DAHON NG PAGPAPATIBAY

Ang pag-aaral na ito na may pamagat na KASANAYAN AT

PAGPAPAHALAGANG NALILINANG SA IMPLEMENTASYON NG CAMPUS

JOURNALISM ACT OF 1991 NG SENTRAL AURORA ay iniharap at inihanda ni

PRINCESS B. VALDEZ bilang bahagi ng pagtupad sa mga pangangailangan para sa

titulong Master of Arts in Education, Filipino Language Teaching, ay nasuri na at

itinagubiling tanggapin at pagtibayin para sa isang pagsusulit na pasalita.

REMEDIOS V. SOLIVEN JAY M. AMON, PhD

Miyembro Miyembro
_______________________ ________________________
Petsa Petsa

GLENDA M. NAD
Tagapayo
_______________________
Petsa

Pinagtibay bilang bahagi sa pagtupad sa kahingian para sa titulong Master of Arts

in Education, Filipino Languge Teaching ng Lupon ng Pasalitang Pagsusulit.

AMELIA A. PICART, PhD

Direktor, Graduwadong Paaralan
_______________________
Petsa

AMELIA A. PICART, PhD

Pangalawang Pangulong Akademiko
_______________________
Petsa

ii
 TALAMBUHAY

Noong 17 Agosto 1995, ipinanganak ang isang sanggol at hinubog sa bayan ng

San Luis nina Armenio Villamar Valdez at Merlita Chavez Badua. Bunso sa isang

supling na si Erwin B. Valdez. Sinimulan niya ang kanyang pag-aaral sa Mababang

Paaralan ng Luis Pimentel. Ipinagpatuloy niya ang paghabi ng mga kaalaman sa

Pambansang Mataas na Paaralan ng Mayor Cesario A. Pimentel at patuloy na

pinagyaman sa kolehiyo ng Aurora State College of Technology sa kursong Batsilyer sa

Sekondaryang Edukasyon, nagdalubhasa sa asignaturang Filipino.

Nang matapos niya ang kolehiyo, taong 2015, nagturo siya ng dalawang taon sa

kanyang mahal na Paaralan, Aurora State College of Technology. Dito, nakasalamuha

niya ang iba’t ibang uri ng tao na nagmulat sa kanya ng mga reyalidad sa mundo ng

pagtuturo. Taong 2017 naman ay nagsimula siyang magturo sa pampublikong

sekondarya, sa Borlongan National High School na matatagpuan sa dulong bahagi ng

bayan ng Dipaculao. Dalawang oras ang biyahe mula sa kanilang bayan ng San Luis.

Bagaman malayo at delikado ang daan ay patuloy niyang pinagyayaman ang kanyang

propesyon sa lugar na iyon hanggang sa kasalukuyan.

Bagaman galing sa isang mahirap na pamilya, ang isang tao’y maaaring maging

mayaman naman sa kaalaman sa pamamagitan ng pagsisikap, pagtitiyaga at pananatiling

nakakapit sa Poong Maykapal na siyang magdadala sa kanya sa tuktok ng tagumpay na

inihanda ng Diyos para sa kanya. Ito ang isa sa mga pinaniniwalaan niya sa buhay.

iii
 PAGHAHANDOG

Para sa aking mga inspirasyon, sa aking ama, Armenio V. Valdez. Sa aking ina,

Merlita B. Valdez. Sa aking nakatatandang kapatid na si Erwin B. Valdez at sa kanyang

pamangkin na si Chris Tyler. Sa aking mga tito, tita at mga pinsan. Kay Lola na palaging

nakasuporta. Sila ang tunay na biyaya at ang aking ligaya.

iv
 PASASALAMAT

Ang mananaliksik ay lubos-lubos ang pasasalamat sa mga taong naging bahagi

upang maging matagumpay ang pag-aaral na ito.

Una sa lahat, kay Bb. Glenda M. Nad, ang nagsilbing tagapayo at kritiko sa

Filipino ng mananaliksik na walang sawang naglaan ng kanyang panahon at oras upang

magabayan ang mananaliksik. Nagturo ng maraming bagay at lalong higit sa lahat naging

inspirasyon dahil sa husay niya sa pagpapanday ng karunungan.

Pinasasalamatan din ng mananaliksik ang napakahalagang kontribusyon ng mga

miyembro sa kanyang pag-aaral: Dr. Jay M. Amon at Gng. Remedios V. Soliven na hindi

nagsawang magbahagi ng kanilang kaalaman upang maisaayos ang pananaliksik na ito.

Sila ay hinahangaan din ng mananaliksik sa kanilang dedikasyon at husay sa larangang

pinagdaluhasaan. Taos-pusong pasasalamat din kay Dolores Salvacion F. Tolentino,

RGC, sa kanyang napakahalagang ambag sa pananaliksik bilang estatistiko.

Pinasasalamatan din ng mananaliksik sina Melissa Grace P. Nacino, ang

nagsilbing chairman ng examining committee at Rowel G. Olila, EdD na miyembro sa

pagsusuri at pagbibigay ng mga suhestiyon o konstruktibong komento na nagpaganda ng

kabuuang papel at maging matagumpay ang pag-aaral na ito.

Kay Dr. Amelia A. Picart, Direktor ng Gradwadong pag-aaral, na naglaan ng

panahon upang matiyak na dumaan sa tamang proseso ang pananaliksik.

Pinasasalamatan din ng mananaliksik ang kanyang mga kasamahang guro sa

Borlongan National High School sa kanilang suporta lalong higit sa kanyang ulong-guro

na si Gng. Elvira V. Seradoy.

v
 Hindi rin malilimutang pasalamatan ng may-akda ang lahat ng mga punongguro,

ulong-guru at OIC na kanyang hiningan ng permiso upang maisagawa ang sarbey. Lalo’t

higit sa mga gurong tagapayo ng pahayagang pangkampus at mga miyembro ng

patnugutan na nagmula sa iba’t ibang paaralan na naging mga respondiyente sa pag-aaral

na ito. Pasasalamat din kay G. Paul Alvin D. Facelo na nagbahagi ng kanyang mga

kaalaman at pagsusuri sa ilang mga datos.

Pinasasalamatan din ng may-akda ang kanyang mga kasamahan at kasabay sa

paggawa ng pananaliksik na sina Bb. Dia Lord C. Sindac at Bb. Renalyne G. Carreon na

nagsilbing kaibigan at katuwang niya sa buong panahong isinasagawa ang pananaliksik

na ito. Sila ang humihikayat sa mananaliksik na tapusin ng sabay-sabay ang kanilang

pananaliksik.

Sa pamunuan ng ASCOT at sa lahat ng bumubuo dito, isang pasasalamat sa

pagkakaloob ng pagkakataong mahubog ang mga kaalamang dapat matutunan.

Espesyal na pasasalamat din sa pamilya ng mananaliksik, sa kanyang ama na si

G. Armenio V. Valdez na patuloy na nagsisikap para sa kanilang pamilya, sa kanyang ina

at matalik na kaibigan na si Merlita B. Valdez sa pagsuporta, sa kanyang nakatatandang

kapatid sa pagtulong, sa kanyang pamangkin na si Chris Tyler na bagaman bihira nyang

makita at makasalamuha ay isa sa mga nagbibigay inspirasyon sa kanya. At maging mga

tito, tita, lola, at mga pinsan na nagsilbing lakas. Sa kanyang mga kaibigan, dating

kaklase at kasintahan na nagkaloob ng dasal, suporta at inspirasyon. Sa kanyang mga

kasamahan sa Worship team na nagpapalakas ng kanyang buhay-ispiritwal.

Higit sa lahat, sa Poong Maykapal na pinagmulan ng lahat ng mga biyayang ito.

Sa patuloy na pagpaparamdam ng kaniyang wagas na pagmamahal, sa pagsama sa may-

vi
akda sa lahat ng oras, sa paggabay, pagbibigay ng lakas ng loob, pagkakaloob ng

kalusugan at talino. Sa inyo pong lahat, ang taos-puso at walang hanggang pasasalamat.

ANG MAY-AKDA

vii
 TALAAN NG NILALAMAN

PAHINA

DAHON NG PAMAGAT i

DAHON NG PAGPAPATIBAY ii

TALAMBUHAY iii

PAGHAHANDOG iv

PASASALAMAT v

TALAAN NG NILALAMAN viii

TALAAN NG MGA TALAHANAYAN x

TALAAN NG MGA BALANGKAS xi

TALAAN NG MGA DAHONG DAGDAG xii

ABSTRAK xiii

PANIMULA

Paglalahad ng Suliranin 2

Kahalagahan ng Pag-aaral 3

Saklaw at Lawak ng Pag-aaral 5

MGA KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL 6

Implementasyon ng Pahayagang Pangkampus 6

Etikal na Pagpapahalaga at Moral na Pag-uugali 8

Kritikal na Pag-iisip at Malikhaing Pagsulat 9

Disiplinang Pansarili 10

PAMAMARAAN NG PANANALIKSIK 12

Konseptwal na Balangkas ng Pag-aaral 12

viii
 Depinisyon ng Terminolohiya 15

Pamamaraan ng Pananaliksik 17

Lugar ng Pag-aaral 17

Mga Respondiyente ng Pag-aaral 18

Instrumentong Ginagamit sa Pananaliksik 19

Konstruksiyon at Balidasyon ng Instrumento 20

Pamamaraan ng Pagkalap ng Datos 20

Kagamitang Istatistika sa Pag-aaral 21

PRESENTASYON, PAGSUSURI, AT INTERPRETASYON NG MGA DATOS

Etikal na Pagpapahalaga at Moral na Pag-uugali (Tagapayo) 22

Kritikal na Pag-iisip at Malikhaing Pagsulat (Tagapayo) 28

Disiplinang Pansarili (Tagapayo) 34

Etikal na Pagpapahalaga at Moral na Pag-uugali 40

Kritikal na Pag-iisip at Malikhaing Pagsulat 45

Disiplinang Pansarili 51

Performans ng Pahayagang Pangkampus 57

PAGLALAGOM, KONKLUSYON, AT REKOMENDASYON

Lagom 60

Konklusyon 63

Rekomendasyon 65

MG SANGGUNIAN 65

MGA DAHONG DAGDAG 71

ix
 TALAAN NG TALAHANAYAN

TALAHANAYAN PAHINA

1 Lugar ng Pag-aaral 17

2 Mga Respondiyente ng Pag-aaral 18

3 Etikang Pagpapahalaga at Moral na Pag-uugali (Tagapayo) 24

4 Kritikal na Pag-iisip at Malikhaing Pagsulat (Tagapayo) 29

5 Disiplinang Pansarili (Tagapayo) 35

6 Etikang Pagpapahalaga at Moral na Pag-uugali 41

7 Kritikal na Pag-iisip at Malikhaing Pagsulat 46

8 Disiplinang Pansarili 52

9 Patimpalak at Paligsahan 57

10 Taunang Pagsasanay 58

x
 TALAAN NG MGA BALANGKAS

BALANGKAS PAHINA

1 Ang balangkas na ito ay nagpapakita ng proseso ng 14

Input-Process-Output.

TALAAN NG MGA DAHONG DAGDAG

xi
DAHONG DAGDAG PAHINA

1 Talatanungan para sa Respondiyente 69

2 Liham sa Pandibisyong Pampaaralang Tagapamanihala 72

3 Liham para sa Punongguro 75

4 Liham para sa Guro 76

xii
 ABSTRAK

PRINCESS B. VALDEZ., Departamento ng Graduwadong Pag-aaral, Aurora

State College of Technology, Zabali, Baler, Aurora, Hunyo 2019. KASANAYAN AT
PAGPAPAHALAGANG NALILINANG SA IMPLEMENTASYON NG CAMPUS
JOURNALISM ACT 1991 NG SENTRAL AURORA.

Tagapayo: GLENDA M. NAD

Nakapokus ang pag-aaral na ito sa kasanayan at pagpapahalagang nalilinang sa

implementasyon ng Campus Journalism Act 1991 sa Sentral Aurora. Sa pamamagitan ng

talatanungan at pakikipanayam sa mga tagapayo ng pahayagan at mga miyembro ng

patnugutan, kinalap ang mga datos upang matugunan ang mga katanungan at suliranin ng

pag-aaral na ito.

Saklaw ng pag-aaral na ito ang kabuoang bahagdan ng mga tagapayo ng

pahayangan mula sa mga piling pampublikong sekondarya sa Sentral Aurora na may

bilang na 31 samantalang ang mga piling miyembro ng patnugutan ay pinili gamit ang

stratified random sampling.

Lumalabas sa pag-aaral na sa etikang pagpapahalaga at moral na pag-uugali may

pinakamataas na weighted mean ang “tinuturo ng tagapayo ang wastong pagpapasya na

lahat ng bibitawang salita at isinusulat sa artikulo ay kinakailangang makatotohanan at

may pinagbatayan,” at pinakamababa naman ang ang pamamaraang “tinuturo ng gurong

tagapayo na magtakda ng limitasyon pagdating sa pribadong buhay ng indibidwal,

iniiwasan ang magtanong ng mga konseptong makasisira sa pagkatao ng ilalathala,”.

Samantala, sa malikhaing pagsulat at kritikal na pag-iisip naman, ang ikasampung

pamamaraan kung saan “dumadalo o sumasama sa mga paligsahan sa labas ng paaralan

na may kaugnayan sa pamamahayag pangkampus katulad ng DSPC” ang may

xiii
pinakamataas na weighted mean at pinakamababa naman ang “pinahihintulutan rin ang

paglalathala sa social media upang makahingi ng opinyon, saloobin o damdamin hinggil

sa isang partikular na paksa/ isyu sa loob at labas ng paaralan.” Sa disiplinang pansarili

naman, may pinakamataas na weighted mean ang “hinihikayat na igalang ang opinyon,

saloobin ng mga mag-aaral, guro, magulang, at ng komunidad na kinabibilangan” at

pinakamababa naman ang “hinihikayat na maging modelo sa paaralan lalo na sa

pagsusuot ng tamang uniporme at ID” na nasa “pinakamadalas”.

Lumabas din sa pag-aaral na lubos na natututunan ng mga miyembro ng

patnugutan ang mga pagpapahalaga batay sa etikang pagpapahalaga at moral na pag-

uugali na may pinakamataas na weighted mean na “maging responsable sa pamamagitan

ng pagsasagawa ng mga task na ibinigay ng gurong tagapayo na may deadline” at

pinakamababang weighted mean na “may pagkakataong nangangailangan ng mga

mapangahas na mga salita upang mapansin at mabigyang tugon kaagad ng kinauukulan”.

Samantala, sa malikhaing pagsulat at kritikal na pag-iisip naman ay lubos ring

natututunan ng mga miyembro ng patnugutan, pinakamataas ang weighted mean ng

“nagkakaroon ng pangkatang masinsinang pagsasaayos, pagsusuri o brainstorming ng

mga artikulo o balita bago tuluyang ilathala” at pinakamababa naman ang

“nakapaglalathala sa social media upang makahingi ng opinyon, saloobin o damdamin

hinggil sa isang partikular na paksa/ isyu sa loob at labas ng paaralan ”. Sa disiplinang

pansarili naman ay lubos ding natututunan ang mga kasanayan at pagpapahalaga mula sa

may pinakamataas na mean na “gumagalang sa opinyon, saloobin ng mga mag-aaral,

guro, magulang, at ng komunidad na kinabibilangan” hanggang sa may pinakamababang

xiv
weighted mean na “hindi naglalathala sa social media ng anumang hindi kaiga-igayang

salita o gawain upang hindi madungisan ang patnugutan o pahayagan” .

Lumabas din sa pag-aaral na ang lebel ng performans sa pahayagang pangkampus

ng sekondaryang paaralan sa Sentral Aurora pagdating sa mga patimpalak sa iba’t ibang

antas ay pataas ng pataas. Gayundin ang mga kalahok na mga miyembro ng patnugutan

sa mga nabanggit na paaralan ay aktibong lumalahok sa mga taunang pagsasanay.

Natukoy din sa pag-aaral na ang organisayon ng mga gurong tagapayo ay tinatawag na

Aurora Secondary School Paper Advisers Association (ASSPAA) at organisasyon ng

mga miyembro ng patnugutan, sila ang nagpaplano sa mga programa at pagsasanay na

isinasagawa taon-taon sa Dibisyon ng Aurora.

xv