Professional Documents
Culture Documents
Cuckoo's Nest
ANO: 1975
producciones cinematográficas.
XÉNERO: Drama
cumpre unha longa condea nunha granxa-prisión e consegue ser trasladado a unha institución
psiquiátrica, finxindo loucura. A súa contaxiosa tendencia á desorde elévase contra a pétrea
rutina. Avisado polo resto dos pacientes sobre os tiránicos métodos da enfermeira xefe,
Randall decide declarar a guerra á señorita Ratchel (Louise Fletcher) unha das personaxes
máis frías da historia do cine. A sorte de cada paciente do pavillón está en xogo.
manicomio, porque se fai pasar por tolo. Interpreta a loita por mellorar as normas da
sociedade e por conseguir a liberdade contra esas normas. É o pícaro perfectamente sano,
ainda que aparentemente enfermo, a quen a vida non conseguiu dominar. Failles ver a vida
doutro xeito. Sta. Ratched é a enfermeira – xefe do psiquiátrico, que reflicte o poder da
sociedade, e o sometemento doutros máis débiles e con menos poder. Representa as normas,
as leis. Aparentemente sá, pero en realidade vítima e verdugo do poder establecido. Billy é
incapaz de facer algo en contra da súa nai. Cheswick Martín, El gran jefe Bronden
O título da película está tomado desta divertida canción infantil. Dous paxaros en direccións
opostas, McMurphy e a enfermeira, máis un que sobrevoa o niño do cuco, o xefe indio.
A tradución da última parte da canción di: “ tres gansos nunha bandada, un voou cara o leste, y
Lembrade que o cuco é un paxaro que non ten niño propio, que pon o seu ovo no niño doutros
para que o incuben, pero como ademais é o primeiro en nacer, en canto nace bota fóra do niño
de problemas psicolóxicos cos que os seres humanos nos atopamos cada día. Existe unha
Esta película é unha alusión á tese da antipsiquiatría, “ non hai enfermos mentais, senón
McMurphy comienza a reflexionar sobre su vida y la vida McMurphy comeza a reflexionar sobre a súa vida e a vida
de sus compañeros dentro de la institución, e invita a los dos seus compañeiros dentro da institución, e invita aos
demás a que se animen a pensar por sí mismos y a tener demais a que se animen a pensar por si mesmos e a ter
una vida propia. Si es necesario, deben enfrentarse a unha vida propia. Se é necesario, deben enfrontarse a
aquello que les impida conseguir los objetivos. Puede aquilo que lles impida conseguir os obxectivos. Pode
haber quienes estén interesados en que no vivan, en que haber quen estea interesado en que non vivan, en que
pasen por la vida de una forma amorfa, sirviendo para pasen pola vida dunha forma amorfa, servindo para que
que otros puedan expresar su vida como dominio y poder outros poidan expresar a súa vida como dominio e poder
sobre los demás. sobre os demais.
En esta situación McMurphy comienza dando ejemplo. Nesta situación McMurphy comeza dando exemplo.
Cuestiona las normas que se oponen a la vida de las Cuestiona as normas que se opoñen á vida das persoas e
personas y a su desarrollo como personas e invita a sus ao seu desenvolvemento como persoas e invita aos seus
compañeros a que se animen a pensar por sí mismos, a compañeiros a que se animen a pensar por si mesmos, a
tener vida propia, a hacer frente a los poderes despóticos ter vida propia, a facer fronte aos poderes despóticos e
y alienantes, a romper y a no obedecer las órdenes que alienantes, a romper e a non obedecer as ordes que lle
le parecen irracionales. parecen irracionais.
Mc Murphy encarna los valores de ciudadano con Mc Murphy encarna os valores de cidadán con dereitos e
derechos y deberes, de libertad de pensamiento, de deberes, de liberdade de pensamento, de autonomía, de
autonomía, de ansia de vivir. Para conseguirlo no tiene ansia de vivir. Para conseguilo non ten máis remedio que
más remedio que rebelarse y cuestionar la forma de vida, rebelarse e cuestionar a forma de vida, o xeito de
la manera de funcionar las cosas. Es la chispa que funcionar as cousas. é a chispa que necesitaba a mecha.
necesitaba la mecha. La que hace pensar y ser A que fai pensar e ser consciente da situación na que
consciente de la situación en la que cada uno vivimos. cada un vivimos.
Los empleados del psiquiátrico son otro elemento a Os empregados do psiquiátrico son outro elemento a
través del cual vemos la imposición de las normas y las través do cal vemos a imposición das normas e as leis, e,
leyes, y, a la vez, ellos obedecen a sus superiores, son á vez, eles obedecen aos seus superiores, son un elo da
un eslabón de la cadena de sometimiento de la sociedad. cadea de sometemento da sociedade.
Los momentos más álgidos de la película tienen que ver Os momentos máis álxidos da película teñen que ver co
con el “juego” entre la filosofía del protagonista, de Mc “xogo” entre a filosofía do protagonista, de Mc Murphy e
Murphy y la vida rutinaria y amorfa del centro, que a vida rutineira e amorfa do centro, que protagoniza a
protagoniza la enfermera jefe Srta. Ratcher. enfermeira xefe Srta. Ratcher.
Mc Murphy trata de liberar a los locos de sus temores y Mc Murphy trata de liberar aos tolos dos seus temores e
de su sin sentido, mientras que la enfermera Ratcher do seu sen sentido, mentres que a enfermeira Ratcher
tiene la tarea de mantener el orden, la disciplina, el ten a tarefa de manter a orde, a disciplina, o control, a
control, la represión. represión.
Estos comportamientos se van reflejando a través de Estes comportamentos vanse reflectindo a través de
diversas conductas de los pacientes. Billy, el más tímido, diversas condutas dos pacientes. Billy, o máis tímido,
cuya timidez llega a producirle tartamudez, acaba cuxa timidez chega a producirlle tartamudez, acaba
consiguiendo la liberación mediante la relación con una conseguindo a liberación mediante a relación cunha
mujer. Liberación que le va a llevar al suicidio, por la muller. Liberación que o vai a levar ao suicidio, pola
incomprensión de los poderes fácticos (enfermera jefe...) incomprensión dos poderes fácticos (enfermeira xefe...)
Este momento de máxima alienación, que lleva a un Este momento de máxima alienación, que leva a un
compañero al suicidio, provoca la reacción más fuerte del compañeiro ao suicidio, provoca a reacción máis forte do
protagonista McMurphy, que es reprimido brutalmente, protagonista McMurphy, que é reprimido brutalmente,
hasta ser despojado de toda capacidad humana, y ata ser desposuído de toda capacidade humana, e
termina con una lobotomía cerebral. termina cunha lobotomía cerebral.
¿Será preferible una vida más larga, pero sin vida, sin ¿Será preferible unha vida máis longa, pero sen vida, sen
experiencias de ningún tipo, sin ser tú mismo, o una vida experiencias de ningún tipo, sen ser ti mesmo, ou unha
más corta, pero que haya merecido la pena vivir? vida máis curta, pero que mereza a pena vivir?
Otro personaje importante es su aliado, el piel roja. Outro personaxe importante é o seu aliado, o pel
Representa el eco de las fuerzas naturales y del sentido vermella. Representa o eco das forzas naturais e do
común originario de las cosas. El Gran Jefe, vive sentido común orixinario das cousas. O Gran Xefe, vive
inadaptado de forma voluntaria en un mundo que no inadaptado de forma voluntaria nun mundo que non
entiende ni le interesa. Se hace pasar por sordomudo entende nin lle interesa. Faise pasar por xordomudo ante
ante el sin sentido de su vida para evadirse de la o sen sentido da súa vida para evadirse da realidade. Só
realidad. Solo comienza a hablar en un ambiente de comeza a falar nun ambiente de liberación, de agarimo,
liberación, de cariño, de amistad, que le ha ofrecido Mc de amizade, que lle ofreceu Mc Murphy. A chegada de Mc
Murphy. La llegada de Mc Murphy le da fuerza para vivir, Murphy dálle forza para vivir, para buscar novas
para buscar nuevas experiencias de vida y de libertad. experiencias de vida e de liberdade. Máis tarde el mesmo
Más tarde él mismo será el encargado de llevar a feliz será o encargado de levar a feliz termo os proxectos de
término los proyectos de Mc Murphy, así como de Mc Murphy, así como de ritualizar a liberación do seu
ritualizar la liberación de su amigo. Tiene que liberarlo de amigo. Ten que liberalo desta situación de alienación e
esta situación de alienación y vergüenza para todos los vergoña para todos os membros da comunidade, e,
miembros de la comunidad, y, haciendo alarde de la facendo alarde da forza que outros non teñen, ponse en
fuerza que otros no tienen, se pone en marcha para marcha para emprender un novo camiño, unha nova vida
emprender un nuevo camino, una nueva vida en solitario en solitario e lonxe deste lugar de alienación. Bota a
y lejos de este lugar de alienación. Arroja la fuente de fonte de auga que non conseguiu arrincar Mc Murphy
agua que no consiguió arrancar Mc Murphy contra una contra unha fiestra enrellada do hospital. é a forma de
ventana enrejada del hospital. Es la forma de recuperar recuperar a súa liberdade. Ten que irse só, porque o seu
su libertad. Tiene que irse solo, porque su compañero de compañeiro de viaxe xa o espera alí.
viaje ya le espera allí.
Es el personaje a través del cual se nos muestra una de É o personaxe a través do cal se nos mostra unha das
las posturas que se toman en la vida.: la huida de la posturas que se toman na vida: a fuxida da realidade.
realidad. Encarna la resistencia pasiva y la cazurrería del Encarna a resistencia pasiva e a cazurrería do
sistemáticamente oprimido. Se trata de una taimada sistematicamente oprimido. Trátase dunha solerte loita
lucha de clases que ha transformado el mundo de clases que transformou o mundo supercivilizado nun
supercivilizado en un manicomio de alienaciones. manicomio de alienacións.
La vida en el manicomio puede ser un reflejo de nuestra A vida no manicomio pode ser un reflexo da nosa
sociedad. Se ve reflejado el estado platónico. El centro sociedade. Vese reflectido o estado platónico. O centro
psiquiátrico es como una sociedad que se divide como la psiquiátrico é como unha sociedade que se divide como a
sociedad según Platón: Gobernantes, guerreros y sociedade segundo Platón: Gobernantes, guerreiros e
productores. El espacio sería el psiquiátrico, nuestro país. produtores. O espazo sería o psiquiátrico, o noso país. A
La sociedad serían los pacientes, nosotros; y la supuesta sociedade serían os pacientes, nós; e a suposta cabeza
cabeza pensante, la gobernanta, es la enfermera jefe. En pensante, a gobernanta, é a enfermeira xefe. Nesta
esta película podemos encontrar los diversos tipos de película podemos atopar os diversos tipos de persoas que
personas que encontramos cada día en nuestras vidas. atopamos cada día nas nosas vidas. Moitos dos
Muchos de los comportamientos de la sociedad, de esta comportamentos da sociedade, desta sociedade que ten
sociedad que tiene miedo, miedo a ser persona, miedo a medo, medo a ser persoa, medo a ser libre e a exercer a
ser libre y a ejercer su libertad, miedo a pensar por sí súa liberdade, medo a pensar en por si. Tamén podería
mismo. También podría reflejar la vida de cualquier reflectir a vida de calquera centro, por exemplo a vida
centro, por ejemplo la vida en un colegio, en la nun colexio, na universidade, etc. etc. De feito recórdame
universidad, etc. etc. De hecho me recuerda a la película á película “O club dos poetas mortos”, na que quen
“El club de los poetas muertos”, en la que quien decide decide pensar en por si, é incomprendido e acaba mal. O
pensar por sí mismo, es incomprendido y acaba mal. El mesmo colexio rexeita a quen son capaces de pensar por
mismo colegio rechaza a quienes son capaces de pensar si mesmos. A nosa sociedade é unha sociedade de
por sí mismos. Nuestra sociedad es una sociedad de encarceramento e de falta de liberdade. Actuamos como
encarcelamiento y de falta de libertad. Actuamos como nos mandan, como nos din que actuemos. Nós
nos mandan, como nos dicen que actuemos. Nosotros obedecemos e calamos. Doutra forma es mal visto ou
obedecemos y callamos. De otra forma eres mal visto o non aceptado. Ou peor aínda, castigado. Extírpanche a
no aceptado. O peor aún, castigado. Te extirpan la parte parte racional do cerebro, a nosa racionalidade, a nosa
racional del cerebro, nuestra racionalidad, nuestra imaxinación, a nosa esencia. Reflicte á perfección os
imaginación, nuestra esencia. Refleja a la perfección los diversos comportamentos dos seus compoñentes. A
diversos comportamientos de sus componentes. La sociedade márcanos unhas normas e a quen non lle guste
sociedad nos marca unas normas y a quien no le guste lo o que sae da norma, será eliminado...
que sale de la norma, se le eliminará...
A película reflicte moi ben as posturas que as persoas
La película refleja muy bien las posturas que las personas elixen na sociedade, os que loitan por cambiala, os que
eligen en la sociedad, los que luchan por cambiarla, los intentan evadirse, e os que tratan de imporse cun poder.
que intentan evadirse, y los que tratan de imponerse con
un poder.
Vemos tamén o medo da xente ás persoas que ostentan
Vemos también el miedo de la gente a las personas que o poder (o suicidio do tatexo cando Ratchet aproveita o
ostentan el poder (el suicidio del tartamudo cuando seu poder para castigalo do xeito que máis lle doe).
Ratchet aprovecha su poder para castigarle de la manera Abuso da situación de poder, chantaxe dos poderosos.
que más le duele). Abuso de la situación de poder,
chantaje de los poderosos.
Estes tolos que gastan o tempo xogando ás cartas e
Estos locos que gastan el tiempo jugando a las cartas y facendo cola para tomar o seu medicamento, somos
haciendo cola para tomar su medicina, somos todos y todos e cada un de nós, que do mesmo xeito que eles
cada uno de nosotros, que al igual que ellos hacemos facemos moitas veces o que se espera dunha persoa
muchas veces lo que se espera de una persona “normal”, “normal”, o que quere a sociedade, aínda que vaia en
lo que quiere la sociedad, aunque vaya en contra de contra das nosas crenzas ou das nosas non crenzas.
nuestras creencias o de nuestras no creencias.
¿Temos opcións de facer algo diferente do medicamento
¿Tenemos opciones de hacer algo diferente de la que nos ofrece a sociedade?
medicina que nos ofrece la sociedad?
A vida do tolo é unha vida cómoda e fácil, pois fai o que
La vida del loco es una vida cómoda y fácil, pues hace lo se espera del e toma a súa pílula diaria. Nós tomamos a
que se espera de él y toma su píldora diaria. Nosotros nosa pílula diaria, para ter unha vida máis fácil. ¿Por que
tomamos nuestra píldora diaria, para tener una vida más comprometerse en cambiar as regras, en mollarnos, en
fácil. ¿Por qué comprometerse en cambiar las reglas, en cuestionarnos por que son as cousas como son e se se
mojarnos, en cuestionarnos por qué son las cosas como poderían mellorar? ¿Por que non nos atrevemos a romper
son y si se podrían mejorar? ¿Por qué no nos atrevemos a rutina, a romper as regras para poder ver a final da liga
a romper la rutina, a romper las reglas para poder ver la ou experimentar unha felicidade totalmente descoñecida
final de la liga o experimentar una felicidad totalmente indo navegar?
desconocida yendo a navegar?
Representa un mundo reprimido, de falta de liberdade,
Representa un mundo reprimido, de falta de libertad, de de falta de vida e de ilusións. Un mundo programado de
falta de vida y de ilusiones. Un mundo programado de antemán para non ter problemas de ningún tipo. Todo
antemano para no tener problemas de ningún tipo. Todo está atado e ben atado. non hai lugar para pensar ou
está atado y bien atado. No hay lugar para pensar o sentir. Só é necesario ir tomando as pílulas que nos van
sentir. Solo es necesario ir tomando las píldoras que nos ofertando día a día, e deste xeito non teremos
van ofertando día a día, y de esta manera no tendremos problemas. Quen se dedique a pensar ou a desexar algo
problemas. Quienes se dediquen a pensar o a desear diferente será obxecto da represión do sistema, que lle
algo diferente serán objeto de la represión del sistema, dará unha gran lección que non van poder esquecer
que les dará una gran lección que no van a poder olvidar nunca máis.
nunca más.
¡Quen vai atreverse a non tomar a pílula socializadora, ou
a pensar de diferente xeito á que propón ou impón o
sistema!
¡Quien va a atreverse a no tomarse la píldora
socializadora, o a pensar de diferente manera a la que
O mesmo título da película quérenos dicir que alguén
propone o impone el sistema!
pode estar disposto a voar por encima dos sen sentidos e
represións desta sociedade.
El mismo título de la película nos quiere decir que alguien ¿Que é a tolemia, quen son os tolos?
puede estar dispuesto a volar por encima de los sin Todo aquel que non se adapte ás normas sociais é
sentidos y represiones de esta sociedad. considerado tolo e necesita ser internado polo seu propio
ben e o dos demais, para a súa recuperación, ou máis
¿Qué es la locura, quienes son los locos? ben para que non moleste ás persoas que non estamos
Todo aquel que no se adapte a las normas sociales es tolas. Tamén poden levar unha vida “boa” os que se fan
considerado loco y necesita ser internado por su propio os tolos e non desexan meterse en ningún tipo de
bien y el de los demás, para su recuperación, o más bien problemas e os que se poñen a mirar para outro lado.
para que no moleste a las personas que no estamos
locas. También pueden llevar una vida “buena” los que se É unha estremecedora alegación sobre a liberdade e o
hacen los locos y no desean meterse en ningún tipo de abuso do poder exercido sobre aqueles que son
problemas y los que se ponen a mirar para otro lado. diferentes. Unha crítica descarnada social e política. Miss
Ratched transfórmase no poder irresistible da sociedade
Es un estremecedor alegato sobre la libertad y el abuso tecnocrática, carente de creatividade, incapaz de
del poder ejercido sobre aquellos que son diferentes. Una recoñecer as súas derrotas ante a exuberante vitalidade
crítica descarnada social y política. Miss Ratched se e a imaxinación desbordada de McMurphy, o home
transforma en el poder arrollador de la sociedad xenial, pero marxinado.
tecnocrática, carente de creatividad, incapaz de
reconocer sus derrotas ante la exuberante vitalidad y la A pregunta segue no aire ¿quen son os verdadeiros tolos?
imaginación desbordada de McMurphy, el hombre genial,
pero marginado. Non é unha historia de tolos senón do poder que exercen
certas institucións sobre aqueles que son distintos e que
La pregunta sigue en el aire ¿quiénes son los verdaderos están indefensos. Tamén é a historia de alguén que se
locos? rebela contra a norma e ao que alcuman por iso de tolo.
McMurphy es una persona con biofilia. Se siente mejor O prototipo de persoa necrófila é Ratched (a sociedade),
viendo que sus amigos mejoran día a día, no porque trata aos pacientes como obxectos. Quere que
encerrándose en su mundo, abriendo los ojos a la sexan persoas previsibles, que realicen todo aquilo que
realidad y expresándose con más facilidad ante Ratchet. ela manda, que sexan persoas obedientes.
El prototipo de persona necrófila es Ratched (la Somos “educados” para obedecer, para ser sumisos, “bos
sociedad), porque trata a los pacientes como objetos. súbditos”, “bos alumnos”, que non necesitan nin atopan
Quiere que sean personas previsibles, que realicen todo en falta a liberdade. Todos os enfermos teñen medo á
aquello que ella manda, que sean personas obedientes. liberdade, a ter que manexar as súas propias vidas. Os
demais tolos, algúns voluntariamente no hospital,
Somos “educados” para obedecer, para ser sumisos, déixannos ver outra postura da sociedade: ir á vida fácil
“buenos súbditos”, “buenos alumnos”, que no necesitan sen loitar por nada obedecendo unhas leis e unhas
ni echan en falta la libertad. Todos los enfermos tienen normas que se nos impoñen.
miedo a la libertad, a tener que manejar sus propias
vidas. Los demás locos, algunos voluntariamente en el Grazas a McMurphy o xefe decidiu ser libre e escapa.
hospital, nos dejan ver otra postura de la sociedad: ir a Antes el mesmo libera ao seu amigo, para que o
la vida fácil sin luchar por nada obedeciendo unas leyes y acompañe. O corpo morre, pero a alma segue vivindo.
unas normas que se nos imponen.
Metáfora da loita pola liberdade. A necesidade de ser
Gracias a McMurphy el jefe ha decidido ser libre y libre, ás veces, permanece durmida, porque nos
escapa. Antes él mismo libera a su amigo, para que le enganamos ou nos escondemos, porque temos medo. Ás
acompañe. El cuerpo muere, pero el alma sigue viviendo. veces ten que ser espertada coa axuda doutros, que
saiban espertarse e crean en nós.
Metáfora de la lucha por la libertad. La necesidad de ser
libre, a veces, permanece dormida, porque nos Os enfermos do psiquiátrico viven convencidos de que
engañamos o nos escondemos, porque tenemos miedo. A debían estar alí e de que absolutamente todas as normas
veces tiene que ser despertada con la ayuda de otros, que alí se lles impoñen son as correctas, as máis
que hayan sabido despertarse y crean en nosotros. beneficiosas para eles. Viven sempre a mercé do que
impoñen, ou din outros. O obxectivo é o sometemento.
Los enfermos del psiquiátrico viven convencidos de que
debían estar allí y de que absolutamente todas las
normas que allí se les imponen son las correctas, las más As amigas de Mc Murphy, só aparecen cada vez que se
beneficiosas para ellos. Viven siempre a merced de lo intenta saír da rutina e o sometemento a unhas normas.
que imponen, o dicen otros. El objetivo es el Son o elemento a través do cal se nos mostra a diversión
sometimiento. e a ruptura co imposto.