Универзитет “Гоце Делчев”-Штип

Факултет за медицински науки

Семинарска работа на тема:

Антибиотици во денталната имплантологија

Ментор: Изработила:

Доц. Проф. Др. Киро Папакоча Радмила Димитровска

Асс. Др. Љупка Лазарова Бр на индекс:152566

Вовед........................................................................................................................................................3
1. Профилактичка употреба на антибиотици за време на операцијата..........................4
a) Пери-оперативен третман со антибиотици и проширена профилакса...........................4
b) Краткорочна, единечно-дозна профилакса на антибиотици.............................................5
2. Употреба на антибиотици за третман пери-имплантитис...............................................6
3. Пат за испорака на антибиотици со дентални импланти................................................8
a) Локална употреба на антибиотици.........................................................................................8
b) Систематска употреба на антибиотици.................................................................................9
4. Антибиотици кои најчесто се користат во денталната имплантологија...................9
a) Амоксицилин..............................................................................................................................10
b) Пеницилин-В..............................................................................................................................11
c) Метронидазол...........................................................................................................................11
d) Клиндамицин..............................................................................................................................11
e) Комбинирана терапија со антибиотици...........................................................................12
5. Последици од третманот со антибиотици.........................................................................12
Заклучок.................................................................................................................................................14
Користена литература.......................................................................................................................15

2
Вовед

Од воведувањето на дентални импланти како третман за заби што недостасуваат,

се користат систематски администрирани антибиотици за да се спречи и третира
неуспехот на имплантот. Во врска со поставување на импланти, антибиотиците се
препорачуваат или како продолжен третман или краткорочна профилакса за
време на пери-оперативниот период. Во третманот на пери-имплантитис,
поголемиот дел од протоколите за хируршки флап опишани во литературата, исто
така, вклучуваат администрација на системски антибиотици во пери-оперативната
фаза. Денес, антибиотската резистенција е најголема закана за современото
здравство каде што многу опции за третман, вклучително и напредни хируршки
интервенции, бараат пристап до ефективни антибиотици . Затоа, оригиналните
препораки или засновани на консензус, како што е употребата на антибиотици во
стоматологијата за импланти, се ревидираат повторно. Претходните политики за
препишување антибиотици, сè додека не се докаже безбедно да се воздржат од
нивна употреба, денес се сметаат за застарена опција кај инаку здрави пациенти.
Во моментов, потенцијалниот ризик од употреба на антибиотици мора да се мери
според можните придобивки за индивидуалните пациенти кога се подложени на
третман со дентален имплант. Денталниот имплант е титаниумска конструкција
прицврстена и е интегрирана во вилицата. Остеоинтегрираните дентални
импланти биле основан модалитет на терапија за замена на заби кои
недостасуваат од почетокот на 1970 година. Стапките на преживување од 90-
100% од вметнатите импланти се пријавени во неколку надолжни студии за време
на следењата до 20 години подоцна. И покрај високата стапка на успех на
денталните импланти, се јавуваат неуспеси. Неуспехот на биолошките импланти
можат да се категоризираат во рани неуспеси, односно неуспехот да се постигне
остеоинтеграција поради хируршка траума, инфекција, недостаток на примарна
стабилност или доцни неуспеси, односно неуспех во одржување на постигнатата
остеоинтеграција, како резултат на оклузално преоптоварување , пери-
имплантитис или и двете. Неуспехот на имплантантот е резултат што може
да бара отстранување на имплантантот.

3
1. Профилактичка употреба на антибиотици за време на
операцијата

a) Пери-оперативен третман со антибиотици и проширена профилакса

4
Емпириски заснованата традиција за користење на периперативно системски
администриран рецепт на антибиотици потекнува од воведувањето на методот на
третман од страна на Бронемарк и соработници во текот на 1970-тите.
Оригиналниот протокол за поставување импланти препорачува употреба на
антибиотски третман за време на почетната фаза на заздравување, до 10 дена, за
да се спречи постоперативна инфекција и рана инсуфициенција на имплантација.
Првично бил воведен двостепен хируршки протокол за поставување на импланти
за понатамошно спречување на инфекцијата. Образложението за препишување
на продолжена антибиотска профилакса во времето на воведувањето било
засновано врз емпириски медицински / ортопедски размислувања. Денес, треба
да се запамети дека еден од клучните фактори за успешноста на методот е
додавање на хируршка техника за зачувување на ткиво. Оваа техника го
минимизира ризикот од бактериска контаминација за време на операцијата, што
на времето го вклучувало проширена употреба на системски третман со
антибиотици. Се покажало дека контаминацијата на бактериите при вметнување
на имплантантот може да биде една од главните причини за рано откажување на

имплантот.

Слика 1-Класификација на хируршка инфекција на рана и проценет процент на ризик за постоперативни инфекции

Хируршките процедури за вметнување на дентални импланти често се оценуваат

како хируршки процедури од II класа (чиста контаминирана хирургија). Чиста
контаминирана хирургија има локална стапка на инфекција од 10-15%. Спротивно
на тоа, инциденцата на инфекција може да се намали на 1% или помалку со

5
соодветна хируршка техника и употреба на профилактички антибиотици. И
обратно, профилактичките антибиотици никогаш не можат да надоместат за
лошата хируршка техника и хигиенските мерки. Спротивно на тоа, во текот на
изминатата деценија, како резултат на појава на бактериска резистенција на
антибиотици, оспорена е препораката за продолжен профилактички третман со
антибиотици. Научни докази од различни хируршки полиња, вклучително и
поставување на забни импланти, не покажуваат никаква корист од антибиотска
профилакса по денот на операцијата во некомплицирани рутински случаи. Затоа,
овој продолжен третман со антибиотици сега сè повеќе се заменува со
антибиотска профилакса во една доза.

b) Краткорочна, единечно-дозна профилакса на антибиотици

Постојат неколку клинички студии сумирани во систематски прегледи кои
покажуваат дека употребата на профилактички антибиотици за време на
поставување на дентален имплант го намалува ризикот од откажување на
имплантот. Сепак, ова откритие неодамна било доведено во прашање. На пример,
ниту една од рандомизираните контролирани студии вклучени во неодамнешната
мета-анализа не покажа статистички значаен корисен ефект на антибиотска
профилакса самостојно, иако корисниот ефект не може да се исклучи кај сложени
или компромитирани пациенти. Затоа, ова прашање останува контроверзна тема
под постојана ревизија, а препораките базирани на здрави научни докази сè уште
недостасуваат. И покрај тоа, рутинската употреба на антибиотици за време на
поставувањето на импланти продолжува да биде честа кај повеќето стоматолози
во повеќето земји. Овие резултати денес му оставија на клиничарот неубедливи
препораки. Сепак, исто така, треба да се има предвид дека постојат повеќе
фактори покрај употребата на профилактички антибиотици за време на
поставувањето на имплантанти, кои можат да влијаат на стапката на успех на
имплантот, како што се системите за импланти, времетраењето на операцијата,
бројот на поставени импланти, како и хируршки вештини

6
 2. Употреба на антибиотици за третман пери-имплантитис
Кога забниот имплант се вметнува во усната шуплина, тој обезбедува нова и
физички различна површина за колонизација на микроорганизми. Развојот на овој
нов биофилм е процес кој многу личи на формирање на биофилм на природните
заби. Се покажа дека колонизацијата на микроорганизмите на оваа нова
површина започнува за неколку часа по вметнувањето, со микрофлора која веќе
живее во усната шуплина. Пери-имплантитисот првично бил дефиниран како
„локациска специфична инфекција со многу заеднички карактеристики со хроничен
периодонтит кај возрасните“и / или како „воспалително, бактериско уништување
на ткивата што ги поддржува имплантот“. И двете дефиниции имплицираат дека
бактериите можат да играат клучна улога во започнувањето и прогресијата на
пери-имплантитисот. Со времето кое одминува од месеци до години,
микрофлората на имплантантите покажува дека станува покомплексна доколку се
развие воспаление на меките ткива и формирање џеб околу забниот имплант (т.е.
клинички знаци на пери-имплантитис). Студиите покажале дека кога се
споредуваат клинички здрави места на вградени импланти со места со пери-
имплантитис, може да се види транзиција во составот на микрофлора. Се случува
промена од претежно неподвижни, аеробни и факултативни анаеробни бактерии
во биофилм со голема пропорција на грам-негативни, подвижни, анаеробни
бактерии. Покрај тоа, докажано е дека резидуалните заби. Покрај тоа, докажано е
дека резидуалните заби и клиничката состојба (пародонтално здрави заби или
постојан тековен периодонтитис) влијаат врз развојот на субгингивалната
микрофлора околу денталните импланти. Кај делумно беззабите пациенти,
соседните заби играат улога во колонизацијата на периодонталниот патоген.
Акумулацијата на микробен биофилм на површината на имплантот промовира
инфламаторен одговор во пери-имплантната мукоза, што резултира во пери-
имплантантен мукозитис. Oва се карактеризира како реверзибилно воспаление на
меките ткива, со црвенило, оток и крварење при сондирање. Постојаноста на
воспалението може да резултира во губење на ткивата што ги поддржуваат пери-
имплантите, што се дефинира како пери-имплантитис. Пери-имплантитисот се
чини дека е поврзан со слична микрофлора како што се среќава кај хроничен

7
периодонтитис, како што се Porphyromonas gingivalis, Tannerella forsythia и
Aggregatibacter actinomycetemcomitans. Сепак, во споредба со периодонтитисот,
некои бактерии, кои не се дел од типичната периодонтопатична микробиота, се
пронајдени во лезии на пери-имплантитис, како што се стафилококи, ентерококи и
кандида. Пери-имплантитисот стана распространета, значајна болест, која влијае
на значителен број на пациенти. Сепак, неодамнешниот преглед укажува на
широка варијација на инциденцата и преваленцата на пери-имплантитис.
Третманот на пери-имплантитис е насочен кон отстранување на биофилмот,
решавање на воспалението и стопирање на прогресијата на губење на коските.
Различни протоколи се предложени како метод за постигнување на овие.
Примарната цел е да се смени микробиотата и да се предизвика имунолошкиот
систем на домаќинот да ги елиминира претпоставените патогени микроорганизм.
Механичкиот дебирдман и дезинфекција на површините на имплантите се
насочени кон отстранување на оралниот биофилм и перио-патогените микроби до
одредена мера. Всушност , карактеристиките на површината и конфигурацијата во
форма на завртка на повеќето тековни импланти можат да влијаат на
резолуцијата на воспалението во околните ткива. Конвенционалните механички
терапии што во моментов се користат во третманот на периодонтитис, може да
биде тешко да се применат околу денталните импланти. Затоа е тешко да се
третира пери-имплантитис, а резултатот може да не биде предвидлив. До денес,
не постои стандарден протокол за третман на пери-имплантитис. Само
нехируршки третман се чини дека е недоволен во решавањето на лезиите на
пери-имплантитис и е помалку успешен во стопирањето на повторување на
болеста при долготрајно следење. Хируршки третман на пери-имплантитис
овозможува подобар пристап за отстранување на гранулационото ткиво и
деконтаминација на изложените површини на импланти [68]. Бидејќи етиологијата
на пери-имплантитис е слична на периодонтитисот, анти-инфективниот протокол
што се користи со периодонтитис е усвоен во третманот на пери-имплантитис. Во
третманот на агресивен периодонтитис, употребата на адјувантни систематски
антибиотици (амоксицилин и метронидазол) покажа дополнителен ефект.
Комбинацијата на амоксицилин и метронидазол има потенцијал да намали широк

8
спектар на орални бактерии кои обично се поврзани со пери-имплантитис.
Студиите кои вклучуваат хируршки третман на пери-имплантитис во комбинација
со употреба на амоксицилин (500 мг) и метронидазол (400 мг) за 7 дена покажале
58% стапка на успех кај импланти со машински површини. Овие постапки
вклучуваат пристапни флап процедури , како и процедури за реконструкција /
регенерација. Без оглед на хируршката техника, се користи дополнителен третман
на системски администрирани антибиотици. Затоа, познавањето специфична
интервенција, како што е дополнителна употреба на системски антибиотик, се
уште е ограничена.

3. Пат за испорака на антибиотици со дентални импланти

Употребата на орални антибиотици е еден од најчестите пристапи во лекувањето
на бактериски инфекции. Антибиотиците можат да се испорачуваат или системски
или со директно поставување во џебот околу денталниот имплант. Секој метод на
испорака има специфични предности и недостатоци. Сепак, врз основа на
клинички и микробиолошки докази, типот на микроорганизми кои се одговорни за
инфекцијата се третираат на претпоставка, засновано врз размислување.
Идеално, времетраењето на третманот со антибиотици треба да вклучува
најкраток ефикасен циклус за спречување на клинички и микробиолошки релапс.

a) Локална употреба на антибиотици

Локалната испорака ја олеснува примената на антимикробни агенси на нивоа до
кои не може да се стигне по системскиот пат. Сепак, овие нивоа треба да се
одржуваат во висока локална концентрација подолг временски период, а агенсите
треба да ја достигнат целата погодена област, односно основата на џебот, за да
бидат ефикасни. Овој вид на испорака варира од едноставна иригација на џебот
и специфично поставени лекови кои содржат масла и гелови, до софистицирани
алатки за продолжено ослободување на антибактериски агенси. Сепак, малку е
веројатно дека плакнењето на устата со средства за дезинфекција или
супрагингивалната иригација може да внесат агенс до подлабоките делови на
дефектот бидејќи цервикуларната течност брзо ги мие агенсите од џебовите. Како
и да е, постои мала инциденца на несакани ефекти со локално применети

9
антибиотици. Употребата на локални антибиотици како додаток во третманот на
пери-имплантитис покажало дека нема ефект или има ограничено влијание врз
намалувањето на длабочината на пародонталниот џеб и добивката на нивото на
клиничка приврзаност

b) Систематска употреба на антибиотици

Системска употреба на антибиотици најчесто се препорачува кога насочените
бактерии се широко распространети, што е надвор од местото на почетна
инфекција. Пародонталните бактерии може да се најдат низ целата усна шуплина,
вклучително и на дорусмот на јазикот или тонзиларните крипти. Недостаток на
систематска администрација е високата стапка на ширење на лекот низ целото
тело, каде што само мал дел достигнува до субгингивалната микрофлора во
пародонталниот џеб. Покрај тоа, несаканите реакции на лекот предизвикуваат
поголема загриженост. Системски антибиотици никогаш не треба да се
применуваат како компензација за несоодветна хигиена на усната шуплина.

4. Антибиотици кои најчесто се користат во денталната

имплантологија
Антибиотските соединенија можат да се класифицираат на повеќе различни
начини: (а) според нивното потекло (природни, полусинтетички или синтетички
лекови); (б) според нивниот начин на антибактериска активност како
бактериостатски (инхибиција на растот) или бактериоцидни (лековите ги убиваат
бактериите); (в) по антибактериски спектар (со широк спектар или тесен спектар)
или (г) со нивниот клеточен механизам на дејствување, на пример:

 Инхибитори на клеточен ѕид, како што се бета-лактамски антибиотици

пеницилин и карбапенем

 Инхибитори на синтезата на нуклеинска киселина, како што се хинолони

и метронидазол, кои ја инхибираат синтезата на ДНК и рифампицин кој
ја инхибира синтезата на РНК

10
  Инхибитори на синтеза на протеини, како што се тетрациклин и
клиндамицин

 Анти-метаболити, како што се сулфанамидите

 Антибиотици кои можат да ја оштетат клеточната мембрана, како

што се полимиксин Б и даптомицин

Слика 2-класификација на антибиотиците

Иако постојат бројни антимикробни агенси на располагање, само ограничен број

на системски антибиотици како што е амоксицилин; феноксиметилпеницилин
(PcV); клиндамицин; метронидазол; и комбинацијата на амоксицилин и
метронидазол се широко користени во областа на денталната имплантологија.

a) Амоксицилин
Амоксицилин е добиен од еден од најстарите антибиотици, пеницилин, кој бил
откриен во 1928 година од Александар Флеминг. Тоа е антибиотик со широк

11
спектар, кое најчесто се користи за време на инвазивни стоматолошки зафати,
бидејќи покажува добра и предвидлива апсорпција и биорасположивост. Има
бактерицидно дејство против грам-позитивни и грам-негативни микроорганизми.
Покрај тоа, таа е активна против неколку видови на оралната микрофлора, како
што се viridans streptococci, и затоа се очекува да го намали ризикот од локална и
системска инфекција по стоматолошките процедури. Молекуларната структура на
амоксицилин вклучува β-лактамски прстен кој може да биде раскинат од
бактериски ензими. Комбинацијата на амоксицилин и клавуланска киселина,
инхибитори на бета-лактамазата, се користи за лекување на инфекции со
бактерии кои произведуваат β-лактамаза.

b) Пеницилин-В.
Пеницилин-V е широко користен антибиотик во стоматологијата и поседува
неколку корисни карактеристики. Постигнува врвни серумски нивоа во рок од 30
мин, и постојаност во организмот до 4 часа по администрацијата. Има
бактерицидно дејство со тесен микробиолошки спектар и е многу ефикасно против
повеќето видови на стрептококи и орални анаероби. Широката употреба на
пеницилин-V наместо антибиотици со широк спектар се смета за важен фактор
што придонесува за ниските стапки на отпорност на антибиотици забележани во
скандинавските земји.

c) Метронидазол
Метронидазолот има единствено бактерицидно дејство против анаеробните
бактерии. Тоа е антибиотик со тесен спектар, кој го минимизира ризикот од
опортунистички патогени микробиоти и го намалува ризикот од развој на
резистентен вид. Не се познати алергиски или хиперсензитивни реакции на
метронидазол и има ограничени несакани ефекти кои обично се толерираат,
минливи или реверзибилни

d) Клиндамицин
Клиндамицин е антибиотик со широк спектар активно против орални анаеробни и
аеробни бактерии, како што се стрептококи и стафилококи, иако неговата
употреба во стоматологијата се препорачува главно кај пациенти со алергија на

12
пеницилин. Тој е бактериостатски во нормални концентрации и има добра
пенетрација на коските. Поради својот ефект на широк спектар, дава значителни и
долгорочни ефекти врз заштитната микрофлора и е поврзана со развој на
гастроентеритис на Clostridium difficile

e) Комбинирана терапија со антибиотици

Пери-имплантантната субгингивална микробиота содржи неколку влијателни
пародонтопатични видови со различна антимикробна осетливост. Комбинирана
терапија со лекови може да ја намали можноста за развој на бактериска
резистенција како резултат на преклопување на антимикробниот спектар или
може да се комбинира на синергетски начин кога се насочени кон организми,
дозволувајќи намалување на дозата на еден агенс. Сепак, ваквите комбинации
може да доведат до зголемени несакани реакции. Неодамна, комбинацијата на
метронидазол и амоксицилин стана популарен модалитет на третман за многу
стоматолози и истражувачи.

5. Последици од третманот со антибиотици

Ниту еден антибактериски лек не е целосно нетоксичен, а неговата употреба носи
придружни ризици, што мора да ги балансира придобивките и ризиците од
неговата употреба пред да се препише. Најчестите несакани ефекти се
гастроинтестинални, движејќи се во сериозност од чести самоограничувачки
гастроинтестинални нарушувања до редок псевдомембранозен колитис што го
загрозува животот. Други релативно чести несакани ефекти се хиперсензитивни
реакции кои се движат од лесни до опасни по живот анафилактички реакции.

13
Слика 3-Еофектот на антибиотскиот третман врз екосредината на оралната флора

Сепак, поголемиот дел од овие реакции се благи и ограничени осипи или лезии на
кожата во регионот на главата или вратот. Друго негативно влијание
антибиотиците е прекумерниот рецепт на антибиотици е трошокот за
здравствениот систем. Добро е познато дека администрацијата на антимикробни
агенси предизвикува нарушување на микрофлората на орофаринксот и цревата,
што се смета за важно за одржување на здравјето. Ова нарушување не се должи
само на спектарот на агенси, туку и на нивниот степен на апсорпција, патот на
елиминација, можната ензимска деактивација и / или врзувањето со човечки
течности и цревниот материјал. Индивидуалните варијации во нормалната
микрофлора дополнително го одредуваат еколошкиот исход на антимикробната
терапија. Селективниот притисок со администрација на антибиотици го намалува
бројот на микроорганизми во усната шуплина. Отпорноста на антибиотици стана
глобален растечки здравствен проблем.Некои истражувачи сметаат дека веќе сме
во ерата пред-антибиотици. Глобалниот економски форум објави дека развојот на
отпорност на антибиотици има големи општествени ризици и ги зголемува и
морбидитетот и морталитетот на заболените лица. Секоја година има илјадници
смртни случаи и милиони долари потрошени на здравствени трошоци поради
резистентни инфекции. Затоа, ограничен пристап кон употреба на антибиотици е
задолжителен со цел да се ограничи развојот на микробиолошка отпорност на
антибиотици и да се избегне ризикот од несакани системски ефекти на
антибиотици за третираната личност.

14
Заклучок
Антибиотската терапија е клучна за контрола на стоматолошки инфекции по
хируршки интервенции, како што се инцизија, дренажа и дебридман на пулпа.
Стоматолозите претпочитаат да препишуваат амоксицилин и метронидазол или
ко-амоксиклав за контрола на стоматолошки инфекции. Покрај тоа, клиндамицин е
алтернативен лек кај алергиски пациенти со пеницилин. Точните информации за
орални микроорганизми, карактерот на орални инфекции и фармакокинетиката на
антибиотици го намалуваат ризикот од неточно препишување на антибиотик.
Постојат некои алтернативни методи за лекување на инфекција како што се
терапија со ниско ниво на ласер и фотодинамичка терапија. Профилактички
антибиотик за секоја операција за поставување на дентални импланти не е
потребна. Антибиотиците се корисни во спречување на постоперативни инфекции
по поставувањето на импланти. За да се постигнат високи стапки на долгорочно
преживување и успех на денталните импланти, потребна е антибиотска
профилакса.

15
Користена литература
1. Piñeiro A, Tomás I, Blanco J, Alvarez M, Seoane J, Diz P. Bacteraemia following
dental implants’ placement. Clin Oral Implants Res. 2010;21:913–8

2. Mombelli A, van Oosten MA, Schurch E, Jr, Land NP. The microbiota associated with
successful or failing osseointegrated titanium implants. Oral Microbiol Immunol.
1987;2:145–51.

3. Gynther GW, Köndell PA, Moberg LE, Heimdahl A. Dental implant installation without
antibiotic prophylaxis. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 1998;85:509–
11

4. Abu-Ta’a M, Quirynen M, Teughels W, van Steenberghe D. Asepsis during

periodontal surgery involving oral implants and the usefulness of peri-operative
antibiotics: A prospective, randomized, controlled clinical trial. J Clin Periodontol.
2008;35:58–63.

5. Dajani AS, Taubert KA, Wilson W, Bolger AF, Bayer A, Ferrieri P, et al. Prevention of
bacterial endocarditis.Recommendations by the American Heart Association. JAMA.
1997;277:1794–801.

6. Canadian Dental Association. Which Antibiotic Prophylaxis Guidelines for Infective

Endocarditis Should Canadian Dentists Follow? Jcda. 2007;73(5):401–5

7. Heydenrijk K, Meijer HJ, van der Reijden WA, Raghoebar GM, Vissink A, Stegenga
B. Microbiota around root-form endosseous implants: A review of the literature. Int J
Oral Maxillofac Implants. 2002;17:829–38.

16
8. Laskin DM, Dent CD, Morris HF, Ochi S, Olson JW. The influence of preoperative
antibiotics on success of endosseous implants at 36 months. Ann Periodontol.
2000;5:166–74.

9. Ahmad N, Saad N. Effects of antibiotics on dental implants: A review. J Clin Med

Res. 2012;4:1–6. [PMC free article]

10. Dent CD, Olson JW, Farish SE, Bellome J, Casino AJ, Morris HF, et al. The
influence of preoperative antibiotics on success of endosseous implants up to and
including stage II surgery: A study of 2,641 implants. J Oral Maxillofac Surg. 1997;55(12
Suppl 5):19–24.

11. Adell R, Lekholm U, Rockler B, Brånemark PI. A 15-year study of osseointegrated

implants in the treatment of the edentulous jaw. Int J Oral Surg. 1981;10:387–416.

12. Abdulwassie H, Dhanrajani PJ. Diabetes mellitus and dental implants: A clinical
study. Implant Dent. 2002;11:83–6.

13. Binahmed A, Stoykewych A, Peterson L. Single preoperative dose versus long-term

prophylactic antibiotic regimens in dental implant surgery. Int J Oral Maxillofac Implants.
2005;20:115–7.

14. Hwang D, Wang HL. Medical contraindications to implant therapy: Part II: Relative
contraindications. Implant Dent. 2007;16:13–23.

15. Esposito M, Grusovin MG, Coulthard P, Oliver R, Worthington HV. The efficacy of
antibiotic prophylaxis at placement of dental implants: A Cochrane systematic review of
randomized controlled clinical trials. Eur J Oral Implantol. 2008;1:95–103.

16. Anitua E, Aguirre JJ, Gorosabel A, Barrio P, Errazquin JM, Román P, et al. A
multicentre placebo-controlled randomised clinical trial of antibiotic prophylaxis for
placement of single dental implants. Eur J Oral Implantol. 2009;2:283–92

17. Esposito M, Grusovin MG, Loli V, Coulthard P, Worthington HV. Does antibiotic
prophylaxis at implant placement decrease early implant failures? A Cochrane
systematic review. Eur J Oral Implantol. 2010;3:101–10]

18. Turkyilmaz I. One-year clinical outcome of dental implants placed in patients with
type 2 diabetes mellitus: A case series. Implant Dent. 2010;19:323–9

19. Sharaf B, Jandali-Rifai M, Susarla SM, Dodson TB. Do perioperative antibiotics

decrease implant failure? J Oral Maxillofac Surg. 2011;69:2345–50.

17