Вовед

Карактеристична особеност на историјата на трите скандинавски земји -

Данска, Шведска, Норвешка  претставува задоцнетиот развој на
феудализмот во нив. Од Само во јужниот дел на Скандинавскиот
полуостров, во областа Сконе, претежно рамнина со плодородна земја, а
исто така на рамнината на Јутланскиот Плоуостров (со островите што му
припаѓаат), каде што е расположена Данска, постојат погодни услови за
земјоделство. Овде порано отколку во другите области на Скандинавија
почнуваат да се распространуваат двополе и трополе, обработка на
земја со плуг со железен ралник. Железо во Скандинавија се добива од
мочуришна и езерска руда, а од XII-XIII век исто така и од планински
руди (особено во Шведска).

септември до ноември кога во повеќето европски земји во рамките на

процесот на феудализмот, Скандинавските земји се само почеток. Во
Скандинавските земји многу повеќе опстојало  селанството, кое имало
поголемо политичко влијание отколку во другите европски земји.
Процесот на феудализмот почнува  најрано и  има постигнато најголем
успех во Данска.
 Специфичност на развитокот на феудализмот во
скандинавските земји

Во согласност со растот на социјалното раслојување и моќта на

аристократијата, од една страна, и поробувањето на дел од слободните
од друга,
ограничена дури во некои области сосема не зависно раководела
месната аристократија.

Оштественото уредување на Скандинавците во раниот

среден век

Основниот дел од населението на Скандинавија го сочинуваат слободни

луѓе – бонди. Тоа се играат органите на месната самоуправа тинги,
обласни обласни и окружни народни собранија, на кои се собираат сите
слободни мажи. На нив се донесува суд, се решаваат спорови, се
заклучуваат различни спогодби. Тингите запазуваат многу одлуки на
воената демократија. земјоделци, сточари, ловци и рибари кои
поседуваат сопствени независни стопанства и живеат или во посебни
селца ( во норвешка и во дел од Данска ) или во не големи селски
општини (во Данска и во поголем дел од Шведска), чиишто членови не
реткозаеднички го обработуваат своите парцели земја. Во Данските
земјоделски општини се практикува распределба на земјата меѓу
големите семејства. Родовските односи се запазуваат во голем степен
се до VIII – IX век.
Голема улога
Создавањето на класното општество во овие специфични услуви во
Скандинавија се одвива многу бавно. Постепено се засилува
општественото влијание на голема улога во стопанството, извори за

2
моќта на аристократијата – јарлите, херсирите – пред се не се крупните
земјишни поседи, туку големите стада, добиток, корабите и посебно
богатствата заземени во поморските походи и ограбувачките наезди на
Викинзите на европските земји. Таму каде што родовската аристократија
има поголеми земјишни поседи, таа претежно ги експлоатира робовите
од редот на заробените, главно осиромашени, поробени
аристократијата, расте нејзинотобогатство. Со оглед на тоа дека во
поголем дел од Скандинавија земјоделството не игра и припадници на
општини, на коишто, како и на робовите, им даваат земјишни парцели.
мера го забрзуваат овој процес.
Првите скандинавски кралеви (конзули), кои се по потекло родовска
аристократија, во текот на долги времиња остануваат голема мера
водачи на племиња и племенски сојузи. Притоа, во мала мера,
напоредно со продолжителната борба, се создават основи за политичко
обединување. Во Данска овој процес започнува уште во VIII век, а во
втората половина на X век, Харлд ја зацврстува својата власт и води
успешни војни со поморските
Во согласност со растот на социјалното раслојување и моќта на
аристократијата, од една страна, и поробувањето на дел од слободните
од друга, се задлабочува процесот на образување на класи и се
задаваат претпоставки за формирање на држава. Походите на кинезите
во голема
Словени и Пруси. Конунг Харлд кон крајот на девети век успева да
потчини многу племенски окрузи на Норвешка. Во почетокот на XI век
обединувањето на Норвешка главно е завршено. Во Шведскадолго
време постојат две кралства на север областа Свеите, со центар во
Упсала, и јужно областа на племињата Готи. Нивното обединување под
власта на кралевие на Упсала се одвива во почетокот на XI век. Власта
на Шведскиот крал останала ограничена дури во некои области сосема
не зависно раководела месната аристократија.

Данска

3
Маргарита - Данска и Калмар унија
Политиката на Валдемар.). Таа е сега стои на чело на големите европски
држави. Маргарита се обидела да го зајакне Сојузот на трите северни
царствата, за да ја обезбеди нејзината династија, и во исто време да
создаде политичка надмоќ на Данска во заедницата. Таа го поставила
нејзиниот внук, Ерик, за прв крал на Норвешка, потоа на Данска и
Шведска. 1397 г. во Kалмару, на еден духовен собор на световната
аристократија на само на Данска IV ја продолжила неговата ќерка,
Маргарита, сопруга на норвешкиот крал Хакона VI. По смртта на
Валдемар, таа успеала на данскиот престол да го стави нејзиниот
малолетен син, Олаф, кој во 1380 г. го наслдил и норвешки
престолот. Олаф почина во 1387 г. и Маргарита станува
кралица. Користејќи ја внатрешната борба во Шведска, исто така, успева
да ја добие и шведската круна (1389 г. Маргарита владее со
Каламарската унија се до нејзината смрт (1412 г.).

Норвешка во XV век
Резултатот на Либег и Ростог. Кога германските трговци во врска со
опаѓањето на Ханзата кон крајот на петнаести век почнуваат да ги губат
своите позиции во Норвешка, нивното место борбата за и против
запазувањето на Каламарската унија во Шветска и Норвешка не е
еднаков. Норвешкото биргерство останува сосем само и истиснато од
предприемачката дејност на трговците од го заземаат холанѓаните, кои
што од земјата острови, кои минуваат под власт на кралевите на
Шкотска.
Во Исланд, кои што од тринаесетиот век се наоѓа под власта на
норвешките кралеви, норвешкото владеење кон крајот на четиринаести
век се сменува со данско. Развивањата на морепловството и
самостојната норвешка трговија доведуваат до прекинување на врските
меѓу Норвешка и Гренланд; скандинавските населби во Гренланд
исчезнуваат.

4
 поткрепа во легува од кралскиот дом, под Стокхолм ги поврзуваат
војските на данскиот крал. Битката кај Брунгкеберг послужува како
стимул за понатамошен патриотски Шветска во XV век
Во Шветска борбата за раскинување на унијата истовремено е и
меѓусебна борба на различни социјални сили. Дел од дворјанството и
виското духовништво, плашејќи се од сопствениот народ, бара помош во
Данска. Поседувањето на земји и во двете држави многумина од
дворјаните ги прави приврзаници на унијата. Против унијата истапува
другиот дел од двојранството, кој наоѓа во биргерството и селаните.
Барајќи подем. Од гратските совети се отстранети Германците. Во 1477
година е создаден првиот шветски (и воопшто прв во Скандинавија)
универзитет во Упсала. Наскоро универзитетот се создава во
Копенхаген.
Стен Стуре станува е на трговијата и занаетите во рацете на шветските
биргери. Извозот на железо и бакар станува државен монопол. Во
рацете на државата се концентрира ковањето на монети. Во интерес на
световните феудалци Стуре го ограничува жемјишното владеење на
црквата.
Стуре не го поставува за цел излегувањето на Шветска од унијата со
Данска, но постои тенденција за здобивања на Шведска со полна
самостојност, иако унијата се запазува се 1523 година.
Данска во XV век
Во текот на VI век во Данска исто така пораснува влијателно биргерство.
Копенхаген станува резиденција на кралот. Привилегиите на Ханзејците
се уништени. Трговијата со селскостопански продукти, коишто приминува
во раците на данските феудалци, ја сврзува Данска со економски односи
со Шлезвиг, Холштајн и Северна Германија, коешто го олеснува и
политичкото зближување. На кралот Кристијан I (1448-1481) му успева да
се здобие со звање херцог на Шлизвиг и Холштејн (1460), а со самото
тоа тој станува императорски кнез. Поткрепа на борбата против ханзата
данските кралеви наоѓаат во рурската држава, во Иван III, со кога во
1493 година склучуваат сојуз и трговска спогодба. Најважен социално-
трговски процес, кој што во Данска се развива во втората половина на

5
петнаести век е закрепостување на селаните, кои што крупните земјо
поседници ги принудуваат да исполнуваат се поголем кулуг.

Заклучок
Во Скандинавските земји-Данска, Шведска и Норвешка,- кој се развиваат
надвор век, во Скандинавија продолжува до XII-XIII век. Постојаниот во
тие услови феудализам, се одликува со посебни специфичности: во
Скандинавските земји не се распространуваат во голема мера
крепосништвото и кулукот (во Норвешка воопшто и не постојат); правата
на феудалците од сверата на натичкиот свет, со неговиот
робовладетелски оредок, и којшто релативно доцна односи и
патријахалното ропство. Ранофеудалниот период, кој во другите земји на
Европа се завршува во X-XI на лен се многу повеќе ограничени, а
вазалните претрпуваат е од родовските односи (феудалната
хиерархија)- помалку развиени одколку во земјите на Централна и
Западна Европа.

6
7