LEARNING ACTIVITY SHEET

TALAAN NG NILALAMAN

Bilang ng Sanayang
Linggo Pahina
Papel
Pangalan ng aklat
1
Talaan ng Nilalaman
2

Mahalagang
Paalala sa Paggamit 3
ng Sanayang Papel
Unang Linggo Sanayang Papel Blg.
4
1
Ikalawang Linggo Sanayang Papel Blg.
12
2
Ikatlong Linggo Sanayang Papel Blg.
18
3
Ikaapat na Linggo Sanayang Papel Blg.
26
4
Ikalimang Linggo Sanayang Papel Blg.
38
5
Ikaanim na Linggo Sanayang Papel Blg.
44
6
Ikapitong Linggo Sanayang Papel Blg.
49
7
Susi sa
Pagawawasto 57

Bumuo ng Sanayang 58
Aklat

1
 Mga Mahahalagang paalala sa paggamit ng
Sanayang Papel na ito:

1. Gamitin ang sanayang papel nang may pag- iingat.

2. Huwag lalagyan ng anumang marka o sulat ang

anumang bahagi ng Sanayang Papel.

3. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga

pagsasanay.

4. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang

bawat pagsasanay.

5. Obserbahan ang katapatan at integridad sa

pagsasagawa ng mga gawain at sa pagwawasto ng mga
kasagutan.

6. Pakibalik ang Sanayang Papel na ito sa iyong guro

kung tapos nang sagutin lahat ng pagsasanay.

2
 TXTBK + QUALAS
SANAYANG PAPEL Blg.1
Textbook based instruction
SA FILIPINO 10
paired with MELC-Based
Quality Assured Learner’s
Activity Sheet (LAS) Kwarter 1 Linggo 1

Pangalan: ____________________________ Baitang at Pangkat: _____________________

Guro: _______________________________ Petsa ng Pagpasa: _________________________

MELC:
1. Naipahahayag ang mahahalagang kaisipan/pananaw sa napakinggan, mitolohiya (F10PN-Ia-b-62)
2. Naiuugnay ang mga mahahalagang kaisipang nakapaloob sa binasang akda sa nangyayari sa: (F10PB-Ia-b-62)
• Sariling karanasan • pamilya • lipunan • daigdig • pamayanan
3. Naiuugnay ang kahulugan ng salita batay sa kayarian nito (F10PT-Ia-b-61)
4. Natutukoy ang mensahe at layunin ng napanood na cartoon ng isang mitolohiya (F10PD-Ia-b-61)
5. Naipahahayag nang malinaw ang sariling opinyon sa paksang tinalakay (F10PS-Ia-b-64)
6. Nagagamit nang wasto ang pandiwa (F10WG-Ia-b-57)
a. sa pagsasaad ng aksyon, pangyayari at karanasan;
b. pokus ng pandiwa: tagaganap at layon sa pagsulat ng paghahambing, pinaglalaaanan at kagamitan, sa pagsulat ng
saloobin sa paghahambing sa sariling kultura at ng ibang bansa; (F10WG-IIa-b-67)
c. tagaganap at layon sa isinulat na sariling kuwento (F10WG-IIa-b-66)
Aralin: Panitikan: Cupid at Psyche
Gramatika: Pandiwa: Gamit at Pokus
Sanggunian: Pinagyamang Pluma Pahina: 9-16
Panitikan ng Daigdig 9-25

Layunin: Naipahahayag mahahalagang kaisipan/pananaw sa napakinggan, mitolohiya

Naiuugnay ang mga mahahalagang kaisipang nakapaloob sa binasang akda sa nangyayari sa:
• Sariling karanasan • lipunan
• pamilya • daigdig
• pamayanan
Kasanayan Bilang: 1 Pagpapahayag at Pag-uugnay ng mga Mahahalagang Araw:1
Kaisipan sa Binasang Akda
KONSEPTO:
Ang salitang kaisipan o pananaw ay mayroong iba’t-ibang kahulugan depende sa konteksto ng
pangungusap at sa pagkagamit nito. Heto ang mga kasingkahulugan ng salita:
▪ ideya
▪ konsepto
▪ ideolohiya
Ating tandaan na ang kaisipan natin ay naglalarawan sa mga nais ibahagi ng isang indibidwal o grupo
tungkol sa isang paksa. Sa madaling paliwanang, ang kaisipan o pananaw ay ang mga bagay-bagay na masasabi mo
tungkol sa paksang pinag-uusapan. Samantala, pagdating naman sa mga libro o kwento, ang “kaisipan” ay maaaring
ipaliwanag bilang ang ideya na gustong ipahiwatig ng awtor. Sa bawat kwentong binabasa, dapat nating intindihin
ang mga nakasaad dahil maaari na magkaroon ng iba’t ibang kaisipan ang tao sa isang paksa. Ating tunghayan ang
mga kaisipan o pananaw na namutawi sa akdang tatalakayin natin sa modyul na ito.
3
 Isa sa pinakamasining na pamamaraan upang makilala ang kultura ng isang bansa ay sa pamamagitan ng
panitikan. Sinasabing nakapaloob sa panitikan ang kasaysayan, kultura at tradisyon ng isang bansa. Ayon sa
pagpapakahulugan ng isang batikang manunulat na si Pat Villafuerte, ang panitikan ay tulay sa pagkakaunawaan ng
mga lahi sa mundo. Ito ang nagsisilbing daan upang makilala at maunawaan ang pagkakaiba-iba at pagkakapare-
pareho ng mga paniniwala, gawi, kultura at tradisyon ng mundo.
Isa sa mga pinakadakilang anyo ng panitikan ay ang mitolohiya. Ang salitang mitolohiya ay nanganagahulugang
agham o pag-aaral ng mga mito/myth at alamat. Tumutukoy rin ito sa kalipunan ng mga mito mula sa isang pangkat
ng tao sa isang lugar na naglalahad ng kasaysayan ng mga diyos-diyosan noong unang panahon na sinasamba,
dinarakila at pinipintakasi ng mga sinaunang tao. Ang salitang mito/myth ay galing sa salitang Latin na mythos at
mula sa Greek na muthos, na ang kahulugan ay kuwento.

Narito ang gamit ng mitolohiya:

1. Ipaliwanag ang pagkakalikha ng daigdig
2. Ipaliwanag ang puwersa ng kalikasan
3. Maikuweto ang mga sinaunang gawaing panrelihiyon
4. Magturo ng mabuting aral
5. Maipaliwanag ang kasaysayan
6. Maipahayag ang marubdob na pangarap, matinding takot at pag-asa ng sangkatauhan.

Mula sa Pinagyamang Pluma pahina 9-16

Pagsasanay 1
Panuto: Mula sa binasang mitong pinamagatang Pygmalion at Galatea, magpahayag ng ilang mahahalagang kaisipang
taglay ng akda base sa mga sumusunod na mga katangian. Tunghayan ang halimbawa ng isang mito mula sa bansang
Roma na pinamagatang “Si Pygmalion at Galatea.”

SI PYGMALION at GALATEA
Isang Mitolohiyang Griyego
Si Pygmalion ay isang makisig na eskultor na kinahuhumalingan ng maraming kadalaghan. Subalit kailanma’y
hindi siya nagpakita ng interes sa sinumang babae dahil sa pagkainis niya sa ilang babaeng bayaran sa kanilang bayan.
Para sa kanya’y isang pag-aaksaya lamang ng panahon ang makipagmabutihan sa mga babae. Kaya naman sa bawat
pagkakataon may makakasalamuha siyang babae ay lagi siyang umiiwas. “Hindi ko uubusin ang oras ko sa pakikipag-
usap sa inyo,” ang palaging bulong niya sa sarili sa tuwing may mga babaeng lumalapit sa kanya upang makipag-
usap.
At upang hindi magambala ng kababaihan, ginugol ni Pygmaliona ng lahat ng oras sa paglilok. Hanggang
isang araw isang napakagandang babae ang kanyang nalikha. Hindi kapani-paniwalang ang isang tulad niyang labis
na umaayaw sa kababaihan ay lumikha ng isang babae bilang kanyang obra maestro.
Ipinagpatuloy niya ang pagpino sa kanyang gawa hanggang sa ang dalagang nilililok ay magkaroon ng
perpektong kagandahan. Tila ibinuhoos ni Pygmalion sa kanyang obra ang lahat ng katangiang hanap niya sa isang
babaeng hindi niya natagpuan sa sinumang totoong babae sa kaniyang paligid. Subalit habang nabubuo ang estatwa
ng babae ay nagkakaroon din ng pagbabago kay Pygmalion. Ang bawat pukpok ng kanyang paet, ang bawat haplos
ng kaniyang liha ay kakikitaan ng ingat at pagmamahal. Umiibig si Pygmalion kay Galatea, ang napakagandang
babaeng nabuo ng kaniyang malikhaing kamay mula sa ivory at marmol!
Tuluyan nang nagbago ang mundo ni Pygmalion. Siya na ni ayaw makipag-usap sa sinumang babae, ngayon
ay nag-uubos ng kanyang “pakikipag-usap” sa isag estatwag inaalayan niya rin ng mga regalo tulad ng mga bulaklak,
kabibe, ibon at ibang alam niyang magugustuhan ng mga totoong babae. Nailing ang mga tao lalo na ang mga babaeng
nakakikita sa ginagawa ni Pygmalion. “Iyan ang nangyayari sa mga lalaking labis na pihikan at ni ayaw makipag-
usap sa mga totoong babae,” ang bulungan nila habang hindi malaman kung maaawa o matatawa sa ginagawa ni
Pygmalion.

4
 Subalit walang halaga kay Pygmalion ang anumang isipin o sabihin ng sinuman. Patuloy siya sa paggawa ng
lahat ng inaakala niyang makabubuti sa kanyang minamahal kasama na ang pagsusuot dito ng pinakamagandang
kasuotan at paglalagay ng pinakamakikinang na alahas tulad ng singsing, kuwintas at hikaw.
Ang balita ng pagkakahumaling ni Pygmalion sa isang estatwa ay kumalat sa bayan at nakarating sa kaalaman
ni Aphrodite, ang diyos ng pag-ibig at kagandahan. “Kaawa-awang Pygmalion,” ang naibulong sa sarili ng butihing
diyosa. “Hindi ko matitiis ang isang nilalang na umiibig nang tapat subalit hindi nasusuklian ang kanyanng pag-ibig,”
ang muli’y nasabi niya sa sarili habang pinag-iisipa ang isang plano. Nang sumapit ang kapistahan ng diyosang si
Aphrodite ay natungo si Pygmalion sa temple upang mag-alay ng isang baka. Habang nag-aalay ay taimtim niyang
nausal ang pagnanais magkaroon ng kasintahang katulad na katulad ng babaeng kanyang nililok. Narinig ni Aphrodite
ang hiling ng puso ng binata kaya binigyan siya nito ng isang tanda. Ang apoy mula sa sinunog na alay ay tatlong
beses pumainlang. Ipinagtaka ni Pygmalion ang nakitang tanda subalit hindi iya maisip kung tungkol saan ito.
Hanggang siya’y makauwi at Makita ang estatwa ni Galatea. Muli, ang kanyang buong atensiyon ay naukol sa dalaga
at nakalimutan na niya ang tungkol sa nakitang tanda sa temple.
Agad niyang niyakap ang estatwa subalit anong laking pagtataka niya. “Bakit parang mainit ang katawan ni
Galatea?” ang tanong niya sa sarili. “Ah nasa tabi kasi siya ng bintana. Maaring dahil sa init ng araw na tumama sa
kanya’y uminit ang kanyang balat,” ang naisip niyang dahilan sa nadama. Tulad ng nakagawian ay hinalikan din niya
ang estatwa subalit bigla siyang napaurong. “Bakit malambot ang labi ni Galatea?” ang buong pagtataka niyang sabi
habang matamang tinitigan ang estatwa ng dalaga. Halos mapasigaw sa galak si Pygmalion. Hindi siya nananaginip,
buhay si Galatea! Hindi na isang estatwa kundi isa nang tunay o ganap na babae ang pinakamamahal niyang Galatea.
Ngayo’y alam na niya. Ang tandang nakita niya sa temple ay ang tanda ng pagbibigay-buhay ng diyosang si Aphrodite
kay Galatea.
Muli niyang hinaplos si Galatea dahil naghahalo pa rin sa kanya ang pagtataka at kaligayahan. Subalit
anumang pagdududa ay napawi at ito’y napalitan ng labis na kaligayahan. Buhay ang kanyang pinakamamahal. Gusto
niyang ipagsigawan ito sa buong mundo! Subalit hindi niya nakalimutang magpasalamat sa diyosa ng pag-ibig at ng
kagandahan sa pagbibigay-buhay kay Galatea. Agad siyang nagbalik sa temple at nanikluhod sa paanan ni Aphrodite
bilang pasasalamat.
At hindi nagtagal, naganap ang pinakamasayang araw sa buhay ni Pygmalion. Ikinasal sila ng pinakamamahal
niyang Galatea! Ang pag-iisang dibdib nila ay binasbasan ni Aphrodite. Biniyayaan sila ng panganay, isang sanggol
na lalaking pinangalanan nilang Paphos. Si Paphos tulad ng kanyang magulang ay nagtataglay rin ng pambihirang
kagandahan. Ang pangalang Paphos ay isinunod ng mg mamamayan ng Cyprus sa isa sa mga lungsod na matatagpuan
sa bansa. Ang lungsod ng Paphos ay mahal na mahal at itinuturing na sagrado ni Aphrodite. Nakompleto ang kanilang
pamilya sa pagsilang ng isa pang malusog at napakagandang sanggol na babaeng pinangalanan nilang Metharme.
Bilang pasasalamat sa kabutihan ni Aphrodite ay hindi nakalimot sina Pygmalion, Galatea, at ang kanilang
mga anak na mag-alay sa temple ng diyosa taon-taon. Tinutumbasan naman ito ng diyosa ng kaligayahan at
pagmamahal para sa buong pamilya. Ang pagtatagpo nina Pygmalion at Galatea ay isang pag-iibigang nakatadhana
at ito’y patuloy na nagbibigay-inspirasyon sa marami na kayang lagpasa ng tunay na pag-ibig ang anumang hadlang
o pagsubok at ito’y mananatili magpakailanman.

1. Magpahayag ng dalawang kaisipan na mula sa binasa patungkol sa nagagawa ng tunay na pag-ibig.

_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
2. Magpahayag ng dalawang kaisipan mula sa binasa patungkol sa pagiging maawain at mapagbigay.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
3. Magpahayag ng dalawang kaisipan mula sa binasa patungkol sa pagpapasalamat nang taos-puso.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
Pagsasanay 2
Panuto: Ang Bibliya ay may napakagandang pagpapakahulugan sa tunay na pag-ibig. Basahin ito sa ibaba:

5
 “Ang pag-ibig ay matiyaga at magandang-loob, hindi mainggitin, hindi mayabang ni mapagmataas
man, hindi magaspang ang pag-uugali, hindi makasarili, hindi magagalitin o mapagtanim sa kapwa.
Hindi niya ikinatutuw ang gawaing masama, ngunit ikinagagalak ang katotohanan. Ang pag-ibig ay
mapagpatawad, mapagtiwala, puno ng pag-asa, at mapagtiis hanggang wakas.” 1 Corinto 13: 4-7

Baon ang kaisipang ito kaugnay ng pag-ibig, paano maipapakita ang tunay na pag-ibig sa sumusunod na mga
sitwasyon:
• Sa iyong sarili: Umabot ng mula apat hanggang anim na oras ang tagal ng paggamit mo sa Internet at
computer o tablet araw-araw para sa pag-update ng iyong social media account, paglalaro ng video games,
panonood ng mga video sa Youtube, at iba pa. Lagi ka tuloy puyat at kapansin-pansin ang kawalan mo ng
sigla kapag nasa paaralan ka. Paano mo maipapakita ang pagmamahal mo sa sarili sa sitwasyong ito?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
• Sa iyong pamilya: Ugali mong tumambay muna sa paaralan at makipagkuwentuhan sa iyong mga kaibigan
pagkatapos ng klase. Subalit alam mong ang iyong nanay na pagod din mula sa trabaho ay nangangailangan
ng tulong sa paghahanda ng inyong hapunan at iba pang gawain sa bahay. Paano mo maipapakita ang
pagmamahal mo sa pamilya sa sitwasyong ito?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________

• Sa iyong kaibigan: Napansin mong lumalabis ang pagiging palaasa ng iyong kaibigan. Pati pagkopya ng
notes ay hindi na niya ginagawa at umaasa na lang sa iyong kinopya. Ang proyektong dapat pagtulungan
ninyo ay ikaw na lang ang gumagawa. Umabot din siya sa pagkopya na lang ng iyong sagot kapag may
pagsusulit. Paano mo maipakikita ang pagmamahal mo sa iyong kaibigan sa sitwasyong ito?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
• Sa iyong pamayanan o bansa: Mas gusto mo ng anumang bagay na imported kaysa sa mga bagay na gawang
Pinoy. Subalit alam mong ito ay may epekto sa ating mga manggagawa at sa ekonomiya. Paano mo
maipapakita ang pagmamahal mo sa iyong pamayanan o bansa sa sitwasyong ito?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________

• Sa daigdig: Ang buong daigdig ay patuloy na nakararanas ng malaking kalamidad sanhi ng lumalalang epekto
ng global warming. Ang bawat isa sa atin ay may ginagawang nagpapalala sa sitwasynog ito. Ano-ano ang
magagawa mo at ng iyong pamilya upang maipakita ang pagmamahal mo sa daigdig sa kalagayan niyang
ito?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________

6
Layunin: Naiuugnay ang kahulugan ng salita batay sa kayarian nito
Natutukoy ang mensahe at layunin ng napanood na cartoon ng isang mitolohiya
Naipahahayag nang malinaw ang sariling opinyon sa paksang tinalakay

Kasanayan Bilang:1 Pag-uugnay sa Kahulugan ng Salita, Araw:2

Pagtukoy at Pagpapahayag ng Mensahe at Layunin
KONSEPTO:
Bago tayo tumungo sa akda, tunghayan muna natin sa ibaba ang mga kayarian ng salita na magagamit natin sa pag-
uugnay ng mga kahulugan ng mga salitang matatagpuan sa akda.

1. Payak - Ang salitang payak kung ito ay salitang-ugat lamang, walang panlapi, hindi inuulit at walang katambal na
ibang salita.
Hal.: salita, bagay, mahal

2. Inuulit - Inuulit ang salita kung ang kabuoan nito o ang isa o higit pang pantig nito sa dakong unahan ay inuulit.
Hal.: mahal na mahal, araw-araw

3. Maylapi - Maylapi ang salitang binubuo ng salitang-ugat at isa o higit pang panlapi.
Hal.: minahal, pagmamahal, magkaibigan

4. Tambalan - Ang dalawang salitang pinagsasama para makabuo ng isa lamang salita ay tinatawag na tambalang
salita.
Hal.: anak-dalita, punongkahoy

Bawat manunulat at akda ay may layunin at mensaheng nais iparating sa mambabasa. Naiiba ito ayon sa
paksa o sa nilalaman ng katha o akda. Ang mensahe ay naglalaman ng mga impormasyo, ideya o palagay, o kaya’y
pagpapahatid ng saloobin, damdamin o emosyon. Natutukoy din ito sa pamamagitan ng kung papaano mo iintindihin
ang isang akda.
Tumutukoy naman ang layuin sa kung ano ang nais mangyari ng isang manunulat o awtor sa kanyang
mambabasa. Ito ay maaaring manghikayat, mang-impluwnesiya, mangaral, magtanggol, mang-aaliw, manlibang,
magbigay ng impormasyon, magbahagi ng isang paniniwala o prinsipyo, magturo ng kabutihang-asal at iba pa. Ang
isang akda ay maaaring may dalawa o higit pang layunin o mensahe depende sa hangarin ng manunulat.

Ang araling matutunghayan ay tungkol sa klasikong mitolohiya mula sa Rome, Italy. Itatampok ang
“Cupid at Psyche” na isa sa mga pinagmulan na mito mula sa Rome. Makikilala mo rin ang iba’t ibang diyos at diyosa
na pinaghugutan ng inspirasyon ng iba’t ibang manunulat ng panitikan sa buong daigdig.Isinalaysay ito ni Apuleius,
isang manunulat na Latino. Ito ay bahagi lamang ng nobelang Metamorphoses na kilala rin sa tawag na The Golden
Ass (donkey). Basahin at unawain mo ito upang matuklasan mo kung paano nakatutulong ang mitolohiya sa
pagpapaunlad ng panitikang Pilipino.

Ang akdang "Psyche at Cupid" ay umiikot sa pag-ibig ng dalawang nilalang na nagmula sa magkaibang
mundo. Tinangkang sirain ng ina ni Cupid na si Venus. Ngunit ang pag-iibigan nila ay naging matagumpay sa kabila
ng mga pagsubok. Sa huli, ay naging immortal na rin si Psyche at wala ng hadlang sa pagsasama nilang dalawa.

7
 CUPID AT PSYCHE
Isinalin sa Ingles ni Edith Hamilton
Isinalin sa Filipino ni Vilma C. Ambat

Noong unang panahon mayroong isang hari na may

tatlong anak na babae. Isa si Psyche sa tatlong
magkakapatid at siya ang pinaka maganda sa mga
magkakapatid. Sa sobrang ganda ni Psyche ay talaga
namang maraming umibig sa kanya.

Sa sobrang ganda ni Psyche ay talaga namang maraming umibig sa kanya.

Sinasabi rin na kahit ang diyosa ng kagandahan na si Venus ay hindi kayang
tumapat sa gandang taglay ni Psyche. Ikinagalit ito ni Venus at mas lalo pang
nakapag pagalit sa kanya ay nakalimot na rin ang mga kalalakihan na magbigay
ng alay sa kanya, maging ang kanyang templo ay napabayaan na. Ang dapat sana
na atensyon at mga papuri na para sa kanya ay napunta sa isang mortal.

Dahil dito, nagalit si Venus at inutusan niya ang kanyang anak na

si Cupid upang paibigin si Psyche sa isang nakatatakot na
nilalang, ngunit ang nangyari ay ang kabaligtaran. Si Cupid ang
umibig kay Psyche na tila siya ang nabiktima ng sarili niyang
pana. Inilihim ito ni Cupid sa kanyang ina, at dahil sa kampante
naman si Venus sa kanyang anak hindi na rin ito nag-usisa.

Hindi umibig si Psyche sa sa isang nakakatakot na

nilalang, ngunit wala ring umibig sa kanya. Kahit na
sobra ang pagmamahal ng mga ginoo kay Psyche ay sapat
na sa kanila ang nakikita lang nila ang dalaga.
Samantalang ang kanyang dalawang kapatid ay nakapag-
asawa na ng hari.

Nagging malungkot si Psyche sa mga nangyayari.

Kaya naglakbay ang amang hari ni Psyche upang
humingi ng payo kay Apollo upang makahanap ng
mabuting lalaking makakabiyak ng kanyang anak.
Hindi alam ng amang hari na naunahan na siya ni
Cupid upang hingin ang tulong ni Apollo kaya
sinabi ni Apollo sa hari na makakapangasawa ng
isang nakakatakot na halimaw ang kanyang anak
at kailangan nilang sundin ang kanyang
payo.apayo.

8
Nang nagawa na ng amang hari ang lahat ng
ipinayo ni Apollo. Ipinag-utos niyang bihisan si
Psyche ng pinakamaganda niyang damit.
Pagkatapos mabihisan si Psyche, ipinabuhat ng
hari ang anak na parang ihahatid sa kaniyang
libingan papunta sa tuktok ng bundok. Nang
makarating sa bundok na paroroonan naghintay
ang magandang dalaga sa kanyang
mapapangasawa. Walag kamalay mala yang
magandang dalaga na ang kanyang
mapapangasawa ay ang Diyos ng pag-ibig na si
Cupid.

Naging Masaya naman ang kanilang pagsasama bilang mag-

asawa mahal na mahal nila ang bawat isa ngunit may isang
bagay ang hindi masilayan ni Psyche, ang mukha ng kanyang
kabiyak. Nangako si Psyche sa kanyang kabiyak na kahit kalian
ay hindi niya sasabihin sa mga kapatin niya na hindi pa niya
nasisilayan ang mukha ng kanyang asawa, ngunit ang mga
kapatid pala ni Psyche ay may masamang binabalak at sa
pangalawang pagbisita ng mga ito kay Psyche sinulsulan nila ito
na suwayin ang kondisyon ng kanyang asawa.

Sa unang pagkakataon ay nasilayan niya ang

napakagwapong mukha ni Cupid ngunit ito ay muntik ng
ikamatay ni Cupid dahil sa isang aksidente. Nang malaman
ito ni Venus ay lalo itong nagalit kay Psyche at irto ay
pinahirapan niya ng husto. Iba’y ibang mga pagsubok ang
ipinagawa niya kay Psyche subalit nalagpasan itong lahat ni
Psyche at ‘di naglaon Ang pag-ibig (Cupid), at kaluluwa
(Psyche) ay nagkatagpo sa likod ng mapapait na pagsubok
sa kanilang pagsasama ay hindi na mabubuwag kailanman.

9
Pagsasanay 1
Panuto: Sagutan ang mga hinihingi sa bawat katanungan sa ibaba.
_______________1. Anong salita ang kasingkahulugan ng tambalang salitang pag-iisang dibdib?
_______________2. Alin sa mga salitang maylaping nasa kahon ang may naiibang kasingkahulugan? Isulat
ito sa linya.
Minamahal Iniibig Sinisinta hinahangaan

_______________3. Anong payak na salita ang kasingkahulugan ng salitang galak sa pangungusap na:
Ligaya ang dulot ng muli naming pagtatagpo ng dati kong kaibigan.”
_______________4. Anong inuulit na salita ang pwedeng gamiting pamalit sa pariralang sobrang
minamahal o labis na iniibig?
_______________5. Alin sa mga salitang payak na nasa kahon ang may naiibang kahulugan? Isulat ito sa
linya.
Lilok Ukit Guhit

Pagsasanay 2: Panuto: Sagutan ang mga katanungan sa ibaba nang maihayag ang sariling opinyon sa
paksang tinalakay
1. Ano ang napapaloob na mensahe sa binasang mitolohiya? Paano mo ito magagamit sa pagharap mo sa
mga bagay-bagay sa buhay?
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
2. Ano naman ang layunin o nais iparating ng may-akda sa mambabasa?
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
3. Kung ikaw si Cupid o Psyche, tatanggapin mo rin ba ang hamon ni Venus para sa pag-ibig?
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________

Layunin: 1. Nagagamit ng wasto ang pandiwa

a. sa pagsasaad ng aksyon, pangyayari at karanasan;
Kasanayan Bilang: 3,4 & 5 Paggamit ng Pandiwa sa Pagsasaad Araw:3
ng Aksyon, Karanasan at Pangyayari
Konsepto:

Basahin at unawain mo ang isang mito mula sa Ifugao. Ating tuklasin kung paano nakatutulong ang pandiwa
sa pagpapahayag ng aksiyon, karanasan at pangyayari sa pagsasalayay ng mito o anumang akdang kauri
nito.

10
 “Nagkaroon ng Anak sina Wigan at Bugan”
Isinalin sa Filipino ni: Vilma C. Ambat

“Hay ano ang saysay ng buhay?” naibulalas ni Bugan sa kanyang asawang si Wigan. “Hindi manlang tayo
magkaroon ng anak; mukhang hindi pinakikinggan ng diyos ang ating panalangin!”
Sumang-ayon naman si Wigan, “Oo, tama ka! Pero halika ka muna, mag momma tayo at saka natin
isipin kung ano ang dapat nating gawin.”
Matagal na nag-isip ang mag-asawa hanggang sa nakapag-desisyon si Bugan na magtungo sa
tahanan ng mga diyos sa Silangan. “Dito ka lang, Wigan, pupuntahan ko ang mga diyos na sina Ngilin,
Bumabbaker, Bolang at ang diyos ng mga hayop.”
Sinimulan ni Bugan ang kanyang paglalakbay. Pumunta siya sa Ibyong, dumaan sa Poitan, nagtungo
siya sa silangan papuntang Nahbah, baninan. Tumawid siya sa ilog ng Kinanin at narrating niya ang lawa
ng Ayangan. Nakakita siya ng igat sa lawa. Tinanong siya nito “Saan ka pupunta Bugan?” Sumagot si
Bugan, “Pupunta ako ng Silangan para maghanap ng lalamon sa akin, spagkat hindi kami magkaroon ng
anak ni Wigan.” Tumawa ang igat. “Huwag kang malungkot, Bugan,” wika nito. “Sige magtungo ka sa
Silangan at makipagkita ka sa mga diyos.”
Ipinagpatuloy ni Bugan ang kaniyang paglalakbay patungo sa lugar ng mga diyos. Narating niya
ang lawa sa Lagud. Nakita niya roon ang isang buwaya. “Tao, bakit ka naririto?” pag-uusisa ng buwaya.
“Ako si Bugan ng Kiyangan, at naghahanap ako ng lalamon sa akin. Wala kaming anak ng aking asawa,”
sagot ni Bugan. Humikab ang buwaya at nagsabing, “Hindi kita maaaring kainin sapagkat napakaganda
mo.” Ipinagpatuloy ni Bugan ang kanyang paglalakbay at nakarating sa tahanan ng kinatatakutang apting.
Nilabanan niya ang pangangatog ng kanyang tuhod. Hinarap niya ang pating at nagwika “Pakiusap, kainin
mo na ako. Kaming mag-asawa ay walang anak. Ayoko ng mabuhay pa kung hindi kami magkakaroon ng
anak.” Sumagot ang pating, Isang malaking kahihiyan kapag kinain kita. Napakaganda mo. Halika muna sa
aking tahanan at kumain; bago mo ipagpatuloy ang iyong paglalakbay.”
Pagkatapos saluhan ang apting sa hapag-kainan, muling naglakad patungong Silangan si Bugan.sa
wakas ay narrating niya ang tahanan ng mga diyos na sina Ngilin, Bumabbaker, at iba pang mga diyos.
Labis siyang napagod kaya humiga siya sa lusong na nasa labas ng bahay. Doon hinintay ang mga diyos.
Lingid sa kanyang kaalaman, nasa loob lamang ng bahay si Bumabbakaer.
“May naamoy akong tao,” sabi ni Bumabbaker. Lumabas siya ng bahay upang hanapin ang
pinanggalingan ng amoy. Nakita niya ang isang magandang babae na nakaupo sa kanyang lusong. “Ano’ng
ginagawa mo ditto, Bugan?” tanong niya habang kinikilalakung si Bugan nga iyon.
“Naku, nagpunta ako rito upang mamatay, sapagkat hindi pa rin kami nagkakaanak ni Wigan
pagkalipas ng ilang taon,’ wika ni Bugan.”
“Kahibangan,” wika ni Bumabbaker habng tumatawa. “Halika, hanapin natin si Ngilin at kung saan
pa ang iba,” wika ni Bumabbaker.
Nalugod ang mga diyos na makita si Bugan. Nagbigay sila ng regalong baboy, manok at kalabaw.
“Sasama kami sa iyo pabalik sa Kiyangan. Doon ka namin tuturuan ng ritwal na Bu-ad upang mabiyayaan
ka ng mga anak, masaganang ani at pamumuhay.”
Inihatid ng mga diyos si Bugan kay Wigan. Tinuruan nila ang mag-asawa ng panalanging dapat
nilang sambitin sa pagsasagawa ng ritwal na Bu-ad. Isinagawa nila Wigan at Bugan ang ritwal at
pinasalamatan ang kanilang mga diyos. Pagkalipas ng ilang buwan, walang mapagsidlan ng kaligayahan
ang mag-asawa dahil sa buhay na tumitibok sa sinapupunan ni Bugan.

Mula sa Panitikang Pandaigdig pahina 23-24

11
Muling balikan at suriin ang nilalaman ng akdang iyong binasa, may mga pandiwa bang ginamit na
nakapaloob rito? Sa iyong palagay, paano nakatutulong ang mga pandiwa sa pagpapahayag ng aksiyon,
karanasan at pangyayari sa pagsasalaysay ng isang mito o kuwento?

Alam mo ba na ….
Iba’t iba ang gamit ng pandiwa. Ang pandiwa ay mga salitang nagsasaad ng kilos. Ginagamit ito sa
pagpapahayag ng aksiyon, karanasan at pangyayari.

Angkop na Gamit ng Pandiwa:

1. Aksiyon
• May aksiyon ang pandiwa kapag may actor o tagaganap ng aksiyon/kilos
• Mabubuo ang mga pandiwang ito sa tulong ng mga panlaping:
-um, mag-, ma-, mang-, mag-an
• Maaaring tao o bagay ang aktor.

Halimbawa:
a. Naglakbay si Bugan patungo sa tahanan ng mga Diyos.
b. Tumalima si Psyche sa lahat ng utos ni Venus.

Pandiwa - naglakbay
- tumalima
Aktor - si Bugan
- si Psyche

2. Karanasan
• Nagpapahayag ng karanasan ang pandiwa kapag may damdamin. Dahil dito, may
nakararanas ng damdamin na inihuhudyat ng pandiwa. Maaaring magpahayag ang pandiwa
ng karanasan o damdamin/emosyon. Sa ganitong sitwasyon may tagaranas ng damdamin o
saloobin.

Halimbawa:
a. Tumawa si Bumabbaker sa paliwanag ni Bugan.
b. Nalungkot ang lahat ng mabalitaan ang masamang nangyari.

Pandiwa - tumawa
- nalungkot
Aktor - Bumabbaker
- ang lahat

3. Pangyayari

• Ang pandiwa ay resulta ng isang pangyayari.

Halimbawa:

12
 a. Sumasaya ang mukha ni Venus sa nakikita niya sa paligid.
b. Nalunod ang mga tao sa matinding baha.

Pandiwa - sumasaya
- nalunod
pangyayari - sa nakikita sa paligid
- matinding baha
Pagsasanay 1
Panuto: Isagawa ang sumusunod na pagsasanay upang mahasa ang iyong kasanayan kung paano mo
mabisang magagamit ang pandiwa. Bumuo ng tiglilimang pangungusap na may pandiwang ginamit bilang
aksiyon, karanasan at pangyayari.

AKSIYON KARANASAN PANGYAYARI

1.

2.

3.

4.

5.

Layunin: 1. Nagagamit ng wasto ang pandiwa

b. pokus ng pandiwa: tagaganap at layon sa pagsulat ng paghahambing, pinaglalaaanan at
kagamitan, sa pagsulat ng saloobin sa paghahambing sa sariling kultura at ng ibang bansa;
c. tagaganap at layon sa isinulat na sariling kuwento
Kasanayan Bilang: 3 Paggamit ng Pokus ng Pandiwa sa Pagsulat Araw: 4
ng Sariling Kuwento
KONSEPTO:
Sa pagpapatuloy ng ating aralin, inaasahan kong ikaw ay naka-POKUS pa rin! Hayaan mong mas mapalawak pa natin
ang iyong kaalaman hinggil sa paksang PANDIWA!
Isang di-pangkaraniwang katangian ng wikang Filipino ang pagtiyak ng semantic na relasyon ng pandiwa ,sa paksang
pinag-uusapan sa tulong ng iba’t ibang panlapi. Nakapaloob ito sa konsepto ng pagpopokus. Maipopokus o maitutuon
ang pandiwa sa tagaganap o aktor ng kilos, sa layon o gol, gayundin sa tagatanggap o benepisyari, direksiyon, sanhi
o dahilan, ganapan o lokasyon, gamit o instrumento. Ating talakayin ang mga tagaganap o aktor, layon o gol,
pinaglalaanan o tagatanggap at kagamitan o gamit.

Pokus ng Pandiwa:

1. Pokus sa Tagaganap o Aktor

• Kung ang paksa ng pangungusap ang gumagawa ng kilos.
• Magagamit sa pandiwa ang panlaping:
um-/um-, mag-, ma-, mang(m/n), mag-an at magsipag-an/han
13
 • Pananda ng pokus o paksa ang si/sina at ang, at magagamit din bilang pokus tagaganap ang mga
nominatibong panghalip na ako, ka, kita, siya, tayo, kami, kayo, at sila.

Pansinin ang halimbawa mula sa mitong nabasa:

• Inihatid ng mga Diyos si Bugan kay Wigan.
(Ang pandiwang ginamit sa pangungusap ay inihatid at ang tinutukoy ay si Bugan. Ito ay nasa pokus
tagaganap dahil ang paksa o ang tinutukoy ng pandiwa ang siyang gumaganap ng kilos nito at
gumamit ng panandang si.)

2. Pokus sa Layon o Gol

• Kung ang pinag-uusapan ang siyang layon ng pangungusap.
• Ginagamit na panlapi sa pandiwa ang –in/hin, -an/-han, ma, paki, ipa, at pa at panandang ang sa
paksa o pokus

Pansinin ang pangungusap na ito:

• Nais malaman ni Psyche ang sikreto ni Cupid.
(Sa pangungusap sa itaas ang ginamit na pandiwa ay malaman na tumutukoy sa ang sikreto na siyang
paksa ng pangungusap at makikita rin ang panandang ang.)

3. Pokus sa Pinaglaanan o Tagatanggap

• Kapag ang pinaglalaanan ng kilos ay ang paksa o simuno ng pangungusap.
• Ginagamit sa pokus na ito ang mga panlaping makadiwang i-, ipag-, ma+pag-, ipagpa-

Pansinin ang pangungusap na ito:

• Ihahanap niya ng hustisya ang sinapit ng kaniyang dalaga.
(Ang pariralang sinapit ng kaniyang dalaga ang nagsisilbing kalaanan sa
kilos ng pandiwang ihahanap.)

4. Pokus sa Kagamitan o Gamit

• Tawag sa instrument o kasangkapan sa pagsagawa ng kilos na isinasaad ng pandiwa na gumaganap
bilang paksa o simuno ng pangungusap.
• Gumagamit ang pokus na ito ng mga panlaping ipang-, ma-+ipang-.

Halimbawa:
• Sinubok niyang ipang-areglo sa kaso ang sampung libong piso.
(Ang sampung libong piso na paksa ang pokus ng pandiwang ipang-areglo)

Pagsasanay 1
Panuto: Magkakaroon ng paligsahan ang inyong dibisyon para sa pagbuo ng saloobin o opinyon sa sariling kuwento
tungkol sa paghahambing sa sariling kultura at ng ibang bansa na gumagamit ng pokus sa tagaganap, layon,
pinaglalaanan at kagamitan. Bumuo ka ng sariling kuwento at tayain batay sa sumusunod na pamantayan:

14
 PAMANTAYAN Laang Puntos mula sa Guro
Puntos
1. Mahusay ang pagkakalahad ng mga pangyayari at
banghay ng kuwentong isinulat 10
2. Malinaw ang ginawang paghahambing ng sariling
kultura sa kultura ng bansang pinaghahambingan
5
3. Wasto at angkop ang pagkakagamit ng gramatika at
retorika
5
Kabuoang puntos 20

TXTBK + QUALAS
SANAYANG PAPEL Blg.2
Textbook based instruction paired SA FILIPINO 10
with MELC-Based Quality Assured
Learner’s Activity Sheet (LAS) Kwarter 1 Linggo 2

Pangalan: ________________________________________ Baitang at Pangkat:

_______________________________

Guro: ____________________________________________ Petsa ng Pagpasa :

________________________________

MELC:
7. Nasusuri ang tiyak na bahagi ng parabula na naglalahad ng katotohanan, kabutihan at kagandahang-asal
(F10PN-Ib-c-63)
8. Nabibigyang puna ang estilo ng may-akda batay sa mga salita at ekspresyong ginamit sa
akda, at ang bisa ng paggamit ng mga salitang nagpapahayag ng matinding damdamin
(F10PT-Ib-c-62)
9. Nagagamit ang angkop na mga piling pang-ugnay sa pagsasalaysay (pagsisimula,
pagpapatuloy, pagpapadaloy ng mga pangayayari at pagwawakas). (F10WG-Ib-c-58)
10. Naipaliliwanag ang pangunahing paksa at pantulong na mga ideya sa napakinggang impormasyon sa radyo o
iba pang anyo ng media (F10PN-Ic-d-64)
Aralin: Parabula

Sanggunian: Filipino 10 Pahina: 44-52

https://www.panitikan.com.ph
Layunin: - Nasusuri ang tiyak na bahagi ng parabula na naglalahad ng katotohanan, kabutihan at kagandahang-asal
Kasanayan Bilang: 1 Nasusuri ang tiyak na bahagi ng parabula na naglalahad ng katotohanan, kabutihan at
kagandahang-asal
Araw: 1

KONSEPTO:

Ang parabula ay gumagamit ng pagtutulad at metapora upang bigyang diin ang kahulugan. Ito ay madalas na hango sa
Banal na Kasulatan at kuwentong umaakay sa tao sa matuwid na landas ng buhay. Ang mga detalye at mga tauhan ay
hindi nagbibigay ng malalim na kahulugan; ang binibigyan ng diin ay aral sa kuwento.

15
Elemento ng Parabula
1) Tauhan – ito ang anumang tao o karakter na gumaganap sa istorya o kuwento.
2) Tagpuan – tumutukoy sa oras, panahon at lugar na pinagdausan ng kuwento at istorya. Maaari itong maging dalawa
o higit pa.
3) Banghay – ang kabuuan at pagkakasunod
-sunod ng mga pangyayari sa kuwento.
4) Aral – mga mahahalagang matutunan pagkatapos mabasa ang kuwento.

Katangian ng Parabula

1) Ang parabula ay isang salaysay – ang mga sangkap na bumubuo sa isang maikling kuwento, gaya ng tauhan,
tagpuan, banghay, tema, pananaw, at iba pa ay mga sangkap na maaaring gamitin sa parabula. Ang kinaiba ng parabula
sa maikling kuwento ay wala sa mga sangkap na bumubuo rito kundi sa uri ng mensaheng taglay nito.

2) Ang parabula ay isang metapora – may mga pagkakataong nagkukulang ang tuwirang paglalarawan sa isang
bagay upang maintindihan ito ng tao. Sa ganitong sitwasyon angkop ang paggamit ng mas masining na pagpapahayag,
gaya ng paggamit ng metapora. Ang metapora ay isang masining na pananalita.

Ano ang katotohanan, kabutihan at kagandahang-asal?

Ang katotohanan ay kaugnay ng prinsipyo ng katumpakan, katamaan, katunayan, katiyakan, katapatan, kataimtiman, at
mabuting paniniwala. Katumbas din ng salitang totoo ang terminong matimyas. Ito ang kabaligtaran ng katagang
kasinungalingan.

Ang kabutihan ay ang kalidad ng mabuti, isang pang-uri na tumutukoy sa kung ano ang kapaki-pakinabang, kaaya-aya,
nakalulungkot, masarap o masaya. Ang isang tao na may kagandahang-loob, samakatuwid, ay may isang likas na
inklinasyon na gumawa ng mabuti. Sa diwa na ito, isinaalang-alang na ang isang tao ay may kalidad ng kabaitan kapag
siya ay laging handa na tulungan ang mga nangangailangan, kapag siya ay nagpapakita ng pakikiramay sa mga taong
nagdurusa mula sa iba't ibang mga kalagayan.

Ang Kagandahang-asal ay ang mga katangiang mayroon ang tao, alinman sa likas o nakuha na humantong sa kaniya
upang kumilos alinsunod sa moralidad. Ang mga ito ang gumagawa ng tao na kumilos nang tama, nakahilig sa mabuti.
Bagaman ang birtud na moral na ito ay napag-uusapan mula sa mga pangkalahatang kalikasan. Para sa mga nag-iisip ng
Kristiyano mayroong apat na birtud na moral: katarungan, lakas ng loob, kahinahunan at pagpipigil. Kilala rin sila bilang
mga pangunahing katangian ng kardinal dahil sila ang mga pangunahing makakamit ng huwarang pag-uugali.

Pagsasanay 1
Panuto: Basahin at unawain ang akdang “Puasa: Pag-aayunong Islam”.

Puasa: Pag-aayunong Islam

Halaw sa Ingles na isinalin sa Filipino ni Elvira Estravo

Nag-aayuno ang mga Muslim. Tinatawag itong Puasa ng mga Muslim sa Pilipino at Saum sa Arabic. Ginagawa ito upang
tupdin ang turo ng Qur’an na nagsasaad ng ganito: “Kayo ay naniniwala! Ang pag-aayuno ay iniuutos sa inyo at inutos
din sa mga nauna sa inyo, upang inyong matutuhan ang disiplina sa sarili.”

Ang puasa ay isang ganap na pag-aayuno sa pagkain, pag-inom, kasama na ang ano mang masamang gawi laban sa kapwa
mula sa pagsikat ng araw hanggang sa paglubog nito. Hinihinging mag-ayuno ang mga Muslim sa loob ng 29 hanggang
30 araw ng Ramadan, ang ikasiyam na buwan sa kalendaryong Islam. Napili ang buwang ito dahil dito nangyari ang
unang paghahayag ng Qur’an kay Propeta Mohammad, sa kuweba ng Hira.

Kinahapunan ng unang araw ng Ramadan, mga bandang ikaanim ng hapon, sama-sama o grupo-grupong naliligo ang
mga Muslim bilang paglilinis at bilang paghahanda sa puasa. Ang araw na ito’y tinatawag na peggang ng mga taga-

16
Maguindanao. Naghahanda ng kanduli o pagkain ang bawat bahay. Kung minsan, ang mga pagkain sa iba’t ibang bahay
ay dinadala sa mosque at ipinakakain sa mga naroroon. Ang kanduli at pagliligo ang simula ng gawaing Ramadan sa loob
ng 29 hanggang 30 araw batay sa paglitaw ng bagong buwan.

Sa pagitan ng ikatlo at ikaapat ng umaga o bago sumikat ang araw, ang

bawat Muslim na may kakayahang mag-ayuno ay kumakaing mabuti ng almusal na tinatwag na saul. Pagkakain ng saul
o kaya’y bago sumikat ng araw, lahat ng uri ng pagkain, maiinom o ano mang dadaan sa bibig ay ipinagbabawal.
Pagkakain, maaring bumalik sa pagtulog o magbasa ng Qur’an.

Ipinagpapatuloy ang araw-araw na Gawain sa panahong ito ng puasa. Ang iba’y umuuwi nang maaga sa bahay o
nagtitipon sa mosque kasama ang mga kaibigan, nagbabasa ng Qur’an o nag-uusap ukol sa relihiyon. Mahigpit na
ipinagbabawal ang pagtsitsismis.

Ang pag-aayuno ay natitigil paglubog ng araw. Sa ilang pagkakataon, ang pagtigil ng pag-aayuno ay ginagawa sa bahay
ng datu o sinuman sa komunidad na boluntaryong maghahanda ng pagkain. Tinatawag na pembuka ang paghahandang
ito.

Panuto: Itala sa kasunod na talahanayan ang bahaging para sa iyo ay naglalahad ng katotohanan, kabutihan, at
kagandahang-asal ng isang tao.

Katotohanan Kabutihan Kagandahang-asal

Layunin: Nabibigyang-puna ang estilo ng may-akda batay sa mga salita at ekspresyong ginamit sa
akda, at ang bisa ng paggamit ng mga salitang nagpapahayag ng matinding damdamin

Kasanayan Bilang:2 Pagbibigay Puna sa Estilo batay sa mga Salita at Ekspresyong ginamit sa akda, at ang bisa
Ng Paggamit ng mga Salitang Nagpapahayag ng matinding damdamin
Araw: 2

KONSEPTO:

Pagbibigay ng Puna
- Pagbibigay ng feedback, opinyon, reaksiyon o kritisismo patungkol sa isang paksa.

Kakanyahan ng akda
-Maaaring tumutukoy sa katangian ng isang akda na makakapag-uri kung anong akdang pampanitikan ito.

Pagpapahayag ng Damdamin
Maraming paraan ng pagpapahayag ng damdamin. Isa sa pinakaepektibong paraan ay ang paggamit ng wika o mga salitang
naglalarawan ng iyong nararamdaman para sa isang tao, paksa o pangyayari.
17
Mga pangungusap na nagpapahayag ng matinding damdamin o emosyon. Mabilis mong malalaman na ito’y pangungusap na
padamdam dahil sa tandang padamdam na “!”

halimbawa:
Naku po, hindi ko maatim na iwan ang inosenteng sanggol na ito!

Sambilat
Ang mga sambilat ay iisahin o dadalawahing pantig na nagpapakita nga matinding damdamin.

Halimbawa:
Wow! Ang bango ng damit mo, Peter.

Pangungusap na pasalaysay
Mga pangungusap na nagsasaad ng tiyak na damdamin o emosyon sa isang indibidwal. Hindi ito nagsasaad ng matinding
damdamin. Pero nagpapakita parin ito ng damdamin at emosyon.

Halimabawa:

Kasiyahan: Napakasayang isipin na may isang taong nagmamahal sa iyo.

Pagtataka: Hindi ko lubos maisip kung bakit ipatatapon ng mga tao ang mga selpon nila na gumagana pa naman.

Pagkalungkot: Masakit isipinng ang mag-ama ay naghaharap sa isang pagtutunggali.

Pagkagalit: Hindi dapat kinitil ang buhay ng isang sanggol.

Pagsang-ayon: Tama ang naging desisyon ni Hector na hondi patayin ang ilaw.

Pagpapasalamat: Mabuti na lamang at nakapag-isip ang pastol

Panitikan: Tusong Katiwala mula sa Syria

Sa bahaging ito, basahin mo ang isa pang halimbawa ng parabula. Nais kong bigyan mo ng pansin ang pagkakahabi ng
mga pangyayari upang masagot mo ang pokus na tanong na: Bakit mahalagang maunawaan at mapahalagahan ang
parabula bilang akdang pampanitikan?

Ang Tusong Katiwala (Parabula mula sa Syria)

(Lukas 16:1-15)
Sanggunian: Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral Unang Edisyon
2015 nina Vilma C. Ambat et.al. pahina 47-48

1) Nagsimula uli si Hesus sa kaniyang mga alagad. “May taong mayaman na may
isang katiwala. May nagsumbong sa kaniyang nilulustay nito ang kaniyang
ariarian. 2) Kaya’t ipinatawag niya ang katiwala at tinanong, ‘Ano ba itong
naririnig ko tungkol sa iyo? Ihanda mo ang ulat ng iyong pangangasiwa
sapagkat tatanggalin na kita sa iyong tungkulin.’ 3) Sinabi ng katiwala sa
18
 kaniyang sarili, ‘Ano ang gagawain ko? Aalisin na ako ng aking amo sa
pangangasiwa. Hindi ko kayang magbungkal ng lupa; nahihiya naman akong
magpalimos. 4) Alam ko na ang aking gagawin! Maalis man ako sa
pangangasiwa ay may tatanggap naman sa akin sa kanilang tahanan.
5) Isa-isa niyang tinawag ang mga may utang sa kaniyang amo. Tinanong niya
ang una, ‘Magkano ang utang mo sa aking amo?’ 6) Sumagot ito, ‘Isandaang
tapayang langis po.’ ‘Heto ang kasulatan ng iyong pagkakautang. Dali! Maupo ka’t
palitan mo, gawin mong limampu,’ sabi ng katiwala. 7) At tinanong naman nya
ang isa, ‘Ikaw, gaano ang utang mo?’ Sumagot ito, ‘Isandaang kabang trigo po.’
‘Heto ang Lungkot Galit Panghihinayang Pagtataka Pagkaawa Pag-aalinlangan
12 kasulatan ng iyong pagkakautang,’ sabi niya. ‘Isulat mo, walumpu.’ 8) Pinuri
ng amo ang tusong katiwala dahil sa katalinuhang ipinamalas nito. Sapagkat ang
mga makasanlibutan ay mas mahusay gumawa ng paraan kaysa mga maka
Diyos sa paggamit ng mga bagay ng mundong ito.”
9) At nagpatuloy si Hesus sa pagsasalita, “Kaya’t sinasabi ko sa inyo, gamitin
ninyo ang kayamanan ng mundong ito sa paggawa ng mabuti sa inyong mga
kapwa upang kung maubos na iyon ay tanggapin naman kayo sa tahanang
walang hanggan. 10) Ang mapagkakatiwalaan sa maliit na bagay ay
mapagkakatiwalaan din sa malaking bagay; ang mandaraya sa maliit na bagay
ay mandaraya rin sa malaking bagay.11) Kaya kung hindi kayo
mapagkakatiwalaan sa mga kayamanan ng mundong ito, sino ang magtitiwala sa
inyo ng tunay na kayamanan?” 12) At kung hindi kayo mapagkakatiwalaan sa
kayamanan ng iba, sino ang magbibigay sa inyo ng talagang para sa inyo?”
13) “Walang aliping maaaring maglingkod ng sabay sa dalawang panginoon
sapagkat kamumuhian niya ang isa at iibigin ang ikalawa, paglilingkuran nang
tapat ang isa at hahamakin ang ikalawa. Hindi kayo maaaring maglingkod ng
sabay sa Diyos at sa kayamanan.”
14) Nang marinig ito ng mga Priseo, kinutya nila si Hesus sapagkat sakim sila sa
salapi.
15) Kaya’t sinabi niya sa kanila, “Nagpapanggap kayong matuwid sa harap ng
mga tao, ngunit alam ng Diyos ang nilalaman ng inyong mga puso. Sapagkat ang
itinuturing na mag-alaga ng mga tao ay kasuklam-suklam sa paningin ng Diyos.”

Panuto: Bigyang-puna ang estilo ng may akda batay sa salita at ekspresiyong ginamit sa pamamagitan ng pagkilala sa pagkilala
sa damdaming ipinahayag sa bahagi ng parabula. Hanapin sa loob ng kahon ang damdaming angkop sa pahayag.

lungkot galit paghihinayang

Pagtataka pagkaawa pag-aalinlangan

1. “May taong mayaman na may isang katiwala. May nagsumbong sa kaniyang nilulustay nito ang kanyang ari-ariaan.”
2. “Ano ba itong narinig ko tungkol sa iyo? Ihanda ang ulat ng iyong pangangasiwa sapagkat tatanggalin na kita sa iyong
tungkulin.”

19
 3. “Ano ang gagawin ko? Aalisin na ako ng aking amo sa pangangasiwa. Hindi ko kayang magbungkal ng lupa; nahihiya
naman akong magpalimos.
4. “Kaya’t sinasabi ko sa inyo, gamitin ninyo ang kayamanan ng mundong ito sa paggawa ng mabuti sa inyong mga
kapwa upang kung maubos na iyon ay tanggapin naman kayo sa tahanang Walang hanggan.”
5. “At kung hindi kayo mapagkakatiwalaan sa kayamanan ng iba, sino ang magbibigay sa inyo ng talagang para sa inyo?”

Layunin: Naipaliliwanag ang pangunahing paksa at pantulong na mga ideya sa napakinggang impormasyon sa radyo o iba pang
anyo ng media gamit ang angkop na mga piling pang-ugnay sa pagsasalaysay (pagsisimula, pagpapatuloy pagpapadaloy ng mga
pangayayari at pagwawakas)

Kasanayan Bilang: 3 Pagpapaliwanag ang Pangunahing Paksa Araw: 3 at 4

Gamit ng Angkop na Piling Pang-ugnay

KONSEPTO:

Pang-ugnay sa Pagsasalaysay
May mga tiyak na salita o parirala na ginagamit upang maging magkakaugnay ang mga pangungusap
na isusulat sa isang talata. Kailangang gumagamit ng paglilipat-diwa o transisyunal na salita o parirala.
Layunin Pang-ugnay sa pagsasalaysay

Pagdaragdag o pagpupuno at, at saka, pati, gayundin, bukod dito, una

(ikalawa, ikatlo…), dagdag pa rito, susunod, sa
ibabaw ng lahat, rin/din
Pagtutulad o paghahambing gaya ng, katulad ng, kawangis ng, gayundin
(naman), animo’y, anaki’y kapara, tila
Pag-iiba Ngunit, subalit, datapwat, sa kabilang dako,
maliban, sa/kay
Paglalahda ng bunga o kinalabasan sa ganoon/ sa ganito, saw akas, sa dakong huli,
kung gayon, samakatuwid, sa madaling sabi,
alinsunod ditto, bilang resulta
Paglipas ng panahon Samantala, habang, sa bandang huli, sa loob ng
madaling panahon, di naglaon, hanggang sa
Pagwawakas Sa wakas, sa kabuuan, sa madaling salita, bilang
pagwawakas, kaya nga, sa kalahatan, suma-total

Ginagamit sa pagsusunod-sunod ng pangyayari ang mga pang-ugnay o panandang pandiskurso. Narito ang mahalagang
gamit nito:

a. Pagdaragdag at pag-iisa-isa ng mga impormasyon.

Ginagamit ang pang-ugnay sa bahaging ito sa paglalahad ng pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari o pag-iisa-isa ng
mga impormasyon. Kabilang dito ang mga salitang: pagkatapos, saka, unang, sumunod na araw, sa dakong huli, pati,
isa pa, at gayon din.

20
b. Pagpapahayag ng mga kaugnayang lohikal.
Ginagamit ang pang-ugnay sa bahaging ito ng paglalahad ng dahilan at bunga, paraan at layunin, paraan at resulta
maging sa pagpapahayag ng kondisyon at kinalabasan. Samantalang sa paglalahad ng bunga at resulta ginagamit ang
pang-ugnay na kaya, kung kaya, kaya naman, tuloy at bunga.

Pangunahing paksa at mga pantulong na mga ideya

Talata
- binubuo ng isa o lipon ng mga pangungusap na MAGKAKAUGNAY
- binubuo rin ng Pangunahing Paksa (PP) at mga Pantulong na Ideya (PI)
- Pangunahing Paksa (main idea)
- sentro o pangunahing tema sa talata
- kadalasan ay makikita sa unang pangungusap (imply) at huling pangungusap (konklusyon)

Paksang pangungusap
- Ang bahaging sumasagot sa tanong na: “Tungkol saan ang talata?” O “Ano ang paksa o mensahing gustong ipaabot
ng talata?”.

HALIMBAWA: Kaming mag-asawa ay nagkakaroon ng mga problema. Ang aking asawa ay mahilig gumasta ng pera,
samantalang ako ay matipid. Mahilig din siyang lumabas ng gabi kung kailan naman tulog na ako. Gusto rin niya ng
mga sport pero ayaw ko naman ng mga iyon.

Pantulong na mga ideya

- supporting details/ information

- mga mahahalagang kaisipan o mga susing pangungusap na may kaugnayan sa paksang pangungusap
- Pinangunganahan ng mga salitang naghuhudyat ng pagkakasunod-sunod tulad nga mga salitang una, kasunod,
pagkatapo, at sa wakas o panhuli.
- Maayos o lohikal dapat ang pagkakasunod-sunod ng mga pantulong na ideya upang mas lalong mas madaling
maunawaan ang mensahing inilalahad ng mga ito.

HALIMBAWA: Wag na wag mong ipapasok ang kamay mo sa kahon na yan. Baka sa loob nyan ay may matatalim at
kalawanging bakal. Baka may mousetrap dyan at bigla ka na lang maipit. O baka makagat ka ng malaking gagamba
diyan.

Tandaan nating lahat na ang Pangunahing Paksa ang kaisipang pinapalawak; samantalang ang mga pantulong na
detalye naman ang nagpapalawak.

Basahin at suriin ang sipi.

Ang Pilipinong Mag-Aaral sa Gitna ng Pandemya

Noong Agosto 14, 2020, inanunsyo ng Kagawaran ng Edukasyon ang paglilipat ng araw ng pagbubukas ng klase mula
sa ika-24 ng Agosto patungong ika-lima ng Oktubre taong kasalukuyan. Nag-ugat ang nasabing desisyon sa pagbibigay
konsiderasyon sa mga lugar na noon ay nakapaloob sa Moderate Enhanced Community Quarantine (MECQ) bunsod ng
COVID-19 pandemic. Idagdag pa rito ang pagpuno sa mga natitirang puwang sa pagbubukas ng klase na siya namang
inaaksyunan ng nabanggit na kagawaran ayon kay Kalihim Leonor Briones.

21
Sa nalalapit na taong panuruan 2020-2021, panibagong hamon ang kahaharapin ng mga kaguruan, mga magulang, at lalo
na ng mga Pilipinong mag-aaral. Ayon sa datos ng kagawaran (Setyembre 25, 2020), mayroong 24.63 milyong bata ang
nakapagpatala ngayong taon – 22.44 milyon sa pampublikong paaralan samantalang 2.136 milyon naman sa pribadong
paaralan.

Masakit isipin ang katotohanan na maaaring maraming bata ang mapagiiwanan sa edukasyon sapagkat ang kabuuang
bilang ng mga estudyanteng naka-enrol ngayon sa elementarya at sekundarya ay 88.70% lamang ng mga mag-aaral noong
nakaraang taong pang-akademiko. Bagaman nakakalungkot, hindi ito ang panahon para huminto sa pagsusumikap na
makapagbigay ng dekalidad na edukasyon para sa mga kabataang Pilipino sa gitna ng pademyang ating nararanasan.
“Malaki ang epekto sa pamumuhay ang pandemyang [COVID-19]. Lahat tayo nahihirapan sa sitwasyon, subalit ang pag
-aaral o pagkatuto ay hindi dapat isawalang bahala. Karapatan ng mga kabataan na makapagaral. May kasabihan nga,
“Ang kabataan ang pag-asa ng bayan”. Kaya naniniwala ako na kahit anong hirap ng sitwasyon natin, marami namang
paraan upang matugunan ang pag-aaral ng mga kabataan. Ang mahalaga ay hindi masasayang ang isang taon sa buhay
ng mga mag –aaral. Upang matagumpayan ito kailangan magtulong-tulong ang bawat isa.

Sa kasalukuyan, patuloy ang paghahanda ng mga pampublikong paaralan sa pagharap sa nalalapit na pasukan sa
pamamagitan ng pagsasagawa ng mga online webinars, workshops, at trainings partikular na sa mga isasagawang
Learning Delivery Modalities tulad ng Distance Learning at Blended Learning. Abala rin ang mga guro sa pagsusulat at
paglilikha ng mga modyul na siyang gagamitin ng mga bata na Modular Learning ang piniling pamamaraan ng pag-aaral.
Samantalang kabi-kabila rin ang mga online demo teaching simulation sa mga iba’t ibang paaralan sa bansa.
“Mahalagang ipagpatuloy ang pag-aaral sa gitna ng pandemya dahil bilang mag-aaral na may malaking pagpapahalaga
sa edukasyon, tinitingnan ko ito bilang hakbang para umunlad ang aming pamumuhay. Hindi sapat na rason ang
pandemya para matigil ang ating pagkatuto,”

Ang edukasyon ay responsabilidad ng bawat isa – hindi lamang ng mga mag-aaral, guro, at magulang kundi ng isang
komunidad na handang sumuporta at gumabay sa pangarap ng isang batang nag-aasam na makapag-aral. Noon pa man
ay masasabing buhul-buhol na ang mga problema sa edukasyon sa ating bansa. Gayunpaman, kung patuloy lamang tayong
magtutulungan at magkakaisa sa isang adhikain, hindi malabong mangyari na ang inaasam nating magandang bukas para
sa bata at para sa bayan ay atin nang makamit sa gitna man ng pandemyang COVID-19.

https://newsinfo.inquirer.net/1321659/deped-opening-of-classes-in-public-schools-moved-to-october-5

Pagsasanay 1

Panuto: Gamit ang angkop na mga piling pang-ugnay, sumulat ng isang talata na nagpapaliwanag ng
pangunahing paksa o pantulong na mga ideya.

Pamantayan 4 3 2 1
1. Nilalaman Kompleto at wasto ang1- Wasto ang mga 2- May ilang detalyeng 3- Maraming
lahat ng detalye na detalyeng nakasaad hindi dapat isama sa kakulangan sa
nakasaad sa talata. sa talata talata. nilalaman ng
talata.
2. Presentasyon Organisado at sinuring Maayos ang Hindi gaanong maayos Hindi gaanong
mabuti ang pagkakalahad ng ang nailahad na talata. maunawaan.
pagkakasunod-sunod mga detalye.
ng mga ideya o
kaisipan
3. Wastong baybay Tama ang Tama ang baybay Tama ang mga bantas Hindi wasto
at bantas pagkakabaybay at ngunit may ilan na ngunit may ilang ang baybay at
paggamit ng mga hindi nagamit ng kamalian sa baybay. gamit ng mga
bantas. wasto ang mga bantas.
bantas.
Kabuoan

22
 TXTBK + QUALAS
SANAYANG PAPEL Blg. 3
Textbook based instruction
SA FILIPINO 10
paired with MELC-Based
Quality Assured Learner’s
Kwarter 1 Linggo 3
Activity Sheet (LAS)

Pangalan: _______________________________ Baitang at Pangkat: _____________________

Guro: ___________________________________ Petsa ng Pagpasa: _______________________

MELC 11: Nabibigyang-reaksiyon ang mga kaisipan o ideya sa tinalakay na akda F10PB-Ic-d-64
12: Natutukoy ang mga salitang magkakapareho o magkakaugnay ang kahulugan F10PT-Ic-d-63
13: Natatalakay ang mga bahagi ng pinanood na nagpapakita ng mga isyung pandaigdig F10PD- Ic-d-63
14: Naitatala ang mga impormasyon tungkol sa isa sa napapanahong isyung pandaigdig F10PU-Ic-d-66
15: Nagagamit ang angkop na mga pahayag sa pagbibigay ng sariling pananaw F10WG-Ic-d-59
16: Naipaliliwanag ang mga alegoryang ginamit sa binasang akda (F10PT-Ie-f-65)
Aralin:
1. Kaisipan o ideya sa tinalakay na akda at salitang magkakapareho ang kahulugan
2. Pagtalakay ng mga bahagi ng pinanood at pagtala ng impormasyon tungkol sa napapanahong isyu
3. Paggamit ng angkop ng mga pahayag sa pagbibigay ng sariling pananaw
4. Pagpapaliwanag ng alegoryang ginamit sa binasang akda.
Sanggunian: Panitikang Pandaigdig 10 Pahina: 28 - 43

Layunin: Nabibigyang-reaksiyon ang mga kaisipan o ideya sa tinalakay na akda at natutukoy ang mga salitang
magkakapareho o magkakaugnay ang kahulugan.

Kasanayan Bilang: 1-2 Nabibigyang-reaksiyon ang mga kaisipan o ideya sa tinalakay na akda at natutukoy ang mga
salitang magkakapareho
Araw: 1

KONSEPTO:

MGA SALITANG MAGKAKATULAD O MAGKAKAPAREHO ANG KAHULUGAN

▪ tinatawag na kasingkahulugan o Synoyms sa Ingles

▪ dalawang magkaibang salita na pareho o magkatulad ang kahulugan o ibig sabihin.

* Kadalasan ang mga salitang magkasingkahulugan ay mga pang-uri o mga salitang naglalarawan.

Halimbawa:
1. madumi---------madungis
2. mataas--------- matangkad
3. masarap-------- malinamnam
4. masaya--------- maligaya
5. madaldal--------makuwento
6. madaldal---------makuwento
7. matapang--------mabagsik
8. maganda---------marikit
9. mayaman---------masalapi
10. malungkot-------malumbay

23
Pagsasanay 1
Panuto: Makikita sa kahon ang mga piling pahayag mula sa Ang Alegorya ng Yungib. Pumili ng isa at bigyang-reaksiyon
ang iyong napiling ideya.
a. Nakakadena ang mga binti at leeg kaya’t di sila makagalaw.
b. Mas mabuting maging mahirap na alipin ng dukhang Panginoon.
c. Magtiis kaysa aliwin ang mga huwad na akala.
d. Ang ideya ng kabutihan ay nananatili sa huli at matatagpuan lamang nang may pagpupunyagi.
e. Sinuman an kumilos nang may katuwiran sa publiko o pribadong buhay, kailangan ang kanyang
mga mata ay may matibay na tuon.

Reaksiyon:_________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________.

Pagsasanay 2
Panuto: Sa kahon A makikita ang mga pang-uri mula sa binasang sanaysay, tukuyin at hanapin sa loob ng kahon B ang
kasingkahulugan ng mga ito at sikaping lagyan ng bilang ang mga nahanap na salita.

A B
m a g a l i n g a
1. maningning a m o h u m t f t
2. mabilis n l k r w a r t i
3. mahusay e i f d q k e h l
4. mahirap w e l h d i w k a
5. mapagkakatiwalaan g w a u f s h o r
j z t v t l p i a
n a h a s a a a m
b m a q x p m g p

Layunin: Natatalakay ang mga bahagi ng pinanood na nagpapakita ng mga isyung pandaigdig at naitatala ang mga
impormasyon tungkol sa isa sa napapanahong isyung pandaigdig.

Kasanayan Bilang: 3-4 Nagpapakita ng mga isyung pandaigdig at naitatala ang mga impormasyon tungkol sa isa sa
napapanahong isyung
Araw: 2

KONSEPTO:

Alamin Natin!
NAPAPANAHONG ISYU

- mga pangyayaring nagaganap sa kasalukuyang panahon

- mahalagang pag-aralan dahil malaki ang epekto nito sa ating lipunan
Halimbawa:
• COVID 19 pandemic Pampublikong Kalusugan Pekeng Bakuna
• Problema sa Ayuda Pagpapabakuna Korapsyon

24
Pagsasanay 1
Panuto: Panoorin ang video na makikita sa link na https://youtu.be/60fTjCGeCqo tungkol sa Alegorya ng Yungib. At
pagkatapos ay kumpletuhin ang mga hinihinging impormasyon sa Data Retrieval Chart.

Bahagi ng Pinanood na Videoo Isyung Pandaigdig na Ipinakita

1.

2.

3.

Pagsasanay 2
Panuto: Gamit ang graphic organizer, itala ang mga impormasyon na iyong nabasa tungkol sa isa sa napapanahong isyung
pandaigdig.

(Isyung
Padaigdig)

25
Layunin: Naipaliliwanag ang mga alegoryang ginamit sa binasang akda.

Kasanayan Bilang: 6 Mga alegoryang Araw: 4

KONSEPTO:

Alamin Natin!

ALEGORYA

- isang uri ng pagsasalaysay kung saan ang mga tauhan, tagpuan at kilos ay nagpapakahulugan ng
higit pa sa literal nitong kahulugan.
- may talinhaga o metaphor na gumagamit ng mga karakter, lugar o pangyayari na representasyon
ng mga isyu sa mundo
- nilikha upang magturo ng mabuting-asal o magbigay komento tungkol sa kabutihan o kasamaan.
- Halimbawa mula sa kuwento ng Banal na aklat:
• Ligaw na Tupa – napariwara o napahamak na tao
• Galgota – paghihirap o kamatayan
• Bundok – pakikitagpo sa Diyos
• Krus – paghihirap o sakripisyo
• Disyerto – pagkauhaw sa Diyos

Pagsasanay 1:

Panuto: Balikan muli ang “Alegorya ng Yungib” at sikaping mahanap ang hindi bababa sa tatlong alegorya na ginamit sa
akda. Isulat ito sa bawat kahon at ipaliwanag ang nais ipahiwatig nito.

26
 TXTBK + QUALAS
SANAYANG PAPEL Blg. 4
Textbook based instruction
SA FILIPINO 10
paired with MELC-Based
Quality Assured Learner’s
Activity Sheet (LAS) Kwarter 1 Linggo 4

Pangalan: _________________________________________ Baitang at Pangkat:

_______________________________
Guro: _____________________________________________ Petsa ng Pagpasa:
__________________________________

MELC: 17. Nahihinuha ang katangian ng tauhan sa napakinggang epiko (F10PN-Ie-f-65)

18. Naibibigay ang sariling interpretasyon sa mga kinaharap na suliranin ng tauhan (F10PB-Ie-f-65)
19. Napapangatuwiranan ang kahalagahan ng epiko bilang akdang pandaigdig na sumasalamin ng isang bansa
(F10PB-Ie-f-66)
Aralin: Panitikan: ( Epiko )
Sanggunian: Panitikang Pandaigdig 10 Pahina: 105 - 109
Pinagyamang Pluma 10 Pahina: 73 - 91

Layunin: Nahihinuha ang katangian ng tauhan sa napakinggang epiko

Kasanayan Bilang: 1 Nahihinuha ang katangian ng tauhan Araw:1-2

KONSEPTO:
Ang Epiko ay tulang pasalaysay na nagsasaad ng kabayanihan ng pangunahing tauhan na nagtataglay ng katangiang
nakahihigit sa karaniwang tao na kadalasan ay buhat sa lipi ng mga diyos o diyosa? Ang paksa ng mga epiko ay mga
kabayanihan ng pangunahing tauhan sa kaniyang paglalakbay at pakikidigma.
Ang salitang epiko ay mula sa salitang Griyego na “epos” na ang salawikain o awit ngunit ngayon ito’y tumutukoy
sa kabayanihan na isinasalaysay.
Ang pangkalahatang layunin ng tulang epiko, samakatuwid ay gumising sa damdamin upang hangaan ang
pangunahing tauhan. Anupa’t naiiba ito sa trahedya na naglalayong pumukaw sa pagkasindak at pagkaawa ng tao.
Pinakamahalaga rito ay ang pagtatagumpay laban sa mga suliraning nakahaharap, lalong magaling kung ganap ang
pagtatagumpay laban sa matinding mga suliranin, dahil ito’y lalong makapagbibigay-buhay sa layunin ng tula. (Crisanto
C. Rivera, 1982)
Ang Epiko ni Gilgamesh, isang epiko mula sa Mesopotamia ay kinikilala bilang kauna-unahang dakilang likha ng
panitikan. Ang kasaysayan ng Gilgamesh ay nagsimula sa limang tulang Sumerian tungkol kay ‘Bilgamesh” (salitang
Sumerian para sa ‘Gilgamesh’), hari ng Uruk. Mula sa magkakahiwalay na kuwentong ito ay nabuo ang iisang epiko.
Ang kauna-unahang buhay na bersyon nito, kilala bilang “Old Babylonian” na bersyon, ay noong ika-18 siglo BC at
pinamagatan mula sa kaniyang incipit (unang salita ng manuskrito na ginamit bilang pamagat), Shutur eli sharri
(“Surpassing All Other Kings”). Ilan lamang sa mga tablet (manuskritong nakasulat sa isang piraso ng bato, kahoy o
bakal) ang nabuhay. Ang huling bersyon ay nasulat noong ika-13 hanggang ika-10 siglo BC at may
incipit na Sha naqba īmuru (“He who Saw the Deep”), sa makabagong salita: (“He who Sees the

27
Unknown”). Tinatayang dalawang katlong bahagi ng labindalawang tablet na bersyon ang nakuha. Ang ilan sa
magagaling na kopya ay natuklasan sa guho ng aklatan ng 7th-century BC na hari ng Assyrian na si Ashurbanipal.

The Epic of Gilgamesh, kinuha noong Nobyembre 30, 2014 Mula sa en.Wikipedia.org/wiki/Epic of Gilgamesh

Iba’t ibang Katangian ng Tauhan sa Epiko

Ang pangunahing katangian ng mga tauhan sa epiko na naiiba sa iba pang akdang panitikan ay nagtataglay ito ng
katangian nakahihigit sa karaniwang tao na kadalasan ay dahil buhat ito sa lipi ng mga diyos o diyosa.Ang tauhan ng
mga epiko ay kilala sa kabayanihan, mahilig sa paglalakbay at magaling sa pakikidigma.

Panuto: Ipabasa ang buod ng Epiko ni Gilgamesh sa kasamahan mo sa bahay at unawain nang mabuti habang ikaw ay
nakikinig.

(Paalala: Sa panuto dapat ipabasa ito upang makamit ang layunin.)

Mula sa Epiko ni Gilgamesh

salin sa Ingles ni N.K. Sandars
saling-buod sa Filipino ni Cristina S. Chioco

Mga Tauhan:

Anu - Diyos ng kalangitan; ang Diyos Ama

Ea - Diyos ng karunungan; kaibigan ng mga tao
Enkido - Kaibigan ni Gilgamesh; matapang na tao na nilikha mula sa luwad
Enlil - Diyos ng hangin at ng mundo
Gilgamesh - Hari ng Uruk at ang bayani ng epiko
Ishtar - Diyosa ng pag-ibig at digmaan; ang reyna ng mundo
Ninurta - Diyos ng digmaan at pag-aalitan
Shamash - Diyos na may kaugnayan sa araw at sa mga batas ng tao
Siduri - Diyosa ng alak at mga inumin
Urshanabi - Mamamangkang naglalakbay araw-araw sa dagat ng kamatayan patungo sa tahanan ng Utnapishtim
Utnapishtim - Iniligtas ng mga Diyos mula sa malaking baha upang sirain ang mga tao; binigyan ng mga Diyos
ng buhay na walang hanggan.

28
1. Nagsimula ang epiko sa pagpapakilala kay Gilgamesh, ang hari ng lungsod ng Uruk, na ang
dalawang katlo ng pagkatao ay diyos at ang sangkatlo ay tao. Matipuno, matapang, at
makapangyarihan. Ngunit mayabang siya at abusado sa kaniyang kapangyarihan. Dahil sa
kaniyang pang-aabuso, patuloy na nananalangin ang kaniyang mga nasasakupan na nawa’y
makalaya sila sa kaniya.
2. Tinugon ng diyos ang kanilang dasal. Nagpadala ito ng isang taong kasinlakas ni Gilgamesh,
si Enkido, na lumaking kasama ng mga hayop sa kagubatan. Nagpang-amok ang dalawa nang sila ay magkita.
Nanalo si Gilgamesh. Ngunit sa bandang huli ay naging matalik na magkaibigan sila. Di naglaon ay naging kasa-
kasama na ni Gilgamesh si Enkido sa kaniyang mga pakikipaglaban. Una, pinatay nila si Humbaba, ang
demonyong nagbabantay sa kagubatan ng Cedar. Pinatag nila ang kagubatan. Nang tangkain nilang siraan ang
diyosang si Ishtar, na nagpahayag ng pagnanasa kay Gilgamesh, ipinadala nito ang toro ng Kalangitan upang
wasakin ang kalupaang pinatag nila bilang parusa. Nagapi nina Gilgamesh at Enkido ang toro. Hindi
pinahintulutan ng mga diyos ang kanilang kawalan ng paggalang kaya itinakda nilang dapat mamatay ang isa sa
kanila, at iyon ay si Enkido na namatay sa matinding karamdaman.
3. Habang nakaratay si Enkido dahil sa matinding karamdaman, sa sama ng loob ay nasabi niya sa kaniyang
kaibigan ang ganito: “Ako ang pumutol sa punong Cedar, ako ang nagpatag ng kagubatan, ako ang nakapatay
kay Humbaba, at ngayon, tingnan mo kung ano ang nangyari sa akin? Makinig ka kaibigan, nanaginip ako noong
isang gabi. Nagngangalit ang kalangitan at sinagot ito ng galit din ng sangkalupaan. Sa pagitan ng dalawang ito
ay nakatayo ako at sa harap ng isang taong ibon. Malungkot ang kaniyang mukha, at sinabi niya sa akin ang
kaniyang layon. Mukha siyang bampira, ang kaniyang mga paa ay parang sa leon, ang kaniyang mga kamay ay
kasintalim ng kuko ng agila. Sinunggaban niya ako, sinabunutan, at kinubabawan kaya ako ay nabuwal.
Pagkatapos ay ginawa niyang pakpak ang aking mga kamay. Humarap siya sa akin at inilayo sa palasyo ni Irkalla,
ang Reyna ng Kadiliman, patungo sa bahay na ang sinumang mapunta roon ay hindi na makababalik.
4. Sa bahay kung saan ang mga tao ay nakaupo sa kadiliman, alikabok ang kanilang kinakain at luad ang kanilang
karne. Ang damit nila’y parang mga ibon na ang pakpak ang tumatakip sa kanilang katawan, hindi sila nakakikita
ng liwanag, kundi pawang kadiliman. Pumasok ako sa bahay na maalikabok, at nakita ko ang dating mga hari ng
sandaigdigan na inalisan ng korona habang buhay, mga makapangyarihan, mga prinsipeng naghari sa mga
nagdaang panahon. Sila na minsa’y naging mga diyos tulad nina Anu at Enlil ay mga alipin ngayon na
tagapagdala na lamang ng mga karne at tagasalok ng tubig sa bahay na maalikabok. Naroon din ang mga
nakatataas na pari at ang kanilang mga sakristan. May mga tagapagsilbi sa templo, at nandun si Etana, ang hari
ng Kish, na minsa’y inilipad ng agila sa kalangitan. Nakita ko rin si Samugan, ang hari ng mga tupa, naroon din
si Ereshkigal, ang Reyna ng Kalaliman, at si Belit-Sheri na nakayuko sa harapan niya, ang tagatala ng mga diyos
at tagapag-ingat ng aklat ng mga patay. Kinuha niya ang talaan, tumingin sa akin at nagtanong: “Sino ang nagdala
sa iyo rito? Nagising akong maputlang-maputla, naguguluhan, tila nag-iisang tinatahak ang kagubatan at takot
na takot.”

29
 5. Pinunit ni Gilgamesh ang kaniyang damit, at pinunasan niya ang kaniyang luha. Umiyak siya nang umiyak.
Sinabi niya kay Enkido, “Sino sa mga makapangyarihan sa Uruk ang may ganitong karunungan? Maraming di-
kapani-paniwalang pangyayari ang nahayag. Bakit ganyan ang nilalaman ng iyong puso? Hindi kapanipaniwala
at nakatatakot na panaginip. Kailangan itong paniwalaan bagaman ito’y nagdudulot ng katatakutan, sapagkat
ito’y nagpapahayag na ang matinding kalungkutan ay maaaring dumating kahit sa isang napakalusog mang tao,
na ang katapusan ng tao ay paghihinagpis.” At nagluksa si Gilgamesh. “Mananalangin ako sa mga dakilang diyos
dahil ginamit niya ang aking kaibigan upang mahayag ang kasasapitan ng sinoman sa pamamagitan ng
panaginip.”
6. Natapos ang panaginip ni Enkido at nakaratay pa rin siya sa karamdaman. Araw-araw ay palala nang palala ang
kaniyang karamdaman. Sinabi niya kay Gilgamesh, “Minsan ay binigyan mo ako ng buhay, ngayon ay wala na
ako kahit na ano.” Sa ikatlong araw ng kaniyang pagkakaratay ay tinawag ni Enkido si Gilgamesh upang siya’y
itayo. Mahinang-mahina na siya, at ang kaniyang mga mata ay halos di na makakita sa kaiiyak. Inabot pa ng
sampung araw ang kaniyang pagdadalamhati hanggang labindalawang araw. Tinawag niya si Gilgamesh,
“Kaibigan, pinarusahan ako ng mga dakilang diyos at mamamatay akong kahiyahiya. Hindi ako mamamatay
tulad ng mga namatay sa labanan; natatakot akong mamatay, ngunit maligaya ang taong namatay sa
pakikipaglaban, kaysa katulad kong nakahihiya ang pagkamatay.” Iniyakan ni Gilgamesh ang kaniyang kaibigan.
7. Pinagluksa ni Gilgamesh ang pagkamatay ng kaniyang kaibigan sa loob ng pitong araw at gabi. Sa huli,
pinagpatayo niya ito ng estatwa sa tulong ng kaniyang mga tao bilang alaala.

Pagsasanay 1
Panuto: Magbigay ng paghihinuha sa katangian ng tauhan sa epiko gamit ang Graphic organizer.

Epiko ni Gilgamesh

Tauhan: Gilgamesh
Katangian: _______________________________________________________________
Paghihinuha (mula sa katangian) _____________________________________________

Tauhan: Enkido
Katangian: _______________________________________________________________
Paghihinuha (mula sa katangian) ______________________________________________

30
Layunin: Naibibigay ang sariling interpretasyon sa mga kinaharap na suliranin ng tauhan
Kasanayan Bilang 2: Pagbibigay ng sariling interpretasyon Araw:3
KONSEPTO:
Ang interpretasyon ay tumutukoy sa pang-unawa natin sa isang bagay. Ito ay ang paraan ng pagbabahagi ng
sarili nating opinyon. Dito, pinapaliwanag natin ang mga kaisipan base sa ating pagkakaintindi. Ang bawat tao ay may
iba't ibang interpretasyon sa isang paksa. Ito ay nagbibigay kahulugan din sa mensahe ng teksto.
Ang pagbahagi ng interpretasyon ay makakatulong upang mapalawak ang pang-unawa ng bawat tao. Dito
lumalawak ang ating perspective o pagtingin tungkol sa isang paksa. (https://brainly.ph/question/475903)

Pagsasanay 1
Panuto: Basahing muli ang epiko na nasa araw 1. Tukuyin ang suliranin ng bawat tauhan at isulat ito sa hanay ng
suliranin. Ibigay ang iyong sariling interpretasyon sa suliraning ito.

Halimbawa:

Tauhan Suliranin Interpretasyon

Odysseus Pagkawala niya sa mahabang panahon at Ipinararanas kay Odysseus ang ganitong
(Odyssey) panililigaw ng mga lalaki sa kanyang asawang si pangyayari upang lalo siyang maghangad na
Penelope sap ag-aakalang patay na siya maging matatag at matapang upang makabalik
sa kanilang kaharian

Tauhan Suliranin Interpretasyon

1. Gilgamesh

2. Enkido

3. Ishtar

Layunin: Napangangatuwiranan ang kahalagahan ng epiko bilang akdang pandaigdig na sumasalamin ng isang bansa
Kasanayan Bilang: 4 Pangangatuwiran sa kahalagahan ng epiko Araw: 4
KONSEPTO
Ang pangangatuwiran ay isang pagpapahayag na nagbibigay ng sapat na katibayan o patunay upang ang isang
panukala ay maging katanggap-tanggap o kanpani-paniwala. (https://brainly.ph/question/520733)

Pagsasanay 1
Panuto: Pangatuwiranin mo kung bakit itinuturing na mahalagang akdang pandaigdig ang epiko.

1. Anong kultura ang masasalamin sa binasang epiko (Gilgamesh)?

_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

31
2. Paano naiiba ang epiko sa iba pang akda?
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

3. Bakit maituturing na mahalagang akdang pandaigdig ang epiko?

_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

4. Bakit kailangang pag-aralan ang mga ito maging sa makabago o modernong panahon?

_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________

32
 TXTBK + QUALAS SANAYANG PAPEL Blg.5
Textbook based instruction SA FILIPINO 10
paired with MELC-Based
Quality Assured Learner’s Kwarter 1 Linggo 5
Activity Sheet (LAS)

Pangalan: ____________________________Baitang at Pangkat: _____________________

Guro: _____________________________Petsa ng Pagpasa: _________________________

MELC:
20. Naisusulat ang paglalahad na nagpapahayag ng pananaw tungkol sa pagkakaiba-iba, pagkakatulad at ng mga epikong
pandaigdig (F10PU-Ie-f-67)
- Naisusulat ang paliwanag tungkol sa isyung pandaigdig na iniuugnay sa buhay ng mga Pilipino (F10PU-If-g-68)
- Sariling damdamin at saloobin tungkol sa sariling kultura kung ihahahambing sa kultura ng ibang bansa;
- Suring -basa ng nobelang nabasa o napanood
21. Nagagamit ang angkop na mga hudyat sa pagsusunod-sunod ng mga pangyayari (F10WG-Ie-f-60)
22. Natutukoy ang mga bahaging napanood na tiyakang nagpapakita ng ugnayan ng mga tauhan sa puwersa ng kalikasan
(F10PD-Ie-f-64)
Aralin: Mga Salitang Hudyat sa Pagsusunod-sunod ng Pangyayari sa Epiko
Sanggunian: Pinagyamang Pluma 10 Pahina: 73 - 95

Layunin: Naisusulat ang paglalahad na nagpapahayag ng pananaw, sariling damdamin, saloobin tungkol sa pagkakaiba-iba,
pagkakatulad ng mga epikong pandaigdig na naiuugnay sa kultura ng mga Pilipino at ng ibang bansa.
Kasanayan Bilang: 1 Pagsulat ng Paglalahad na Nagpapahayag Araw:1
ng Pananaw, Sariling Damdamin, Saloobin

KONSEPTO:
MGA PAHAYAG SA PAGBIBIGAY NG SARILING PANANAW
1. Nagpapakita ng mga iniisip, sinasabi o pinaniniwalaan ng isang tao
▪ Ang masasabi ko ay…….
▪ Ang pagkakaalam ko ay ………..
▪ Ang paniniwala ko ay…………..
▪ Ayon sa nabasa kong datos/impormasyon/balita…….
▪ Hindi ako sumasang-ayon sa sinabi mo dahil………..
▪ Kung ako ang tatanungin……..
▪ Maaari po bang magbigay ng aking mungkahi?
▪ Maaari po bang magdagdag sa sinabi ninyo?
▪ Para sa akin……
▪ Sa aking palagay……
▪ Sa tingin ko ay……..
▪ Sa ganang akin…..

33
 ➢ Halimbawa: Sa aking palagay ang sanaysay na pinamagatang “Ang Alegorya ng Yungib”
ay nagsasaad ng katotohanan tungkol sa kalagayan ng Pilipinas ngayon.

2. Nagpapakita ng pagbabago o pag-iiba ng ideya o pananaw

▪ Sa kabilang dako……..
▪ Sa isang banda………
▪ Samantala……..
▪ Alinsunod sa…….
➢ Halimbawa: Sa kabilang dako, sa daming nangyayari sa Pilipinas ngayon hindi malaman
ng tao kung saan kukuha ng lakas.

PARAAN NG PAGPAPAHAYAG NG EMOSYON O DAMDAMIN

1. Mga Pangungusap na Padamdam – Ito ay mga pangungusap na nagpapahayag ng matinding damdamin o

emosyon. Ginagamitan ito ng tandang padamdam (!)
Halimbawa:
• Nakupo, hindi ko maaatim na patayin ang inosenteng sanggol na ito!
• Ang sakit malamang ang sariling anak ang pumaslang sa ama!
2. Maiikling Sambitla – Ito ay mga sambitlang iisahin o dadalawahing pantig na nagpapahayag ng matinding
damdamin.
Halimbawa:
• Aray! Nasugatan ako ng patalim.
• Wow! Ang bango ng ulam natin ngayon.
3. Mga Pangungusap na Nagsasaad ng Tiyak na Damdamin o Emosyon ng Isang Tao
– Ito’y mga pangungusap na pasalaysay kaya’t hindi nagsasaad ng matinding damdamin, ngunit ito ay
nagpapakita ng tiyak na damdamin o emosyon.

Halimbawa:
Kasiyahan: Napakasayang isipin na may isang bata na namang isinilang sa mundo.
Pagtataka: Hindi ko lubos maisip kung bakit ipatatapon ng isang magulang ang isang
walang kamalay-malay na sanggol.
Pagkalungkot: Masakit isiping ang mag ama ay ang nagharap sa isang pagtutunggali.
Pagkagalit: Hindi dapat kinikitil ang buhay ng isang sanggol.
Pasang-ayon: Tama ang naging desisyon ng pastol na hindi patayin ang bata.
Pagpapasalamat: Mabuti na lamang at nakapag-isip ang pastol.

34
4. Mga Pangungusap na Nagpapahiwatig ng Damdamin sa Hindi Tuwirang Paraan
– Ito ay mga pangungusap na gumagamit ng matatalinghagang salita sa halip na tuwirang paraan.

Halimbawa:
• Kumukulo ang dugo ko kapag naiisip ko ang mga magulang na pinababayaan ang mga anak.
(Ibig sabihin ng kumukulo ang dugo ay galit na galit.)

Panuto: Balikan ang epikong binasa sa Linggo 4 na ang pamagat ay “Mula sa Epiko ni Gilgamesh”at sagutin ang
mga sumusunod na pagsasanay.

Pagsasanay 1
Panuto: Balikan ang epikong binasa sa Linggo 4 na ang pamagat ay “Mula sa Epiko ni Gilgamesh”at sagutin ang mga
sumusunod na pagsasanay. Magpahayag ng pananaw ukol sa pagkakaiba-iba, pagkakatulad ng mga epikong pandaigdig
gamit ang mga pahayag na nagbibigay ng sariling pananaw at damdamin.
1. Sa aking palagay, ang pagkakatulad ng iba’t ibang epikong pandaigdig ay ____________________________
__________________________________________________________________________________.
2. Samantala, ang nakita kong pagkakaiba ng mga epikong pandaigdig ay (maaari kang magbanggit ng mga particular
na epiko upang maging patunay sa mga pagkakaibang ilalahad mo) __________________________
_________________________________________________________________________________.

Pagsasanay 2
Ihambing ang nabasang epiko ng Pilipinas sa “Epiko ni Gilgamesh”. Ibigay ang pagkakatulad at pagkakaiba ng
kultura gamit ang Venn Diagram.

___________________ Epiko ng Gilgamesh

Pamagat ng Epiko ng
Pilipinas

35
 Layunin: Nagagamit ang angkop na mga hudyat sa pagsusunod-sunod ng mga pangyayari

Kasanayan Bilang: 2 Paggamit ng Angkop na mga Hudyat Araw:2 at 3

Sa Pagsusunod-sunod ng mga Pangyayari

Konsepto:
Mga Hudyat sa Pagsusunod-sunod ng mga Pangyayari

Sa pang-araw-araw na buhay ng tao bahagi na ang pakikipag-usap o pakikipagtalastasan. Mabilis ang palitan
ng mga imporamsyon at ideya ng bawat isa. Kaya lang may mga pagkakaton na sinusubok ang ating konsentrasyon na
masundan lahat ang sinasabi ng ating kausap lalo na kapag maingay ang paligid, paano mo makukuha o matatandaan ang
mga mahahalagang punto ng pakikipag-usap. Upang manatiling tugma at tama ang impormasyon makuha kailangan
gumamit tayo ng mga hudyat sa pagsusunod-sunod ng mga pangyayari. Hindi lang naman sa pakikipag-usap maaari rin
magamit ang mga ito sa mga gawaing bahay tulad ng pagluluto, paglalaba, paghuhugas ng pinggan at iba pa na kailangan na
alam mo kung paano at kung ano ang unang dapat gawain. Kaya kailangan malaman natin ang iba’t ibang uri ng hudyat na
ginagamit sa pagsusunod-sunod ng pangyayari.

Makakatulong ang paggamit ng mga salita, kataga, o pahayag na naghuhudyat ng tamang pagsusunod-sunod
tulad ng makikita sa ibaba:
Gumagamit ng pang-uring pamilang na may uring panunuran o ordinal upang malinaw na masundan o makita ang
tamang pagkakasunod-sunod.
Halimbawa: una, pangalawa, pangatlo
Kapag naman ang pinagsusunod-sunod ay proseso o mga hakbang sa pagsasagawa ng isang bagay tulad ng pagbuo
ng isang proyekto, pagluluto, pagsasaayos ng sasakyan o pagbuo sa isang bagong biling produkto na hindi pa naayos
maaaring makatulong ang paggamit ng sumusunod na hudyat ng pagsusunod-sunod:

Pa Paggamit ng salitang hakbang + pang-uring pamilang o ng salitang step + pang-uring pamilang.

Halimbawa: STEP 1, STEP 2, STEP 3

Unang hakbang, ikalawang hakbang, ikatlong hakbang
Paggamit ng salitang nagpapakita ng pagkakasunod-sunod tulad ng una, kasunod, pagkatapos, panghuli, at,
saka, pati at iba pa
Kapag naman mga pangyayari sa kuwento, napanood, nasaksihan, o naranasan ang pinagsusunod-sunod, madalas,
hindi na gumagamit ng mga salitang nagpapakita ng pagkakasunod-sunod subalit ang mga pangyayaring ilalahad
ay dapat nakaayos nang sequential o ayon sa tamang paraan kung paano ito nangyari.
Maliban, bukod kay, huwag lang, bukod sa, tuloy, bunga nito, kaya, naman, kapag, sakali, kung

36
 Kung nais nating ipakita ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari ayon sa panahon, maaari nating gamitin ang
mga salitang:
Noon nang
Sumunod samantala

Pagpapakita ng Halimbawa:
Pagluluto ng pagkaing Tokwa’t Baboy
Una, palambutin ang karne ng baboy sa tubig na inasinan.
Pangalawa, hanguin ang karne at hiwaing pakuwadrado at itabi ito muna.
Pangatlo, iprito ang tokwa sa mantika hanggang matusa.
Kasunod, patuluin at hiwain ang tokwa ng pakuwadrado.
Pagkatapos, ihalo sa hiniwang karne.
Panghuli, paghaluin ang bawang, suka, toyo, asin at sibuyas at ibuhos ang sawsawan sa pinaghalong
tokwa at baboy.

Pagsasanay 1

Panuto: Sa nabasang “Mula sa Epiko ni Gilgamesh, pagsunod-sunurin ang mga pangyayari gamit ang mga angkop na mga
hudyat sa pagsusunod-sunod ng mga pangyayari. Isulat ang iyong sagot sa pamamagitan ng graphic organizer na katulad na
nakikita mo sa ibaba.

37
Layunin: Natutukoy ang mga bahaging napanood na tiyakang nagpapakita ng ugnayan ng mga tauhan sa puwersa ng
kalikasan

Kasanayan Bilang: 3 Natutukoy ng mga Tauhan Araw: 4

sa Puwersa ng Kalikasan
Pagsasanay 1
Panuto: Magbigay ng hinahangaang superhero. Isalaysay sa iyong sagutang papel ang pangyayaring naganap sa pelikula na
nagpapakita na ang iyong hinahangaang superhero ay nagpapakita ng ugnayan nito sa puwersa ng kalikasan.

Pamantayan 4 3 2 1
1. Nilalaman Kompleto at wasto ang4- Wasto ang mga 5- May ilang detalyeng 6- Maraming
lahat ng detalye na detalyeng nakasaad hindi dapat isama sa kakulangan sa
nakasaad sa talata. sa talata talata. nilalaman ng
talata.
2. Presentasyon Organisado at sinuring Maayos ang Hindi gaanong maayos Hindi gaanong
38abuti ang pagkakalahad ng ang nailahad na talata. maunawaan.
pagkakasunod-sunod mga detalye.
ng mga ideya o
kaisipan
3. Wastong baybay Tama ang Tama ang baybay Tama ang mga bantas Hindi wasto
at bantas pagkakabaybay at ngunit may ilan na ngunit may ilang ang baybay at
paggamit ng mga hindi nagamit ng kamalian sa baybay. gamit ng mga
bantas. wasto ang mga bantas.
bantas.
Kabuuan

38
 TXTBK + QUALAS SANAYANG PAPEL Blg. 6
Textbook based instruction paired with
SA FILIPINO 10
MELC-Based Quality Assured Learner’s
Activity Sheet (LAS) Kwarter 1 Linggo 6

Pangalan: ________________________________________ Baitang at Pangkat: _____________________

Guro: ____________________________________________ Petsa ng Pagpasa : _______________________

MELC:
23. Naipaliliwanag ang ilang pangyayaring napakinggan na may kaugnayan sa kasalukuyang mga pangyayari sa
daigdig (F10PN-If-g-66)
24. Nakapagbibigay ng mga halimbawang pangyayari sa tunay na buhay kaugnay sa binasa (F10PB-If-g-67)
25. Nabibigyang-kahulugan ang mahihirap na salita o ekspresyong ginamit sa akda batay sa konteksto ng pangungusap
(F10PT-If-g-66)
26. Nagagamit ang angkop na panghalip bilang panuring sa mga tauhan (F10WG-If-g-61)
Aralin:
1. Pagpapaliliwanag sa ilang pangyayaring napakinggan
2. Pagbibigay ng mga halimbawang pangyayari sa tunay na buhay
3.Pagbibigay ng kahulugan sa mahihirap na salita
4. Paggamit ng angkop na Panghalip
Sanggunian: Filipino 10: Modyul sa mga Mag-aaral: Panitikang Pandaigdig Pahina: 120 – 130

Layunin: Naipaliliwanag ang ilang pangyayaring napakinggan na may kaugnayan sa kasalukuyang mga pangyayari sa
daigdig.
Kasanayan Bilang: 1 Kaugnayan sa Kasalukuyang Pangyayari sa Daigdig Araw:1

KONSEPTO

Ang Maikling Kuwento ay isang akdang pampanitikang likha ng guniguni at bungang-isip na hango sa isang tunay
na pangyayari sa buhay. Ang pagpapakahulugan ay mula kay Edgar Allan Poe, ang tinaguriang Ama ng Maikling
Kuwento.
Ang Kuwento ng tauhan ay isang uri ng maikling kuwentong ang higit na binibigyang –halaga o diin ay kilos o
galaw, ang pagsasalita at pangungusap at kaisipan ng isang tauhan. Naglalarawan ito ng isang kakintalan sa taong
inilalarawan o pinapaksa. Kumakatawan siya sa kabuuan ng kuwento sa pamamagitan ng ano mang nangingibabaw na
ideya o ng mga kabuluhan sa kuwento. Nangingbabaw rito ang isang maasusing pag-aaral at paglalarawan sa tunay na
pagkatao ng tauhan sa katha.

Bahagi rin ng araling ito ang pag-uugnay ng mga pangyayari sa Maikling Kuwento sa mga kasalukuyang pangyayari
sa daigidig. Dahil bilang isang mag-aaral, kinakailangan nating makialam sa mga nangyayari sa daigidig at sa lipunang
ating ginagalawan dahil tayo ay parte nito. Kahit nag-aaral pa lang tayo, marapat pa rin nating ipakita kung gaano natin
kamahal ang Pilipinas at ang mga bansang nakapaligid dito. Sa pamamagitan nito tayo ay magiging mulat sa totoong
nangyayari at realidad ng ating buhay ng sa gayon hindi tayo mag mukhang mangmang sa mga nangyayari sa ating
paligid.

39
Layunin: Nakapagbibigay ng mga halimbawa ng pangyayari sa tunay na buhay kaugnay ng binasa
Kasanayan Bilang: 2 Pangyayari sa Tunay sa Buhay Kaugnay ng Binasa Araw:2
PAGSASANAY 1
Panuto: Basahing muli ang akda na “Ang Kuwintas ni Guy De Maupasant” Pumili ng isang pangyayari mula sa kuwento
na maaaring mangyari sa tunay na buhay at magbigay ng ilang halimbawa kaugnay dito.

Pangyayari sa Kuwento

Pangyayari sa tunay na buhay

Pamantayan sa pagbibigay marka:

5 Ang lahat na ibinigay na halimbawa ay may kaugnayan sa bahagi ng akdang binasa.
4 Isa sa ibinigay na halimbawa ay walang kaugnayan o malayo sa bahagi ng akdang binasa.
3 Dalawa sa ibinigay na halimbawa ay walang kaugnayan sa bahagi ng akdang binasa.
2 Ang lahat nang ibinigay na halimbawa ay walang kaugnayan sa bahagi ng akda.
1 Walang naibigay na halimbawa.

Layunin: Nabibigyang-kahulugan ang mahihirap na salita o ekspresyong ginamit sa akda

Kasanayan Bilang: 3 Pagbibigay-kahulugan sa mga Mahihirap na Salita sa Akda Araw:3
KONSEPTO
Maraming paraan ang ginagamit ng may-akda sa paglalarawan ng buong pagkatao ng tauhan. Nasasalig ito sa
kaniyang panloob na anyo - ang isipan, mithiin, damdamin, at gayon din sa kaniyang panlabas na anyo- pagkilos at
pananalita.
Nakatutulong din sa pagpapalitan ng katauhan ang mga pag-uusap ng ibang tauhan sa kuwento. Ngunit sa
pamamagitan na rin ng tauhan nagkakaroon ng pinakamabisang paglalarawan ng katauhan at maipakikita ito sa kaniyang
reaksiyon o saloobin sa isang tiyak na pangyayari.
Ang isang salita ay maaaaring bigyang pakahulugan batay sa konteksto ng pangungusap o sa paraan ng pagkakagamit
nito sa pahayag. Ang ibang salita sa loob ng pangungusap ay magbibigay ng pahiwatig o tinatawag na Context Clue.
Kung kaya’t mahalagang maunawaan ang wastong gamit ng salita at ang ibig nitong ipakahulugan batay na rin sa
gamit nito sa pangungusap. Suriin ang sumusunod na halimbawa.
Halimbawa:
1. Masyadong mapanganib ang sungay ng mabangis na Toro.
2. Kailangan nang putilin ang kaniyang sungay sapagkat masyado na yatang nagiging matigas ang kaniyang ulo.

40
 *Mapapansing ang dalawang pangungusap ay gumamit ng parehong salita, ang salitang “sungay,” subalit
magkaiba ang kahulugan ng salitang ito batay sa gamit sa loob ng pangungusap.
*Sa unang pahayag ay literal itong nangangahulugan na bahagi ng katawan ng isang Toro, samantalang sa
ikalawang pahayag naman ay nangangahulugan itong “kasamaan/hindi mabuting gawi o ugali.”

Pagsasanay 1
Panuto: Bigyang-kahulugan ang mga mahihirap na salita o ekspresyong ginamit sa akdang binasa na pinamagatang
“Ang Kuwintas” batay sa konteksto ng pangungusap.

1. Sa kaniyang paniniwala ang katulad niyang maganda’t maalindog ay hindi nababagay sa uri at antas ng buhay na
kaniyang tinatamasa sa kasalukuyan, kung kaya siya ay labis na nagdurusa.
Kahulugan: ____________________________________________________________________________________

2. Pumayag siyang pakasal sa isang abang tagasulat sapagkat walang paraan upang siya’y makilala at pakasalan ng
mayaman at tanyag na lalaki.
Kahulugan: ___________________________________________________________________________________

3. Napako sa kaniya ang tingin ng mga kalalakihan at lahat sila’y nagnanais siyang maisayaw.
Kahulugan: ___________________________________________________________________________________

4. Nabigla man siya sa bagong papel na kailangan niyang gampanan ay tinanggap niya iyon at buong tatag na
ginampanan.
Kahulugan: ___________________________________________________________________________________

5. Sinabi niyang ang kaniyang ipinahiram ay isa lamang imitasyon, puwit lamang ng baso.
Kahulugan: ___________________________________________________________________________________

Layunin: Nagagamit ang angkop na panghalip bilang panuring sa mga tauhan

Kasanayan Bilang: 4 Mga Panghalip na Panuring sa Tauhan Araw:4
KONSEPTO
Ang isang babasahin o teksto ay binubuo ng magkakahiwalay na mga pangungusap o sugnay. Ang mga pangungusap
o sugnay na ito, bagaman magkakahiwalay ay pinagdugtong o pinag-uugnay ng mga Kohesyong Gramatikal.
Ginagamit na pang-ugnay na ito ay referents o reperensiya na kung tawagin ay Anapora at Katapora.

Ang Anapora ay mga reperensiyang kadalasan ay panghalip sa hulihang bahagi na tumutukoy sa mga nabanggit na
sa unahan ng teksto o pangungusap.

41
 Halimbawa:
1. Karamihan sa mga tao ay ikinakabit ang kulturang Pranses sa Paris. Ito ang sentro ng moda, pagluluto, sining at
arkitektura.
Pansinin sa unang halimbawa, ang pangngalang Paris sa unang pangungusap ay hinalinhinan ng panghalip na ito,

2. Hindi nakapagtataka ang matinding pagnanais ni Mathilde na magkaroon ng magarang damit para sa kasiyahan.
Siya ay isang babaeng Frances na kilala sa pagkakaraoon ng pinakamaiinam na moda sa pananamit.
Suriin ang mga panghalip na siya sa ikalawang pangungusap. Ang panghalip na ito ay ginamit bilang panuring
sa ngalan ng mga taong binanggit sa unahan.

Ang Katapora naman ay mga panghalip sa unahang tutukoy sa mga babanggiting Pangngalan sa hulihan ng teksto
o pangungusap.

Halimbawa:
1. Sila ay sopistikado kung manamit. Mahilig din sila sa masasarap na pagkain at alak. Ang mga taga-France ay
masayahin at mahilig dumalo sa mga kasayahan.

2. Labis ang kaniyang pagdurusa at paghihinagpis dahil sa may paniniwala siyang isinilang siya sa daigdig upang
magtamasa nang lubos na kaligayahan sa buhay. Taglay ni Mathilde ang alindog na hindi nababagay sa
kasalukuyang kalagayan sa buhay.
Sa mga halimbawang binanggit, ang panghalip na sila ay ginamit bilang panuring sa pangngalang taga-France.
Samantalang ang mga panghalip na kaniyang, siyang at siya sa ikalawang halimbawa ay ginamit namang panuring
sa pangngalang Mathilde.

Pagsasanay 1
Panuto: Punan ng angkop na panghalip ang bawat patlang sa pangungusap. Pagkatapos, isulat sa patlang bago ang
bilang kung ito ay Anapora o Katapora.

_____________1.) _________ang itinuturing na mga bagong bayani ng bayan. Ang mga frontliners ay talaga nga
42aming buwis buhay para sa kaligtasan ng bayan kontra COVID-19.
_____________2.) Ang mga taong lansangan ay buong maghapong palaboy-laboy sa daan. Hindi _________ alintana
ang mga nakabantang panganib.
_____________3.) Hindi nilimot ni Maria ang tanging habilin ng ina bago ito pumanaw. Nakatatak na ito sa _________
puso’t isipan habang siya’y nabubuhay.
_____________4.) Batid _________ ang nilalaman ng iyong puso. Sadya ngang walang sinuman ang makapaglilihim
sa paningin ng Diyos Amang lumikha.
_____________5.) Sa tuwing pinagmamasdan ni Cardo ang mukha ng dalaga, lalo lamang _________ napaiibig rito.

Pagsasanay 2
Balikan ang naging wakas ng kuwentong “Ang Kuwintas”. Sumulat ng sarili mong wakas ng Kuwento gamit ang
kaalamang natutuhan sa wastong gamit ng mga salitang panuring sa tauhan.

42
 _____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________

(Maaaring gumamit ng ekstrang papel para sa iyong komposisyon)

Pamantayan sa Pagbibigay ng Puntos sa pagsulat ng sariling wakas:

Pamantayan 5 4 3 2 1

A. Makabuluhan at naiibang wakas

B. Pagkamalikhain

C. Daloy ng kaisipan

43
 TXTBK + QUALAS SANAYANG PAPEL Blg.7
SA FILIPINO 10
Textbook based instruction paired
with MELC-Based Quality Assured
Kwarter 4 Linggo 7
Learner’s Activity Sheet (LAS)

Pangalan: ____________________________Baitang at Pangkat: _____________________

Guro: _____________________________Petsa ng Pagpasa : _________________________

MELC:
27. Naibibigay ang katangian ng isang tauhan batay sa napakinggang diyalogo (F10PN-Ig-h-67)
28. Nasusuri ang binasang kabanata ng nobela bilang isang akdang pampanitikan sa pananaw humanismo o alinmang
angkop na pananaw (F10PB-Ig-h-68)
29. Nailalarawan ang kultura ng mga tuhan na masasalamin sa kabanata. (F10PS-Ig-h-69)
30. Nakikilala ang pagkakaugnay-ugnay ng mga salita ayon sa antas o tindi ng kahulugang ipinahahayag nito (clining)
( F10PT-Ig-h-67)
Aralin: Nobela
Sanggunian: Panitikang Pandaigdig 10 Modyul ng Mag-aaral sa Filipino
De Laza, Crizel S., Sanchez, Maria Wevenia R., Camba, Moreal at Infantado, Remedios.
Baybayin Paglalayag sa Wika at Panitikan: Batayang at Sanayang Aklat sa Filipino. Rex Book Store

Layunin: Naibibigay ang katangian ng isang tauhan batay sa napakinggang diyalogo

Kasanayan Bilang: 1 Pagbibigay ng katangian ng tauhan batay sa napakinggang diyalogo Araw:1
KONSEPTO:
Ang usapan o dayalogo ay binubuo ng mga linyang binibigkas ng mga tauhan sa nobela. Naglalaman ito
1.

ng mahahalagang mensahe na bumubuhay sa salaysay. Sa pamamagitan ng usapan o dayalogo ay nabubuo ang

saloobin ng mambabasa kaugnay ng katangiang taglay ng tauhan, panahon ng kaganapan ng mga pangyayari at
lugar na pinagganapan ng pangyayari. Marapat lamang na maging angkop ang usupan o dayalogo sa isang
salaysay upang maging malinaw ang mensaheng nais iparating ng buong teksto.

Ang nobelang ating pag-aaralan ay umusbong sa bansang Pransya na nagpakita ng ganda ng kultura ng
nasabing bansa. Ang pamagat ng nobelang ito ay “Ang Kuba ng Notre Dame” na akda ni Victor Hugo na isinalin
sa Filipino ni Willita A. Enrijo.
Si Victor-Marie Hugo (26 Pebrero 1802 – 22 Mayo 1885) ay isang Pranses na makata, mandudula,
nobelista, manunulat ng sanaysay, artistang pangbiswal, politiko, aktibistang pangkarapatan ng tao, at
tagapagtaguyod ng kilusang Romantiko (tagapagtangkilik ng Romantisismo) sa Pransiya. Sa Pransiya, hindi
lamang nakasalalay sa kanyang mga nobela ang kabantugan sa panitikan ni Hugo, subalit gayundin sa kanyang
pangmakata at dramatikong mga nagawa. Karamihan sa mga tomo ng panulaan, katulad ng Les Contemplations
at La Légende des siècles ang tinatangkilik ng mga manunuri ng panitikan, at minsang kinikilala si Hugo bilang
pinakadakilang makatang Pranses.
Ang Kuba ng Notre Dame (Buod)
ni Victor Hugo
Isinalin sa Filipino ni Willita A. Enrijo

Sa isang malawak na espasyo ng Katedral nagkikita-kita ang mamamayan upang magsaya para sa
“Pagdiriwang ng Kahangalan” na isinasagawa sa loob ng isang araw taon-taon. Taong 1482 nang itanghal si
Quasimodo – ang kuba ng Notre Dame bilang “Papa ng Kahangalan” dahil sa taglay niyang labis na kapangitan.
Siya ang itinuturing na pinakapangit na nilalang sa Paris. Nang araw na iyon, iniluklok siya sa trono at ipinarada

44
palibot sa ilang lugar sa Paris sa pamamagitan ng pangungutya ng mga taong naroroon na nakikibahagi sa
kasiyahan. Naroroon si Pierre Gringoire, ang nagpupunyaging makata at pilosopo sa lugar. Hindi siya naging
matagumpay na agawin ang kaabalahan ng mga tao sa panonood ng nasabing parada. Malaki ang kaniyang
panghihinayang sapagkat wala man lang nagtangkang manood ang kaniyang inihandang palabas. Habang
isinasagawa ang mga panunuya kay Quasimodo, dumating ang paring si Claude Frollo at ipinatigil ang
pagdiriwang. Inutusan niya si Quasimodo na bumalik sa Notre Dame na kasama niya.
Sa paghahanap ng makakain, nasilayan ni Gringoire ang kagandahan ni La Esmeralda- ang dalagang
mananayaw. Ipinasiya niyang sundan ang dalaga sa kaniyang pag-uwi. Habang binabagtas ni La Esmeralda ang
daan, laking gulat niya nang sunggaban siya ng dalawang lalaki – sina Quasimodo at Frollo. Sinubukang tulungan
ni Gringoire ang dalaga subalit hindi niya nakaya ang lakas ni Quasimodo kung kaya’t nawalan siya ng malay.
Dagli namang nakatakas si Frollo. Dumating ang ilang alagad ng hari sa pangunguna ni Phoebus – ang kapitan ng
mga tagapagtanggol sa kaharian.
Dinakip nila si Quasimodo. Samantala, hatinggabi na nang pagpasiyahan ng pangkat ng mga pulubi at
magnanakaw na bitayin si Gringoire. Lumapit si La Esmeralda sa pinuno ng pangkat at nagmungkahing huwag
ituloy ang pagbitay sapagkat handa siyang magpakasal sa lalaki sa loob lamang ng apat na taon, mailigtas lamang
ang buhay ni Gringoire sa kamatayan.
Nang sumunod na araw, si Quasimodo ay nilitis at pinarusahan sa tapat ng palasyo sa pamamagitan ng
paglatigo sa kaniyang katawan. Matindi ang sakit ng bawat latay ng latigo na ipinapalo sa kaniyang katawan.
Inisip niya ang dahilan ng kaniyang pagdurusa. Ang lahat ng iyon ay kagustuhan at ayon sa kautusan ni Frollo-
na kailanman ay hindi niya nagawang tutulan dahil sa utang na loob.
Kasabay ng sakit na nadarama niya ay ang matinding kirot na nalalasap sa bawat panghahamak sa kaniya
ng mga taong naroroon. Nagmakaawa siya na bigyan siya ng tubig subalit tila bingi ang mga taong nakatingin sa
kaniya – na ang tanging gusto ay lapastanganin at pagtawanan ang kaniyang kahabag-habag na kalagayan.
Dumating si La Esmeralda.
Lumapit ang dalaga sa kaniya na may hawak na isang basong tubig. Pinainom siya. Samantala, sa di
kalayuan ay may babaeng baliw na sumisigaw kay La Esmeralda. Tinawag siya ng babaeng “hamak na
mananayaw” at “anak ng magnanakaw.”
Kilala ang babae sa tawag na Sister Gudule. Siya ay pinaniniwalaan na dating mayaman subalit nawala
ang bait nang mawala ang anak na babae, labinlimang taon na ang nakalilipas.
Makaraan ang ilang buwan, habang si La Esmeralda ay sumasayaw sa tapat ng Notre Dame at
pinagkakaguluhan ng maraming tao, napagawi ang mga mata ni Phoebus sa mapang-akit na kagandahan ng
dalaga. Nang mapuna ni La Esmeralda si Phoebus ay napaibig dito ang dalaga. Tila siya nawalan ng ulirat nang
kaniyang marinig ang paanyaya ng binata na magkita sila mamayang gabi upang lubos na magkakilala. Si Frollo
ay nakatanaw lamang mula sa tuktok ng Notre Dame at nakaramdam ng matinding panibugho sa nasasaksihan.
Ang kaniyang matinding pagnanasa kay La Esmeralda ang nag-udyok sa kaniya na talikuran ang Panginoon at

45
pag-aralan ang itim na mahika. Mayroon siyang masamang balak. Nais niyang bihagin ang dalaga at itago sa
kaniyang selda sa Notre Dame. Nang sumapit ang hatinggabi, sinundan niya si Phoebus sa pakikipagtipan kay La
Esmeralda. Habang masayang nag-uusap ang bagong magkakilala ay biglang may sumunggab ng saksak kay
Phoebus ngunit mabilis ding naglaho ang may sala. Hinuli ng mga alagad ng hari si La Esmeralda sa pag-aakalang
siya ang may kagagawan ng paglapastangan sa kapitan.
Matapos pahirapan sa paglilitis, sapilitang pinaako kay La Esmeralda ang kasalanang hindi niya ginawa.
Pinaratangan din siyang mangkukulam. Siya ay nasintensiyahang bitayin sa harap ng palasyo. Dinalaw siya ni
Frollo sa piitan at ipinagtapat ang pag-ibig sa kaniya. Nagmakaawa ang pari na mahalin din siya at magpakita man
lang kahit kaunting awa ang dalaga subalit tinawag lamang siya ni La Esmeralda ng tiyanak na monghe at
pinaratangang mamamatay tao. Tumanggi siya sa lahat ng alok ni Frollo. Bago ang pagbitay, iniharap si La
Esmeralda sa maraming tao sa tapat ng Notre Dame upang kutyain. Napansin ng dalaga ang anyo ni Phoebus kaya
isinigaw niya ang pangalan ng binata. Si Phoebus ay nakaligtas sa tangkang pagpatay sa kaniya. Tumalikod si
Phoebus na tila walang naririnig at tinunton ang bahay ng babaeng kaniyang pakakasalan. Ilang sandali’y
dumating si Quasimodo galing sa tuktok ng Notre Dame patungo kay La Esmeralda gamit ang tali. Hinila niya
paitaas ang dalaga patungo sa Katedral at tumatangis na isinigaw ang katagang “Santuwaryo”. Si Quasimodo ay
napaibig kay La Esmeralda nang araw na hatiran siya ng dalaga ng tubig sa panahong wala man lang magnasang
tumulong sa kaniya. Matagal na niyang pinagplanuhan kung paano itatakas si La Esmeralda sa naging kalagayan
ng dalaga. Batid ni Quasimodo na ang dalaga ay mananatiling ligtas hangga’t nasa katedral. Sa mga araw na
magkasama ang dalawa, mahirap para kay La Esmeralda na titigan ang pangit na anyo ni Quasimodo. Di nagtagal,
naging magkaibigan ang dalawa.
Lumusob sa katedral ang pangkat ng mga taong palaboy at magnanakaw – sila ang kinikilalang pamilya
ni La Esmeralda. Naroon sila upang sagipin ang dalaga sapagkat narinig nila na nagbaba ng kautusan ang
parliyamentaryo na paaalisin si La Esmeralda sa katedral. Samantala, inakala naman ni Quasimodo na papatayin
ng mga lumusob si La Esmeralda kaya gumawa siya ng paraan upang iligtas ang dalaga.
Malaking bilang ng mga lumusob ang napatay ni Quasimodo. Habang nagkakagulo, sinamantala ni Frollo
na makalapit kay La Esmeralda. Nag-alok siya ng dalawang pagpipilian ng dalaga: ang mahalin siya o ang
mabitay? Mas pinili ni La Esmeralda ang mabitay kaysa mahalin ang isang hangal na tulad ni Frollo. Iniwan ni
Frollo ang dalaga na kasama si Sister Gudule. Labis ang pagkamangha ng dalawa nang mabatid nila na sila ay
mag-ina. Nakilala ni Sister Gudule si La Esmeralda dahil sa kuwintas na suot ng dalaga. Ito ang kaniyang
palatandaan na suot ng kaniyang anak bago mawala. Ninasa ni Sister Gudule na iligtas ang anak subalit huli na
ang lahat.
Nang mabatid ni Quasimodo na nawawala si La Esmeralda, tinunton niya ang tuktok ng tore at doon
hinanap ang dalaga. Sa di kalayuan, napansin niya ang anyo ng dalaga. Si La Esmeralda ay nakaputing bestida at
wala ng buhay. Naantig siya sa kaniyang nasaksihan. Labis na galit ang nararamdaman niya kay Frollo na noon
pa man ay batid niya na may matinding pagnanasa sa dalaga. Nawala sa katinuan si Quasimodo. Nang mamataan

46
niya si Frollo, hinila niya ito at sa matinding lungkot na nararamdaman ay inihulog niya ito mula sa tore- ang
paring kumupkop sa kaniya.
Inihulog niya sa kamatayan ang taong naghatid ng pagdurusa sa babaeng kaniyang minahal – si La
Esmeralda. Habang nakatitig sa wala ng buhay na katawan ng dalaga, sumigaw si Quasimodo, “walang ibang
babae akong minahal.” Mula noon, hindi na muling nakita pa si Quasimodo.
Matapos ang ilang taon, nang matagpuan ng isang lalaking naghuhukay ng puntod ang libingan ni La
Esmeralda, nasilayan niya ang hindi kapani-paniwalang katotohanan- nakayakap ang kalansay ng kuba sa katawan
ng dalaga.

Pagsasanay 1
Panuto: Maghanap ng isang tao na pwedeng makapareha at ipabasa ang mga pahayag na halaw sa nobelang “Ang
Kuba ng Notre Dame”. Pakinggang mabuti ang pagbabasa ng kapareha. Mula sa iyong narinig ay ibigay ang
katangian ng tauhan batay sa diyalogo.

1. “Walang ibang babae akong minamahal.”

2. “Isa ka lang hamak na mananayaw at anak ng magnanakaw.”
3. “Huwag ninyong ituloy ang pagbitay, handa akong magpakasal sa inyong pinuno sa loob lamang ng apat
na taon, mailigtas lamang ang buhay ni Gringoire sa kamatayan.”
4. “Kami ay narito upang sagipin si La Esmeralda.”
5. “Isa kang mangkukulam.”

Layunin:
1.Nasusuri ang binasang kabanata ng nobela bilang isang akdang pampanitikan sa pananaw humanismo o alinmang
angkop na pananw.
2. Nailalarawan ang kultura ng mga tuhan na masasalamin sa kabanata.

Kasanayan Bilang: 2 Pagsusuri sa nobela bilang akdang pampanitikan Araw:2 at 3

Konsepto:
Sa pagsusuri ng mga akda tulad ng nobela, isang mahalagang pamaraan ang paglalapat ng mga pananaw.
Ang teoryang humanismo ay nagtatanghal ng buhay, dignidad, halaga at karanasan ng bawat nilalang maging ang
karapatan at tungkulin ng sinuman para linangin at paunlarin ang sariling talento.

47
 Pinaniniwalaan ng humanismo na ang tao ay isang rasyunal na nilikha na may kakayahang maging
makatotohanan at mabuti. Sa madaling salita, ang humanismo ay naniniwala na ang tao ang sukatan ng lahat ng
bagay, ang siyang pinanggagalingan ng lahat. Mainam tingnan sa sumusunod ang pagsusuri ng panitikan;
a. pagkatao
b. tema ng akda
c. mga pagpapahalagang pantao
d. mga bagay na nakaiimpluwensiya sapagkatao ng tauhan
e. pamamaraan ng pagbibigay solusyon sa problema

Pagsasanay 1

Panuto: Basahing muli ang nobelang "Ang Kuba ng Notre Dame” at sagutin ang mga sumusunod na tanong.

1. Ano ang paksa ng nobela?

2. Ilarawan ang natatanging katangian ng taglay ni Quasimodo. Ano ang suliranin na bumabagabag sa
kaniya?
3. Paano natagpuan ang kalansay ni Quasimodo sa loob ng libingan ni La Esmeralda?
4. Ano ang pananaw ng may-akda tungkol sa pamilya? Pag-ibig? Magbigay ng patunay

Ang Kuba ng Notre Dame

Pamilya Pag- ibig

1. May mahalagang papel ba ang Katedral sa kuwento na nakapaloob sa nobela? Pangatuwiranan.

2. Anong kakaibang katangian ni Claude Frollo bilang kontrabidang tauhan sa binasang akda?
3. Ilarawan ang magkaibang wakas ng mga tauhan na masasalamin sa nobela. Gamitin ang kasunod na
dayagram sa pagsagot. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

48
 Quasimodo Claude Frollo

Hinaharap ng mga tauhan sa

nobela

Le Esmeralda Phoebus

4. Mahusay bang naisalaysay ang pangyayari sa paglalarawan ng mga tauhan sa nobela? Patunayan.
5. Sa iyong palagay, ano ang nais ipabatid ng may-akda sa kaniyang isinulat na nobela na may kaugnayan
sa bansang pinagmulan?

Pagsasanay 2
Panuto: Sa pananaw humanismo, ipinakikita na ang tao ay ang sukatan ng lahat ng bagay kaya’t
binibigyang halaga ang kanyang saloobin at damdamin. Ilarawan ang katangian ng mga tauhan sa
nobelang binasa at paano ipinakikilala ang kultura ng bansang pinagmulan?

Tauhan Paano magisip? Ano ang kanyang Paano ipinakita ang mga
damdamin? namumukod na kultura
mula sa bansang
kanyang pinagmulan?

Quasimodo

Claude Frollo

La Esmeralda

Phoebus

49
Layunin:
1. Nakikilala ang pagkakaugnay-ugnay ng mga salita ayon sa antas o tindi ng kahulugang ipinahahayag nito.

Kasanayan Bilang: 4
Pagkilala sa antas ng kahulugan ng salita Araw: 4

Konsepto
Ang mga salita ay maaaring nagpapahayag din ng iba’t ibang antas ng damdamin. Maaaring
may parehong kahulugan ang dalawang salita ngunit mas matindi ang ipinapahayag ng damdamin ng
isa. Halimbawa, ang mga salitang ‘tampo’, ‘galit’, at ‘suklam’ ay pare-parehong nagpapahayag ng
negatibong pakiramdam sa isang tao ngunit iba-iba ang antas ng damdamin nito. Sa tatlong salita
‘’suklam ang may pinakamatinding damdaming ipinahahayag sapagkat nagpapakita ito ng lalim at bigat
ng galit ng isang tao.

Pagsasanay 1
Pagsunod-sunurin ang mga salitang nasa ibaba batay sa antas o tindi ng kahulugan nito. Isulat sa
mga patlang ang bilang 1, 2, at 3 (1 bilang pinakamababa ang antas at 3 bilang pinakamatindi).
Kopyahin at isulat ang sagot sa sagutang papel.

1. _____ masaya 2. _____ hilakbot 3. _____ sakit

_____ maligaya _____ takot _____ epidemya
_____ natutuwa _____ pangamba _____ salot

4. _____ eskinado 5. _____ Nagdalamhati

_____ alingasngas _____ malungkot
_____ tsismis _____ malamlam

50
 51
Susi sa Pagwawasto:
Araw 1:
Pagsasanay 1:
1. Ang pag-ibig ay puno ng pag-asa at pagtitiis.
Anumang hadlang o pagsubok ay kayang lampasan ng dalawang taong nagmamahalan
2. Ang pagiging matulungin at mapagbigay sa kapwa ay katumbas ng pagmamahal sa Diyos.
Ang pagiging matulungin ay paggawa ng isang bagay na walang hinihinging kapalit.
3. Ang kabutihang ibinigay sa iyo ay nararapat lamang na tumbasan ng taos-pusong pasasalamat.
Ang taong may pasasalamat ay marunong tumingin sa positibong bahagi ng buhay sa kabila ng mga pasubok.
Pagsasanay 2:
• Ang kalusugan ay kayamanan kaya dapat lamang itong pahalagahan at magagawa ko ito sa pamamagitan ng pag-iwas sa mga gawaing
makasasama sa aking katawan tulad ng mga nabanggit sa sitwasyon. Lilimitahan ko ang paggamit ng mga gadgets araw2x, matutulog
sa tamang oras at kakain ng masustansiyang pagkain.
• Sa ganitong sitwasyon, maipapakita ko ang pagmamahal ko sa aking pamilya sa pamamagitan ng pagtulong sa mga gawaing bahay,
huwag ubusin ang oras sa pagtambay umuwi agad pagkatapos ng klase sa paaralan.
• Upang maipakita ko ang pagmamahal sa aking kaibigan sa ganitong sitwasyon, ipapaintindi ko sa kanya na kailangan niya ring
magsumikap para sa kanyang sarili upang matuto siya at hindi umasa lamang sa akin, para na rin sa kanyang sariling kabutihan.
• Tatangkilikin ko ang mga produktong gawang Pinoy dahil sa pamamagitang nito ay makapagbibigay ako ng simpleng tulong para sa
ikauunlad ng ating ekonimiya.
• Ang hakbang na maaari kong gawin sa ganitong sitwasyon ay ang maging isang modelo sa pagpapakita ng tamang gawi at kilos sa
pangangalaga sa inang kalikasan, sundin ang ipinatutupad na mga batas na naglalayong protektahan ang mga likas na yaman at
kapaligiran.
Araw 2:
Pagsasanay 1:
1. Pagpapakasal
2. Hinahangaan
3. Ligaya
4. Mahal na mahal
5. Ukit
Pagsasanay 2:
1. Ang mahalagang mensahe ng akda na aking natutuhan ay ang pagkakaroon ng tiwala sa taong iyong minamahal, ang pagsasakripisyo para sa
patunayan na wagas ang iyong pag-ibig sa isang tao lahat ng pagsubok ay kaya mong lampasan.
2. Nais ipabatid ng manunulat sa mambabasa ang kahalagan ng patitiwala at pag-ibig. Nais niyang iparanas sa mga tumatangkilik na khati na
anunang hadlang sa buhay, mananaig pa rin ang wagas na pagmamahalan ng dalawang pusong sinubok ng mga hamon at hinagpis.
3. Opo, kung ako si Psyche ay tatanggapin ko ang hamon ni Venus upang mapatunayan na tapat ang aking pag-big kay Cupid handa kong
harapin ang lahat na pagsubok.
(maaring mag-iba-iba ang magiging kasagutan ng mga mag-aaral)
Araw 3:
Pagsasanay 1: (maaaring magkaiba-iba ang kasagutan)
Araw 4:
Pagsasanay 1: (maaaring magkaiba-iba ang kasagutan. Sundin ang pamantayang ibinigay sa pagsagot sa ibinigay na gawain.)
SUSI SA PAGWAWASTO - UNANG LINGGO
MGA SUSI SA PAGWAWASTO
 52
Reaksiyon sa Kahon / Kapareha’y Hanapin
• Pagsasanay 1
(Malayang sumagot ang mga mag-aaral batay sa kanilang pag-unawa sa mga pahayag)
• Pagsasanay 2
m a g a l i n g a
a m o h u m t f t
n l k r w a r t i
e i f d q k e h l
w e l h d i w k a
g w a u f s h o r
j z t v t l p i a
n a h a s a a a m
b m a q x p m g p
Isyu sa Video / Itala Mo Ako
• Pagsasanay 1 - 2
(Malayang sumagot ang mga mag-aaral batay sa kanilang pag-unawa sa pinanuod na video clip at binasang
impormasyon tungkol sa napapanahong isyu)
Pananaw Mo’y Mahalaga
• Pagsasanay 1
Mga pahayag sa pagbibigay ng pananaw na matatagpuan sa Alegorya ng Yugib
1. Sinasabi ko 4. para sa kanila
2. Sa palagay ko 5. Samantala
3. Sumasang-ayon ako
Alegorya’y Ipaliwanag
• Pagsasanay 1
1. Yungib – sumisimbolo sa utak ng tao na nagsimula sa pagiging walang laman hanggang sa nagkaroo ng
laman
2. Bilanggo – ay ang sangkatauhan sapagkat nagsimula tayo sa paniniwala natin na kung ano ang nakikita ng
ating mata ay siyang katotohanan ngunit ito ay hindi tama sa lahat ng pagkakataon kaya nararapat lamang na
alamin muna kung ito ba ay katotohanan o hindi
3. Puppeteer – sumisimbolo sa mga makapangyarihang tao na kaya tayong manipulahin at ipapaniwala sa mga
bagay na wala naming katotohanan
SUSI SA PAGWAWASTO - IKATLONG LINGGO
Araw 2 Araw 3 at 4
Araw 1
Maaaring Maaaring
1. Paghihinayang magkakaiba ang mga magkakaiba ang mga
2. Galit sagot. sagot.
3. Pag-aalinlangan
4. Lungkot
5. Pagkaawa.
SUSI SA PAGWAWASTO - IKALAWANG LINGGO
 53
Pagbibigay Reaksiyon sa Nabasang Akda at Napanuod na Video
• Pagsasanay 1-3
(Malayang sumagot ang mga mag-aaral batay sa kanilang pag-unawa sa binasang akda
at pinanuod na video clip)
Pagtutukoy sa mga Salitang Magkapareho
• Pagsasanay 1
nagliliyab – nahuhumaling
pagmasdan – pagmasid
wastong pag-iisip – intelektuwal
mahirati – mahirap
• Pagsasanay 2
1. C
2. A
3. B
Pagtatala ng mga Impormasyon
• Pagsasanay 1
Pangunahing Paksa – Paano maiiwasan ang COVID – 19
Pantulong na Kaisipan
- Hugasan nang maigi ang iyong kamay.
- Huwag hahawakan ang iyong ilong at bibig kung hindi ka pa naglilinis ng iyong
kamay.
- Tatakpan mo ang iyong bibig kung uubo.
- Iwasan ang mga mataong lugar at kung maaari huwag lalabas ng bahay.
- Maging maingat po tayo at sundin ang mga tagulbilin na ito para ang buhay mo at
ng iyong pamilya ay maging protektado
Pagbuo ng Photo Essay
Pamantayan sa Pagbuo ng Photo Essay 25 20 15 10 5
1. Pagsunod sa balangkas ng isang sanaysay
2. Paggamit ng mga angkop na pahayag sa pagbibigay ng
sariling pananaw
3. Malinis at maayos ang pagkakasulat at pagkakasunod-
sunod ng kaisipan at mga larawan
4. Naipapakita ang tuna na kuwento
Kabuuang puntos:
SUSI SA PAGWAWASTO – IKAAPAT NA LINGGO
 54
Kasanayan Bilang: 2
Ang mga sagot sa patunay ay
nakadepende sa sagot ng mag-aaral.
Kasanayan Bilang: 3
Kasanayan Bilang: 1
1. 2 2.3 3. 1 4. 3 5. 3 2. Tapat
3 2 3 1 2 3. Mapang-api
1 1 2 2 1 4. Mabait
5. Matapang
6. Mapanghusga
SUSI SA PAGWAWASTO – IKAPITONG LINGGO
Pagsasanay 5 Pagsasanay 4 Pagsasanay 3 Pagsasanay 2 Pagsasanay 1
Maaaring 1. Sila 1 Maalindog Maaaring Maaaring
magkakaiba-iba – Katapora – Kaakit-akit magkakaiba-iba ang magkakaiba-iba ang
ang sagot ng mga 2. Nila 2. Abang sagot ng mga mag- sagot ng mga mag-
mag-aaral. – Mahirap aaral ayon sa kanilang aaral ayon sa kanilang
– Anapora
3. Napako pagkakaintindi sa pagkakaintindi sa
(Bibigyan ng 3. Kaniyang – Natuon napakinggang
– Anapora napakinggang
Marka ang mag- 4. Bagong Papel Kuwento
Kuwento
aaral ayon sa 4. Niya – Bagong
ibinigay na - Anapora Tungkulin (Bibigyan ng Marka
pamantayan) 5. Siyang 5. Puwet ng baso ang mag-aaral ayon sa
- Anapora – Peke, Hindi ibinigay na
Tunay
pamantayan)
Pagsasanay Blg. 1, 2, 3 at 4 SUSI SA PAGWAWASTO – IKAANIM NA LINGGO
Maaaring magkakaiba-iba ang sagot ng mga mag-aaral..
SUSI SA PAGWAWASTO – IKALIMANG LINGGO
 Development Team of the Learning Activity Sheet
FILIPINO 10

Management Team

Thelma Cabadasan-Quitalig, PhD, CESO V Schools Division Superintendent

Sherlita A. Palma, EdD., CESO VI Asst. Schools Division Superintendent
Renato S. Cagomoc, EdD,DM CID Chief
Noel E. Sagayap Learning Resources Manager
Lourdes L. Matan Subject Area EPS

Writers:

April Katheryn Castillo Teacher III Calbayog City NHS

Mary Cris S. Pueblos Teacher III Oquendo NHS
Ariel Tamidles Teacher III San Joaquin NHS
Rosallia Gayondato Teacher III Tarabucan NHS
Veal Cheney L. Santellices Teacher III Calbayog City NHS
Jajie M. Badilla Teacher III Mag-ubay NHS
Maria Lourdes Daligdig Teacher III San Joaquin NHS

Reviewers:

Teresa S. Simon PSDS Tinambacan II District

Lourdes L. Matan EPS CID
Noemi S. Castante OIC-PSDS Oquendo 3 District
Maria Teresa Macabidang P2 Cabatuan Elem. School
Melanie P. Enriquez Master Teacher III Calbayog City SPED Center
Clemence Andrade Master Teacher II Tarabucan NHS
Rosalita G. Data Principal 1 Roxas Cluster
Jasmin Aresgo Master Teacher I Calbayog City NHS

Illustrators/ Lay-out Artist:

Razle Jabelo Teacher III Danao Elem. School
Louie Mercader Teacher III Bante Elem. School

55