You are on page 1of 21

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU....................................................................................................................... 7
NỘI DUNG........................................................................................................................... 8
I. Khái quát về thị trường giao đồ ăn trực tuyến............................................................8
1.1. Giao đồ ăn trực tuyến là gì?.....................................................................................8
1.2. Giao đồ ăn trực tuyến dựa trên nền tảng nào?.........................................................8
1.3. Khách hàng của giao đồ ăn trực tuyến………………………………9
1.4 Đối tượng doanh nghiệp……………………………………………9
II. Các yếu tố vĩ mô tác động đến thị trường giao đồ ăn trực tuyến...........................12
1. Nhóm lực lượng kinh tế..............................................................................................14
2. Nhóm lực lượng chính trị, pháp luật..........................................................................15
3. Nhóm lực lượng văn hóa xã hội.................................................................................16
4. Nhóm lực lượng công nghệ……………………………………………19
III. Đánh giá thời cơ thách thức.....................................................................................21
IV. Tiềm năng………………………………………………………………25
LỜI KẾT THÚC................................................................................................................. 26
Tài liệu tham khảo……………………………………………………………27
LỜI MỞ ĐẦU

Hiện nay, kinh doanh trong cơ chế thị trường, phần lớn môi trường kinh doanh
ngày càng biến động phức tạp và nhiều rủi ro. Nếu như trước đây (trong thời kỳ bao
cấp), chúng ta không chấp nhận các quy luật cung - cầu, quy luật giá trị, quan hệ hàng
hóa tiền tệ, quy luật cạnh tranh… thì ngày nay, khi chuyển sang cơ chế thị trường, ta
phải chấp nhận những quy luật đó như một tất yếu khách quan. Điều đó đòi hỏi người
kinh doanh phải nắm bắt và phân tích đầy đủ về đối thủ cạnh tranh, những cơ hội,
những nguy cơ về môi trường cũng như điểm mạnh, điểm yếu của các đối tác và của
chính bản thân mình, để có thể đạt được mục tiêu đề ra. Quản trị chiến lược hiện đại
sẽ làm rõ tầm quan trọng của việc chú trọng nhiều hơn đến việc phân tích môi trường,
hoạch định các chiến lược liên quan trực tiếp đến điều kiện môi trường. Xét trên góc
độ vĩ mô của một quốc gia, để đạt được mục tiêu tổng hợp về kinh tế - chính trị, văn
hóa … thì phải có chiến lược phù hợp mới có thể đạt được mục đích mong muốn.
Ngược lại, hoạch định chiến lươc ̣ không đúng sẽ đưa đất nước vào tình trạng khủng
hoảng về kinh tế, rối ren về chính trị, sẽ tụt hậu lại so với thế giới xung quanh.

Trong mấy thập kỷ vừa qua, xã hội loài người đã chứng kiến một sự phát triển
không ngừng của khoa học kỹ thuật và công nghệ cũng như sự lan tỏa của nhiều hoạt
động kinh tế, thương mại, văn hóa trên phạm vi quốc gia, khu vực và toàn cầu. Trong
bối cảnh đó, nhiều hoạt động kinh tế, văn hóa đã có sự phát triển và biến đổi khá
nhanh và mạnh mẽ. Nhiều hình thức kinh doanh ẩm thực đồ ăn nhanh xuất hiện và
không ngừng phát triển, lan tỏa, phục vụ cuộc sống của con người trên các không gian
địa lý khác nhau và nhanh chóng trở thành các thương hiệu toàn cầu được đông đảo
người dân đón nhận.

Thị trường giao đồ ăn nhanh trực tuyến tại Việt Nam tuy còn mới mẻ song khá
sôi động, nhất là ngày càng có nhiều doanh nghiệp “nhảy” vào lĩnh vực này. Đáng chú
ý, cuộc so kè chiếm lĩnh thị phần giữa các tân binh chưa có dấu hiệu giảm nhiệt, thậm
chí ngày càng khốc liệt hơn. Vì vậy, nhóm 5 sẽ phân tích các cơ hội và thách thức từ
môi trường vĩ mô từ đó làm nổi bật và chỉ ra những tiềm năng từ thị trường giao đồ ăn
trực tuyến tại Việt Nam.
NỘI DUNG 

I. Khái quát về thị trường giao đồ ăn trực tuyến

1.1  Giao đồ ăn trực tuyến là gì?

Trong vài năm gần đây, thị trường giao đồ ăn trực tuyến đang tăng trưởng nhanh
trên toàn cầu nhờ sự nhanh chóng, thuận tiện và đa dạng. Nhiều thành phố và khu vực
đang là tâm điểm phát triển của thị trường này, đặc biệt là nhờ sự phổ dụng ngày càng
tăng của điện thoại thông minh và mạng Internet. Vậy giao đồ ăn trực tuyến là gì?
Căn cứ vào cách thức kinh doanh và tiêu dùng, có thể mô tả dịch vụ giao đồ ăn
như một dịch vụ chuyển phát nhanh trong đó, một nhà hàng, cửa hàng hoặc công ty
cung cấp dịch vụ giao đồ ăn cho khách hàng. Một đơn đặt hàng thường được thực hiện
thông qua trang web của nhà hàng hay của hàng đó hay đặt món thông qua công ty
cũng cấp dịch vụ giao đồ ăn. Khách hàng có thể lựa chọ thanh toán trực tiếp, trực
tuyến, thanh toán tiền mặt hay bằng thẻ. Một khoản phí giao hàng cố định thường
được tính cùng những gì khách hàng đã mua. Như vậy, dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến
là dịch vụ giao đồ ăn và đồng thời cũng là dịch vụ điện tử. Nghĩa là bên cạnh các đặc
điểm cơ bản của dịch vụ giao đồ ăn thì đối với dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến, việc đặt
hàng sẽ được thực hiện thông qua trang web hoặc ứng dụng di động và đơn hàng sẽ
được giao trực tiếp tận nơi cho khách hàng.

1.2  Giao đồ ăn trực tuyến dựa trên nền tảng nào?

Dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến dựa trên nền tảng là các ứng dụng di động hoặc
trang web, mà ở đó cũng cấp các bộ lọc và phương thức thanh toán khác nhau phục vụ
người tiêu dùng. Những lợi thế của dịch vụ như đặt món ăn dễ dàng và nhanh chóng,
ít rắc rối, ít hiểu lầm và thông tin sai lệch, sự tương tác tối thiểu của con người, cùng
khả năng so sánh thực đơn, giá cả của các nhà hàng khác nhau đã khiến nó trở nên phổ
biến ở Việt Nam, đặc biệt là người tiêu dùng trẻ.
Các công ty giao đồ ăn hoạt động dựa vào nền tảng trực tuyến trên thế giới đang
chạy đua thâu tóm và sáp nhập đồng thời thu hút thêm vốn đầu tư khi người tiêu dùng
đang dần chuyển sang xu hướng đặt mua và yêu cầu giao đồ ăn đến nhà hoặc văn
phòng làm việc của họ. Thị trường giao đồ ăn trực tuyến phát triển sôi động và nhiều
tiềm năng tăng trưởng. Châu Á chiếm hơn nửa thị phần giao đồ ăn trực tuyến toàn cầu
với thị trường lớn nhất là Trung Quốc. Đông Nam Á được xem là một trong những thị
trường then chốt với nhiều dư địa phát triển. Thực đơn đa dạng, tốc độ giao hàng
nhanh và chi phí hợp lý đang là bài toán mà các ứng dụng phải giải quyết trong cuộc
đua thị phần. Các công ty giao nhận đồ ăn đang đầu tư nhiều công nghệ để tối ưu hoạt
động xử lý đơn hàng (của các đối tác nhà hàng) và tốc độ giao hàng với mục tiêu giảm
thời gian chờ đợi món ăn của khách hàng.

1.3  Khách hàng của giao đồ ăn trực tuyến

Cùng với nhịp sống tất bật và sự phát triển của làn sóng đô thị hiện đại những năm
gần đây tại Việt Nam đã dẫn đến những thay đổi đáng kể trong thói quen ăn uống của
nhiều người dân hướng đến giải pháp giao hàng tận nơi, đặc biệt là thế hệ Millennial.
Dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến đã trở nên phổ biến với người tiêu dùng Việt Nam đặc
biệt là giới trẻ. Trong năm 2017, có 80% người sử dụng dịch vụ nằm trong khoảng từ
20 đến 37 tuổi. Tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM giới trẻ đang có xu hướng
không tiết kiệm để mua đồ ăn như: trà sữa và các món ăn vặt. Giới văn phòng bận rộn
cũng sẵn sàng trả tiền để gọi đồ ăn về văn phòng thay vì mang đồ ăn theo hoặc ra
ngoài ăn vào buổi trưa.
 Ta có thể thấy rằng, họ thường sử dụng dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến do đặc thù
về công việc với sức ép thời gian, khó thu xếp ra ngoài cửa hàng ăn. Đối với dịch vụ
giao đồ ăn trực tuyến, họ không mất quá nhiều thời gian và công sức để có được sản
phẩm trên tay thay vì ra ngoài mất đến cả tiếng đồng hồ bao gồm thời gian đi lại, chờ
đợi chưa kể thời tiết khó chịu. Người tiêu dùng trong độ tuổi này thường có khả năng
chấp nhận và sử dụng công nghệ cao hơn các độ tuổi khác mà giao đồ ăn trực tuyến
lại xây dựng trên cơ sở công nghệ thông tin. Do đó, đặc điểm dân số Việt Nam là một
trong những yếu tố thuận lợi cho sự phát triển của dịch vụ. Hiện nay, miền Nam là thị
trường lớn nhất đại diện bởi TP.HCM và các khu vực chính bao gồm miền Bắc (Hà
Nội), miền Trung (Đà Nẵng).
1.4  Đối tượng doanh nghiệp (một số doanh nghiệp giao đồ ăn trực tuyến)
Có hai loại nhà cung cấp dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến. Thứ nhất là các nhà cung
cấp thực phẩm đồng thời cung cấp dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến như Pizza Hut,
McDonald's, KFC, The Coffee House,…đối tượng này chỉ giao những thực phẩm do
chính mình cung cấp. Thứ hai là các nhà cung cấp dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến độc
lập như Now, Grab Food, Beamin,…đối tượng này không tạo ra thực phẩm mà chỉ
cung cấp dịch vụ giao đồ ăn cho nhiều nhà hàng khác nhau. Theo kết quả nghiên cứu
mới được GCOMM công bố, 6 ứng dụng đặt thức ăn trực tuyến được biết đến nhiều
nhất ở thị trường Việt Nam gồm GrabFood, Foody/Now.vn, GoFood, Lala,
Vietnammm và Lixi, theo thứ tự từ cao xuống thấp.
Grab Food đứng đầu thị trường giao đồ ăn, có doanh số khoảng 96 triệu USD
(chiếm 65% thị phần) năm 2018 với tốc độ tăng trưởng bình quân 197%/năm trong
giai đoạn 2016 – 2018. Theo khảo sát của Kantar TNS, GrabFood đang là ứng dụng
gọi món phổ biến nhất tại 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM, chiếm khoảng 68%
đơn hàng.
Đứng vị trí thứ hai, Now có doanh thu khoảng 11 triệu USD (chiếm 7%) năm 2018
với tốc độ tăng trưởng bình quân 182%/năm trong giai đoạn 2016 – 2018.
Thị trường giao đồ ăn tại Việt Nam không phân mảnh. Chính vì vậy, việc chiếm
lĩnh thị phần trong thị trường của các công ty mới sẽ vô cùng khó khăn trong tương
lai. Hãng xe công nghệ mang thương hiệu Việt cũng đã ra mắt dịch vụ Go-Food bằng
những chiến dịch khuyến mãi mạnh mẽ cho người dùng cũng như những chính sách
ưu đãi với đối tác vận chuyển đồng thời kết hợp quảng bá, hợp tác với influencers,
trong đó có sự hợp tác của Sơn Tùng M-TP,.. từ đó nâng tầm mạnh mẽ cho thương
hiệu. Tuy nhiên, giống với Grab, tài xế Gofood phải ứng tiền ra để mua hàng trước
theo yêu cầu của khách hàng, do đó các shipper phải chờ đợi chế biến và chấp nhận
rủi ro khách hủy đơn hàng. Ngoài ra một số tính năng của ứng dụng còn chưa được
hoàn thiện và không hỗ trợ thanh toán qua ví điện tử. Dù vậy  Go-Viet đã bước đầu
thành công trong việc chiếm giữ thị phần về mảng này với việc duy trì thường xuyên
ưu đãi miễn phí giao hàng trong bán kính 5km.
Beamin – viết tắt của Baedal Minjeok thuộc tập đoàn Woowa Brothers Corp, vừa
chính thức gia nhập vào cuộc chiến giao hàng tại thị trường Việt Nam sau khi đã mua
lại thành công ứng dụng đặt đồ ăn Vietnammm đầu năm 2019. Tuy là lính mới tại thị
trường Việt nhưng Woowa Brothers được nhận định là một cái tên không hề tầm
thường khi hội tụ sức mạnh tài chính, công nghệ và bề dày kinh nghiệm 9 năm chinh
chiến tại Hàn Quốc. Với mục tiêu chiến lược vận hành như tại thị trường quê nhà, chú
trọng và quan tâm đến sở thích của khách hàng cùng mong muốn phổ biến mạnh mẽ
nền ẩm thực Hàn đến với bạn bè quốc tế.
Mặc dù thừa hưởng hoàn toàn từ Hàn Quốc, Baemin vẫn tạo ra những nét riêng
cho thị trường Việt từ màu sắc thương hiệu đến biểu tượng “mèo mập”. Để thu hút
người dùng ban đầu, Baemin đã mạnh tay giảm đến 70% cho đơn hàng đầu tiên và
những chính sách đãi ngộ dành cho các đối tác vận chuyển mới trong thời gian dài sắp
tới đây. Tuy nhiên, theo nhiều phản hồi của khách hàng khi đặt món trên Baemin phải
chờ đợi khá lâu, do dịch vụ vừa mới triển khai tại các khu vực nội thành TP.HCM và
còn hạn chế về số lượng tài xế.

II Các yếu tố vĩ mô tác động đến thị trường giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam

2.1  Nhóm lực lượng kinh tế 

Tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam luôn nằm trong nhóm các nước tăng
trưởng cao trong khu vực và trên thế giới, với mức tăng trưởng GDP dự kiến đạt
khoảng 5,9%/năm. Theo số liệu thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến hết năm
2020, quy mô nền kinh tế nước ta đạt khoảng 343 tỷ USD và GDP bình quân đầu
người đạt 3.521 USD. Từ đó, cho thấy kinh tế Việt Nam đang ngày càng phát triển,
kèm theo đó nhịp sống tất bật và sự phát triển của làn sóng đô thị hiện đại đã dẫn đến
những thay đổi đáng kể trong thói quen ăn uống của nhiều người dân, hướng đến giải
pháp giao hàng tận nơi, đặc biệt là thế hệ Millennial (sinh năm 1980 – 2000). Mặt
khác, việc sử dụng các ứng dụng trên smartphone ngày càng phổ biến, cùng với đó
người dùng có thể trả tiền trên Mobile Banking, ví điện tử nên rất thuận tiện cho
người mua lẫn người bán, đặc biệt cả cho người giao hàng.

Cơ hội: 
·    Thu nhập của người dân cũng như số tiền chi dùng cho các sản phẩm dịch vụ
ngày càng tăng. 
·    Tăng trưởng kinh tế tạo điều kiện để phát triển cơ sở hạ tầng (đường xá, giao
thông,...)

Thách thức: 

·      Chi phí lao động ngày càng tăng


·     Thói quen tiêu dùng của người dân thay đổi, đòi hỏi các dịch vụ, công nghệ
phải đáp ứng được các nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. (sự thuận tiện,
nhanh gọn, dễ sử dụng, tính hiện đại…) 

Bên cạnh đó, Việt Nam có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao đã hấp dẫn nhiều nhà đầu tư
trong và ngoài nước với các ngành kinh doanh nói chung và thị trường giao đồ ăn trực
tuyến nói riêng. Với sự đầu tư đến từ các ông lớn như Now (được hậu thuẫn bởi Sea
Group, có giá trị vốn hóa tầm 10.7 tỷ USD), GrabFood (nguồn vốn từ Grab sau khi họ
gọi được gần 6 tỷ USD từ các nhà đầu tư và được định giá 14 tỷ USD) và GoFood
(xuất hiện trong hệ sinh thái của GoJek sau khi họ huy động vốn được 1,2 tỷ USD và
được định giá ít nhất 10 tỷ USD), cuối cùng gần đây nhất là Baemin ( có công ty mẹ là
Woowa Brothers được định giá 4 tỷ USD, ứng dụng giao đồ ăn số 1 Hàn Quốc với
hơn 50% thị phần). Qua đó, cho thấy được thị trường giao đồ ăn của Việt Nam là vô
cùng sôi động và tiềm năng, chủ yếu đến từ các tập đoàn nước ngoài. 

Cơ hội: Càng có nhiều các tập đoàn lớn, công ty nước ngoài đầu tư vào cho thấy tiềm
năng phát triển của thị trường giao đồ ăn nhanh tại Việt Nam

·     Khách hàng sẽ là người hưởng lợi nhiều nhất khi có sự cạnh tranh gay gắt giữa
các công ty lớn nhằm giành được thị phần, không chỉ thỏa mãn được nhu cầu
khách hàng, mà còn phải mang đến nhiều giá trị gia tăng, tạo cảm tình cho
khách hàng.
·    Tạo ra nhiều việc làm cho người dân, giải quyết một phần tỷ lệ thất nghiệp của
người dân.

Thách thức: Thị trường bị các tập đoàn nước ngoài chiếm, không có chỗ đứng, cơ hội
cho các công ty trong nước muốn tham gia.  
·       Thị trường dễ bị phụ thuộc vào các công ty nước ngoài, các tập đoàn lớn

Tiếp đến là những ảnh hưởng từ dịch bệnh viêm đường hô hấp do virus Sars-Covid đã
tác động nghiêm trọng tới nền kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng, trong
khi nhiều quốc gia dự báo mức tăng trưởng kinh tế âm thì Việt Nam cũng chịu mức
tăng trưởng thấp nhất trong 10 năm qua, với mức tăng trưởng GDP đạt 2,9% năm
2020. Một trong những ngành hàng chịu tác động mạnh nhất là ngành dịch vụ, trong
đó có dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến. Đó cũng là những cơ hội cũng như thách thức đặt
ra đối với ngành giao đồ ăn trực tuyến. 

Cơ hội:

·     Dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến giúp người dân hạn chế tụ tập đông người, tránh
nguy cơ lây lan dịch bệnh
·    Các cửa hàng ăn uống có thể tiếp tục hoạt động
·    Giúp cho khách hàng có thể an tâm trong mùa dịch, tạo sự thuận tiện khi đi
kèm với đó là thanh toán trực tuyến qua ví điện tử, giúp hạn chế tiếp xúc thêm
nhiều người.
·    Tạo cơ hội phát triển lớn trong ngành dịch vụ giao đồ ăn khi lượng người tiêu
dùng tăng

Thách thức:

·    Dịch bệnh còn chưa kết thúc, tình hình lây nhiễm còn nhiều phức tạp, tiềm ẩn
nhiều rủi ro dịch bệnh bùng phát quay trở lại, đe dọa các doanh nghiệp kinh
doanh dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến
·    Lượng khách hàng tăng, đòi hỏi các ứng dụng phải đủ nhân lực cũng như công
nghệ (nghẽn mạng) để có thể đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.

Cuối cùng, do tình hình dịch Covid ảnh hưởng không nhỏ đến kinh tế Việt Nam, nhà
nước ra chính sách hạ lãi suất cho vay từ phía các ngân hàng thương mại nhằm hỗ trợ
doanh nghiệp. Kể từ tháng 7/2020 hàng loạt các ngân hàng đã công bố giảm lãi suất
cho vay. Dẫn đầu là các ngân hàng lớn, như Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư
và Phát triển Việt Nam (BIDV), Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt
Nam (Vietcombank), Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam
(Agribank)... Do tình hình dịch bệnh diễn ra phức tạp gây ảnh hưởng lớn đến kinh tế
của mỗi cá nhân và cả doanh nghiệp lớn nhỏ. Lãi suất cá nhân được giảm 2.5 – 3%/
năm, lãi suất đối với các lĩnh vực ưu tiên cũng đã được kéo xuống 5%/ năm với ngắn
hạn và dài hạn là 7.5% - 8.5%/ năm. 

Không những thế, bộ Tài chính cũng đang dự thảo Nghị định quy định chi tiết
thi hành Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp năm
2020. Điều này tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp
đang kinh doanh dịch vụ giao hàng trực tuyến giải quyết nhiều khó khăn về tài chính
trong bối cảnh kinh tế doanh thu gặp nhiều khó khăn, tạo tiền đề phát triển sau này khi
đất nước đi vào “trạng thái bình thường mới”.

Cơ hội:

·     Hỗ trợ các doanh nghiệp, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp có thể tiếp tục hoạt
động, vượt qua khó khăn trong mùa dịch.
·     Giảm thuế cũng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp giải quyết nhiều khó khăn
về tài chính.

2.2 Nhóm lực lượng chính trị pháp luật

Sự ổn định của hệ thống chính trị, luật pháp, chính sách của một quốc gia có
ảnh hưởng đến rất nhiều sự ổn định và khả năng phát triển của ngành kinh tế nói
chung. Và ngành giao đồ ăn trực tuyến cũng không nằm ngoài tác động đó 

Việt Nam là một quốc gia có độ ổn chính trị cao, là nhà nước một đảng duy nhất, lấy
dân là chủ, người dân có nhận thức, quan điểm tích cực, năng động về đầu tư trực tiếp
nước ngoài và coi trọng những công ty này, tạo nhiều điều kiện thuận lợi để thu hút
đầu tư vào kinh tế. Việt Nam đã tạo được niềm tin với các nhà đầu tư quốc tế vào
những lĩnh vực cơ bản như sản xuất, công nghệ thông tin,...

Bên cạnh đó, vai trò và thái độ của Chính phủ về các ngành kinh doanh mới
như giao đồ ăn trực tuyến nhận được nhiều sự quan tâm, tích cực và chào đón từ các
quan chức địa phương, phù hợp với luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Thị trường
giao đồ ăn trực tuyến là thị trường mới nổi, thuộc lĩnh vực công nghệ nên nằm trong
danh sách các ngành được ưu tiên phát triển, và có sự gia nhập của các tập đoàn nước
ngoài, vốn đầu tư lớn mang theo các ứng dụng công nghệ đến phát triển thị trường.
Mang đến nhiều lợi ích cho kinh tế, tạo việc làm cho người dân và nhất là mang đến
nhiều tiện ích cho người tiêu dùng.

Tuy nhiên, vì là thị trường mới nổi, không chỉ liên quan đến công nghệ, tài
chính mà còn liên quan đến lĩnh vực giao thông nên luật pháp của Việt Nam còn nhiều
hạn chế, chưa giải quyết hoàn toàn những khó khăn, bất cập của ngành này. Ví dụ như
luật lao động và chế độ đãi ngộ với người lao động, mức lương thưởng giữa người lao
động (tài xế) với các ứng dụng giao đồ ăn trực tuyến. Hay các quy định về thuế giá trị
gia tăng (VAT) cần phải chặt chẽ hơn cho các doanh nghiệp kinh doanh giao đồ ăn
trực tuyến vừa là doanh nghiệp công nghệ khi có sử dụng các ứng dụng, vừa là các
doanh nghiệp dịch vụ vận chuyển, bảo đảm được lợi ích kinh tế của đất nước cũng
như lợi ích của người lao động tham gia vào các doanh nghiệp này.

Cơ hội:

·    Tình hình chính trị ổn định, người dân tập trung phát triển kinh tế 
·    Thái độ của Chính Phủ hợp tác, tích cực cùng phát triển cũng như chào đón các
tập đoàn nước ngoài gia nhập.
·    Quy định của luật pháp còn chưa chặt chẽ, hạn chế hơn so với một số nước
khác đối với ngành giao đồ ăn ăn trực tuyến
·    Hệ thống pháp luật phù hợp với các công ty có vốn đầu tư nước ngoài. 

Thách thức:

·   Đi kèm với chào đón là một số các hạn chế nhất định đối với doanh nghiệp
nước ngoài để có thể bảo vệ các công ty trong nước, nội địa
·   Các quy định thuế và luật lao động  có thể sẽ thay đổi trong tương lai đối với
các công ty công nghệ, dịch vụ trực tuyến.

2.3 Nhóm lực lượng văn hóa xã hội( dân số, và tỉ lệ phát triển,tốc độ thành thị hóa,
Các tiêu chuẩn và giá trị,…)

Tốc độ đô thị hóa


Tốc độ đô thị hóa ở Việt Nam ngày càng gia tăng, xu hướng đô thị hóa ở Việt Nam
đang và có xu hướng mở rộng sang các thành phố vừa và nhỏ. Dự đoán đến năm
2030, Việt Nam sẽ có 1 đô thị trên 1 triệu dân, 1 đô thị từ 5 – 10 triệu dân và 4 đô thị
từ 1 -  5 triệu dân. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến thị trường hoạt động của các
thương hiệu giao đồ ăn nhanh hiện nay. Tỷ lệ đô thị hóa tăng dần dẫn đến số lượng
dân cư đô thị ngày càng tăng làm thay đổi hành vi sinh hoạt hằng ngày, mọi người có
xu hướng tiêu dùng mới, đặt đồ ăn ngoài thay vì vào bếp. Không những thế, thu nhập
tại thành thị cũng cao hơn khu vực nông thôn hay miền núi nên việc bỏ tiền ra để đặt
đồ ăn trực tuyến hoàn toàn dễ hiểu.

·    Cơ hội : Đi đôi với tốc độ gia tăng đô thị hóa, việc tập chung nhiều dân cư ở các thành
phố lớn cũng làm cho việc sử dụng phương tiện giao thông nhiều hơn. Vào giờ cao
điểm, thật không khó để thấy tình trạng ùn tắc giao thông ở các thành phố lớn, gây bất
tiện trong di chuyển nhất là trong những ngày nắng nóng hay mưa lớn, việc mọi người
ra đường tự tay mua đồ ăn là một vấn đề nan giải. Chính vì thế dịch vụ giao đồ ăn trực
tuyến cũng giúp đã phần dân số đô thị giải quyết được vấn đề này.

·   Thách thức : Vấn đề ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường luôn là nỗi ám ảnh không
những với người dân mà với cả những công ty có dịch vụ phải lưu thông nhiều trên
đường như giao đồ ăn trực tuyến. Theo số liệu của Công an TP Hà Nội cho thấy hiện
thành phố có 547.057 ô tô, trong đó 368.665 ô tô con; xe máy có 5.045.672 xe máy. Số
lượng các phương tiện giao thông quá lớn tại các đô thị, đi kèm với hệ thống cơ sở hạ
tầng yếu kém, thói quen sử dụng phương tiện công cộng chưa cao là nguyên nhân chính
gây ra các hiện tượng ùn tắc giao thông tại thành phố ,đặc biệt là trong các giờ cao
điểm.Khi mật độ giao thông cao người dân có tâm lý ngại ra đường, lượng khách hàng
cũng tăng lên. Sự ùn tắc này cũng làm ảnh hưởng rất lớn đến dịch vụ giao đồ ăn của các
hãng, việc ùn tắc diễn ra càng nghiêm trọng thời gian shipper ở trên được càng lâu đồng
nghĩa thời gian giao đồ ăn bị kéo dài, một số trường hợp sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp đến
chất lượng món ăn, khiến khách hàng từ chối nhận hàng. Điều này sẽ làm khách hàng
cảm thấy khó chịu, không hài lòng và có thể “từ bỏ” doanh nghiệp.
·   Môi trường đô thị ô nhiễm cũng ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động kinh
doanh của các công ty trong lĩnh vực giao đồ ăn trực tuyến. Môi trường đô thị
cũng là môi trường làm việc trực tiếp của các shipper – người giao hàng – của
các hãng, khi môi trường ô nhiễm sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của
những người shipper. Nhiều người đã quyết định ngưng hợp tác làm shipper
cho các công ty, hoặc chuyển đổi khu vực làm việc sang những khu vực ít ô
nhiễm hơn vì lo ngại về vấn đề sức khỏe. Khi các shipper xin nghỉ hoặc chuyển
khu vực thì đồng nghĩa với việc tại những khu vực ô nhiễm nặng sẽ có ít
shipper hơn, khi có đơn hàng khách hàng cũng phải chờ đợi lâu hơn mới có thể
tìm thấy tài xế. Việc chờ đợi quá lâu sẽ làm khách hàng cảm thấy không thoải
mái, lâu dần có thể ảnh hưởng đến “sự trung thành” của khách hàng đối với
công ty.

·   Những yếu tố như giao thông hay môi trường ô nhiễm đều đã và đang có
những tác động tiêu cực tới mạng lưới hoạt động của các công ty, đây là một
vấn đề tương đối khó giải quyết với các công ty hoạt động trong lĩnh vực này.
Muốn phát triển một cách hiệu quả và nâng cao chất lượng phục vụ của mình,
các doanh nghiệp cần nghĩ ra các giải pháp để giảm bớt các vấn đề này.

·       Yếu tố môi trường xã hội

·       Cuối năm 2019, đầu năm 2020 thế giới đối mặt với dịch bệnh mang tên Sars – CoV-
2, trong đó Việt Nam cũng không ngoại lệ. Người dân hạn chế ra đường và cẩn thận
hơn khi ra đường thậm chí lo ngại về sự an toàn của bản thân khi phải ra khỏi nhà để
mua đồ phục vụ cho cuộc sống cá nhân. Dịch bệnh ảnh hưởng rất nhiều đến kinh tế và
các ngành đặc biệt là ngành dịch vụ. Việc hạn chế ra đường, hạn chế tụ tập nơi đông
người lúc mới đầu đã tác động xấu tới ngành dịch vụ giao đồ ăn nhưng sau khi dịch
bệnh bước đầu được kiểm soát, nhà nước dỡ bỏ dần các lệnh cấm đã giúp cho các dịch
vụ giao đồ ăn trực tuyến phát triển mạnh mẽ, người dân có tâm lí gọi đồ ăn tận nhà,
đảm bảo an toàn được cho cả bản thân và cả cho xã hội.

·       Hạn chế : Cuối năm 2019, đầu năm 2020  do ảnh hưởng tiêu cực của dịch Covid 19
khiến cho các hoạt động của các công ty trong ngành dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến
gần như bị đóng băng, đây chính là thời gian khủng hoảng và khó khăn nhất của các
công ty. Nhiều công ty rơi vào tình trạng lao đao trước tình hình dịch bệnh, cố gắng
tìm nối đi mới để chờ đợi thị trường hồi phục lại. Sau một thời gian dịch bệnh, các
lệnh cấm dần dần được dỡ bỏ thị trường bắt đầu sôi động trở lại. Nhưng không phải
người dân nào cũng đủ tin tưởng để có thể chấp nhận sử dụng dịch vụ, nhiều người e
ngại rằng các cơ sở kinh doanh có thể không đảm bảo an toàn và có thể là điểm bùng
phát dịch bệnh hay những người shipper đi lại nhiều nơi cũng có thể trở thành một
mần bệnh đi lang thang. Chính những điều này làm cho người dân có những tâm lý e
ngại và hạn chế sử dụng dịch vụ, khiến cho thị trường dù bắt đầu phục hồi nhưng vẫn
chưa thể quay về như trước. Các doanh nghiệp vẫn phải đứng trước một bài toán khó
giải quyết, quyết định đến sự sống còn của doanh nghiệp.

2.4 Nhóm lực lượng công nghệ( công nghệ 4.0, chuyển giao công nghệ, ...)

Tính đến cuối năm 2019, Việt Nam có 43.7 triệu người đang sử dụng điện thoại
thông minh (smartphone), Việt Nam nằm trong top 15 nước có lượng người sử dụng
smartphone cao nhất thế giới. Thật không khó để khẳng định rằng việc điện thoại
thông minh đang dần trở thành vật bất li thân của người Việt. Ngoài việc nghe gọi và
giải trí, các ứng dụng đặt món trực tuyến của các thương hiệu cũng xuất hiện ngày
càng nhiều, việc liên kết với các ví điện tử như Momo, Zalopay, Airpay,... khiến các
bước thanh toán trở nên thuận lợi và an toàn hơn, tiết kiệm được thời gian hơn.Theo
số liệu thống kê từ Ngân hàng nhà nước Việt Nam, tính riêng giai đoạn vừa qua, có
khoảng 15 triệu người sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử, cũng như các giao dịch
thanh toán qua di động. Tương tự, số lượt giao dịch trực tuyến tăng trưởng tới 76% so
với cùng kỳ, theo số liệu từ NAPAS.

Thời đại công nghệ 4.0, khi người dân đang dần quen với cuộc sống đi đôi với
công nghệ, việc đặt xe, đặt hàng, hay cả đặt đồ ăn cũng trở thành điều giản đơn khi
lướt điện thoại, điều này khiến thị trường đặt đồ ăn giao đến tận tay người tiêu dùng
ngày càng phổ biến và không hề xa lạ.

Cơ hội : 
·     Sự tiện lợi kết hợp giữa ứng dụng đặt món trực tuyến và công cụ thanh toán điện tử

·    Chiếc điện thoại trở thành “vật bất li thân” của người Việt vì vậy khi tích hợp cả ví
điện tử ngay trên phần mềm của điện thoại sẽ khiến người sử dụng cảm thấy thuận
tiện khi mua sắm các dịch vụ, đồ ăn trực tuyến. Với tỷ lệ người dùng smartphone càng
lớn thì cơ hội tiếp cận khách hàng của dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến càng tăng lên bởi
hầu hết các app đặt đồ ăn trực tuyến hay ví điện tử đều phải sử dụng trên smartphone.
Ngoài việc thu hút các đơn hàng từ khách thì việc thanh toán qua ví điện tử còn giúp
thu hút lượng đối tác tài xế tham gia vì họ không phải ứng tiền trước để mua đồ ăn và
hạn chế tối đa việc “bom hàng”. Ngoài ra việc các app ví điện tử cũng có nhiều ưu đãi 
cho người dùng, thông qua thanh toán qua ví điện tử sẽ góp phần thúc đẩy người dùng
đặt đồ ăn trực tuyến hơn nữa.Thời kì 4.0 phát triển, việc thanh toán điện tử trở thành
thói quen tiêu dùng của người dân. Việc hợp tác với ví điện tử sẽ giúp người dân cảm
thấy việc đặt đồ ăn và thanh toán tích hợp trên điện thoại sẽ tiết kiệm thời gian và
mang lại cảm giác thuận tiện, điều này kích thích người dân sử dụng các dịch vụ trực
tuyến và đặc biệt là dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến.

III Đánh giá thời cơ thách thức

Bước 1: Xác định và lập danh mục được yếu tố (cơ hội và thách thức) có vai trò quyết
định đến sự thành công trong dài hạn của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao
đồ ăn trực tuyến

Sau khi phân tích các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng tác động đến ngành kinh doanh dịch
vụ giao đồ ăn trực tuyến, nhóm em đã xác định và lập danh mục các cơ hội và thách
thức như sau:

Cơ hội

 Tăng trưởng kinh tế Việt Nam


 Dân cư đông đúc, tốc độ đô thị hóa ngày càng tăng
 Thu nhập của người dân tăng
 Lãi suất cho vay ngân hàng thấp, thuế thu nhập doanh nghiệp giảm trong mùa
covid
 Nhà nước dỡ bỏ dần lệnh cấm các doanh nghiệp trong lĩnh vực này sau khi
dịch bệnh được kiểm soát
 Sự ổn định của hệ thống chính trị cao
 Số người dùng smartphone tăng và có xu hướng sử dụng những ứng dụng tiện
ích

Thách thức

 Đối thủ cạnh tranh gia nhâ ̣p ngành. Thị trường giao đồ ăn trực tuyến mở ra 
mô ̣t thị trường đầy tiềm năng, vì vâ ̣y mà thu hút rất nhiều những doanh nghiê ̣p
gia nhâ ̣p vào thị trường, làm cho mức đô ̣ cạnh tranh gay gắt.
 Giao thông ùn tắc, không thuâ ̣n lợi, làm tăng thời gian giao hàng, khiến cho
mức đô ̣ hài lòng của người tiêu dùng bị tụt giảm.
 Môi trường đô thị bị ô nhiễm khiến các cửa hàng gă ̣p phải các vấn đề về vê ̣
sinh an toàn thực phẩm.
 Ảnh hưởng của dịch bê ̣nh khiến tâm lí e ngại, từ chối những dịch vụ giao đồ ăn
trực tuyến.
 Chi phí lao động ngày càng tăng
 Các quy định thuế và luật lao động  có thể sẽ thay đổi trong tương lai đối với
các công ty công nghệ, dịch vụ trực tuyến.
 Thói quen tiêu dùng của người dân thay đổi,

Bước 2: Xác định tầm quan trọng cho từng yếu tố đối với sự thành công của các
doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này.
Nhân tố Độ Chú giải
quan
trọng

Thời cơ

Tăng trưởng kinh tế Việt Nam 0.04 Mở rộng quy mô

Dân cư đông đúc, tốc độ đô thị hóa 0.06 Xu hướng tiêu dùng mới, giao hàng
ngày càng tăng tận nơi, nguồn khách hàng đông
đảo hàng ngày

Thu nhập của người dân tăng 0.04 Mức chi tiêu cho các sản phẩm dịch
vụ tăng

Lãi suất cho vay ngân hàng thấp, thuế 0.03 Hỗ trợ doanh nghiệp tiếp tục hoạt
thu nhập doanh nghiệp giảm trong động, giải quyết các khó khăn
mùa covid

Nhà nước dỡ bỏ dần lệnh cấm các 0.07 Không phải tạm ngừng hoạt động
doanh nghiệp trong lĩnh vực này sau như những ngành không thiết yếu
khi dịch bệnh được kiểm soát khác 

Sự ổn định của hệ thống chính trị cao 0.03 Mở rộng quy mô, thu hút nhiều nhà
đầu tư trong và ngoài nước, tiềm
năng phát triển

Số người dùng smartphone tăng và có 0.12 Cơ hội tiếp cận khách hàng tăng
xu hướng sử dụng những ứng dụng
tiện ích

Sự phát triển của khoa học công nghệ 0.12 Kích thích, thu hút khách hàng vì
tiết kiệm thời gian, tiện lợi, dễ dàng
sử dụng; thu hút các đối tác tài xế

Thách thức

Đối thủ cạnh tranh gia nhâ ̣p ngành. 0.12 Mức đô ̣ cạnh tranh ngày càng gay
gắt

Giao thông ùn tắc, không thuâ ̣n lợi 0.06 Thời gian vâ ̣n chuyển đồ ăn, dịch
vụ

Môi trường đô thị bị ô nhiễm 0.03 Giảm nhu cầu đă ̣t đồ ăn

Ảnh hưởng của dịch bê ̣nh 0.06 Cản trở nhu cầu sử dụng dịch vụ

Chi phí lao động ngày càng tăng 0.04 Gây áp lực về doanh số, lợi nhuâ ̣n

Các quy định thuế và luật lao động  0.03 Cản trở gia nhâ ̣p, phát triển ngành

Thói quen tiêu dùng của người dân 0.12 Ra quyết định mua 
thay đổi,
Thị trường dễ bị phụ thuộc vào các 0.03 Gây cạnh tranh với các đối thủ cạnh
công ty nước ngoài, các tập đoàn lớn tranh

IV. TIỀM NĂNG

Từ những phân tích và đánh giá về các cơ hội và thách thức từ môi trường bên ngoài
của thị trường giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam ở trên, ta nhận thấy được 4 tiềm
năng lớn của thị trường này thông qua:

Thị trường này đang dần nóng lên từng ngày với tiềm năng khai thác ngày một
rộng lớn do nhu cầu về dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến của KH ngày càng tăng mạnh
bởi các yếu tố môi trường kinh tế, văn hóa-xã hội, công nghệ thay đổi. Điều này thể
hiện rõ qua thói quen mua sắm tiêu dùng, thói quen sinh hoạt hằng ngày đã thay đổi
theo hướng công nghệ số với 44,9% dân số sử dụng smartphone, khi mà giờ đây thay
vì tự mua sắm tại các cửa hàng vật lý họ chuyển hướng mua sắm online vừa nhanh,
vừa tiện lợi mà lại đa dạng món ăn với mức giá hấp dẫn với vô vàn ưu đãi đến từ các
nhà cung cấp dịch vụ. 
       Quy mô và tốc độ tăng trưởng được dự báo sẽ tăng mạnh mẽ trong giai đoạn 5
năm tới 2018-2023: Tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ bởi theo ước tính của Tập đoàn
nghiên cứu thị trường Euromonitor International, chỉ trong vòng 2 năm 2018-2020,
quy mô thị trường giao đồ ăn trực tuyến Việt Nam sẽ tăng 11,51% từ 33 triệu đô năm
2018 lên 38 triệu đô năm 2020; đồng thời mức dự báo tăng trung bình trong 5 năm tới
sẽ là 11% - một con số tăng trưởng khá ấn tượng cho một ngành nghề kinh doanh.
Còn theo Công ty nghiên cứu thị trường Kantar TNS hì mức tăng trưởng doanh thu
của thị trường này 28,5%/năm và doanh thu sẽ tăng gấp hơn 3 lần trong vòng 5 năm
kể từ năm 2018. Quy mô thị trường vẫn còn nhiều khả năng mở rộng tại cả khu vực
thành thị lẫn vùng ven. Thị trường trọng điểm của ngành giao đồ ăn trực tuyến là các
đô thị vừa và nhỏ trên cả nước nên tốc độ độ thị hóa ngày càng cao tại Việt Nam sẽ
gắn liền với quy mô của thị trường này càng lớn, nhất là khu vực 2 thành phố lớn Hà
Nội và Hồ Chí Minh.
       Kinh doanh thuận lợi hơn khi có sự hỗ trợ đắc lực từ phía yếu tố công nghệ để
tạo lập hệ thống thông tin quản lý hiệu quả từ nội bộ DN cho tới KH cũng như các đối
tác liên quan cho phép các dòng thông tin được vận dụng hợp lý và hiệu quả. Bên
cạnh đó, sự phát triển không ngừng của công nghệ giúp cho hoạt động giao đồ ăn trực
tuyến được cải tiến ngày càng tốt khi nó tạo ra giao diện dễ sử dụng, tích hợp thanh
toán từ nhiều bên, giúp định vị, theo dõi và nghiên cứu khách khách từ đó đưa ra giải
giáp hữu hiệu nhất cho cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng trong các giao dịch mua
bán. Công nghệ phát triển là một trong những yếu tố vô cùng quý giá cho tiềm năng
phát triển của lĩnh vực kinh doanh này.
       Rào cản gia nhập thấp trong khi lại có rất nhiều sự ủng hộ từ Chính phủ Việt
Nam, đồng thời có thể học hỏi kinh nghiệm đi trước từ các ông lớn hiện nay trong
ngành như Grabfood và Now,...  Thị trường giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam hiện
vẫn đang trong giai đoạn tăng trưởng và phát triển với rào cản ra nhập thấp; được
Chính phủ khuyến khích phát triển ngành, ban hành các chính sách hỗ trợ doanh
nghiệp cũng như người lao động;  cho phép các DN tham gia thị trường; hệ thống giao
thông, cơ sở hạ tầng ngày càng cải thiện,  được xây dựng mới hiện đại, tiện lợi cho
khâu vận chuyển của dịch vụ.
Tổng quan lại, ta thấy thị trường giao đồ ăn tại Việt Nam là rất hấp dẫn đối với
các nhà đầu tư kinh doanh bởi tiềm năng cực lớn ở trên mà nó đem lại.
 

KẾT LUẬN

Việt Nam được đánh giá là thị trường chực chờ bùng nổ, bởi quốc gia hơn 90
triệu dân này đang ở tuyến đầu của dòng chảy các xu hướng sống hiện đại. Sức ảnh
hưởng mạnh mẽ của phong cách sống đô thị thời đại mới, sự lan tỏa của công nghệ,
smartphone và ví điện tử, cùng với tỷ trọng chiếm đa số của thế hệ Millennials (sinh
năm 1980 - 1995) và Gen Z (sinh sau năm 1995), đã làm thay đổi đáng kể thói quen
tiêu dùng cũng như thói quen ăn uống của nhiều người Việt, hướng đến giải pháp giao
hàng tận nơi - chú trọng sự tiện lợi và việc nhu cầu được đáp ứng nhanh chóng.
Có thể thấy, việc khai thác quy mô thị trường giao nhận thức ăn trực tuyến hiện
nay tại Việt Nam so với tiềm năng vốn có vẫn còn khá khiêm tốn. Khu vực thành thị
vẫn còn nhiều không gian để lấp đầy, chưa kể đến sự lan dần ra các đô thị vệ tinh.
Điều này đã mở ra cơ hội rất lớn cho các nhà hàng, quán ăn để đa dạng hóa kênh thu
nhập, giảm thiểu rủi ro của mô hình truyền thống (chỉ phục vụ tại quán), nhất là trong
bối cảnh dịch bệnh như hiện nay.
Với những cơ hội là thị trường người tiêu dùng tiềm năng, nhiều ứng dụng gọi
xe giao nhận đồ ăn đã xuất hiện và tạo ra “cuộc đua” khá khốc liệt. Ta có thể thấy thị
trường giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ đặc biệt trong tình
hình kinh tế đa phát triển, tốc độ đô thị hóa đang được nâng cao làm cuộc sống sinh
hoạt của người dân cũng được nâng cao hơn, đi đôi với với nó là tỷ lệ ô nhiễm môi
trường ngày càng gia tăng làm người dân e ngại ra đường mua đồ ăn và thay vào đó
họ gọi đồ ăn trực tuyến bởi sự tiện lợi của nó. Các ứng dụng gọi đồ ăn trực tuyến cũng
liên kết các thanh toán trực tuyến đặc biệt là ví điện tử như Momo, Moca,.. làm khách
hàng dễ dàng hơn trong quá trình thanh toán, tránh tiếp xúc trực tiếp lây lan dịch bệnh
trong tình hình hiện nay. Tuy nhiên, ngoài những cơ hội, tiềm năng đó,  ta lại thấy
được thị trường giao đồ ăn trực tuyến thì còn tồn tại nhiều thách thức mà doanh
nghiệp phải đối mặt như: Tốc độ đô thị hóa gia tăng làm tình trạng ùn tắc giao thông
kéo dài, liên tục điều này ảnh hưởng đến tốc độ giao đồ ăn của các tài xế và chất
lượng sản phẩm không được đảm bảo,...
Tuy là vậy, nhưng theo các chuyên gia đã nghiên cứu, họ cho rằng xu hướng
đặt mua đồ qua trên các nền tảng, ứng dụng giao đồ sẽ tiếp tục diễn ra trong tương lai
và có thể ngày càng mạnh mẽ hơn. Vì vậy, điều này sẽ cho thấy sự quan tâm của các
doanh nghiệp về lĩnh vực giao đồ trực tuyến ngày càng lớn, không những thế sẽ càng
có nhiều doanh nghiệp hoạt động ở các lĩnh vực khác nhau cũng đang nỗ lực “ xí
phần” thị trường đầy tiềm năng này. Điều đó đồng nghĩa với việc sự cạnh tranh ngày
càng gay gắt với các doanh nghiệp với nhau và trong tương lai ai sẽ là người có thể
vượt qua thách thức, nắm bắt cơ hội bám trụ và giành được chỗ đứng trên thị trường
vẫn là một câu hỏi ẩn số, chưa có đáp án.

You might also like