თავი 15.

ფინანსური ბაზრები და მოლოდინები

ამოცანები, მიმოხილვა და სასწავლო სახელმძღვანელო

მოცემული თავისა და ქვემოთჩამოთვლილი მასალის დამუშავების შემდეგ თქვენ შეძლებთ

(1) გაიგოთ, რომ ობლიგაციის ფასი ობლიგაციაზე გადახდების დაყვანილი ღირებულების ტოლია.
(2) ახსნათ, თუ როგორ გამოიყენება არბიტრაჟი, რათა გაანალიზდეს დამოკიდებულება ორ აქტივზე
მოსალოდნელ უკუგებებს შორის.
(3) ახსნათ დამოკიდებულება მიმდინარე გრძელვადიან საპროცენტო განაკვეთებს, მიმდინარე
მოკლევადიან საპროცენტო განაკვეთებსა და მომავალში მოსალოდნელ მოკლევადიან საპროცენტო
განაკვეთებს შორის.
(4) ახსნათ, რას გულისხმობს შემოსავლიანობა დაფარვის ვადასა და შემოსავლიანობის მრუდი.
(5) ახსნათ, რას გულისხმობს აღმავალი და დაღმავალი შემოსავლიანობის მრუდები მომავალში
მოსალოდნელი მოკლევადიანი საპროცენტო განაკვეთების შესახებ.
(6) გამოიყენოთ IS-LM მოდელი, რათა მოახდინოთ პროგნოზირება მომავალი მოკლევადიანი
საპროცენტო განაკვეთების და, მაშასადამე, მოახდინოთ პროგნოზირება შემოსავლიანობის
მრუდის ფორმის შესახებ.
(7) ახსნათ აქციების მიმდინარე ფასების დეტერმინანტები.
(8) ახსნათ, მოსალოდნელი და მოულოდნელი ცვლილებები ეკონომიკურ აქტივობასა და ფისკალურ და
მონეტარულ პოლიტიკაში როგორ ახდენს გავლენას აქციების ფასებზე.
(9) ახსნათ, რა იგულისხმება აქციების ფასის ფუნდამენტურ ღირებულებაში.
(10) ახსნათ განსხვავება რაციონალურ სპეკულაციურ ბუშტებსა და ახირებებს შორის.

1. ობლიგაციის ბაზრის ლექსიკონი

 რისკის პრემია. ობლიგაციებს უფრო მაღალი დეფოლტის სესაძლებლობით ჩვეულებისამებტ გააჩნია

უფრო მაღალი საპროცენტო განაკვეთები. შედარებით უფრო რისკიან ობლიგაციაზე საპროცენტო
განაკვეთსა და შედარებით დაბალი დეფოლტის შესაძლებლობის მქონე ობლიგაციაზე საპროცენტო
განავეთს შორის განსხვავება არის რისკის პრემია.
 გადასაყრელი ობლიგაციები. არსებობს ობლიგაციები შედარებით მაღალი დეფოლტის
შესაძლებლობით და, მაშასადამე, შედარებით მაღალი რისკის პრემიით.
 კუპონიანი ობლიგაცია. ეს არის ობლიგაციები, რომელიც გვპირდება მრავლობით გადახდებს
დაფარვის დადგომამდე და ერთ გადახდას (ნომინალურ ღირებულებას) დაფარვის ვადისათვის. ამ
გადახდებს ეწოდება კუპონური გადახდები.
 კუპონის განაკვეთი. კუპონის განაკვეთი არის კუპონის გადახდის შეფარდება ნომინალურ
ღირებულებასთან.
 მიმდინარე შემოსავალი. მიმდინარე შემოსავალი არის კუპონის გადახდის შეფარდება ობლიგაციის
მიმდინარე ფასთან.
 ინდექსირებული ობლიგაციები. ეს არის ობლიგაციები, რომელიც გვპირდება ინფლაციით
კორექტირებულ გადახდებს.

სასწავლო რჩევა

არსებობს სხვა მრავალი ტერმინი, რომელთა განხილვაც შეგიძლიათ ამ თავში. თქვენი ინსტრუქტორის
პრეფერენციებზე დამოკიდებულებით, მაგალითად, თქვენ შეიძლება გაიგოთ განსხვავებები მოკლე-,
საშუალო- და გრძელვადიან ობლიგაციებს შორის განსხვავებები. მიზანშეწონილი იქნება სწრაფად
განიხილოთ აღნიშნული და სხვა ტერმინები და დეფინიციები.

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
1
 2. ობლიგაციის ფასები და დაყვანილი ღირებულება

დავუშვათ, რომ ყველა ობლიგაცია გვპირდება 100$-ის გადახდას დაფრავის ვადის დადგომისას.
 ერთწლიანი ობლიგაცია. ერთწლიანი ობლიგაციის ფასი ( ) მოცემულია შემდეგნაირად:
, სადაც არის ნომინალური ერთწლიანი საპროცენტო განაკვეთი.
 ორწლიანი ობლიგაცია. ორწლიანი ობლიგაციის ფასი ( ) მოცემულია შემდეგნაირად:

3. არბიტრაჟი და მოსალოდნელი უკუგებები

(1) ერთწლიან ობლიგაციაზე უკუგება წარმოებს ერთ წელიწადში.

 ყოველი დოლარზე, რომელსაც აბანდებთ ერთწლიან ობლიგაციაში, თქვენ ღებულობთ
დოლარს ერთ წელიწადში.

(2) ორწლიან ობლიგაციაზე უკუგება წარმოებს ყოველ ერთ წელიწადში.

 ყოველ დოლარზე, რომელსაც აბანდებთ ორწლიან ობლიგაციაში, თქვენ ღებულობთ
ორწლიან ობლიგაციას დღეს.
 როდესაც ჰყიდით თქვენს ორწლიან ობლიგაციას ერთ წელიწადში, ობლიგაცია გახდებს
ერთწლიანი ობლიგაცია, რადგანაც მას უკვე მხოლოდ ერთი წელი რჩება სრულ დაფარვამდე.
 თქვენი ამონაგები ორწლიანი ობლიგაციის -ის გაყიდვიდან ერთ წელიწადში, ერთწლიან
ობლიგაციაზე მოსალოდნელი ფასით, იქნება .

(3) არბიტრაჟის დამოკიდებულება.

ერთწლიანი და ორწლიანი ობლიგაციების ბაზარი წონასწორობაში იქნება მაშინ, როცა ორივეზე
უკუგება ერთმანეთის ტოლია:

სასწავლო რჩევა
 თუ ერთწლიანი ობლიგაციის ფლობიდან უკუგება უფრო დიდია, ვიდრე ორწლიანი ობლიგაციის
ფლობიდან უკუგება, მაშინ არავინ ისურვებდა ორწლიანი ობლიგაციების ფლობას.
 თუ უკუგება ორწლიანი ობლიგაციის ფლობიდან უფრო დიდია, ვიდრე უკუგება ერთწლიანი
ობლიგაციის ფლობიდან, არავინ ისურვებდა ერთწლიანი ობლიგაციების ფლობას.
 მაშასადამე, ორი ობლიგაცია უნდა გვთავაზობდეს ერთსა და იმავე მოსალოდნელ უკუგებას.

როგორც ტექსტშია ნაჩვენები, ზემოთმოცემული არბიტრაჟის დამოკიდებულება შეიძლება

გარდავქმნათ ისე, რომ მივიღოთ:

ამ ორ ობლიგაციას შორის არბიტრაჟი გულისხმობს, რომ ორწლიანი ობლიგაციის ფასი არის 100$-ის
გადახდის დაყვანილი ღირებულება -სა და -ის გამოყენებით.

4. შემოსავლიანობა დაფარვის ვადისათვის და შემოსავლიანობის მრუდი

 შემოსავლიანობა დაფარვის ვადისათვის -პერიოდიან ობლიგაციაზე (ე.ი., -წლიანი საპროცენტო

განაკვეთი) არის საპროცენტო განაკვეთი, რომელიც ობლიგაციის ფასს უტოლებს ობლიგაციაზე
მომავალი გადახდების დაყვანილ ღირებულებას ( -წლიანი საპროცენტო განაკვეთების გამოყენებით).

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
2
მაგალითად, და არის შემოსავლიანობა დაფარვის ვადისათვის (როგორც ქვემოთაა
განსაზღვრული) ორწლიან და სამწლიან ობლიგაციებზე:

 შემოსავლიანობის მრუდი (ან საპროცენტო განაკვეთის დროითი სტრუქტურა) გამოსახავს

დამოკიდებულებას შემოსავლიანობებსა და დაფარვის ვადას შორის.

 სასწავლო რჩევა
 ნუ დაგაბნევთ შემოსავლიანობის მრუდის დეფინიცია. შემოსავლიანობის მრუდი უბრალოდ არის
გრაფიკი დროით (დაფარვის ვადით) ჰორიზონტალურ ღერძზე და შემოსავლიანობით დაფარვის
ვადისათვის ვერტიკალურ ღერძზე.
 შემოსავლიანობის მრუდი გვიჩვენებს, რა განაკვეთებია ერთწლიან, სამწლიან . . . ობლიგაციებზე.
 შემოსავლიანობის მრუდი ზოგადად (თუმცა ყოველთვის არა) აღმავალი ფორმისაა.

გვაძლევს თუ არა შემოსავლიანობის მრუდი რაიმე ინფორმაციას მომავალი საპროცენტო განაკვეთების

შესახებ? დიახ!! არბიტრაჟული დამოკიდებულება ერთწლიან და ორწლიან ობლიგაციებს შორის
მიუთითებს იმაზე, რომ ორწლიანი ობლიგაციის ფასი არის:

ორწლიანი ობლიგაციის დაფარვის ვადისათვის შემოსავლიანობის დეფინიცია მიუთითებს იმაზე, რომ:

თუ -ის ამ ორ გამოსახულებს გავუტოლებთ ერთმანეთს და გავდარქმნით, მივიღებთ:

ამ განტოლების აპროქსიმაცია არის:

სასწავლო რჩევა
საიდან ვღებულობთ მიახლოებით დამოკიდებულებას? თუ თქვენ ზემოთმოცემულ განტოლებაში
გახსნით ორივე მხარეს, მიიღებთ:

 გამოვრიცხოთ ერთიან ორივე მხარიდან.

 როგორც „მათემატიკის განმეორების“ დანართშია ნაჩვენები, წევრი და მცირე
იქნება და შეგვიძლია მათი იგნორირება.
 ამის შემდეგ გვრჩება .
 ორივე მხარის 2 გაყოფა გვაძლევს ზემოთმოცემულ აპროქსიმაციას.

ზემოთმოცემულ განტოლებას გააჩნია ძალიან მარტივი ინტერპრეტაცია:

 არის (მიახლოებით) მიმდინარე ერთლიანი განაკვეთისა და მომავალი წლისათვის
მოსალოდნელი ერთწლიანი განაკვეთის საშუალო სიდიდე.

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
3
  უფრო ზოგადად, -წლიანი განაკვეთი არის მიმდინარე ერთწლიანი განაკვეთისა და მომდევნო
პერიოდების განმავლობაში მომავალში მოსალოდნელი ერთწლიანი განაკვეთების საშუალო
სიდიდე.

ზემოთმოცემული განტოლება შეიძლევა ასევე გამოყენებულ იქნეს:

(1) შემოსავლიანობის მრუდის დახრილობის ასახსნელად და

(2) ინფორმაციია უზრუნველსაყოფად, თუ რას ელის ფინანსური ბაზრები მომავალი ერთწლიანი
განაკვეთების შესახებ.

 აღმავალი შემოსავლიანობის მრუდი.

 შემოსავლიანობის მრუდი აღმავალია, როცა .

 თუ , ფინანსური ბაზრები ელიან ერთწლიანი განაკვეთის ზრდას მომავალში (მათ
მიმდინარე დონეზე მეტად).

 დაღმავალი შემოსავლიანობის მრუდი.

 შემოსავლიანობის მრუდი დაღმავალია, როცა .

 თუ , ფინანსური ბაზრები მოელიან ერთწლიანი განაკვეთის შემცირებას მომავალში (მის
მიმდინარე დონეზე ზემოთ).

სასწავლო რჩევა

რამდენი იქნება ?
 ზემოთმოცემული განტოლების გარდაქმნის შემდეგ მივიღებთ: .
 მოცემულია რა და , ჩვენ შეგვიძლია დავასკვნათ, თუ რა ოდენობის ერთწლიან
განაკვეთს მოელიან ფინანსური ბაზრები.

5. მოლოდინები, შემოსავლიანობის მრუდი და IS-LM მოდელი

დავუშვათ: (1) მოსალოდნელი ინფლაცია 0-ის ტოლია, ხოლო (2) ერთწლიანი განაკვეთი იმყოფება IS-LM
გრაფიკის ვერტიკალურ ღერძზე. ამ დაშვები გათვალისწინებით, რა განსაზღვრავს -ს და,
მაშასადამე, შემოსავლიანობის მრუდის დახრილობას? პასუხი შედარებით იოლია.

IS და LM მრუდების პოზიციები, რომელსაც მოელიან ფინანსური ბაზრები ერთ წელიწადში,

განსაზღვრავს წონასწორულ საპროცენტო განაკვეთს ერთ წელიწადში (ეს, როგორც ჩანს, ). ა, სულ
მცირე, არსებობს მოვლენის ოთხი ტიპი, რომელიც შეიძლება მოხდეს, რომელიც განაპირობებს -ისა
და შემოსავლიანობის მრუდის დახრილობის ცვლილებას.

შემთხვევა 1: მოსალოდნელი მონეტარული შეზღუდვა. ფულის მიწოდების აღნიშნული მოსალოდნელი

მომავალი შემცირება გამოიწვევს LM მრუდის ზემოთ გადაადგილებას, მომავალი ერთწლიანი
განაკვეთის ზრდას და შემოსავლიანობის მრუდი უფრო ციცაბო ხდება.

შემთხვევა 2: მოსალოდნელი მონეტარული ექსპანსია. ფულის მიწოდების აღნიშნული მოსალოდნელი

მომავალი ზრდა გამოიწვევს LM მრუდის ქვემოთ გადაადგილებას, მომავალი ერთწლიანი განაკვეთის
შემცირებას და შემოსავლიანობის მრუდი უფრო დამრეცი ხდება.

შემთხვევა 3: მოლოდინი იმისა, რომ მომხმარებელთა ნდობა და, მაშასადამე, მოხმარება გაიზრდება
(ანუ ეკვივალენტურად, G-ს მოსალოდნელი ზრდა ან T-ს მოსალოდნელი შემცირება). დანახარჯების

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
4
მომავალში აღნიშნული მოსალოდნელი ზრდა გამოიწვევს IS მრუდის მარჯვნივ გადაადგილებას,
მომავალი ერთწლიანი განაკვეთის ზრდას და შემოსავლიანობის მრუდი უფრო ციცაბო ხდება.

შემთხვევა 4: მოლოდინი იმისა, რომ მომხმარებელთა ნდობა და, მაშასადამე, მოხმარება შემცირდება
(ანუ ეკვივალენტურად, G-ს მოსალოდნელი შემცირება ან T-ს მოსალოდნელი ზრდა). დანახარჯების
მომავალში აღნიშნული მოსალოდნელი შემცირება გამოიწვევს IS მრუდის მარცხნივ გადაადგილებას,
მომავალი ერთწლიანი განაკვეთის შემცირებას და შემოსავლიანობის მრუდი უფრო დამრეცი ხდება.

ზოგადად, IS ან LM მრუდების მომავალი გადაადგილების ნებისმიერი მოლოდინი გამოიწვევს -ის

ცვლილებას.

სასწავლო რჩევა

მიმდინარე გრძელვადიანი განაკვეთი როგორ რეაგირებს მიმდინარე მოკლევადიანი განაკვეთის

მოცემულ ცვლილებაზე?
 -ს ზრდა გამოიწვევს -ს ზრდას, რადგანაც არის -სა და -სსაშუალო.
 -ის ცვლილება ზოგადად უფრო მცირეა, ვიდრე -ს ცვლილება, რადგანაც -ში ზოგიერთი
ცვლილება არ იყოს მოსალოდნელი წარსულში (ე.ი., .

6. აქციის ფასების დეტერმინანტები

აქციები იძლევა დივიდენდებს. დივიდენდები: (1) გადაიხდება მოგებიდან და (2) ჩვეულებისამებრ

იზრდება, როცა მოგება იზრდება.

სასწავლო რჩევა

ფირმების მოგება იზრდება, როცა იზრდება გაყიდვები. შემოსავლების ზრდა იწვევს გაყიდვების ზრდას.
 მაშასადამე, -ის ზრდა ზოგადად გამოიწვევს დივიდენდების ზრდას.
 მომავალში მოსალოდნელი შემოსავლების ზრდა გამოიწვევს მომავალში მოსალოდნელი
მოგების ზრდას და, მაშასადამე, მომავალში მოსალოდნელი დივიდენდების ზრდას.

აქციის მიმდინარე ფასი ( ) მოცემულია მომავალში მოსალოდნელი დივიდენდების დაყვანილი

ღირებულებით, მიმდინარე ერტწლიანი განაკვეთისა და მომავალში მოსალოდნელი ერთწლიანი
განაკვეთების გამოყენებით. ამას ასევე ეწოდება აქციის ფასის ფუნდამენტური ღირებულება.

აქციის ნომინალური ფასი ( ) გაიზრდება, როცა:

(1) მომავალში მოსალოდნელი ნომინალური დივიდენდები იზრდება და/ან

(2) მიმდინარე და მომავალში მოსალოდნელი მონინალური ერთწლიანი განაკვეტები მცირდება

აქციის რეალური ფასი ( ) გაიზრდება, როცა:

(1) მომავალში მოსალოდნელი რეალური დივიდენდები იქზრდება და/ან

(2) მიმდინარე და მომავალში მოსალოდნელი რეალური ერტწლიანი განაკვეთები მცირდება.

სასწავლო რჩევა

დარწმუნდით, რომ გესმით მასალა, რომელიც წარმოდგენილია ამ თავის დანართში. კერძოდ, თქვენ
უნდა გესმოდეთ, როგორ გამოიყენება აქციებსა და ობლიგაციებს შორის არბიტრაჟული
დამოკიდებულება, რათა ვაჩვენოთ, რომ აქციის ფასი მომავალი დივიდენდების დაყვანილი
ღირებულებაა.

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
5
 7. ეკონომიკური აქტივობა, მაკროეკონომიკური პოლიტიკა და აქციის ფასები

თქვენ უნდა აცნობიერებდეთ, რომ: (1) მთავარი მოძრაობები აქციის ფასებში შეუძლებელია
პროგნოზირებულ იქნეს და (2) სრულად მოსალოდნელ ცვლილებებს საპროცენტო განაკვეთებში და
ეკონომიკური აქტივობას არ აქვს ეფექტი აქციის ფასებზე.

(1) რატომ არ აქვს მნიშვნელობა მოსალოდნელ მოვლენებს

დავუშვათ, Fed-ი ამცირებს ფულის მიწოდებას, რითაც განაპირობებს ერთწლიანი განაკვეთის ზრდას
და შემოსავლების ვარდნას. თუ ეს პოლიტიკა სრულად მოსალოდნელი არ იყო, აქციების მიმდინარე
ფასი უკვე ასახავს:
 საპროცენტო განაკვეთის ზრდის მოლოდინებს და
 გამოშვების შემცირების მოლოდინებს და მოსალოდნელი დივიდენდების შემცირებას.

მაშასადამე, აქციის ფასი არ შეიცვლება ფულის მიწოდებაში ამ მოსალოდნელი შემცირების საპასუხოდ.

სასწავლო რჩევა

 დასკვნა #1. აქციის მიმდინარე ფასი რომ შეიცვალოს მიმდინარე ერთწლიანი საპროცენტო
განაკვეთის ცვლილების ან მიმდინარე გამოშვების ცვლილების საპასუხოდ, ზოგიერთი ცვლილება
მოულოდნელი უნდა იყოს.
 დასკვნა #2. ცვლილებები მომავალში მოსალოდნელ საპროცენტო განაკვეთებში და მომავალში
მოსალოდნელ გამოშვებაში (და, მაშასადამე, მომავალში მოსალოდნელ დივიდენდებში) გამოიწვევს
აქციის ფასების ცვლილებებს.

თქვენ ასევე უნდა გესმოდეთ, რომ:

 მოულოდნელი ცვლილებები მონეტარულ პოლიტიკაში იწვევს აქციის ფასების არაორაზროვან

ცვლილებებს და
 IS მრუდის მოულოდნელ გადაადგილებებს გააჩნია ორაზროვანი ეფექტები აქციის ფასებზე.

(2) მონეტარულ პოლიტიკაში მოულოდნელი ცვლილებები

ფულის მიწოდების ზრდა, რომელიც, სულ მცირე, ნაწილობრივ მოულოდნელია, განაპირობებს იმას,
რომ ფინანსური ბაზრები ექნებათ მოლოდინი:

 მომავალში მოსალოდნელი ერთწლიანი საპროცენტო განაკვეთის შემცირების. უფრო დაბალი

მომავალში მოსალოდნელი ერთწლიანი განაკვეთი იწვევს, აქციის ფასის დეფინიციის
მეშვეობით, -ის ზრდას და
 შემოსავლის ზრდას, გაყიდვების ზრდას, მოგების ზრდას და, მაშასადამე, -ის ზრდას.

ორივე ეს ეფექტები გამოიწვევს -ის ზრდას.

(3) IS მრუდის მოულოდნელ გადაადგილებას

მოხმარებაში მოულოდნელი ზრდა (ან G-ს მოულოდნელი ზრდა ან T-ს მოულოდნელი შემცირება)
გამოიწვევს IS მრუდის მარჯვნივ გადაადგილებას. აქციის ფასებზე ზემოქმედება ორაზროვანია ორი
მიზეზის გამო.

 მიზეზი 1: უფრო მაღალი იწვევს მოგებისა და დივიდენდების ზრდას; მაშასადამე, აქციის

ფასებს ზრდის ტენდენცია ექნებათ. თუმცა, უფრო მაღალია იწვევს ერთწლიანი საპროცენტო

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
6
განაკვეთის ზრდა ფულზე მოთხოვნის ზრდის კვალობაზე. უფრო მაღალი საპროცენტო განაკვეთები
გამოიწვევს აქციის ფასების ვარდნას. თუ საპროცენტო განაკვეთის ეფექტები საკმაოდ დიდია, აქციის
ფასები შეიძლება ფაქტობრივად შემცირდეს.

 მიზეზი 2: IS მრუდის ამ მოულოდნელი გადაადგილების საპასუხოდ Fed-ს შეუძლია ასევე

გავლენის მოხდენა იმაზე, თუ როგორ რეაგირებს აქციის ფასები. შეიძლება ადგილი ჰქონდეს სამ
შემთხვევას.

შემთხვევა 1: Fed-ი არაფერს აკეთებს. ამ შემთხვევაში, ანალიზი იგივეა, რაც აღწერილია მიზეზ 1-
ში. -ზე ეფექტები ჯერ კიდევ ორაზროვანია.
შემთხვევა 2: თუ Fed-ს სურს კორექტირება მოახდინოს IS მრუდის გადაადგილების, რათა
შეინარჩუნოს ერთწლიანი საპროცენტო განაკვეთი და არ დაუშვას მისი ზრდა (ე.ი., LM მრუდი
გადაადგილდება ქვემოთ), აქციის ფასები გაიზრდება დივიდენდების ზრდის კვალობაზე. რადგანაც არ
იცვლება, არ არსებობს უფრო მაღალი საპროცენტო განაკვეთების მაკონპენსირებელი ეფექტი.
შემთხვევა 3: თუ Fed-ი ცდილობს გამოშვება შეინარჩუნოს უცვლელად (ე.ი., LM მრუდი
გადაადგილდება ზემოთ), აქციის ფასები ეცემა ერთწლიანი განაკვეთის ზრდის კვალობაზე.

სასწავლო რჩევა

Fed-ი არ არის ვალდებული ახდენდეს რეაგირებას IS მრუდის ამ გადაადგილების მიმართ

ზემოთმოცემული ეფექტების მოსახდენად. Fed-ის პასუხის მოლოდინი გავლენას მოახდენს მომავალი
საპროცენტო განაკვეთების მოლოდინებზე ან მომავალ გამოშვებაზე (და, მაშასადამე, დივიდენდებზე).
ცვლილებები მოსალოდნელ საპროცენტო განაკვეთებში და მოსალოდნელ გამოშვებაში გავლენას
მოახდენს აქციების მიმდინარე ფასზე.

(4) LM მრუდის დახრილობა

LM მრუდის დახრილობას შეუძლია გავლენის მოხდენა იმაზე, თუ რა ეფექტს ახდენს IS მრუდის

მოულოდნელი შოკები აქციის ფასებზე. დავუშვათ, ადგილი აქვს მოთხოვნის მოულოდნელ ზრდას,
რომელიც განაპირობებს IS მრუდის მარჯვნივ გადაადგილებას. არსებობს ორი შემთხვევა
განსახილველად.

 შემთხვევა 1: შედარებით დამრეცი LM მრუდი

 ჩვენ ვნახავთ შედარებით მცირე ზრდას საპროცენტო გააკვეთში.
 ჩვენ ასევე ვნახავთ გამოშვების შედარებით დიდ ზრდას.
 აქციის ფასები, უფრო სავარაუდოა, რომ გაიზრდება ამ შემთხვევაში (გამოშვების ეფექტი,
უფრო სავარაუდოა, რომ მეტი იქნება საპროცენტო განაკვეთის ეფექტებზე).

 შემთხვევა 2: შედარებით ციცაბო LM მრუდი

 ჩვენ ვნახავთ შედარებით დიდ ზრდას საპროცენტო განაკვეთში.
 ჩვენ ასევე ვნახავთ შედარებით მცირე ზრდას გამოშვებაში.
 აქციის ფასები, უფრო სავარაუდოა, რომ შემცირდება ამ შემთხვევაში (საპროცენტო განაკვეთის
ეფექტები, უფრო სავარაუდოა, რომ მეტი იქნება გამოშვების ეფექტებზე).

8. ბუშტები და ახირებები

 აქციის ფასის ფუნდამენტური ღირებულება არის მომავალში მოსალოდნელი დივიდენდების

დაყვანილი ღირებულება.
 აქციები შეიძლება ჭარბად შეფასებული ან ნაკლებად შეფასებული იყოს ორი მიზეზის გამო:
ბუშტებისა და ახირებების.

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
7
 რაციონალური სპეკულაციური ბუშტები. ეს ხდება მაშინ, როცა ინვესტორები დღეს ყიდულობენ
აქციას იმის მოლოდინით, რომ მომავალში ფასი იქნება უფრო მაღალი. გაზდილი აქციის ფასების
მოლოდინები განაპირობებს იმას, რომ აქციის ფასები გაიზრდება დღეს. ასეთ ეპიზოდს ეწოდება
„ბუშტი“.
შედეგი: აქციის ფასი შეიძლება განსხვავდებოდეს (შეიძლება იყოს ან მაღალი, ან დაბალი) თავისი
ფუნდამენტური ღირებულებისგან.

 ახირებები. ზოგჯერ აქციის ფასები სხვა მიზეზის გამო არ იზრდება, გარდა იმისა, რომ აქციის
ფასები გაიზარდა წარსულში. ამ შემთხვევაში, აქციის ფასის ცვლილებას ეწოდება ახირება.
შედეგი: აქციის ფასი შეიძლება განსხვავდებოდეს (შეიძლება იყოს ან მაღალი, ან დაბალი) თავისი
ფუნდამენტური ღირებულებისგან.

თვითტესტირების კითხვები

1. რას წარმოადგენს ინდექსირებული ობლიგაცია (1)?

2. რომელია ერთწლიანი ობლიგაციის დაყვანილი ღირებულების გამოსახულება, რომელზეც ხდება

100$-ის გადახდა ერთ წელიწადში (1)?

3. რომელია ორწლიანი ობლიგაციის დაყვანილი ღირებულების გამოსახულება, რომელზეც ხდება

100$-ის გადახდა ორ წელიწადში (1)?

4. რას გულისხმობს არბიტრაჟული დამოკიდებულება ორ აქტივზე მოსალოდნელი უკუგების შესახებ

(1)?

5. განსაზღვრეთ, რა იგულისხმება -პერიოდიან ობლიგაციაზე შემოსავლიანობით დაფარვის

ვადისათვის (1)?

6. რას წარმოადგენს შემოსავლიანობის მრუდი (1)?

7. მოსალოდნელი ერთწლიანი საპროცენტო განაკვეთის შემცირებას, როცა ყველა დანარჩენი

ფიქსირებულია, რა ეფექტი ექნებამიმდინარე ორწლიან განაკვეთზე (1)?

8. რას გულისხმობს აღმავალი შემოსავლიანობის მრუდი მომავალი მოკლევადიანი საპროცენტო

განაკვეთების ფინანსური ბაზრების მოლოდინების შესახებ (1)?

9. თუ ინდივიდები მოელიან მომხმარებელთა ნდობისა და მოხმარების შემცირებას მომდევნო წლის

განმავლობაში, რა მოუვა შემოსავლიანობის მრუდის ფორმას (1)?

10. მიმდინარე მოკლევადიანი საპროცენტო განაკვეთების 1%-ით შემცირება ზოგადად გამოიწვევს

გრძელვადიანი განაკვეთების შემცირებას 1%-ზე ნაკლებად. რატომ (1)?

11. რა განსხვავებაა სავალო დაფინანსებასა და წილობრივ დაფინანსებას შორის (2)?

12. ჩამოთვალეთ აქციის ფასის დეტერმინანტები (2).

13. რატომ არ ახდენს სრულად მოსალოდნელი მონეტარული (ან ფისკალური) პოლიტიკა გავლენას
აქციის მიმდინარე ფასებზე (2)?

14. რატომაა მოულოდნელი სამომხმარებლო ხარჯების ცვლილების ეფექტები აქციის ფასებზე

ორაზროვანი (2)?

15. რაში გამოიხატება აქციის ფასის ფუნდამენტური ღირებულება (3)?

16. რატომ უნდა იხრებოდეს აქციის ფასები მათი ფუნდამენტური ღირებულებისგან (3)?

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
8
 პრობლემების განხილვა

1. დავუშვათ, კუპონიანი ობლიგაცია გვპირდება 100$-ის კუპონის გადახდებს და მას გააჩნია

ნომინალური ღირებულება 1000$-ის ოდენობით. დავუშვათ, რომ ობლიგაციის მიმდინარე ფასი
არის 900$.

ა. რამდენია ამ ობლიგაციის კუპონის განაკვეთი?

ბ. რამდენია ამ ობლიგაციის

2. Moody’s Investors Service-ი ახდენს ობლიგაციების შეფასებას. ობლიგაციის რეიტინგის ზრდის

კვალობაზე, მისი საპროცენტო განაკვეთი ზოგადად ეცემა. ახსენით, რატომ ხდება ასე.

3. 1995 წლის ბოლოსთვის და 1996 წლის დასაწყისისათვის, წარუმატებელი საბიუჯეტო

მოლაპარაკებების გამო, ზოგიერთებს სწამდათ, რომ ამით გაიზარდა იმის ალბათობა, რომ აშშ-ის
მთავრობა გამოაცხადებდა დეფოლტს თავის ობლიგაციებზე. რა ეფექტი ექნებოდა ამას, ასეთი
რამის არსებობის შემთხვევაში, აშშ-ის მთავრობის მიერ გამოშვებული ობლიგაციების საპროცენტო
განაკვეთებზე? ახსენით.

4. გამოიყენეთ ქვემოთმოცემული ინფორმაცია შემდეგ კითხვებზე საპასუხოდ ერთწლიან და

ორწლიან ობლიგაციებზე, რომელიც ახდენს 1000$-იან გადახდას დაფარვის ვადის დადგომის
დროს: ; ; დავუშვათ, , როცა და დავუშვათ , როცა
=8%.

ა. რამდენია ერთწლიანი ობლიგაციის ფასი დღეს?

ბ. რამდენია ორწლიანი ობლიგაციის ფასი დღეს?
გ. რამდენია ორწლიანი ობლიგაციის ფასი ერთ წელიწადში?

5. გაიმეორეთ ანალიზი #4-ში. მაგრამ, ამავე დროს დავუშვათ, რომ და . მას

შემდეგ, რაც დაასრულებთ ა-გ ნაწილებს, რა გავლენა ექნება უფრო დაბალ საპროცენტო
განაკვეთებს თქვენს მიერ გამოთვლილ თითოეულ ფასებზე (როცა შეადარებთ თქვენს პასუხებს
#4-ში)?

6. დავუშვათ, მიმდინარე ერთწლიანი საპროცენტო განაკვეთი არის 6%. ერთწლიანი საპროცენტო

განაკვეთისთითოეული შემდეგი მაჩვენებლებისათვის, რომელსაც ფინანსური ბაზრები ელოდებიან
შემდეგ წელს, გამოთვალეთ მიმდინარე ორწლიანი განაკვეთი და მოკლედ ახსენით
შემოსავლიანობის მრუდის ფორმა.

ა.
ბ.
გ.

7. გაიმეორეთ #6-ის ა) და ბ) ნაწილები. თუმცა, ამავე დროს დავუშვათ, რომ:

ა. . რა მოსდის ორწლიან განაკვეთს -ის ზრდის კვალობაზე (8%-დან 9%-მდე)? რა

მოსდის შემოსავლიანობის მრუდის ფორმას? ახსენით.
ბ. . რა მოსდის ორწლიან განაკვეთს -ის შემცირების კვალობაზე (5%-დან 4%-მდე)? რა
მოსდის შემოსავლიანობის მრუდის ფორმას? ახსენით.

8. დავუშვათ, ერთწლიანი განაკვეთი არის 5% და .

ა. გამოთვალეთ მიმდინარე ორწლიანი საპროცენტო განაკვეთი. როგორი იქნება სემოსავლიანობის
მრუდის ფორმა?

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
9
 ბ. ახლა დავუშვათ იზრდება 6%-მდე (დავუშვათ, რომ არ იცვლება). გამოთვალეთ, რა მოუვა
ორწლიან განაკვეთს. შეიცვლება თუ არა უფრო მეტად ან უფრო ნაკლებად, ვიდრე შეიცვლება
ერთწლიანი განაკვეთი? ახსენით.
გ. გამოიყენეთ თავდაპირველი მაჩვენებლები ამ კითხვაზე საპასუხოდ. დავუშვათ, იზრდება 6%-
მდე და იზრდება 7.5%-მდე. გამოთვალეთ, რა მოუვა ორწლიან განაკვეთს. შეიცვლება თუ არა
უფრო მეტად ან ნალებად, ვიდრე ერთწლიანი განაკვეთი? ახსენით.
დ. გამოიყენეთ თავდაპირველი მაჩვენებლები ამ კითხვაზე საპასუხოდ. დავუშვათ, იზრდება 6%-
მდე და იზრდება 8%-მდე. გამოთვალეთ რა მოუვა ორწლიან განაკვეთს. შეიცვლება თუ არა
მეტად ან ნალებად , ვიდრე ერთწლიანი განაკვეთი? ახსენით.
ე. ბ), გ) და დ) ნაწილებში თქვენ გაანალიზეთ ერთწლიანი საპროცენტო განაკვეთის ცვლილებების
ეფექტები ორწლიან საპროცენტო განაკვეთებზე. რომელ შემთხვევაში გაიზრდება ორწლიანი
საპროცენტო განაკვეთი იმავე სიდიდით, რა სიდიდითაც შეიცვლება ერთწლიანი განაკვეთი, თუ
ასეთი რამ შესაძლებელია საერთოდ? თქვენს ანალიზზე დაყრდნობით, რა უნდა მოხდეს, ამას რომ
ჰქონდეს ადგილი?

9. დავუშვათ, შემოსავლიანობის მრუდი ტავდაპირველად აღმავალია. მოკლედ ახსენით, რა უნდა

მოხდეს, ადგილი რომ ჰქონდეს თითეოულ შემდეგ მოვლენას:

ა. შემოსავლიანობის მრუდი ხდება სულ უფრო ციცაბო

ბ. შემოსავლიანობის მრუდი ხდება დამრეცი (ე.ი., ჰორიზონტული)
გ. შემოსავლიანობის მრუდი ხდება დაღმავალი

10. დავუშვათ, შემოსავლიანობის მრუდი თავდაპირველად აღმავალია. გამოიყენეთ თქვენი ცოდნა IS-
LM მოდელის შესახებ და შემოსავლიანობის მრუდი, რათა ახსნათ, თუ რა გავლენის მოხდენა
შეუძლია ყოველ შემდეგ მოვლენას შემოსავლიანობის მრუდის ფორმაზე.

ა. ფინანსური ბაზრები ელოდება მომხმარებლის ნდობის მომავალ შემცირებას, რომელიც იწვევს

სამომხმარებლო ხარჯების შემცირებას
ბ. ფინანსური ბაზრები მოელის Fed-ის მომავალ მონეტარულ ექსპანსიას
გ. Fed-ის მონეტარულ ექსპანსიას
დ. ფინანსური ბაზრები მოელიან გადასახადების მომავალ შემცირებას

11. მოკლედ ახსენით, თუ როგორ მოახდენს გავლენას თითოეული შემდეგი მოვლენა აქციების
მიმდინარე ფასებზე.

ა. ფინანსური ბაზრები მოელიან, რომ მომავალი მონეტარული ექსპანსია შეამცირებს მომავალ

საპროცენტო განაკვეთებს
ბ. ფინანსური ბაზრები მოელიან ეკონომიკური აქტივობების გახანგრძლივებულ შემცირებას

12. ა. დავუშვათ, ეკონომიკური ანგარიში მიუთითებს იმაზე, რომ გამოშვება გაიზრდება 5%-ით ყოველი
მომდევნო ათი წლისათვის. თუ ფინანსური ბაზრები უკვე მოელიან იმას, რომ -ის აღნიშნულ
ზრდას ექნება ადგილი, რა გავლენა ექნება ამ მოხსენებას აქციების მიმდინარე ფასებზე? ახსენით
ეს დეტალურად.
ბ. დავუშვათ, Fed-ი აცხადებს, რომ ის მიყვება მონეტარულ შეზღუდვას შემდეგი ორი წლისათვის.
თუ ფინანსური ბაზრები უკვე მოელიან იმას, რომ აღნიშნულ მონეტარული შეზღუდვას ექნება
ადგილი, რა გავლენას მოახდენს აღნიშნული განცხადება აქციების მიმდინარე ფასზე? ახსენით
დეტალურად.

13. ახსენით, რატომ და როგორ მოახდენს გავლენას ყოველი შემდეგი მოულოდნელი მოვლენა
აქციების მიმდინარე ფასზე.
ა. მონეტარული შეზღუდვა

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
10
 ბ. გადასახადების ზრდა
გ. მომხმარებელთა ნდობის ზრდა და დანახარჯები, რომელიც თანდაყოლილია მონეტარული
ექსპანსიით (რომელიც საპროცენტო განაკვეთს უცვლელი ტოვებს)

14. ა. ახსენით, მონეტარულ პოლიტიკაში მოულოდნელ ცვლილებებს რატომ აქვთ არაორაზროვანი

ეფექტები აქციების ფასებზე.
ბ. ახსენით, ფისკალურ პოლიტიკაში მოულოდნელ ცვლილებებს რატომ აქვთ ორაზროვანი
ეფექტები აქციების ფასებზე.

15. გამოიყენეთ ქვემოთმოცემული გრაფიკი შემდეგ კითხვებზე საპასუხოდ. დავუშვათ, რომ ეკონომიკა
თავდაპირველად მოქმედებს A წერტილში. ახლა დავუშვათ, რომ ადგილი აქვს დანახარჯებში
მოულოდნელ შემცირებას, რომელიც განაპირობებს IS მრუდის მარცხნივ გადაადგილებას.

საპროცენტო განაკვეთი

LM

C
A

B
D IS

IS’

გამოშვება

ა. ახსენით, დანახარჯებში აღნიშნული შემცირება რა გავლენას მოახდენს აქციების ფასებზე, თუ

ეკონომიკა გადაადგილდება B წერტილში.
ბ. ახსენით, Fed-ის რომელი სახის საპასუხო პოლიტიკას ელოდება ფინანსური ბაზრები, თუ
ეკონომიკა უნდა გადაადგილდეს C წერტილში.
გ. ახსენით, Fed-ის რომელი სახის საპასუხო პოლიტიკას ელოდება ფინანსური ბაზრები, თუ
ეკონომიკა უნდა გადაადგილდეს D წერტილში.
დ. დავუშვათ, ეკონომიკა გადაადგილდება C წერტილში (A წერტილიდან). რა ზემოქმედებას
მოახდენს აღნიშნული მოვლენა აქციების ფასებზე? ახსენით.
ე. დავუშვათ, ეკონომიკა გადაადგილდება D წერტილში (A წერტილიდან). რა ზემოქმედებას
მოახდენს აღნიშნული მოვლენა აქციების ფასებზე? ახსენით.

კითხვები პასუხების რამდენიმე ვარიანტით

1. ერთწლიანი ობლიგაციის (რომელიც გვპირდება 100$-ის გადახდას ერტ წელიწადში) ფასის ზრდა
პერიოდში გამოიწვევს:

ა. -ს ზრდას
ბ. -ს კლებას
გ. ერთწლიანი ობლიგაციის დაყვანილი ღირებულების შემცირებას პერიოდში
დ. ერთწლიანი ობლიგაციის დაყვანილი ღირებულების უცვლელობას პერიოდში

2. შემდეგი მოვლენებიდან რომელი გამოიწვევს ორწლიანი ობლიგაციის ფასის ზრდას პერიოდში?

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
11
ა. -ს ზრდა
ბ. -ს ზრდას
გ. -ს შემცირებას
დ. ა) და ბ)-ს

3. არბიტრაჟული დამოკიდებულება ერტწლიან და ორწლიან ობლიგაციებს შორის მიუთითებს იმაზე,

რომ:

ა.
ბ.
გ. ერთწლიანი ობლიგაციის ფლობიდან მოსალოდნელი უკუგება ორწლიანი ობლიგაციის ფლობიდან
მოსალოდნელი უკუგების ტოლია
დ. ერთწლიანი ობლიგაციის შემოსავლიანობა დაფარვის ვადისათვის ტოლია ორწლიანი ობლიგაციის
შემოსავლიანობის დაფრავის ვადისათვის

4. ორწლიან ობლიგაციაზე დაფარვის ვადისათვის შემოსავლიანობის ზრდა გამოიწვევს:

ა. -ის შემცირება
ბ. -ის ზრდა
გ. ორწლიან ობლიგაციაზე დაფარვის ვადის ზრდას
დ. არცერთ ზემოთჩამოთვლილს

5. შემოსავლიანობის მრუდი წარმოადგენს:

ა. კონკრეტულ ობლიგაციაზე შემოსავლიანობას დაფარვის ვადისათვის დროთა განმავლობაში

ბ. დამოკიდებულებას შემოსავლიანობასა და შემოსავლიანობას დაფარვის ვადისათვის
გ. კონკრეტულ ობლიგაციაზე რისკის პრემიას დროთა განმავლობაში
დ. დამოკიდებლებას ობლიგაციაზე ფასებსა და ომავე ობლიგაციაზე საპროცენტო განაკვეთს შორის

6. აღმავალი შემოსავლიანობის მრუდი გულისხმობს, რომ

ა. ფინანსური ბაზრები მოელიან გრძელვადიანი განაკვეთების ზრდას

ბ. ფინანსური ბაზრები მოელიან გრძელვადიანი განაკვეთების ვარდნას
გ.
დ.

7. დაღმავალი შემოსავლიანობის მრუდი გულისხმობს, რომ:

ა. ფინანსური ბაზრები მოელიან გრძელვადიანი განაკვეთების ზრდას

ბ. ფინანსური ბაზრები მოელიან გრძელვადიანი განაკვეთების ვარდნას
გ.
დ.

8. დავუშვათ, და . ეს გულისხმობს, რომ ერთწლიანი განაკვეთი, რომელსაც

მოლოდინის თანახმად ექნება ადგილი დღეიდან ერთ წელიწადში, არის:

ა. 1%
ბ. 4.5%
გ. 5%
დ. 6%

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
12
9. დავუშვათ, არის 6% და ფინანსური ბაზრები ელოდებიან ერთწლიანი განაკვეთი ერთ წელიწადში
იქნება 4%. ამ ინფორმაციის გათვალისწინებით, ორწლიან ობლიგაციაზე საპროცენტო განაკვეთი
იქნება:

ა. 2%
ბ. 4%
გ. 5%
დ. 10%

10. დავუშვათ, შემოსავლიანობის მრუდი თავდაპირველად აღმავალია. დავუშვათ, მიმდინარე

ერთწლიანი საპროცენტო განაკვეთი იზრდება 2%-ით, მაშინ, როცა მომავალში მოსალოდნელი
ერთწლიანი საპროცენტო განაკვეთი არ იცვლება. ამ მოვლენას ექნება ტენდენცია გამოიწვიოს:

ა. გაიზრდება 2%-ზე ნაკლებად

ბ. გაიზრდება 2%-ით
გ. შემცირდება 2%-ზე ნაკლებად
დ. შემცირდება 2%-ით

11. დავუშვათ, რომ ერთწლიანი საპროცენტო განაკვეთი აზომილია IS-LM მოდელში ვერტიკალურ
ღერძზე და შემოსავლიანობის მრუდი თავდაპირველად აღმავალია. თუ ფინანსური ბაზრები ახლა
ელოდებიან მონეტარულ შეზღუდვას ერთ წელიწადში, ჩვენ უნდა ველოდოთ, რომ:

ა. შემოსავლიანობის მრუდი გახდებს ციცაბო

ბ. შემოსავლიანობის მრუდი გახდებს დამრეცი
გ. შემოსავლიანობის მრუდი გახდებს ჰორიზონტული (ე.ი., მოსწორებული)
დ. შემოსავლიანობის მრუდი გახდებს დაღმავალი

12. დავუშათ, რომ ერთწლიანი საპროცენტო განაკვეთი აზომილია ვერტიკალურ ღერძზე IS-LM
მოდელში და რომ შემოსავლიანობის მრუდი თავდაპირველად აღმავალია. თუ ფინანსური ბაზრები
ახლა ელოდებიან გადასახადების ზრდას ერთ წელიწადში, ჩვენ უნდა ველოდოთ, რომ:

ა. შემოსავლიანობის მრუდი გახდება ციცაბო

ბ. შემცირდება
გ. გაიზრდება
დ. არცერთ ზემოთჩამოთვლილს

13. შემდეგი მოვლენებიდან რომელი გამოიწვევს აქციის ფასების ზრდას პერიოდში.

ა. მომავალში მოსალოდნელი დივიდენდების ზრდა

ბ. მიმდინარე ერთწლიანი საპროცენტო განაკვეთის შემცირება
გ. მომავალში მოსალოდნელი ერთწლიანი საპროცენტო განაკვეთის შემცირება
დ. ყველა ზემოთჩამოთვლილი

14. დავუშვათ, IBM აცხადებს, რომ მისი მოგება მომდევნო სამი წლისათვის შემცირდება. თუ მოგების
ამ შემცირებას უკვე მოელოდნენ ფინანსური ბაზრები, ჩვენ უნდა მოველოდოთ, რომ:

ა. IBM-ის აქციის ფასი გაიზრდება, როგორც ამ განცხადების შედეგი

ბ. IBM-ის აქციის ფასი შემცირდება, როგორც ამ განცხადების შედეგი
გ. IBM-ის აქციის ფასი არ შეიცვლება, როგორც ამ განცხადების შედეგი
დ. მომავალში მოსალოდნელი დივიდენდების დაყვანილი ღირებულება გაიზრდება

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
13
15. სამომხმარებლო დანახარჯების სრულად მოსალოდნელი ზრდა იწვევს IS მრუდის მარჯვნივ
გადაადგილებას და:

ა. აქციის მიმდინარე ფასების ზრდას

ბ. აქციის მიმდინარე ფასების შემცირებას
გ. აქციის მიმდინარე ფასების უცვლელობას
დ. ორაზროვან ზემოქმედებას აქციის მიმდინარე ფასებზე

16. სრულად მოსალოდნელი შემცირება ფულის მიწოდებაში გამოიწვევს:

ა. აქციის მიმდინარე ფასების ზრდას

ბ. აქციის მიმდინარე ფასების შემცირებას
გ. აქციის მიმდინარე ფასების უცვლელობას
დ. ორაზროვან ზემოქმედებას აქციის მიმდინარე ფასებზე

17. ფულის მიწოდებაში ნაწილობრივ მოულოდნელი ზრდა გამოიწვევს:

ა. აქციის მიმდინარე ფასების ზრდას

ბ. აქციის მიმდინარე ფასების შემცირებას
გ. აქციის მიმდინარე ფასების უცვლელობას
დ. ორაზროვან ზემოქმედებას აქციის მიმდინარე ფასებზე

18. დავუშვათ, არ არსებობს მოლოდინი იმისა, რომ Fed-ი მოახდენს რეაგირებას შემდეგ მოვლენაზე.
ნაწილობრივ მოულოდნელი შემცირება დანახარჯებში გამოიწვევს:

ა. აქციის მიმდინარე ფასების ზრდას

ბ. აქციის მიმდინარე ფასების შემცირებას
გ. აქციის მიმდინარე ფასების უცვლელობას
დ. ორაზროვან ზემოქმედებას აქციის მიმდინარე ფასებზე

19. დავუშვათ, არსებობს მოლოდინი იმისა, რომ Fed-ი მოახდენს რეაგირებას შემდეგ მოვლენაზე
საპროცენტო განაკვეთის უცვლელად შენარჩუნებით (ე.ი., მისი თავდაპირველი დონის ტოლი
დარჩება). დანახარჯებში მოულოდნელი ზრდა გამოიწვევს:

ა. აქციის მიმდინარე ფასების ზრდას

ბ. აქციის მიმდინარე ფასების შემცირებას
გ. აქციის მიმდინარე ფასების უცვლელობას
დ. ორაზროვან ზემოქმედებას აქციის მიმდინარე ფასებზე

20. LM მრუდი როცა ხდება სულ უფრო ციცაბო, მომხმარებელთა ნდობის მოულოდნელი ზრდა:

ა. გამოიწვევს გამოშვების შედარებით დიდ ზრდას და საპროცენტო განაკვეთის შედარებით დიდ ზრდას
ბ. გამოიწვევს გამოშვების შედარებით მცირე ზრდას და საპროცენტო განაკვეთის შედარებით მცირე
ზრდას
გ. უფრო მოსალოდნელია, რომ განაპირობოს აქციის ფასების ზრდა
დ. უფრო მოსალოდნელია, რომ განაპირობოს აქციის ფასების ვარდნა

Study Guide for Macroeconomics 5th Edition by David Findlay, Olivier Blanchard
თარგმანი შესრულებულია თსუ მაკროეკონომიკის კათედრაზე ნ. ხადურის, ნ. კაკულიას და მ. ჩიქობავას მიერ
14