PAGSULAT NG IBA’T IBANG URI NG LAGOM LORENA S.
CLUB Isang makapangyarihang puwersa ng sining, wika, at kultura ang festival na kinasasangkutan ng
Dalubguro II Filipino sa Piling Larang (Akademik)
LAGOM (BUOD) ay ang pinasimple at pinaikling bersiyon ng isang
sulatin o akda.
DAPAT TANDAAN SA PAGSULAT NG LAGOM
1.Mahalagang matukoy ang pinakasentro o pinakadiwa ng akda o
teksto
2. Magsuri ng nilalaman ng binasa
3. Natutukoy ang mga kaisipang dapat bigyan ng malalim na pansin sa
pagsusulat ng lagom at kung alin ang di gaanong importante.
4. Mailahad ang lagom ng malinaw, hindi maligoy o paulit-ulit.
Bilang paghahanda sa totoong buhay ng propesyon at pagtatrabaho,
mahalagang matutuhan mo ang paggawa ng iba’t ibang uri ng lagom na
madalas gamitin sa mga pag-aaral, negosyo at sa iba’t ibang uri ng
propesyon
ABSTRAK
Ang abstrak ay isang uri ng lagom na karaniwang ginagamit sa
pagsulat ng mga akademikong papel tulad ng tesis, pael na siyentipiko
at teknikal, lektyur, at mga report.
Ito ay kadalasang bahagi ng isang tesis o disertasyon na makikita sa
unahan ng pananaliksik pagkatapos ng title page o pahina ng pamagat.
 Ito ang naglalaman ng pinakabuod ng buong akdang akademiko o
ulat.
Ayon kay Philip Koopman (1997) Sa kanyang aklat na “How to Write an
Abstract,” bagama’t ang Abstrak ay maikli lamang, tinataglay nito ang
mahahalagang elemento o bahagi ng sulating akademiko tulad ng:
• Introduksiyon • Mga kaugnay na Literatura • Metodolohiya • Resulta
at • Konklusyon.
MGA DAPAT TANDAAN SA PAGSULAT NG ABSTRAK
1. Bilang bahagi ng alituntunin ng pagsulat ng mga akdang pang-
akademiko, lahat ng mga detalye o kaisipang ilalagay rito ay dapat
makikita sa kabuoan ng papel Ibig sabihin, hindi maaaring maglagay
ng mga kaisipan o datos na hindi binanggit sa ginawang pag-aaral o
sulatin.
2. Iwasan din ang paglagay ng mga statistical figures o tables sa
abstrak sapagkat hindi ito nangangailangan ng detalyadong
pagpapaliwanag na magiging dahilan para humaba ito
3. Gumamit ng simple, malinaw, at direktang mga pangungusap.
Huwag maging maligoy sa pagsulat nito.
4. Maging obhetibo sa pagsulat. Ilahad lamang ang mga pangunahing
kaisipan at hindi ipaliwanag ang mga ito.
5. Higit sa lahat ay gawin lamang itong maikli ngunit komprehensibo
kung saan mauunawaan ng babasa ang pangkalahatang nilalaman at
nilalayon ng pag-aaral na ginawa.
MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG ABSTRAK
1.Basahing mabuti at pag- aralan ang papel o akademikong sulatin na
gagawan ng abstrak.
2. Hanapin at isulat ang mga pangunahing kaisipan o ideya ng bawat
bahagi ng sulatin mula sa introduksiyon, kaugnay na literatura,
metodolohiya, resulta at konklusyon.
3. Buoin, gamit ang mga talata, ang mga pangunahing kaisipang taglay
ng bawat bahagi ng sulatin. Isulat ito ayon sa pagkakasunod-sunod ng
mga bahaging ito sa kabuoan ng papel.
4. Iwasang maglagay ng mga ilustrasyon, graphs, table at iba pa
maliban na lamang kung sadyang kinakailangan.
5. Basahing muli ang ginawang abstrak. Suriin kung may nakaligtaang
mahahalagang kaisipang dapat isama rito.
6. Isulat ang pinal na sipi
Ekonomiks sa Diwang Pilipino: Halo-Halo, Tingi-Tingi at Sari-Sari
Tereso S. Tullao, Jr.
Intensyon ng pag-aaral na ito na makapag-ambag sa pagpapaunlad ng wikang Filipino upang
lalong mapabilis ang intelektwalisasyon nito. Marapat lamang sundin, hamak man, ang mga
katangi-tanging sulatin na pinasimulan ng mga Pilipinong propesor tulad nina Nicanor Tiongson,
Virgilio Enriquez, Emerita Quito, Wilfrido Villacorta at Isagani Cruz na gumamit ng wikang
Filipino bilang instrumento sa pagsusuri, paglilinaw at pagsasaayos ng mga konseptong
naglalarawan ng ating katauhan, buhay at lipunan. Sa sanaysay na ito, tinalakay at sinuri ang
limang pangunahing konsepto sa ekonomiks sa diwang Pilipino. Ang layunin ay hindi lamang
upang makapagbigay ng panimulang introduksyon sa isang mahalagang sangay ng agham
panlipunan kung hindi gamitin ang kaalamang ito sa paglutas ng pangunahing problemang
pangkabuhayan at pangkaunlaran. Mga Susing Salita: pagpapaunlad ng wika,
intelektwalisasyon, konsepto sa ekonomiks, diwang Pilipino, problemang pangkabuhayan at
pangkaunlaran
16. Ang Pagiging Deboto Bilang Pakikipagkapwa: Isang Panimulang Pagsusuri sa mga Liham
Pasasalamatng mga Deboto ng Ina ng LagingSaklolo sa Baclaran Manuel Victor J. Sapitula
Ang pagsusulat ng mga liham-pangkahilingan (petition) at pasasalamat (thanksgiving) ay isa sa
mga pangunahing gawain ng mga deboto sa Pambansang Dambana ng Ina ng Laging Saklolo sa
Baclaran, Lungsod ng Parañaque. Bilang isang tanda ng popularidad ng uri ng debosyong ito,
ang Pambansang Dambana ay nakatatanggap ng humigit-kumulang 2,500 na mga liham sa loob
ng isang linggo. Sa papel na ito ay itinuturing ang pagiging deboto bilang isang anyo ng
pakikipagkapwa. Batay sa malapitang pagbabasa ng mga liham, makikitang tampok sa mga
deboto ang pagka-Ina ni Maria na nagdudulot ng isang pakikipag-ugnayan sa isang itinuturing na
“hindi ibang tao” at paghingi ng biyaya mula rito. Ang mga dalumat na ito ay makapagbibigay ng
mga panimulang kaisipan sa pag-unawa ng kahalagahan ng paniniwala sa pang-araw-araw na
buhay sa pamamagitan ng paglulugar ng pagiging deboto sa konteksto ng pagkatao at kulturang
Pilipino. Mga Susing Salita: biyaya, debosyon, kapwa, paniniwala, relihiyong popular
17. Ang Wika ng Sillag Festival Bilang Daluyan ng Kultura at Identidad ng mga Ilokano John A.
Amtalao, Jane K. Lartec
nagkakaisang lipunan upang ipakilala ang kanilang identidad sa mga paniniwala, gawi, at
pagpapahalaga. Siniyasat sa papel na ito ang pagwiwika ng Sillag festival bilang daluyan ng
kultura at identidad ng mga Ilokano. Mula sa mga dokumentaryong video at larawan;
pakikipanayam sa mga tagapamahala, mga kalahok, at mga manonood ng festival; at aktuwal na
panonood ng mga mananaliksik, sinuri sa pamamagitan ng transkripsiyon at coding ang mga
pahayag at larawang nagpapahiwatig ng kultura at identidad ng mga Ilokano. Lumabas sa
resulta ang tatlong temang nagpapahiwatig ng kultura at identidad ng mga Ilokano – ang wika
ng produkto, wika ng kasuotan/ kagamitan, at wika ng sayaw na umaayon sa malinaw ng sinag
ng buwan. Nagsisilbing lunduyan ng pagkakakilanlan ng isang Ilokano na maaaring ipagmalaki sa
buong mundo ang pagiging mapagtangi, malikhain, at mapagpasalamat na siyang
ipinapakahulugan ng mga temang lumabas sa pagpapakahulugan ng datos. Tunay ngang
mayaman ang festival bilang pagkukunan ng mahahalagang impormasyon bilang daluyan ng
kultura at identidad ng anumang wika, lahi, at kultura. Festival is a powerful force that reveals
one’s identity which encompasses art, language, and culture that represents beliefs, practices,
and values of a society.This paper analyzed the language used in Sillag Festival to explore the
culture and to distinguish the identity of the Ilokano people.The data were gathered from
documentations of videos and pictures; in-depth interviews from administrators/managers,
participants, and spectators; and actual observatations of the researchers.The transcripts and
significant statements were analyzed through coding where three significant themes
emerged:the language of products; the language of dances; and the language of
costumes.These varied themes show that indeed, Ilocanos are unique, creative, and with high
sense of gratitude which they can boast around the world.Truly, festivals are important avenues
to reflect the culture and identity of the people whatever language, creed, and culture the
people have.
SINOPSIS
ANG SINOPSIS O BUOD ay isang uri ng lagom na kalimitang ginagamit
sa akdang nasa tekstong naratibo tulad ng kuwento, salaysay, nobela,
dula, parabola, talumpati, at iba pang anyo ng panitikan.
ANO BA ANG LAYUNIN NG PAGBUBUOD O PAGSULAT NG SINOPSIS?
ANG PAGBUBUOD O PAGSULAT NG SINOPSIS ay naglalayong
makatulong sa madaling pag-unawa sa diwa ng seleksiyon o akda,
kung kayat nararapat na maging payak ang mga salitang gagamitin.
KUNG ITO ANG LAYUNIN PAANO NATIN GAGAWIN ANG PAGBUBUOD
O SINOPSIS?
maging payak ang mga salitang gagamitin
ANG BUOD • ay maaaring buoin ng isang talata o higit pa o maging ng
ilang pangungusap lamang. • sa pagsulat ng synopsis, mahalagang
maibuod ang nilalaman ng binasang akda gamit ang sariling salita.
LAYUNIN DIN NITONG maisulat ang pangunahing kaisipang taglay ng
akda sa pamamagitan ng pagtukoy sa pahayag ng tesis nito.
PAANO BA MAPAPADALI ANG PAGSULAT NG BUOD?
Mahalagang matukoy ang sagot sa sumusunod:
SINO? ANO? KAILAN? SAAN? BAKIT? PAANO?
Sa pamamagitan ng pagsagot dito makukuha ang mahahalagang
detalye ng akda.
SA PAGSULAT NG SINOPSIS
• mahalagang maipakilala sa mga babasa nito kng anong akda ang
iyong ginawan ng buod sa pamamagitan ng pagbanggit sa pamagat,
may-akda, at pinanggalingan ng akda.
BAKIT KAILANGANG ISAALANG – ALANG ITO?
-makatutulong ito upang maipaunawa sa mga mambabasa na ang mga
kaisipang iyong inilahad ay hindi galling sa iyo kundi ito ay buod
lamang ng akdang iyong nabasa.
• Iwasan di ang magbigay ng iyong sariling pananaw o paliwanag
tungkol sa akda.
• Maging obhetibo sa pagsulat nito.
Buod ng SONA 2015 Ni Kristine Paula Garcia at Jessie Angelo Lee
Isinagawa ang huling State of the Nation Address (SONA) ni Pangulong Benigno Simeon Aquino
III noong Hulyo 27 sa Batasang Pambansa. Sa unang bahagi ng kanyang talumpati, binalikan ni
Aquino ang mga katiwalian ng nakaraang administrasyon at ang mga suliraning idinulot nito sa
bansa. Matapos isa-isahin ang mga anomalya ng nagdaang administrasyon, tinalakay niya ang
mga pagbabagong binigay ng kanyang gobyerno sa loob ng limang taon. Ibinahagi rin niya ang
mga nais marating sa 2016 bago bumaba sa panunungkulan. Ilan sa mahahalagang paksa ang
ekonomiya at labor force, transportasyon at imprastruktura, edukasyon, at mga batas na nabuo
sa ilalim ng kanyang pamumuno.
Pagtaas ng Ekonomiya at Labor Force
Unang ibinahagi ng Pangulo ang pagtaas ng dibidendo ng mga Government-Owned and
Controlled Corporations (GOCC). Ipinagmalaki rin niya ang pagtaas ng buwis na nakolekta ng
Bureau of Internal Revenue (BIR). Umabot ng ₱1.06T ang nakolekta ng ahensya noong 2012. Ito
ang unang beses sa buong kasaysayan ng Pilipinas na umabot ng isang trilyong piso ang
kabuuang buwis na nakolekta sa loob ng isang taon. Tumaas ito sa ₱1.3T noong 2013 at ₱1.5T
noong 2014. Naitala noong 2014 ang US$6.20B na Foreign Direct Investment (FDI) na siyang
pinakamataas din sa kasaysayan ng bansa. Pumalo sa ₱2.09T naman ang kabuuang domestic
investments sa ilalim ng kasalukuyang administrasyon. Ibinida rin ang paglago ng manufacturing
sector, pagbaba ng bilang ng labor strikes at unemployment rate, pagbaba ng bilang ng
Overseas Filipino Workers (OFW), at ang pagdami ng bilang ng mga pamilyang natulungan ng
Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4P’s). Sa mga pagbabagong 85 nabanggit, nabansagan
ang Pilipinas bilang “Asia’s Rising Star”, “Asia’s Rising Tiger”, at “Asia’s Bright Spot”, ayon kay
Aquino.
Transportasyon at Imprastruktura
Ipinagmalaki ni Aquino ang pag-unlad sa sektor ng aviation, kagaya nang pagkakaroon ng direct
flights papunta sa mga bansang kabilang sa European Union (EU) at ang pagtanggal ng ban sa
buong Civil Aviation ng bansa. Nagkaroon ang Pangulo ng pagkakataon upang talakayin ang isyu
sa MRT. Binatikos niya ang kompanyang nagpapatakbo sa tren dahil sa kapabayaan nito, ngunit
ipinangako niyang patuloy ang mga hakbang ng gobyerno upang ayusin at i-upgrade ang rail
transit. Ibinida ni Aquino ang mga imprastrukturang naipatayo at patuloy na ipinatatayo ng
kanyang administrasyon, katulad ng Muntinlupa-Cavite Expressway, Subic-ClarkTarlac
Expressway (SCTEX), at Skyway Extension.
Usapin ng Edukasyon
Sa sektor ng edukasyon, ipinagyabang ni Aquino ang pagtugon ng pamahalaan sa
pangangailangan ng mga paaralan. Kabilang na rito ang pagpapatayo ng mga silid-aralan at
pagkuha ng mas maraming guro. Ito ang mga hakbang na isinasagawa ng administrasyon upang
tugunan ang pagdami ng mga mag-aaral na sasailalim sa K to 12Kurikulum. Sa kasalukuyang
taon, mahigit 50% ng kakulangan sa libro, upuan, silid-aralan at guro ang nasolusyonan. Sa
2016, inaasahang tuluyan nang masasagot ang backlog sa kagamitang pang-edukasyon.

Papatapos na Pamumuno, Tuloy-Tuloy na Pagbabago

Inilahad ni Aquino na nais niyang maipasa ang Bangsamoro Basic Law bago siya bumaba sa
pwesto. Makatutulong ito upang mapanatili ang kapayapaan sa Mindanao. Dagdag pa rito, nais
din niyang ipatupad ang Anti- 86 Dynasty Law upang tuluyan nang mapuksa ang korupsyon
dulot ng mga pamilyang nagtutulungang makakupit sa kaban ng bayan. Bukod sa mga batas na
ito, ipinagmalaki rin niya ang pag-amyenda sa Cabotage Law upang siguruhin ang patas na
kompetisyon ng mga negosyo sa bansa. Bilang pagtatapos, binuksan ni Aquino ang usapin ng
papalapit na halalan. Inilahad niyang nararapat lamang na mamili ang mga Pilipino ng lider na
magtutuloy ng matuwid na daan upang masiguro ang kinabukasan ng bawat Pilipino. Aniya,
hindi matutupad ang minimithi nating kinabukasan kung hindi tayo, ang mamamayan at ang
pamahalaan, magtutulungan. Maguumpisa ito sa pagpili ng karapat-dapat na pinunong gagabay
sa ating bansa tungo sa kaunlaran. “Magtulungan tayo sa pagtahak ng daang matuwid,” ani
Aquino.