Professional Documents
Culture Documents
Filipino 10 Q2M4 Naihahambing Ang Mitolohiya Mula Sa Bansang Kanluranin Sa Mitolohiyang Filipino
Filipino 10 Q2M4 Naihahambing Ang Mitolohiya Mula Sa Bansang Kanluranin Sa Mitolohiyang Filipino
Filipino
Kwarter 2 – Modyul: 4
Naihahambing ang Mitolohiya
mula sa Bansang Kanluranin sa
Mitolohiyang Filipino
(F10PU-tla-b-73)
Filipino – Ikaapat na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 4: Naihahambing ang mitolohiya mula sa bansang kanluranin sa
mitolohiyang Filipino
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisyon, pelikula atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Filipino
Kwarter 2 – Modyul :4
ii
Ang pagpoproseso sa mga kaalamang nailagak mo sa iyong
Isaisip isipan ay matutunghayan mo dito upang malaman mo ang
natamong kaalaman.
Paalala
Nais kong ipaalala na ang modyul na ito ay isang mahalagang pamana sa iyo ng
Kagawaran ng Edukasyon (DepEd) na dapat mong pakaingatan. Narito ang ilang tagubilin na
iyong gagawin upang ito ay maingatan.
1. Panatilihing malinis at maayos ang modyul. Sagutin ang mga gawain na inihanda sa
modyul na ito.
2. Ugaliing basahin at unawain ang bawat panuto sa mga gawain bago sagutan. Huwag iiwan
ang gawain o pagsasanay na hindi natapos sagutan.
3. Itabi ang modyul sa isang maayos na lalagyan kapag hindi na ginagamit o gagamitin. Isauli
sa guro ang modyul matapos na masagutan ang mga gawain o pagsasanay kasabay ang
inihanda mong portfolio. Gawin mo itong malikhain at maayos ang paghahanay ng mga
sinagutang gawain/pagsasanay.
5. Balikan ang mga naging kasagutan sa bawat pagsasanay o gawain. Itama ito sa tulong ng
susi sa pagwawasto. Pagnilayan ang mga maling sagot.
iii
6. Maghanda ng hiwalay na sagutang papel para sa mga pagsasanay at gawain na iyong
sasagutan sa bawat bahagi ng paketeng ito. Ipunin ang mga sagutang papel at ilagak mo sa
iyong portfolio.
Pangalan:
Baitang at Pangkat:
Petsa ng Pagpasa:
Guro:
Paaralan:
Punong guro:
iv
Alamin
Subukin
M ___ ___ O ___ ___H I ___ ___1. Ito ay isang koleksyon ng mga alamat o
kuwento tungkol sa isang partikular na tao, kultura, relihiyon, o anumang grupo na
may mga ibinahaging paniniwala
___ L A ___ ___ T 2. Ito ay panitikang nagsasaad ng pinagmulan ng mga bagay-
bagay.
B ___ ___ H A ___ A 3.Popular na tauhan sa mitolohiyang Filipino na kilala rin
bilang Maykapal. Ang siyang lumikha ng lahat at ng buong sanlibutan. Inihahambing
sa Diyos ng mga Kristyano.
A ___ I M I ___ M ___ 4. Ito ay isa sa sinaunang relihiyon ng mga Filipino bago pa
dumating ang Kristiyanismo sa bansa.
A P ___ ___L A ___ I 5. siya ang pinapaniwalaang diyos ng digmaan, paglalakbay
at pangangalakal sa mitolohiyang Filipino.
1
Balikan
Panuto: Suriin ang katangian ng ilang diyoso at diyosa sa bansa. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.
2
Tuklasin
Gawain 1: Pagsuri
Panuto: Sa loob ng kahon makikita ang mga pangalan ng diyos at diyosa. Ihanay
ang mga ngalan kung saang bansa ito nagmula. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
- Apollo - Mapolan
-Zeus - Amanikable
-Sitan -Hera
-Apolaki - Bathala
-Hermes -Poseidon
PILIPINAS GRESYA
_______
3
Ang salitang mitolohiya ay nangangahulugang agham o pag-aaral ng mga
mito/myth at alamat. Tumutukoy rin ito sa kalipunan ng mga mito mula sa isang
pangkat ng tao sa isang lugar na naglalahad ng kasaysayan ng mga diyos-
diyusan noong unang panahon na sinasamba, dinarakila at pinipintakasi ng mga
sinaunang tao. Ang salitang mito/myth ay galing sa salitang Latin na mythos at
mula sa Greek na muthos, na ang kahulugan ay kuwento. Ang muthos ay halaw
pa sa mu, na ang ibig sabihin ay paglikha ng tunog sa bibig.
Tauhan:
Celestina- Anak ni Mayari, nagtataglay ng hindi matatawarang kagandahan at
katapangan
Mayari- Ina ni Celestina, may angking kariktan at kababaang-loob
Kaptan- diyos ng Kalangitan at ama ni Celestina
Sidapa- diyos ng kamatayan
Balangaw- Kalahating diyos, anak ni Idiyanale na diyos ng agrikultura
Tagpuan:
Bal-Aw - Bayang matatagpuan sa kagubatan ng Bulacan
Kalibutan - Tahanan ng mga Bathala
Dag-um - Kaharian ni Sidapa
4
Lumipas ang maraming taon at patuloy na naging tahimik ang pamumuhay ng
mag-ina hanggang sa isang araw ay dinapuan ng hindi maipaliwanag na karamdaman
si Mayari. Walang kahit na sinong babaylan sa Bal- Aw ang nakapagsasabi kung ano
ang karamdaman ng ina ni Celestina. Isang gabing maliwanag ang buwang
tumatanglaw sa kagubatan ng Bulacan ay taimtim na nanalangin si Celestina sa mga
diyos. Lingid sa kanyang kaalaman ay matagal na siyang binabantayan ng kanyang
ama na si Kaptan, ang diyos ng kalangitan. Habang nagdarasal si Celestina ay
pinagmamasdan siya ng mga diyos sa Kalibutan, ang tahanan ng mga diyos at diyosa.
Iminungkahi ni Sinukuan (diyosa ng mga butuin) na pagalingin ni Tambal (diyos ng
pagpapagaling) ang ina ni Celestina. Ngunit hindi sumang-ayon dito si Magwayen
(diyos ng karagatan) dahil isa sa kanilang napagkasunduang alituntunin na hindi
makikialam sa buhay ng mga mortal kahit ano ang mangyari. Kaya kahit mabigat sa
loob ng ilang mga diyos at diyosa ay hindi nila matulungan ang kalahing diyos na si
Celestina.
Unti-unti nang ginugupo ng kakaibang karamdaman si Mayari at hindi alam ni
Celestina ang gagawin wala siyang magawa kundi ang umiyak sa tabi ng ina. Habang
mahimbing na natutulog si Celestina ay dumalaw sa kanyang panaginip si Kaptan.
Ipinakilala ni Kaptan ang kanyang sarili ngunit hindi nito sinabi na siya ay ang kanyang
ama. Itinagubilin ni Kaptan kay Celestina na puntahan si Balangaw dahil siya ang
nakakaalam ng magiging lunas sa sakit ng ina. Bago matapos ang panaginip ay
ibinigay ni Kaptan ang isang mahiwagang kuwintas. Nang magising si Celestina ay
agad itong naghanda sa paglisan pagkat batid niyang kaunti na lamang ang natitirang
panahon upang mailigtas niya ang kanyang ina. Itinagubilin niya si Mayari sa kanilang
mga kanayon at nangakong babalik upang mapagaling ang ina. Sa loob ng dalawang
gabing paglalakbay sa mga kabundukan ay narating ni Celestinaang ang Sugbu. Hindi
maunawaan ni Celestina ang sarili pagkat pakiramdam niya ay kaya niyang lampasan
ang lahat ng balakid na kanyang tatahakin kaya buong tapang niyang hinanap ang
tinutuluyan ni Balangaw. Hanggang mapadpad siya sa isang lugar na napupuno ng
iba’t- ibang klase ng halaman at bulaklak sa gitna ng magandang lugar ay makikita
ang napakataas na punong Narra. Dito nagtungo ang dalaga, bitbit ang lakas ng loob
ay isinigaw niya ang pangalan ng kanyang sadya. Mula sa matayog na puno ay
bumaba ang makisig na binata. Pinagmasdan ng binata ang dalaga at sa unang
pagsulyap pa lamang ay nabihag na ang binata sa kariktang taglay ng dalaga.
Hanggang sa madako ang kanyang paningin sa suot na kuwintas ni Celestina.
Naramdaman ni Balangaw na tulad niya ay isa ring kalahating diyos si Celestina.
Pinatuloy ni Balangaw si Celestina sa kanyang tahanan at dito ay isinalaysay
ni Celestina ang kanyang sadya. Ipinagtapat din ni Celestina na ang kuwintas ay
galing sa diyos ng kalangitan na si Kaptan. Naunawaan ni Balangaw ang sadya ni
Celestina at dahil nabihag ng kagandahan ni Celestina si Balangaw ay ipinagtapat nito
na siya ay kalahating diyos. Gulat man ay nabuhayan ng loob si Celestina na
matutulungan siya ng binata. Sinabi ni Balangaw na nasa kanya ang ilang halamang
gamot na makatutulong upang mapagaling ang ina ni Celestina ngunit ito ay
nangangailangan ng importanteng sangkap na matatagpuan lang sa Dag-um, ang
5
kaharian ni Sidapa na diyos ng Kamatayan. Kailangan nilang maglakbay upang
marating ang kaharian ng kamatayan. Hindi na nag-atubiling sumama si Balangaw
kay Celestina upang makuha ang tubig mula sa batis ni Sidapa.
Nang marating nila ang bungad ng kwebang tanging daan patungong Dag-um
ay sinalubong sila ni Santelmo, isang asong nagbubuga ng apoy. Ito ang
tagapagbantay ng Tarangkahan ni Sidapa. Gamit ang espada na mula sa kanyang
amang si Idiyanale, (diyos ng agrikultura) buong tapang na nilabanan ni Balangaw
ang aso ngunit sadyang mabilis at malakas si Santelmo. Nakita ni Celestina na
nahihirapan si Balangaw sa pakikipaglaban ngunit wala siyang maisip na maitutulong
hanggang sa mahawakan niya ang kuwintas na bigay ni Kaptan. Ang kuwintas ay
nagliwanag at naging pana at palaso. Nagkaroon rin ng kakaibang liksi si Celestina
kaya’t agad niyang pinana si Santelmo na agad namang binawian ng buhay. Nagulat
man sa nangyari ay nagmadali ang dalawa na pumasok sa loob ng tarangkahan.
Bumungad sa kanila ang hindi mabilang na mga kaluluwa at ang napakaingay na
sigaw ng pagmamakaawa at hinagpis. Nabatid nilang sila ay nasa kaharian na ni
Sidapa. Naramdaman ni Sidapa ang pagdating ng kanyang mga mga panauhing
kalahating diyos kaya agad niyang pinuntahan ang dalawa.
Nakaharap sina Celestina at Balangaw sa trono ng diyos ng kamatayan na si
Sidapa sa likod ng kanyang trono ay naroroon ang kanilang sadya. Dumagundong sa
lugar na iyon ang sigaw ni Sidapa na hindi na sila makakaalis sa kaharian nito. Biglang
naglaho si Sidapa at lumitaw ang isang Gorgon, isang higanteng ahas na nagiging
tubig ang katawan tuwing nahihiwa ng alin mang sandata. Hindi naging mabisa ang
sandata ng dalawa kaya’t hirap na hirap sila sa pakikipaglaban kahit na magtulungan
pa sila. Hanggang matamaan ni Balangaw ang mata ng ahas subalit sa kasawiang
palad ay tuluyang natamaan nang buntot ng Gorgon si Balangaw hindi na nito
magawang lumaban dahil sa natamong pinsala. Walang magawa si Celestina kundi
umiwas. Naisip niyang ang lahat ng nilalang ay may kahinaan. Hinanap niya ang
kahinaan ng Gorgon habang siya ay umiiwas at nakita niya ang pilat nito sa mata na
marahil ay gawa ng tamaan ito ni Balangaw. Dahil doon ay nagkaroon ng ideya si
Celestina. Inasinta niya ang mata ng Gorgon sabay niyang pikawalan ang dalawang
palaso na tumama sa mata ng Gorgon. Isang matinis na palahaw ng nasasaktan na
Gorgon ang namayani sa lugar hanggang tuluyang naging abo ang Ahas. Dinaluha ni
Celestina ang binatang si Balangaw at inalalayan niya ito hanggang sa sila ay
makarating sa batis. Dahil sa pagod ay minabuti narin ni Celestina na uminom at
pinainom niya rin ang kasama. Gulat na gulat ang dalaga ng maramdamang
nanumbalik ang lahat ng kanyang lakas at nang lingunin niya ang kanyang kasama
ay nawala ang mga pasa nito at mahimbing na lamang na natutulog. Agad na sumalok
ng tubig ang dalaga at ginising ang kasamang binata.
Nang makauwi sa Bal-Aw ay agad sinalubong ng mga katribu si Celeste at ang
binatang kasama nito. Inihanda agad ni Balangaw ang gamot para sa ina ng dalaga.
Makalipas lamang ang ilang minuto ay nanumbalik ang sigla ng mukha ng ina ng
dalaga na tila mas bumata ang anyo. Sa sobrang tuwa ay nayakap ng dalaga ang
binata. Ngumiti naman sa isa’t isa ang dalawa ng mapansin ang kanilang ginawa.
6
Nagising si Mayari ng may ngiti sa mga labi. Isinalaysay ni Celeste ang pinagdaanan
upang mapagaling ang ina. Nagulat si Mayari nang matuklasan na tinulungaan ito ng
diyos ng kalangitan na si Kaptan. Ipinagtapat ni Mayari sa anak na si Kaptan ang
kanyang tunay na ama. Naisip ni Celeste na kaya pala pangungulila at pagkasabik
ang kanyang nadama ng makita ang diyos ng kalangitan. Ganun paman ay masaya
si Celeste dahil magaling na ang ina. Nagdisesyon din sina Balangaw at Celeste na
maglakbay sa iba pang panig ng mundo upang makilala pa ang hiwaga ng mundong
kanilang kinabibilangan. Buong lugod na sinuportahan ni Mayari ang disesyon ng
anak. Doon nagpatuloy ang paglalakbay ni Celeste na kalahating diyos at kalahating
mortal.
Panuto: Sagutin ang mga katanungan. Isulat sa sagutang papel ang iyong sagot.
7
Suriin
Alam mo ba?
Sa Klasikal na Mitolohiya ang mito/myth ay representasyon ng marubdob na
pangarap at takot ng mga sinaunang tao. Nakatutulong ito upang maunawaan ng mga
sinaunang tao ang misteryo ng pagkakalikha ng mundo, ng tao, ng mga katangian ng
iba pang mga nilalang.Ipinaliliwanag rin dito ang nakatatakot na puwersa ng kalikasan
sa daigdig – tulad ng pagpapalit ng panahon, kidlat, baha, kamatayan, at apoy. Ito ay
naglalahad ng ibang daigdig tulad ng langit at ilalim ng lupa. Hindi man ito kapani-
paniwalang kuwento ng mga diyos, diyosa, at mga bayani, tinuturing itong sagrado at
pinaniniwalaang totoong naganap. Karaniwang may kaugnayan ito sa teolohiya at
ritwal.
Sa Pilipinas naman, ang mito ay kinabibilangan ng mga kuwentong-bayang
naglalahad ng tungkol sa mga anito, diyos at diyosa, mga kakaibang nilalang, at sa
mga pagkagunaw ng daigdig noon. Maaaring matagpuan ang mga mitong ito sa mga
kuwentong – bayan at epiko ng mga pangkat-etniko sa kasalukuyan. Mayaman
saganitong uri ng panitikan ang mga naninirahan sa bulubundukin ng Luzon, Visayas,
at Mindanao. Ilan sa mga kilalang diyos at diyosa sa Pilipinas ay ang sumusunod.
1. Bathala- Pinakamataas na diyos. Ang hari ng daigdig.
2. Kaptan- diyos ng Kalangitan ng mga bisaya.
3. Tala- Diyosa ng mga bituin
4. Sidapa- diyos ng kamatayan
5. Idiyanale- Diyos ng agrikultura
8
Ovid na isang makatang taga-Rome ay sumulat rinyon sa taludturang ginamit ni
Homer at Virgil sa kaniyang “Metamorphoses.” Subalit
hindi ito tungkol sa kasaysayan ng Roman Empire o ng mga bayani, kundi sa
mgadiyos at diyosa, atmga mortal na may katangian ng mga diyos at karaniwang mga
mortal. Lumikha siya ng magkakarugtong na kuwento na may temang mahiwagang
pagpapalit-anyo. Sa mga akdang ito ng mga taga-Rome humuhugot ng inspirasyon
ang mga manunulat at mga alagad ng sining sa buong daigdig mula noon hanggang
ngayon.
Gawain 4:
9
Pagyamanin
Pinatnubayang Pagsasanay 1
__________________________
Mayari __________________________
__________________________
___.
Celestina __________________________
__________________________
__________________________
___.
Balangaw __________________________
__________________________
__________________________
___.
Pinatnubayang Pagtatasa 1
Panuto: Gamit ang grapikong presentasyon. Bumuo ng isang diyos o diyosa na may
tatlong katangian na makatutulong sa suliraning kinakaharap ng bansa.
Pangatwiranan ang nabuong katauhan.Isulat ang sagot sa sagutang papel.
Pangalan
Katangian
Katangian
Katangian
Paliwanag
10
Malayang Pagsasanay 1
Panuto: Isulat kung ikaw ay sumasang-ayon o hindi sa naging hakbang ilang mga
tauhan sa akdang binasa. Pangatwiranan ang iyong kasagutan. Isulat sa sagutang
papel ang iyong kasagutan.
2. Hindi agad sinabi ni Mayari sa kanyang anak ang tunay na pagkatao ng ama.
___________________________________________________________________
__________________________________________________.
Isaisip
Panuto: Sa tulong ng grapikong presentasyon na Flow chart isulat ang daloy ng mga
pangyayari sa mitolohiyang “Celeste ang kalahating diyosa”. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.
“PAMAGAT”
11
Isagawa
Panuto: Gamit ang grapikong presentasyon na Venn Diagram ipakita ang Katangian
ng Mitolohiya sa Pilipinas at Roma. Ibigay rin ang kanilang magkatulad na
katangian.Isulat ang sagot sa sagutang papel.
P
Katangian Katangian
I
L
R
I
O
P Pagkakatulad na
katangian M
I
A
N
A
S
12
Tayahin
Panuto: Base sa Mitolohiyang Mayari ang kalahating Diyos. Basahin at unawain ang
katanungan sa bawat bilang.Piliin ang letra ng tamang sagot at isulat sa sagutang
papel.
13
Karagdagang Gawain
Panuto: Base sa nabasang mitolohiya ipakilala ang mga tauhan gamit ang bagay na
maglalarawan sa kanilang katauhan. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
Bagay: Paliwanag:
____________ ____________
3. Kaptan ____________ ____________
____________ ____________
____________
Bagay: Paliwanag:
____________ ____________
4. Balangaw ____________ ____________
____________ ____________
____________
14
15
Iba pang Gawain Pagyamanin
Malayang kasagutan
Malayang kasagutan
Tayain
1. d 2. a 3. c 4. a 5. c
Gawain 1 Pinatnubayang Pagsasanay
Malayang kasagutan
Pilipinas(Amanikable,Bathala, Sitan,
Apolaki, Mapolan)
Griyego (Apollo, Zeus, Hermes,
Poseidon, Hera)
Gawain 2 Subukin
Malayang pagsagot
1. Mitolohiya
Gawain 3
1. Karamdaman ng ina 2. Alamat
2. Balangaw 3. Bathala
3. -5 Sariling kasagutan
4. Animismo
Karagdagang gawain
Malayang pagsagot 5. Apolaki
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
16
This material was contextualized and localized by the
Learning Resource Management Section (LRMS)
SCHOOLS DIVISION OF SAN JOSE DEL MONTE
AMELITA A. CAMPO
Education Program Supervisor, Filipino
JOVIL A. CARDINEZ
Muzon Harmony Hills High School
Writer
SANDY C. FAJARDO
Schools Division Office
Layout Artist
MICHAEL L. SANTOS
Bagong Buhay G Elementary School
Cover Art Designer
RESLEY C. VINOYA
Muzon Harmony Hills High School
Content Editor
17
For inquiries or feedback, please write or call:
San Ignacio Street, Poblacion, City of San Jose Del Monte, Bulacan