Professional Documents
Culture Documents
Filipino 10
Ikatlong Markahan – Modyul 8:
Nobela mula sa Nigeria
Self-Learning Module
Filipino – Ikasampung Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 8: Nobela mula sa Nigeria
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Office Address: Don Simeon St., San Vicente, Gapan City, Nueva Ecija
Telephone Number: (044)-486-7910
E-mail Address: gapan.city@deped.gov.ph
Alamin
Subukin
Bago natin talakayin ang aralin sa sesyong ito, halina’t sagutin ang
inilaan kong gawain sa bahaging ito.
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pahayag. Piliin at isulat sa
hiwalay na papel ang letra ng tamang sagot.
1
2. Ang ama ni Okonkwo ay isang mahina at talunang nilalang. Siya rin
ang dahilan kaya ipinamalas ni Okonkwo ang kaniyang katapangan
upang matakpan ang kahihiyang dulot niya sa kanilang pamilya. Ang
teoryang pampanitikang masasalamin sa bahaging ito ng nobela ay
_______.
A. eksistensyalismo C. humanismo
B. historical D. marksismo
Back in the office, Miss Minchin and Miss Amelia discuss the issue. Miss
Amelia is depressed about Sarah’s situation.
MISS MINCHIN: (sharply) Anong kawawa? Mas kawawa tayo! Hindi tayo
bahay-ampunan, baka akala mo.
2
7. Sinaka ni Obierika ang lupain ni Okonkwo nang tumakas siya
papuntang Mbanta. Tinulungan niya ang kaniyang kaibigan nang
walang hinihintay na kapalit. Ang magandang katangian ni Obierika
na masasalamin sa mga Afrikano ay _________.
A. sadyang maawain sila
B. lubha silang masayahin
C. likas sa kanila ang pagiging masipag
D. ang kanilang pagiging matulungin sa kapwa
10. Napabalita ang pagkamatay ni Ogbuefi Ezeudu gamit ang ekwe. Ang
kahulugan sa salitang may salungguhit ay _____.
A. isang uri ng tambol
B. pinakamataas na hukom sa lupain ng Nigeria
C. katutubong tao mula sa Timog-Silangang Nigeria
D. palamuting yari sa shell na ginagamit ng mga Afrikano
3
Aralin
Nobela mula sa Nigeria
8
Ang Nigeria ay isa sa mga bansa sa Afrika na may malaking ambag sa
panitikan. Ang kanilang panitikan ay sadyang nakapagpataas ng kamalayan
ng mamamayan sa bansa pagdating sa uri ng pamumuhay, kultura,
tradisyon, at suliranin sa politika.
Sa modyul na ito, ating aalamin at uunawain ang isa sa mga nobela
mula sa Nigeria na pinamagatang, “Paglisan” na isinulat ni Chinua Achebe at
isinalin sa Filipino ni Julieta U. Rivera.
Sa araling ito, inaasahang ikaw ay magpapamalas ng malalim na pag-
unawa at pagpapahalaga sa mga akdang pampanitikan ng Africa sa tulong
ng mga pang-ugnay na ginagamit sa pagpapaliwanag at mabisang pagsusuri
sa halaw ng isang nobela.
Balikan
4
Tuklasin
Afrika
Suriin
5
Paglisan (Buod)
Mula sa Ingles na Things Fall Apart ni Chinua Achebe
Isinalin sa Filipino ni Julieta U. Rivera
6
Mr. Crewe ay ayaw panatilihin si Sarah sa boarding house ng head
mistress na si Miss Minchin (Jean Garcia). Ipinagtanggol siya ng
kapatid ni Miss Minchin na si Miss Amelia (Rio Locsin).
Sarah hurries down the stairs. Bitbit niya si Emily (Doll). Hustong
nakalabas na ng office ni Miss Minchin si Mr. Barrow. He walks
towards the main entrance. Sarah sees him.
Mr. Barrow does not look back. Tuloy- tuloy ito sa paglakad. Sarah
runs after him.
Back in the office, Miss Minchin and Miss Amelia discuss the issue.
Miss Amelia is depressed about Sarah’s situation.
7
Because of their heated discussion, the two women failed to take
notice of Sarah’s presence. Sarah is standing outside Miss Minchin’s
door, crying softly. Miss Amelia sees her.
Miss Minchin looks over her shoulder at Sarah. The little girl
quietly walks away, clutching Emily close to her.
Karagdagang Kaalaman:
8
2. pagbibigay ng mas tiyak, detalyado, at higit na maliwanag na
deskripsyon, kabilang na sa puntong ito ang mga paggamit ng
pang-ugnay, pagtutulad, at pag-iiba-iba; at
3. pagbibigay ng halimbawa.
Maliban dito, ang mga pangatnig na bagamat, upang, at, tulad ng,
kapag, kung, at iba pa ay magagamit din sa mahusay na pagpapaliwanag.
Teoryang Pampanitikan
9
Pagyamanin
Gawain 1: Pag-ugnay-ugnayin!
Panuto: Ilapat nang may kaisahan at pagkakaugnay ang mga talatang
bubuuin sa kahong nasa ibaba gamit ang mga pang-ugnay sa panunuring
pampelikulang, “Ang Munting Prinsesa” na napanood o nabasa. Isulat sa
hiwalay na papel ang sagot.
10
Gawain 2: Tradisyong Afrika
Kolum A Kolum B
Diyalogo mula sa Nobela Tradisyong kinamulatan
1. Dahil sa kaniyang kakayahan sa
pamumuno, pinili si Okonkwo ng
mga kanayon upang ipagtanggol
si Ikemefuna, ang lalaking
kinuha bilang tanda ng
pakikipagkasundo sa
kapayapaan sa pagitan ng
Umuofia at isang nayon,
pagkatapos mapatay ng tatay ni
Ikemefuna ang isang babaeng
Umuofian.
2. Isang malaking pagkakasala sa
diyosa ng Lupa ang pumatay at
makapatay ng kauri. Sinunog
ang mga natirang hayop, kubo,
at mga naiwang pag-aari ni
Okonkwo tanda ng paglilinis sa
buong pamayanan sa kasalanan
nito.
3. Ang pintor ng maskara ay
kailangang magbigay ng
panalangin sa kaniyang mga
ninuno upang humingi ng gabay
sa paggawa nito.
4. Isa sa kanilang mahahalagang
kultura, ginagamitan nila ito ng
iba’t ibang kilos, maskara,
costume, pintura sa katawan, at
iba pang bagay upang lubos na
maunawaan ng manonood ang
tema nito.
11
Gawain 3: Basahin at Suriin
Pamagat: ______________________________________________________________
Mga Tauhan
Tauhan 1: Tauhan 2:
Katangian: Katangian:
Buod ng Pelikula
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
________________________________________________________________
Paksa/Tema
_____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
12
Gawain 4: Halina’t Suriin!
Teoryang Pampanitikan
Pangyayari:
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
Paliwanag:
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
13
Isaisip
14
Isagawa
Tandaan!
Ang sanaysay ay mayroong tema, nilalaman,
anyo, istruktura at kaisipan.
Kraytirya 1 3 5 Puntos
Nilalaman Hindi naibigay Naibigay ang Komprehensibo
ang nilalaman nilalaman at ng naibigay
at paksa ng paksa ng ang nilalaman
maikling maikling at paksa ng
sanayay. Hindi sanaysay. maikling
nagamit ang Nakagamit ng sanaysay.
batis ng iilang batis ng Nakagamit ng
impormasyon impormasyon maraming batis
at hindi at naipakita ng
naipakita ang ang tradisyon impormasyon,
tradisyon ng ng Afrika sa naipakita ang
Afrika sa likhang tradisyon ng
likhang sanaysay. Afrika, at
sanaysay. nakapagbigay
ng konklusyon
sa likhang
sanaysay.
15
Presentas Hindi maayos May ilang Malikhain at
yon at na nagamit ang pang-ugnay na maayos na
Grama- mga pang- hindi nagamit nagamit ang
tika ugnay sa nang wasto sa mga pang-
pagsulat ng ng pagsulat ng ugnay sa
maikling maikling pagsulat ng
sanaysay. sanaysay. maikling
sanaysay.
Organi- Hindi maayos Maayos ang Malinaw ang
sasyon ang presentasyon daloy at
presentasyon ng mga organisado ang
ng mga ideya. pangyayari at paglalahad ng
Maraming kaisipan. May maikling
bahagi ang ilang bahaging sanaysay.
hindi malinaw hindi gaanong
sa malinaw.
pagkakasulat
ng maikling
sanaysay.
Kabuuang Puntos
Tayahin
16
2. Noong una ay sumasamba sa diyos-diyosan ang mga taga-Umuofian.
Lumipas ang maraming panahon, dumating ang mga misyonero sa
kanilang lupain at ipinakilala ang Kristiyanismo, dito unti-unting
nabago ang paniniwala ng tribo. Anong teorya ng panitikan ang
masasalamin sa bahaging ito ng nobela?
A. eksistensyalismo C. pormalismo
B. historikal D. marksismo
17
6. Alin sa sumusunod na pang-ugnay ang pupuno sa patlang upang
mabuo ang pangungusap? Isang araw, lihim na ipinaalam ni Ogbuefi
Ezeudu, isa sa matatanda ____ taga-Umuofia, ang planong pagpatay
kay Ikemefuna.
A. -g C. na
B. -n D. -ng
10. Ginawa ng mga Igbo ang Ogene bilang simbolo ng kanilang tribo. Ano
ang kahulugan ng salitang may salungguhit sa pangungusap?
A. katutubong tao
B. malaking metal bell
C. kagamitang pangmusika
D. palamuting yari sa shell na ginagamit ng mga Afrikano
18
Karagdagang Gawain
Ikaw at Ako!
Panuto: Suriin ang binasang kabanata ng isinapelikulang nobelang, “Ang
Munting Prinsesa” at pumili ng pangyayaring batay sa pananaw/teoryang
pampanitikang angkop dito. Ipaliwanag ito gamit ang isa hanggang dalawang
talata. Kopyahin ang pormat sa hiwalay na papel at isulat dito ang sagot.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
19
20
Subukin
1. D 6. C
2. D 7. D
3. D 8. D
4. B 9. B
5. A 10. A
Pagyamanin
Gawain 1
Si Sarah ay isang mabait, masipag, at matulunging bata. Siya ay nagmula sa mayamang
pamilya, dahil sa ulila na sa kaniyang ina, ang amang si Kapt. Ralph Crewe na lamang ang
tumayong kaniyang magulang. Ipinasok siya nito sa isang sikat na paaralan sa pangangasiwa
ni Miss. Minchin.
Dahil sa taglay na katalinuhan at kabaitan, marami siyang naging kaibigan maliban kay
Lavinia. Kinaiinggitan ni Lavinia si Sarah dahil sa katangiang pagiging prinsesa.
Isang malungkot na pangyayari ang dumating sa buhay ni Sarah, ang pagkamatay ng
kaniyang ama. Wala ni isang kayamanan ang naiwan sa kaniya kung kaya’t labag man sa nais
ni Miss. Minchin ay napilitan siyang kupkupin ang bata kapalit ng paninilbihan nito sa paaralan.
Sa pagkawala ng kaniyang ama, unti-unting nabago ang trato ng mga taong nagpapanggap na
mabait kay Sarah, isa na rito si Miss. Minchin. Lahat ng pagpapahirap at pagmamalupit ay
ginawa nito sa kaniya.
Lingid sa kaalaman ng lahat, naihabilin siya ng ama sa matalik nitong kaibigang si Mr.
Crisford bago mamatay. Ginawa nito ang lahat upang hanapin si Sarah bagama’t maraming
balakid ang kanilang napagdaanan bago siya matagpuan. Sa huli’y nakita rin siya at naibalik
ang dating masaya at marangyang pamumuhay ni Sarah, ang munting prinsesa.
Gawain 2
1. Ang isang miyembro ng pamilya/tribo na nagkasala ay maaaring maging kabayaran upang
matamo ang kapayapaan sa dalawang pangkat na may hidwaan.
2. Paniniwala na ang kasalanan ng isang miyembro o katribo ay maaaring maging simula ng
kanilang pagbagsak o maging karma.
3. Paniniwala sa mga kaluluwa, pagbibigay-respeto at mataas na pagtingin sa mga ninuno. Ang
mga pumanaw na ninuno, yaong may mataas na katungkulan nang nabubuhay ay gagabay
pa rin sa kanila kahit na ito’y pumanaw na.
4. Makulay at masining ang kulturang Afrika.
Isaisip
1. Nobela 6. halimbawa
2. Pagbabalangkas 7. pang-ugnay
3. Magkakasunod 8-10 na, ng, g
4. pinakabuod
5. major concepts
Tayahin
1. B 6. D
2. B 7. D
3. B 8. B
4. D 9. D
5. C 10. B
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Ambat Vilma, et.al. 2015. Filipino 10 Panitikang Pandaigdig, Modyul
para sa Mag-aaral. Pasig City: Vibal Group Inc.
https://filbookpatience.wordpress.com/2017/07/21/ang-mga-tradisyon-
galing-sa-afrika-abigail-ngo/
21