Универзитет „Св.

Кирил и Методиј“ во Скопје

Природно математички факултет
Институт за биологија

Семинарска работа по предметот Популациона генетика

2020
 Содржина

Вовед--------------------------------------------------------------------------------------------------3

Генетски фонд---------------------------------------------------------------------------------------4

Принципот Харди-Вајнберг----------------------------------------------------------------------4

Миграција--------------------------------------------------------------------------------------------5

 Генетика на миграциската насока-----------------------------------------------------6

 Генетика на миграцискиот тајминг---------------------------------------------------7
 Морфолошки и физиолошки адаптации за миграција----------------------------8
 Генетика на миграција-------------------------------------------------------------------9
 Влијание на временската миграција врз генетската структура на
популациите------------------------------------------------------------------------------10

Заклучок---------------------------------------------------------------------------------------------14

Користена литература----------------------------------------------------------------------------15

2
Вовед

Генетиката на популацијата е област на генетика која ги проучува наследните

појави и процеси на ниво на репродуктивно поврзани групи на организми -
популации. Ги истражува и ги менува можните врски во генетската структура на
популацијата, факторите за одржување и нарушување на нејзината рамнотежа,
динамиката и природата на овие промени. Накратко, тоа е наука која ја проучува
генетската разновидност на поединци и групи на набљудувани видови организми.

Миграциите се движења на организмите од периодичен карактер кои може да се

одвиваат во рамките на биотопот во кој живее популацијата или да се одвиваат
надвор од биотопот. Неколку видови птици, цицачи, инсекти и риби мигрираат од
една до друга локација во потрага по поволни услови на животната средина, како
што е блага клима и обилна храна, друга причина што предизвикува миграција на
животните е репродукцијата.

Сл.1 Миграција на птици

Миграциите генетски поврзуваат две или повеќе популации во заеднички

репродуктивен систем.

3
 1. Генетски фонд

Вкупниот број на гени во герминативните клетки на сексуално зрелите членови на

популацијата претставува генетски фонд. Сите единки на популацијата имаат
еднакви шанси за парење така што сите гени во гаметите припаѓаат на генетскиот
фонд.

Сл.2 Генетски фонд

2. Правило на Харди-Вајнберг

Правилото на Харди-Вајнберг гласи: фреквенцијата на гените и генотипови не се

менува од генерација на генерација ако популацијата е доволно голема така што
единките случајно се вкрстуваат и нема ефект на фактори што ја нарушуваат
генетската структура на таа популација.

Според овој принцип, фреквенцијата на алелите (варијациите во генот) ќе остане

постојана во отсуство на селекција, мутација, проток на гени и генетски дрифт.

4
Харди-Вајнберговата „рамнотежа“ се однесува на оваа стабилност на алелните
фреквенции со текот на времето.

На еден локус со две алели А и а, фреквенцијата на генскиот алел А се означува со

p, додека фреквенцијата на генскиот алел a се означува со q. Бидејќи секоја гамета
носи или А или а, вкупната фреквенција на овие алели во една генерација е 1.

p+q=1

Со слободно комбинирање во популацијата, се добиваат три генотипа АА, Аа, аа.

Фреквенцијата на доминантниот хомозигот (АА) е  p2

Фреквенцијата на хетерозиготот (Аа) е 2pq
Фреквенцијата на рецесивниот хомозигот (аа) е  q2

(p + q)2 = p2 + 2pq + q2 –равенка на Харди-Вајнбергова рамнотежа 

3. Миграција

Миграциите генетски поврзуваат две или повеќе популации во заеднички

репродуктивен систем. Во принцип, алелните фреквенции во популацијата
стануваат похомогени. Некои модели на миграција сами по себе вклучуваат
неслучајно парење. За овие модели, нормално е да не важат пропорциите Харди-
Вајнберг.

Миграцијата е процес со важни импликации врз генетската структура на

популациите.

5
 Сл.3 Миграција на лосос во реки за време на репродуцирање

 Генетика на миграциската насока

Врз база на направени експерименти (F1), значително различна од онаа на

кај миграторни птици во случајот со двете родителски популации. Овие
Eurasian blackcap или уште наречен експерименти покажуваат дека
Евроазиски црнкап од две страни на генетски определено миграциската
централно Европската миграциска насока е подложна на
поделба сугерира на среден начин на микроеволуција, т.е. мали еволутивни
наследување, како потомство на промени што можат да бидат
вкрстени птици од прва генерација откриени на ниво на население.

Сл. 4 Миграција на Eurasian blackcap

6
Во втора генерација (F2) на вкрстени птици се сугерираа сценарио каде што
модулацијата на миграциониот фенотип е регулиран од варијација на мал број на
гени од значителна важност. Не само птици, туку и многу риби вршат сезонска масовна
миграција.

 Генетика на миграцискиот тајминг

Рибите се добро прилагодени за проучување на просторно-временските аспекти на

миграцијата. Родот на пастрмки и лососи, Oncorhynchus, покажува висока
варијабилност и во ориентацијата во просторот и во временските обрасци на
враќање во текот на миграциите за мрестење.

Сл. 5 Миграција на риби

Генетски податоци од розов лосос, Onchorhynchus gorbuscha укажуваат на генетска

промена за претходниот тајминг на миграцијата. Со експеримент при кој е
користен неутрален маркер за да може да се следат генетски индивидуи кои доцнат

7
со миграција без да влијаат на нивната подготвеност е утврдено дека рибите со
доцна миграција се генетски диференцирани од рибите што мигрираат порано.

Сл.6 Миграција на розов лосос

Овие податоци сугерираат дека часовникот може да биде вклучен со промената на

сезоната и влијае барем на географската разновидност во времето на репродукција
на некои видови преселни органинзми.

 Морфолошки и физиолошки адаптации за миграција

Покрај адаптациите во однесувањето, миграциониот фенотипот вклучува и

морфолошки и физиолошки адаптации. Добро проучена морфолошка адаптација
кај животните што мигрираат е морфологија на крилото. Птиците и инсектите кои
мигрираат на оддалечени места имаат тенденција да имаат подолги и повеќе
зашилени крилја отколку мигранти на кратки растојанија и седентарен вид.

Подолгото крило е од корист за лет на долги растојанија, извршено е

квантитативно скенирање на локус на особини (QTL) за должина на крилото кај
Acrocephalus arundinaceus и е откриен значаен QTL- quantitative trait locus широк
геном за должината на крилото на хромозомот 2, првиот откриен QTL кај дивите
птици. QTL се прошири над 25 cM и сочинува значителен дел (37%) од
фенотипната варијанса на особината.

8
 Сл.6 Хромозом со QTL

Други адаптивни карактеристики кои веројатно ќе бидат генетски

контролирани се хиперфагија, таложење на маснотии зголемена желба за храна
про што се складира вишок маснотии кои служат како енергија и пластичноста
на органите (регресија на репродуктивните органи) како подготовка за
миграција, како и изборот на храна.

 Генетика на миграција

Многу миграторни видови покажуваат силна фенотипска диференцијација помеѓу

популациите. Како резултат на податоците кои покажуваат дека особините на
миграторните видови имаат генетска основа, се истражува целокупната генетска
структура помеѓу популациите.

Миграционите фенотипови не се поврзани со целокупната генетска

диференцијација.

9
Хипотетички пример што покажува генетска структура помеѓу две популации кои
покажуваат различни миграциски фенотипови. Повеќето гени (сиви шипки)
покажуваат само мала генетска диференцијација помеѓу популации околу нивото
на позадината (линија со точки). Ниската диференцијација на повеќето гени може
да се објасни со тоа што популациите се одделени неодамна и дека генетските
разлики немаа време да се акумулираат меѓу нив.

Гените кои се претставени со црни ленти се очекува да имаат различни варијанти,

фаворизирана кај секоја од двете популации и затоа покажуваат поголема генетска
диференцијација од другите гени.

С
л.7 Genetic differentiation

Се очекува популациите да станат се повеќе генетски диференцирани со текот на

времето како резултат на неутралните процеси и акумулација на нови адаптации.
Како последица на тоа, кај повеќе генетски одделени видови, гените за миграција
може да биде потешко да се детектираат поради целокупната поголема генетска
диференцијација.

 Влијание на временската миграција врз генетската структура на

популациите

Миграцијата е процес со важни импликации врз генетската структура на

популациите.

Миграција помеѓу временски изолирани групи на организми во иста географска

популација е поретко истражувана. Генетските импликации на временската

10
миграција можат да бидат особено важни за монокарпните организми- односно
растенија кои еднаш цветаат, создаваат плод и умираат. Во овој случај,
репродуктивната асинхронија кај поединци од иста популација генерира разлики во
нивната развојна фаза (нерепродуктивна и репродуктивна). Овие случаи се
поврзани со привремени мигранти, односно индивидуи кои стануваат асинхрони
годишно во однос на остатокот од индивидуите од нивното исто време.

Сл.8 Влијание на временската миграција врз генетската структура на

популациите

 Временска миграција и нејзините ефекти врз временската генетска

структура кај монокарпното растение Erysimum mediohispanicum.

11
 Сл.9 Erysimum mediohispanicum

1. Прво емпириски- врз база на искуство и докази се проценуваат

стапките на временска миграција и временската генетска структура
кај четири популации на E. Mediohispanicum
2. Второ, се развива демографски модел на генетска симулација за да се
процени генетската структура за различни сценарија за миграција
што се разликуваат во стапките на временска миграција и
веројатноста за нивно појавување.

Емпириските и резултатите од моделирањето укажуваат на врска во форма

на буквата У помеѓу генетската структура и стапките на временска
миграција.

12
 Сл.10 А- генетско растојание помеѓу популација на организми во кои
размената на гени е сосема случајна и годината проценета од природните популации на
E. mediohispanicum како функција на набудуваните стапки на временска миграција. (Б)
Истата врска, но проценета со употреба на податоци симулирани од моделот

Генерално, тие укажаат на постоење на временска генетска структура и дека

таквата генетска структура навистина се намали со зголемување на стапките на
временска миграција. Сепак, генетската структура повторно се зголеми при високи
стапки на временска миграција. Резултатите фрлаат светлина врз ефектите на
репродуктивната асинхронија врз важните генетски параметри на популацијата.

13
4. Заклучок

Миграција на гени се јавува кога алелните фреквенции во популацијата се менуваат

кога организмите мигрираат во или надвор од популацијата. Миграцијата од една
популација во друга воведува нови алели во постоечки генски басен преку
сексуална репродукција помеѓу припадниците на двете популации. Протокот на
генот зависи од миграцијата помеѓу одвоените популации. Организмите мора да
бидат способни да патуваат долги растојанија или попречни бариери (планини,
океани, итн.) За да мигрираат на друга локација и да воведат нови гени во
постоечка популација. Во немобилните растителни популации, како што се
angiosperms , може да се појави проток на гени, бидејќи поленот го носи ветрот или
животните на далечни локации.

Организмите што мигрираат од населението, исто така, можат да ги менуваат

фреквенциите на гените. Отстранувањето на гените од генскиот басен ја намалува
појавата на специфични алели и ја менува нивната фреквенција во генскиот базен.
Имиграцијата носи генетски варијации во населението и може да им помогне на
населението да се прилагоди на промените во животната средина. Сепак,
имиграцијата, исто така, го отежнува оптималното прилагодување да се случи во
стабилна средина. Имиграцијата на гените може да овозможи адаптација кон
локалната средина, но исто така може да доведе до губење на генетската
разновидност и можно исчезнување.

14
5. Користена литература

A. Jesús Muñoz-Pajares, Mohamed Abdelaziz and F. Xavier Picó (2020) Temporal

migration rates affect the genetic structure of populations in the biennial Erysimum
mediohispanicum with reproductive asynchrony

Miriam Liedvogel and Max Lundberg (2014)

ROBERTA L. MILLSTEIN, ROBERT A. SKIPPER (2007) Population generics

http://www.genetika.biol.pmf.unizg.hr/pogl19.html

https://bs.wikipedia.org/wiki/Populacijska_genetika

15