1) నీవే తల్లి వి తండ్రి వి నీవే నా తోడు నీడ నీవే సఖు డౌ నీవే గురుడవు దైవము నీవే నా పతియు గతియు నిజముగ

కృష్ణా !

2) ఏరకుమీ కసుగాయలు దూరకుమీ బంధుజనుల దోషము సుమ్మీ; పారకుమీ రణమందున మీరకుమీ గురువునాజ్ఞ మేదిని సుమతీ!

3) కొడుకుల్ పుట్టరటంచు నేడు రవివేకుల్ జీవనభ్రాంతులై కొడుకుల్ పుట్టరై కౌరవేంద్రు న కనేకుల్, వారిచే నే గతుల్ | వడసెన్ ?
పుత్రు లు లేని యా శుకునకున్ వాటిల్లెనే దుర్గతుల్| చెడునే మోక్షపదం బపుత్రకునకున్ ? శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా

4) బలయుతుడైనవేళ నిజబంధుడు తోడ్పడుగాని యాతడె-బలముతొలంగెనేని, తనపాలిట శత్రు వదెట్లు , పూర్ణుడై - జ్వలనుడు

కానగాల్చుతరి వాయువు సఖ్యము జూపును గానినా-బలయుడు సూక్ష్మదీపముననున్న పుణార్చునుగా దెభాస్కరా!

5) పెంపునదల్లివై కలుషబృంద సమాగమమొందకుండ రక్షింపను దండ్రివై మెయివసించుదశేంద్రియ రోగముల్ నివా రింపన్ వెజ్జు వై
కృపగుఱించి వరంబుగాగ సత్సంపదలీయ నీవెగతి దాశరధీ కరుణాపయోనిధీ!

6) పత్రికకొక్కటియున్న పదివేల సైన్యము

పత్రికొక్కటున్న మిత్ర కోటి
ప్రజలకు రక్షణ లేదు పత్రిక లేకున్న
వాస్తవమ్ము నార్లవారి మాట!
నర్లవారి మాట శతకం - నార్ల వేంకటేశ్వరరావుగారు

7) కలిమి గల లోభికన్నను | విలసితముగ భేద మేలు వితరణి యైనన్

జలిచలమ మేలు గాదా? | కులనిధి యంభోధిక న్న గువ్వల చెన్నా !

8) ఉరుతర పర్వతాగ్రమున నుండి దృఢంబగు ఱాతి మీద స

త్వరముగ త్రెళ్ళి కాయము హతంబుగ చేయుట మేలు, గాలిమే
పరిదొర వాత కేలిడుట బాగు, హుతాశన మధ్యపాతమున్
వరమగు, చారుశీల గుణవర్జన మర్హముకాదు చూడగన్

ఏనుగు లక్ష్మణకవి తెలుగులోకి అనువదించిన భర్తృహరి సుభాషితములు

9) నరుడు మెచ్చెనేని నారాయణుడు మెచ్చు

దీనులందు దేవదేవుడుండు
మానవార్చనంబె మాధవార్చనమురా
లలితసుగుణజాల! తెలుగుబాల!!

10) సద్గోష్ఠి సిరియు నొసగును

సద్గోష్ఠ్యె కీర్తి బెంచు సంతుష్టిని నా
సద్గోష్ఠియె యొనగూర్చును
సద్గోష్ఠియె పాపములను జంపు కుమారా!

11) నీళ్లలోనిచేప నెఱమాంస మాశకు

గాలమందుఁజిక్కి కూలినట్లు
ఆశపుట్టి మనుజుఁ డారీతి జెడిపోవు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

12) సీ. పాంచభౌతికము దు - ర్బరమైన కాయం బి

దెప్పుడో విడుచుట - యెఱుక లేదు
శతవర్షములదాక - మితము జెప్పిరి గాని
నమ్మరా దామాట - నెమ్మనమున
బాల్యమందో మంచి - ప్రాయమందో లేక
ముదిమియందో లేక - ముసలియందొ
యూరనో యడవినో - యుదకమధ్యముననో
యెప్పుడో విడుచుట - యేక్షణంబొ

తే. మరణమే నిశ్చయము బుద్ధి - మంతుడైన

దేహమున్నంతలో మిమ్ము - దెలియవలయు.
భూషణవికాస! శ్రీధర్మ - పురనివాస!
దుష్టసంహార! నరసింహ - దురితదూర!

13) కడచి పోయినట్టి క్షణము తిరిగిరాదు

కాలమూరకెపుడు గడుప బోకు
దీపమున్న యపుడే దిద్దు కోవలె నిల్లు
విలువ తెలిసి చదువు తెలుగు బిడ్డ!

14)

15) నల్లగొంగడిదెచ్చి చల్లవద్దినగాని

మల్లెపపూవు విధంబు తెల్లబడునె
వేపాకు పస రెంత సేపు గాచిన గాని
తేనెతో సమముగ తియ్యబడునె
వెల్లిపాయలు దెచ్చి వే గంధమునం గూర్చ
పరిమళించునే మొల్ల విరులవలెను
కుక్క తోకకు రారాతి గుండు గట్టిన గాని
వంకబోయిన కొన చక్కనగునే
కొంటెలను సజ్జనులతోను గూర్చి తేమి
ఆత్మపరిశుద్దు లై భక్తు లౌదు రెట్లు
చక్రధర!ధర్మపురిధామ!సార్వభౌమ!
నరహరి!భక్తనకల్ప!నాగతల్ప!

16) పొత్తంబై కడు నేర్పుతో హితము సుద్భోదించు మిత్రుండు, సం

విత్తం బై యొక కార్యసాధనమునన్‌ వెల్గొందు మిత్రుండు, స్వా
యత్తం బైన కృపాణమై యరుల నాహరించు మిత్రుండు,ప్రో
చ్చిత్తం బై సుఖమిచ్చు మిత్రు డు దగన్‌ శ్రీలొంకరామేశ్వరా!

17) సీ. కలనైన సత్యంబు బలుకనొల్లనివాడు

మాయమాటల సొమ్ము దీయువాడు కులగర్వమున పేద కొంపలార్చెడివాడు
లంచంబులకు వెల బెంచువాడు చెడు ప్రవర్తనలందు జెలగి తిరుగువాడు
వరుసవావికి నీళ్ళు వదులువాడు ముచ్చటాడుచు కొంప ముంచజూచెడివాడు
కన్నవారల గెంటుచున్నవాడు
తే. పుడమిలో నరరూపుడై పుట్టియున్న
రాక్షసుడు గాక వేరౌన రామచంద్ర
కృపనిధీ ధరనాగరకుంటపౌరి
వేణుగోపాలకృష్ణ మద్వేల్పు శౌరి!

18) అఖిల జీవుల తనవోలె నాదరింప

ఉద్భవించునే యాపదలుర్వియందు?
వరశుభవిలాస! శ్రీనింబగిరి నివాస!
భవ్యగుణధామ! నరసింహ! దివ్యనామ!

19) గరమున్ మ్రింగి హరించితిన్ సుజన దుఃఖమ్మంచు నీయాత్మలో

మురియంబోకు మనుష్యదుర్విషమునున్మూలింపుమా ముందు
నరులందుండు విషమ్ము సూది నిడనైనన్సంధి లేదో ప్రభూ
హర శ్రీవేములవాడ రాజఫణి హారా! రాజరాజేశ్వరా!

20)

౨౦)