Villasoto, Ira Mhae D.

Panunuring Pampanitikan

ESFL 3-1 Mam Antiola

I. Pamagat
Ang akdang ito ay may pamagat na Bakit Babae Ang Naghuhugas Ng Pinggan.
Ito ay isinulat ni Filomena Colendrino ngunit ito ay orihinal na nakasulat sa ingles at
isinaayos na lamang ni Prof. Nick Agudo at isinalin sa Filipino ni Bb. Nerisa
Sarmiento.
Ang pamagat ng akda ay payak at hindi nalalayo sa nilalaman o kinaiikutan ng
dula. Literal na may pagkaretorikal ang pagkakagamit sa pamagat ng akda.
Maituturing na ang pamagat ay pasok sa teoryang feminismo dahil pamagat pa
lamang ay nakapokus na agad ito sa babae. Maaari ring realismo dahil ito ay
nangyayari sa totoong buhay, kung saan isang katanungan rin talaga kung bakit nga
ba babae ang naghuhugas ng pinggan.
II. Tauhan
1. HUGO/KA-UGONG- siya ay isa sa mga pangunahing tauhan, asawa ni Ka-
Maldang. Ang kanyang katauhan ay papasok sa teoryang realismo, kung saan sa
totoong buhay ang ilan sa mga lalaki ay takot at sunod-sunuran sa kanilang asawa.
Bahagi na ng realidad ang pagiging “under” ng ilang mister. Maaari ring
maituring na kabilang sa teoryang moralistiko dahil napapaisip siya na hindi tama
na lagi na lamang siya ang kikilos at susunod sa asawa para gawin ang gawaing
bahay. Alam niya at nagkakaroon siya ng pamantayan sa kung ano pa ba ang tama
at mali.
2. KA-MALDANG/IMELDA- siya ang asawa ni Ka-Ugong, pangunahing tauhan
din sa may akda. Ang katauhan ni Imelda ay pasok sa teoryang realismo dahil
nangyayari sa totoong buhay ang ganitong pag-uugali ng misis sa mister. Maaari
rin sa teoryang feminismo, dahil babae ang kanyang karakter at may ilang gawain
sa bahay na babae ang kadalasang gumagawa, dahil dito napagtitibay nito ang
layunin ng teoryang feminismo.
 3. KAPITBAHAY NA BABAE- siya ang unang nakakita kina Hugo at Imelda na
hindi gumagalaw at nagsasalita dahil siya sana ay manghihiram ng plantsa. Ang
katauhan ng babaeng kapitbahay ay papasok sa teoryang feminismo dahil siya ay
babae, siya ay nagpapakita rin ng iilang katangiang taglay ng babae. Ilan sa
halimbawa nito ay ang panghihiram ng gamit sa kumare o kapwa babae at ang
pagpapakalat ng balita na kadalasang babae ang gumagawa, ito ay pupwede sa
sosyolohikal dahil makikita na mayroon siyang ugnayan sa kanyang lipunan o sa
mga taong nakapaligid sa kanya. Maaari rin ang teoryang realismo dahil ang
ganitong katangian ng isang babae o kapitbahay ay tinataglay at nangyayari sa
totoong buhay. Isa pang teorya ay ang imahinismo, nabanggit sa akda na ang
kapitbahay na babae ay nag-iisip kung may nakain ba na lason o kung ano mang
naging sanhi ng hindi pagsasalita ng kanyang kumare. Nagagawa ng katauhan na
ipakita ang layunin ng teoryang ito dahil bumubuo ng imahe o senaryo sa isipan
ang tauhang ito.
4. ALBULARYO- ang albularyo ang gumagawa ng paraan upang makapagsalita o
bumalik sa dati ang mag-asawa. Ang katauhan ng albularyo ay mapapabilang sa
teoryang kultural dahil bahagi ng mga Pilipino, partikular na ng mga katutubo ang
kumunsulta sa albularyo kapag may hindi magandang nangyayari o
nararamdaman. Isa pang teorya ay ang historikal, dahil bahagi na rin ng ating
kasaysayan ang pagkakaroon ng albularyo dahil sila nga ay tinuturing din na
manggagamot sa sinaunang panahon. Pupwede rin dito ang teoryang imahinismo
dahil ang albularyo ay nag-iisip o bumubuo ng kasagutan sa kanyang isipan sa
kung ano ang nangyayari sa mag-asawa. Isa sa halimbawa ay ang nai-imagine o
naiisip ng albularyo na ito ay kulam at sinasaniban ng masamang espiritu.
III. Kayarian
1. Genre: Dula
2. Buod: Ang akdang Bakit Babae Ang Naghuhugas Ng Pinggan ay isang dula na
may kinalaman sa mag-asawa na hindi magkasundo kung sino nga sa kanila ang
dapat na maghugas ng pinggan. Bahagi na ng kultura nating mga Pilipino na
babae ang maghugas ng pinggan, ngunit hindi naman sinagot ng akda ang tunay
na dahilan. Ganun pa man ay nagawa naman ng akda na bigyang aliw ang takbo
 ng kwento. Ang dahilan sa akda ay may kinalaman rin naman sa kultura nating
mga Pilipino at hindi naman naging imposible. Dahil lamang natalo sa kasunduan
ay ito na ang pinagmulan kung bakit babae ang naghuhugas ng pinggan.

3. Mga Teoryang Pampanitikan

 Historikal- hindi man literal na makasaysayan o nag-iwan ng malaking
tipak sa ating nakaraan. Maituturing itong pasok sa teoryang historikal
dahil naging bahagi ng ating kabihasnan ang paniniwala at paglapit sa mga
albularyo kapag may nangyayaring hindi maganda sa atin. Ito ay bahagi
ng pag-usbong ng lipunan, sila ang mga pangunahing manggagamot rin sa
ating kasaysayan.
 Kultural- nagpapakita rin ng kultura nating mga Pilipino ang akdang ito.
Ang paghuhugas ng pinggan at gawaing bahay ay normal na gawain ng
kababaihan. Ang pagiging mahigpit at pag-a-under sa asawa ay kadalasan
ding ginagawa ng babae o tila ba bahagi na rin ng ating kultura at
nakasanayan. Panghuli ay ang albularyo, bukod sa ito ay historikal, ito ay
maaari pa rin sa ating kultura dahil ito ay maaaring pinaniniwalaan ng
ating mga ninuno at naipasa sa iba sa ating hanggang sa kasalukuyan kung
kaya’t kahit may mga doctor na at modernong teknolohiya, mas pinipili pa
rin ng iba ang mga albularyo dahil bahagi na ito ng kanilang nakagisnan.
 Realismo- nakakatawa man ang naging takbo ng akda, hindi pa rin natin
maikakaila na ang ganitong sitwasyon ay tunay na nangyayari sa
kasalukuyan. Mula sa pagtatalo sa kung sino ang maghuhugas ng pinggan,
sa pagiging takot ng mister sa kanilang misis, mga kapitbahay na
naghihiraman ng gamit, pagpapakalat ng balita sa kapitbahay at ang
pagtawag sa albularyo dahil sa inaakalang may kababalaghang naganap.
 Feminismo- dahil isa sa pangunahing tauhan ay si Imelda, isang may-
bahay na matapang at ang kapitbahay o kumare ni Imelda na nagpapakita
ng katangian na taglay ng ilang kababaihan.
IV. Pagsusuri
a. Kabuuang pagsusuri
- Sa kabuuang pagsusuri sa akda, ako’y nagkaroon ng interes dahil
nagmistulang kasagutan sa aking isipan kung sakaling babasahin ko ang
kwento. Ngunit nang ito ay matapos ko, natuklasan ko na ito ay isang uri
ng kwento o dula na layuning magpasilip sa kultura nating mga Pilipino at
kaugaliang taglay ng nakakarami rin sa atin. Layunin din ng akda ang
makapagbigay aliw sa mga manonood at mambabasa. Ang akda ay
maituturing kong Imahinismo dahil isinaalang-alang ng may-akda ang
pagiging masining at ang layuning makapagbigay imahe sa mambabasa o
tagapakinig, isa sa aking patunay ay ang nabuo ko sa aking isipan ang nais
iparating ng may-akda kahit na hindi ko pa napapanood ang video o
aktwal na pagtatanghal. Dagdag pa, ang iilan sa aking nabasa na sipi at
mga video na napanood ay naiiba na ang takbo ng kuwento, marahil ay
upang bigyang buhay at bihisan ng bagong anyo ang akda.
b. Paghahambing sa naunang pagsusuri
- Sa pagsusuri ng dulang ito, ako ay nahirapan dahil hindi totoong naibigay
ang sanhi kung bakit nga ba babae ang naghuhugas ng pinggan at
mababakas mo na ito ay komedya ring maituturing. Hindi madali ang
hanapan ng anotasyon at teorya ang akda hindi tulad ng naunang dula na
aking sinuri. Ngunit matapos basahin, unawain at isipin kung saan aakma
ang mga sitwasyon o bahagi ng kwento, natukoy ko naman na may teorya
itong kinabibilangan. Maikli ang kwento nito kumpara sa naunang sinuri
ngunit parehong mahirap bigyang puna o kritisismo dahil sa magkaibang
pamamaraan at layunin ng may-akda. Ito ay papasok sa teoryang
sikolohikal dahil antas ng kaisipan ng may-akda sa pagbuo nitong dula at
sa kung paano niya ibinahagi ang mga nabubuo sa kanyang isipan sa
kapaki-pakinabang na paraan. Mapapabilang pa rin ang kabuuan ng dula
sa teoryang Imahinismo dahil sa kakayahan ng manunulat na laruin sa
isipan ng mambabasa ang katanungang gusto rin masagot ng nakararami.