УНИВЕРЗИТЕТ “СВ.

КИРИЛ И МЕТОДИЈ” - СКОПЈЕ

ФИЛОЗОФСКИ ФАКУЛТЕТ-СКОПЈЕ
ИНСТИТУТ ЗА ПСИХОЛОГИЈА

ТРУД
ТЕМА: ПАРКИНСОВА БОЛЕСТ

Ментор: Изработила:
Проф.Д-р. Владимир Трајковски Марија Тасевска
Индекс:10260/19

Скопје-2020 година
 Паркинсоновата болест е болест на базалните ганглии која е асоцирана со тремор на
екстремитетите, ригидност, брадикинезија и постурална нестабилност. Истотака е асоцирана и
со појава на деменција и депресија. 20-30% од болните имаат деменција,а 30-40% имаат
оштетување на когнитивните функции и тоа кај оние во напреднатата фаза и напредната
возраст.Од досегашните студии познато е дека паркинсоновата болест настанува кога
невроните кои создаваат допамин, невротрансмисерот одговорен за координација на
движењето на мускулите, ја губат својата основна функција. Сериозни стануваат симптомите
со текот на прогресот на болеста како што е (бавно движење, здрвени мускули и губење на
рамнотежа). Во повеќето случаи, не е позната точната причина за пропаѓањето на невроните.
Со цел да се создаде третман кој ќе има ефект во лекувањето на Паркинсовата болест
треба да се разберат основните причини кои ја предизвикуваат.Имено постојат поретки форми
на паринсова болест кои се многугени, што претставуваат 5% - 10% од сите случаи на
паринсова болест, воедно постои и голем доказ дека повеќе споени генетски фактори се исто
така важни за спорадична паринсова болест.
Денес постојат неколку генетски пристапи што се користат за скрининг за генетски
фактори на ризик, исто така се направени и повеќе студии за поврзаност, студија за гени на
кандидатите кои биле испитувани, како и студии за асоцијација широк геном (GWASs) и
секвенционирање на следната генерација. До денес, PARK1–15 и PARK17–19 сепак се
идентификуваат како фактори на ризик за ретки семејни форми на паркинсова болест, додека „
PARK 16“ беше идентификуван како фактор на ризик во спорадична паркинсова болест.
Првата студија поврзана со паркинсова болест беше воспоставена од Polymeropoulos et
al.1кој ја мапираше паркисовата болест со хромозомот 4q21, познат како PARK1.Поточно
несинонимна мутација (A53T) која подоцна била откриена во ɑ-синуклеин ген (SNCA) во
грчките фамилии на паркинсовата болест. Инаку оваа мутација може да конституира ретка
причина за појава на паркинсова болест во три неповрзани фамилии од Грчко потекло кои се
истакнуваат како вариабли во паркинсовата болест.SNCA е еден од ретките гени што се
пријавуваат дека се поврзан со паркинсовата болест, што постојано се реплицира во GWAS. 2
LRRK2- која е локализирана кај PARK8, била предложена како кандидат за ген за
паркинсова болест во 2004 година. 3Имено, многу мутации со LRRK2 биле поврзани со
1
Polymeropoulos MH, Higgins JJ, Golbe LI, et al. Mapping of a gene for Parkinson’s disease to chromosome
4q21-q23. Science. 1996;274(5290): 1197–1199.
2
Do CB, Tung JY, Dorfman E, et al. Web-based genome-wide association study identifies two novel loci and a
substantial genetic component for Parkinson’s disease. PLoS Genet. 2011;7(6):e1002141.And Spencer CC,
Plagnol V, Strange A, et al; UK Parkinson’s Disease Consortium; Wellcome Trust Case Control Consortium 2.
Dissection of the genetics of Parkinson’s disease identifies an additional association 5′ of SNCA and multiple
associated haplotypes at 17q21. Hum Mol Genet. 2011;20(2):345–353.
3
Paisán-Ruíz C, Jain S, Evans EW, et al. Cloning of the gene containing mutations that cause PARK8-linked
Parkinson’s disease. Neuron. 2004;44(4):595–600. And Zimprich A, Biskup S, Leitner P, et al. Mutations in
LRRK2 cause autosomal-dominant parkinsonism with pleomorphic pathology. Neuron. 2004;44(4):601–607.

2
паркинсовата болест. Пред се тука е мутацијата G2019S во LRRK2 која е најголемата позната
причина за појава на паркинсовата болест денес. 4Пред се направено е идентификување на
G2019S кај шведски спорадични пациенти со паркинсова болест и анализирана е генска
експресија LRRK2 во мозокот.
Во однос на останатите пријавени мутации во LRRK2, се вршени бројни студии за
репликација на спорадични групи, тоа го покажуваат варијабилните резултати. Сепак,
потврдено е дека LRRK2 е поврзан со паркинсовата болест во неколку GWAS- и. 5Истотака од
неодамна направени се мета-анализи кои биле базирани на екстензивно истраќување на 61
студија врз Азиска популација каде што исто така е потвдено дека LRRK2 мутацијата
преставува ризик фактор за појава на паркинсова болест.
Може да се каже дека и покрај сите истражувања и студии во врска со LRRK2, сеуште
не може точно да се потврди неговата функција и сеуште е непозната.
Интересен факт е што мутации во генот на глукоцереброзидаза (GBA), првично се
идентификуваа како причина за Гучерова-болест поврзана и со фамилијарна и спорадична
паркинсова болест.6 Имено, GBA се наоѓа на хромозомот 1q21 и кодира лизозом протеини,
глукоцереброзидаза (GCase), која ја расчистува бета-гликозидната врска на глукозилцерамид,
средно-формиран за време на гликолипидниот метаболизам.
Најчестите GBA мутации што се наоѓаат кај паркинсовата болест се L444P и N370S.
Пациенти со паркинсова болест кои носат хетерозиготни мутации во GBA се карактеризираат
со релативно ран почеток на заболување уште во 50-те години, но инаку се клинички слични
на пациенти со спорадична паркинсова болест и добро реагираат на L-DOPA (L-3,4-
дихидроксифенилаланин) .7
Од направената студија на гените на кандидати кои биле вклучени во четири области за
кои се претпоставува дека се важни во развојот на паркинсовата болест се: абнормална
агрегација на протеини, детоксикациски ензими, митохондријална функција и оксидативен

4
Healy DG, Falchi M, O’Sullivan SS, et al. International LRRK2 Consortium. Phenotype, genotype, and
worldwide genetic penetrance of LRRK2-associated Parkinson’s disease: a case-control study. Lancet Neurol.
2008;7(7):583–590
5
Do CB, Tung JY, Dorfman E, et al. Web-based genome-wide association study identifies two novel loci and
a
substantial genetic component for Parkinson’s disease. PLoS Genet. 2011;7(6):e1002141. And NallsMA,
Plagnol V, Hernandez DG, et al; International Parkinson Disease Genomics Consortium. Imputation of
sequence variants for identification of genetic risks for Parkinson’s disease: a meta-analysis of genome-wide
association studies. Lancet. 2011;377(9766):641–649.AndSatake W, Nakabayashi Y, Mizuta I, et al. Genome
wide association study identifies common variants at four loci as genetic risk factors for Parkinson’s disease.
Nat Genet. 2009;41(12):1303–1307. AndSimón-Sánchez J, Schulte C, Bras JM, et al. Genome-wide
association study reveals genetic risk underlying Parkinson’s disease. Nat Genet. 2009;41(12):1308–1312.
6
Lwin A, Orvisky E, Goker-Alpan O, Lamarca ME, Sidransky E. Glucocerebrosidase mutations in subjects with
parkinsonism. Mol Genet Metab. 2004;81(1):70–73.And Balicki D, Beutler E. Gaucher disease. Medicine
(Baltimore). 1995; 74(6):305–323.
7
Clark LN, Ross BM, Wang Y, et al. Mutations in the glucocerebrosidase gene are associated with early-onset
Parkinson disease. Neurology. 2007;69(12):1270–1277.

3
стрес, исто така се направило и опишување на ген од кандидат кој содржел alpha8(ITGA8), за
кој се смета дека е позната конекција со патофизиологија на паркиносвата болест.
Имено кај повеќето невролошки нарушувања, постојат докази за абнормална агрегација
на протеини во постмортемското мозочно ткиво на пациентите.
Изложеноста на пестициди е еден фактор на животна средина за кој се смета дека го
зголемува ризикот за развој на паркинсовата болест.Неколку гени вклучени во
митохондријалната функција се предложени како кандидатни гени за развој на паркинсовата
болест.Еден таков ген е ДНК полимераза гама (POLG1), кој ги кодира каталитичките субјекти
на хетеротримерната митохондријална ДНК полимераза и е вклучена во репликација и
поправка на митохондријална ДНК.Оксидативниот стрес исто така е предложен како
механизам за развој на паркинсовата болест. Во моментов има две хипотези: Првата постулира
дека невроните на DA(допамин) се повеќе подложни на оксидативен стрес, додека Втората
постулира дека зголемениот оксидативен стрес има глобални ефекти во мозокот на заболениот
со паркинсовата болест.
Потребни се уште истражувања за да се донесат конечни заклучоци, а научниците се
надеваат дека набрзо ќе постигнат поголеми резултати се со цел да се пронајдат нови начини за
дијагностицирање и третман. Голем проблем е тоа што оваа болест не може никако да се
дијагностицира се додека не се појават симптомите.
Со цел да се развијат подобри начини за борба против ПБ - или уште подобро, да се
спречат клинички симптоми - мора да се разјаснат причините за заболувањето и да се земе
предвид дека постојат различни форми на нарушување, тука е и изложеност на животната
средина. Идентификувањето на новиот генетски ризик и заштитните фактори за паркинсовата
болест дава увид во патофизиолошките механизми, а со тоа може потенцијално да се помогне
во развојот на нови класи на лекови засновани врз предизвикувачки фактори и на крајот да се
спречи или да се и спротивстави на болеста.

Користена литература

 Polymeropoulos MH, Higgins JJ, Golbe LI, et al. Mapping of a gene for Parkinson’s disease
to chromosome 4q21-q23. Science. 1996;274(5290): 1197–1199.

4
 Do CB, Tung JY, Dorfman E, et al. Web-based genome-wide association study identifies two
novel loci and a substantial genetic component for Parkinson’s disease. PLoS Genet.
2011;7(6):e1002141.
 Spencer CC, Plagnol V, Strange A, et al; UK Parkinson’s Disease Consortium; Wellcome
Trust Case Control Consortium 2. Dissection of the genetics of Parkinson’s disease identifies
an additional association 5′ of SNCA and multiple associated haplotypes at 17q21. Hum Mol
Genet. 2011;20(2):345–353.
 Paisán-Ruíz C, Jain S, Evans EW, et al. Cloning of the gene containing mutations that cause
PARK8-linked Parkinson’s disease. Neuron. 2004;44(4):595–600.
 Zimprich A, Biskup S, Leitner P, et al. Mutations in LRRK2 cause autosomal-dominant
parkinsonism with pleomorphic pathology. Neuron. 2004;44(4):601–607.
 Healy DG, Falchi M, O’Sullivan SS, et al. International LRRK2 Consortium. Phenotype,
genotype, and worldwide genetic penetrance of LRRK2-associated Parkinson’s disease: a
case-control study. Lancet Neurol. 2008;7(7):583–590
 Do CB, Tung JY, Dorfman E, et al. Web-based genome-wide association study identifies two
novel loci and a substantial genetic component for Parkinson’s disease. PLoS Genet.
2011;7(6):e1002141.
 Nalls MA, Plagnol V, Hernandez DG, et al; International Parkinson Disease Genomics
Consortium. Imputation of sequence variants for identification of genetic risks for
Parkinson’s disease: a meta-analysis of genome-wide association studies. Lancet.
2011;377(9766):641–649.
 Satake W, Nakabayashi Y, Mizuta I, et al. Genome-wide association study identifies common
variants at four loci as genetic risk factors for Parkinson’s disease. Nat Genet.
2009;41(12):1303–1307.
 Simón-Sánchez J, Schulte C, Bras JM, et al. Genome-wide association study reveals genetic
risk underlying Parkinson’s disease. Nat Genet. 2009;41(12):1308–1312.
 Lwin A, Orvisky E, Goker-Alpan O, Lamarca ME, Sidransky E. Glucocerebrosidase
mutations in subjects with parkinsonism. Mol Genet Metab. 2004;81(1):70–73.And Balicki D,
Beutler E. Gaucher disease. Medicine (Baltimore). 1995; 74(6):305–323.
 Clark LN, Ross BM, Wang Y, et al. Mutations in the glucocerebrosidase gene are associated
with early-onset Parkinson disease. Neurology. 2007;69(12):1270–1277.