Војната од 2001

Како започна воениот конфликт во 2001 година во Македонија

Воениот конфликт во Република Македонија од 2001 траeл од јануари до

ноември 2001 година. Конфликтот започнал кога албанската паравоена формација
Ослободителна Народна Армија (скратено ОНА), ги нападнала безбедносните сили на
Македонија. Конфликтот продолжил во поголемиот дел од 2001 година, а завршил со
потпишувањето на Охридскиот рамковен договор во август истата година.

Првите дејства на етничките албанци во Македонија настапиле кон крајот на

2000 година и почетокот на 2001 година, главно по линијата на границата на
Македонија со тогашната српска провинција (денеска држава) Косово. Во почетокот на
војната, често пати ОНА го повикувала македонското население во северозападна
Македонија да ги напуштат своите домови. Во почетокот на кризата, македонските
власти не превзеле големи мерки, бидејќи биле уверувани дека ваквите дејствија не
биле насочени против Македонија. Но, по цели скоро два месеци, состојбата излегла
од контрола и македонските власти започнале конечно со подготовка за војна. Но, од
друга страна пак, албанските претставници тврдиле дека Република Македонија била
подготвена за оваа војна. Во јануари 2001 година се јавила Националната
Ослободителна Армија и ја потврдила одговорноста за постојаните напади против
македонската полиција. Лидерите на ОНА, Али Ахмети и неговиот вујко Фазли Велију,
кои потекнуваат од Западна Македонија изјавиле дека поседуваат илјадници војници
кои се спремни да војуваат против македонската полиција. Но и покрај тоа, тие во тоа
време немале подршка од страна на тогашните најголеми албански политички партии
во Македонија, ПДП и ДПА. Македонските власти изјавиле дека бунтовниците кои се
припадници на ОНА главно потекнуваат од Косово, како главен извор на агресија и
месните етнички Албанци во Македонија. По неколку напади од страна на ОНА врз
македонските сили за безбедност, Македонците од многу градови во државата излегле
на протести во Прилеп, Битола и Скопје, каде биле запалени многу албански магазини,
дуќани и една џамија.

Конфликтот неофицијално во Македонија започнал кон крајот на јануари 2001

година во пограничното село Танушевци. На 16 февруари 2001 година во истото село,
новинарска екипа на А1 телевизија била заробена, а по одземањето на камерата
новинарите биле ослободени. По двонеделни препукувања, бојното поле се
префрлило во Тетово. Во месноста Кале во о, 16 припадници на безбедносните сили
на Македонија при патролирање Истиот ден, на 9 јуни владата. Главен командант на
Арачиново бил командант Хоџа или Џезаир Шакири. На 22 јуни, македонските
безбедносни сили ја започнале решителната офанзива за чистење на теренот од
албанските екстремисти во селото. Следниот ден, двата борбени авиони “сухој” 25“ на
македонската воена ескадрила, пуштат селото со своето оружје, со помош на
американските трупи кои служеле во КФОР и силите на НАТО во Арачиново стапил
договор за прекинување на огнот со цел да започнат преговори. Но во текот на јули
ОНА наишле на заседа, при што загинле осум, а шест војници очнал голем револт на
месното население. Македонските власти, во меѓувреме упатиле повик кон ОНА за
прекин на огнот кој истиот не бил прифатен. На 4 мај често го прекршувала договорот
со напади врз полициските пунктови, а најголемиот напад се случил на 23 јули кога
ОНА ги нападнала македонските сили во Радуша и Тетовско. При нападот во Тетовско
главна цел на ОНА била терор врз македонското цивилно население, при што голем
број од Македонците од тетовските села биле протерани.
околу 4.000 албански герилци од Косово упаднале на македонска територија и
освоиле голем дел од северниот дел на Македонија, главно во околината на Куманово.
Со ова, се отворило уште едно бојно поле. Борби Карпалак се случил на 8 август 2001
година во 9:30 часот на автопатот Скопје - Тетово откако армискиот конвој составен од
пет возила и 120 резервисти влегол во заседа кај месноста Карпалак, при што биле
убиени 10 припадници на резервниот состав на АРМ, а тројца се повредени во нападот
што терористите на ОНА го извршиле. Во Карпалак од самиот почеток се воделе во
селата Слупчане, Ваксинце, Липково, Оризаре, Отља итн. Развојот на војната во тој
момент бил на страната на ОНА. Како резултат на ова, македонските безбедносни
сили спроведиле големи акции во селата Матејче и Слупчане на 9 јуни.

2
 Масакрот кај на воената криза имаше полициски пункт, а без знаење на
Министерството за одбрана истиот беше повлечен на два дена пред да се случи
„Карпалак“. ПовлеМедијатор од САД). Со овој договор, на албанското население
кое живее во Република Македонија му биле ветени поголеми права, кои
вклучуваат: подигање на албанскиот јазик за официјален јазик во државата,
зголемување на бројот на етничките Албанци во управувањето и
администрацијата на државното управувањекувањето на полицискиот пункт беше
извршена со нечија наредба, причината за повлекување и кој го наредил од МВР не се
познати. На 10 август 2001, околу 8 часот наутро, кај месноста Љуботенски бачила на
околу 5 км. од с.Љуботен, камион на АРМ полн со муниција налетува на две нагазни
мини и загинатите војници. Во текот на престрелката е извршен воздушен напад врз
формацијата на ОНА со хеликоптери „ми-24“ и тие се повлекуваат. Истиот ден во
селото пристигнуваат полициските единици под команда на Јохан Тарчуловски, при
што наредниот ден повторно започнуваат големи борби. Имери, како и Франсоа
Леотард (претставник на Европската Унија) и Џемс Пердју (, во полицијата и
армијата, како и донесување на нов план за децентрализација. Од друга страна,
албанските претставници се согласиле да се откажат од секакви сепаратистички
учества и да ги признае сите македонски институции. Во однос на ова,
албанските припадници на ОНА биле разоружени од страна на НАТО пактот.
Оваа операција на разоружување официјално започнала на 22 август и
Бројот на загинатите припадници на полицијата во вооружените дејства бил
огромен како и бројот на старешини и војници на Армијата на Република Македонија.
Не помалку е и бројот на цивилното население убиено во конфликтот од страна на
ОНА, физички нападнати и измачувани граѓани и на киднапирани и исчезнати лица.