Professional Documents
Culture Documents
ეკონომიკის სამინისტროს პასუხები ნამახვანჰესის შესახებ
ეკონომიკის სამინისტროს პასუხები ნამახვანჰესის შესახებ
1
„რატომ არის პრობლემა - სინამდვილეში, ელექტროენერგიის საფასური იმაზე მაღალი
იქნება, ვიდრე ენერგო-ბაზარზე სხვა მომწოდებლების მიერ უზრუნველყოფილი
ენერგია”.
სამინისტროს პასუხი:
სად არის სპეკულაცია - EMC-ს კვლევაში ვერ ვხედავთ, რის საფუძველზე დაასკვნა , თუ
რა არის ან იქნება “ენერგობაზარზე სხვა მომწოდებლების მიერ უზრუნველყოფილი
ენერგიის” ფასი. მითუმეტეს, სად არის EMC-ს მიერ გაკეთებული გაანგარიშება 15 წლიან
ჭრილში ან მას შემდეგ? აქედან გამომდინარე, როგორ ითვლის კონკრეტული ფასი
იქნება მაღალი თუ დაბალი? შესაბამისად, EMC-მ არ წარმოადგინა არცერთი არგუმენტი
და არცერთი მინიშნება საკუთარი მტკიცების გასამყარებლად, რომ ნამახვანჰესის მიერ
გამომუშავებული ელექტროენერგიის საფასური სხვა მომწოდებლებზე მაღალი იქნება.
2
გამომუშავებული ენერგიის ფასი შევადაროთ სხვა ანალოგიურ (ან მეტ-ნაკლებად
მსგავს) მწარმოებელს.
3
პროექტები რომლებიც დაკონტრაქტდა 2008 წლის შემდგომ). მაგრამ აღნიშნული ფასი
არ წარმოადგენს წლიურ საშუალო შეწონილ ტარიფს.
1
მ ოს ა ზრე ბ ა ჰ ე ს ი ს მ ი ე რ გ ა და ხ დი ლი გ ა და ს ა ხ ა დე ბ ი ს და ა მ გ ზი თ და ზოგ ი ლი ტა რი ფი ს შ ე ს ა ხ ე ბ
ე მ ყ ა რე ბ ა უხ ე შ გ ა ა ნ გ ა რი შ ე ბ ე ბ ს , რა დგ ა ნ ჰ ე ს ი ს და ს რულე ბ ა მ დე შ ე უძ ლე ბ ე ლი ა მ ი ს ი ზუს ტი
ს ა ბ ა ლა ნ ს ო ღი რე ბ ულე ბ ი ს გ ა მ ოთვ ლა , რა ც თა ვ ი ს მ ხ რი ვ გ ა ნ ა პ ი რობ ე ბ ს კ ომ პ ა ნ ი ი ს მ ი ე რ
4
ენერგოუსაფრთხოება - ნამახვანი ჰესი წარმოადგენს ადგილობრივი გენერაციის წყაროს,
რომელიც ენერგიას გამოიმუშავებს ადგილობრივი ჰიდრო რესურსის ათვისების ხარჯზე
და ბუნებრივია ამ თვალსაზრისით მისი შედარება იმპორტირებულ ენერგიასთან ან
იმპორტირებულ გაზზე მომუშავე თბოსადგურთან დაუშვებელია. სწორედ ეს
კრიტერიუმი სძენს ნამახვანი ჰესს უნიკალურობას ენერგო უსაფრთხოების
თვალსაზრისით.
სამინისტროს პასუხი:
საკითხის განმარტება - ე.წ. ზამთრის თვეებში, რაც სახელშეკრულებო ენაზე PPA Period-
ად მოიხსენიება, ისევე როგორც ზაფხულის თვეებში Non-PPA Period, ჰესის
გამომუშავების დაგეგმვა და მართვა ხდება დისპეჩერიზაციის ლიცენზიანტთან სს
„სახელმწიფო ელექტროსისტემასთან“ შეთანხმებით, მისი მითითებების შესაბამისად.
ამ კონტექსტში სრულყოფილი ანალიზის გასაკეთებლად, საჭიროა დეტალურად
განვიხილოთ ხელშეკრულების კონკრეტული ტერმინები, მუხლები და დანართები.
კერძოდ, მუხლი 4.3.2 ელექტროენერგიის გაყიდვა და დისპეტჩერიზაცია, ტერმინთა
განმარტებების სექციაში ტერმინი - „წყალსაცავის გაიდლაინები“, და დანართი N17 -
„რეზერვუარის/წყალსაცავის გაიდლაინები“
გ ა და ს ა ხ დე ლი ქ ონ ე ბ ი ს გ ა და ს ა ხ ა დი ს ოდე ნ ობ ა ს . ა ს ე ვ ე შ ე უძ ლე ბ ე ლი ა ს ა ოპ ე რა ც ი ო პ ე რი ოდშ ი
შ ე მ ოს ა ვ ლე ბ ი ს და ხ ა რჯე ბ ი ს წ ი ნ ა ს წ ა რ პ როგ ნ ოზი რე ბ ა 100%-ი ა ნ ი ს ი ზუს ტი თ, თუმ ც ა ჩ ვ ე ნ ს მ ი ე რ
მ ოც ე მ ული ი ნ ფორმ ა ც ი ა ე ყ რდნ ობ ა დღე ს ა რს ე ბ ულფი ნ ა ნ ს ურ მ ოდე ლი რე ბ ა ს , რა ც ს ა ე რთა შ ორი ს ოდ
მ ი ღე ბ ული და ა ღი ა რე ბ ული პ რა ქ ტი კ ა ა .
5
ოპერირების წესებს. დოკუმენტი სრულ შესაბამისობაში იქნება მოქმედ
კანონმდებლობასთან, კერძოდ „ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის შესახებ“
საქართველოს კანონთან და მის საფუძველზე დამტკიცებულ „ქსელის წესებთან“.
ამასთან, აღნიშნულ კონტექსტში ასევე მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ
ხელშეკრულების დანართი N15 “პროგნოზირება და დისპეჩერიზაცია“, რომელიც ასევე
სრულ თანხვედრაშია საქართველოს კანონმდებლობასთან.
6
ენერგოსისტემაში, მისი მძლავრი მოხმარების ცენტრებისკენ, უსაფრთხოდ და
საიმედოდ , ჯამურად 1400 მგვტ სიმძლავრის ტრანსპორტირება.
7
მთლიანად ექვემდებარება სტრატეგიულ კონტროლს და ემსახურება პირველ რიგში
ქვეყნის შიდა მოთხოვნასა და საჭიროებებს.
მიწის რესურსი:
სამინისტროს პასუხი:
8
რომელსაც ავტორი ეყრდნობა (სრულად ციტირების გარეშე), არამედ მთელი რიგი
სახელშეკრულებო ტერმინები, მუხლები და დანართები. ავტორის თქმით, ტერმინი
„საჭირო მიწა“ ფართოდაა განმარტებული და აღნიშნული პრობლემას წარმოადგენს.
ისმის კითხვა, ვინ და რა ფომით ადგენს არის თუ არა კონკრეტულ მიწის ნაკვეთთან
მიმართებით ინვესტორის მიერ გაკეთებული მოთხოვნა გონივრული, აღნიშნულ
კითხვაზე პასუხი მოცემულია ხელშეკრულების 3.2.6 მუხლში „მიწასთან
დაკავშირებული უფლებები“, რომელიც სამწუხაროდ EMC-ს ანგარიშში განხილული
საერთოდ არ არის. აღნიშნული მუხლის თანახმად, კომპანია ვალდებულია თითოეულ
ჯერზე, როდესაც იგი მოითხოვს სახელმწიფოს საკუთრებაში არსებული მიწების
გადაცემას, შესაბამისი საჭიროება დაასაბუთოს წარდგენილი დეტალური
განმარტებებისა და ე.წ. შეიფ ფაილების საფუძველზე. აღნიშნული დასაბუთების
წარდგენის შემდეგ, საბოლოო გადაწყვეტილებას მიწის ნაკვეთების გადაცემის თაობაზე
იღებს შესაბამისი სახელმწიფო ორგანო.
9
ანალიზის საფუძველზე გააკეთა ასეთი მკაცრი შეფასებები უაღრესად სენსიტიურ
თემასთან მიმართებით.
წყლის რესურსი:
10
ჰიდრორესურსი ჰქონდეს მაქსიმალური გამომუშავების მისაღწევად სხვა მდინარის
დახმარებით.
სამინისტროს პასუხი:
საკითხის განმარტება - საქმე იმაშია, რომ ნამახვანი ჰესის თავზე მდებარეობს მდინარე
ლაჯანურაზე გაშენებული „ლაჯანურის წყალსაცავი“ და „ლაჯანურ ჰესი“. მდ.
ცხენისწყლიდან რიონის ხეობაში წყლის გარკვეული მოცულობის გადმოგდება
ხორციელდება 1960-იანი წლებიდან. ცაგერის წყალმიმღები სისტემა უზრუნველჰყოფს
60მ3/წმ წყლის ხარჯის მიწოდებას ლაჯანური ჰესის წყალსაცავისთვის.
აღნიშნულ წყალსაცავს გააჩნია გვირაბი, რომლის მეშვეობითაც იგი უკვე მრავალი წლის
მანძილზე დამატებით მარაგდება მდინარე ცხენისწყლიდან გამომავალი წყლით.
მდინარე ლაჯანურა უერთდება მდინარე რიონს. შესაბამისად ის ჰიდროლოგიური
კვლევები რომელიც დაერთო სატენდერო პაკეტს და რომლის საფუძველზეც ჯერ კიდევ
2015 წელს შესაბამისმა სახელმწიფო უწყებებმა გამოაცხადეს საერთაშორისო კონკურსი
ინვესტორის მოძიების მიზნით, მოიცავდა ჰიდროლოგიურ გაანგარიშებებს მდინარე
ცხენისწყლიდან მიღებული დამატებითი რესურსის გათვალისწინებით. ყველა
მონაწილემ, მათ შორის გამარჯვებულმა „Cleen Energy Group”-მა კომერციული
შემოთავაზება, ანუ სატარიფო განაკვეთი წარმოადგინა იმ რწმენით, რომ მდინარე
რიონის ჰიდროლოგიური მოინაცემები დარჩებოდა უცვლელი. აღნიშნულიდან
გამომდინარე ბუნებრივი და სამართლიანია, რომ ინვესტორმა სახელმწიფოსაგან
მოითხოვა ტენდერის ჩატარებისას არსებული სტატუს-ქვოს შენარჩუნება.
11
თავისუფლდება ჰიდროელექტროსადგურებისათვის კანონით დადგენილი წყალაღების
მოსაკრებლისაგან.
სამინისტროს პასუხი:
12
4. კანონმდებლობის და ბაზრის ცვლილება
საკუთარ თავზე.
სამინისტროს პასუხი:
13
ვალდებულებები საერთაშორისო პარტნიორების (მათ შორის უპირველესყოვლისა
ევროკავშირის) წინაშე აღებული აქვს ნამახვანი ჰესის ხელშეკრულების გაფორმებამდე
უფრო ადრე, მათ შორის ე.წ. „ასოცირების შესახებ შეთანხმებით“ ევროკავშირთან,
რომელიც წარმოადგენს სახელმწიფოსათვის ძირითად გზამკვლევს ადგილობრივი
კანონმდებლობის ევროპულ კანონმდებლობასთან დაახლოების კუთხით. შესაბამისად,
„ნორმატიული აქტების შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად“, საერთაშორისო
ხელშეკრულება იერარქიულად ზემდგომი ნორმატიული აქტია როგორც კანონთან, (მათ
შორის ორგანულ კანონთან) ისე კანონქვემდებარე აქტებთან შედარებით.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, ისეთი საკანონმდებლო ცვლილებები, რაც შესაძლოა
განხორციელდეს ნამახვანის ხელშეკრულების დადების შემდგომ, არ ჩაითვლება
„ცვლილებად კანონმდებლობაში“, რომც გამოიწვიოს კომპანიისათვის
„მატერიალურად საზიანო ეფექტი“, რადგან აღნიშნული ცვლილების გატარების შესახებ
სახელმწიფოს ვალდებულება წარმოეშვა იმ საერთაშორისო შეთანხმების საფუძველზე,
რომელიც ნამახვანის ხელშეკრულების გაფორმებამდე შევიდა ძალაში.
14
საკანონმდებლო ცვლილებებისაგან და აკისრებს სახელმწიფოს მსგავსი ცვლილებების
შედეგად ინვესტორისათვის მიყენებული ზიანის ანაზღაურების ვალდებულებას, არ
არის კარგი, მაგრამ მეორეს მხრივ გვსურს სრული პასუხისმგებლობით განვაცხადოთ,
რომ საქართველოში არ მოიძებნება არცერთი მსხვილი საინვესტიციო PPP პროექტი,
სადაც ინვესტორი და პროექტის დამფინანსებელი საერთაშორისო საფინანსო
ინსტიტუტები დაეთანხმნენ პროექტის დაფინანსებას აღნიშნული დაცვის მექანიზმის
გარეშე.
გადასახადების ცვლილება
15
მიადგებათ გადასახადის ზრდით, ან ნებისმიერი იმგვარი რეგულაციის შემოღებით, რაც
სამინისტროს პასუხი:
სამინისტროს პასუხი:
16
რატომ არის სპეკულაცია - მოხმობილი პასაჟი მკითხველის თვალში აჩენს განცდას,
რომ საქართველოს მოქალაქე არაკონკურენტულ მდგომარეობაშია ჩაყენებული უცხო
ქვეყნის მოქალაქესთან მიმართებაში და არაფერი განმარტებული არსებული
ვითარების შეფასების კუთხით. თუკი ასეთი რთული ობიექტის აშენებისას
პრიორიტეტად ავიღებთ შესასრულებელი სამუშაოს ხარისხსა და უსაფრთხოებას,
ცხადია რომ განსახორციელებელი სამუშაო აუცილებლად მოითხოვს სათანადო
კვალიფიკაციის მქონე მუშა-ხელს ნებისმიერ დონეზე, იქნება ეს ტოპ-მენეჯმენტი თუ ე.წ.
შავი მუშა. EMC-ს მიერ პრობლემის წარმოჩენისას ასევე არ არის დანახული ოპერირების
ფაზაზე კომპანიის ბუნებრივი ინტერესი სათანადო კვალიფიკაციის ამაღლების გზით
მიიღოს ადგილობრივი დასაქმებულები (რაც ბუნებრივად ხდება საქართველოში ყველა
მოქმედ ჰეს-ზე), რომლის შენახვაც და ანაზღაურებაც უფრო იაფი ღირს, ვიდრე
სპეციალურად ჩამოყვანილი უცხოელი თანამშრომლები.
დასკვნა:
17