت تت ) ‪ ( 70‬تت تتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتت‬
‫تتتتتتت تتت تت ) ‪ ( 60‬تت تتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتتت ت‬
‫‪ -2‬تت تتتتتت تتتتتتت تتت )‪ 250‬ت ‪ (200‬تتتتتت تتتتت تتت‬
‫تتتت ت‬
‫ت ت‬ ‫‪ -3‬تت تتتتتت تتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتتتتت تتتتتتت‬
‫‪ -4‬تت تتتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتت تتت تتتت ت تتتتتت تتتتت‬
‫العاشر‪:‬ت الــمــخــطــطــات الــبــيــانــيــة‪:‬‬
‫الفصلتتت تتتت‬
‫تتتتت‬
‫الفصل‪:‬أن تكون قادراا على‪:‬‬ ‫تتتت هذا‬
‫تتتتتتتت‬ ‫‪ -:‬عندتتنهاية‬
‫يفترض‬
‫‪ ‬تتتتت‬
‫تتت تتتت تتتتتتت تتتت تتتت تت تتت تتت تتتت تتتت تت تتتت ت‬
‫تتت تتت تتتتتت تتتت تت ‪ 30000‬تتتت تت تت تتتتت تتتتت ت‬

‫) ‪( 58‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫ المخططات البيانية‬: ‫الفصل العاشر‬

   :   



              
.           
.            :   *
-:       
-:          :  *
B A
  
, ..  
, ..  
, ..  

( 59 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

, ..  


, ..  
, ..  

        -:  *


  ( B7  A1 )            
.
    
  
  
              

‫ المخططات البيانية‬: ‫الفصل العاشر‬

:         

:‫ تتتتت تتتتتتتت‬

( 60 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتت تتتتت تتت تتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتت ) تتتتت ت تتتتت ت تتتتت (‬
‫تتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتت تتت تتتتتتت تتت تتتتت‪.‬‬
‫ت‬
‫تتت ت‪ :‬تتتتت‪:‬‬

‫تتتتت تتت تتتتتت‪ :‬تتتت تتتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتت تتتت تتتت‬
‫تتتت تتتت تتتتت تتت تتتتتت تتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتتتتتت تت‬
‫تتتتت‪.‬‬
‫تتت تتتتت‪ :‬تتتتتت تتتت تتتت تتت تتتتتتت تتتتت‪.‬‬
‫تتتتت تتتت‪/‬تتتتتت‪ :‬تتتتتت تتتت تتت تتتتت تتتتتت تت تتتت تتتت‬
‫تتت تتتت تتتتت‪.‬‬
‫تتتتت تتتتتتتت‪ :‬تتتت تتتتت تتتتت تتتتتتتت تتتتتت تتتتتتت‬
‫تتتتتتتت تت تتتتت‪.‬‬
‫تتتتتتت تتتتتتتت‪ :‬تتتتتت تت تتتتت تتت تتتتتت تتتتتتتتت تتت‬
‫تتتتتتت تتت تتتت‪.‬‬
‫تتتتت تتتتتتتت‪ :‬تتتت تتت تتتتت تتتتتت تتتت تتتتتتتت تتتت‪.‬‬
‫تتت تتتتتت‪ :‬تتتتت تت تتت تتتتتت تت تتتتتت تتت تتتت تتتت تتتتتت‬
‫تت تتت تتتت تتتت‪.‬‬
‫ت‬
‫تتتت ت‪ :‬تتتتت‪:‬‬

‫تتتتتتت تتتتتت‪ :‬تتتتت تت تتتتت تتت تتتتتتت تت تتتتتت تتتتتتتت‬


‫تتت تتتتت تتتتتتت تت‪.‬‬
‫تتتتت‪ :‬تتتتت تت تتتتت تتت تت تتتتت تت تتتت تت تتتتتت تتت تتتتتت‪.‬‬
‫تتتتتت‪ :‬تتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتتتت‬
‫تتتتتتتت تتتتت‪.‬‬
‫تتتتت‪ :‬تتتت تتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت ت تتتتتتت تتتتتتتت تتت‬
‫تتتت تتتتتت‪.‬‬
‫تتتتتتت‪ :‬تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تت تتتت تت تتتتت تتتتتت تت‬
‫تتتتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫تتتتت‪ :‬تتتت تتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتتتتتت ت تتتتتتتتت‪.‬‬
‫تتتتت‪ :‬تتتت تتتتت تتتتت تتت تتتتتت‪.‬‬
‫الفصل العاشر ‪ :‬المخططات البيانية‬
‫ت‬
‫تتتت ت‪ :‬تتتتت‪:‬‬

‫) ‪( 61‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬
‫ت‬
‫تتتتت تتتتتتت تتتتت تت تتتتت تتتتتت تتتتتت تت تتتتت تتتتت تتتت تتت‬
‫تتتتت تتتتتت‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتت تتتت تتتتت تت) تتتتت ت تتتتتت ت تتتتتت ( تت تتتتتت تتتتت ‪:‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫ت‬ ‫ت‬
‫الــتــلــقــائــيــة‪:‬‬
‫‪540‬‬
‫‪$‬‬
‫‪10 $ 50‬‬
‫‪$‬‬
‫الــتــصــفــيــة‬
‫عشر‪500 :‬‬
‫‪$‬‬ ‫الحادي تتتت‬
‫الفصل ت‬‫‪2‬‬
‫على‪420 :‬‬ ‫‪10‬‬ ‫تكون‪$‬قادراا‬‫‪30‬‬ ‫‪ 400‬أن‬
‫تتتتتهذا الفصل‬
‫يفترض تعند نهاية‬‫‪3‬‬
‫‪$‬‬ ‫‪$‬‬ ‫‪$‬‬
‫‪370‬‬ ‫‪10 $ 30 350‬‬ ‫تتتت‬ ‫ت‬ ‫‪4‬‬
‫‪$‬‬ ‫‪$‬‬ ‫‪$‬‬
‫‪270‬‬ ‫‪$ 0 $ 20 250‬‬ ‫تتتت‬ ‫ت‬ ‫‪5‬‬
‫‪$‬‬ ‫‪$‬‬
‫‪ ‬تتتتتت تتتت ‪:‬‬
‫تتتت تتت تتتت تتتتتتت تت تتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتت‬
‫تتتتتتتت تتتتت تت تتتتت تتت تت تتتتت)‪ (Ctrl‬تت تتت تتتتتت‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪:‬‬
‫‪-‬تت تتتتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتت‬
‫تتت تتتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت تت تتتتت تتت تتتتت تتتتتتت‬
‫تتتت تتتت تتتت تتت تتتتت تتتتتتت ت تتتت تت تتتتت تتتتتت‬
‫تتتتتت تتتتت تتتتتتت تتت تتتتت تت تتتتتتتتت ت تتتتتت ‪.‬‬
‫‪-‬تتت تتتت تتت تتتتتتتت تت تتتتتتتت تتتتتتتت‬
‫تتتتتت تتتتت ت تتتتت تت تتت تتتت تتتت تتتتت‪.‬‬
‫‪-‬تتت تتتت تتتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتتتت‬
‫تتتتتت تتت تتت تتتتت تتتتتت تتت تتتت تتتتت‬
‫)‪ (+‬تت تتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت‪.‬‬
‫‪-‬تتتتتتت تتتتتتتتتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتتتتت‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتت ‪:‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتت‬
‫تتتت‬ ‫تتت‬ ‫ت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫‪85‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ت‬ ‫‪2‬‬
‫‪75‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪80‬‬ ‫ت‬ ‫‪3‬‬
‫‪85‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪85‬‬ ‫ت‬ ‫‪4‬‬

‫) ‪( 62‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫ التصفية التلقائية‬: ‫الفصل الحادي عشر‬

   :    


 
            
( 63 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

          


.         
           

   .       
)           

          .( 
        .     
:            " "
.   -     -      -
: ‫ تتتتت تتت تتتتتتت تتتتتتتتت‬
‫تتت تتت تتتتتت تتتتتتت )تت تتتتتت( تتتتتت ت تتتتتت تتت تتتتتتت‬
‫ تتتت تتت تت تتتتت تت‬.‫تتتتتت تتتتتت تتت تتتتتت تتتت تتتتت تتتتت‬
-:‫تتتتتت تتتت تتتت تتتتت تتت تتتتت تتتت تتتتتتتت تتت تت تتتتت‬
E D C B A :‫مثال‬
      ‫تتتتت‬ 1
  LG   
 8 WR   
  Hp   
  AV   
 8 LG   
  AV   

( 1001 ) ‫ تت تتتتتتتت تتتتت تتت تتت تتتتتت تتتتتتتت‬: ‫تتتتتت‬
‫ت‬
( 1001 ) ‫تتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت‬
: ‫ تتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت‬.
E D C B A
      ‫ تتتتت‬1
  LG   
  AV   
-: ‫ تتتتتت‬
. ‫* تتتت تتتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتت ت تتتت تتتتتتت‬
‫* تتتت تتتتت تت تتت تتت تتت ) تتتتت تتتت ( تت تت تتت تتتتت‬
. ‫تتتتتتتتتت تتتتتت‬
‫ تت تتتتتتتت تتتتت تت تتتتتت تتتتتت تتت )تتتتت( تتتت‬:‫* تتتتت‬
:‫تتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتت‬

( 64 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬
‫الفصل الحادي عشر ‪ :‬التصفية التلقائية‬

‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬


‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫تتتتت‪‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪LG‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪            ‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪-:‬‬
‫* تتتت تتتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتت ت تتتت تتتت‬
‫ت‬ ‫تتت تتتتتتت تتت تتتتتتتت‪.‬‬
‫* تتتت تتتتت تتتتت تتتت تتت تتتتت تتتت تتتتت تتتت تت تتتت‬
‫تتتتت‪ .‬تت تتت تتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫تت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتت تتتتت تتت ت تتت تتتتت‬ ‫)*( تتتتت ‪:‬‬
‫تتت تتتت ت‬
‫* تتتت ‪ :‬تت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتت تتتتت ت تتتتت تتتتت تتت )‬
‫‪ 10‬ت ‪ ( 50‬ت‬
‫تتتت تتتت تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت)تتتتت تتتتت تتتتتتت (ت‬
‫تتتت تتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتت تت تتتت تتتتت تتتتت تتتت تتتت‬
‫تتتتتت تتتتت ‪:‬‬

‫تتتت تتتتت تتتت تت تتتتت تت تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت )‬


‫‪ ( 10‬ت تتتتت تتتت تت تتتتت تت تتتتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت‬
‫) ‪ . ( 50‬تت تتتتت ‪ .‬تتتت تتتتت تتتتتت تتت تتتتت تتتتت ‪:‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫تتتتت‪‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪LG‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪HP‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪AV‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪AV‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تتتتتت ‪-:‬‬
‫* تتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتتت ) ت ت تت ( تتت تتتتت ‪.‬‬
‫* تتتت ‪ :‬تت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتت تتتت تت تتتت تتتتتت ت‬

‫) ‪( 65‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتتتتت تتتتتتتت ) تتتت ‪ .( 2‬تتتت تتتت تتتتتتت تتتتتت)تتتتتت‬


‫تتتتتتت(‪ .‬تتتت تتتت تتتتتت تتتتت‪:‬‬

‫الفصل الحادي عشر ‪ :‬التصفية التلقائية‬

‫تتتتت تتتت تت تتتتتتت تت تتتت تتت تتتتت تتتتت ) ‪ ( 2‬تت تتتتتت تتت‬
‫تتتتت تتتتتت تتت تتتتت تتتتت‪:‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫تتتتت‪‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪WR‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪LG‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪              ‬‬
‫‪      ‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪LG‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪AV‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪AV‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪-:‬‬
‫* تتت تتتتت تتتتتت تتت تتتت تتتت تتت تتتتتتت تت تتتتتت تتتتت‬
‫تتتتت تتت تتتت تتتتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪-:‬‬
‫* تتتت تتتتتتت تتت تتتتت تتتت تت تتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتت‬
‫تتتتت تتتت تتتتت تتتتتتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتت‬
‫تتتتتتت تتتت‬
‫تتتتتتت تتت تتتتت‪.‬‬
‫)*( تتتتت ‪:‬‬
‫ت‬
‫تتتت ‪ :‬تت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتت ) تتتتت ( تتتتت تتتتت ‪:‬‬
‫‪ – 1‬تتتتتت تتتت تت تتتتت ‪ 50‬ت‬
‫‪ – 2‬تتتتتت تتتت تت ‪ 50‬ت تتت تت تتتتت ‪ 10‬ت‬
‫‪ – 3‬تتتتتت تتتتت ‪ 80‬ت‬
‫‪ – 4‬تتتتتت تتت تت ‪ 20‬تت تتتت تت ‪ 50‬ت‬
‫ت ‪ – 5‬تتتتتت تتتتت ‪ 15‬تت تتتت تت ‪ 10‬ت‬ ‫ت‬
‫تتتتت ‪ :‬تت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتت تتتتتتتت تتتتت ‪:‬‬

‫) ‪( 66‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ – 1‬تتتتتتتت تتتتتتت ت‬
‫‪ – 2‬تتتتتتت تت تتت )‪ (LG‬ت‬
‫‪ – 3‬تتتتت )‪ (AV‬تتتتتت تتتت تت )‪ (10‬ت‬
‫‪ – 4‬تتتتت تتتت تت )‪ (30‬تتتتت تتتتتتت ت‬
‫‪ – 5‬تت تتتتتتتت تتتتت تتتتتتت ت‬
‫‪ ‬تتتتت ‪-:‬‬
‫تت تتتتتت تتتت تتتتتتتت تتت تتتتتتت تتتت تتتت ت‬
‫الـــــقـــــوالـــــب‪:‬‬
‫تتتتتتتت تتتت تت ‪ 2000‬تتتت‬ ‫تتتتتتتت تتت‬ ‫عشر‪:‬‬
‫الثاني تتتت‬
‫الفصل تتتتتت‬
‫تت‬
‫ت‬
‫قادراا على‪:‬‬ ‫تكون‬
‫تتتت ت‬ ‫الفصل أن‬
‫تتتتتتت‬ ‫نهاية هذا‬
‫تتتتتت تتت‬ ‫يفترض عند‬
‫تتتتتت تتتت‬ ‫تت‬

‫) ‪( 67‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫ الـــقـــوالـــب‬: ‫الفصل الثاني عشر‬

  :    


.          
           -:   ( 
           (  )  
.    

.               
.            

( 68 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ ‬تتتتتت ‪-:‬‬
‫* تتتت تتتتتت تت تتتتتتت تت تتتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫الفصل الثاني عشر ‪ :‬الـــقـــوالـــب‬
‫* تت تتتتتت تتتت تتتتت‪.‬‬
‫تتتت تتت تتتت تتتتتتتتت تتت تتتتتت تتتت تتتتت‬ ‫‪ (2‬تتت تتتت ‪-:‬‬
‫‪.‬‬
‫* تتتت ‪-:‬‬
‫تتتت تتتت تتتت تتتت تتت تتتتت ) تتتتتت تتت تتتتتت ( ‪.‬‬
‫تتتت‬ ‫تتتت تتتتت تت تتتت تتتتت تتت تتتتتت ‪ ) :‬تتتتتت تتتتت ‪-‬‬
‫تتتتتتتت ( ‪.‬‬
‫) ‪ ( 1‬تتتتتت تتتتت ‪:‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتتتت‬ ‫تتت تتتت تتتتتت تتتتتت‬
‫ت‬ ‫‪ 1‬تتتتت‬
‫تتتتتت تتت تتت ت‬ ‫ت‬ ‫‪2‬‬
‫تتت‬
‫تتتتتت‬ ‫تتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتتت‬ ‫‪ 3‬تتتتت‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫‪9‬‬
‫تتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتت‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬

‫* تت تتتت تتتتتتت تتتتتتت ‪ (A1 , A2) :‬تت ) ‪ (B1 : D1‬تت )‪B2 :‬‬
‫‪ ( D2‬تت )‪. ( A10 : D10‬‬
‫* تت تتتتتت تتتتتت ) ‪ ( E2‬تت تتت تتتتت تتت تتتتتتت تتتت تتتتت ‪.‬‬
‫* تتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫= ‪C4 * D4‬‬
‫* تتتتت تتتتتتتتتت ‪:‬‬
‫= ) ‪SUM ( E4 : E9‬‬
‫* تت تتتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتتتتتتت تت تتت تتتت تتت تتتتتتت‬
‫)ت‪.‬ت( تتت )تتتتتتت )تتتتت(( ‪.‬‬

‫) ‪( 69‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫* تت تتتت تتت تتتتتتتتت تتت تتتت تتت تتت ) تت ت تتتتتت ت تتتتت ت‬


‫‪. ( .....‬‬
‫) تتتت تتتتت تتتتتت تتت (‬ ‫* تت تتتتتت تتت تتتتت تت تتتتتت‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫* تت تتتتتت تتتت تتتتتت تت تتتتتت‪ ) .‬تتتت تتتتت تتتتتت تتت ( ‪.‬‬

‫) ‪ ( 2‬تتتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتتتتتت تتت )تتتتتت ت تتتتتت ( تت تت تتتت تتتت‬
‫تتتتت تتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت ‪.‬‬

‫* تت تتتتت تتتتتت تتت تتتتت تتتت تتتتت ‪....‬‬

‫نزار النسيري‬

‫‪ (3‬تتت تتتتت ‪ -:‬تتتت تتتتتت تت تتت تتتت تتت تتت تتت ‪:‬‬
‫تت تت تتتتت تتتتت تتت تتتت تتتتتتت تتتت تتتت تتتت تتتت تتتت تتتتت‬
‫تتتتتتتت تتتت‬ ‫تتتت تتت تتتتتت ) تتتتتت تتت تتتت ( تت تتتت تتتتتتت‬
‫الفصل الثاني عشر ‪ :‬الـــقـــوالـــب‬
‫) ‪ (Template‬تت‬ ‫تتتت تتتتتت ) تتت تتتت ( تتتتتت تتتتتت تتتت‬
‫تتتتت تتت ‪ ) .‬تتتت تتتت تت تتتتت تتتتتتت ) ‪(Templates‬‬ ‫تتتتت ت‬
‫تتتتتتت ( ‪ .‬تتتت تتتتت ‪-:‬‬

‫تتتت تت تتتتت تتتت تتت تتتتتتت ت تت تت تتتتت‬ ‫‪ (4‬تتت تتتتتت ‪-:‬‬


‫تتتتت تتتت تتتت تتتت تتتت تتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتت‬
‫تتتت تتتت تتتت تتتتتتت ) تتتتت ( تتت تتتتت تتتتتتت تتتت تت تتتتتتت‬
‫تت تتت تتتتتتتت ت تتتتت تتتتتت تتتت تت تتتتتت ) تتتت تتتتت ( تت‬
‫تتتت تتتتت ‪-:‬‬ ‫تتتتت ‪.‬‬

‫) ‪( 70‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫الــصــفــحــة‪:‬‬
‫تتتتت تتتتت تت‬ ‫إعــدادات‬
‫تتتتتتت تتتتت تت ت‬ ‫عشر‪:‬‬
‫تتتتت تتت‬ ‫الثالث‬
‫تتتتتت‬ ‫الفصل‬
‫تتت‬ ‫تتتتت تتت‬
‫تتتتتتت تتت تتتتتت تتت تتتتتت تتت تت تتتتت تتتتتت تتتتتت ‪ .‬تتتتت‬
‫(‪.‬على‪:‬‬ ‫قادراا‬
‫)‪1‬‬ ‫تكون‬
‫تتتتأنتتتتت‬
‫الفصل‬
‫هذاتتتت‬ ‫نهاية‬
‫تتتتتت‬ ‫عندتتت‬
‫يفترضتتتت‬
‫تتت تتتتتتت‬
‫‪ ‬تتتتت ‪:‬‬
‫)‪ (1‬تت تتتتتت تتتت تتتتتت تتتت تتتتت تتتتت ت تتتتت تتت‬
‫تتتت تتتتت ت‬
‫)‪ (2‬تت تتتتتت تتتت تتتتتت تتتتتتتت ت تتتتت تتت تتتت تتتتت‬
‫تتتتتتتت ت‬

‫) ‪( 71‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫ إعدادات الصفحة‬: ‫الفصل الثالث عشر‬

   :    


           XP     
             
-    -  -  )        
-:   ( 

( 72 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ –  1‬تتتت ‪ -:‬تت تتتتت تتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتت تتتتت‬
‫تتتتتتت تتتت‪.‬‬
‫نزار النسيري‬ ‫تتتت تتتتت‪-:‬‬

‫تتتت تت تتت تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تت تتت تتتتتتت تتتتتت‬


‫تتتتتتتت ‪-:‬‬
‫) تتتتت تتتتت ‪ -‬تتتتت تتتتت ( ‪.‬‬
‫تتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت تت تتت تتت تتتتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتت‬
‫تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتت تتت تتتت تتتتت‬
‫تتت تتتتتت تت تتتتتتت تتتتتتتت تتت تتت تتتتت تتتتتتتت تت تتتتتتت‬
‫تتتتتتت تتتت ‪.‬‬
‫تتتتت تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتت تت تتتتتت تتتتتت ‪.‬‬
‫‪ –  2‬تتتتت ‪ - :‬تت تتتتت تتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تت تتتتت‬
‫تتتتتتت تتتتت ‪.‬‬
‫تتتت تتتتت ‪:‬‬

‫تتتت تتت تت تتتتت تتتتتت تتتتتت تت تتتتتت تت تتت تتتتتت تتتتتتت ت‬


‫الصفحةتتتتتت‬
‫إعدادات‪-‬‬
‫تتتتتت‬ ‫تتتت تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تتت تتتتتت تت )‬
‫الفصل الثالث عشر ‪:‬‬
‫‪ -‬تتتتتت ‪ -‬تتتتتت ( ‪.‬‬
‫تتت تتت تتتتت تت تتتتت تتت تتتتت تتتتت ت تتتتتتت تتتتتت ‪.‬‬
‫تتتتتتتت ‪ ) :‬تتتت ‪-‬‬ ‫تتت تتت تتتتت تت تتتتت تتتتتت تت تتتتتت تت ت‬
‫تتتتت ( تتتت تتتتتت تت تتتتت تت تتتتتت تتتتت ‪.‬‬

‫) ‪( 73‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ –  3‬تتتت ‪ - :‬تت تتتتت تتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تت تتتت‬


‫تتتتتتت تتتت ‪.‬‬
‫تتتت تتتتت ‪:‬‬

‫تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تت تتتتتتت تتتت تتت تتتت تتتتت تتتتتت تت‬
‫تت تتت تتتتتت تتتتتتتتت تتتتتتت ‪.‬‬ ‫تتتتت تتتت ت تتت تتتت تتتتت تتتتت ت‬
‫تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت ‪ .‬تتتت ‪ :‬تت تتتت تتتتتتت )‬
‫‪. ( A1:F5‬‬
‫تتت تتتتت تتت تتتتتتت تت تتت تتتتت تتتتتت تت تتتتتتت تتت تتتتتت‬
‫تتتتتتت تتتت ‪.‬‬
‫تتتتتتت تتتتتتت تت‬ ‫تتتتتت تتت ) تتتتتت تتتتتتت تتت تتتت ‪-‬‬
‫تتتتت تتتتتت ( ‪.‬‬
‫تتتتتت تتتتت تتتتتت تت تتتت تتتتتت تتتتتت ‪.‬‬
‫تتتت ت‬
‫* تتتت ‪:‬‬
‫‪A1 : F1‬‬ ‫تتتتتت ‪:‬‬
‫‪A1 : A5‬‬ ‫تتتتتتت ‪:‬‬
‫تتت تتتتت تت تتتتت تتت تتتتتتتت تت تتتتتتت ‪.‬‬
‫* تتت ‪ ) :‬تتتتت تتتت تتتتتت – تتتتت تتتت تتتتتت تتتتتتتت –‬
‫تتتتتتتتت ت– تتتتت ( ‪.‬‬
‫تتتتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تتت تتتتتتت ‪:‬‬
‫‪ (1‬تتت تتتت تت تتت تتتتتت ‪ :‬تتت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتت تتت‬
‫تتتتتت تت تتتتتت تتت تتتتتت تتتت تت تتتتتت ‪.‬‬
‫تتتت تتتتت ‪:‬‬

‫‪ (2‬تتت تتتتتت تت تتت تتتتتت ‪ :‬تتت تتتتت تتتتتت تتتت تتتتتتت‬


‫تتت تتت تتتت تت تتتتتت تتت تتتتتت تتتت تت تتتتتت ‪ .‬تتتت تتتتت‬
‫‪:‬‬

‫) ‪( 74‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬
‫الفصل الثالث عشر ‪ :‬إعدادات الصفحة‬

‫‪ –  4‬تتت ‪ /‬تتتتت تتتتتت ‪ :‬تتت تتتت تتتتتتتت ‪:‬‬


‫‪ (1‬تت تتتتت تتت تتتتت تتتتت تتتتتت تت تتتتتتت تتت ‪ /‬تتتتت‬
‫تتتتتت ‪.‬‬
‫‪ (2‬تت تتتتت تتت تتتتت تتت ‪ /‬تتتتت تتتتتت ‪.‬‬
‫تتتت تتتتت ‪:‬‬

‫تتتتتتتتت تتتتتتت تت تتت تتت تتتت ت تتتتت تتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتتت‬
‫تتتتتت تتت تتت تتت تتت تتتتت تت تتتتتتتتت تتت تتتتتت تت تتتتتت ت تتتت‬
‫تتتتتت تتتتت ت تتتتتتت تت تتتتتتتت تتتتتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫تتتتت تتت تتتتتت تتتت تتتت تتتتتت تتت تتتتت ) تتت تتتت ( تتتت تتتت‬
‫تتتت تتت )تتت تتتتتت(‪ .‬تتتت تتتتت‪-:‬‬

‫تتتتت تتتت تتتتتت تتت تتت تتتت تتتتت تت تتتت تتتتت‪ )-:‬تتتتتت‬
‫تتتتتت – تتتتتت تتتتتت – تتتتتت تتتتتت ( ‪ .‬تتتتتت تت تتت تتتتتتتت‬
‫تت تت تتتت تتتتتت تتتت‪.‬‬
‫تتتتتتت تت تتتتت تتتت‪ .‬تتتت تتتتت‪-:‬‬

‫) ‪( 75‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬
‫الفصل الثالث عشر ‪ :‬إعدادات الصفحة‬

‫تتتت تت تتت تتتتت تتت تتتت تتتتت تتتت تتتتتت ) تتتتت تتتتتتتت‬
‫( ‪ .‬تتتتت تتت تتتتتت تتت تتتت تتتتت ‪ .‬تتتت تتتتت ‪-:‬‬

‫تتتتت تتت تتتتتتت تت تتتتتتت تتت تتتتت ‪ ) :‬تتتت تتتتتت ( ‪.‬‬


‫تتتتت ‪/‬‬
‫تتتتت تتت‬ ‫تتتتتت‬
‫تتتت تتتتتت تتتت تتتتتتت تتتتت تتتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تتتت تتتتتت تتت تتتتتت‬ ‫‪2‬‬
‫تتتت تتتتتت تتتتت تتتتتتتت تتتتتتت‬ ‫‪3‬‬
‫تتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتت‬ ‫‪4‬‬
‫تتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتت‬ ‫‪5‬‬
‫تتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتتت ) تتتتتت (‬ ‫‪6‬‬
‫تتتتتت‬
‫تتتت تتتتتت تتت تتتتت ) تتتتتت ( تتتتتت‬ ‫‪7‬‬
‫تتتت تتتتتت تتت تتتتتت تتتتتتت‬ ‫‪8‬‬
‫تتتت تتتتتت تتتت‬ ‫‪9‬‬
‫تتتت تتتتتت تتتتتت‬ ‫‪10‬‬
‫* تتتتت ‪ :‬تت تتتت تتتتت ت تتتتتتت تتتتت ‪:‬‬
‫) ‪ * ( 1‬تتتتت ‪:‬‬
‫بسم ا الرحإمن الرحإيم‬
‫‪ 9:00‬ص‬ ‫‪4/10/2011‬‬
‫كشف درجات دورة إكسل‬
‫* تتتتتتت ‪:‬‬
‫‪5‬‬ ‫رمز إكسل‬ ‫‪1‬‬

‫) ‪ * ( 2‬تتتتت ‪:‬‬
‫بسم ا الرحإمن الرحإيم‬
‫‪4/10/2011‬‬ ‫الحسابات‬
‫‪ 4:00‬م‬ ‫الصــول‬
‫كشف المراجعة‬
‫* تتتتتتت ‪:‬‬
‫إعداد ‪ /‬المحاسب ‪............. :‬‬ ‫)‪(5 /1‬‬

‫‪ ‬تتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتت تتتت تتتتت تت تتت تتتتتت تتتتتت تت تتتت تت تتتتتت تت تتتتت‬
‫تتت تتتت ت‬

‫) ‪( 76‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬
‫الفصل الثالث عشر ‪ :‬إعدادات الصفحة‬

‫تتتت تتتتتتتت ت تتتتتتت تتت تتتتتتت‬‫‪ –  5‬تتتتتتتت ت تتتتتتت ‪-:‬‬


‫تت تتتت ‪.‬‬
‫تتت تتت تتتتتت تتتتتت تتتتتت ت تتتتتتت تتتتتتت ‪ .‬تتتت‬
‫تتتتتتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫* تتتتتتتت ‪:‬‬
‫تت تت تتتتت تتتت تتتتت تت تتتتت تتتتتت تتت تتتتتتت ‪ .‬تتتتت‬
‫تتتتت تتتتت ‪:‬‬

‫تتتتت تتتتت تت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتت تتتتتتتتت تتت تتتتتت‬
‫‪.‬‬
‫تتتتتت تتت تتت تتتتتتت تت تتتتتتت تتتتتت تتت تتتتتتت تتتت تتتتتت تتت‬
‫‪:‬‬

‫‪2007‬‬

‫تتتتتتت‬ ‫تتتتت‬
‫تتتت تتتتتت تتتتتتت تت تتتت تتتتت‬ ‫تتتتتت تتتتتت‬
‫تتتت تتتتتت تتتتتتت تت تتتت تتتتت‬ ‫تتتتتت تتتتتت‬
‫تتتتتت تتت تتتتتتتت تت تتتتتتت‬ ‫تتتتت‪/‬تتتتت‬
‫تتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتت تتتتتتتت‬ ‫تتتتت‬
‫تتتتتت تتت تتت تتتتتتتتت تتت تتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتت‬
‫تتتتت تت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتتت‬ ‫تتتتت تتتتتتت‬

‫) ‪( 77‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتتتت‬
‫تتتت تتتتتت تتتت تتت تت تتتتتت تتتتت تتتتت‬ ‫تتتتتت تتتتت‬
‫تتتتتت‬ ‫تتتتتتت‬
‫تتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتتت‬ ‫تتت تتتت‬
‫تتتتتت تتتتتتتت ت تتتتتت تتتتتت تتتتتتتت‬ ‫تتتتت‬
‫تتتتتتتتتالثالث عشر ‪ :‬إعدادات الصفحة‬
‫الفصل‬ ‫تتتت تتتت تتتتتت‬ ‫تتتتتتت‬

‫* تتتتتتت ‪:‬‬
‫تتت تتتتتتتت تت تت تتتتتتتت تتتتت تتتت تتتتت تتتتتت تتت تتتتت‬
‫تتتتتت ‪.‬‬
‫تت تت تتتتت تتتتت تتتتت تت تتتتت تتتتت تتتتت ‪ .‬تتتت تتتتت ‪:‬‬

‫تتتت تتتت تتتت تتت تتتتتتتت تتتتت تتت تتت تتتتتتتتت تتتتتت تتتتتتتت‬
‫تتتت تتتت ‪:‬‬
‫* تتتتتتت ‪ :‬تتتت تتتت تتتتت تتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتت ت‬
‫تتتتت تتتتت تتت تتتتتتتت تتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫* تتتت تتتتتتت ‪ :‬تتتتت تتتتتت تتت ‪:‬‬
‫‪ – 1‬تتتت ‪ :‬تت تتتتت تت تتتتتتت ‪.‬‬
‫‪ – 2‬تتتتتتت ‪ :‬تتتت تتتتت تتتت تتتتتتت تت تتتتتت ) (‬
‫تتت تتتتتت ) ( ‪.‬‬
‫* تتتت تتتتتتت ‪ :‬تتت تتتت تتتتت تتتتتتت تتت تتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫‪ – 1‬تتتتتتت ‪ :‬تتت تتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتت تتت تتتتتتتتت ‪.‬‬
‫‪ – 2‬تتتتتت تتتتتت ‪ :‬تتت تتتت تتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتت ‪.‬‬
‫‪ – 3‬تتتتتت تتتتتت ‪:‬ت تتت تتتت تت تتتتت تتتتتت تتتتتتتتتت ‪.‬‬
‫* تتت تتتتت ‪ :‬تتتتت تتتت تتتتت تتت تتتتت تتتتتتتت تت تت تتتت‬
‫تتتتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫* تتتتتت ‪ :‬تتتتتت تتتتتتتت تت تتتت تتتتتت تت تتت ‪.‬‬
‫* تتتتت ‪ :‬تتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫* تتتتت ‪ :‬تتتتتتت تت تتتتتتت ‪.‬‬

‫) ‪( 78‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ ‬تتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتتتت تت تتتتت تت تت تتتتتت تتتتتت تت تتت‬
‫تتتتتتتت تتت تتتتتت ت‬

‫الفصل الرابع عشر‪ :‬مــهــارات أخــرى‪:‬‬


‫يفترض عند نهاية هذا الفصل أن تكون قادراا على‪:‬‬

‫) ‪( 79‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫الفصل الرابع عشر ‪ :‬مهارات أخرى‬

‫‪  ‬‬


‫‪:    ‬‬
‫‪ ‬تتتتت تتتتتتت‪-:‬‬
‫تتتتتت تتتتتت تت تتتتتت تتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتت‪-:‬‬
‫‪ -1‬تتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتت تتتتت تت‪.‬‬
‫‪ -2‬تت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت ) تتت ( تت تتتتت تتتتت‬
‫) تتتتت (‪.‬‬
‫‪ -3‬تتتت تتتت تتتت ) تتتتت تتت (‪.‬‬
‫‪ -4‬تت تتتت تتتتت تت تتتتتت تتتت تتتتتتت تتت تتتت تت تتتتتت‬
‫تتتتت تتتتت تت تتت تتتتتت‪.‬‬
‫‪ -5‬تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تت تتتتت‪:‬‬
‫‪ .......‬تتتتت تتتتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫تتتتتتت تتت تتتتتت تتتت تتتت تتتتت تتت تتتتتت تت تتتت تتتتت تتتتت‬
‫تتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتت تتتتتتت تتت‬
‫تتتتتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫تتتت تتتتت‪-:‬‬

‫) ‪( 80‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ ‬تتتتتتت تتتتتتتت‪-:‬‬
‫تتتتتت تتت تتتتت تتتت تتتتت تت تتتت تتتتتتت تتتت تتت تتتتت تتتتت‬
‫تتتتت‪:‬‬
‫‪ -1‬تتتتتت تتتتتتتت تت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت ) (‬
‫تتتت تتتتت تتتتت ) تتتتت (‪ .‬تتتت تتتتت تتتتت‪-:‬‬
‫‪ -2‬تتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتتتتت‬
‫) تتتت تت تتتتت (‪.‬‬
‫‪ -3‬تتتتت تتتتت تتتتت ) تتت (‪.‬‬
‫‪ -4‬تتتت تتتت تتتتتت ) تت تتتتت تتتتتتت (‪.‬‬
‫‪ -5‬تتتت تتتت تتتتتت تتتتت تت تتتتت‪.‬‬

‫‪ ‬تتتتتت‪-:‬‬
‫‪ -1‬تتتتتتت تتتتتتتتت تتتتتتت تتتت تت تتتتتت تتت ) ‪( 1‬‬
‫تتتتتت تتتتتت ) ‪ ( 1‬تتتتت تتتتتت‪.‬‬
‫‪ -2‬تتتتتتت تتتتتتتتت تتتتتتت تتتت تت تتتتتت تتت ) ‪( 0‬‬
‫تتتتتت تتتتتت ) ‪ ( 2‬تتتتت تتتتتت‪.‬‬
‫‪ -3‬تتتتتتت تتتتتتتتت تتتتتتت تتتت تت تتتتتت تتت ) ‪( 1‬‬
‫تتتتتت تتتتتت ) ‪ ( 2‬تتتتت تتتتتت‪.‬‬
‫‪ -4‬تتتتتتت تتتتتتتتت تتتتتتت تتتتت ) ‪ ( 5‬تتتت تتت )‬
‫تتتتتت‪.‬‬
‫الرابع عشر ‪ :‬مهارات أخرى‬ ‫الفصل‬ ‫‪ ( 5‬تتتتتت تتتتتت ) ‪ ( 5‬تتتتت‬
‫‪ ‬تتت تتتتتتت‪-:‬‬
‫تتتت تتتتت تت تتتتت تتتت تتتتت‪-:‬‬
‫‪ -1‬تتتت تتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتت‪.‬‬
‫‪ -2‬تت تتتتت تتتتت ت تتتت تتتتت تتتتت تت‬
‫) تتتت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتت ( ‪.‬‬
‫تتت تتتت تتتتت تتتتت‪ :‬تتتت تتتتت‪-:‬‬
‫‪ -3‬تتتتت تتتتتتت تتتتتت‪.‬‬
‫‪ -4‬تتتت تتت تتتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتت‬
‫) تتت تتتتتتت ( تت تتتتت‪.‬‬

‫‪ ‬تتتتت تتتت تتتت‪-:‬‬


‫تتتت تتت تتت‪-:‬‬
‫‪ -‬تتتتتت تتتت‪-:‬‬
‫‪ -1‬تتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتت تتت‬
‫تت تت تتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتت‪.‬‬

‫) ‪( 81‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ -2‬تت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت‬


‫) تت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت ( ‪.‬‬
‫‪ -3‬تتتت تتتتتت تتتتتتت تت تتتتت ‪.‬‬
‫‪ -‬تتتت تتتت ‪-:‬‬
‫‪ -1‬تتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتتتت‬
‫تت تت تتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتت‪.‬‬
‫‪ -2‬تت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتت تتتتت‬
‫) تت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتت ( ‪.‬‬
‫‪ -3‬تتتت تتتتتت تتتتتتت تت تتتتت‪.‬‬

‫‪ ‬تتتتتتتتت‪-:‬‬
‫تت تتتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتت تتت تت تتتت تتتتت تتتتتت تت تتتت‬
‫تتتتت تت تتتت تتتت‪.‬‬
‫تتتت‪-:‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫‪5,000 5,000 10,000 2‬‬
‫تتتتت تتتتتت ‪-:‬‬
‫=‪A2-B2‬‬
‫تتتت تتتتت تت تتتت تتتت تتتتتت تتت )‪ (6000‬تتت‬
‫تتتتتتتتت تتت تتت ‪-:‬‬
‫‪ -1‬تتتت تتت تتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫تت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت‪.‬‬ ‫‪-2‬‬
‫الفصل الرابع عشر ‪ :‬مهارات أخرى‬
‫تتتت تتتتت تتتتت‪-:‬‬

‫‪ -3‬تتتت تتتت تتتتتت تتتتتت تتتت تت تتتتت تتتتتت ) تتتت‬


‫تتتتتت ( ‪.‬‬
‫‪ -4‬تت تتتتتت تتت تتتتت تتتتتت تتتتتتتتت تتتتتتت تتت )‬
‫‪. ( 6000‬‬
‫‪ -5‬تت تتتتت تتتتتت تتت تتتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتتتت‬
‫تتتتتت‬
‫تتت تتتتتت تت تتتتتت – تت تتتتت ‪.‬‬
‫‪ -6‬تتتت تتتت تتتت ) تتتت تتتتتتتتت (‬
‫تتتت تتتتتت تتتتتت ‪ .‬تتتت تتتتت ‪:‬‬
‫‪ -7‬تت تتتتت‪.‬‬
‫تتتت تتت تتتت تتتت تتتتتت تتت )‪( 6000‬‬
‫تتتتت تتتتتت تتتتتتتتت ) تتت تتتت تتتتت تتت )‪ (11000‬تتتت‬
‫تتتت تتتتت تتت ) ‪. ( 4000‬‬

‫‪ ‬تتتتتت ) تتتتت تتتتتت ( ‪-:‬‬

‫) ‪( 82‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتتت تتت تتت تتت ‪:‬‬


‫) ‪ – ( 1‬تت تت تتتتت تتتتت تتتتت تتت تتتت تتتت تتت تتتت تتتت تتت‬
‫تتتتتت تتتت ‪.‬‬
‫تت تتتتت تت تتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتت تت تتتتت تتتتت تتتتتت‬
‫تتتت تت تتتتتتت ‪.‬‬

‫تتتت تتتت تتتت ) تتتتتت تتتتت ( ‪:‬‬

‫تتتت تتتت تتتت تتتتت‬


‫تت تتتت تتتت تتتتتتت‬
‫تت تتتتت تتتتت تتتتت ‪.‬‬

‫تتتت تتتت تتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتت تتتتتتت ‪.‬‬

‫الفصل الرابع عشر ‪ :‬مهارات أخرى‬

‫تتت تتتتتتت تتتت تتت تتتتتت تتت تتتت تتتت تتتتت تتتتت ‪:‬‬

‫تتتتتتت تتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتت تتتتتت تتت تتتتتت‬
‫تت تت تتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتت تتتتتت تتتتت ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪:‬‬
‫تتتتتت تتتت تتتتتت تتت تتتتتتت تتتتتتت تتت تتتت تتتت تت تتتت تتتت‬
‫تتتتتت تتتتتتت ‪.‬‬

‫) ‪( 83‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫) ‪ – ( 2‬تت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتت‬


‫) تتتتتت (‬
‫تتتتت تتتتتتت ) تتتت ( تت تتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتتت تتتتت‬
‫تتتت تتتتتتت تت تتتتت ‪.‬‬

‫تتت تت تتتتت ‪:‬‬

‫تتتتتتت تت تتت تتتتتتت تتت تتت‬


‫تتتت ‪ .‬تتت تتتتتتت تتتت تتت‬
‫تتتتتت تتت تتتت تتتتتت تتت‬
‫تتتت تتتت تتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتت تتت تتتتتت تتتتت تتتتتتت تتت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتت‬
‫تتتتتت تتت تتتتتت تتت تتتتت ) تتتتتتت تتت ( تتتتت تتتت تت تتتتتتتت‬
‫تتت تتتتتتت تتتتتت تتت تتتت تت تتتتتتتت تتتت ‪.‬‬

‫‪ ‬تتتتتتت تتتتتتت ‪:‬‬


‫تتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت‬
‫تتتتتتت تتتت تتتت تتت تتت ‪:‬‬
‫تتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتتت تت تتتتت‬
‫تتتتتت تتتت تتتتت تتتتتتت تت تت‬
‫تتتتتتت تتتتت تتت تتت تتتتت تت‬
‫تتتتت ‪ .‬تتتتت تت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتت‬
‫تتتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتت تتتتت تتتتتت تتت تتت تتتتتتت تتتت‬
‫تتتت تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتت تتتتتتت تت‬
‫تتتتت‪.‬‬
‫الفصل الرابع عشر ‪ :‬مهارات أخرى‬

‫‪ ‬تتتتت تتتتتتت تتتتتتتتت ‪:‬‬


‫تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تتت تتتتتت تتتتت تتتت تتت تت تت تتتتت‬
‫ت‬
‫تتتتت ) تتت تتت تتتت (‬
‫تتتتتتت تت تتتتت تتتتت تتتتتتت تتتت تتت تتتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت‬
‫‪:‬‬
‫تت تت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتت ) تتتتتت ( تتتت‬
‫تتتتتتت تتتتتتت( تتتتت تتتتت تتت‬‫تتتتت تتتتتتت تتتت تت )تتتتت ت‬
‫تتتتتتت تتتتتتتتت تتتتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتتت ت تتتت‬
‫تتتتت تت تتتتت تتتتتتت تتتتتتتتت تتتتتتت تتت تتتت تت تت تتتتت ‪ .‬تتت‬
‫تت تتتتت ‪:‬‬

‫) ‪( 84‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫نزار النسيري‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫ت‬
‫* تتتتت ‪ :‬تتتتتت تتتت تتتتت ‪ :‬تتتت تتت تتتتت تتتتت تت تت تتتتتتت‬
‫ت‬ ‫تتتتتتت تتتت تتتتت ‪:‬‬
‫) تتتتتت – تتتتتت – تتتتتت – تتتتت ( تتتت تت تت تت تتتتت‬
‫تتتتت ) تتتتت (‬
‫تتتت تتتتت تتت تتتتتتت تتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتتت ‪ .‬تتت تت‬
‫تتتتت تت تتتتت ‪.‬‬
‫تتتتتتت تت تتت تتتتت تتتت تتتتتت تتت تتت تتتتتت تت تتتت تتتتت تتتتتت‬
‫تت تتتت تتتتتت تتتتتت تتتتت تتتت تتتتتت ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتت ‪:‬‬
‫‪ – 1‬تتت تتتتت تتتتتت تتتتتتتت ت‬
‫‪ – 2‬تتت تتتتت تتتت تتتتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتتت تتتتتتتت ت‬
‫‪ – 3‬تتت تتتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتتتت ت ت تتتتتتتتتت ت‬
‫‪ – 4‬تتت تتتتت تتتتتت تتتت تتتتتت ت‬

‫‪ ‬تتتتت تتتتتت تتتت تتتتتت تتتتتتتت ‪:‬‬


‫تتتتت تتتت ) تتتتتت ( تتتتتت تتتتتتتت تت تتتتتتت تتتتتت تتتت‬
‫تتت تت تتتت تتتتت تتت تتتتت تتتت تتت تتتتتت تتتتتتت تت تتتتتتت تتتتتت‬
‫تتتت تت تتتتت تت تتت تتتتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫‪ .‬ت‬
‫تتتتت ‪ :‬تتت تتتتتتتت تت تتت تتتتت تتتت تتتت تتتت تتت تتتت تت تتتت‬
‫تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتتت ‪ .‬تتتتت تتت ‪:‬‬
‫تت تت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتت ) تتتتتت ( تتتت‬
‫تتتتت تتتتتتت ) تتتتتت تتتتتت ( تتتتت تتتتت تتت تتت تتتت تتتتت‬
‫تتتت‬ ‫تتتت تتتتتت تتت تتتت تتتتت تتتت تتتت تتتتتتتت تتت تتتتت )‬
‫الفصل الرابع عشر ‪ :‬مهارات أخرى‬
‫تتتتتت ت تتتتتتت ( تتتتتتتت تت تتتتت تتتتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫تتت تت تتتتت ‪:‬‬
‫‪ ‬تتتتت ت تتتتت تتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫تتتت تتتتتت ‪:‬تت تتتتتت تتتتتتت تتتت‬
‫تتتت تتت تتتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتتت‬
‫تتتت‪ .‬تتتتتتت تتتت تتتتتت تت تتتتتتت ‪ :‬تت تت‬
‫تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتت‬

‫) ‪( 85‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫) تتتتتت ( تتتتت تتتتتتت )تتتتتت تتتتتت( تتتت‬


‫تتت تتتت تتتتت تتتت تتتتتتتتتتت تتتت تتتتتت‬
‫تتتتتتتت تت تتتتت تتتتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫تتت تتتت تت تتتت تتت تتتت تتتتتت تتت‬
‫تتتتت تت تتتتتت تتت تتتت تتتتتت ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتت ت تتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتتت ‪:‬‬
‫تتت تتت تتتتت تتت تت تتتت تتتتت تتت‬
‫تتت تت تتتتتتت تتتتت تتتتت تت تتت تت تتتت‪.‬‬
‫تتتت تت تتتت تتت تتت تتتت ) تتتتتت تتتتتتت (‬
‫تتتت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تتتت تتتتتت تت‬
‫تتتت تتتتت تتتت تتت تتت ‪ :‬تت تتتتتتت ) تتتتتت‬
‫تتتتتت ( تتتت تتتت تتتتتتتت تتت تتتتتت تتتتتتت‬
‫تتتتتتت تتتت تتتتتتتت تتتتتتتتتتتتتتتت تتتتتت تتتتتتت‬
‫تتتتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتت تتتتتت تتت تتتتت ‪:‬‬
‫تتتتت تت تتتتتتت تتتتتتتت‬
‫تتتت تتتتت تتت ت‬
‫تتت تتت تتتتتت تتتتت تت تتتتتتت‪ .‬تتتت تتت‬
‫تتت‪ :‬تت تتتتتتت )تتتتتت تتتتتت( تتت تتتت‬
‫تتتتتتتت تتت تتت تتتتت تتتت تتتتتتتت تتتتتت‬
‫تتتتتتت تتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪:‬‬
‫تتتت تتتتتتتتتتت تتتت تتتتتتتتتتتتت تتتتتتتت‪.‬‬
‫تتت تتتت تتتتت تتتتتت تتت تتتتت تتتتت ‪.‬‬

‫الفصل الرابع عشر ‪ :‬مهارات أخرى‬

‫‪ ‬تتتتت تتتتت تتتتتتتتت تتتتتتت ‪:‬‬


‫تتت تتتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتت‬
‫تتتت تتتت تتتت تتتت تتتتت تتت )تتتت‬
‫تتتتتت( تتتتتتت تتت تتتتت تتتتتتتت‬
‫تتتتتتت تت تتتتتت ‪-:‬‬
‫تت تت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتت‬
‫تتتت تتتت)تتتتتت( تتتتت تتتتتتت)تتتت(‬
‫تتت تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتت تتتت تتتتت‬
‫تتتتت تتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتت‬
‫تتتت تتت تتتتت تتتتت تتتتتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫تتتتت تتتت تتتتتت تتتت‪.‬‬

‫) ‪( 86‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ ‬تتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتتت‪-:‬‬


‫تتتتت تتتت تتتتت تتت تتتت تتتتت تتتت‬
‫تت تتتت تتتتتتتت تتت تتتتت‪ .‬تت تتت‬
‫تتتتتتت ) تتتت (‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت‪-:‬‬
‫تتتتت تتتت تتتتت تتتت تتت تتتتتتت تتتتتتتتت ت تتتتت تتت تتتتت‬
‫تتتتتتت تتتتتتت‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت تت تتت تتتتتتتت‪-:‬‬
‫تتتت تتت تت تتتتتتتت تتتتتتت تت تتتتتتت تتت تتت تتتتتت ت تتتتتتت‬
‫تتتت‪.‬‬
‫تتتت تتت تتتتتتتت تتت تتتتتتت تتتتتت تتت‬
‫تتتتت تتت تت تت تتتتتتت تتتتتت تتتتتت‬
‫تتتتت تتتتتتتت تتتتتتتتتت)تتتتتت تت تتتتت(‬
‫تتتت تتتتت تتتتت ‪-:‬‬
‫تت تتتتتتت ) تتتتتتت ( تتتتت تت تتتتت‬
‫تتت تتتتتتتت تتتتتتتت تت تتتتت تتتتتت ت‬
‫تتتتت تتتتت تتتتتتت تت تتتتت تتتتتت‬
‫تتت تتتت تتت تتتتتت تتتت تتتتت تتت‬
‫تتت تتتتت تتت تتتتتتت‪ .‬تتت تتتتتتت ) تتتتت تتتتت ( تتتتت تتت‬
‫تتتتت تتتتت تتتتتتت تتت تتتتت تتتتتت ‪ .‬تتتتتت تتت تتتتت تتتتتتت‬
‫تتتتت تتتتت تت تتتتتتت‪.‬‬

‫الفصل الرابع عشر ‪ :‬مهارات أخرى‬

‫تتت تتتتتتت ) تتتتت تتت تتتتت ( تتتتت تتت تتتتت تتتتتتت تتت‬
‫تتتتت تتت تتتتت تتتتتت تتت تتتتت‪.‬‬
‫تتتتت تتتتتت تتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتتت تت تتتتت تت‬
‫تتتتت تتتتت تتتت تتتتت تتت تتت تتتتتتت تتتتت ‪ .‬تت تتتتت ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪:‬‬
‫تتت تتت تتتتت تتتتتت تتت تتتتت تتتتت ) تتت تتتت (‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتتت‪-:‬‬
‫تتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتتت‬
‫تتت تتتتتت تتتت تت تتتت تتتتتتت‪-:‬‬
‫تت تتتتت تتتتتت تتتت تتتتت تت تتتت تتت‬
‫تتتتتت تتتت تت تتتتتتت تتتتتت تت‬

‫) ‪( 87‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتت تتتتتت تت تتتت تتتتت‬
‫) ‪ ( A1 : F1‬تتتتت تتت تتتت تت تت تتتتت‬ ‫تتتتت تتتت تتتت ‪:‬‬
‫تتتتتتت‪.‬‬
‫تتتتتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتتتت تت تتتتت تتتتتت تتتت تتتتت‬
‫تتتت ‪ ( :A5 A1) :‬تتتتت تتت تتتتتت تت تت‬ ‫تتتتتت‬
‫تتتتت تتتتتتت‪ .‬تتتتت تتتت تتتتت تت تتتتت تتت‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتت تتتتتت تت تتتتتتت ) تتتتت تتتتتتت (‪-:‬‬
‫تتتت تتتتت تت تتتتت تت تت تتتت تتتت تتتتتت‬
‫تت تتتت تتتتت تتتت تتتتت تتتت تتتتت تتتت تتتتتت‬
‫تتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتتتت تتتتتت ‪ .‬تتتتت تتت‪:‬‬
‫تتتت تتتتتتتت تتت تتتتتت تت تتتت تتتت تتتت تتتتتت‬
‫) تتتتتت ( تت تت تتتتتتت تتت تتتتتت تتتت تتتتت‬
‫تتتتت )تتتتت تتتتتتت( تتتت تتتتت تتتت تت تتتتتت تت‬
‫تتتتت ‪ ) .‬تت تتت تتتت تت تتتتت ( ‪.‬‬
‫تتتتتتت تتت تتتتتتت تت تتت تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت‬
‫‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتت ت تتتتتتت ‪-:‬‬
‫تت تتتتت تتت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتت تتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫تتتت تتت تتتتتت ‪.‬‬
‫تتتتت تتت تتتت تتتتتتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتت تتتتتتت تتت تتتتت‬
‫تتتتتت تتتتت تتتتت ) تتت ( تتتت تتتت تتتت تتتتت تتت تتت ‪:‬‬
‫تتتت تت تتتت تتتتتت تتت تتتتت تتتتتتت تت تتتتتتت‬
‫تتتتتتت تتتتتتت تتتتت تتت تتت تتت تتتتتتتت تت تتتتتتت‬
‫تتتتت تتت تتتتت ) تتتتتت تت تتتتتت ( ‪.‬‬
‫تتتتت تتت تتتت تت تتتت تتت تتت تتتتتتت تتتت تت تتتتت‪.‬‬
‫* تتت تتتتت تتت تتت تتتتتتت تتتتتت تتتت تتت تتتت‬
‫( تت تتتت‬ ‫( تت تتت تتتتتت )‬ ‫تتت تتتتتت )‬
‫الفصل الرابع عشر ‪ :‬مهارات أخرى‬
‫تتتتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتتت تتتتت تتتتتتتت ‪-:‬‬
‫تتتت تتتتتتت تتتتت تتتتت تتتتتتتت تتتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتتت‬
‫تتتتتت تتتتت تتت تتتت تت تتتتت تت تتتتت ‪ .‬تتتتت تتت تتت تتتتتتتت تتت‬
‫تتتتتت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت تت تت تتتتت‬
‫تتتتتت تتتتت تتتتت تتتتت تتتت تتتتت تتتتتت تتتتت تتت تتتتتتتت‬
‫تتتتتتت ت تتتت تتتتتت تتتتتتت تتت تت تتتتت ‪:‬‬

‫) ‪( 88‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتتت تتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتت تت تتتتتتت تتت تتت تتتت ‪ .‬تتتت‬
‫تتتتتت تتتت تتت ‪.‬‬
‫تتتتتتتت تتتت تتتتت تتت تتتتتت تتتتتت تت تتتت تتتتتتتت تت تتتت‬
‫تتتتتتتت تتتت تتتت تتتتتتت تت تتتت تتتت تتت تتت تتتتت تتتتتتتت‬
‫ت‬ ‫تتتتتتتت تتتتت ‪.‬‬
‫تتتتت تتتتتتتت تتتتتتت تت تتتت تتتتتتتت تتتتتت ‪.‬‬

‫‪ ‬تتت تتتتت تتتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتتتت ‪-:‬‬


‫تتتت تتت تتتتتتت تتتت تتتت تتت تتتتتتت تتتتتت تتتتتت تت تتتتتت‬
‫تتتت تتتت‪:‬‬
‫تتتتتت تت تتتتتتت‬ ‫تتتتتتت‬
‫‪ ###‬تت تتتت تتت تتتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت تتت تتت تتتتتت تتتت‬
‫تت تتت تتتتت‪.‬‬ ‫‪##‬‬
‫تتتت تتتتتت تتت تتتتت تتتتت تتتت تتت تتت تتتتت تتتتت تتت‬
‫‪ !REF#‬تتتتتت تتتتتتتت‪.‬‬
‫‪ NAME#‬تت تتتتتت تتتتتت تتتت تتتتتت تتت تتتت تتتتتتت تت تتتتتت‪.‬‬
‫?‬
‫‪#‬‬
‫تتتتت‪.‬‬
‫الرابع عشر ‪ :‬مهارات أخرى‬ ‫الفصل‬ ‫تتتت تتتتتت تتتت تت تتت ‪ /‬تتتت‬
‫‪VALUE‬‬
‫‪ ‬تتتتت تتتتتت تتتتت ‪-:‬‬
‫تتت تتتتت تتتتتتت تتتت تتتت تتتت تتتتتتت تتتتت‪ .‬تتتت تتت تتتت‬
‫تتتت تتتتتت تتتتت ‪:‬‬

‫* تتتت ‪-:‬‬
‫تت تتتتتت تتتت تتت تتتتتتتتتت تتتتتتت تتتتت ت‬
‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪ 1‬تتت‬
‫تتتتتت‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتت تتتتتت‬ ‫تت‬
‫تتت تتتت‬ ‫تتتت تتتتتت‬ ‫تتتت تتتت تتتت‬ ‫‪3 2‬‬

‫) ‪( 89‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫‪09‬‬


‫تتتتت تتتت‬ ‫‪3‬‬
‫‪10 3‬‬
‫تتت تتتتت‬ ‫تتتتتت تتتت تتت‬
‫تتتتتتت‬
‫‪3‬‬
‫‪11 4‬‬
‫تتتتت تتت‬ ‫تتت تتتتت‬ ‫تتتت تتتتتتت‬
‫‪3‬‬
‫‪12 5‬‬
‫تتت تتتتتتت‬ ‫تت تتت تتتتتتتتت‬ ‫تتتت تتتتتتتت‬
‫تتتت تتت تتت تتتتت تتتت تتت تتتتتتتتتت تتتتتتت تتتت تت تتتتتتتت‬
‫تتتتتت ‪.‬‬
‫تت تتتتتت تتت تتت تتتتتت تتتتت تتتتتت تتتت تتتتتتت تتتتتت ‪:‬‬

‫تتتتت تتتتتت تتتتت تتتتت تتتت‬


‫تتتت تتتتت تتتتتت تتتتت تت تتت‬
‫تتتتت تتتت تتتت تتتتتتتتت‬
‫تتتتتتت تتت تتتتتت تتتتتت‬
‫تتتتتتت تتت تتتت تت تتتتتت تتتتت‬
‫تتتتتت تت تتتتت ‪.‬‬

‫تتت تتتتتت تتت تت تتتتت تتت تتت تتتتتت تت تتتت تتتتتت تتتت تتتتتت‬
‫تتتتتتت تت ‪.‬‬
‫الفصل الرابع عشر ‪ :‬مهارات أخرى‬

‫‪ ‬تتتتت تتتتتتت ‪-:‬‬


‫تتتت تتتتت تتتتتتت تتت تت تتتت تت تتتتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتتت‬
‫تتتتت تتتتتت تت تتتتت تتتتت تتتتت تت تتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫) ‪( 90‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت تت تتتت تتت تتتتتت تتت تتتتتت تتت تتتت تتتتت‬
‫تتتتتت تتتتتتت تتتتت ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتت تتتتتتتت تتتتت تت تتتت ‪-:‬‬
‫تت تتتتت تتت تتت تتتتتت تت تتتت تتت تتتت تتت تت تتتت تتتتتتتت تتت‬
‫تتتتتت تت تتت تتت ‪.‬‬
‫تتت تت تتتتتت تت تتت تتتت تتتتتتتت تت تتتتت تتتتت ‪.‬‬
‫تتتت تتت تتتت تتتت تت تتتتتتتت تتتتتت تتتتت تت تت تتتت تتتتت تتتتت‬
‫ت ت‬
‫تتتت تتت تتت ‪.‬‬
‫تتتت تتت تتتتتتتت تتت تتتت تتتتت تت تتتت تتت تتتت ‪ .‬تتتت تتتتت ‪:‬‬

‫ت‬ ‫‪ ‬تتتتتت ‪:‬‬


‫تتتتت تتت تتتت تتتت تت تتتتت تتتتتتت تت تتتتت تتتت تتت تتت ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت )تتتتتت( تت تتتتت ) تتتتت تتت تتت ( ‪-:‬‬
‫‪ ‬تتتتت تتتتتت تتتت تتتت ‪:‬‬
‫تتت تتتتت تتتتت تتتت تت تتتتتت تتتتتت تت تتتتتتت تتت تتت تتتت ت‬
‫تتت تتتتت‬
‫تتتتت تتتتتتت تتتتت تتتت تت تتتتت تتتتتتتت تتتتتتتت تتتتتت ت‬
‫تتتتتتتت تتت تتتت تتتت تتتتت تتتتت تتتتتتتت ت تتتتت ت تتت تتتت تت‬
‫تتتتت تت تتتت تتتتت تتتتت تتتتتتت ت تتتتتتت ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪:‬‬
‫الفصل الرابع عشر ‪ :‬مهارات أخرى‬
‫تتتتتت تت تتتت تتتت تت تتتتتت تتتتت تتتتتتت تت تتتتتتت ‪.‬‬
‫تتتت تتتتتت تتتتتتت تتت تتتتتت تت تتتتت تتت تتتت تتت تت تتت تتتتتت‬
‫تتت تتت ‪:‬‬
‫‪ .1‬تت تتتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتت تتتتتت تتتت تتتتتتت‬
‫) ‪( 91‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتت ‪.‬‬
‫‪ .2‬تت تتتتتتت تتتت تتتت تتتتتت تتتتتت تت تت تتتتتتتت تتت تتتت‬
‫تتتتتتتت تت تتتتت ‪.‬‬
‫تتت تتت تتتت تتتتت تتتتت تت تتتت تتتتتتتت تتت تتتتتتت تتتتت تتتتتتت‬
‫تتتت تتتتتتتت تتتتتتت‪:‬‬
‫ت تتتتتت ))‪ A2‬تتتتتت تتتتتتت تتت تتتتتت تت تتتتتت ‪ A‬ت تتتت تتتتتت‬
‫‪.‬‬
‫ت تتتتتت )‪ (A4:A10‬تتتتتتت تتت تتتت تتتتتتت تت تتتتتت ‪ A‬تتتتتتت‬
‫تت تتتتتت تتت تتتتتت تتت‪.‬‬
‫ت تتتتتت )‪ (A6:E6‬تتتتتت تتتتتتت تتت تتتت تتتتتتت تت تتتت تتتتتت ت‬
‫تتتتتتت تت ‪ A‬تتت ‪. E‬‬
‫ت تتتتتت ) ‪ ( 7 : 7‬تتتتتت تتتتتتت تتت تتتت تتتتتتت تت تتتت‬
‫تتتتتت ‪.‬‬
‫ت تتتتتت ) ‪ (10 : 7‬تتتتتت تتتتتتت تتت تتتت تتتتتتت تت تتتتتت‬
‫تت تتتتتت تتت تتتتتت ‪.‬‬
‫ت تتتتتت ) ‪ ( B : B‬تتتتتت تتتتتتت تتت تتتت تتتتتتت تت تتتتتت ‪. B‬‬
‫ت تتتتتت ) ‪ ( B : F‬تتتتتت تتتتتتت تتت تتتت تتتتتتت تت تتتتتتت تت ‪B‬‬
‫تتت ‪. F‬‬
‫تتتتت ‪ : R1C1‬تت تتتتت ‪ RICI‬تتتت تتتتتت تتت تتتت تتتت تتتتت‬
‫تتتتتت ‪ R‬تتتت تتتتت تتت تتتت ت تتتتت ‪ C‬تتتتتت تتتتت تتت تتتتتت ‪.‬‬
‫تتتتتت تتت ‪ R1C1‬ت تتتتتتتت تتتت تتت تتت ‪:‬‬
‫‪ .1‬تت تتتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتت تتتت تتتت تتتتتت تتتت تتتتتتت‬
‫تتت ‪.‬‬
‫‪ .2‬تت تتتتتتت تتت تتتت تتتتتتت تت تت تتتتتتتت تتت تتت تتتتتت ‪R1C1‬‬
‫‪.‬‬
‫تتتتتتتتتت تت تتتتت ‪:‬‬
‫ت‬ ‫تتتت‬
‫تتتت تتت تتتتت تتتتتتتت تتتتتتتت تتتتت ت‬
‫‪ .1‬تتت تت تتتت تتتتت تتتتت تت تتتتت تتتت تتتتتت تت تتتت تت تتتتتتت‬
‫تتتتتت ) _ ( ‪.‬‬
‫‪ .2‬تت تتتت تت تتتت تتتتتتت تت تتت تتتتت تتتتتتت ت تتت ‪ G$4‬تت ‪R3C5‬‬
‫‪.‬‬
‫تتتتت تتتتتتتت ‪.‬‬
‫ت‬ ‫‪ .3‬تت تتتتت تتتتتتت تتتتتتتت تت‬
‫‪ .4‬تتتت تت تتتتت تتتتت تت ‪ 255‬تتتت تتت تتتت ‪.‬‬
‫‪ .5‬تت تتتت تتتتتت تتت تتتتتت تتتتتتتتت تتتتتتت ت تتتتتتت تت‬
‫تتتتتتت ‪.‬‬
‫تتتتتت تت تتت تتتتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتتت ت تتتتتت تتت تتت ‪:‬‬
‫‪ .1‬تتتت تتتتتت تتتتتتت تتتت تتتتت تتت تتتتت تتتت تتتت تتتتت‬
‫تتتتتتت تتتتت )تت تتتت تتتتت تتتتت تتتت تتتتتت تتتتت تتتتتتتت تتتت‬
‫تتتتتتتت تتتتتتتتت( ‪.‬‬
‫‪ .2‬تتتت تتت تتتتتتت تتتتت ت تتتتت تتتتت تتت تت تتتتت تتتتت ت تتتتت‬
‫تتت تتتتت تتتتت تتتت تتتتت تتتتتتتت تتتت تتتت تتتتتتت تت تتتتت تتت تت‬
‫تتتت تتتتت ‪.‬‬

‫) ‪( 92‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ ‬تتتتت تتت تتتتتت تتتتتت ت تتتتتت تتتتتت ‪:‬‬


‫تتتتت تتتت تتتت تتتت تتتت تتتتت تت تتتت تتتتت )تتتتت تتتتت‬
‫تتتتتتت( تتتت تتت تتت ‪:‬‬
‫‪ .1‬تتت تتت تتتتت تتتتتتت تتت تتتت تت تتتت ‪ ,‬تتتت تتتتتت تتتتتت‬
‫تتتت تتتت تتتتت ‪ $‬تتتت تتت تتتت ت تتتت‪ ) A$4:‬تتتت تتتت تتتتتتت‬
‫تتتتتت تتتتت تتتتتتت تتتتتتت ( ‪.‬‬
‫‪ .2‬تتت تتت تتتتت تتتتتتت تتت تتتتتت تت تتتتتت ‪ ,‬تتتت تتتتتت‬
‫تتتتتتت تتتت تتتت تتتتت ‪ $‬تتتت تتتتت تتتتت تتت تتتتتت تتتتت‪D2$ :‬‬
‫) تتتت تتتت تتتتتتت تتتتتت ت تتتت تتتتتتت تتتتتتت ( ‪.‬‬
‫‪3‬ت‪ .‬تتت تتت تتتتت تتتتتتت تتتت تتتت ‪ ,‬تتتت تتتتتت تتتتتت ت تتتتتتت‬
‫تتت ت تتتت‪S$8$ :‬‬
‫) تتتت تتتت تتتتتتت تتتتتت ت تتتتتتت ( ‪.‬‬
‫‪ ‬تتتتتت ‪:‬‬
‫تتتتتت تت تتت تتتت تت تتتتت تتتتتت تتتتتت تتت تتتت تتتتت تتت تتتتتتت‬
‫تتتت تتتتت تتت‪.‬‬
‫الفصل الرابع عشر ‪ :‬مهارات أخرى‬

‫‪ ‬تتتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتتتتت ‪ 2007‬تتت تتتتتت تتت تتتتتتتت تت تت تتتتت تتتت‬
‫تتتتت تتت تتت تتتت تتتتت‪.‬‬

‫) ‪( 93‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫الفصل الخامس عشر‪ :‬الــــتــــطــــبــــيــــقــــات‪:‬‬


‫يفترض عند نهاية هذا الفصل أن تكون قادراا على‪:‬‬

‫) ‪( 94‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫الفصل الخامس عشر ‪ :‬الــتــطــبــيــقــات‬

‫‪  :    ‬‬


‫‪ ‬تتتتتتت تتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتتتت تتتت تتت تتتتت تتتتتت تتتتت تتتتتت تتت تتت تتتتت ) تتتتت تتتتتت تت تتتت‬
‫تتتتتتتتت ( ‪:‬‬
‫‪I‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬
‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪ 1‬تتتت‬
‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬
‫تت‬ ‫ت‬ ‫تت‬ ‫تتتتت‬ ‫ت‬
‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬
‫‪16‬‬ ‫‪10 2‬‬
‫‪7.5‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫ت‬
‫‪.5‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪14 7.5 7.‬‬ ‫‪6.‬‬ ‫‪10 3‬‬
‫ت‬
‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪7.‬‬ ‫‪10 4‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪7‬‬ ‫ت‬
‫‪.5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪10 5‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ت‬ ‫‪4‬‬
‫تتت‬ ‫تتت‬
‫تتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪ 6‬تتتت‬
‫تتتتت‬ ‫تتت‬ ‫تت‬
‫تتتتتت تتتتتت ‪/‬‬
‫ت‬ ‫تتتتتت تتتتتت تتتتت ‪ /‬تتتتت تتتتت تتت تت تتتتت‬
‫تتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتت ‪ /‬تت تتت ت تتتتتت تتتتتت‬
‫تتتت ت تتتتتتتت تتتت تتتتت ت تتتتتتت تت ) ‪ ( 10‬تتتتتتت تت )‬
‫‪.( 20‬‬
‫‪ ‬تتتتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫تتت تتتتتتت ( ‪:‬‬ ‫تت تتتتتت تتتت تتت تتتتتتتت تتتتتت تتت تتتتتتت تتتتتتتت تت تتتت تتتت )‬

‫) ‪( 95‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬


‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬
‫تتتت‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتتتتت‬
‫تتتتتتت‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتتت تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تتتتتت‬ ‫ت‬ ‫تتتتتتت‬ ‫ت‬
‫‪50000‬‬ ‫‪20 2‬‬
‫تتتت تتت‬ ‫تت‬
‫ت‪.‬ت‬ ‫‪1‬‬
‫‪30000‬‬ ‫‪20 3‬‬
‫تتتتت‬ ‫ت‬
‫ت‪.‬ت‬ ‫‪2‬‬
‫‪20000‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪20 4‬‬
‫ت‬
‫ت‪.‬ت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪3‬‬
‫‪15000‬‬ ‫‪20 5‬‬
‫تتتت‬ ‫ت‬
‫ت‪.‬ت‬ ‫‪4‬‬
‫‪8000‬‬ ‫‪20 6‬‬
‫تتتت‬ ‫ت‬
‫ت‪.‬ت‬ ‫‪5‬‬
‫*تتتتت تتتتتت ‪ :‬تتتتتتت تتتتت تت ‪ 15000‬تت ‪ % 15‬تتتتت تت تتتتت‬
‫‪ 10000‬تت ‪ % 10‬تتتت تت تتتت تتتتت‪ /‬تتتتتتتت ‪ % 5‬تتتت ‪ /‬تتتتتتت تتتتتتت‬
‫تتت تتتتتت ‪ /‬تتتتتت تتتتت تت ‪ 10000‬تتتتت تتتتتت‪/‬تتتتتت تتتتتت تت‬
‫‪ 30000‬تتتتت تتتتت ت‬
‫‪ ‬تتتتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتتتت تتتت تتتتت تتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتتت تتتتتتت تتت تتتت تتتتتتت تتتتتتتتت‬
‫) تتتتتت تتتتتتتت ( ‪:‬‬
‫‪K‬‬ ‫‪J‬‬ ‫‪I‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬
‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتت‬ ‫تتت‬ ‫تتت‬ ‫تتت‬ ‫تتت‬
‫ت‬ ‫تتتتت‬ ‫تت‬ ‫تت‬
‫تتتتت‬ ‫تت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتتتت‬ ‫تتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتت‬ ‫تتت‬ ‫‪1‬‬
‫تت‬ ‫تتت‬ ‫تتت‬ ‫تتت‬ ‫ت‬ ‫تتت‬ ‫تتت‬
‫تت‬ ‫تت‬ ‫تت‬
‫‪5‬‬
‫‪83‬‬ ‫‪85‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪ 0‬تتتت‬ ‫‪ 2‬ت‬
‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪50‬‬ ‫‪ 5‬تتتت ‪92 96‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪ 3‬ت‬
‫‪0‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ت‬ ‫‪7‬‬
‫‪25‬‬ ‫‪ 5‬تتتت ‪71 74‬‬ ‫‪ 4‬تت ‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ت‬ ‫‪8‬‬
‫‪ 5‬تتتت ‪61 63‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪ 5‬ت‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪9‬‬
‫*تتتتت تتتتتتت ‪ :‬تتت تتت تتت تتتتتت تتتتتت تتتتتت تت ‪ 300‬تتتت تتتت تتتتتت‬
‫تتتتتتت تت ‪ 500‬تتتت ‪ .‬تتتتت تتتتتتتت تتتتتتت تتتتتت ‪ 250‬تتتت ت تتتتتتت‬
‫‪ 350‬تتتت ‪ .‬تتتتتت تتتتتتت تتتتتت تت ‪ 8000‬تتتت تتتتتت تتتتتت تتتت تتتتتتت ‪.‬‬
‫تتت تتتتتتت تتتت تت ‪ 30‬تتتت ‪ /‬تتت تتتت تتتتت تتتت تتتتتت ت تتتتتت تتتتتتت ‪/‬‬
‫الفصل الخامس عشر ‪ :‬الــتــطــبــيــقــات‬ ‫تتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتت تتتت ت‬
‫‪.‬‬

‫‪ ‬تتتتتتت تتتتتت ‪:‬‬


‫تت تتتتتت تتت تتت تتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتت ت تتتتتتت تتت تتت ‪:‬‬
‫‪K‬‬ ‫‪J‬‬ ‫‪I‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتت‬ ‫‪1‬‬
‫ت‬ ‫تتت‬ ‫تتت‬ ‫تتت‬ ‫تت‬ ‫تت‬ ‫ت‬ ‫تت‬

‫) ‪( 96‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫تتتتتت‬
‫ت‬
‫‪7‬‬
‫‪85‬‬ ‫‪90‬‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪80‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪85‬‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪90‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪75‬‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪8‬‬
‫‪85‬‬ ‫‪70‬‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪1‬‬
‫‪60‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪70‬‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪2‬‬
‫‪70‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪80‬‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪3‬‬
‫‪9‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪40‬‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪1‬‬
‫‪9‬‬
‫‪80‬‬ ‫‪70‬‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪2‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪90‬‬ ‫‪70‬‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫تتت تتتتتتتت‬ ‫تتتت تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫* تتتتتتتت ‪ :‬تتتتتتت‪ :‬تتت تتت تتتت تتتتتت تتت تت ‪ 50‬تتت تتتتت ‪ % 15‬تتت‬
‫تتتتتت ت ‪ /‬تتتتتتت‪ :‬تتت تتت تتتت تتتتتت تتت تتتتتتت تتتت تت تت تتتتت ‪ 50‬تتتتت‬
‫تتتت تت تت تتتت ت ‪ /‬تتتتتتتت‪ :‬تتت تتت تتتتتت تتت تتتتتتت تتتت تت تت تتتتت ‪ % 80‬تت‬
‫تتتتت ) ‪ ( # # #‬ت ‪ /‬تتتتتتتت‪ :‬تتت تتتت تتتتت تتتتتت تتتت تت تتتتت تتتت ت ‪/‬‬
‫تت تتتتتت تت تتتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتتتت ت ‪ /‬تت تتتتتت‬
‫تتتتتت تتتتتتتت تتتتتتت ت تتتت تتتتتت ت تتتتتت تتتتتتتت تتتتتتت ت تتتت تتتتتت ت ‪ /‬تت‬
‫تتتت تتتت تتتتت ) تتتت تتتتتت ت تتتتتت تتت تتتتتتت ( تت تتتت تتتت تتتتتت ت ‪ /‬تت‬
‫تتتت تتتتت تتتتتت تتت تتتت ) تتتتتت ( ت‬
‫‪ ‬تتتتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتتتت تتت تتتتت تتتتتتتت تت تتتت ت تتتتتتتتت تتتتتت تتتتتتتتت تتت تتت ‪:‬‬
‫‪J‬‬ ‫‪I‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تتت‬
‫تتتتتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تت‬ ‫تت‬ ‫تتتتت‬ ‫تتت‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫ت‬ ‫تت‬
‫‪7‬‬
‫‪5000‬‬ ‫تتتتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫تتت‬ ‫‪1‬‬
‫‪7‬‬
‫‪4000‬‬ ‫تتتتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫تتت‬ ‫‪2‬‬
‫‪3000‬‬ ‫تتتتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪7‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫تتت‬ ‫‪0‬‬

‫) ‪( 97‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪3‬‬
‫‪8‬‬
‫‪4000‬‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪1‬‬
‫‪8‬‬
‫‪3500‬‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪2‬‬
‫‪8‬‬
‫‪3000‬‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫‪3‬‬
‫‪9‬‬
‫‪4000‬‬ ‫تتتتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫تتتت‬ ‫‪1‬‬
‫‪9‬‬
‫‪3500‬‬ ‫تتتتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫تتتت‬ ‫‪2‬‬
‫‪9‬‬
‫‪3000‬‬ ‫تتتتتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تتتت‬ ‫تت‬ ‫‪0‬‬
‫‪ 0‬ت‪.‬ت‬ ‫تتتت‬ ‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫تتتتتتتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫* تتتتتتتت ‪ :‬تتتتتتتت‪ :‬تتت تتت تتتتتت تتتت تت ‪ 40000‬تتتت تتتت تتت‬
‫‪ /‬تتتتتتتتتت‪ :‬تتت تتت‬ ‫تتتتتت ‪ % 15‬تت تت ‪ % 20‬ت ‪ /‬تتتتتتت‪ :‬تتتت ‪ % 6‬ت‬
‫تتتت تتتت ت‬
‫ت‬ ‫تتتت‬ ‫تتتتتتت‬ ‫تتتت‬ ‫تت تتتتتتتت تتتت تتت ‪ % 6‬تتتتت ت ‪ /‬تتتتتتتت‪ :‬تتت‬
‫‪ /‬تت تت تتتت تتتت تتتت ت ‪ /‬تت تتت تتتتتتتت تت تتتتتت ت ‪ /‬تت تتتتتت تت تت تتتتت‬
‫تتتتتتت تتتتتتتتت تتتتتتت تتتتتتتتت تتتتتتت ت ‪ /‬تت تتتت تتتتت تتتت تتتتتتتت‬
‫تتتتتتت ت تتتتتت تتتتتت تتتتتتتت تتتتتتتت ‪ /‬تت تتتت تتتت تتتتت ) تتتتت ت تتتت‬
‫تتتتتت ( تت تتتت تتتت تتتتتت ت ‪ /‬تت تتتت تتتتت تتتتتت تتت تتتتت ) تتتت ( ت‬

‫الفصل الخامس عشر ‪ :‬الــتــطــبــيــقــات‬


‫‪ ‬تتتتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتتتت تتت تتتتتت تتتتتتت تت تتت تتتتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتتتتت تتت‬
‫تتت ‪:‬‬
‫‪K‬‬ ‫‪J‬‬ ‫‪I‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫صافي‬
‫نسبة‬ ‫مبلغ‬ ‫ربح‬ ‫ربح‬ ‫أرقام‬ ‫قيمة‬ ‫عدد‬ ‫اسم‬
‫الرمز‬ ‫مبلغ‬ ‫مبلغ المضاربة‬ ‫‪1‬‬
‫الشركة‬ ‫الستثمار‬ ‫الشركة‬ ‫السهم‬ ‫الغإلقا‬ ‫السهم‬ ‫السهم‬ ‫الشركة‬
‫الشركة‬
‫‪7‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪ 2000000‬ر‪.‬ي‬ ‫غ‬ ‫‪2‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪150‬‬ ‫‪ 1500000‬ر‪.‬ي‬ ‫قا‬ ‫‪3‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪ 2500000‬ر‪.‬ي‬ ‫ض‬ ‫‪4‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪ 1000000‬ر‪.‬ي‬ ‫ش‬ ‫‪5‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪ 2500000‬ر‪.‬ي‬ ‫ك‬ ‫‪6‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪ 3000000‬ر‪.‬ي‬ ‫ن‬ ‫‪7‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪ 1500000‬ر‪.‬ي‬ ‫ج‬ ‫‪8‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪ 2000000‬ر‪.‬ي‬ ‫س‬ ‫‪9‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪ 1000000‬ر‪.‬ي‬ ‫ي‬ ‫‪10‬‬
‫إجمالي‬ ‫‪11‬‬

‫) ‪( 98‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫* القوانين ‪ :‬قيمة السهم‪:‬هي مبلغ المضاربة لكل سهم على حإده؟‪/‬ربح السهم‪:‬إذاكان رقم الغإلقا أكبرمن)‪(5‬فأن ربح السهم هو‬
‫‪%10‬مالم ‪% 5‬؟‪/‬صافي ربح الشركة‪:‬هوربح كل السهم؟‪/‬مبلغ الستثمار‪:‬إذاكان ربح الشركة أكبرمن أويساوي)‪(100000‬يتم خصم‬
‫مبلغ استثمار ‪% 10‬؟‪/‬صافي مبلغ الشركة‪:‬هوالمبلغ بعدالرباح وذلك بعداستبعاد قيمة الستثمار؟‪/‬نسبة الشركة‪:‬هي صافي الربح على)‬
‫‪(100000‬؟‪/‬رمزالمضاربة‪:‬إذاكانت نسبة الشركة أكبرمن أويساوي)‪(%10‬يتم وضع رمز) ‪     ‬‬
‫‪              ‬‬
‫‪              ‬‬
‫‪              ‬‬
‫‪ ‬تتتتتتت تتتتتت ‪:‬‬
‫تت تتتتتت تتت تتت تتتتتتت تتت تتتتتتت تت تتتتتتتت تتت تتت ‪:‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪J‬‬ ‫‪I‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتتتتتتت ت تتتتتتتت‬ ‫تتتت تتتت‬
‫تتت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪ 1‬تتتتت‬
‫ت‬ ‫تت‬
‫تتتتتت‬ ‫ت‬ ‫تتتت تتتت‬ ‫تت‬
‫تتت‬ ‫تتت‬
‫تت‬ ‫تتتتت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫تتتت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫تتتتت‬ ‫‪2‬‬
‫تتتت‬
‫تتتتتت‬ ‫تتت‬ ‫تت‬ ‫ت‬
‫تت‬
‫‪20‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪$‬‬ ‫‪LG‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪3‬‬
‫‪80‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪$‬‬ ‫‪HP‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪4‬‬
‫‪80‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪$‬‬ ‫‪WD‬‬ ‫‪ 5‬تتتتت‬
‫‪15‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪$‬‬ ‫‪AV‬‬ ‫تتت‬ ‫‪6‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪ 7‬تتتتت‬
‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪$‬‬ ‫‪LG‬‬ ‫ت‬
‫‪10‬‬ ‫‪ 8‬تتتتت‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪$‬‬ ‫‪AV‬‬ ‫ت‬
‫‪25‬‬ ‫تتتتت‬
‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪$‬‬ ‫‪LG‬‬ ‫ت‬ ‫‪9‬‬
‫‪50‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪HP‬‬ ‫‪ 1‬تتتتت‬
‫‪$‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪80‬‬ ‫‪ 1‬تتتتت‬
‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪$‬‬ ‫‪HP‬‬ ‫ت‬ ‫‪1‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪$‬‬ ‫‪WD‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪2‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪$‬‬ ‫‪AV‬‬ ‫تتتت‬ ‫‪3‬‬
‫تتتتتت تتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫تتتتتت تتت تتتتتت تتتتتت=<‬
‫=<‬ ‫‪4‬‬
‫تتت‬ ‫الفصل الخامس عشر ‪ :‬تتتتتت‬
‫الــتــطــبــيــقــات‬ ‫‪1‬‬
‫تتتتتتت تتت تتتت =<‬
‫تتتتتتتت‬ ‫‪5‬‬
‫* تتتتتتتت ‪ :‬تتتتتتتتتتتتت‪:‬تت) ‪ (% 5‬تتتتت‪/‬تتتتتت تتت تتتت‪:‬تت تتتتتت تت‬
‫تتتتتتتت‪/‬تتتتتت تتتتتتتتتتت‪:‬تت تتتتتتتتتتت تتت تتتتت‪/‬تتتتتتتتت‬
‫تتتتتت‪:‬تتتتتتتت تتتت تتتتتت تت تتتتتتت‪/‬تتتتتت تتتتتتتتت تت تتتتت‪/‬تتتتتت تتتتت‬
‫تتت تتتتتت‪/‬تتتتتتت تتت تتتت‪:‬تتتتتتت تتتتتتتتتتت تتتتتت تتتتتت تتتتتتت)‬
‫‪( 20‬تتت تتت تتتتت) ‪( 10000‬تتتت تتتت) ‪( 5000‬تتتتت‪/‬تت تتتتتتتتتتت‬
‫تتتتتتتت‪/‬تت تتتتتت تتتتتت تتتتتتتتتتت تت تتتتتت‪/‬تت تتتتتتتت تتتت تت تتت)‬
‫‪( HP‬ت‪/‬تتت تت تتتتتتتتتتت تتتتتتت) ‪( 50‬تتتتتت تتتت تت) ‪( 50‬تتتتتتت‪/‬تتتتتتتت‬
‫تتتتتتتتتتتتت) ‪( 5‬تتتتتت تتتتت تتت تتتتتتتتتت تتتتتتت) ‪( 1‬تتتتتت تتتتت تتت‬

‫) ‪( 99‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬
‫تتتتت‪/‬تتتت تتتتت تت)تتت تتتتتت تتتتتتت تتتتتتتتتتت تتتتتتتتتتتت(تت تتتت تتتت‬
‫تتتتتتت‪/‬تتتتت تتتتتت تتت تتتتت)‪( LG‬ت‬

‫تتتتتتتت‬
‫تتتتتتتت‬
‫‪ ‬تتتتتتت تتتتتت ‪:‬‬

‫تتتتتتت‬
‫تتتتتت‬
‫تت تتتتتت تتت تتت تتتتت تتتتتتت تتتتت تتتتتت ت تتت تتت ‪:‬‬

‫تتتتت‬
‫تتتتت‬
‫‪N‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪J‬‬ ‫‪I‬‬ ‫‪H G F E D C B‬‬ ‫‪A‬‬
‫تتت‬
‫تتتتتت‬ ‫تتتت تتت تتتتت تتتتت تتتتت‬ ‫‪ 1‬تتت تتتت‬
‫تت‬ ‫ت‬ ‫تت‬ ‫تتت‬ ‫تتتتت تتت‬ ‫ت‬ ‫تت‬
‫ت‬
‫‪7‬‬
‫تت ت ت ت ت ت ت‬ ‫‪0 2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪7‬‬
‫تت ت ت ت ت ت ت‬ ‫‪0 3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪7‬‬
‫تت ت ت ت ت ت ت‬ ‫‪0 4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪8‬‬
‫تت ت ت ت ت ت ت‬ ‫‪0 5‬‬
‫‪1‬‬
‫‪8‬‬
‫تت ت ت ت ت ت ت‬ ‫‪0 6‬‬
‫‪2‬‬
‫‪8‬‬
‫تت ت ت ت ت ت ت‬ ‫‪0 7‬‬
‫‪3‬‬
‫‪9‬‬
‫تت ت ت ت ت ت ت‬ ‫‪0 8‬‬
‫‪1‬‬
‫‪9‬‬
‫تت ت ت ت ت ت ت‬ ‫‪0 9‬‬
‫‪2‬‬
‫‪9 1‬‬
‫تت ت ت ت ت ت ت‬ ‫‪0 0‬‬
‫‪3‬‬
‫ووو وووووووو‬ ‫ووو وووووو‬ ‫تتتت تتتتتت‬ ‫‪1‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪1‬‬
‫وووووووو‪ :‬ووو وووو وووووو و ‪ /‬وووووو ‪ :‬ووو ووووو وووووو ) ‪2000‬‬ ‫*‬
‫وووو ( و ‪ /‬وووووووو‪:‬ووو ووو ووو وووو وووووو وووو وو وووووو) ‪( 5‬ووو ووو)‬
‫‪( 2000‬وووو وووو ووو وووو وو وووووو) ‪ ( 3‬ووو ووو) ‪( 1000‬ووووو ‪/‬‬
‫ووووووو ‪ :‬ووو ووو ووو وووو وووووو وووو وو وو ووووو ) ‪ ( 4‬ووو ووو ووووو ) ‪(% 2‬‬
‫وو وو ووو ووو ) ‪ (% 3‬و ‪ /‬وووووو و ‪ /‬وووووووو‪ :‬ووو ووو ووو وووو وووووو وووو‬
‫وو ) ‪ ( 4‬وو ووو وو ) ‪ ( 2‬وو وو ) ‪ ( ###‬و ‪ /‬وووو وووووو و ‪ /‬ووو‬
‫ووووووو ‪ /‬ووو ووووووووو ‪ /‬ووو ووووووو )و(وووو و)و(ووووو ‪ /‬ووو وووووو‬
‫وووووووووو وو) ‪ ( 4‬وو ووو وووو ‪ /‬وو وووو وووو ووووو وو)ووووووووووووو‬
‫ووووووووووووو(و ‪ /‬وووووووو)وووووووو( و‬

‫) ‪( 100‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫‪ ‬تتتتتت ‪:‬‬
‫ت‬
‫تتتت تتتتتتتت تتتت تتتتتتتت تتتتت – تتت تتتت تتتتتتتت – تتتت تتتت ت تتت‬
‫تتتتت تتتتتت تت تتتت ‪.‬‬

‫الـــــمـــــراجـــــع‬

‫‪  ‬‬

‫) ‪( 101‬‬
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

‫الـــــمـــــشـــــاريـــــع‬

  

.            

.            

     


.    
.     
.    
.     
.   
.    

( 102 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬
‫ا‬ ‫ا‬

.    


.      
.    
.     

. ...               

.     

  .1

( 103 )
‫المركز الكندي للتدريب وتنمية القدرات‬

You might also like