Professional Documents
Culture Documents
Seensa
Barumsii biyyaa tokkoof bu’uuraa fi bakka bu’umsaa kan hin qabnee ta’uu
f gahee guddaa kan qabudha Kanaafuu mani barumisa kidaanamiraat
sad.1ffaa ergamaa mul'ataa fi galamawwan naannoo fi fedhii hawaasaa
giddugaleessa godhachuun raawwachaa turee jira. Biyyaa teenyaa
Itiyoophiyaa akka biyya tokkoottii toorii guddinaa filaatee keessatti
barumsaan alaattii dandiin itti milkaa’aan filaanoo biraa kan hin qabnee ta’uu
itti walgalamee jira . Maniiwwan akka biyyaatti irra gahuuf waliigalame
akkasumas toora xiyyeeffannaa galmawwan misooma fufiinsa qabuu
keessatti eeraman ka'umsa godhatee akka qophaa'u ta'ee
jira.Walumaagala, mul'ata biyyi keenya hawaasa dinagdee lammii
fooyessuuf qabdu dhugoomsuuf bu'uura akka buusuutti manii hiixataa waan
of-keessaa qabuuf kutannoo m/b fi dhimamttoota maraa kan gaafatu
ta'a.Waan kana ta’eef galmawwan, toora xiyyeefannoo, tarsiimoo fi kallattii
kaa’aman giddugaleessa godhachuun hundaa’ol kutannoo fi gahumsaan
humna raawwachisummaa dhimma kana galmaan gahu horachuun, baajata
haala barbaadamu ramaduun, hawaasa hirmaachisuun dhimma
xiyyeefannaan kennameefii dha.Kanaafis, raayyaa misooma barnootaa
ijaaruu, gurmeessuu, qindeessuu galmawwan kallattii kaa’ameen iftoomina
uumuun rakkoo raawwii, gurmaa’insa, ciicata, dandeettii fi ilaalchaan hudhaa
ta’an furuuf sosochii dhimmamtoota hunda waliin taasiisuun barbaachisaa
dha.
2
Boqonnaa I
Daree barnootaa keessaattii bara 2010 hiri daree gara barataa 1:50 kan
mijjeessuu.
Barbaachisummaa karooricha
3
M/Barumsaa hawaata gochuu
Haawasnii m/barumsicha abbumaan akka hoggaanaan fi itti
dhagahamuu gochu
Barsiisonni leenjii waliin waliin cimsuun muxannoo wal-irraa
fudhachuu fi waljijjiiruu
Kakka’umsaa fi fedhii cimaa barattotaa keessaattii akka dagaaguu
gochuu
Wayitii barnoota akka hin mancaanee ,irraa deebii,fi harcaatii barataa
Kaayyoo (Objectives)
Lammii naamusaa gaarii qabu fi dandeettiin badhaadhee
gahumsa qaban biyyaa ofii jaalatan dhaaluu danda’an fi
waa humuu danda’an horachu dha
Naannoo mana barumsaa hawaataa fi mijaata gochuun
qabxii barataa fooyyeessuu.
4
1.2. Ergamaa fi Mul'ata
i. Ergama
ii. Mul'ata
5
1.1.3. Ka'umsaa fi Kallatti Karoorichaa
i. Ka'umsa Karoorichaa
2. Xiinxala Haalawwanii
2.1. Hojiiwwan Ijoo
2.1.1. Humna Raawwachisummaa
i. Haala Hoggansaa
Barsiisoonni M/Barumsaa bara kan eegaluu irraa kan ka’ee istaandardii kan
hin gune ta’uu isaa Barsiisonni PMQB hojii irraa olchuun muuxannoowwan
gaggarii babal’suun qulqullina barnoota mirkaneessu keessatti shoora
ol’aana akka taphatan ni beekama. Gama kanaan bara darbee keessa hojii
ilaalcha jijiiruu fi hubannoo uumuu hojeetamaa tureen fooya’insi dhufaa
waan jiruuf barsiisoonni qulqullina barnootaa mirkaneessuuf gahee isaan
irraa eegamu bahuu calqabaniiru. Haata’uu malee, rakkoolee hudhaalee
sadeen hojiirra oolmaa PMQBtiif gufuu ta’an keessaa guutummaatti hin
baane waan ta;eef darbee darbee harcaatiin nimul’ata.
6
iii. Haala Barataa
7
2.2. Qaacceessa Hojiiwwan Gurguddoo Bara 2009
2.2.1. Carraa Barnootaa Walgitinsa Qabu Babal'isuu (Access and
Equity)
2.2.1.2. Hirmannaa Barattootaa
M/B /Sadarkaa 1ffaa(1-4))
1 23 27 50
A/Amarra
a
1ffaa 8 12 20
A/Oromoo
2 24 26 50
3 22 28 50
4 27 23 50
8
2.2.3.Qulqullinaa Barnootaa Mirkaneessuu (Quality)
2.2.3.1. Paakeejjii Mirkaneeffannaa Qulqullina Barnootaa
9
IJAARSAA
DURAA BUTUU
Qulqulleessituu
Waardiyaa fi
10
Boqonnaa II:
11
3. Garaagarummaa hirmaannaa barnootaa gama korniyaa, iddoowwanii
fi daa’imman fedhii addaa qabaniin jiru dhiphisuun waligitiinsa carraa
barnootaa mirkaneessuu,.
2. Hojiwwan Ijoo fi Gurguddoo Bara 2010tti
Hojjeetaman
2.1. Hojiiwwan Ijoo
2.1.1. RMB damee sadan (mootummaa, ummata fi dhaaba) ijaaruu fi
Tooftaa Raawwii:
12
3. Hojiilee Gurguddoo Bara Hojii 2010 A.L.I
3.1. Carraa Barnootaa Walgitinsaa fi Gahumsa qabu
Babal’isuu (Toora Xiyyeefannaa)
3.1.1. Carraa Barnootaa Babal'isuu
3.1.1.1. Galmawwan Gurguddoo
Carraa barnootaa walgittiinsa qabu lammii hundaan ga’uun
wallaalummaa fi doofummaa biyya keenya keessaa balleessuuf kaayyoo
qabame dhugoomsiif bara 2010 keessatti maniiwwan bira gahamuuf
karoorfaman:
Gahumsa barattootaa sirna barnootaa fi itti fayyadama qabeenyaa
qusataa, bu’a qabeessa fi saffisaa ta’e giddugaleessa godhate
fooyyeessuu
Qisaasa’ina barnootaa fi barattootaa mana barnootaatiin ala ta’an
hambisuu
13
3.1.3.Gahumsa Keessoo Barnootaa Fooyyeessuu (Internal Efficiency)
. Hojiiwwan Hojeettaman:
14
3.2.3. Sagantaa Fooyya’insa Mana Barnootaa (SFMB)
Mana meeshaa 1
Daree barnootaa dabalataa 4 fi daree barnootaa haaluu dibuu
Deeskii barattootaa 100
Istaaffii barsiisota 1,
Handhuura gabbisa barnootaa 1,
Kutaa meeshaa 1
Tooftaa raawwii:
3.2.3.3.Hirmaannaa Hawaasaa
:
Galii maatii barattoota irraa yeroon funanuu
15
Hojiiwwan Hojjeetaman:
Naamusni qormaataa akka eegamu koree hundessuu fi haalduree
qophii taasiisuu
Madaallii walittifufaa fi qorumsa kennaman sirna hordoffii diriirsuun
mirkanaa'ee akka kennamu gochuu
Haala kunuunsaa fi ittifayyadama kitaaba barattootaa, qabeenya
mana barumisa hordofuu fi deeggarsa kennuu
Gaaffilee shaakalii gosaa barnootaabahe sadarkaa isaa eeggatee
qopheessuu barattootaa shakalchiisuu
Qaacceessa qabxii barattootaa jijjirama amalaa fi gahumsa
barattootaa waliin kan simatu ta'uu xiinxaluu
Hojiiwwan Hojjeetaman:
16
Hojiiwwan Hojjeetaman:
17
Tarsimoo Raawwii:
18
Sagantaa Raawwii karoora Mana barumsa Akkadammii KIDAANAMIRAAT SADARKAA
1FFAA bara 2010
Karoorawagg
1ffaa 2ffaa na 3ffaa ana awwatu
Safartuu
4ffaa
A H F O S M A G B E C w
T.L
aa
Haaldureewwaan dursaa
raawwaataman
1 Kaalandaarii barnootaa fudhaachuu raabsuu lakk 1 1
2 Sagantaa barnoota kan waggaa qopheessuu Si’a 1 1
19
Hojiiwwanhojjetaman Kurmaana Kurmaana Kurmaa Kurma Qaa
Karoorawaggaa
1ffaa 2ffaa na 3ffaa ana mara
aww
4ffaa
Safartuu
atu
A H F O S M A G B E C w
T.L
20
Hojiiwwanhojjetaman Kurmaana Kurmaana Kurmaa Kurma Qaamara
Karoorawagg
1ffaa 2ffaa na 3ffaa ana awwatu
Safartuu
4ffaa
A H F O S M A G B E C w
T.L
aa
2.6 Sadarkaa hundaa irraattii karoorichii Si’aa 20 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
bahu isaa fi hojii irraa ooluu isaa
hordoofuu
2.7 Baruu fi barsiisuu milkeessuun barattoonnii mars 20 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
saayinsii fi herreegaa irraattii akka cinaan
hordofu
21
Hojiiwwanhojjetaman Kurmaana Kurmaana Kurmaan Kurmaa Qaamara
Karoorawag
1ffaa 2ffaa a 3ffaa na 4ffaa awwatu
Safartuu
A H F O S M A G B E C w
gaa
T.L
22
Hojiiwwanhojjetaman Kurmaana Kurmaana Kurmaan Kurmaan Qaamara
Karoorawag
1ffaa 2ffaa a 3ffaa a 4ffaa awwatu
Safartuu
A H F O S M A G B E C w
gaa
T.L
23
BOQONNAA IV. XUMURA
4.1. Rakkoolee mudachuu dandaániif yaada furmaataa/kallattii
kaaáman.
Rakkoolee mudachuu dandaán (Sodaa)
Hanqinaa Barsiisaa Istaandaardii guutee dhabamuu
Hanqinaa daree barnootaa haala istaandardiittin
Hanqina Bajaata
Beekamtii WBBMSBakkee yeroon kennu dhabuun barattoota
yeroon galmeessuu dhabuu hirmaanaa barataa gadii bu’aa ta’uu
Yaada furmaataa/kallattii kaaáman.
Kanfaaltii barattotaa ji’aa ji’aan yeroo eegan irraa funaanuu
Rakkoo Barsiisootaa furuuf beeksiisaa iddoo adda addaa
baasuun qacaruu
Haftee barattoota xiqqeessuuf RMB cimsuun maatii barattoota waliin
wilitti dhufeenyaan hojjechu.
Maatii barattootaa fi koree mana barumsaa waliin dhiyyeenyaattii
argamuun mari’achuun rakkoo furaa deemuu
4.2. Hordoffii fi madaalli (Monitoring and Evaluation)
Hojiiwwan bara 2010 hojjeetamuuf karoorfaman haallii raawwii isaanii kan
madaallamu
1. Gabaasa
2. madaallii qaamaan argamuun raawwatamu fi
3. Supparvizyinii supp.CRC fiWBBMSB gaggeeffamuun
24